VRAAG NAAR KANT
over
Congres
Evangelische
kerkmuziek
WESTLAND KOMT MET
EIGEN KOORFESTIJN
Personeel heeft vertrouwen in toekomst
Jan L. vd. Heuvel:
met hart en ziel
begaafd orgelbouwer
Bij de Gulf
Twee
gewonden
bij brand
Initiatief van Deo Sacrum
Haags Edith Stein
college start met
uniek muziekplan
603de
Staatsloterij
VRIJDAG 21 M£l 1971
Het
bedrijf in Kerkrade is vele malen groter dan het hoofdbedrijf in
w-Vennep. Naast hetgeen bebouwd is, heeft de Dentex nog 1,8 ha
grond ter beschikking voor uitbreiding van het gebouwencomplex.
FOTO ONDER:
N.V. Dentex heeft in Nieuw-Vennep een nieuwe fabriek. Enkele
jaren geleden brandde de bestaande fabriekshal af. Dentex is één van
de modernste en grootste kantproducenten van Europa.
DORDRECHT Het is be
id, dat de eerste decennia van
eeuw een dieptepunt brach-
in de geschiedenis van de Ne-
dse orgelbouw. Er ontston-
,dtn fabrieken, die orgels mon
den uit geïmporteerde, pas-
onderdelen, die niet steeds
raffle beste kwaliteit waren.
/Va 1945 kwam er weer een op-
ng van de orgelbouwkunst;
ambachtelijke en weten-
lappelijke benadering, die elk
een persoonlijk ka-
kter geeft in verband met de
limte, waarvoor het wordt ge-
eëerd. Natuurlijk is bij een der-
Blijk te bouwen orgel het ge-
uik van triplex, karton, jute en
m kunststoffen uit den boze.
et beste materiaal is gewenst.
:ont en orgelkas dienen een or-
misch deel van het instrument
vormen en zijn geen coulissen.
Dezer dagen kwamen wij in contact
et een orgelbouwer, die zijn grote
ikkennis en begaafdheid geheel in
enst van het te bouwen instrument
elt. Het is Jan L. v.d. Heuvel te
ordrecht. Jan van den Heuvel, oud
jaar, ULO-diploma met 10 voor
Iskunde en tekenen, was vanaf zijn
e jaar, naar oud gildegebruik, in-
Mienend leerling bij Flentrop in
landam en leerde daar alle ondcr-
len van het vak beheersen. Hij
lakte reeds een koororgel als
■oef9tuk en een groter instrument
•or een kerk te Lage Zwaluwe. Mo-
'nteel is hij bezig aan een groot
ffl voor de Singelkerk te Ridder-
trk.
Als we schrijven, dat hij alle on
kelen maakt, is daarin ook de kast
t en met het funste snijwerk be-
«pen. De totale bouwtijd is onge
ler 2 jaar.
In verband met het oude kerkge-
ww was het wenselijk dat de kast
n barok karakter kreeg. Ze is ge-
Man wil prostituee
vermoorden
ROTTERDAM De Rotterdamse
cherche is op zoek naar een ortge-
er 40-jarige man. die volgens de
Mie donderdagmiddag in een pand
'n de Brede Hilledijk in de Maas-
ad heeft geprobeerd een 34-jarige
'blieke vrouw te wurgen. De prosti-
rèe vertelde de politie dat de man
at haar het pand was binnengegaan
i haar daar bij de keel had gegre-
„Ik heb een hekel aan jullie
ort vrouwen. Ik ga je vermoorden",
de man hebben gezegd De vrouw
irtelde de politie verder dat zij zich
1st lost te wringen en de straat was
'gerend om huln te halen. Even na
aar zou de man het huis hebben
Maten en in een taxi zijn weggere-
n.
Hoorzitting over
uitbreiding
Zestienhoven
ROTTERDAM Het gemeentchc-
'uur houdt op 18 juni een hoorzitting
Tcr de problemen rond een eventue-
t uitbreiding van ie luchthaven Rot-
irdam.
