Anderhalf jaar
cel voor Bas T.
De Doelen in vijf
jaar nationaal
cultuurpaleis
Voortzetting
iTJF JAAR
oude traditie
DE DOELEN
Opvoering van „Elckerlyc" in
historische Oude Kerk
Veelgevraagd
congresgebouw
„Effatha" zoekt
ruimte in
Zoetermeer
)e Doelen kost
vier miljoen
per jaar
Boer duwde schilder in sloot
Ontplofte fles Senaat Chili: fiat aan
bevatte geen kopernationalisatie
Nieuwe reddingboot
voor Stellendam
Straks beroepsleger
in West-Duitsland
Seven Up
VRIJDAG 14 MEI 1971
door HANS W. LEDEBOER
ROTTERDAM Met koningin Juliana in gala-toilet en
jurgemeester W. Thomassen in rok is op 18 mei 1966 De
loeien officieel geopend als culturele trots van Rotterdam,
pat is nu vijf jaar geleden. Het Rotterdamse muziek- en
pngrespaleis is dus toe aan het eerste lustrum.
Toen indertijd De Doelen werd gebouwd, is er het nodige
fe doen geweest rond dit concertgebouw, dat tevens dienst
jou moeten doen als congrescentrum; uitsluitend als con-
Ertzalencomplex zou het nimmer rendabel kunnen worden
fcmaakt.
TWEEMAAL De Doelen, éénmaal
met en éénmaal zonder imitatie
gevel? Boven het Friedrich
Mann-Auditorium, het grote con
certgebouw in Tel-Avfv in Israël.
De overeenkomst met De Doelen
in Rotterdam is wel te onder
scheiden.
Er zijn twee duidelijke ver
schillen. In de eerste plaats kijkt
men in Tel-Aviv, ongehinderd
door een gordijngevel, recht
streeks gangen, foyers en trappen
fSMRf
De congresserende zakenwe-
dd ging eisen stellen en het be-
pn er op te lijken, dat Rotter-
im te maken zou krijgen met
li kreupel schaap met vijf po
pi de akoestiek van een con-
jrtruimte moet een heel andere
in dan die van een congreszaal.
Het was goed, dat architecten en
hidsdeskundigen, die voor de
akoes-
E verantwoordelijk waren, geen
ele concessie hebben gedaan. De
len is in de eerste plaats een goe-
j concertruimte. Met technische
Üpmiddelen wordt bij congressen
[akoestiek tijdelijk „aangepast".
Het Rotterdamse zakenleven sput-
jde zo nu en dan hevig. Er is zelfs
n serieus plan geweest om de zo
jgvuldig opgebouwde akoestische
brzieningen helemaal a£ te breken
de zaak opnieuw op te zetten ten
ROTTERDAM Men ver
lacht een veelbelovende toename
an het aantal congressen in
iuropa. omdat het goedkoper is
an Amerika. Van deze groei
aat ook De Doelen als congres-
ebouw een fikse graankorrel
ïeepikken.
Het hoofd van het Bureau Con-
reszaken, de heer J. P. D. van
ooien is bijzonder optimistisch,
lij vliegt de wereld rond om
overal congressen bij te wonen
die over de congresindustrie
liaan. „In New York Is dat de
tbieede industrie na dc kledingin-
iteirie. En in Nederland heeft De
f Daden nog steeds de grootste ca-
ipacitoit. Samen met Den Haag,
foisterdam, Breda en Utrecht
tresenter en de Nederlanders zich
a het buitenland.
GELIEFD
iDe Doelen blijkt bij Amerika
an zeer geliefd. Ze krijgen er
|an de haventocht bij. De cijfers
(egen er niet om.
De Doelen trok in '66 110.600
Jragresgangers (372 congressen),
n '67 152.500 (324), in '68 172.600
161). in '69 111.500 (578) en in '70
57.500 (624).
In 1972 is er al een Amerikaans
ingres geboekt voor duizend
an dat vijf dagen duurt. Maar
e Doelen is wel wat gewend,
et grote ClOS-congres In het
trste jaar toen eenzelfde aantal
eelnemers vijf dagen congres-
erde was tegelijk de vuurproef,
et euvel van de slechte spreek-
stallaties in de grote zaal is in-
iddels al volledig opgelost.
