Engeland
weekend
voor
nu ook
trips ideaal
Sm
BOD OP TEKENING VAN
PARACHUTE-SPRINGEN
Per mini-cruise de Noordzee over
in
Alwin Nikolais weer
Holland Festival
Comfort en
Uervice hogere
prijs waard
aft*
603de
Staatsloterij
Acd Begemann
Kleuters verven enthousiast
Zettie
Leeuwenburgh
Maak stadskern
zo bewoonbaar
mogelijk
door
Hans W. Ledeboer
Verrassend en verfrissend
5
DONDERDAG 27 MEI 1971
FELIXSTOWE Het is vakantiegangers die Engeland heb
ben gekozen als vakantiedoel weer gemakkelijker gemaakt. Dij
de lijst van overtochtmogelijkheden over zee en door de lucht,
vele malen per week en zelfs per dagis er een bijgekomen. Tlie
Transport Ferry Service heeft sinds kort een nachtdienst toege
voegd aan haar reeds bestaande dagdienst tussen Europoort en
Felixstowe. Twee schepen van deze maatschappij, de Gaelic Fer
ry en de Europic Ferry zorgen er voor dat passagiers elf maal
per week (in beide richtingen) de overtocht kunnen maken.
The Transport Ferry Service
"(heeft lange tijd slechts bekend
gestaan als vrachtbedrijf, minder
passagiersdienst en nog min-
lei als toeristenservice, ten ori-
rechte overigens. Het bedrijf laat
?r geen twijfel over bestaan dat
Jie lijndienst niet een van de
oedkoopste is. Zij stelt daar te-
(enover dat de service aan boord
iet hogere bedrag waard is.
TTALFBETIMMERDE huisjes
in het voor East Anglia ken
merkende dorpje Lavenham op
nauwelijks vijftig kilometer van
Felixstowe.
26 mei 1971
derde klasse
Prijzen van
f 25—
zijn gevallen op nummers eindigende op:
2
f 50—
zijn gevallen op nummers eindigende op:
27
f 50—
zijn gevallen op nummers eindigonde op:
40
f 50—
zijn gevallen op nummers eindigende op:
96
f 50—
zijn gevallen op nummers eindigende op:
60
f 100—
zijn gevallen op nummers eindigende op:
14
f 200—
zijn gevallen op nummers eindigende op:
352
f 400—
zijn gevallen op nummers eindigende op:
868
f 1.000—
zijn gevallen op nummers eindigende op:
746
f 2.000—
zijn gevallen op nummers eindigende op:
8849
Een prijs van
f 5.000—
is gevallen op het nummer:
003577
f 5.000—
Is gevallen op het nummer;
051531
f 5.000—
is gevallen op het nummer:
047010
f 5.000—
is gevallen op het nummer:
017586
f 5.000—
is gevallen op het nummer:
028840
De prijs van
f 10.000—
is gevallen op het nummer:
070745
f 25.000—
is gevallen op het nummer:
026899
f 50.000—
is gevallen op het nummer:
086554
f 100.000—
is gevallen op het nummer:
064149
De extra prijs van f 500.000 is gevallen
in de serie F op het nummer:
036080
en de troostprijs van f 5.000 op nummer
036080
Het aantal Nederlanders dat in En
geland op vakantie gaat en dat de
eigen auto njeeneemt omdat dat land
voor een autovakantie uitstekend ge
schikt is, (Linksrijden blijkt geen
probleem te zjjn) stygt ieder jaar. De
vraag naar overtochten ook. Door
gaans onderzoekt de adspirant-Enge
landvaarder alle prijzen, vanaf Am
sterdam de hele kust langs tot Duin
kerken en Calais toe, inclusief de
Hoovercraft-dienst. De goedkoopste
wordt dan vaak gekozen.
De heer J. H. Tullener van de pas
sage-afdeling van de Transport Fer
ry Service vindt dat niet logisch,
hoewel begrijpelijk. Hij zegt: „U
moet het zien dat uw vakantie begint
als u voet aan boord van een onzer
schepen zet, niet pas als u in Enge
land van boord gaat. En U hoeft er
geen kilometer voor te rijden."