Tijdens deze bijeenkomst zullen het
iti-bulderl-aan-comité, het lucht-
aartsyndicaat en de organisaties van
e belanghebberden op de luchtha-
er>, hun visie op het vraagstuk ken-
aar maken, zo schrijven B en W in
"'Woord op vragen van twee Rotter-
amse raadsleden.
heel van mahoniehout met uitzonde
ring van het pedaal (geloogd eiken).
Hoe zorgvuldig Van den Heuvel in
stijl werkt zagen we bijvoorbeeld bij
de reeds gereed gekomen speeltafel.
De strip van inlegwerk onder langs
de zwarte toetsen, was, als bij veel
oude orgels ook hier aanwezig. De af
rondingen van de toetsen der drie
manualen en het pedaal zijn als in
1750. De namen der registers waren
fijn uitgesneden in het mahbniehout
en met bladgoud belegd. Alle onder
delen, ook die der tractuur tonen die
meesterlijke ambachtelijke uitvoe
ring. Bijzondere aandacht werd be
steed aan de feilloze werking der
sleepladen in dit rein mechanisch in
strument met zijn 32 registers. Onze
indruk was, dat Ridderkerk een orgel
krijgt, waarop menige grote plaats
jaloers kan zijn en voorts dat Jan
van den Heuvel nu reeds tot de beste
Nederlandse orgelbouwers gerekend
moet worden.
Natuurlijk konden we de klank van
dit in aanbouw zijnde instrument nog
niet horen, maar wel die van het
kleinere orgel. Wat ons hierin opviel
was de fraaie ronde klank van diver
se registers. In een Trio van Bach
viel de duidelijkheid en evenredige
draagkracht der stemmen te waarde
ren. Dit geeft ons zekerheid, dat ook
aan de mixtuur van het Ridderkerkse
orgel een even minitieuze berekening
ten grondslag ligt
GaaTie zal de orgelbouwer alle be-
ian"ctelienden in ziin werk het ,.or-
pe!-!n-wording" tonen op zaterdag 5
ïuni van 10 tot 12 uur 's morgens.
De dispositie van het instrument wordt
als volgt: Hoofdwerk. Manuaal II: Prestant
8'. Gedekt 8. Octaaf 4'. Octaaf 2', Mixtuur
6-8 st. Cornet 4'. Quintadeen 16', Trompet
16'. Trompet 8". Rugwerk Manuaal I. Roer-r
fluit 8'. Prestant 4'. Gedekte fluit 4'. Gems
hoorn 2'. Sesquialter 1—2 St. Quint 1 1/3,
Cymbel 2 st. Dulciaan 8'. Tremulant.
Bovenwerk Manuaal III: Holpijp 8". Viola
8'. Prestant 4'. Roerfluit 4'. Qulnt 2 2/3,
Woudfluit 2'. Scherp 3 st Hobo 8". Tremu
lant Pedaal: Prestant 16', Subbas 16'. Hol-
flult 8'. Octaaf 4'. Ruispijp 3 st.. Bazuin 16'.
Klaroen 4'. 5 Koppelingen.
D. Hendriks
(Door Henk Kamies)
NIEUW-VENNEP/KERK-
RADE „Persoonlijk denk ik
nog een week of vier vjjf, dan
draaien wij weer op volle toeren.
Er komen de laatste weken veel
orders binnen vooral uit Zuid-
Afrika, Australië, Nieuw-Zeeland
en Canada. Toen wjj enkele
weken geleden de werktijden
gingen verkorten tot 50 be
tekende dat van 24 uur naar 12
uur per etmaal. Nu wordt er al
weer 18 uur continu gewerkt."
Aldus de heer J. Eskenazi, één
van de directieleden van de N.V.
Kantfabriek Dentex te Nieuw-
Vennep.
Adjunkt-direkteur H. T. Verheyden:
„Die werktijdverkorting betreft al
leen maar de produktie-afdeling. Ook
ik ben van mening dat die werk'ijd-
verkorting een aflopende zaak is. Wij
hadden het aangevraagd voor zes we
ken. Misschien dat wij er nog mkele
weken bij moeten doen, maar het is
de vraag of ons dat nu wordt toege
staan, nu het al is gereduceerd tot 20
a 25 pet".