Alleen de Rotterdamse hotelac-
anunodatic is niet op zulke con-
■essen berekend. „Ik heb er gis-
en nog een afgeschoven omdat
niet voldoende bedden waren,
otterdam heeft er 2800 tegen
en Haag. 6000 en Amsterdam
I.OOO bedden.
Haar de heer Van Joolcn zal in
igustus het belang van De Doe-
n aantonen op een gigantisch
ingres in Miami waar 3000 con-
esspecialisten bij elkaar komen,
ederland komt er met een geza-
enlijke stand, Hij kijkt echter
frder dan die Doelen alleen:
otterdam kan ook de Ahoyhal
tor congressen gebruiken. „Ik
n al bezig met een congres in
80 waaraan zesduizend man
Hen deelnemen".
CONCURRENTIE
De Doelen die. in tegenstelling
et het Haagse Congresgebouw,
lereerst muziek gebouw is en
genlijk voor een derde congres-
ibouw, wordt ln het buitenland
men met andere Nederlandse
ngresgebouwen gepresenteerd,
e concurrentie met andere lan-
n in Europa is groot; naar de
ening van de heer Van Joolen
groot. Er zijn er al die
inciële subsidies geven als
en maar een congres kan aan
gekken. „Men moet dit ln „groot-
ere nropees verband doen," zegt dc-
congresmannetjcsputicr.
lOTTERDAM De Doelen kost
m gemeente Rotterdam per jaar mo-
'teel ongeveer vier miljoen gul-
In 1966 was dat nog een miljoen
ider.
grootste deel hiervan is be-
voor rente, aflossing en vaste
Nfen.
a de snelle stijging van het ex-
tatietekort in 1967. blijkt dit te-
f tussen de vier en een half en
ton te bedragen. Het personeels
led is sinds de opening gegroeid
1 ?5 tot 80 man vast personeel. De
A/mE 'osse krachten> onder wie de
■f' louses is verdubbeld en van 40 op
gekomen.
behoeve van zich belangrijk voelende
sprekers!
Het is zover nooit gekomen en het
zal ook wel nooit zover komen, want
met De Doelen kregen hoe langer hoe
meer Rotterdammers belangstelling
voor cultuur.
Oud muziekcentrum
Die oplevende belangstelling voor
muziekcultuur is en dat weten
weinig jongeren, die zich opwinden
over het a-culturele Rotterdamse za
kenleven, niet! geen nieuwigheid.
Dat blijkt al uit de naam, die niet
anders is dan een voortzetting van
het oude concertgebouw De Doele,
dat vroeger naast het stadhuis stond.
Alleen is, om te laten zien dat De
Doelen iets anders is dan de oude
Doele, de naam uitgebreid met een N.
Die Doele bestond dan uit één en
kele grote zaal en De Doelen heeft er
drie van verschillend formaat. Maar
die enkele zaal was dan ook tot ver
buiten de Nederlandse grenzen be
roemd door de prachtige akoestiek en
door de positie, die de Doelezaal had
als middelpunt van een opgewekte
muziekcultuur.
Denk maar aan de componisten
Pijper, Landré en Van Lier, de koor
dirigent Bernard Diamant, de pianiste
Jeanette Cijfer, de dirigent George
Rijken, de Rotterdamsche Orkestver
eniging enhet Rotterdams Phil-
harmonisch Orkest met Eduard Flip-
se, dat echt niet van na de oorlog
dateert
De betekenis van De Doelen is die
van een voortzetting
Rotterdam is vanouds een muzikaal
centrum geweest, Rotterdam kan dit
opnieuw worden.
Door Zettie Leeuwenburgh
ROTTERDAM „Tijdens het vooronderzoek is verdachte meer en
meer de rol van het slachtoffer gaan opeisen. Dit is niet heilzaam
voor het inzicht in zichzelf. Ook de 66-jarige schilder zal recht ge
daan moeten worden. Ik citeer in dit verband een uitspraak van dr.
J. Zeldenrust: „Voor de doden schijnt niemand meer warm te lopen."
In een bijzonder uitvoerig requisitoir brengt de officier van justi
tie, mej. mr. A. G. Korvinus, alle mogelijke achtergronden naar
voren, die er toe hebben bijgedragen dat de 24-jarige landbouwer
veehouder Bas T. uit Abbenbroek op 2 februari in blinde woede de
66-jarige Haagse schilder A. F. de Bruijn enkele malen met zjjn hoofd
in de moddersloot bij zijn boerderij heeft geduwd. De schilder over
leed enkele uren later door verstikking.
kijkt men door heel hoge ramen de
foyers, gangen en hallen in.
