Zes dagen lopen van
de Hoek - Den Helder
Onervaren raadslede]
kunnen school gaan
Prinses Marianne in Swaensteyn
door
Leen Post
Ministers verdelen
werk van onderwijs
en wetenschappen
Miljoen schade bij
brand in Tegelen
Trawler en jacht
zinken, drie
opvarenden vermist
Pas Nederlan
EEG-ingezeten
langer geldig
Amsterdam w
centrum vooi
topsport
Urker gewond 1
demonteren va
oud Duits kam
Van een onzer verslaggeefsters
LEIDEN Gemeenteraadsleden, die kersvers en on
ervaren een gemeenteraad binnenstappen, hebben over bet
algemeen vaak te lijden onder het gevoel veel te weinig van
allerlei politieke en maatschappelijke zaken te weten om
zinnig te kunnen meepraten of meebeslissen. Juist door dat
gebrek aan kennis, hebben ze de indruk dat ze door burge
meester en wethouders soms in een bepaalde richting gema
nipuleerd worden, waartegen ze eigenlijk bezwaar hebben,
maar waar ze niet veel aan kunnen doen omdat ze niet ge
noeg kennis bezitten om andere mogelijklieden voor te
stellen en uit te diepen. Vooral de gemeentebegroting is een
stuk, dat maar zeer weinig nieuwe raadsleden kunnen lezen
en doorzien. Dit is enige tijd geleden op een studiebijeen
komst van gemeenteraadsleden gebleken.
blijkt wel uit het aantal cursisten:
sedert augustus van het vorig jaar
volgen 2500 gemeenteraadsleden deze
cursus.
Opgaven
HOEK VAN HOLLAND
Over smaak valt niet te twisten
zegt een oud volksgezegde en
zeker niet als het over „vakantie
houdengaat.
Dweept de één met oogver
blindende shows op het door
spotlights bedwelmde Broad
wayde ander voelt zich pas in
zijn hum, wanneer hij de
strakke teerlucht van ruwe
vissersboten aan Siciliaanse
stranden kan opzuigen.
Zoekt de één z'n rust in een
verlaten Frans dorp. waar alleen
de namiddagse klokslagen attrac
tieve momenten van een warme
dag vormende ander heeft pas
écht vakantie, wanneer hij op
een overvol terras wereld, stad
en leven, ja alles tegelijk, op zich
in kan laten werken.
Hoe groot de verscheidenheid
in het „vakantie houden" is,
bleek gisteren weer eens duide
lijk vlak voor het bekende
Jagershuisin Hoek van Hol
land. Want voerde daar een bijna
niet aflatende stroom vakantie
gangers naar het strand om een
dag niets te doen; even verder
stelde zich een groep van niet
minder dan vijfhonderd deel
nemers op om zes dagen te gaan
lopen. En dat nog tegen betaling
ook! Van start ging de bekende
Strand Zesdaagse van Hoek van
Holland naar Den Helder.
Zes dagen lang wandelen langs
Neerlands strand en daarmee tegelijk
deelnemer zijn aan een uniek evene
ment, dat zijn weerga in Europa vrij
wel niet vindt. Want waar kan men
zo'n grote onafgebroken afstand langs
het strand afleggen?
Dertien
De Strand Zesdaagse van Hoek van
Holland naar Den Helder wordt deze
week voor de dertiende keer gehou
den en hoewel de organisatoren het
op dat cijfer niet zo gezien hebben,
twijfelen ze er niet aan of ook deze
Zesdaagse belooft een enorm succes
te worden. Niet minder dan vijfhon
derd deelnemers hebben zich als wa
re trimmers en aktieve tegenvoeters
van de bermtoerist aangemeld. Dit
aantal is vele tientallen keren groter
dan vorig jaar! Ook het aantal bui
tenlanders, dat meeloopt, is aanmer
kelijk toegenomen. Duitsers, Ameri
kanen, Belgen, om maar enige natio
naliteiten te noemen, nemen aan de
Zesdaagse, die bij de start een beetje
aan de Nijmeegse vierdaagse deed
denken, deel.
De oudste wandelaar is een vieren-
zeventigjarige deelnemer uit Essen in
Duitsland, de jongste is een zevenja
rige scholier.
