BEDREIGT PARAATHEID
Schiermonnikoog vreest groter militair lawaai
Amerikaanse leger in Duitsland is slecht in vorm
door J. Sloothaak
Burgemeester:
Ze vliegen nu
al te veel over
14 JUI
ZATERDAG 24 JULI 1971
Op het diascherm in de briefing-room van het
kwartier van de Amerikaanse strijdkrachten in
(USAREUR) ziet de toekomst er dreigend uit Uit de
gekleurde Oosteuropese landen wijst een dikke,
pijl westwaarts, in de richting van de plaat6 van het hoofd
kwartier: Heidelberg, West-Duitsland.
De voorlichtingsofficier tikt nadrukkelijk op de pijl en ver
telt: "De Sowjet-Unie, die binnen het raamwerk van de
troepen van het Warschau-Pact werkt, beheerst een grote en
krachtige mlitaire strijdmacht die op ieder moment vijande
lijkheden kan beginnen in Europa. Zelfs nu zien we dat
de Sowjettroepen in grootte en sterkte groeien in het grens
gebied: Oost-Duitsland, Polen en Tsjechoslowakije. In Oost-
Duitsland alleen hebben de Russen een troepenmacht van
20 divisies. Deze troepen tellen 300.000 man, allen goed
opgeleid en goed uitgerust met zowel nucleaire als conven
tionele bewapening. Bovendien hebben de andere leden van
het Warschau-Pact aanzienlijke troepenmachten. Oost-Duits-
land heeft 6 divisies, Polen 15, Tsjechoslowakije 10, Honga
rije 6, Roemenië 9 en Bulgarije 12. Deze landen hebben ook
een goed uitgeruste en goed opgeleide luchtmacht".
De NAVO is het antwoord op de dreiging van die pijl,
die ieder moment het IJzeren Gordijn kan passeren. „Het
Amerikaanse leger in Europa is een krachtige, gepantserde
gemechaniseerde en met kernwapens ondersteunde strfjd-
Allemaal show. Zwart en blank gaan niet zo lief met elkaar om
als de foto (links) suggereert. Zwarte soldaten mijden zoveel moge
lijk de militaire clubs in de kazerne en zoeken elkaar op In plaatse
lijke cafè's, waar blanken niet komen.
macht, die een vitaal element is van de militaire kracht van
de vrije wereld en die de hoeksteen vormt van de defensie
van de NAVO-landen in Europa. De sleutel van onze bijdrage
aan de NAVO, de ruggegraat van de aanwezigheid van de
Verenigde Staten, is onze Amerikaanse soldaat", vervolgt
de officier. „Hij is de burger-soldaat, op wie iedere Ameri
kaan trots kan zijn".
Deze patriottische woorden klinken hol en clichématig,
want de werkelijkheid is minder fraai. Het Amerikaanse
NAVO-leger, met zijn 7000 kernkoppen voor raketten en
artillerie, wordt geacht, samen met andere NAVO-strljd-
krachten, zeven dagen stand te kunnen houden tegen een
conventionele Russische invasie. Maar tegenwoordig bestaan
er ernstige twijfels of de Amerikanen daartoe nog wel in
staat zijn.
„Op het ogenblik is het leger in een slechtere vorm dan
ooit", verklaarde een hoge officier op het USAREUR-hoofd-
kwartier. „Dit leger is reeds jarenlang op een honger-rant-
soen. De troepen en het geld gingen naar Vietnam, en dat
doet zich nu voelen." Je hoeft geen Sherlock Holmes te
zijn om op een rondreis langs Amerikaanse legerbases in
West-Duitsland op te merken, dat het leger niet op volledige
sterkte Is en dat bijgevolg het oorlogsmaterieel niet in per
fecte staat Is. „Toen een brigade van de 1ste Infanterie
Divisie laatst hierheen overgevlogen werd en haar tanks
uit de dépots haalde, moesten vier van de tien tanks naar
en van hun schietplaats gesleept worden", mopperde een
kapitein.
