en
Heath voor
beslissing
Amerikaanse Senaat
stemt tegen SST
Amerikaanse
Europa niet
troepen in
gehalveerd
Pierre Dil solidair met Zambia
,v
Rechter in Leningrad
vonnist conform eis
Zuid-Afrika heeft de
censuur verscherpt
Marsschip van
Russen eerder
dan Mariner
Geslaagd
9
VRIJDAG 21 MEI 1971
Van een onzer verslaggevers
PARIJS (Reuter, UPI, AP) President Georges Pompidou van-
en premier Edward Heath van Engeland hebben gisteren
tweedaags gesprek geopend met een beschouwing van de plaats
an Europa in de wereld en het effect daarvan op de Europese in-
ellingen. Dit verklaarde een Franse woordvorder, die de atmosfeer
Is vriendelijk en ontspannen beschreef.
Ingelichte kringen zeiden, dat de
leiders hebben gesproken over
politieke toekomst van Europa op
nge termijn met inbegrip van de
Dgelijkheid van een Westeuropese
nfederatie een onderwerp, waar-
ior Pompidou dit jaar herhaaldelijk
ndacht heeft gevraagd. De bespre
ngen op de eerste verdieping van
t Elysee werden slechts door tolken
jgewoond.
De staatslieden kwamen vrij snel
ereen, elk detail van de inhoud van
gesfyekken aan de buitenwereld
onthouden tot het einde van de
reede dag. Naar verluidt zou geen
idere informatie worden verstrekt
in aanduidingen over de sfeer en
iten, waarover wordt gesproken,
ijkbaar wilden Pompidou en Heath
orkomen, dat moeilijkheden die
i het beginstadium konden
ordoen, vroegtijdig bekend zouden
arden.
In afwijking van het tijdschema
infereerden de staatslieden gister-
ihtend drie in plaats van twee en
n half uur. Daarna was er een kor-
onderbreking, voordat aan een
irklunch in de Murat-salon van het
ysee werd begonnen. Tijdens de
inch hadden Pompidou en Heath het
er de verschillende methoden van
menwerking tussen regering en
rlement in beider landen.
Dit gaf voedsel aan speculaties, dat
twee leiders hadden gesproken
er de mogelijk vijandige houding
n het Britse parlement ten aanzien
n toetreding tot de Europese ge-
ienschap. Na de lunch strekten de
infere.itiegangers even de benen in
prachtige tuinen van het Elysee
ider het genot van koffie en cognac.
Behalve over de plaats van Europa
de wereld zal naar verluidt ook
órden gesproken over de stand van
onderhandelingen over de Britse
beding tot de Europese gemeen-
lap, hoewel de resterende proble-
|n opgelost moeten worden tussen
keiand en de Zes te zamen.
Een gedachtenwisseling over de in-
_jnationale monetaire problemen,
"ét inbegrip van het plan van" dc Zes
,ior een economische en monetaire
The. staat eveneens op het program-
a. Verwacht wordt, dat Pompidou
fik wil spreken over de tóekomst ige
1 van het Britse pond sterling als
p internationale reservevaluta
is wat de Franse president be
bouwt als een testcase voor de wer-
llijke bereidheid van Engeland, een
van Europa te worden.
Franse functionarissen schrij-
m Pompidou's besluit, Engeland zo
fel mogelijk tot de Europese ge-
[OSKOU, KAAP KENNEDY (Reu-
UPI) Terwijl de lancering van
Mariner 9 naar Mars opnieuw is
iteld heeft de Sowjet-Unie
agmiddag wel kans gezien een
tenner naar de rode planeet te
Het ruimtevaartuig Mars-2 is
zijn 4659 kilo bijna vijf maal zo
lar als de Mariner 9; wat voor
waarnemingen het gaat doen is
de berichten niet op te maken
Je Mars-2 kan net als eerdere
irsverkenners langs >de planeet
iegen, hij kaft ook in een baan
imheen worden gebracht, zoals met
Mariner de bedoeling is. Tenslotte
het mogelijk dat de Russen een
iding op Mars willen proberen,
sis zij dat vorig jaar op Venus de-
n.