De prijzen voor een overtocht met
de dagboot lopen van 52 tot 113
per persoon, op de nachtboot van 68
tot 130. Het prijsverschil zit hem
slechts in de accommodatie en niet in
de service. Voor beide schepen geldt
dat er slechts een klas is en dat de
service geheel gelijk is. Voor de
laagste prijs krijgt men de beschik
king over een bed in een hut van vier
bedden, voor de hoogste prijs een
eigen bed in de meest luxueuze hut
met eigen badkamer en allerlei ande
re snufjes.
Geen genoegen
De heer Tullener maakt een verge
lijking met bijvoorbeeld een autova
kantie naar het Zuiden. Meestal be
gint, omdat autorijden op die lange
afstand geen genoegen meer kan zijn,
de vakantie pas bij aankomst. Dan
zijn er al tussen de duizend en vijf
tienhonderd kilometer verreden (kos
ten), is overnacht en zijn diverse
maaltijden gebruikt. Bij elkaar al een
flinke hap uit het vakantiebudget.
Bovendien is men afgemat. Gaat
men naar Engeland met de Transport
Ferry Service dan begint, zoals ge
zegd de vakantie aan boord.
Voor de passageprijs krijgt men (op
de nachtboot) een uitgebreid diner,
wordt men 's morgens met thee op
bed verrast en kan men daarna ont
bijten. De avond kan men doorbren
gen aan de bar met drankjes tegen
tax-free prijsjes. Bij de dagboot
krijgt men ook de beschikking over
het bed en de hut, belangrijk bij
eventuele zeeziekte, hoewel beide
schepen uitgerust zijn met stabilisa
toren. Maar de Noordzee is nogal on
gedurig...
Geen diner, maar wel lunch, twee
maal thee (op de royale Engelse wij
ze) op de dagtrip. Overigens zijn de
autokosten, al naar gelang de lengte
van de wagen vanaf 43 (enkele reis).
het gebied even vreemd zijn en zelf
bezig East Anglia te ontdekken. Dit
gebied is ook bij de Engelsen zelf vrij
onbekend. Dat wordt anders omdat
veel Londenaren er de rust zoeken na
het werk in hun drukke stad.
Niet over te slaan is uiteraard
Cambridge, de stad die leeft van en
rond de universiteiten. Een op en top
Engelse stad met alle tradities, oude
gebouwen maar ook de makkelijke
leefwijze die in dat land thuis horen.
Cambridge moet overigens bezocht
worden vanaf het water van de rivier
Cam die door en langs de fraaie uni
versiteitsgebouwen stroomt. Met pun
ters, kano's en roeiboten kan men er
varen, ook de studenten maken er ge
bruik van.
Er zijn veel meer plaatsen te noe
men. Ze liggen allemaal gemakkelijk
(max 100 km) te bereiken vanaf Fe-
lixtowe dat zelf een uitgebreid
strandleven kent. Mogelijkheden vol
op voor een mlni-ti ip of maxi-trip
per mini cruise, betaalbaar en haal
baar (wat tijd betreft).
de Holland Festival met vreugde
zullen begroeten is de Alwin Ni
kolais Dance Company uit New
York. Ook twee jaar geleden was
Alwin Nikolais in ons land en hij
was toen een verfrissende ver
rassing.
Voor Nikolais staat de dans
kunst niet op zichzelf. Hij ziet
haar als een factor in de theater
kunst alS geheel, zij het dan als
de belangrijkste factor, omdat hij
nu eenmaal danser en choreo
graaf is. Zelf ziet hij een illuster
voorbeeld in Martha Graham,
van wie hij zegt: „Zij is een even
groot actrice als danser."
Beweging, toneel, licht, het speelt
allemaal mee in het werk van Niko
lais. In „Imago" vervormde hij zijn
dansers tot „menselijke objektcn"
door de armen met trompetachtige
attributen te verlengen. Daarmee gaf
hij de beweging een grotere dimensie
dan alleen dans als zodanig.
In een ander ballet verpakte hij
dansers helemaal in rechthoekige
zakken, voeten en handen in de
hoekpunten. Nikolais plaatste deze le
vende vierkanten op stoelen en liet ze
boeiende bewegingen maken.
