Afsluiting
Waddenzee
ramp voor
zeevisserij
Vakbondsbijdrage is niet
bedoeld voor stakingskas
Nieuwbouwhuur in
Amsterdam laag
Directeur van PZEM zou
vrienden hebben laten
profiteren van korting
Conclussie werkgeversrapport:
Recherche onderzoekt geruchten
Data eindexamens
1972 vastgesteld
Schadevergoeding
brand bij 't Harde
Vergelijking van 31 wereldsteden
Weer zeven
schepen met
munitie bij
Kampen afgemeerd
10
DONiDIERIDAG 1 JULI 1971
Van een onzer verslaggevers
IJMUIDEN De Waddenzee is een onmisbare hoeksteen van
de Nederlandse Noordzee-visserij. Het voorlopig resultaat van
een ruim twee jaar geleden begonnen onderzoek naar de bete
kenis van de Waddenzee voor de visstand is, dat 80 procent van
de jonge platvis in de Nederlandse kustwateren opgroeit in het
Waddengebied.
Hoogstwaarschijnlijk is de Waddenzee ook de „kinderkamer"
van tenminste 30 procent (mogelijk oplopend tot 50 procent) van
alle tong en schol in de hele Noordzee.
„Deze feiten waren vóór ons
onderzoek onbekend; ze waren
een volkomen verrassing", zegt
prof. dr. P. Korringa, directeur
van het Rijksinstituut voor Vis-
serijonderzoek te IJmuiden. Op
initiatief van het hoofd van de
zee-afdeling van het instituut,
drs. J. J. Zijlstra begon dit on
derzoek om de betekenis van
de Waddenzee als kinderkamer
vast te stellen in april 1969.
Verontrusting
Prof. Korringa: „Duidelijk is
nu wel dat een eventuele afslui
ting van de Waddenzee in alle
betrokken visserijlanden ernstige
verontrusting zal oproepen."
De Landelijke Vereniging tot
Behoud van de Waddenzee en
het Comité Natuur Na '70 heb
ben meer dan eens gewaar
schuwd voor de ernstige vervui
ling van de Wadden en het
daardoor naderende einde als
natuurgebied. Prof. Korringa
voegt aan de argumenten voor
het ongerept bewaren van de
Waddenzee nog toe het begrip
„kinderkamerfunctie". In lezin
gen benadrukte hij al eerder dat
het uitvoeren van waterbouw
kundige werken in de Wadden
zeer ingrijpende gevolgen zal
hebben voor de visstand in de
Noordzee.
„Al te technisch genomen He-
slissingen kunnen desastreuze
gevolgen hebben op volkomen
onverwachte plaatsen. Door af
sluiting van de Oosterschelde zal
de waterbeweging in de Ooster
schelde bijvoorbeeld zo verande
ren, dat het zeer vuile wa
ter van de Westerschelde naar
het Noorden zal „afbuigen" en
via de kust in de Waddenzee zal
terecht komen, die ook al veel
vuil Rijnwater te verwerken
krijgt."
Belangrijk
Overigens is de Nederlandse
Waddenzee niet de enige kinder
kamer van schol, tong, garnaal
en ook haring van de Noordzee.
De jonge dieren van deze eco
nomisch belangrijke vissoorten
groeien op (vandaar de benaming
„kinderkamer") langs de gehe'e
Noordzeekust.
Omdat de betekenis van de es-
tuariën (zee-armen en inham
men) voor de visstand 'n de
Noordzee moet worden vastge
steld, strekt het onderzoek rich
uit van de Franse kust (Calais)
tot de Deense kust (Hirtshals).
Dit gebied is te croot voor de
Nederlanders alléén. Daarom
probeerde prof. Korr'nga's staf
ook de collega's in de andere v<s-
seriïianden te interesseren. Het
gê'ukkiee resultaat hiervan was
dat België in 1970 de Belgische
kust voor ziin rekening nam.
Du'tsland begon dit jaar de
Duitse Waddenzee te onderzoe
ken. Denemarken en Engeland
hehben toegezegd in de nabije
toekomst medewerking te zullen
verlenen.