Uit nood zijn plannen geboren om een hele tankeenheid
te laten oefenen met slechts een paar tanks of om een met
accu's uitgeruste jeep alle tanks te laten starten, zodat op
kostbare accu's bespaard kan worden. „Tegenwoordig is
het de enige zorg van de commandanten hun uitrusting in
orde te houden en dat is al moeilijk genoeg", meende
een generaal „Het lijkt alsof de mannen van de Militaire
Politie de enige militairen zijn die nog werk hebben".
Het gebruik van verdovende middelen en een forse stij
ging van de misdaad (volgens schattingen vorig jaar 24
procent hoger dan in 1969), bezorgen inderdaad de Mili
taire Politie veel werk. Volgens generaal Harley Moore is
dat voornamelijk te wijten aan de verouderde kazernes, die
oorlogen geleden voor Duitse soldaten werden gebouwd en
thans in vervallen toestand verkeren. Soms moesten de
soldaten 's winters hun toevlucht nemen tot hun slaapzak
ken, omdat de antieke verwarming het had begeven. Een
verzoek om zeven miljoen dollar voor reparaties en ver
vanging van boilers werd verleden jaar door Washington
afgewezen.
Maar van alle problemen, die het Amerikaanse leger in
West-Duitsland plagen, is het rassenprobleem het meest
explosieve en gevaarlijkste. Het leger had zich zand in de
ogen gestrooid door zichzelf wijs te maken dat het een
hemel op aarde was voor de zwarte soldaten. Deze droom
werd wreed verstoord, toen verleden jaar rassenonlusten
uitbraken in Amerikaanse legerbases in geheel West-Duits-
I"
DIP
erwij
3 worl
toelat
de f
1, C
"J Klc
rassenmoeilijkheden, waar-
t hetfte Verenigde Staten al ge-
JTE. tijd worstelen, hebben de
9 mokaanse vlag naar West
wat tf"1^ 9ev0M- »We9 met de
ns" en „Black Power" zijn
die nu ook de Amerikaan-
irbarakken in Duitsland ont-
,Pak de nikkers" en „Ku
lan" is het antwoord van
|enpartij. Het is niet bij schel-
M^ebieven. Herhaaldelijk gaan
en blank met elkaar op de
Het rassenprobleem heeft
zulke vormen aangenomen,
|t een bedreiging vormt voor
raatheid van de troepen.
eerste explosie van zwarte
te gebeurde een jaar geleden,
enheden van de 1-ste Infantè-
psie op oefening waren in Ho-
Een fragmentat.iegranaat
door het raam van de eetzaal
p, waar officieren en man-
emeJen koffie zaten te drinken.
2i.2ilitairen raakten gewond. Tien
in negen van hen zwart
1 gearresteerd. Volgens de mi
jaanklager was de aanslag het
van een samenzwering van
len zwarte soldaten.
islag was geen geïsoleerd ïn-
want van Beieren tot Bre-
ren werden Amerikaanse le-
het toneel van rassenmoei-
In Baumholder en Fried-
jvoorbeeld trokken woedende
door de straten om vernie-
aan te richten en om met
burgers en militairen op de
gaan. In Schweiofurt storm-
tvarte soldaten het politie-
binnen om de vrijlating te
een negersoldaat, die we-
ht. irdeverstoring was gearres-
Heilbronn werd in de ka-
lichaam van een vermoor-
gevonden. En in de militai-
;enis van Mannheim vonden
ee rassenrellen en een aan-
Inder ernstige vechtpartijen
tussen zwarte gevangenen en blan
ken plaats.
Eén van de ernstigste incidenten
deed zich begin dit jaar voor in IHa-
nau, nabij Frankfurt. Een zwarte
soldaat werd er in één van de barak
ken gevonden met ingeslagen sche
del. Een blanke soldaat is van de
moord beschuldigd. Korte tijd later
werd een blanke soldaat uit het
raam op de derde verdieping zijn
dood ingeduwd. Twee zwarten wer
den gearresteerd.
Met tegenzin moest het Ameri
kaanse leger erkennen, dat het in
derdaad een rassenprobleem heeft.