Een ander belangrijk facet: Niko
lais heeft bewust tot opgave genomen
de beweging tot basis van ,zijn
kunst te maken en niet, zoals in vele
moderne balletten, de emotie.
De aardige woordspeling in zijn
stelling gaat in de Nederlandse verta
ling natuurlijk verloren: .,1 was
trying to get down to motion as a
Friendly
De slogan „The friendly service
with ocean liner comfort" is mis
schien wat overdreven, maar is toch
niet ver bezijden de waarheid.
De reden van de uitgebreide servi
ce ligt, aldus de heer Tullener, ge
woon in het feit dat beide schepen
slechts 44 passagiers kunnen meene
men. Daarvan zijn aan nog twintig
plaatsen voor chauffeurs van de
vrachtwagens die in de ruimen (al
thans de vrachtwagens) de overtocht
maken. Blijven slechts 24 bedden
over voor betalende i 'assagiers c.q.
toeristen. En daardoor is de beman
ning in staat persoonlijke service te
bewijzen.
Overigens ontdekken steeds meer
mensen dat Engeland, juist omdat het
zo dicht bij ligt, ideaal is voor een
weekend of long-weekend vakantie.
Omdat de Transport Ferry Service 's
nachts vaart kan zo'n weekend va-
kantic er als volgt uitzien. Vrijdag
avond om acht uur aan boord dine
ren, half twaalf vertrek van Euro
poort, om zeven uur in Fclixtowe, om
acht uur van boord. Met de auto ligt
dan vooral het vriendelijke East
Anglia binnen snel bereik.
basis of the art, not emotion." Voor
Nikolais moet de beweging boeien en
niet de emotie die aanleiding is tot
die beweging.
Daarmee kwam Nikolais in conflict
met de idee van de sexualiteit als
dominerende emotionele kracht. Hij
wilde de sexualiteit terugbrengen tot
een normaal niveau inplaats van juist
daarop het toneellicht te werpen.
Hij kreeg termen als „dehumanise
ring" toegeworpen, die de gevoelige
Nikolais pijnlijk troffen. Hij zegt: „Ik
vond het nogal tragisch, dat de mens
zijn medemens op het toneel niet
meer herkent als die niet in een
staat van sexuele opwinding ver
keert."
STRUCTUREN
Nu is het inderdaad zo, dat Imago
waarmee Nikolais twee jaar gele
den naar ons land kwam eerder
menselijke structuren dan mensen op
het toneel toont. Maar die structuren
zijn in hun bewegingen wel degelijk
emotioneel. Nikolais heeft er een ca
valcade van impressies mee willen
geven die op een mens in een grote
stad afkomen, bijvoorbeeld als hij op
een caféterras zit. Nikolais noemt
Imago een nogal „high" en psychede
lisch beeld, en daarin heeft hij gelijk.
Er zit zelfs een belangrijk element
van dreiging in. dezelfde dreiging die
zovele jongeren van een moderne
grote stad zoals Rotterdam ervaren.
VAN ALLES EN NOG WAT
Het is begrijpelijk dat iemand met
de opvattingen van Nikolais zich niet
uitsluitend met dans en choreografie
heeft bemoeid.
Hij heeft van alles en nog wat ge
daan. Hij heeft geschilderd, was mu
sicus. maakte marionetten. Hij is
zelfs zijn artistieke loopbaan begon
nen als pianist en organist in biosco
pen. waar hij in die dagen nog zwij
gende films muzikaal moest begelei
den.
PIONIER
Hij is geboren in Southington bij
Hartford in Connecticut in de Ver
enigde Staten, uit Duits-Russische
ouders. Hij is ouder in leeftijd dan de
meeste andere figuren in het wereld
centrum van de moderne dans: New
York. Maar hij hoort in alle opzich
ten tot de pioniers.
In het begin van de dertiger jaren
trok de moderne dans, zoals die toen
in Duitsland opkwam, hem. Zo had
Marv Wigman grote invloed op hem.
Als belangrijk zag hij ook Isadora
Duncan en Agnes de Mille.
Tijdens de oorlog kwam hij te
recht in de militaire inlichtingen
dienst. Als zodanig had hij een heel
spannend en bijzonder eervol aandeel
in de invasie in Normandië.