Zwaar
De Strand Zesdaagse, die dertien
jaar geleden uit particulier initiatief
ontstond en in die eerste jaren slechts
enkele tientallen deelnemers trok, is
vooral de laatste jaren tot een bijna
monsterachtige massale groep uitge
groeid. Maar in de ruimte van strand,
zee en lucht merkt men niets meer
van de omvangrijkheid van de groep.
Daar komt nog bij, dat de meeste
deelnemers in kleine groepjes ver
trekken en gedurende de komende
dagen ook bij elkaar blijven. De Zes
daagse is lang geen gemakkelijke
wandeltocht. Elke dag zullen de deel
nemers zo'n slordige vijfentwintig ki
lometer onder hun zolen krijgen. De
meesten zijn dan ook bij aankomst in
een overnachtingskamp meer dan
moe.
Tenten
De organisatoren hebben met over
leg de trajecten zo aantrekkelijk mo
gelijk samengesteld. De afgelopen
nacht werd in de pleisterplaats Was
senaar overnacht. De komende nach
ten wordt er in Noord wijk, Velsen,
Egmond aan Zee en Callantsoog door
gebracht.
Iedere deelnemer heeft z'n eigen
tent meegebracht en elke avond ont
staat op een geïmproviseerd terrein
zo een compleet tentenkamp.
De meesten zullen zo ongeveer om
vijf uur op hun pleisterplaatsen arri
veren. Daar wordt de warme maaltijd
gebruikt, die geheel door een aantal
dames vanuit Den Helder verzorgd
wordt.
De meeste deelnemers lopen in
groepen. Dat is niet alleen gezellig,
maar het loopt gemakkelijker ook.
Eén van deze groepen telt drie gene
raties onder zijn deelnemers. Stevig
doorstappend en genoeglijk keuve
lend lopen hier een grootmoeder, een
moeder en 'n dochter vol goede moed,
dat ze het eindpunt zullen bereiken
mee. Overigens staat het voor lang
nog niet iedereen vast, dat ze het
eindpunt zullen halen. Want uit de
praktijk blijkt, dat elk jaar nog heei
wat deelnemers hun wandelen moe
ten opgeven. Vorig jaar betrof dit
aantal zelfs tien procent. En ook nu
rekenen de organisatoren erop, dat
zeker honderd deelnemers de Strand
Zesdaagse niet geheel kunnen uitlo
pen.
Bezemwagen
Om toch vooral de strandtocht van
Hoek van Holland naar Den Helder
aantrekkelijk te houden en er geen
disciplinaire mars van te maken, mo
gen deelnemers, die uitvallen tijdelijk
van een zogenaamde bezemwagen ge
bruik maken. Voor de volhouders ligt
bij de eindstreep in Den Helder een
begeerde herinneringsplaquette
klaar, die hoe kan het ook anders
uitgevoerd is in een schoenenhak Bij
de start vanmorgen in Hoek van Hol
land was de stemming van de deelne
mers. de dertig man tellende staf en
EHBO-team bijzonder goed.
De weersomstandigheden waren
voor een dergelijke mars niet slecht.
Zaterdag zullen we jiveten hoevelen
er ook d:t jaar weer in geslaagd zijn
deze bekende Strand Zesdaagse van
Hoek van Holland naar Den Helder
tot een goed einde te brengen.
Alhoewel ruim vijfhonderd deelne
mers meelopen in de Strand-Zes-
daagse merkt men in de ruimte van
strand, zee en lucht weinig van dit
grote aantal.
Voor al deze onervaren en onzekere
gemeenteraadsleden bestaat er sedert
enige tijd e^n cursus burgerschaps
kunde, speciaal gericht op de ge
meentepolitiek en alles wat daarbij te
pas kan komen. Deze cursus, „De Ge
meenteraad", is een uitgave van de in
1968 opgerichte stichting Burger
schapskunde, een stichting, die steunt
op de gezamenlijke politieke partijen,
vrouwenbonden en politieke jonge
renorganisaties.