De direktie van Dentex heeft geen
reden tot ongerustheid, iets wat het
personeel trouwens nimmer heeft ge
had. Ook niet toen de meest ala me
rende berichten enkele weken gele
den de ronde deden over de Dentex.
In Kerkrade geniet de Dentex,
evenals in Nieuw Vennep, een uitste
kende reputatie en verschaft daar
werk aan zo'n honderd werknemers,
het merendeel afkomstig uit de mij
nen. Van de totale Dentex-produktie
vindt 80 pet in Kerkrade plaats.
Immense hallen van 105 meter lang
en rond de 30 45 meter breed bie
den plaats aan de „breimachines", de
scheerderij en de opslag. Al staat het
hoofdbedrijf in Nieuw-Vennep, bij
een bezoek aan Kerkrade, bliikt dat
in de mijhstreek de grootste fabriek
van Dentex staat. Meters en nog eens
meters kant liggen in grote rollen in
do reWon opgestapeld.
Enkp'e weken geleden zee het er
eomber uit. Toen 'ag^n dB rekken af-
ppFden met k^nt in tientei'en dessins
en k1 "urenNu. onaevee" vüf *veken
rlpo-po^ b1{ikt verruw eg het meren-
^"el van de opslagruimten leeg te
Z;ÜT
Vandaar dat de nroduktle weer is
en dat d~ ve"wa"h4'ng
van de direktie. ond"r aanvoering
van d" heer G Hn'n 'd;e een kier =s
van eud-scheids*-ech'er Leo) alleszins
!s ger"ch*vaardigd.
Dubbel leon
Fet bedrijf in Kerkrade slaa' ond~r
1e'd'r"T van de heer L. Wins één van
de w":n;een die afkBms4ig is uit
Nieuw-Vennep. De heer Wins is best
te spreken over de oud-münwerke-s.
zün in Nieuw-Vennep omge
schoold. Féu van hen is de heer J.
•Tansen. .Viift;en iaar zat >k ben°den
de proiri: nu werk ik twee jaar bij
p^n+cv Tic h"b Pr geen snüt van deze
s+en te hehben g=nnmen zegt hii.
F van de Kandeiaer 70* Pif iaar bii
de m;tn. en 's nu s'nds pnril 1070 bij
,_wf„hr<oV: ai v-iig ik hot dub
bele loon: dan ?a ik nog niet terug
naar de m;in." 70 i?at hij weten. Wel
'"i <V T >mhurg°rs het er over eens
dnf v.eA in d® hegirineriode ni"t mee-
T"oi Fr, da4 7>i ennrm t°gen de toe
komst ODzagen, Allengs werd het be
ter en nu willen ze niet meer terug.
fipnM gaat jr>Bt dB Dentex?
jrom men»er. dat is een kwestie
van een paar weken. Wij zijn er niet
bang voor. De Dentex blijft wel," zo
spraken de werknemers zowel in
Nieuw-Vennep, als in Kerkrade enke
le weken geleden. Welnu, als men de
direktie mag geloven, krijgen zij ge
lijk.
De heer Wins: „Het personeel 's ge
weldig. Toen het bericht kwam van
de werktijdverkorting, werd het la-
koniek opgevat. Ook al zouden ze een
week geen salaris hebben ontvangen,
dan zouden zij rustig blijven door
werken. Zij leven mee met de zaak."
Conclusie: er is geen sprake van on
rust.
ROZENBURG Op de Gulf-Raffi-
naderij te Rozenburg heeft woens
dagavond een korte, hevige brand ge
woed, waarbij twee employees zwaar,
en een licht werden gewond. De twee
zwaargewonden zijn opgenomen in
een ziekenhuis: te Rotterdam.
Volgens de gulf-directie is de brand
ontstaan door een explosie in het for
nuis van de smeeroliefabriek. die
werd veroorzaakt door het barsten
van een pijp. Ei ontstond een felle
brand in de smeeroliefabriek, die
echter door de bedrijfsbrandweer van
de raffinaderij in korte tijd kon wor
den geblust. Over de schade, die de
explosie en de daarop volgende brand
hebben aangericht, valt nog niets met
zekerheid te zeggen.
Het stoomwezen en de eigen in
spectiedienst van Gulf stellen een on
derzoek in.