Ziin eerste grote ballet dateert van
1939.
In 1948 kreeg Nikolais „eigen huis"
in het Henry Street Playhouse in
York en daar zouden de meeste van
zijn werken voortaan in première
gaan.
EEN VAN DE GROTEN
Behalve met de Duitsers Mary
Wigman, Truda Kaschmann en Ha-
Mini-cruise
Let wel: op eindcijfer 352 is tevens een prijs van 25 gevallen.
Op nummer 028840 f6 tevens een prijs van f 50 gevallen.
Terug zondagavond om acht uur
aan boord, dineren, half elf varen en
's morgens om acht uur weer van
boord. Voor de meeste mensen nog
tijd genoeg om naar hun werk te
gaan. Dit sommetje levert twee ple
zierige overtochten en twee volle da
gen in Engeland, een soort mini-crui
se dus.
East Anglia kan daarbij het reis
doel zijn, hoeft niet omda1. men ge
makkelijk naar Londen kan rijden
om daar twee dagen door te brengen,
maar voor mensen die van rust hou
den zijn de stadjes en dorpen in East
Anglia veel geschikter. De vrij smalle
wegen afgezet met heggetjes of ste
nen wallen verbinden de rustieke
dorpjes met de bekende Engelse
zwart-witte vakwerk huisjes, de tal
rijke kastelen (dank zij het feit dat er
veel in .handen zijn gekomen van de
National Trust) vrij toegankelijk.
Zie verder de kinderen in kleurige
of sombere schooluniformpjes door
Ipswich lopen, kijk naar de mooie
glooiende velden rond New Market
waar grote paardenfokkerijen zijn.
Geen winkel of pub die niet iets met
het paard te maken heeft. Rijdt even
door Kersey, het unieke kleine wat
afgelegen dorpje waar de rivier vol
komen legaal, over de hoofdweg
stroomt en auto's er door moeten rij
den (voor voetgangers is er een brug
getje).
De bezoeker moet niet verwonderd
zijn als hij Engelsen tegenkomt die in
ZOETERMEER Nergens
zullen op een kleuterschool zo
veel tekeningen worden gemaakt
van parachutisten als in de klas
van kleuterleidster Elly Steen-
hauwer op de Driemaster in Zoe-
termeer. Zo rustig en vredig als
de school ligt aan het Willem
Alexanderplantsoen, zo druk en
enthousiast tekenen, verven en
boetseren achtendertig kleuters
in de school.
Het kan ook niet anders, als men
bedenkt dat hun eigen juf. de para-
chutiste Elly Steenhauwer. vorige
week dinsdag tijdens het schoolreisje
een perfecte landing maakte op een
weiland b(j de watertoren, te midden
van haar kleuters.
De klas van Elly ademt de sfeer
van haar hobby uit. Aan het plafond
hangt een echte „mini-parachute",
compleet met „springster" en al. ,,'t Is
een poppetje hoor", vertelt een hum
mel van vier, „niet de juf". Even la
ter kneedt zij ijverig een beestje van
klei: een koe uit het weiland.
Plastic boetseerklei is iets heerlijks,
zeker op een kleuterschool waar
steeds weer iets nieuws gemaakt
moet worden en gewone klei gauw
hard en droog wordt. In fel blauw
heeft een meisje van deze „wonder
klei" drie parachutisten gemaakt, die
keurig in de springbak terecht ko
men.
Tekenen en verven doen de kinde
ren echter het liefst, en per dag wor
den dan ook ettelijke kunstwerken
geschapen. Zeker is, dat een kunst
kenner met belangstelling het werk
van deze kleuters zou bekijken. Op
één tekening deed een reklamebureau
zelfs een bod van 100.
Met vetkrijt worden de grondvor
men op papier gezet. Is dit inspan
nende werkje klaar, dan komen de
potten met ecoline tevoorschijn en
kwast elk kind er lustig op los, met
een opmerkelijk gaaf gevoel voor
kleurencombinaties.
De Driemaster werd in april offi
cieel geopend. De school draaide toen
echter al een jaar onder leiding van
het hoofd, mejuffrouw A. van Trie
rum. Het „speel-leer-materiaal" is
uiterst modern. In rode paddestoelen
bijvoorbeeld moeten de kinderen de
witte stippen zetten. Op deze manier
leren zij spelenderwijs tellen.