In IJmuiden was het belang
van zo'n onderzoek al eerder on
derkend, maar er kwam een for
mele aanleiding, toen Rijkswa
terstaat de Waddenzee-commis
sie installeerde. Deze commissie
houdt zich bezig met de verschil
lende mogelijkheden voor afslui
ting van de Waddenzee.
Het Rijksinstituut was al geat
tendeerd op de noodzaak van het
Wadden-onderzoek door een, in
verband met de afsluiting van de
Oosterschelde, ingesteld, onder
zoek naar het belang van deze
zee-arm voor de garnalen. Hier
uit bleek dat daar ook jonge
platvis opgroeide. Toen rees het
vermoeden dat speciaal de Wad
denzee, dankzij haar grote rijk
dom aan plantaardig en dierlijk
leven en haar beschutte ligging,
van groot belang zou «ïunnen
zijn als kinderkamer van de
Noordzee-vis.
Tong, schol, haring en garnaal
vormen tweederde van de waar
de van de Nederlandse vispro-
ductie. Vermindering van deze
productie door het verdwijnen
van de kinderkamers, zou de Ne
derlandse visserij gevoelig tref
fen.
100 miljoen
Prof. Korringa: „Schol en tong
worden in zee geboren, maar
groeien op in de zeegaten. De
Waddenzee is, zoals het onder
zoek aantoont, de belangrijkste
kinderkamer voor de Nederland
se visserij. In geval van afslui
ting zal Nederland zich ook
economisch ernstig in de vingers
snijden. Alleen de jaaropbrengst
van tong is al 100 miljoen gul
den. Als de vis zijn jeugd niet
meer in de estuariën kan door
brengen, staan we niet voor de
gevolgen in."
Bij het begin van het onder
zoek in 1969 werd een onder
zoeksperiode van minstens vijf
jaar voorzien. Inmiddels wordt
aangenomen dat na deze vijf
jaar er een bewakingsdienst zal
blijven.
Het programma wordt uitge
voerd door vier Nederlandse
schepen, twee Duitse en een Bel
gisch schip, die in voor- en na
jaar monsters nemen.
Tijdens de zogenaamde trek"
(met een gamalenkor) worden
diepte, temperatuur en zoutee-
halte van het water opgenomen.
De vangst wordt op dek gesor
teerd: van de verschillende vis
soorten tot zeesterren en krab
ben. Duitsland en België hebben
de Nederlandse methode overge
nomen. Ook is er een uitwisse
ling van medewerkers tussen de
drie landen om het onderzoek te
uniformeren.
Kustvlakte
Samenvattend: het voorlopig
resultaat van het onderzoek is
thans dat de Waddenzee als be
langrijkste kinderkamer van het
Nederlandse kustgebied kan
worden gezien. De open kust
vlakte voor de Nederlandse kust
lijkt slechts 20 procent van alle
in het Nederlandse kustwater
aanwezige tong- en scholbroed te
bevatten.
Uit de jongste onderzoekingen
is gebleken dal de dichtheid van
jonge tong en schol in de Duits-
Deense kustwateren geringer is
dan in ons kustgebied. Totale of
gedeeltelijke inpoldering van de
Waddenzee (of te ernstige ver
vuiling) zal dan een verlies van
meer dan 30 procent, mogelijk
oplopend van 40 a 50 procent van
de totale „kinderkamercapaci
teit" van de Noordzee betekenen.
In het druk bezochte Madurodam liepen gistermiddag voor de ogen van
de verbaasde toeristen twee levensechte Eskimo's in de stralende zon
rondDe twee Eskimo's zijn in Nederland ter gelegenheid van een
tentoonstelling van Eskimokunst die vandaag door prinses Margriet
op Madurodam is geopend. Op de foto: de heer Niilabuk en mevrouw
Goa, afkomstig uit het hoge noorden van Canada, bij de mini-Dam'.
MIDDELBURG Het onder
zoek dat de rijksrecherche in op
dracht van de Middelburgse offi
cier van justitie mr. T. Lebret in
stelt naar de onregelmatigheden
bij de Provinciale Zeeuwse
Energie Maatschappij (PZEM)
beperkt zich niet alleen tot de
verschrijvingen ten behoeve van
het privé-landhuis van PZEM-
directeur ir. T. Bogerd.
