Eisenhower saboteerde de
Geneefse akkoorden
Kiesinger maakt
baan vrij voor
zijn opvolger(s)
Israël houdt in
Amerika boot af
Q
over
Onenigheid
tactische
kernwapens
bedreigt SALT
b r
Toenemende klachten
intimidatie Indonesië
Sew York Times in laatste onthullingen:
Mi
Ontsnapte Rus wil
asiel in Zweden
Engelsman met
lösjiesj gearresteerd
1?* op Schiphol
Suriname dankt
Brits-Rhodesisch
overleg hervat
Verleider-dief
premier De Jon« gearresteerd
[AN BEKENT
MOORDEN
DINSDAG 6 JULI 1971
NEW YORK (Reuter, AP)
1 regering-Eiscnhower be
bouwde de Geneefse akkoor-
-ndb van 1954 als „een ramp" en
eft onmiddellijk na het beëin-
jijnfen van deze conferentie agen-
I naar Noord-Vietnam gezon-
n om daar clandestien oorlog
voeren. Dit meldt de New
1 gfjrk Times in zijn negende en
at d|tste artikel over de geheime
heukken van het Pentagon.
Zl%ierikaanse saboteurs in Hanoi
naapntreinigden de olievoorraden van
gemeentelijk vervoerbedrijf op
pnige wijze, dat de motoren van
■J stadsbussen geleidelijk onklaar
ae2Uen raken. Verder stelden zij noti-
over doelen, die mogelijk voor
sabota"e In aanmerking zouden
lp 8 en 12 augustus 1954 had de
vionale Veiligheidsraad van de re-
jng-Eisenhower vernomen, dat de
S bduiten van Genève een ramp be
binden, die „een grote voorsprong
r het communisme bezegelde" en
tot het verlies van Zuidoost-Azië
e da: 1e'^en "- Geneefse Akkoorden
indigden de Franse heerschappij
t Vietnam en verbood de aanwe-
aaJeid van 'buitenlandse troepen in
tnam.
Ontkracht
ZW3resident Eisenhower keurde daar-
imaatregelen goed, die de commu-
ische expansie zouden indammen.
8 augustus bracht de regering-
jnhower economische en militaire
p aan Zuid-Vietnam op gang.
nse adviseurs werden vervangen
P% Amerikaanse. Het Witte Huis
Zuid-Vietnam zo te verster-
dat t enslotte de Geneefse Ak-
rden ontkracht zouden worden.
I een ra-port, dat bij de Penta-
-stwdie was gevoegd, wordt be
leven hoe een aantal Amerikaanse
ha#ten- onder leiding van lucht-
ht-kolonel Edward Lansdale, in
is opgetreden, kort voordat de
pakt 'n oktober 1954 werd ontruimd.
Ilaatste actie was het vervuilen
de olie-voorraden. De auteurs
ct ge het Pentagon-rapport zeiden dat
Amerikaanse instemming met de
Juisljeefse akkoorden het Amerikaanse
cfi verhinderden de sabotage uit te
ren, die het wilde ondernemen te-
t aaj een krachtcentrale, waterleiding,
ensefaven en de brug.
j een commentaar vraagt de Ti-
mc|zich af waarom het team wel het
nbaar vervoer mocht saboteren
kr de Geneefse akkoorden, als sa-
stre(tge tegen krachtcentrales en in de
/eravn verboden was.
;ezicboIgens de studie zijn in de jaren
'eterL" door de regeringen Truman
Eisenhower vitale beslissingen ge-
waarvan het publiek niets
of die het verkeerd begreep. Te-
dte tijd, dat president Kennedy in
vaa aan het bewind kwam, voelde de
rrikaanse regering zich al zeer
wnden met de defensie van Zuid-
nam.
e analyse van het Pentagon leidde
de slotsom, dat de VS mede-ver-
Woordelijk waren voor het mis-
(ken van de uitvoering van de be-
len van Genève. Deze conclusie is
tegenspraak met beweringen van
cheidene Amerikaanse regerin-
die zeiden dat Noord-Vietnam
n de schuld droeg voor het falen
de formule van Genève.