Dp 'die laatste mogelijkheid lijkt
commentaar van Tass te wijzen
de nadruk legt op de noodzaak,
ier te doen dan alleen maar langs-
egen. „Tot nu toe hebben we alleen
orlopige gegevens over de atmos-
r van Mars, en die zullen gecon-
leerd en verbeterd worden door
onderzoek met behulp van
lomatische stations", schreef .het
ssische persbureau.
In 1963 zond de Russische Mars-1
eerste beelden van de planeet naar
aarde, maar sindsdien hebben
oral de Amerikanen met hun Mari-
daar onderzoek gepleegd, terwijl
Russen zich met succes op
mus concentreerden. In 1964
slukte een Russische Marsexpeditie
ït de Zond-2 door storing in de ra-
ïverbinding.
Everest-expeditie
geeft op
KATMANDOE (AFP-Reuter) De
«rnationale Everest-expeditie heeft
ar plan opgegeven de top van deze
ORste berg ter wereld te bereiken,
'lgens een boodschap van expeditie-
Ider kolonel Robert zijn de twee
'itten Don Whillans en Dougal
aston die de slotbeklimming moes-
n maken er niet in geslaagd een
'takel te nemen op ongeveer 600
eter onder d etop. Bovendien zou
't weer niet erg gunstig zijn ge-
eest.
De twee alpinisten zijn uitgeput en
J>3ten nu wat uit in hun laatste kamp
1 een hoogte van 8200 meter.
meenschap toe te laten ten dele toe
aan de initiatieven van Italië en
West-Duitsland. Premier Ëmilio Co
lombo en kanselier Willy Brandt zou
den er bij Pompidou op hebben aan
gedrongen, Heath te ontvangen en
hem gewaarschuwd hebben voor
de gevaren van een Franse afzonde
ring.
Pompidou zou daarna zelf het be
sluit voor de conferentie met Heath
hebben genomen, zonder zelfs onmid
dellijk zijn minister van buitenlandse
zaken, Maurice Schumann, op de
hoogte te stellen. Toen hij dit deed,
zo betoogden de Franse zegslieden,
moet de president hebben beseft, dat
hij niet kon dulden, de conferentie
een mislukking te laten worden. In
andere kringen ziet men echter ook
verband met de jongste monetaire
crisis, waarin West-Duitsland duide
lijk tegen de wensen van Frankrijk
heeft gehandeld.
Een probleem, dat Pompidou mis
schien ook ter sprake brengt is de
vrees, dat de Franse taal door het
Engels zal worden verdrongen, als de
Britten in de gemeenschap worden
toegelaten. Aan de vooravond van
zijn bezoek aan België (volgende
week) heeft de Franse president in
een vraaggesprek met het Belgische
blad Le Soir verklaard dat „als het
Engels de voertaal van Europa zou
worden, Europa nooit helemaal Euro
pees zal zijn". Reden: „Het Engels is
niet. alleen de taal van Engeland,
maar vooral die van Amerika. En
Europa kan slechts Europa zijn, als
het zich van Amerika onderscheidt".
Volgens Pompidou kan de Franse
taal een der middelen worden, waar
over Europa beschikt om zijn „per
soonlijkheid tegenover de Verenigde
Staten te bevestigen". Hij meent, dat
België een belangrijke rol kan spelen
in de francofonie, wellicht minder
vanwege de plaats, die de Franse taal
in België inneemt," als wel omdat
Brussel de zetel van de gemeenschap
is.
Britse zegslieden hebben verklaard,
dat Heath naar Parijs is gegaan om
Pompidou ervan te overtuigen, dat
Engeland er niet naar zal streven, het
Frans als eerste taal van de Europese
"gemeenschap te verdringen door hét
Engels, Heath, die weet dat het Engels
informeel in de gemeenschap al
wordt gebruikt, ook al is Engeland
geen lid) wil erkennen, dat het Frans,
dat eeuwenlang de diplomatieke taal
is geweest, binnen en buiten de Euro
pese gemeenschap een nieuwe bloei
periode beleeft.