De rijksrecherche gaat ook na in
hoeverre mensen die niet bij de
PZEM werken, kortingen hebben ge
noten die alleen voor PZEM-perso-
neel bestemd zijn. Zo zijn er in Zee
land geruchten dat ir. Bogerd door de
PZEM goederen en diensten tegen
korting aan vrienden ,zou hebben la
ten leveren, onder andere aan perso
neel van in Zeeland gevestigde indus
trieën. Een buiten Zeeland wonende
vriend van de PZEM-directeur zou
centrale verwarming hebben gekre
gen met korting, die alleen voor
PZEM-personeel was bestemd.
Het ziet er naar uit dat de meeste
Zeeuwse gemeenten het voorbeeld
van de gemeenteraad van Vlissingen
volgen en eisen dat het dagelijks be
stuur van de PZEM aftreedt.
Tot nu toe vindt alleen Temeuzen
dat het dagelijks bestuur waarvan
alleen de voorzitter, gedeputeerde A.
J. Kaland en het AR-statenlid W.
Huson zich nog niet vrijwillig hebben
teruggetrokken moet aanblijven.
Brouwershaven, Zierikzee, Hulst en
St. Philipsland hebben het aftreden
geëist van het bestuur.
Deze ontwikkeling betekent dat de
kans dat de aandeelhoudersvergade-
Van onze soc.-econ. redactie
DEN HAAG Het is voor de
werkgevers onverteerbaar dat
steunverlening aan de vakbewe
ging ertoe zou dienen dat langs
deze weg middelen zouden toe
vloeien naar de stakingskassen.
Essentieel voor de werkgevers is
dat de vakbondsleden zoveel contri
butie blijven 'betalen, dat de bonden
daaruit de directe, concreet op de le
den gerichte service-activiteiten
(waaronder een „verzekering" tegen
stakingen) zelf kunnen blijven finan
cieren.
Zo luidden enkele conclusies uit het
gisteren gepubliceerde „Rapport So
ciaal Beleid", dat is vervaardigd door
een werkgroep van de Raad van Ne
derlandse Werkgeversbonden. In deze
Raad werken het Verbond van Ne
derlandse Ondernemingen en het Ne
derlands Christelijk Werkgeversver
bond samen. Voorzitter van de werk
groep is drs. J. G. Bavinck, lid van de
raad van bestuur van Philips.
Het rapport van de werkgroep is
bedoeld als een discussiestuk. Behal
ve een aantal algemene uitgangspun
ten van sociaal beleid, wordt aan
dacht besteed aan het nieuwe wette
lijke kader voor de verhoudingen in
de onderneming, aan de verhouding
tussen onderneming en vakbeweging
en aan een aantal deelproblemen,
zoals scholing en vorming, het pro
bleem van de oude werknemer en de
ontplooiingskansen voor jonge werk
nemers.
Opgemerkt wórdt dat sociaal beleid
meer en moeilijker is dan loonbeleid;
het is een maatschappelijke eis ge
worden. Te eniger tijd zouden onder
nemers, die zich nu door een gebrek
kig economisch beleid uit de markt
prijzen, zich door een gebrekkig so
ciaal beleid ook uit de arbeidsmarkt
kunnen prijzen.
In een reeks van aanbevelingen
merkt de werkgroep onder andere op
dat tot een goed sociaal beleid gere
kend moet worden dat de ondeme-
mersleiding zich inspant de jaarstuk
ken voor het personeel in begrijpelij
ke vorm te vertalen en te illustreren.
ciale voorzieningen, uitvoering van
sociale wetten en administratie, dan
blijkt er dikwijls niet zoveel man
kracht over te zijn voor andere taken.
Vermindert men deze resterende ca
paciteit vervolgens nog eens met de
in permanent gespannen arbeids
markt voor iedere onderneming ,zeer
lielangrijke taakonderdelen „werving
en selectie", dan is de ruimte voor
andere taken in vele ondernemingen
eenvoudigweg te klein."