Ho Tsji Minh
de studie van het Pentagon
nog het volgende opgemerkt:
1945 en 1946 heeft Ho Tsji Minh,
eider van Noord-Vietnam. ten-
te acht brieven geschreven aan
lent Truman en het Amerikaan-
inisterie van buitenlandse zaken,
in hij verzocht de onafhanke-
:id van Vietnam te steunen,
ens is iets te vinden, waaruit
dat deze brieven beantwoord
dat China in handLen van de
inunisten was gevallen, is de re-
ig-Truman begonnen de Fransen
ire hulp te verlenen in de strijd
li de Viet Minh. Vanaf dat mo-
t waren de Verenigde Staten di-
„bij de oorlog in Vietnam betrok-
[mei en juni 1954 was de Ameri-
Nationale Veiligheidsraad zo
iegen beëindiging van de oorlog
1 Frankrijk, dat hij de regering-
phower aanried Parijs te laten
p, dat als Frankrijk zou instem-
rr.en met een communistische machts
overname in Vietnam dit consequen
ties zou hebben voor haar status als
lid van de Grote Drie en het einde
van de Amerikaanse hulp aan Frank
rijk zou betekenen. Twee keer werd
Frankrijk ingelicht dat de VS bereid
waren te interveniëren om een Fran
se nederlaag te voorkomen.
In augustus 1954 lanceerde de Na
tionale Veiligheidsraad zijn program
ma van economische en militaire,
hulp aan Zuid-Vietnam en bepaalde
daarmee de koers, die het Ameri
kaanse beleid in de komende jaren
zou .varen. Dit beleid werd voortgezet
ondanks de waarschuwingen van de
CIA, het ministerie van buitenlandse
zaken en zelfs van het Pentagon, dat
de Fransen en hun aanhangers in
GOUDEN BOROBUDUR PENNING
Gezet met een echte zeldzame
smaragd. Deze unieke penning
wordt uitgegeven in bet kader van
de restauratie van de Borobudur
waar Nederland zo'n belangrijk
aandeel in heeft
Wajen*
Ardjnna, bet
symbool VU
moed en wl
held, affe-
beeld.
A. 1000 ex. 6 gr. 0 22,8 mm f 99
B. 500 ex. 12 gr. 0 28 mm 175
C. 100 ex. 25 gr. 0 38 mm f 350
D. 50 ex. 50 gr. 0 38 mm f 650
Zuiver zilver
zonder smaragd
25 gr. 0 38 mm 39
Alle gouden munten rijn genummerd
en voorzien van een garantie-
veri«kering8bewija.
Goudgehalte 14 karaat.
Prijren Inclusief B.T.W.
Levertijd phn. 14 dagea.
ORANJE MUNT DEN HAAG
Lange Poten 5A Tel. 07044.69.24*
Eveneens te bestellen bij
Zuid-Vietnam zwak waren en impo
pulair, maar de communisten sterk.
Domino-theorie
De zogenaamde „domino-theorie"
leidde ertoe dat Amerika steeds meer
betrokken werd in Zuid-Vietnam.
Een document van de Nationale Vei
ligheidsraad, dat in januari 1954
goedgekeurd werd door president
Eisenhower, voorspelde dat „het ver
lies van één enkel land" in Zuidoost-
Azië uiteindelijk zou leiden tot het
verlies van geheel Zuidoost-Azië, dan
India en Japan en tenslotte de stabili
teit en veiligheid van Europa in ge
vaar zou brengen.
„De domino-theorie en de veron
derstellingen daarachter werden nooit
in discussie gesteld", aldus de studie
van het Pentagon.
De columnist van de New York Ti
mes. James Reston, heeft vlak voor
zijn vertrek naar China de publicatie
ran de geheime stukken verdedigd.
„Wij zijn geen onverantwoordelijke
idioten. Ik geloof dat we erin ge
slaagd zijn deze zinloze oorlog nog
belachelijker te maken, dan ze al
was. In heel Amerika hebben de
mensen er werkelijk tabak van, zo
zeer zelfs dat ze bereid zijn compro
missen te sluiten, die ze een paar jaar
geleden nooit hadden willen maken".