Volgens de politie van Rozenburg
gebeurde het ongeluk tijdens het
starten van de smeeroliefabriek. Het
in gebruik nemen van n'euwe raffi-
r.aderij-eenheden bij Gulf leidde de
afgelopen weken al tot een stroom
van klachten van bewoners in de
buurt over geluidshinder en luchtver
ontreiniging.
DEN HAAG Het Internatio
nale Congres voor Evangelische
Kerkmuziek, dat de Lutherse
Werkgroep voor Kerkmuziek
ter gelegenheid van haar 25-jarig
bestaan van 1 t/m 7 juni in Den
Haag en Scheveningen organi
seert, wil een bijdrage zijn tot
verkenning van de verwarde si
tuatie in kerk en wereld rondom
de kerkmuziek. In meer dan één
opzicht is duidelijkheid geboden,
vooral ook omdat tijdens dit
Haagse congres de Internationale
Vereniging voor Evangelische
Kerkmuziek zal worden opge
richt. Deze gebeurtenis, waar
voor de Lutherse Werkgroep on
der leiding van Dr. Willem Mud-
de zich sedert vele jaren heeft
De zangkoren „Deo Sacrum" uit Poeldijk.
POELDIJK Zoals de inter
nationale koorwereld weet, wordt
van 7 t/m 12 juni a.s. in Sche
veningen het Internationaal
Koorfestival 1971 gehouden. Een
van de deelnemende koren is
„Deo Sacrum" uit Poeldijk, een
ensemble dat niet alleen muzi
kaal, maar ook organisatorisch
van zich doet sperken. „Deo
Sacrum", dat 1750 als oprich
tingsjaar aanneemt, legt zich
naast de liturgische functie ook
toe op muzikale activiteiten in
het sociaal-culturele patroon van
de Poeldijkse dorpsgemeenschap
en daarbuiten, speciaal in het
Westland.
Er zijn verschillende koorgroepen
ouderen en jeugd en afhankelijk
van de graden van muzikale vorming,
die „Deo Sacrum" op basis' van een
zesjarige opleiding binnen eigen or
ganisatorisch beheer heeft genomen
die reeds concertreizen maakten
naar Brussel, Parijs en Hongarije. In
dit jaar gaat een Jeugdkoor naar
Tsjechoslowakije.
GASTVRIJHEID
De internationale koorwereld is een
gemeenschap van uitwisseling, van
wijd vertakte zangersvriendschappen.
Zon Schevenings festival brengt
uiteraard veel huisvestingsproblemen
met zich mede. Na de bijzonder gun
stige ervaringen in het verleden leefde
bij de „Zangkoren Deo Sacrum" ook
nu weer het verlangen gastvrijheid te
verlenen aan een buitenlands koor.
De readies van de plaatselijke bevol
king waren zo groot, dat de mogelijk
heid zich voordeed om meer dan één
gastkoor te ontvangen.
En wat is vanzelfsprekender als
men met zoveel zingende mensen
bijeen is om een festivalconcert te
organiseren, los van de feestelijke
ontvangsten, excursies enz? Gasten
van het Westland zijn in de eerste
helft van juni: Pavecky Sbor Jested
uit Liberec, Tsjechoslowakije, Concert
Choir Delaware, USA, Kirchenchor
uit Deutschnhofen bij Bolzano in Ita
lië, alsook nog een Duits koor.
Op 10 juni vindt een Internationaal
Concert plaats in het kader van de
promoting organisatie „Internationale
Culturele Manifestatie Westland". De
grote veilinghal „Westland-Noord"
de grootste in Europa zal dan te
gen de 3000 luisteraars kunnen ont
vangen, die niet minder dan een do
zijn koren op het podium zullen zien
verschijnen tegen een toegangsprijs
van 2,50.
Behalve de reeds genoemde koren
en uiteraard „Deo Sacrum" zelf onder
leiding van dirigent Jos Vranken Jr.
zullen optreden: Ifjusagi Muvesze-
guyttes uit Ecedapest. het Vancouver
Bach Choir, het mannenkoor „Gou-
sla" uit Sofia. „Sekakuoro Kaiku" uit
Kusankoski in Finland, een jeugdkoor
uit Stuttgart, de koorvereniging „Jo
seph Scheu" uit Wenen, „Screcko Ko-
sovel" uit het Zu'dslavische Ajfovsci-
na, alsook mannenkoren uit Zwolle
en Almelo.
ingezet, maakt dit congres extra
belangrijk en feestelijk.