De werkgroep waarschuwt ervoor
dat de animo öm deel te nemen aan
het ondernemingsraadswerk belem
merd kan worden door de vrees dat
hierdoor een stagnatie zal optreden in
de persoonlijke carrière. De werk
groep bedeelt daarom een beoorde
lingsysteem' aan, waarin het deelne
men aan het overleg binnen een on
derneming als een positieve factor
wordt gewaardeerd. De afdeling so
ciale zaken kan daarop een zeker toe
zicht uitoefenen. Ook wordt er op
aangedrongen een lid van het hoger
personeel in de ondernemingsraad te
benoemen, omdat anders het gevaar
dreigt dat deze groep zich zou isole
ren van de rest van het personeel.
Wil de communicatie, zowel in de
ondernemingsraad als in het werk
overleg, bevredigend verlopen dan
moet volgens de werkgroep zorgvul
dig worden vermeden dat het be-
drijfskader door het personeel gecon
fronteerd wordt met „beslissingen"
die in de ondernemingsraad worden
genomen zonder dat het van die be
slissingen via de hiërarchieke lijn
kennis heeft gekregen. Andersom is
het niet juist dat het personeel ge
plaatst wordt voor beslissingen van
de leiding, terwijl het in redelijkheid
had mogen aannemen dat daarover
overleg in de ondernemingsraad zou
zijn gevoerd.
Over de onderwerpen scholing en
vorming zegt de werkgroep dat be
halve doorbetaling van het loon, de
kosten verbonden aan de scholing en
vorming voor rekening komen van de
onderneming waarvan ondernemings
raadsleden deelnemen aan een cursus.
BEDRÏJVENWERK
Na ihet bedrijyenwerk te hebben
afgewezen omdat dit het overleg zou
doorkruisen, zegt de werkgroep over
de steunverlening aan de vakbewe
ging dat „de wijze waarop nu ongeor
ganiseerden profiteren van de hoge
contributiebedragen van de georgani-
seerden terecht als een onaanvaard
bare discriminatie moet worden be
schouwd".
De werkgroep is wel van mening
dat er op het vlak van de onderne
ming geen onderscheid tussen georga-
niseerden, ongeorganiseerden en cate
goraal georganiseerden mag worden
gemaakt. Zij gaat er vanuit dat dat
de steunverlening zich moet richten
op die aktiviteiten van de vakbewe
ging die bijdragen tot een beter func
tioneren van ondernemingen, be
drijfstakken of het bedrijfsleven in
zijn algemeenheid. De onderscheiding
georganiseerd - ongeorganiseerd is
daarbij niet relevant.
Drs. Bavinck gaf gisteren te ken
nen dat hij persoonlijk een subsidië
ring van 40 procent van de totale in
breng van de vakbondsleden aan de
hoge kant vindt. De subsidie zal in
het algemeen niet hoger dan de con
tributie mogen zijn. NCW-secretaris
drs. F. P. J. M. Sweens, de rapporteur
van de werkgroep, voegde hieraan toe
dat de vakbonden naar zijn mening
de subsidie niet moeten besteden aan
bevoordeling van de vakbondsleden,
maar aan versterking van het appa
raat, bijvoorbeeld door het aantrek-
.ken van meer deskundigen.
ring van de PZEM volgende week
vrijdag het dagelijks bestuur vraagt
op te stappen groot is. Het dagelijks cni7T T TTVT/^ 17TVT
bestuur zou dit standpunt naast zich JJiJlliLo 1 IliLLlllljlli.Ll
neer kunnen leggen, maar dan kan de
meerderheid van de aandeelhouders
vergadering komen met een voorstel
tot ontslag van de hele raad van be
stuur van de PZEM waaruit het
dagelijks bestuur gekozen wordt.
Aftreden
DEN HAAG De data van de
schriftelijke eindexamens 1972 van
het voorbereidend hoger onderwijs,
het voorbereidend wetenschappelijk
onderwijs, het hoger algemeen, vor
mend onderwijs en het middelbaar
algemeen vormend onderwijs (resp
vhmo, vwo, havo en mavo) zijn door
staatssecretaris mr. J. H. Grosheide
van onderwijs vastgesteld. Tevens
heeft de bewindsman beslist, dat de
herexamens volgend jaar na de zo
mervakantie zullen worden afgeno
men.