STOCKHOLM (Reuter) Een jonge
Rus heeft in Stockholm om polixiek
asiel gevraagd, nadat hij kort tevo
ren was ontsnapt aan functionaris
sen van de Russische ambassade die
probeerden hem te ontvoeren.
Volgens de Zweedse politie hadden
voorbijgangers de om hulp roepende
Rus ontzet, nadat hij door drie man
nen op straat was neergeslagen. Zij
probeerden hem naar een wachtende
auto te slepen. Deze bleek later als
een auto van de Russische ambassade
geregistreerd te staan.
Het drietal nam de vlucht toen de
voorbijgangers tussenbeide kwamen.
De politie was zo snel ter plaatse dat
zij de bestuurder van de auto kon
beletten weg te rijden. Hij toonde een
Russisch diplomatiek paspoort, waar
na men hem liet gaan. De drie man
nen werden later in een andere auto
gesignaleerd. Deze reed het terrein
van de ambassade op. De Rus zei dat
hij vorige maand naar Stockholm was
gekomen als tolk van een Russische
atletiekploeg.
P ÏHIPHOL Zondagmiddag is op
"tihol in een der pieren de 21-ja-
Engelsman M. A. M.t die 2 kg.
een Bes3 °P za^ bleek te hebben, door
noufienst luchtvaart van het korps
hijgjpolitie gearresteerd. De jonge-
i Billfhad in de vertrekhal een vlieg-
<p gekocht voor een vlucht naar
gart, maar had daarna alle ver
controle-posten weten te omzei-
Het gevolg was, dat hij zich in
ier bij de laatste balie meldde
instapkaart, wat achterdocht
DJAKARTA (Reuter, AP)
Terwijl het er steeds meer naar
gaat uitzien, dat de door de re
gering Soeharto gesteunde orga
nisatie Sekber Golkar met een
grotere meerderheid gaat win
nen dan werd verwacht, nemen
de berichten toe over intimidatie
van kiezers, ongeoorloofde druk
en onregelmatigheden btf de tel
ling van de uitgebrachte stem
men bq de zaterdag gehouden
algemene verkiezingen in Indo
nesië.
Soebchan, de leider van de moslim
partij Nahdatoel Oelama (NO) (die
een verre tweede wordt volgens de
voorlopige uitslagen) heeft gisteren
gezegd, dat berichten uit vele delen
van het land de beschuldigingen sta
ven. „In heel Soelawesi (Celebes)
hebben nergens geheime stemmingen
plaatsgevonden, met uitzondering
wellicht van Makassar". Bij alle
stembureaus stonden volgens de in
lichtingen van Soebchan militairen,
die de kiezers waarschuwden dat zij
op Sekber Golkar moesten stemmen.
Na elke 20 stemmen werden de stem
bussen geopend door de militairen om
te zien hoe de stand was. De uitsla
gen uit Soelawesi wijzen op een voor
sprong voor Golkar.
In Indramajoe op West-Java, waar
Golkar 92 procent van de stemmen
behaalde, gingen de autoriteiten mee
in de stemhokjes om de overwinning
van Golkar te „verzekeren". In Oost
en Centraal-Java en in Atjeh is vol-
jens Soebchans inlichtingen geknoeid
bij het tellen van de uitgebrachte
stemmen. NO-leiders in de dorpen
Imdramak en Parti in West-Java
werden na het sluiten van de stemlo
kalen afgetuigd omdat bleek, dat de
NO hier meer stemmen had gekregen
dan Golkar. In Demak zouden negen
NO-leden zijn gearresteerd na de
verkiezingen.
van het Centrale kiescomité: „Wij
hebben nog niets gehoord. Men zal
met bewijzen moeten komen. Het is
gemakkelijk, beschuldigingen te uiten
via de pers. Men moet ze bewijzen
via de daarvoor bestemde kanalen".
Volgens de bekend gemaakte uit
slagen heeft Golkar 55 tot 60 procent
van de uitgebrachte stemmen op zich
weten te verenigen. Zelf had zij 30
tot 40 percent verwacht. De groepe
ring is nu al zeker van 200 zetels.