Het centrale congresthema luidt:
Gebondenheid en vrijheid der evan
gelische kerkmuzeik in onze tijd,
welk onderwerp in vier hoofdrefera
ten zal worden behandeld in Gebouw
"De Schak". Daar spreken Dr. M. Al
fred Bischel uit Rochester (USA) over
„De geschiedenis en de kerkmuziek";
Friedrich Hofmann uit Roth over „De
gemeente en de kerkmuziek"; Prof.
Dr. Helge Nyman uit Abo in Finland
over „Eredienst, liturgie en de kerk
muziek" en prof. dr. Oskar Söhngen
uit Berlijn over „De huidige muzikale
situatie en de kerkmuziek".
Deze referaten worden direct na de
metten in de Lutherse Kerk gehou
den. In het Kurhaus te Scheveningen
vinden des namiddags kleinere vraag-
drachten plaats over actuele vraags-
stukken, zoals dat van de blijvende
betekenis van het oude kerklied, de
problematiek van het nieuwe kerk
lied, de kracht der traditie, de ten
densen van de avant-garde, enz. In
deze voordrachten spreekt Prof. Ro
ger Cotte uit Parijs over de symboli
sche betekenis der bijbelse muziekin
strumenten, terwijl Dr. H. L. Ousso-
ren uit Wassenaar de restauratie van
historische orgels in Nederland zal
belichten.
Aan dit congres is een groot aantal
muzikale manifestaties verbonden.
Dagelijks worden rand het middag
uur op het monumentale Batz-orgel
van de Lutherse Kerk orgelconcerten
gegeven, o.a. door dr. Philip Gehring
uit Valparaiso. Dr. Joachim Widmann
uit München, Dr. Enzio Forsblom uit
He'sniki. Samen met de Finse orga
nist Markku Heikinheimo speelt
laatstgenoemde Deel III van Bachs
Klavieriibung in een integrale uit
voering op twee orgels: het grote
Batz-orgel en het koororgel van Koff
Zoon op de tegenoverliggende
koorgaanderij. Ook worden belangrij
ke koorconcerten gegeven door en
sembles uit Valparaiso, het Utrechts
Motetgezelschap en het koor van de
Slotkerk te Frederiksborg in Dene
marken. De Spandauer Kantorei uit
Berlijn voert samen met de Capella
Vocale Hamburg op zondagmiddag 6
juni Pepplngs Passionsbericht des
Matthaus uit. Op de slotavond 7
juni voeren Omroepkoor, solisten,
orgel en Radio-Kamerorkest het Ez-
zolied van Johat.n N. David uit.
De organisatoren zijn er in ge
slaagd de buitenlandse koren eigen
natonale muziek te laten zingen. Ook
de gastorganisten spelen muziek uit
hun land.
Uiteraard wordt er bijzonder veel
werk verzet om deze mammoetcon
frontatie met allerlei zangstijlen en
contrasten van muzikale volksaard
vlot te doen verlopen. Er is een spe
ciaal dienstencentrum, dat permanent
fungeert van 4 t/m 15 juni a.s.,
akoestisch en podiumtechnisch krijgt
de grote veilinghal een aangepast
aanzien en onder de vele helpers met
woord en daad bevinden zich naast
het gemeentebestuur van Monster,
waaronder Poeldijk ressorteert, ook
PTT en de Boerenleenbank.