De eindexamens (en staatsexamens)
hbs-a en -b. Gymnasium-a en -'o,
mms en handelsdagschool met vierja
rige cursus vangen aan op 12 april
1972. die van de handelsavondscholen
op 16 mei. die van experimenterende
scholen voor vwo en avondscholen
voor vwo op 20 april, en die voor
havo. mavo-3 en mavo-4 op 24 mei.
DEN HAAG Op vijf na zijn de
genen, die door de brand bij 't Harde
op 18 juni 1970 zijn gedupeerd, scha
deloos gesteld. Met de vijf benadeel
den, die aanzienlijke schadevergoe
dingen vorderen, zijn nog onderhan
delingen gaande. Dit heeft de mi
nister van defensie geantwoord op
vragen van het PvdA-Kamerlid Vau
den Doel.
De provinciale staten van Zeeland
hebben tweeduizend PZEM-aandelen
in handen, de Zeeuwse gemeenten
duizend. Een voorstel om het aftreden
van het dagelijks bestuur te eisen zal
in de aandeelhoudersvergadering
behalve door veel vertegenwoordigers
van gemeenten zeker ook gesteund
worden door vertegenwoordigers van
PvdA, D'66 en PPR uit de provinciale
staten, die alleen al 700 aandelen
hebben. Om zo'n voorstel aangeno
men te krijgen zijn de stemmen van
houders van tenminste 1500 aandelen
nodig.
Een motie om het dagelijks bestuur
van de PZEM na de zaak Bogerd
naar huis te sturen werd eerder in de
Zeeuwse provinciale staten verwor
pen. Met de mogelijkheid voor ogen
dat de verhouding in de aandeelhou
dersvergadering wel eens heel anders
kan worden, heeft het KVP-statenlid
drs. W. L. A. Lockefeer GS van Zee
land gevraagd of het verwerpen van
deze motie geen bindend mandaat be
tekent voor de vertegenwoordigers
van de provincie in de aandeelhou
dersvergadering om allemaal voor het
aanblijven van het dagelijks bestuur
te stemmen.
De vertegenwoordigers van de
(PvdA, D'66 en PPR in de aandeel
houdersvergadering vinden dat dit
niet zo is. Mochten GS echter vinden
dat zij wel een bindend mandaat
hebben gekregen en hen zo verplich
ten niet tegen het dagelijks bestuur
van de PZEM te stemmen, dan zullen
zij hier zich na juridisch advies
ingewonnen te hebben niets van
aantrekken. Zij willen hier achteraf
een kort geding over riskeren.
Ook verdient het aanbeveling in
het jaarverslag aan te geven in welke
mate men is gevorderd met het berei
ken van sociale doelstellingen voor de
toekomst. Het jaarverslag van de on
dernemingsraad, alsmede de feitelijke
gegevens die de ondernemer ten
minste eenmaal per jaar aan de on
dernemingsraad moet verschaffen en
waaruit het gevoerde beleid ten aan
zien van aanstelling, beloning, oplei
ding. promotie en ontslag van de in
de onderneming werkzame personen
moet blijken, bieden volgens de
werkgroep voor het „sociale deel"
van het jaarverslag goede bouwste
nen.
Na gewezen te hebben op de moge
lijkheid bestuurders en speciale staf
afdelingen te belasten met de verant
woordelijkheid voor het sociaal be
leid, vraagt de werkgroep zich af of
de capaciteit van de bestaande perso
neelsafdelingen wel voldoende is. De
werkgroep concludeert: „Trekt men
van de aanwezige capaciteit dat deel
af dat zich bezig houdt met bedrijfs-
regelementaire aangelegenheden, so-
Nederlandse priester
voor Braziliaans
militair tribunaal
AMSTERDAM In vrijwel
geen enkele grote stad in de we
reld is de huur van een nieuw
bouwwoning zo laag als in Am
sterdam. De Amsterdammers be
talen voor een na 1960 gebouwde
flat gemiddeld 200290 gulden
per maand en dit betekent, dat
men van de belangrijkste we
reldsteden alleen in Madrid
goedkoper terecht kan.