Daarbij komen nog de 100 zetels, die
president Soeharto zelf mag toewij
zen. De NO heeft ongeveer 100 zetels
gewonnen, terwijl de PNI waar
schijnlijk niet boven de 25 zetels zal
komen. Met enkele zetels zullen ook
de roomskatholieke en protestantse
partijen in het parlement komen.
Kleinere groeperingen zullen bijna
zeker in het 460 zetels tellende parle
ment geen enkele zetel krijgen.
Een Parijse opticien heeft zonnebrillen op de markt gebracht voor
sportliefhebbers. Voor iedere sport bestaat er een bril. Op de foto de
zonnebril voor tennis-entliousiasten
I
Van een onzer redacteuren
Ex-bondskanselier dr. Kurt
Georg Kiesinger heeft het presi
dium van de CDU (christen-de
mocraten) laten weten, zich niet
beschikbaar te stellen voor het
voorzitterschap van de partij. In
oktober moet op het partijcon
gres in Saarbrücken een nieuwe
voorzitter worden gekozen.
Totnogtoe is het voorzitterschap
onlosmakelijk verbonden met het
kanselierschap of (als een partij in ae
oppositie is) de kandidatuur voor het
kanselierschap. De mogelijkheid be
staat echter, dat het congres zal be
slissen, beide posten te scheiden, om
dat zij langzamerhand onverenigbaar
zijn geworden. Temeer omdat de CSU
(de Beierse zusterpartij van de CDU)
mee wil beslissen over de persoon
van de kanseliers-kandidaat. CSU-
voorzitter Franz Joseph Strauss heeft
laten weten, dat hij zelf ook belang
stelling heeft voor de kanseliers-kan
didatuur.
De beslissing van Kiesinger moet
worden gezien tegen de achtergrond
van de kandidatuur van fractievoor
zitter Rainer Barzel, ex-minister Ger
hard Schroder en de premier van
Rijnland-Palts, Helmut Kohl, die en
kele weken geleden al bekend werd
gemaakt. Barzel wil zowel partijvoor
zitter als kanseliers-kandidaat wor
den. Schroder en Kohl voelen voor
een „scheiding der ambten", waarbij
de een genoegen wenst te nemen met
de kanseliers-kandidatuur en de an
der (Kohl) met het partijvoorzitter
schap.
De beslissing van Kiesinger kan
worden gezien als een poging de kan
sen van Barzel zo goed mogelijk te
maken. Deze heeft al het grootste
deel van de Bondsdagfractie achter
zich. De uitslag van de conferentie in
Saarbrücken staat echter nog geens
zins vast, omdat èerst een besluit
moet worden genomen over het al
dan niet scheiden van partijvoorzit
terschap en kanseliers-kandidatuur.
Komt een scheiding tot stand, dan
ontstaat een geheel nieuwe situatie,
die ook de kansen van Schroder in
belangrijke mate kan beïnvloeden.
Gemeld is, dat in het presidium
niet werd gesproken over de reactie
van Kiesinger op een eventueel ver
zoek van het partijcongres in oktober,
de kanseliers-kandidatuur te aan
vaarden. Deze mogelijkheid kan zich
voordoen, als een keus tussen Barzel
en Schroder tot grote spanningen in
de CDU en tussen de CDU en de CSU
zou leiden. Grote moeilijkheden wor
den echter niet verwacht.
Kiesinger werd in 1966 partijvoor
zitter als opvolger van ex-kanselier
Ludwig Erhard. Hij was kanselier
van 1966 tot 1969, toen de christen
democraten in Bonn met de sociaal
democraten in een coalitiekabinet sa
menwerkten. Na de verkiezingen van
1969 sloten de SPD-leiders een ver
bond met de liberale FDP van Walter
Scheel.