En .dat terwijl het altijd beschouwd
werd als een hemel op aarde voor de
zwarte Amerikaan. Want wat betreft
de verbetering van de rassenbetrek-
kingen heeft het leger steeds voorop
gelopen. Sinds in 1948, op bevel van
Harry Truman, de Amerikaanse
strijdkrachten geïntegreerd werden,
hebben zwarte en blanke militairen
gepocht dat ze vreedzaam met elkaar
konden werken en samen konden le
ven. Het leger beweerde (terecht),
dat het aan zwarten meer kansen gaf
dan de burgermaatschappij.
De rassenrellen in Duitsland
maakten genoeg lawaai om Washing
ton te alarmeren. Het Pentagon
stuurde enkele kopstukken op onder
zoek uit. Ze kwamen verbaasd terug.
„We hadden niet verwacht dergelijke
acute frustraties en zulke vlammen
de woede onder de zwarten te zullen
vinden", rapporteerden zij. „Zij ver
telden ons verbolgen, dat er geen re
den was te vechten in een leger van
blanken en in een oorlog van de
blanken. Zij zeiden dat ze thuis in de
Verenigde Staten behoorden te zijn:
New York, Chicago, Atlanta, Detroit,
Jacksonville, waar zij een bevrij-
dingsstrijd konden voeren om hun
zwarte broeders en zusters te bévrij-
den van de smerige, stinkende,
krioelende ghetto's en van alle vor
men van raciale kwezelarij en on
derdrukking". Met verbazing werd
geconstateerd, dat er zelfs zwarte
soldaten waren, die ze gewoon niet
konden bereiken. Dat was o.a. het
geval met de georganiseerde Unsatis
fied Black Soldiers.
Eens te meer bleek, dat een bevel
alleen niet voldoende is om een in
grijpende gebeurtenis als volledige
integratie te bewerkstelligen. Daar
voor is het probleem te ingewikkeld
en te gevoelig.
Aanvankelijk nam de zwarte sol
daat er genoegen mee al zijn energie
in te zetten om te bewijzen dat de
door God gegeven superioriteit van
de blanken en de natuurlijke min
derwaardigheid van de negers een
kwaadwillige mythe is. Zijn minder
waardigheidscomplex wordt tegen
woordig echter verdrongen door ras-
sentrots. „De negersoldaat verschilt
van zijn voorganger van tien jaar
geleden", bevestigde de Amerikaanse
minister voor het leger, Stanley Re-
sor. „Voorheen beantwoordde hij da
den van raciale discriminiatie alleen
met harder werken en lijdzaamheid.
Tegenwoordig zal hij veel eerder zijn
grieven bekend maken".
Uit gesprekken met zwarte solda
ten 'blijkt, dat zij een lange lijst met
klachten hebben. Zwarten zouden
niet zo snel in aanmerking komen
voor bevordering. Zwarten zouden
eerder en zwaardere straffen krijgen.
Zwarten zouden de vervelendste kar
weitjes moeten opknappen. Zwarten
zouden gedwongen worden 'blanken
te worden en hun eigen identiteit zou
hen worden ontzegd.
Aan de andere kant menen blanke
racisten dat de „niikkers" te veel
praatjes hebben gekregen. Gezonder
denkende blanken zeggen dat de
zwarte rassentrots de zwarte solda
ten zo agressief heeft gemaakt, dat
blanken bang zijn om dicht in hun
buurt te komen.
„Je kunt hier jezelf niet zijn",
klaagt een zwarte militair, die met
een verveeld gezicht het muzikale
bombardement van een country-and-
western-bandje in één van de mili
taire clubs in een kazerne in Geln-
hausen ondergaat. Soulmuziek wordt
er volgens negers, zelden gehoord.
„De blanke deelt de lakens uit en
schrijft de wet voor. En de wet zegt,
dat een zwarte, die geen Oom Tom
met een bruine neus is, een gevaar
voor het systeem is. Daarom moet je
meedoen en het aardige zwartje spe
len, of anders belandt je snel achter
de tralies". Hij zit alleen achter een
tafeltje de tijd met kleine teugen
bier weg te dringen. Een gesprek
met een blanke kan er bij al die
ellende nog wel bij.