Wie zich een financiële rib uit het
lijf wil laten nikken kan het beste in
Tokio gaan wonen. Onder de f900,-.
per maand komt men daar beslist
niet onder dak, maar huren voor een
comfortabele, doch niet luxueuze
driekamerflat kunnen daar oplopen
tot 2.400,-. per maand. Ook Sao
Paulo, waar de huurder 1.250,-.
moet betalen en New York met
ƒ1.050,-. a ƒ1.600,-. mogen er zijn.
Een en ander blijkt uit een onder
zoek van de Schweizerische Bankge-
sellschaft, een van de grote Zwitserse
banken. De bank heeft de prijzen van
restaurants, hotels, een „boodschap
penmand" en de huren van oude en
nieuwe woningen vergeleken in 31
grote steden en gezien de keu,ze van
onderwerpen, lijkt het onderzoek
vooral nuttig voor mensen, die voor
hun werk eens een tijd in het buiten
land moeten wonen.
BRASILIA De Nederlandse GOEDKOOP
geestelijke J .A. Rutgers is woensdag
voor een militair tribunaal ill Bra
zilië beschuldigd van samenwerking
met de extremistische organisatie
„Val-Palmares".
Hij zou hebben geholpen bij de
vervaardiging en verspreiding van 70
revolutionaire geschriften en bij het
opstellen van een document over het
martelen van gevangenen.
Ook voor een pakket van 25 ver
schillende voedings- en genotsmidde
len, waarvoor de onderzoekers zoveel
mogelijk in supermarkten gingen
winkelen, blijkt Amsterdam tot de
goedkopere steden te behoren. De
Zwitsers betaalden voor een bepaald,
niet gespecificeerd, pakket in Neder
land ƒ53,-. terwijl zij voor vergelijk-
Honderdzesenzestig bladzijden zijn
er nodig om efficient en duidelijk de
„burgerlijke stand" van het Haagse
Corps Diplomatique te beschrijven.
Een meesterwerk, dat tweemaal
per jaar uitkomt, omdat de mutaties
onder de diplomaten zo enorm veel
zijn. Het aantal bij- en afschrijvin
gen kan vergeleken worden met die
van een stad als Roozendaal.
Niet minder dan 112 landen heb
ben diplomatieke betrekkingen met
Nederland, waarvan zestig hun am
bassade in Den Haag of Wassenaar
hebben. Voor de overige landen
worden de belangen behartigd door
een ambassadeur met standplaats in
Brussel, Londen, Kopenhagen, Bonn
of Parijs.
De diplomatie is nog altijd over
wegend een mannenberoep, al kent
men de vrouw in het algemeen di
plomatieke gaven toe!
In Den Haag resideert slechts één
vrouwelijke-ambassadeur en dat nog
maar heel kort. Het is Minerva Ber-
nadino, die de Dominicaanse repu
bliek vertegenwoordigt.
Het zou een gezelschapsspel kun
nen zijn: schrijf in drie minuten de
landen die je kent op... Wie zou dan
Barbados, republiek Khmer of re
publiek Malgache zo gauw beden
ken?
Alleen het prinsdom Monaco heeft
een gezant, het is graaf Victor de
Lesseps, die in Brussel resideert.
De grootste vertegenwoordiging
heeft Amerika met 23 stafleden en
nog drie man in de Military Assis
tance Advisory Group. De Duitse
Bondsrepubliek met 21 diplomaten
volgt op de voet. Hier is de tweede
man, de ambassaderaad, een vrouw,
dr. Elisabeth Scheibe.
C.D.-infonnatie
Een merkwaardigheid kan men
ook vinden in de toegevoegde lijst
van nationale feestdagen der landen
met een diplomatieke vertegenwoor
diging in Den Haag. Namelijk dat
tussen 1 mei en 1 september niet
minder dan vijftig landen hun na
tionale feestdag vieren. Dat geeft
een goede kans op een receptie,
waarbij de tuin een belangrijke rol
speelt.
Er is nog een lijstje met verjaar
dagen van de Koninklijke Familie.
Ook daar voor fijnproevers iets op
merkelijks.
Na de Koningin en prins Bemhard
komt prinses Beatrix, dan prins
Claus, daarna prinses Irene en dan
direct prinses Margriet, die weer ge
volgd wordt door haar echtgenoot de
heer Pieter van Vollenhoven. Tot
slot prinses Christine.