TEL AVIV, BEIROET. CAIRO
(UPI, Reuter, AP) Israël zou
de Verenigde Staten hebben la
ten weten dat het nog geen aan
leiding ziet voor een nieuw be
zoek van Joseph J. Siaco aan het
Midden-Oosten. Volgens het
blad Maariv zou ambassadeur
Jitzjak Rabin instructies hebben
gekregen de Amerikaanse rege
ring te adviseren, het voor het
midden van deze maand bedoel
de bezoek van de onderminister
uit te stellen.
Zolang Egypte een oorlogszuchtige
houding blijft aannemen en ook de
Amerikaanse onderhandelaars Donald
C. Bergus en Michael Sterner in Cai
ro er niet in slagen daarin verande
ring te brengen, heeft een bezoek van
Sisco geen zin, zo verluidt in diplo
matieke kringen in Israël. Bergus en
Sterner arriveerden pas vandaag in
de Egyptische hoofdstad. Er was nie
mand van het ministerie van buiten
landse zaken op het vliegveld aanwe
zig om hen te verwelkomen.
In Washington is meegedeeld, dat-
Bergus en Sterner geen voorstellen
bij zich hebben. Het voornaamste
doel van de missie is, de belangrijk
ste hinderpaal voor heropening van
het Suezk anaal het al of niet toe
staan. dat Egyptische troepen het
door Israël te ontruimen gebied be
zetten te verwijderen. Zoals be
kend wil Israël niet meewerken aan
een regeling die Egypte gelegenheid
geeft, zijn troepen over het kanaal te
brengen.
Het blad Maariv weet te melden
dat Israël zich uit een groot deel van
de Sinaïwoestijn wil terugtrekken, als
Amerikaanse troepen de Israëlische
posities overnemen. Het is wel bereid,
Egyptisch burgerpersoneel in het te
ontruimen gebied toe te laten. Een
Amerikaans voorstel, troepen van de
Verenigde Naties de plaats van de
Israëlische strijdkrachten te laten in
nemen, blijft Israël van de hand wij
zen.
Amerika zou hebben aangeboden,
Israël de kosten te vergoeden die ge
maakt zouden moeten worden om een
nieuwe verdedigingslinie aan te leg
gen, als die langs het Suez-kanaal
wordt ontruimd. Israël heeft het aan
bod nog niet aanvaard. Wel zou het
Washington hebben ingelicht over het
bedrag, dat er ongeveer mee gemoeid
zal zijn. Van Amerikaanse zijde zou
deze reactie zijn aangegrepen om te
genover de Egyptische regering aan
te tonen, dat Israël bereid is, zijn
troepen terug te trekken.
Intussen hebben de redacties van
de Israëlische dagbladen besloten, het
persbeleid van de regering te gaan
bestrijden om „het recht van het pu
bliek op b?t ontvangen van betrouw
bare informatie te waarborgen". De
regering irobeerdo in de afgelopen
weken twee belangrijke zaken ge
heim te houden: het bezoek van de
Russische journalist Victor Louis en
dat van het hoofd van de Amerikaan
se inlichtingendienst (CIA), Richard
Helms.
In Damascus heeft een woordvoer
der van Al Fatah het bericht van het
Syrische dagblad Al Nahar tegenge
sproken als zou in de Syrische ha
venstad Lattakia een grote lading
Chinese wapens (waaronder 200
tanks) in beslag zijn genomen, die be
stemd waren voor Al Fatah. De
woordvoerder ontkende ook de in het
blad gemelde verslechtering van de
betrekkingen tussen de Syrische re
gering en Al Fatah.
Volgens het blad zouden Syrische
ambtenaren leden van Al Fatah de
toegang tot Syrië ontzeggen, als zij
geen identiteitspapieren bezitten. Ook
zouden Syriërs worden aangehouden,
die sympathiseren met Al Fatah.
•Uit Beiroet wordt gemeld, dat het
leger van koning Hoessein gisteren
artillerie-aanvallen heeft gedaan op
bases van Palestijnse commando's in-
het noorden van Jordanië. Volgens Al
Fatah heeft het leger alle wegen in
de buurt van Jerasj voor burgerver
keer afgesloten en werden drie dor
pen geëvacueerd voordat de beschie
tingen begonnen. Ook het vluchtelin
genkamp bij Jerasj zou door Jor
daanse troepen van de buitenwereld
zijn afgesloten.