Ook het schoolreisje van vorige
week betekende in feite een les. Want
welk kind van zo'n jaar of vier, vijf
weet ook maar iets af van parachute
springen. De manier echter waarop
zij tekenen, wijst duidelijk uit dat zij
heel wat hebben opgestoken van deze
demonstratie.
Tegen elf uur wordt al het speel
goed opgeruimd. Elk kind weet pre
cies wat hij moet doen. Wilma telt de
spatels die bij het kleiwerk zijn ge
bruikt, Thérèse haalt de melk. En pas
als elke kleuter zijn melk heeft opge
dronken, het kartonnetje wordt
door hun juf gecontroleerd mogen
zij naar buiten. Voor die tijd echter
tonen zij nog even trots hun meester
werkjes.
ALWIN NIKOLAIS werkt niet
"ri- zozeer met mensen, als wel
met menselijke structuren,
zoals in „Imago", waar hij de ar
men verlengde met trompetachti
ge uiteinden, die soms doen den
ken aan zuignappen en dan het
geheel een bepaalde vorm van
dreiging geven. Hij heeft daar
mee iets willen laten voelen van
de dreiging van de grote stad.
nya Holm studeerde hij met Mar
tha Graham, Doris Humphrey en
Charles Weidman, de Amerikaanse
groten.
IZijn productiviteit werd enorm: in
dè zestiger jaren bracht hij meer dan
twintig nieuwe werken uit. En een
bekroning werd het voor hem toen
Dance Magazine hem tijdens het in
ternationale Balletfestival in Parijs
de prijs voor de beste choreografie
toekende.
Nikolais, die grote eerbied heeft
voor de Amerikaanse groten, is zelf
één van hen, die wordt beschouwd
als mede bepalend voor de moderne
ontwikkeling in de balletkunst.
De Alwin Nikolais Dance Company
begint haar aandeel in het Holland
Festival op 18 juni in Rotterdam.
Daarna volgt Eindhoven, 19 juni.
Vervolgens Den Haag, 20 en 21 juni.
Amsterdam 22 juni en Nijmegen 23
juni.
DELFT Dc woonfunctie van
stadscentra moet zoveel mogelijk be
vorderd worden. Voor gezinnen met
opgroeiende kinderen is deze woon
vorm niet erg aantrekkelijk, maar
echtparen zonder kinderen, alleen
staanden en studerenden hebben
vaak een duidelijke voorkeur voor
wonen in het centrum.
Tot deze conclusie komt de heer J.
den Draak in zijn proefschrift over
„De woonfunctie van het stadscen
trum". Hij promoveerde hierop aan
de technische hogeschool te Delft.
Deheer Den Draak verwacht dat
in de toekomst de vraag naar wonin
gen in de binnensteden zal toenemen.
De keus om wel of niet in de binnen
stad te gaan (of Wijven) wonen wordt
niet in de eerste plaats bepaald door
de sociaal-economische positie van de
mensen. Vooral de gezinsgrootte
speelt een belangrijke rol. Onjuist is
volgens de heer Den Draak de veron
derstelling dat het sociale niveau
daalt in de centra van de steden.
Bij het gemeentelijk beleid zal men
meer gebruik moeten maken van ge
specificeerde gegevens over de ver
huizingen per buurt en wijk. Ook
moet beter onderzocht worden wat de
kosten van stadsherstel en restauratie
zijn in vergelijking met de kosten
van sanering en nieuwbouw.
De heer Den Draak pleit vooral
voor woonmogelijkheden voor een
„minderheid" van stedelijke gezinnen,
non-conformisten en vertegenwoordi
gers van bepaalde jeugdculturen.
ROTTERDAM Een groep,
die de bezoekers van het komen-
TAE Europic Ferry van de
Transport Ferry Service die
samen met het iets kleinere zus
terschip Gaelic Ferry de dienst
tussen Rotterdam/Europoort en
Felixstowe onderhoudt. Op het
grote achterdek staan de contai
ners, in het ruim. op twee dek
ken, vrachtwagens en personen
auto's.