In de club trekken alleen enkele
negers met blanken op. De rest klon
tert bij elkaar, blank bij blank en
zwart bij zwart. Ook wanneer de sol
daten de kazernepoort uitgaan, naar
Gelnhausen ^elf, gaan ze meestal ge
scheiden. In het plaatsje is niet veel
te beleven. Er wonen. 8000 Duitsers
tegen 3000 Amerikanen. Het gevolg is
dat er niet veel ouders zijn, die hun
dochters 's avonds op straat laten en
dat het er wemelt van de'bars.
Maar niet iri alle bars zijn Ameri
kanen welkom. Blank en zwart gaan
ook naar yerschillende cafés. Negers
zijn niet populair bij de plaatselijke
bevoking en als zij, gekleed in bonte
Afro-amerikaanse kleding, gezamen
lijk door het dorp lopen, maken zij
op de Duitsers een angstaanjagende
indruk. „Ze zijn ervan overtuigd, dat
iedere zwarte een mes draagt", zegt
een zwarte soldaat.
Het leger is onder de meeste zwar
te dienstplichtigen, op z'n zachtst ge
zegd, niet populair. Het is in hun
ogen een blank onderdrukkingsin
strument. Vooral de oorlog in Viet
nam zien ze „als een blanke oorlog,
waarin het merendeel van hen die
vechten en van hen die sterven
zwart is". Sommigen zeggen blij te
zijn dat het leger hen opleidt tot
„goeie doders", zodat ze van nut
kunnen zijn voor de zwarte revolutie
in de Verenigde Staten. Er zijn er
zelfs, die pochen wapens gestolen te
hebben voor „de broeders in de re
volutie thuis", maar commandanten
ontkennen dat er op grote schaal wa
pens verdwijnen naar buiten de ka
zerne.
De meningen onder de zwarten
over geweld zijn verdeeld. Sommigen
zweren bij geweldloosheid, anderen
bij een gewelddadige revolutie. „We
weten dat geweld zin heeft, omdat
we gezien hebben hoe Ford op onze
Detroit-toestand reageerde met ba
nen. We hoeven niet meer bang te
zijn voor de tanks van de blanken,
omdat Charlie (de Viet Cong) ons be
wezen heeft hoe effectief sabotage
kan zijn", zegt een van hen strijdlus
tig.
Als je de zwarten naar hun. klach
ten vraagt, krijg je een veelheid van
grieven te horen, die allemaal neer
komen op één begrip: rassendiscrimi
natie. Net zoals in de burgermaat
schappij doet die zich in het leger in
duizend-en-een gedaanten voor. De
negers klagen dat zij het grootste ge
deelte van het vervelende werk krij
gen te doen. „Wij hebben altijd pi
ket, wacht of politiedienst", zegt één
van hen. „En de blanke krijgt een of
ander gemakkelijk kantoorbaantje".
,.Bel de lui van de politiedienst maar
eens", valt een. ander hem bij, „en je
zult negen broeders krijgen tegen
één blanke. En die blanke heeft nog
de leiding ook".
Anderen zeggen dat het werk wel
mee zou vallen, als ze maar als ge
wone mensen behandeld werden en
als ze niet zo dikwijls vernederd
werden door hun blanke landgeno
ten. Maar er zijn niet veel officiële
klachten over dergelijke discrimina
tie, merk ik op tegen een zwarte of
ficier. „Dat wil niet zeggen, dat het
niet gebeurt", glimlacht hij over dit
onbegrip. „We zitten in deze kamer
en als U tegen mij zegt: „vuile nik
ker", dan blijft dat in deze kamer. Ik
kan geen klacht indienen, want ik
kan niets bewijzen. U zal immers
ontkennen. Ik kan j er ook een klap
in het gezicht voor geven, maar dan
draai ik de bak in, omdat u een
klacht indient".
„Er kan op zoveel verborgen ma
nieren gediscrimineerd worden. Als
ik ergens iets bestel, dan kunnen ze
extra lang wachten, voordat ze mijn
soep opdienen. Of ik krijg koffie met
een voetbad. Is het opzet of niet? Het
is niet te bewijzen. Maar je voelt het
wel aan hun houding. Je hebt echter
geen bewijzen", vertelt de officier.