Opinie
Dit vosje is in een zeer slechte toestand in een hos gevonden door een gezin uit Augsburg, West-Duitsland.
Nadat het mee naar huis was genomen is het weer snel hersteld. De twee honden van het gezin hebben het
vosje nu liefdevol opgenomen.
WASHINGTON (Reuter, UPI) 1 deelnamen, te bestemmen voor voort-
De Amerikaanse Senaat heeft zich
woensdagavond met overtuigende
meerderheid uitgesproken tegen de
pogingen om de plannen voor een
Amerikaans supersonisch vliegtuig,
de SST, weer tot leven te brengen.
De stemming betekende een belang
rijke overwinning voor de tegenstan
ders van het project, want het voor
stel om de werkzaamheden aan de
SST te hervatten werd met 58 tegen
37 stemmen afgewezen. Bij de stem
ming van 24 maart was het stemmen-
verschil aanmerkelijk geringer. Toen
keerde de Senaat zich met 51 tegen
46 stemmen tegen het supersonische
vliegtuig.
De stemming ging over een amen
dement, onverwacht aangenomen in
het Huis van Afgevaardigden, om de
85 miljoen dollar schadevergoeding
aan de firma's, die aan het project
zetting van de ontwikkeling van de
SST. Ondanks de steun, die het witte
huis aan dit amendement gaf. lijkt
met de afwijzing van de Senaat het
lot van de SST bezegeld. Het ontwerp
gaat nu terug naar het Huis van af
gevaardigden, maar zelfs voorstan
ders van het project achten het on
waarschijnlijk, dat daar een nieuwe
poging zal worden ondernomen het
amendement toch door het Congres te
krijgen.
In kringen van het Witte Huis wijt
men de nederlaag m de Senaat aan
uitlatingen van Boeing-president Wil
liam Allen, die vorige week verklaar
de, dat hervatting van het werk aan
het prototype tussen 500 miljoen en
1.000 miljoen dollar zou kosten. De
SST had de concurrent van de Brits-
Franse Concorde en de Russische
Toepoelev-144 moeten worden.
MOSKOU De rechtbank in Leningrad heeft de negen Russische
Joden, die terechtstaan op beschuldiging van poging tot vliegtuig
kaping en anti-Russische activiteiten veroordeeld tot een totaal van
41 jaar werkkamp met streng regime. Dit is uit Russische kringen
in Moskou vernomen. Op twee na waren alle vonnissen conform de
eis van de openbare aanklager.
WASHINGTON (Reuter, AP, UPI, AFP) President Nixon heeft een belangrijke over
winning behaald op een groep senatoren, die hem wilde dwingen de Amerikaanse troepen
macht in Europa op korte termijn te halveren zonder te wachten op soortgelijke concessies van
do Russen.
Ondanks de goede vooruitzichten
op toelating van Engeland tot de ge
meenschap blijkt 60 percent van de
Britten nog gekant te zijn tegen toe
treding. Dit valt af te leiden uit een
nieuw onderzoek van het bureau
Louis Harris. Het werd gepubliceerd
in het anti-EEG-blad Daily Express.
Niettemin toonde het een kleine
verschuiving ten gunste vari aanslui
ting, vergeleken met een vorig onder
zoek. Nu zijn 62 percent tegen, 20
percent voor en weet 18 percent het
nog niet. In april was 63 percent te
gen, 17 percent voor en wist 20 per
cent het nog niet. In februari was 60
percent tegen.
Onthullend is wellicht de constate
ring van de opiniepeilers, dat 82 per
cent van de Britten meent, dat het
toch wel tot aansluiting zal komen...