Irak heeft twee Britse diplomaten
tot ..persona non grata" verklaard.
Zij moeten uiterlijk vandaag het land
verlaten. Het zijn de luchtvaartatta-
ché Hugh Harrison en de eerste secre
taris George Rolieston. Zij zouden
aan een complot hebben deelgenomen
om het linkse regime van president
Ahmed el-Bakr ten val te brengen
In Londen vraagt men zich af, wat
hier achter kan zitten, omdat de be
schuldiging ongegrond is en de be
trekkingen met Irak de laatste tjjd
niet zijn verslechterd.
SALISBURY (AP) De Britse
regeringsdelegatie onder leiding van
Lord Goodman heeft maandag zijn
besprekingen met leden van de rege
ring van premier Ian Smith hervat.
De vooruitzichten op een spoedige
topconferentie tussen Smith en de
Britse minister van buitenlandse za
ken. Sir Alec Douglas-Home, schijnen
gering te zijn.
Men verwacht, dat de Britse on
derhandelingsdelegatie aan het einde
van deze week naar Londen zal te
rugkeren om in Whitehall verslag uit
te brengen van de tot nog toe ge
boekte resultaten en om de wense
lijkheid van verder overleg te be
spreken.
Surinaamse minister
treedt af na kritiek
PARAMARIBO De Surinaamse
minister van onderwijs en volksont
wikkeling dr. R. M. Nanan - Panday
van de Verenigde Hindustaanso Par
tij, heeft „om persoonlijke redenen"
per 7 juli zijn portefeuille ter be
schikking van de gouverneur gesteld.
In een verklaring zegt minister
Nanan Panday onder meer daf via
publiciteitsmedia geruime tijd be
schuldigingen aan zijn adres ztjn
geuit, als zou hij in zijn vorige werk
kring als hoofd van het bureau volks
ontwikkeling en volksvorming in 1967
en 1968 het land voor een groot be
drag hebben benadeeld. Hij vindt
het noodzakelijk dat in deze kwestie
klaarheid wordt gebracht.
PARAMARIBO „Aan het einde
van uw regeringsperiode mag ik u,
mede namens de Surinaamse rege
ring, dank zeggen voor de goede
samenwerking in de achter ons lig
gende tijd. Wij wensen u in uw ver
dere loopbaan veel succes toe". Dit
zegt de Surinaamse minister-presi
dent, dr. J. Sedney, in een telegram,
dat hij gisteren aan premier De Jong
heeft gezonden.
AMSTERDAM Een 37-jarige
Nieuw-Zeelander beroofde na korte
romances jonge Amerikaanse toeris-
tes van hun traveller-cheques. De
man heeft bekend na te zijn aange
houden op het Stationsplein, waar hij
iets niet kon betalen. Hij papte met
zijn slachtoffers aan, had dan een
vrijage en ging er met geld of che
queboek vandoor. De politie herkende
hem van een foto, die een „vriendin"
van hem had gemaakt.
IIUIS AAN HUIS
het
e, mi
ANKFORT (DPA) Een 24-
i man uit Frankfort heeft tegen-
jde politie bekend in de afgelo-
Jzes maanden vijf vrouwen van
Jeven te hebben beroofd. Hij zei
e hebben gedaan uit moordlust
wraakgevoelens tegenover vrou-
De politie vermoedt dat de man.
Inds 5 mei in hechtenis wordt
iden, nog meer moorden op zijn
1 heeft.
Op de vooravond van de verkiezin
gen zijn volgens Soebchan in vele
dorpen militairen huis aan huis gaan
waarschuwen dat er op Golkar moest
worden gestemd, anders... Ook de
PNI (de Indonesische Nationalistische
Partij, die in 1927 door Soekarno
werd opgericht) heeft problemen. In
Soebang op West-Java werd een aan
tal functionarissen van deze partij
gearresteerd nadat was gebleken, dat
op de PNI was gestemd. Voor de ver
kiezingen hadden de autoriteiten nl.
Soebang „vrij van politieke partijen
verklaard".