De stichting is indertijd opgericht,
omdat er vooral behoefte gevoeld
werd aan voorlichting over de demo
cratie en het leven in en met de de
mocratie. Men is in eerste instantie
begonnen met een algemene cursus
over burgerschapskunde (op school
heet dit vak maatschappijleer), die
bedoeld was voor elke geïnteresseer
de. Daarna kwam de cursus „De Ge
meenteraad", speciaal bedoeld voor
gemeenteraadsleden en bestuurders
van plaatselijke afdelingen van poli
tieke partijen, die veel te maken heb
ben met de gemeentepolitiek. En ten
slotte is men begin dit jaar gestart
met een cursus burgerschapskunde,
speciaal van jongeren. Alle
lopen erg goed, maar vooral de cursus
voor de gemeenteraadsleden blijkt in
een enorme behoefte te voorzien. Hoe
blij veel gemeenteraadsleden zijn met
deze schriftelijke hulp bleek onlangs,
toen men voor het eerst een bijeen
komst voor cursisten organiseerde,
waar een enquête werd gehouden on
der de deelnemers.
Bovenaan
Organisator van de cursus, de heer
Th. J. Schouten, over deze enquête:
„Opvallend groot is het aantal ge
meenteraadsleden, dat voorlichting
wil hebben over financiële zaken. Ik
geloof, dat je rustig kunt stellen, dat
bijna geen enkele nieuw gemeente
raadslid financieel zo deskundig is,
dat hij een begroting kan lezen en
begrijpen.
Voorlichting over financiën staat
dan ook bovenaan het wensenlijstje
van de cursisten. Wij hebben daar in
onze cursus trouwens ad mee gere
kend. In de huidige cursus zijn vier
lessen aan gemeente-financiën ge
wijd, waarbij een stuk begroting van
een kleine en een grote gemeente
worden bekeken. Verder blijken onze
cursisten met name voorlichting te
willen hebben over woningbouw,
subsidiebeleid, milieuhygiëne, com
missies (hoe deze gemeentelijke in
stellingen fungeren), de uitvoering
van de bijstandswet, ruimtelijke or
dening, gewestvorming en onderwijs.
Verscheidene deelnemers willen ver
der graag cursussen hebben, die aan
dacht besteden aan zaken als jeugd
zorg, recreatie, sport en openbaar
vervoer. Natuurlijk is zo'n enquête
erg belangrijk voor ons. Op grond
hiervan kunnen we beslissen, wat we
allemaal in onze cursus opnemen."
Dat de cursus „De Gemeenteraad",
die onder leiding staat van de Am»
sterdamse hoogleraar sociologie prof.
dr. G. Kuiper Hzn. (met als vaste me
dewerkers o.a. drs. Hans Gruijter^
drs. H. van Ruller, wethouder van
Amsterdam, mr. H. E. Phaff, direc
teur Vereniging Nederlandse Ge
meenten, drs. F. K. Langemeijer, bur
gemeester van Warmond, en vele an
deren), veel belangstelling heeft,
-
Ipgllgjjgj|i0^igp||jgg
VOORBURG Uit het huwe
lijk van Willem Frederik, Erf
prins van Oranje-Nassau en
Frederika Wilhelmina, prinses
van Pruisen, werd in Berlijn,
waar zij in ballingschap leefden,
op 9 mei 1810 geboren prinses
Wilhelmina frederika Louise
Charlotte Marianne. Eerdere
kinderen uit dit huwelijk wa
ren prins Willem, de latere ko
ning Willem II en Willem Fre
derik, met wie zij respectievelijk
zeventien en dertien jaar in
leeftijd scheelde. Een deel van
haar leven heeft prinses Marian
ne in Voorburg doorgebracht en
in deze gemeente, in Museum
Swaensteyn in de Herenstraat,
wordt tot en met 8 augustus een
tentoonstelling over haar leven
gehouden.
Prinses Marianne was in haar
jeugd een levendig opgewekt kind.
De houding van haar ouders ten op
zichte van haar was eigenlijk te
liefdevol: de koning kon haar, zijn
lievelingskind, niets weigeren en
Wilhelmina was te zachtaardig. Tij
dens haar jeugd verbleef prinses
Marianne veelvuldig op Het Loo.
waar haar vader, inmiddels koning
Willem I geworden, in 1825 een
boerderijtje voor haar liet bouwen,
dat tijdens haar afwezigheid was
toevertrouwd aan de zorgen van de
vrouw van Harmen Lukas van Loe-
nen, huisknecht ten paleize Met
„Vrouwtje van Loenen" heeft Ma
rianne tot kort voor haar dood een
regelmatige briefwisseling onder
houden, die grotendeels bewaard is
gebleven.