De Amerikaanse Senaat verwierp
namelijk woensdagavond met 61 te
gen 36 stemmen het amendement-
Mansfield, dat de genoemde halvering
beoogde. Thans verblijven ruim drie
honderdduizend Amerikaanse militai
ren in Europa. Mansfields voorstel
verraste vorige week de regering-
Nixon en bracht enige paniek teweeg.
De Republikeinse fractieleider, Hugh
Scott, liet zelfs weten, dat Nixon ze
ker van zijn veto-recht gebruik zou
maken als het voorstel (ingediend in
de vorm van een amendement op een
ontwerp tot verlenging van de dienst
plichtwet met twee jaar) de meerder
heid zou krijgen.
Nixon beraadslaagde koortsachtig
met Zijn adviseurs en het ministerie
van buitenlandse zaken waarschuw
de, dat dè voorgestelde terugtrekking
de militaire veiligheid in Europa zou
aantasten en de Amerikaanse positie
bij onderhandelingen met de Sowj et-
unie over wederzijdse troepenvermin
dering zou verzwakken. De Russische
partijleider Leonid Breznjew kwam
Nixon vorige week vrijdag min of
meer teJiulp door zich bereid te ver
klaren tot besprekingen met de NA-
VO-landen over wederzijdse vermin
dering van de troepen in Europa.
Voor het amendement Mansfield in
stemming kwam, hadden de senato
ren al afwijzend beschikt over drie
compromis-voorstellen. Een voorstel
van senator Nelson om het Ameri
kaanse troepencontingent voor 30 juni
1974 tot de helft terug te brengen
werd afgestemd met 63 tegen 26
stemmen. Een tweede voorstel van
senator Birch Bayh om de troepen
sterkte afhankelijk te maken van de
kostendeling door de Europese landen
wees de Senaat met 81 tegen 13 stem
men af. Twee uur later en na veel
gepraat in de wandelgangen dienden
twee republikeinen en twee democra
ten een voorstel in, dat zich beperkte
tot het verzoek aan president Nixon
met landen van het Warschau-Pact on
derhandelingen te beginnen over een
wederzijdse vermindering van de
troepensterkte in Europa, zoals dat
onlangs door Breznjew en Kosygin
werd voorgesteld. Dit voorstel zou de
president verplicht hebben elk half
jaar rapport uit te brengen aan het
Congres over het verloop van de on
derhandelingen. Het werd echter met
73 tegen 24 stemmen verworpen.
De Russische leider Breznjew heeft
woensdag in Moskou tijdens een ge
sprek van twee uur met de op bezoek
zijnde Canadese premier Pierre Tru-
deau onderstreept, dat de NAVO nu
op zijn voorstel inzake wederzijdse
troepenvermindering in Europa moet
reageren. Naar van Canadese zijde
werd vernomen, bracht de Russische
partijleider opnieuw de Russische
wens tot een spoedig begin van be
sprekingen over die kwestie tot
uiting. Hij liet zich echter niet uit
over de voorbereidende stappen, die
voor zulke besprekingen genomen
zouden moeten worden.
Op een persconferentie aan het slot
van zijn bezoek aan Moskou zei Tru-
deau gisteren, dat het Westen in alle
ernst het Sowjet-initiatief voor ver
mindering van de troepensterkte in
Europa in overweging moet nemen.
Trudeau voegde daaraan toe. dat Ca
nada allang voor een evenwichtige en
wederzijdse vermindering van de
troepen was en dat hij „dankbaar
was voor de gelegenheid het onder
werp hier te kunnen bespreken".
Trudeau heeft tijdens zijn overleg in
Moskou met zijn gastheren afgespro
ken elk jaar de ministers van buiten
landse zaken van beide landen van
gedachten te laten wisselen over bila
terale en internationale problemen.
De Westduitse minister van defen
sie Helmut Schmidt, heeft de ver
wachting uitgesproken, dat oost-west-
overleg over wederzijdse troepenver
mindering in 1972 of 1973 mogelijk
zal worden.