Er is geen beter middel om alle
drempelvrees weg te halen. Alles wat
er binnen in het Friedrich Mann
Auditorium gebeurt, is een wezenlijk
onderdeel, niet alleen van het mu
ziek
leven, maar ook van heel het bonte
stedelijke gedoe in al zijn facetten.
Maar zover is men met De Doelen
nog niet gekomen....
Supermarkt
De fuhetie, die De Doelen architec
tonisch en stedebouwkundig heeft, is
niet altijd even gemakkelijk geweest
en is nog steeds moeilijk.
De Doelen staat imponerend en
monumentaal aan het Schouwburg
plein. Het gebouw is ook .functioneel,
want het omsluit een ruimte en in die
ruimte gebeuren allerlei interessante
dingen. Dat omsluiten van die ruimte
geschiedt doelmatig, maar het is de
enige functie die het gebouw" heeft.
Het gebouw schiet tekort in de
aanduiding van zijn bestemming. Van
buiten bezien zou het evengoed een
warenhuis of supermarkt kunnen
zijn.
Het is neutraal en steriel en dat
heeft De Doelen gemeen met het
overgrote deel van het na de oorlog
opgetrokken Rotterdam.
Burgemeester Thomassen heeft in
1966 bij de opening van het jeugdfes-
tival met spijt geconstateerd dat in
het bouwbeleid „de kunst het eerst is
dat wordt wegbezuinigd."
Dit feit is niet het ergste. Het erg
ste is, dat het mogelijk is een modern
bouwwerk te ontdoen van alle kunst
zinnige elementen ©n er dan toch nog
een bouwwerk van te laten overblij
ven. Jammer is, dat het begrip kunst
een toevoeging is en geen integrerend
deel van de architectuur.
Met De Doelen ligt de zaak zelfs
nog sterker: mon heeft het interes
sante binnengebeuren weggestopt, ge
camoufleerd achter een imitatie-ge
vel, die met de etageverdeling en dus
met het gebouw zelf niets uitstaande
heeft. Net of men daarmee toch voor
al de muziek wil bewaren in beslo
tenheid, ver wèg wil houden van het
Rotterdamse stadsleven.
Bn dan spreekt men nog over te
overwinnen drempelvrees
Interessant is, dat De Doelen qua
indeling èn constructie min of meer
een evenbeeld is geworden van het
Friedrich Mann Auditorium in Tel
Aviv.
Er is één groot verschil: het Frie
drich Mann Auditorium heeft niet de
extra-gevels. Van het grote plein
waaraan dit concertgebouw staat
ROTTERDAM Dinsdag
avond gaat De Doelen zijn eerste
lustrum vieren, samen met Seth
Gaaikema. Het wordt een bonte
avond waarin het veelzijdige ge
bruik van dit Concert- en con
gresgebouw tot uitdrukking
wordt gebracht. Berlioz, Mozart
naast Willeke Alberti en de
Ekseption en Beethoven op zijn
kop. Bij de opening op 18 mei
1966 waren de verwachtingen
wel hoog gespannen, maar vol
onzekerheid. Zou Rotterdam als
niet-culturele stad zijn impo
sante bouivwerk accepteren?
De nuchtere feiten overtroffen alle
prognoses. Het jaar 1966 (sinds ope
ning) trok het complex ruim 150.000
bezoekers en toen groeide het snel
van 304.000 in 1967 en 380.500 in '68
naar de top die in '69 werd bereikt
met 570.000 bezoekers, waarna 1970
een getal van 415.000 opleverde.
Gebruik
Het gebruik van De Doelen neemt
nog steeds toe. Dag en nacht. De laat
ste twee jaar zijn er popconcerten
bijgekomen. De Knaakconcerten leve
ren in de hall recordaantallen op.
Tussen de jongeren op dit type con
certen bevinden zich steeds meer
mensen die als de muzikale establish
ment werden beschouwd1. Het Neder
lands Blazersensemble trok de laatste
keer 's nachts 1100 bezoekers naar de
hall.
Toen directeur Paul Verbist met de
programmering startte had hij nog
geen vermoeden van de wijzigingen
die in vijf jaar tijd konden optreden.