Die opvoeding werkte door. ook
toen zij volwassen was. Het troetel
kind was nog steeds gewend haar
zin door te drijven. De energie, de
koppigheid en ook het zakentalent
van haar vader waren haar f niet
vreemd. Door het verstandig behe
ren van haar talrijke goederen, zoals
het landgoed Kamenz in Silezië en
het slot Rienhartshausen met de
daarbij behorende landerijen nam
het vermogen van de van huis uit
toch al rijke prinses voortdurend
toe. Nog op hoge leeftijd ondernam
zij inspectiereizen om nauwkeurig
op de hoogte te zijn van de toe
stand van haar bezittingen.
Haar liefdeleven werd gekenmerkt
door een groot aantal moeilijkheden.
Na een kortstondige verloving met
de Zweedse prins Gustaaf Wasa
werd prinses Marianne op 14 sep
tember 1830 in de echt verbonden
met haar neef prins Albert van
Pruisen. Dit huwelijk werd een tra
gedie. Hun naturen harmonieerden
volstrekt niet met elkaar en de prin
ses trof in Albert niet de man, die
haar in haar huwelijk zou kunnen
leiden en steunen In het begin van
1842 was de toestand tussen hen bei
den onhoudbaar geworden en pogin
gen om het paar te verzoenen, mis
lukten.
Na de scheiding werd het de prin
ses verboden een voet in Pruisen te
zetten en omstreeks die tijd had zij
in Voorburg de inmiddels verdwe
nen buitenplaats Rusthof gekocht.
Later verwierf zij tevens het aan
grenzende Noordervliet en het ooste
lijker gelegen Leeuwesteyn. Tot het
gevolg dat Marianne naar Voorburg
vergezelde behoorde Johannes van
Rossum (1809 - 1873), echtgenoot van
Catharina Wilhelmina Keyser. Met
deze Van Rossum, die enkele jaren
tevoren als lakei-koetsier in haar
dienst was getreden, ontwikkelde
zich op Rusthof een diep contact,
waarvan eind 1848 bleek dat dit niet
zonder gevolgen was gebleven.
Dit leidde tot Mariannes echt
scheiding, die in maart 1849 op Al
berts vordering werd uitgesproken
en tot haar tijdelijk vertrek uit
Voorburg: begin juli 1849 reisde gij
af naar het Heilige Land, onder
meer in gezelschap van Van Rossum.
Tot aan de dood van Van Rossum
heeft Marianne met hem samenge
leefd, zonder zich te storen aan het
schandaal dat zij veroorzaakte. Zij
was gewend te doen wat zij van
plan was en stoorde zich niet aan
het oordeel van anderen. Juist deze
karaktertrek bracht haar er toe om
met Van Rossum en Johannes Wil
lem, hun onecht kind, openlijk te
leven. Zij heeft er zelfs voor gevoch
ten om dit kind een naam te geven.
Het kind stierf op 12-jarige leef
tijd in 1861, waarin ook Van Ros-
sums vrouw, in Den Haag woonach
tig, kwam te overlijden. De laatste
decennia van haar leven bracht Ma
rianne afwisselend door op Rusthof
in Voorburg en op Reinhartshausen,
waar zij, tien jaar na haar vriend en
raadsman, op 29 mei 1883 overleed.
Voorburg heeft aan prinses Ma
rianne veel te danken. Zo droeg zij
grotendeels de bouwkosten van het
raadhuis, deed zij een belangrijke
gift voor de bouw van de voormalige
N.H.-pastorie en schonk zij voor de
dorpskerk het orgel.
Het Museum Swaenesteyn is ge
opend dinsdag, donderdag en zater
dag van een tot vier uur en op zon
dag van twee tot vijf uur.
Zoals het bij een rechtgeaarde cur
sus betaamt, staat er in elke les een
aantal opgaven. „We hebben gemerkt,
dat maar een klein percentage ge
meenteraadsleden dit huiswerk
maakt", zegt de heer Schouten. De
secretaris van de stichting burger
schapskunde, de heer A. J. van Haas-
teren, directeur van de Leidse Onder
wijsinstellingen, voegt daaraan toe.
dat slechts 20 a 25 procent van de
cursisten de opgegeven opdrachten
maakt.