De zwaarste straf van tien jaar
werkkamp ging naar Gilia Boetman
een 38-jarige technicus die beschul
digd was van hoogverraad. De andere
beklaagde, die van hetzelfde beschul
digd werd. Mikhail Korenbilt, (33)
kreeg zeven jaar, een jaar minder
dan de eis.
Met uitzondering van een beklaag
de waren alle negen ervan beschul
digd op de hoogte te zijn geweest van
een komplot om een Russisch vlieg
tuig naar Zweden te kapen en op eni
ge wijze aan de voorbereiding ervan
te hebben meegeholpen.
Zoals bekend zijn In het eerste pro
ces rond deze kapingsaffaire al
twaalf anderen, voor het merendeel
Joden, veroordeeld tot straffen varië
rend van vier tot vijftien jaar werk
kamp. Dit eerste proces deed eind vo
rig jaar in de gehele wereld flinke
deining ontstaan, omdat de rechter
toen tot twee doodstraffen kwam. In
hoger beroep werden deze straffen
later gewijzigd in vijftien jaar werk
kamp.
De overige straffen, die in dit
tweede proces zijn uitgedeeld en die
alle werkkamp met streng regime
betreffen zijn: Lassil Kaminski 5
jaar, Lew Jagman 5 jaar, Wladimir
Mogilewer 4 jaar, Lew Korenbilt en
Wiktor Bogoeslawski elk drie jaar,
Solomon Dreizner drie jaar en Wiktor
Sjtilban3 een jaar.
Het proces in Leningrad begon vo
rige week dinsdag en werd deze week
woensdag pas afgesloten met de plei
dooien. Daarna trok rechter mevrouw
Nina Isakowa zich samen met de
twee andere leden van de rechtbank
terug om zich over de vonnissen te
beraden. Het officiële Russische pers
bureau TASS heeft het proces aange
merkt als openbaar, maar in feite
hebben alleen mensen met een spe
ciaal toegangsbewijs het proces kun
nen bijwonen. Deze bewijzen werden
door de rechter uitgedeeld.
Ook over de manier, waarop de
verdachten zich hebben gedragen be
staat onzekerheid. Volgens TASS
hebben alle negen schuld bekend,
maar Joodse kringen in Leningrad en
Moskou hebben herhaaldelijk gemeld,
dat er verschillende verdachten en
getuigen waren, die geweigerd heb
ben verklaringen af te leggen, omdat
het proces naar hun mening onwettig
Aan de Scholengemeen
schap Caland slaagden voor het gymna
siumexamen de volgende kandidaten: Alp
ha's: Frank Beldnk. Jet Eikenaar. Jeanke
Jonkers, Gerry Kersten. Tlrtsah Levie,
Sylvia Lobbe. Elly van Looljen, Ellen van
der MelJ. Mies Westerveld; Bèta's: Sylvia
van Drunen Uttel. Geert Dulzendstraal.
Dirk Jan Frijllng. Gerdlen Goosen. Aad
van der Graaf, Koen Knapper, Hans
Meijer. Margriet Nleuwcnburg, Albert
Plak, Evelien Preln, Slmone Rol, Harry
Roos, Pim de Rulgh, Wouter Verhoef,
Hans Vissers, Len van der Wal, Hein van
wijk, Plet zijnen.
JOHANNESBURG (Reuter)
Ondanks groeiende binnenland
se oppositie is de censuur in
Zuid-Afrika de laatste tijd aan
zienlijk verscherpt. Het Huis
van afgevaardigden nam on
langs een amendement aan op
de wet op publikaties en amu
sement, waardoor de bevoegd
heden van de Raad voor de con
trole op publikaties aan?ienlijk
worden uitgebreid.
De eerste versie van het amende
ment trok de regering in, geschrok
ken door de golf van kritiek die van
vele kanten los kwam. De tweede
wat gematigde, versie ontmoette
evenmin veel welwillendheid van de
oppositie voerende Verenigde partij
en van een deel van vooral de engels-
talige pers. Dank zij de grote meer
derheid in het parlement van de re
gerende Nationale partij werd het
amendement zonder moeilijkheden,
maar niet zonder protest aangeno
men.