19 mei 1971
tweede klasse
Prijzen van
15,—
zijn gevallen op nummers eindigende op:
1
f
50.—
zijn' gevallen op nummers eindigende op:
07
f
50.—
zijn gevallen op nummers eindigende op:
84
f
100,
zijn gevallen op nummers eindigende op:
766
f
100,
zijn gevallen op nummers eindigende op:
208
f
200,
zijn gevallen op nummers eindlger.de op:
998
f
400,—
zijn gevallen op nummers eindigende op:
448
f
1.000,—
zijn gevallen op nummers eindigende op:
7023
Een
prijs van
f
2.000,—
is gevallen op het nummer:
023934
f
2.000,—
Is gevallen op het nummer:
092534
f
2.000,—
is gevallen op het nummer:
094399
f
2.000,—
is gevallen op het nummer:
097429
f
2.000,—
is gevallen op het nummer:
070002
De prijs van
f
5.000,—
is gevallen op het nummer:
071275
f
50.000,—
is gevallen op het nummer:
087502
De extra prijs van f 100.000,is gevallen
in de serie L op het nummer
003688
en de troostprijs van f 2.000,op nummer
van elk van de andere series.
DEN HAAG Ruud van der
Meer, leraar muziek aan het
Haagse Edith Stein College, te
vens bekend door de grote suc
cessen behaald met het optreden
van het zeven jaar geleden opge
richte en door hem nog steeds ge
leide meisjeskoor van deze school,
wil met medewerking van het
Koninklijke Conservatorium ko
men tot de mogelijkheid voor el
ke leerling van de school op elk
door hem-haar gewenst instru
ment deskundig les te krijgen.
Zulks naast de bestaande gele
genheid deel te nemen aan het
schoolkoor, dat in de naaste toe
komst ook jongens onder zijn
gelederen zal kunnen tellen, daar
het college met ingang van het
komende studiejaar ook manne
lijke leerlingen gaat opnemen.
Voor zover praktisch mogelijk,
Ruud van der Meer spreekt van een
maximum van 90 executanten, mag
elke leerling met het koor meedoen,
met uitzondering van de zgn. brom
mers, dit zijn de zangers en zangeres-
ren, die zelfs bij benadering niet in
staat zijn een toon op de vereiste
hoogte voort te brengen.
Wat het instrumentaal onderwijs
betreft is het de bedoeling, aldus Ruud
van der Meer, dat iedere leerling, die
dit onderwijs wenst, een uur per week
les kan krijgen op een door hem-haar
gekozen instrument. De instrumenten
worden door de school aangeschaft,
met uitzondering van slagwerk en
harp. De lessen worden gegeven door
Conservatorium-leerlingen, die voor
hun examen pedagogiek werken; het
oppertoezicht berust bij hun eigen
leraar.
Uitgezonderd voor harp en slag
werk worden deze muzieklessen op
het Edith Stein College gegeven direct
na het laatste gewone roosteruur. De
harp- en slagwerklessen vinden op
het Conservatorium plaats. Het ligt
in de bedoeling met de vier eerste
klassen te beginnen, daar de leerlin
gen van de beide hoogste klassen
uiteraard de school spoedig verlaten.
Wat de financiering betreft: elke
deelnemer(ster) moet 2,50 per les per
week betalen, verder ƒ1,per week
voor het gebruikmaken van het instru
ment en bovendien moet hij-zij zich
laten inschrijven in de voorbereidende
klas van het Conservatorium. Men is
verplicht zich in ieder geval voor één
jaar te verbinden en elk kind, dat
meedoet, moet bovendien een inleggeld
betalen van 100,dat echter bij
uittreden wordt teruggegeven.
Een gehouden enquête heeft aan het
licht gebracht, dat de keus van 87
jongelui viel op piano, 161 wilden gi
taristen worden, 26 slagwerker, 19
dwarsfluitisten. 15 voelden het meest
voor viool, 4 kozen trompet, 7 klarinet
4 de harp.
Men start nu met 8 leerlingen voor
piano, 16 voor gitaar, 6 voor slagwerk.
8 voor blokfluit, 4 voor dwarsfluit, 4
voor viool, 1 voor trompet, 2 voor harp
en 2 voor klarinet: dat betekent dus
51 deelnemers.
Met nadruk verzekerde Ruud van
der Meer, dat het niet in de bedoeling
ligt een schoolorkest op te richten.
Wel om aan alle eersteklassers zonder
uitzondering elementaire muziektheo
rie te onderwijzen.
Alle niet meer in gebruik zijnde in
strumenten, die zich nog in goede
staat bevinden, zijn van harte wel
kom.