Na zijn vertrek wordt De Doelen ook
steeds meer voor de lichte muze ge
bruikt. Toch haalde Verbist al een
Maurice Béjart met zijn ballet naar
Rotterdam. Het ls één bewijs van de
vele dat De Doelen aan de Rotter
dammers en die honderdduizenden
niet-Rotterdammers een interna
tionaal repertoire blijft bieden voor
alle stromingen.
Men is De Doelen langzamerhand
compleet gaan gebruiken. Het Rotter
dams Danscentrum is er in de hal
gaan demonstreren en repeteren. Het
Philharmonisch speelt daar avant-
gardemuziek die in die informele om
geving volledig geaccepteerd wordt.
Experimenten
Nieuw experiment wordt een serie
zondagochtendconcerten die „Drie
eeuwen muziekgeschiedenis" gaat he
ten. Gu9tav Leonhardt zette deze se
rie op. Naast deze nieuwe serie die
De Doelen dus ook zondagmorgen in
bedrijf stelt, zijn er weer de reeksen
Doelenorgelconcerten, met Arle Kelj-
Zer als centrale figuur, een meester-
serie met wereldberoemde pianisten
als Hans Richter-Haaser, Claudio Ar-
rau en de violist Arthur Grumiaux.
Maar naast al die vaste series
krijgt De Doelen ook de befaamde
gitarist Andrès Segovia, het definitie
ve afscheid van het Don Kozakken-
koor en Duke Ellington eind oktober
tijdens het zesde New Port Jazzfesti
val waarop ook de groten Miles Da-
vis, Telonious Monk en James P.
Johnson zullen optreden.
Los hiervan nog een bijzonder
theaterevenement „Jacques Brei is
alive and well and living in Paris"
waarbij Liselore Gerritsen en Henk
van Ulsen rollen zullen vervullen.
Maar dan is het inmiddels mei 1972
geworden.
De Doelen is veel meer geworden
in die vijf jaar dan een soort recep
tiegebouw waarin de groten der aar
de ontvangen worden. Het beleid is
er duidelijk op gericht dit chique ge
bouw tot een prettig uitgaantehuis
voor iedereen te maken. Van concer
ten voor bejaarden tot een poppen
spel voor de jeugd: een culturele cen
trumfunctie, die eerder nationaal van
allure is dan lokaal.
STELLENDAM De Kon. Zuid-
Hollandse Maatschappij tot redding
van schipbreukelingen heeft besloten
een nieuwe reddingboot voor Stellen
dam te bestellen.
Het schip, dat volgend jaar in de
vaart komt. zal de 41 jaar oude
„President J. V. Wierdsma" vervan
gen. De nieuwe reddingboot gaat on
geveer 800.000 gulden kosten.
in. Net als De Doelen zijn er een
begane grond en een bdvenetage,
maar nergens wordt „gesugge
reerd" dat er drie etages zouden
zijn, zoals de gordijngevel in Rot
terdam doet.
Het tweede verschil is op de
foto te zien bij nauwkeurige be
studering. Net als De Doelen
heeft het Friedrich Mann-Audi-
torium tussen grote en kleine
zaal zie bovenste foto geheel
links een binnenhof. In Tel-
Aviv is die binnenhof beplant. Er
stond bij de bouw van het Fried
rich Mann-Auditorium een heel
grote boom en die heeft men
zorgvuldig gespaard: die staat nu
in die binnenhof en de kruin
komt boven het dak van het con
certgebouw uitl De met veel
bloemen beplante binnenhof loopt
zonder overgang uit in een mooi
park.
BONN (Reuter) De Westdultse
minister van financiën, Helmut
Schmidt, heeft gisteren de Westdultse
Bondsdag verzekerd, dat de West
dultse strijdkrachten in de jaren
tachtig zullen bestaan uit een profes-
sioneel leger en een militie.
Thans bestaan de strijdkrachten
grootdeels uit dienstplichtigen, die
dienen in twaalf NAVO-divies.
Geslaagde actie
hervormde kerk
WADDINXVEEN De aktie van
de hervormde kerk, AAC, die gister
avond is gehouden, gaf om half elf
een stand aan van ƒ30.000,48. Het
restant wat nog binnenkomt zal later
worden bekend gemaakt. De baten
van het geld worden besteed voor het
onderhoud en de aflossing van de
drie plaatselijke kerkgebouwen.
„Twee lezingen van de onderlinge
ruzie staan tegenover elkaar: de ver
klaringen van Bas en de eerder in
een verbaal opgetekende mening van
het slachtoffer. Tegen getuigen heeft
verdachte gezegd: „Ik heb De Bruyn
lekker te pakken gehad, hij is een
goedkope kracht voor mij geweest."