Reizigers uit Tjirbon in West-Java
vertelden dat de uitslagen daar on
geldig zijn verklaard, nadat partij
functionarissen hadden geprotesteerd
tegen het feit dat stembiljetten van
tevoren waren ingevuld. Naar aanlei
ding van deze en andere beschuldi
gingen verklaarde een woordvoerder
Als de SALT de mist in gaat,
kan dat liggen aan een kwestie
van definities definities waar
achter een vreselijk gevaar voor
de wereld schuilgaat.
De besprekingen over beperking
van strategische wapenen (SALT)
tussen Russen en Amerikanen wor
den op 6 juli in Helsinki hervat. Een
van de grondproblemen is het vast
stellen van de grens tussen „strate
gische" en „tactische" kernwapens.
De Verenigde Staten maken daar
een scherp verschil tussen, de Sow-
jet-Unie niet. Er staat aanzienlijk
meer op het spel dan alleen de
Amerika heeft mins'tens twaalf
duizend kernwapens met beperkte
reikwijdte, over de hele wereld ver
spreid, die als „tactisch" worden ge
detineerd. De meeste ervan kunnen
op een of andere manier wel tegen
doelen achter het ijzeren gordijn
worden gebruikt. Vele zijn in feite
gericht op de Sowjet-Unie of de an
dere landen van het Pact van War
schau. De vernietigende kracht van
sommige is vijftig maal zo groot als
die van de atoombommen, die in de
tweede wereldoorlog Hirosjima en
Nagasaki verwoestten.
Toch zijn deze wapens niet opge
nomen in de inventaris van af
schrikkingsmogelijkheden van het
Amerikaanse ministerie van defensie
die wordt aangeluid als het „verze
kerd vernietigingsvermogen".
De Sowjet-Unie, letterlijk omringd
door deze Amerikaanse wapens en
verstoken van elke mogelijkheid om
dergelijke wapens met beperkte
reikwijdte tegen de Verenigde Sta
ten te gebruiken, beschouwt elk
kernwapen als „strategisch" als het
haar grondgebied kan bereiken.
Het Amerikaanse standpunt luidt
dat deze wapens bestemd zijn voor
gebruik op het slagveld, van nature
dus niet strategisch zijn en daarom
door Elisabeth Wharton
buiten een eventuele beperking van
strategische wapens moeten vallen.
Het probleem is, of het mogelijk is
bepaalde kernwapens uitsluitend
voor gebruik op het slagveld te be
stemmen. Hierover is tot nog toe erg
weinig in het openbaar gesproken.
De natuurkundige dr. Ralph Lapp,
een van Amerika's meest uitgespro
ken en kleurrijke auteurs op het ge
bied van kernwapens, vindt dat daar
verandering in moet komen. Volgens
hem zijn „tactische" kernwapens de
gevaarlijkste dingen die ooit zijn
uitgevonden. Hij noemt ze „het slag
hoedje voor een totale kernoorlog".
Amerikaanse militaire deskundi
gen praten kleinerend over „tacti
sche" wapens als verhoudingsgewijs
licht. In verhouding tot de strategi
sche kernladingen in de Minuteman-
raketten of aan bo.ord van de
B52-bommenwerpers zijn ze mis
schien inderdaad licht. In verhou
ding tot willekeurige andere wapens
zijn ze onvoorstelbaar krachtig.
Het grootste „tactische" wapen is
in de orde van één megaton over
eenkomend met een miljoen ton
TNT. De bom op Hirosjima kwam
overeen met twintigduizend ton. Ve
le tactische wapens zijn aanzienlijk
kleiner. Sommige zijn landmijnen en
artilleriegranaten die zuiver voor
gebruik op het slagveld zijn ontwor
pen. De vraag is, of er in een kern
oorlog zo'n beperkt gebied als een
slagveld zal zijn. Lapp denkt van
niet.
Hij vindt het bovendien onzin te
geloven, dat bijvoorbeeld in West-
Europa een beperkte oorlog met tac
tische kernwapens zou kunnen wor
den uitgevochten zonder een totale
kernoorlog op gang te brengen.