„Overigens mogen we hieruit niet
concluderen, dat de meeste cursisten
de lessen ongezien in de kast schui
ven, echt niet. Maar heel veel cursis
ten hebben natuurlijk geen tijd om
keurig al die opgaven te gaan zitten
uitwerken. Bovendien is het zo, dat
elk gemeenteraadslid een speciaal
aantal gebieden krijgt toegewezen.
Voor hem zijn dus ook niet alle les
sen van even groot belang."
Dat het niet alleen jonge gemeen
teraadsleden zijn, die de cursus erg
waarderen (de gemiddelde leeftijd
van de cursisten ligt zo omstreeks de
35 jaar), blijkt uit het feit, dat be
paalde gemeenten, zoals Utrecht, een
collectief abonnement voor al haar
gemeenteraadsleden neemt op de cur
sus.
Toch komt het grootste aantal cur
sisten uit de kleinere gemeenten.
„(Heel begrijpelijk", vindt de heer
Schouten. „In grote steden kan een
gemeenteraadslid nog eens gauw naar
de plaatselijke afdeling van zijn poli
tieke partij stappen om hem eigens
mee te helpen. In kleine plaatsjes
hebben gemeenteraadsleden deze gug-
DEN HAAG De twee ministers
die zijn benoemd aan het ministerie
van onderwijs en wetenschappen, mr.
C. van Veen en jhr. mr. M. L. de
Brauw, hebben hun werkzaamheden
verdeeld. Minister Van Veen neemt
voorlopig het directoraat-generaal
voor het onderwijs met inbegrip
van het hoger beroepsonderwijs
voor zijn rekening, en de afdelingen
van algemene aard, met uitzondering
van de afdeling rijksstudietoelagen in
Groningen. De andere Groningse af
deling (tegemoetkoming studiekosten)
ressorteert wèl onder minister Van
Veen. Het personeelsbeleid van het
directoraat-generaal voor het onder
wijs en dat van wetenschappen be
hoort ook tot de taak van minister
Van Veen. Hij oefent dit personeels
beleid uit in overeenstemming «net
minister De Brauw.
Minister De Brauw is belast met de
aangelegenheden betreffende het we
tenschapsbeleid en het wetenschappe
lijk onderwijs. Ook de afdeling rijks
studietoelagen berust onder hem.
Minister Van Veen heeft de kamer
van oud-minister Veringa aan de
Nieuwe Uitleg 1 betrokken. Minister
De Brauw heeft zijn intrek genomen
in het pand Thorbeckelaan 360, even
eens in Den Haag.
TEGELEN In Tegelen is gister
morgen brand uitgebroken in de klei-
warenfabriek Laumans NV. De bijna
2000 vierkante meter grote fabriek
werd in de as gelegd door de snel om
zich heen grijpende vuurzee. De
brandweerkorpsen van Venlo, Tege
len en Hout-Blerick bestreden de
brand, maar konden niet voorkomen
dat een schade van ruim 1 miljoen
weed aangericht. Het bedrijf is verze
kerd tegen brandschade.
De fabriek lag op een paar honderd
meter afstand van de plaats waar za
terdagnacht een brand een loods van
de dakpannenfabnek Tegula NV ver
nielde. Daar was een schade van
100.000 gulden ontstaan.
Volgens een woordvoerder van de
Tegelse politie is er omtrent de oor
zaken van de beide branden nog niets
te zeggen.
LONDEN De Franse trawler
Thierry uit La Rochelle is dinsdag
ochtend in het Kanaal van Bristol in
aanvaring gekomen met de Westduit-
se vrachtschip Regine. De schipper
van de trawler en een bemanningslid
worden vermist. Acht opvarenden
konden worden gered.
De trawler is kort na de aanvaring
gezonken. De Regine heeft schade op
gelopen aan de boeg. De Nederlandse
sleepboot Utrecht, die onmiddellijk
koers zette naar de plaats van het
ongeluk, blijft voorlopig standby.
De aanvaring gebeurde in de buurt
van Land's End, de zuidwestelijke
punt van de Britse eilanden.