Prins Carlos is nergens te vinden.
Ook de zoon van prinses Irene en
prins Carlos wordt niet vermeld in
het tableau, waarin wel de andere
prinsjes vermeld staan.
Over onze nationale feestdagen
worden de diplomaten in dit boekje
beter geïnformeerd dan menig Ne
derlander is. Naast de verjaardag
van de Koningin wordt 5 mei na
tuurlijk vermeld en dan 15 decem
ber Koninkrijksdag.
Dat is die dag, waarop de mensen
stomverbaasd naar de vlaggen, die
van de openbare gebouwen wappe
ren, kijken en zeggen: „Er is zekei
weer een staatsbezoek..."
bare goederen, in Brussel ƒ67,-, in
Pgrijs ƒ01,-, in Stockholm ƒ84,- en
in Tokio en Rome 87,-. moesten
neerleggen. Levensmiddelen zijn dui
delijk goedkoper in Madrid 46,-.),
Sao Paulo 45,-.) en Buenos Aires
(ƒ42,-.). In Londen en Wenen is de
winkelende huisvrouw een vrijwel
gelijk bedrag kwijt als in Amster
dam, terwijl zij (wellicht tot veler
verrassing) in Chicago met 57,-.
maar iets meer moet uitgeven dan in
een hoofdstedelijke supermarkt en le
vensmiddelen zijn naar verhouding
dan ook goedkoop in de Verenigde
Staten.
LEKKER ETEN
Minder voordelig kunnen de Ame
rikanen buitenshuis eten. De Zwitser
se onderzoekers bestelden in alle be
zochte steden een biefstuk met aard
appelen en groente in een goed res
taurant en betaalden vervolgens in
New York, inclusief bedieningsgeld
ƒ35,-. Ook Chicago en Rio de Janeiro
(beide ƒ20,-.), Sydney (ƒ23,-.) en To
kio 22,-.) zijn prijzig.
Voor weinig geld lekker eten bleek
volgens de Zwitsers uitstekend te
kunneij in Bogota (ƒ5,-.), Athene
(ƒ6,-.) en Wenen (ƒ6,60). Ter vergelij
king: voor de vergeleken maaltijd
werd in Amsterdam 10,50 betaald.
Toch vragen wij ons af of de kwali
teit van de restaurants altijd identiïk
is geweest. Wat te denken van een
dinertje dat in het om zijn goedkope
restaurants bekende Spanje (in dit
■geval Madrid) 10,40 kostte, maar in
het over het algemeen dure Helsinki
slechts 7,40.
We slaan het hoofdstuk hotels maar
even over, omdat de onderzoekers in
vrijwel geen wereldstad minder dan
100,-. per nacht betaalden en dus
luxueuze maatstaven aanlegden.
Daarom nog even terug naar de wo
ningen. Voor 1940 gebouwde huizen
(ook al weer van drie kamers), die
voor de aan enig comfort gewende
West-Europeaan geschikt zijn kosten
in Madrid maar 35,-. a ƒ50,-. Am
sterdam (naar de mening van de
Zwitsers 80,-. a 100,-.) behoort ook
hier tot de goedkope steden. In Brus
sel betaalt men 160,-, in Kopenha
gen 100,-. tot 160,-., maar in Sao
Paulo ƒ800,-. In Zurich is men voor
een oud driekamer-appartement
ƒ170,-. kwijt en in Londen ƒ300,-. k
400,-.
ZWOLLE Naast de negen met
Westduitse munitie geladen schepen
die zijn afgemeerd in het natuurre
servaat "Het Zwarte Meer", zonder
ontheffing van de Hinderwet, zijn nu
ook zeven schepen afgemeerd in het
Kattediep. Het Kattediep, de plek
waar de IJssel in het Ketelmeer uit
mondt, is geen natuurreservaat, maar
staat bij natuurliefhebbers te boek
als één van de zeldzaamste water-na
tuurgebieden in ons land. Rond Kam
pen ligt nu meer dan 40 procent van
het totaal aantal munitieschepen dat
zich in de Nederlandse wateren be
vindt. In een zijarm van de IJssel
liggen al sinds jaren, onder de rook
van Kampen, meer dan dertig muni
tieschepen.