En terwijl zij Bas bestraffend tqe
spreekt, zegt mr. Korvinus: „In het
verkrijgen van veel geld, verdachte,
zit ook bijzonder veel gevaar." De of
ficier acht het toebrengen van zwaar
lichamelijk letsel, de dood ten gevol
ge hebbende, bewezen en eist een ge
vangenisstraf van één jaar en zes
maanden met aftrek van het voorar-
rest.
Bas, een eenzaam man, die alleen
maar voor zijn 38 koeien leeft, pacht
te zijn boerderij van zijn vader.
Thuis hoefde hij niet meer aan te
komen na een geschil over de pacht
som. De Haagse schilder, die hem vo
rig jaar aanbood zijn boerderij te
verven, wijst hij echter wel op het
feit, dat het onderhoud voor rekening
van zijn vader is, en dat die opdracht
moet geven.
Hij protesteert echter niet als de
schilder nog diezelfde dag met het
karwei begint, ,,'t Is slecht gedaan",
verklaart hij tegenover de president,
mr. J. G. Poerink, „zowel binnen als
buiten". Het protest komt pas, als de
schilder hem de rekening van 13000
presenteert. Bas betaalt uiteindelijk
ƒ4000,-. „Omdat hij me zo gek gekre
gen heeft" en weigert verder nog
één cent op tafel te leggen.
„Toen is hij gaan dreigen, ach man,
ik werd steeds opgebeld, er kwamen
briefkaarten met afgebrande randen
en zelfs mijn schuur heeft hij afge
broken. Op een dag kwam ik thuis en
toen waren alle ruiten (43) inge
gooid." Bas riep herhaaldelijk de po
litie te hulp. Een onderzoek naar de
kapotte ruiten werd ingesteld, bewijs
dat de schilder dit deed, is er echter
niet.
„PRATEN"
De dag voor de noodlottige ruzie
belt Bas de politie weer met de me
dedeling dat de schilder op 2 februari
zou komen praten. Toen de politie
een kijkje kwam nemen, was van ru
zie geen sprake. „Hij wilde weer geld
hebben, maar ik eiste vergoeding
voor de schuur en de ruiten. Op een
gegeven moment werd ik bang dat
hij de boel kort en klein zou slaan en
ging ik naar buiten."
Daar wordt de ruzie in alle hevig
heid voortgezet tot Bas door het dolle
heen de schilder een zet geeft eii deze
in de sloot belandt. „Er wordt toch in
de buurt van Abbenbroe'- groot
alarm geslagen als er vee in een sloot
terecht komt, omdat iedereen weet
dat het levensgevaarlijk is door de
modder?", vTaagt mr. Poerink. „Toch
laat u de schilder in de sloot zitten."
„Ik heb hem gevraagd, wil je in de
sloot blijven of betalen. Ik heb hem
er met een touw uitgehaald, toen hij
LEEUWARDEN De in Leeuwar
den geëxplodeerde fles frisdrank
waarbij de eenjarige Regina Meijer
uit de Linnausstraat een beschadi
ging aan het linkeroog kreeg
blijkt niet, zoals eerst werd gemeld,
Seven-up te hebben bevat, maar
Quick-up van de Exotafabrie-
ken (Van Tiiyn te Dongen). De ge
wonde peuter is nog in een Leeuwar
der ziekenhuis. Afgewacht moet wor
den, of het kind blijvend letsel zal
overhouden. De behandende oogarts
heeft nog enige hoop dat het getrof
fen oog helemaal zal herstellen.
WASHINGTON (Reuter. UPI)
De commissie voor toewijzing van
overheidsgelden van de Amerikaanse
Senaat is akkoord gegaan met de toe
wijzing van 85,3 miljoen dollar voor
voortzetting van de ontwikkeling
van de Boeing SST, het
AMerikaanse supersonische passa
giersvliegtuig. Dit is gisteravond be
kend gemaakt. Het voorstel werd met
13 tegen 7 stemmen aangenomen.
SANTIAGE DE CHILI (Reuter)
De Chileense senaat heeft woensdag
avond definitief zijn goedkeuring ge
geven aan een wetsontwerp, dat pre
sident Salvador AUende machtigt dc
grote kopermijnen en andere grond
stoffen ln het land te nationaliseren.