Toch is er in het Amerikaanse
Congres nog nooit een debat geweest
dat toestemming gaf om deze wa
pens over de hele wereld op te stel
len. Een speciale ondercommissie
van de Senaatscommissie voor bui
tenlandse betrekkingen, die vorig
jaar de Amerikaanse overzeese ver
plichtingen onderzocht, kon geen in
formatie krijgen over geheime over
eenkomsten over de aanwezigheid
van deze wapens in Europa
In haar eindrapport betreurde de
subcommissie dat de meeste Ameri
kanen niet weten dat tactische kern
wapens „staan opgesteld in landen
over de hele wereld". Volgens de
commissie „beweerden militaire
functionarissen dat dit onderwerp zo
geheim was dat het onder geen en
kele omstandigheid met de commis
sie Icon worden besproken."
„Ongrondwettig"
„De subcommissie gelooft dat dit
duidelijk ongerijmde standpunt ge
bruikt wordt om een bedenkelijke
politiek en bedenkelijke praktijken
te verbergen. De commissie acht dit
ongrondwettig en in strijd met de
belangen van de Verenigde Staten.
Aantal en omvang van in het bui
tenland opgestelde tactische kern
wapens blijven dus goedbewaakte
geheimen, hoewel voorzitter John O.
Pastore van de Congrescommissie
voor atoomenergie de totale Ameri
kaanse kernbewapening schatte „in
de tienduizenden".
Volgens de beste onofficiële gege
vens zijn er In Azië minstens vier
duizend, voor het grootste deel in
opslag, dus niet gebruiksklaar op
gesteld. Maar in Europa zijn meer
dan 7.500, voor het merendeel ge-
vechtsgereed, in West-Duitsland,
Turkije, Griekenland, Italië en En
geland.
In explosieve kracht lopen zij uit
een van ongeveer een kwart kiloton
(nog altijd honderdmaal zo sterk als
de conventionele „block-busters" uit
de tweede wereldoorlog) tot bijna
een megaton.
Omdat zelfs het „kleinste" tacti
sche kernwapen een hele stadswijk
of een flinke provinciestad kan ver
nietigen, ligt het verschil tussen een
tactisch en een strategisch wapen
hoofdzakelijk aan de manier waarop
het gebruikt wordt. Een tactisch wa
pen is bedoeld voor gebruik op het
slagveld, uitsluitend tegen militaire
doelen, terwijl een strategisch wa
pen de burgerbevolking zal treffen.
Ralph Lapp wees in een interview
op twee" misvattingen in deze defini
tie. Ten eerste zou zelfs een klein
slagveld in bijvoorbeeld het dichtbe
volkte West-Duitsland, duizenden
burgers omvatten waaronder
vrouwen en kinderen van de daar
gelegerde Amerikaanse troepen De
andere fout, zei Lapp, is de zeker
heid van escalatie.
„Stel dat je aan de goede kant van
een conflict zit," legde hij uit, „dat
je je verdedigt tegen een binnen
dringende communistische strijd
macht. Plotseling krijg je op je don
der met atoomgranaten afgevuurd
door kanonnen vijftien of twintig
kilometer achter de vijandelijke li
nies. Natuurlijk doe je dan een be
roep op je eigen zware wapens om
de vuurposities van de vijand weg
te branden".
„Maar de vijand zal natuurlijk
zwaardere spullen aanslepen om je
tegenvuur te stoppen en dus zal je
vliegtuigen moeten oproepen om
hem verder achter zijn eigen lijnen
aan te vallen. Plotseling zit je in een
kringloop die alleen nog maar in een
totale kernoorlog kan eindigen."
Ingewikkeld
De militairen geloven dat het an
ders kan. Hoewel hun deskundigen
privé toegeven dat de plannen wel
erg ingewikkeld worden door de
aanwezigheid van Amerikaanse
vrouwen en kinderen in Europa,
houden zij vol dat de kleinere tacti
sche wapens binnen een beperkt ge
bied gebruikt kunnen worden.
Morgen: Rusland ingesloten «foor
gordel „lichte" kernwapens.