Sprekers van de oppositie noemden
de Raad voor controle op publikaties
een „dictator van het Zuidafrikaanse
denken" en zeiden dat hij zo „kwe
zelachtig en kleinzielig" is dat het
een belachelijke instelling is gewor
den. Het amendement geeft de raad
de bevoegdheid een eigen korps van
inspecteurs samen te stellen, die de
naleving van de censuurwetten moe
ten controleren. De oppositie heeft
het korps al de naam „gluurders
korps" gegeven.
Voorts,zal de raad zich voortaan
met een waas van geheimzinnigheid
omgeven. Hij kan achter gesloten
deuren zonder opgaaf van redenen
besluiten tot het verbieden of censu
reren van publikaties, zonder daar la
ter verantwoording over af te hoeven
leggen. Het nieuwe amendement ver
biedt „polemieken" een term die
niet gedefinieerd wordt over alle
films die door de raad nog niet voor
openbire vertoning zijn vrijgegeven.
Filmverhuurkantoren moeten alles
achterwege laten wat de beslissingen
van de raad zou kunnen beïnvloeden.
In de hitte van de parlementaire
debatten verklaarde de staatssecreta
ris van binnenlandse zaken, Schalk
van der Merwe, dat er geen censuur
bestaat in Zuid-Afrika. Enkele weken
eerder had minister van binnenlandse
zaken, Theo Gerdener, echter al ont
huld dat 5.758 publikaties zijn verbo
den sinds 1963, het jaar dat de wet op
publikaties en amusement van kracht
werd. Op de lijst van laakbare lite
ratuur, die eens in de twee maanden
wordt aangevuld in de staatscourant,
staan voorts bijna 13.000 verboden
boeken.
Films, tijdschriften, boeken en to
neelstukken worden verboden of in
gecensureerde vorm uitgegeven op
grond van „laakbare politieke inzich
ten, naaktheid, of geweldpleging"
gewoonlijk ook in die volgorde. Alles
wat ruikt naar communisme of i-
deeën over een multiraciale samenle
ving komt helemaal niet voor publi-
katie in aanmerking. Maar ook ver
boden zijn het Amerikaanse week
blad „Playboy" en films als „Bonnie
and Clyde" en de meeste films waar
in de Amerikaanse negeracteur Sid
ney Poitier meespeelt.
door Harm Lamberts
Pierre Dil beantwoordt in geen enkel op
zicht aan het gangbare beeld van een domi
nee. Toen ik hem voor de eerste keer ont
moette in de Zambiaanse hoofdstad Loesaka
zag ik een man achter een bureau te midden
van loodsen vol etenswaren, rekeningen con
trolerend, telefoongesprekken voerend met
leveranciers en werk verdelend. Een dyna
mische man, die geloof en kerk op indruk
wekkende manier vorm geeft in een ont
wikkelingsland.
Met een kleine kern vaste medewerkers en hon
derden vrijwilligers trekt hij zich het lot aan van
de hongerigen, de ondervoeden, de armen, de
werklozen en vindt ook nog tijd om alles te doen
wat mogelijk is voor de ontreohte Afrikanen in
Zuid- en Zuidwest-Afrika, Rhodesië en de Portu
gese koloniën. Hij is deze week in Nederland aan
gekomen om de mensen hier warm te maken voor
dat werk en geld in te zamelen, zodat ze het
kunnen blijven doen.
Pierre Dil, geboren in Haarlem, ging in 1957
naar Zuid-Afrika, waar hij voor een bank ging
werken. In 1958 trouwde hij er en besloot in Zuid-
Afrika te blijven. Hij werd christen en ging naar
een Anglicaanse theologische hogeschool om er op
geleid te worden tot dominee Door zijn theologi
sche studie en intensieve contacten met Afrikaan
se studenten kreeg Pierre Dil een steeds grotere
afkeer van de apartheidsideologie en steeds vaker
werd hij geconfronteerd met de schrijnende onge
lijkheid in de Zuidafrikaanse samenleving. Later
in Pretoria, toen hij gevangenispredikant was,
geestelijk verzorger van een kliniek voor alcoho
listen en ziekenhuispredikant, kwam hij dagelijks
in aanraking met de gevolgen van de apartheid.