Het huis van afgevaardigden ging
vorige week al akkoord met dit wets
ontwerp, dat Allende vier maanden
geleden bij het parlement indiende.
Het wetsontwerp geeft de Chileense
staat het „permanente en wezenlijke
recht" de minerale rijkdommen van
het land, met inbegrip van koper en
nitraat, te exploiteren.
De maatregel heeft met name ge
volgen voor de grote Amerikaanse
maatschappijen Anaconda, Kennecott
en Cerro. die tot dusver met deelna
me van de Chileense staat de grote
kopervoorraden van het land exploi
teerden.
Ook de grootste oppositiepartij, de
schristendemocratische partij van ex-
president Eduardo Frei gaf zijn steun
aan het ontwerp. Het wetsontwerp
moet nog door de president worden
ondertekend alvorens het van kracht
wordt.
DELFT Het prachtige mid
deleeuwse spel Elckerlyc zal in
tegenstelling tot eerdere geruch
ten toch weer in Delft worden
opgevoerd! Dit stuk zal dit jaar
voor het eerst niet in het kader
van het Holland Festival worden
gebracht. Het wordt een produk-
tie, die geheel zelfstandig voor
bereid zal worden door de Delft-
se Stichting Delfesta. De Elcker
lyc. ook wel „De Spieghel der
Salicheyt van Elckerlyc" ge
noemd. werd tegen het einde van
de vijftiende eeuw geschreven
door Petrus van Diest.
Het spel wordt gerekend tot de mo
raliteiten of spelen van Binne. Het
merkwaardige van dit spel is, dat ab
stracte begrippen door personen op
het toneel worden gebracht. Zo ko
men in Elckerlyc voor berouw, deugd,
biecht, schoonheid. Dood en biechte
zullen vertolkt worden door niemand
minder dan Albert van Dalsum.
Het is voor de eerste keer, dat Elc
kerlyc in Delft niet op het sfeervolle
Agathaplein 'bij het Prinsenhofmu
seum wordt opgevoerd.
Vooral ook de slechte weersomstan
digheden van voorgaande jaren is
daar de oorzaak van. Het spel wordt
thans gebracht in de sfeervolle Oude
Kerk. De organisator van de Elcker
lyc, stichting Delfesta meent echter,
dat ook de Oude Kerk een goede
plaats voor opvoering van het spel is.
Vooral ide gebrandschilderde ramen
zullen precies die sfeer oproepen, die
voor het stuk noodzakelijk is.
Men heeft wel'een bijzonder sterke
rolbezetting voor' de komende opvoe
ring gerealiseerd. In de hoofdrollen
ziet men André van den Heuvel als
Elckerlyc. Albert van Dalsum beeldt
dus Dood en Biechte uit. Bob Goed
hart speelt 't Goet en Elisabeth Hoy-
tin k Kennisse.
Hetty Verhoogt vertolkt de vijf zin
nen en Mart Gevers speelt de Deught
Jeroen Krabbé en Lo van Hensbergen
nemen Gheselschap en Maghe voor
hun rekening. Siem Vroom beeldt de
Engel, Agaath Meulenbroek de
schoonheid en Onno Molenkamp de
Vroedschap uit.
Het spel wordt geregisseerd door
han de Meester. De voorstellingen
worden dit jaar gehouden op 8. 9. 10
en 11 juni. Op 13 juni vindt een voor
stelling in Hannover plaats. Ook ln
Bonn en Gent zullen opvoeringen
worden gegeven.
betalen koos. Hij stond echter in die
sloot te liegen en dus heb ik hem er
weer ingegooid."
Een voorbijganger trekt de schilder
er tenslotte uit. Bas besluit, in de
ijzige kou, hem een beetje schoon te
maken en keert een emmer water bo
ven hem om. De schilder blijft echter
van top tot teen onder de vette mod
der zitten, en omdat hij naar Den
Haag terug wil, plant Bas hem in een
kruiwagen en rijdt hem naar zijn
auto, nadat hij hem eerst nog ƒ600
heeft afgenomen.
Net als hij de schilder in zijn auto
heeft gezet, belt de polite op en Bas
vertelt rustig: „Ik heb hem net in de
sloot gegooid." Tegen de president
zegt Bas: „Dc Bruijn was niet zo
groot, maar 't was wel een taai ven
tje. Ik heb hem nog eens met een
riek van mijn lijf moeten houden."