In het Kattegat is maandagavond
het Deense zeiljacht Esther gezonken
na een aanvaring met het Zweedse
motorschip Rio de Janeiro. Een opva
rende van het jacht is opgepikt. Zijn
collega wordt vermist. Het ongeluk
gebeurde ten oosten van Fornaes in
Denemarken.
DINSDAG 13 JUU
gesteun veel minder. Zij voeleil
daardoor ook vaak veel onzekf
Dat is wel gebleken op onze
komst."
Gesterkt door het grote succJ
de cursus voor gemeenteraadsled
men enkele maanden geleden 1
nen met de cursus „Politiek
ken", speciaal voor de jeugd.
Uitbreiding
Tenslotte enkele plannen vod
toekomst van de stichting Bil
schapskunde: een cursus voor
van de Ondernemingsraden (waa
nog overleg gaande is met wel
vers- en werknemersorganisatie!
'heel misschien een cursi
speciaal bedoeld zal zijn om grJ
die politiek of sociaal minde*
schoold zijn (zoals vrouwen
jaarden), te betrekken 'bij het i
ke leven.
„Je zou zo zeggen, waaront
aparte cursus voor vrouwen? Wl
er ook erg huiverig voor. We ziej
de discriminatie al om de hoel
ren, maar een feit is, dat ven
het grootste deel van onze hi|
cursisten uit mannen bestaat. 1
blijkelijk slaan de cursussen niJ
noeg aan bij vrouwen", aldus def
Van Haasteren.
Mieh
deeh
DEN HAAG De geldigheids
van paspoorten die worden afgeg
of verlengd ten behoeve van Ni
landse onderdanen die in een de
dere vijf EEG-landen wonen za
vijf jaar worden verlengd. Dit
de Nederlandse regering de Eun
commissie meegedeeld, blijkt uit
antwoord van de commissie op
vraag van het Tweede-Kamerli
G. Vredeling (PvdA).
Door deze toezegging is de proc
re die de commissie tegen Nedei
aanhangig had gemaakt geschors
zal worden ingetrokken zodra
wetswijziging van kracht is ge pla
den. Krachtens het verdrag van
me kan de Europese commissie,
dien een lidstaat zijn verplichti
niet nakomt, deze zaak aanhai
maken bij het hof van justitie. I
AMSTERDAM Besprek
tussen het gemeentebestuur van
sterdam en de NV het Olympisch]
dion hebben geleid tot de cont
dat er in Amsterdam behoefte b«
aan een topsportcentrum, ges
voor internationale wedstrijden.
Dit centrum, zo werd maandagl
degedeeld op de buitengewone let
vergadering van het Olympisch
dion. zal worden gecreëerd op del
reinen van en rond het Olymj
stadion en zal bestaan uit een
balaccommodatie, sporthallen
het beoefen van o.a. volleybal,
ketbal, tafeltennis, schermen en
vendien aanvullende voorzieni
zoals restaurants, keukens, kleed
massageruimte, een ingebouwd
visiecircuit en een studio.
De uitvoering van dit projecl
een enorme investering vergen,
in dit vroege stadium konden
geen cijfers genoemd worden,
ambitieuze plan zal in ieder i
meer gaan kosten dan het Ahoy-<
plex in Rotterdam (72 miljoen
den) het rijk en de gemeente
dam zullen zeer zeker moeten
springen.
waai
Slee
zake
God
lang
omd
Van een verslaggever
URK De 29-jarige Klaas Nei
in Urk is bij het demonteren van
oud kanon aan zijn gezicht gev
waardoor hij vermoedelijk een oo|
moeten missen.
Het kanon werd onlangs door
Urker kotter opgevist uit de Dl
bocht bij Denemarken. Het is veri meei
delijk afkomstig van een schip da
de slag om Jutland in de eerste
reldoorlog is vergaan. Het slachtt
was bezig het plaatje van de ki
kamer te verwijderen toen het s
hoedje van de granaat die er no
bleek te zitten tot ontbranding kv
Met kracht werd de huls naar ac
ren geslingerd midden in het gez
van het slachtoffer, dat in het ziel
huis van Emmeloord is opgenomt
dem
uitv
zeer
nog
ditic
vooi
den