Hij stichtte de christelijke broederschap, een orga
nisatie, die Afrikanen en blanken de gelegenheid
gaf samen de problemen van een apartheidsmaat
schappij te bespreken. Het was in feite een illega
le beweging, maar de Zuidafrikaanse politie ont
hield zich vooralsnog van directe actie. Wel kre
gen Pierre Dil en zijn vrouw talrijke dreigbrieven
en zijn gemeenteleden ontvingen brieven waarin
hun dominee werd afgeschilderd als een gevaarlij
ke communist.
Op sterven
Tot twee keer toe weigerden de Zuidafrikaanse
autoriteiten hem de Zuidafrikaanse nationaliteit te
geven en toen zijn vader in Nederland op sterven
lag, mocht hij wel het land uit, maar zou er niet
meer in mogen. In 1967 vroeg een jonge gevange
ne, Van Zyl, of Pierre Dil een brief voor zijn
verloofde voor hem de gevangenis uit wilde smok
kelen. Op het moment dat de gevangene de brief
aan hem gaf. stapte een politieman uit een kast in
de kamer en arresteerde Pierre Dil. De zaak
kwam voor en ds. Dil werd veroordeeld tot ruim
honderd gulden boete en kreeg dertien dagen de
tijd om Zuid-Afrika te verlaten.
Hij ging naar Engeland en werd korte tijd later
uitgezonden naar Zambia. Daar werkt hij nu sinds
vier jaar. In Zambia ontmoette ik Pierre Dil op
het kantoor van de Lusaka Nutrition Group, even
buiten de Zambiaanse hoofdstad. Hij leidt er zo'n
tweehonderd voedingscentra, die verspreid liggen
over heel Zambia. Die centra hebben nu een omzet
van meer dan honderdduizend gulden per maand
en zonder overdrijving kunnen we schrijven dat
ds. Dil en zijn mensen een van de grootste, zo niet
de grootste voedselhandel van Zambia hebben. Het
PIERRE DIL
is geen liefdadigheidswerk dat afhankelijk is van
de goedgeefsheid van anderen, maar een commer
ciële instelling die het voedsel iets boven de kost
prijs verkoopt en zich daardoor zelf bedruipt. Al
leen voor de salarissen van de vaste medewerkers
doet men een beroep op hulporganisaties en parti-
kulieren.
Pierre Dil begon dit werk omdat inZambia
brede lagen van de bevolking ondervoed zijn.
Daardoor ontstaat een vicieuze cirkel van onder
voeding, slapte, ziekte, ongeschiktheid voor arbeid,
geen geld om goed eten te kopen, enzovoort. De
voedselprijzen, die de „gewone" handelaren bere
kenen zijn vaak onnodig zeer hoog. Ze maken
winsten van honderd tot driehonderd procent. De
gewone Zambianen kunnen daardoor geen goed
eten kopen met alle gevolgen van dien. Het is een
van de redenen dat in Zambia de kindersterfte
nog zeer hoog is. Eep recent onderzoek heeft aan
getoond, dat vier van de tien kinderen in Zambia
sterven voor hun vijfde verjaardag. De Zambiaan
se regering probeert nu de prijzen in de hand te
houden, maar tot dusver is de prijscontrole weinig
effectief gebleken.