TEGENSTRIJDIG
Het psychiatrisch rapport is wat te
genstrijdig. Enerzijds wordt ver
klaard, dat Bas in geringe mate toe-
rekingsvatbaar is, maar ondanks alle
fouten had kunnen inzien, wat de ge
volgen van zijn daad zouden zijn.
Anderzijds, van een primitieve, de
structieve agressie, terwijl hij op het
bewuste moment blind zou zijn ge
weest voor de gevolgen.
De arts, die bij het onherkenbare,
modderige slachtoffer wordt geroe
pen, treft hem levend, maar diep be
wusteloos en onvoorstelbaar koud
aan. De politie verklaart, dat Bas
rustig voor zijn koeien was gaan zor
gen.
„We vragen ons altijd af, wat de
doelmatigheid van straf is", merkt de
raadsman, mr. J. M. G. C. Koster op
„Er zit altijd een mate van vergel
ding in. Bovendien is daar de speciale
preventie. Volgens het psychiatrisch
rapport is er geen kans op herhaling.
Laat dus in dit geval de straf niet
fungeren als bron voor nieuwe moei
lijkheden."
Vier boeren uit de omgeving zorgen
nu voor dc 38 koelen. Regelmatig
komt er iemand op de boerderij en
een paar jongens knappen wat kar
weitjes op. Een reclasserlngsvertc-
genwoordiger van het Leger des Heils
vraagt Bas zo spoedig mogelijk naar
zijn bedrijf terug te laten gaan. „Als
u hem zijn gang zou laten gaan,
kruipt hij zo weer onder de koeien."
VOORBURG Groot was de op
komst van ouders van kinderen, die
op het christelijk Instituut voor dove
kinderen „Effatha" verblijven, tijdens
de jaarlijkse schooldag. Er zijn leer
lingen op Effatha, die reed vanaf hun
derde jaar in het instituut verblijven
en eerst op achttien- k negentienja
rige leeftijd naar huis teruggaan. In
die tussentijd hebben dc jongelui ten
minste zoveel onderwijs genoten, dat
zij een plaats in de maatschappij
kunnen innemen.
Doordat het totaal aantal leerlin
gen momenteel 326 bedraagt, staat
het bestuur voor niet geringe proble
men. Mr. R. T. Mulder, voorzitter van
de schoolvereniging zette dit in zijn
openingsrede van de schooldag uit
een. De directeur van „Effatha", de
heer J. L. van der iHave, ging nader
op de problemen in. Hij wees er op
dat voor verantwoord onderwijs goed
geoutilleerde gebouwen een eerste
vereiste zijn en dat er op dat gebied
nog wel iets ontbreekt. Zo heeft men
een tekort aan leslokalen
De lagere technische school van het
Instituut is ondergebracht in een hou
ten noodgebouw. Om dergelijke
ruimtelijke problemen het hoofd te
kunnen bieden, heeft het bestuur ln
Zoetermeer grond laten reserveren,
maar omdat het nog geen zekerheid
over een subsidiergcling bestaat is
men nog niet tot concretere plannen
gekomen. Het Is de bedoeling dat
daar de leerlingen van 13 tot 19, zo
wel internen als externen, worden
ondergebracht.
Door deze splitsing is een betere
observatie mogelijk en 'krijgen de
oudere leerlingen op een andere
plaats les dan de jongeren, een bij
het niet-dove kind normale zaak.
Voor 'de interne kinderen, die ver
weg wonen, bekijkt men de mogelijk
heid om geregelder en langer naar
huls te kunnen gaan. Het bestuur wil
trachten om rayonsgewijze tot een
vervoersdienst te komen. Ook willen
verschillende bedrijven onder voor
waarde van een goed toezicht busjes
beschikbaar stellen. Omdat voor de
verst weg wonende leerling het reis
geld 63 gulden bedraagt, wil het be
stuur een tegemoetkoming geven, als
men die niet uit andere hoofde ont
vangt. In de rest van het jaarover
zicht werd het overlijden van mej. C.
'J. Benschop gememoreerd. Zij was 25
jaar als nijverheidsonderwijzeres aan
„Effatha" verbonden.
Na het officiële gedeelte ln de Fon-
teinkerk begaven de ouders zich naar
het instituut waar na de lunch een
bezoek aan de polaken mogelijk
was, terwijl werkstukken Van 'ver
schillende groepen leerlingen in de
hal geëxposeerd werden.