Sommige blanken noemen dit
overgevoeligheid van de negers en
dat kan best waar zijn, maar drie
eeuwen uitbuiting hebben de negers
nu eenmaal argwanend gemaakt. Een
zwarte soldaat vertelt over een blan
ke sergeant, die geld ophaalde voor
bloemen, toen een familielid van een
blanke militair was overleden. „Niet
lang daarna kwamen er twee overlij-
densgevallen voor in de families van
twee zwarte soldaten, maar de ser
geant deed niets".
Ook over discriminatie bij het ver
lenen van avondpermissie wordt ge
klaagd door de negers. „Laat een
broeder eens permissie vragen om 's
avonds uit de kazerne te mogen en
het enige wat hij krijgt, zijn vragen
over wat hij dan wel wil gaan doen.
Het l^an iets zijn waarover je niet
wilt praten, maar de sergeant denkt
dat een zwarte geen persoonlijk le
ven heeft".
Haardracht is eveneens een heet
hangijzer. Hoewel het leger beperkte
Afro-kapsels heeft toegestaan, wordt
het geheel ter beoordeling aan de
commandant overgelaten. En in de
ogen van de meeste commandanten
van de oude stempel is een dergelijk
kapsel een uiting van gevaarlijk
zwart militantisme. De zwarte sol
daat. die zijn kapsel op de maximaal
toegestane lengte draagt, kenmerkt
zich in de ogen van zijn commandant
als een „extremist" of een „herrie
schopper" en zal dan ook als zodanig
behandeld worden.
Dat 't leger een volledig geïnte
greerde maatschappij het dichtst be
naderd, is een uitspraak, die alleen
maar op gaat tijdens de diensturen.
Als het werk afgelopen is, vallen de
militairen in twee grote groepen uit
een: een zwarte en een blanke.
Commandanten, die in Vietnam
hadden gevochten, vertelden me. dat
als ze met hun troepen op patrouille
of aan het front waren, de samen
werking voortreffelijk was. Maar zo
dra de soldaten de gelegenheid kre
gen zich te ontspannen, begonnen de
moeilijkheden. „Het is een luxe-pro
bleem", verklaarde een luitenant-ko
lonel. Zolang echter de troepen van
het Warschau-Pact niet West-Europa
binnen vallen, zal het Amerikaanse
leger zich met veel vrije tijd moeten
behelpen, zeker nu er steeds minder
geld uit Washington komt en er bij
gevolg minder oefeningen kunnen
worden gehouden.
Blank en zwart heeft zodoende
royaal de tijd zich aan elkaar te er
geren. „Ik heb nooit iets tegen ze
gehad, totdat ik in dienst was", liet
een blanke militair zich ontvallen.
Andere blanken vragen zich luidop
af waarom, als er lawaai gemaakt
wordt in de mess, dat meestal af
komstig is van een zwarte. Weer an
deren, die probeerden vriendschap te
sluiten, zijn verbitterd omdat hen
verteld was „op te donderen". Vele
blanken kunnen er ook geen enkel
begrip voor opbrengen, dat zwarten
altijd solidair zijn met hun „broe
ders" op het bioscoopdoek.
Niet iedere neger in uniform is' een
opposant. In tegendeel, de grootste
groep voelt wel voor het „systeem",
hoewel het in hun ogen lang niet
perfect is en hoewel ze steeds minder
geduld met discriminatie hebben. De
kleine garde extremisten heeft in elk
geval succes gehad met haar pogin
gen de anderen ervan te doordrin
gen, dat ook zij zwart zijn en dat
solidariteit het parool is.
Vooral op hoger niveau, bij jonge
zwarte officieren, is een tweestrijd
tussen loyaal zijn aan het systeem en
loyaliteit jegens hun broeders soms
duidelijk waarneembaar. Daarom
doen zij hun uiterste best, de rassen
discriminatie in het Amerikaanse le
ger zo snel en zo volledig mogelijk te
laten verdwijnen, zodat rassentrots
een militaire carrière niet meer in de
weg staat. Maar om rassendiscrimi
natie te bestrijden is het noodzake
lijk te erkennen, dat er rassendiscri
minatie bestaat. En daarmee hebben
commandanten nog wel eens moeite.