Belangstelling
Ds. Dil Is ln ons land om belangstelling te wek
ken voor een drietal andere projekten die spoedig
van start zullen gaan: het opzetten van een
nieuwsdienst te behoeve van de Afrikaanse poli
tieke leiders, die een maandelijks en zo mogelijk
tweewekelijks orgaan zal samenstellen met nieuws
over en uit de door blanke minderheidsregimes
geregeerde landen in zuidelijk Afrika, in de twee
de plaats het tot ontwikkeling brengen van land-
bouwtrainingscentra in de sloppenwijken rondom
Loesaka en in, de derde plaats de oprichting van
een oecumenisch centrum in een dichtbevolkte
wijk van de Zambiaanse hoofdstad.
In zuidelijk Afrika zijn een groot aantal belang
rijke ontwikkelingen aan de gang: de bouw van
de Cabora Bassadam in Mozambique, die voor
heel zuidelijk Afrika verstrekkende gevolgen zal
hebben; de strijd tussen de verlichten en ver
krampten in Zuid-Afrika; de mogelijkheid dat de
bantoestan Transkei zogenaamd onafhankelijk zal
worden; de dialoogpolitiek van de regering-Vor-
ster; de bouw van een atoomcentrale in Zuid-
Afrika; het invoeren van apartheidswetten in
Rhodesië; de strijd van de bevrijdingsbewegingen.
Samen met een zevental deskundigen van de uni
versiteit van Zambia wil Pierre Dil nu een blad
gaan uitgeven dat grondige en betrouwbare infor
matie zal verschaffen over de gebeurtenissen in de
door blanken geregeerde Afrikaanse landen. Het
blad zal uitsluitend beschikbaar gestéld worden
aan de politieke leiders in de Afrikaanse landen,
zodat ze voor hun beleidsbeslissingen kunnen af
gaan op betrouwbare en aktuele informatie. Door
dat er maar zeer weinig Afrikanen in staat zijn
Portugese en Zuidafrikaanse bronnen te raadple
gen, voorziet deze nieuwsdienst in een grote be
hoefte, aldus Pierre Dil.
Een tweede projekt, dat volgende maand van
start gaat, is het in ontwikkeling brengen van een
aantal landbouwtrainingscentra in de overbevolkte
wijken aan de buitenkant van Loesaka. De men
sen leven daar in zeer precaire omstandigheden en
hebben de allergrootste moeite dagelijks een beet
je eten bij elkaar te schrapen. Er is geen werk, er
zijn te weinig scholen, er zijn geen sociale voorzie
ningen. Net als overal elders in Afrika zijn ook in
Zambia drommen mensen van het platteland naar
de steden getrokken in de hoop daar een beter
bestaan te krijgen. Ze leven nu in uiterst armoe
dige omstandigheden aan de randen van de ste
den. Door het inschakelen van landbouwdeskundi
gen en het beschikbaar stellen van zaad en kunst
mest, hopen Pierre Dil en zijn medewerkers deze
mensen te leren hun eigen voedsel te verbouwen
op de kleine stukjes grond waar ze leven. Inmid
dels heeft de NOVIB al honderdduizend gulden
beschikbaar gesteld voor dit projekt.
Oecumenisch centrum
Volgende maand zal in Makeni, een overbevolk
te wijk van Loesaka ook een oecumenisch cen
trum geopend worden. De enige plaats waar de
mensen tot nu toe hun dagelijkse strijd om het
naakte bestaan een beetje kunnen vergeten, zijn
bierhallen. Deze hebben echter maar al te vaak
een funeste invloed op het gezinsleven van de
Zambianen. Het oecumenisch centrum, dat Pierre
Dil en de zijnen van de grond hopen te krijgen,
wil nieuwe hoop wekken in de harten van mensen
die nu in volslagen uitzichtloze omstandigheden
van de ene in de andere dag leven. Door middel
van zondagse bijeenkomsten, bijbelstudiegroepen,
het inrichten van een bibliotheek en leeszalen, het
vertonen van films, het verlenen van medische
hulp, het beschikbaar stellen van goedkoop eten
en tal van sociale activiteiten, wil Pierre Dil het
leven van duizenden Zambianen weer de moeite
waard maken. We hebben nog de kans om solidair
te zijn.