artikel uit een aerle van
artikel: „Alle iongelul die
In dienst komen, sehllnen er-
te rebelleren", moppert een
er
ichii
Schiermonnikoog leren
insen fietsen. Anderen
S op de fiets nadat ze
iet zo'n vehikel hebben
n. En dat allemaal om-
eiland van de schiere
en één zwaar taboe
Iwaai. Alleen op Vlie-
Schiermonnikoog mo-
fen auto's rijden, enkele
ie bussen en taxi's uit-
erd. Dat taboe wordt
genlijk iedereen geëer-
Er is echter één uit-
ng. De militaire lucht-
verstoort dagelijks de
fe op de eilanden zo
ere wordt gehouden
chiermonnikoog vreest
de militairen er straks
schepje op zullen
de aanleg van
reinen in de droog-
Lauwerszee.
die schietterremen er
n hoeverre zullen de
eningen en de oefen-
lucht dan gecombi-
>rden. Dan zal het heie
de rust gedaan zijn. Ze
üer nu al veel te veel
igt burgemeester K. Oos-
met een wat hulpeloze
i zijn handen,
nonnikoog staat aan de
met argwaan, aan de
ant ook wel met enthou-
ian te zien wat ze daar
indere kant van het wad
lekokstoven zijn. De Lau-
als recreatiegebied-in
ziet men allerminst als
concurrent, maar veel meer als een
aanvulling op de eigen recreatieve
mogelijkheden.
De Schiermonnikogers verwach
ten een wisselwerking tussen de
eiland-recreatie en de recreatie
op het vaste land. Reeds nu be
gint dat tot uiting te komen. Het
meest oostelijke waddeneiland
blijkt als een magneet te werken
op de recreanten die met zeil- en
motorjachten de voormalige Lau-
werszee al in bezit hebben geno
men.
Het gevolg is dat Schiermonnik
oog thans het eerste waddeneiland
met een jachthaven te. De capaci-
tei^ bedraagt thans nog zo'n vijf
tig boten, maar de tweede fase
zal wel snel moeten worden uit
gevoerd, want nu al liggen er vaak
veel meer boten dan officieel ei
genlijk kan. Men streeft naar een
capaciteit van zo'n 120 boten.
Burgemeester Oosterhuis vindt dat
allemaal overigens niet zo'n won
der. „De schoonheid van Schier
monnikoog is niet te overtreffen.
Daarom zijn we ook nooit bang
geweest voor de Lauwerszee",
zegt hij, niet zonder enig chauvi
nisme.
Hoe dan ook, duidelijk is in elk
geval dat de drooglegging van de
Lauwerszee een veel grotere re
creatieve betekenis heeft dan de
Lauwerszee sec. Men kan er de
Lauwerszee-recreatie gaan combi
neren met recreatie op het wad
en de bekoring van de eiland-re
creatie. Daarom wil Schiermonnik
oog ook niets weten van een vaste
De spiksplinternieuwe jachtha
ven van Schiermonnikoog is een
zogenaamde getijhaven. De jach
ten kunnen er alleen bij hoog wa
ter in en uit varen.
verbinding, zoals een eventuele
dam naar Ameland.
„Rustig houen zo. De bekoring
van de waddeneilanden is juist het
feit dat ze eilanden zijn. De boot
reis op zich is al een belevenis en
overigens zdu het hier ook gauw
met de zo veel geprezen rust af
gelopen zijn".
Burgemeester Oosterhuis heeft
een beetje de stille hoop dat die
militaire verstoring van de rust
misschien nog wel zal overwaaien.
Hij baseert die hoop op de eis
van de provincie Groningen dat
de militairen de Lauwerszee moe
ten laten schieten als er een oefen
terrein in Westerwolde mocht ko
men. Overigens is de heer Oos
terhuls fideel genoeg om dit de
Westerwolders niet toe te wensen.
„Ik ben zeventien jaar ambte
naar van Vlagtwedde geweest en
daardoor ken ik het gebied. Er is
een uniek recreatie-gebied van te
maken. Ze kunnen dan wel zeg
gen dat zo'n oefenterrein de re
creatie zal bevorderen, maar ik
geloof daar niet in. Ga maar eens
op de Veluwe kijken naar al dat
prikkeldraad. Er zou misschien een
klein strookje overblijven voor toe
risten".
Overigens vindt de heer Ooster
huis dat de provincie Groningen het
er zelf ook wel erg bij heeft laten
zitten. De provinciale bestuurderen
hebben niets gedaan zo vindt
hij om de recreatie-mogelijk
heden in ditzelfde Westerwolde uit
te buiten. Ook van het armoedige
Westerkwartier (waar de heer Oos-
terhuis is geboren en getogen)
zou veel meer te maken zijn.
De heer Oosterhuis staat daar
om ook allerminst aan de kant
van een aantal inwoners van
Schiermonnikoog die voor aanslui
ting van het ellënd bij Groningen
pleiten, omdat er op Schiermonnik
oog veel meer Groningers dan
Friezen komen.
„Sommige eilandbewoners den
ken dat Groningen omdat het
zo weinig recreatiegrond heeft
Schiermonnikoog als een kostbare
edelsteen zou koesteren. Ik ge
loof daar echter niet zo hard in.
Laat Groningen eerst maar eens
wat doen aan de eigen gebieden
die zich dan nog wel voor recre
atie lenen".
Volgens burgemeester Ooster
huis is de verstandhouding van
Friesland met Schiermonnikoog
uitstekend. Goede wil alleen is
echter niet voldoende, er is steeds
meer geld nodig. Schiermonnik-
oogs burgemeester verwacht dan
ook dat In navolging van Texel
volgend jaar toeristenbelasting
moet worden geheven, een kwartje
per nacht per toerist. „U moet niet
vergeten dat we voorzieningen
moeten treffen voor een toeristen
bevolking die tien keer zo groot
is als onze eigen eilandbevolking.
Er wonen hier achthonderd men
sen, in het seizoen komen er acht
duizend vakantiegangers. De dag
jesmensen vergeet ik dan maar
even".
Onder meer de wegen en paden
moeten ook af ie er dan nog zo
weinig autoverkeer berekënd
zijn op deze grote toevloed, de
Burgemeester K. Oosterhuis
rustig houen zo
jachthaven moet worden bekostigd
en Schiermonnikoog wil ook een
zwembad. Dat mag wat paradoxaal
klinken voor een eiland dat aan
alle kanten omringd is door de
zee, maar dit zwembad is bedoeld
voor de slechte dagen. Het is niet
altijd mogelijk In zee te zwem
men. Verder moeten allerlei ge
meentelijke diensten (reiniging.
brandweer) volledig berekend zijn
op de topdrukte in het seizoen.
Een nieuwe voorziening die
Schiermonnikoog over enkele we
ken wacht Is de aansluiting als
eerste waddeneiland, op aardgas.
„Ook 's winters Is het hier druk.
Met de kerst zijn er evenveel toe
risten als in de zomer. Dat zal
nog wel toenemen nu aardgas
verwarming mogelijk wordt".
Om te voorkomen dat de toe
komst van Schiermonnikoog op het
spel wordt gezet door de militaire
plannen, hebben de eilandbewo
ners alle paden bewandeld die er
te bewandelen waren. Nogal te
leurgesteld Is burgemeester Oos
terhuis over de gemeente Ulrum
en Oostdongeradeel (die de Lau
werszee te verdelen krijgen), die
Schiermonnikoog volgens hem niet
zijn bij gevallen door ook hun.
stem te verheffen.
Voor Schiermonnikoog dreigt
niet alleen de verstoring van de
rust door de militaire schieterij,
maar het oostelijk deel van het
wad zal bovendien door rondvlie
gende kogels in de gevarenzone
komen te liggen. Of die kogels tot
Schiermonnikoog zelf zullen ko
men is nog niet duidelijk, omdat
niet bekend is met welke wapens
zal worden geoefend. Wel zal het
wad door de kogels worden be
streken. Daardoor wordt de door
vaart van boten uit het oosten
(Delfzijl en Duitsland) ernstig be
lemmerd en deels onmogelijk ge
maakt. Ook kan er een gevaar
lijke situatie ontstaan. „Stel V eens
voor dat er één of meer boten
vast komen te zitten bij laag wa
ter, zodat men niet meer weg kan
komen, juist voordat er schiet
oefeningen beginnen?" zegt burge
meester Oosterhuis.
