egvallen stemplicht
instig voor
confessionele partijen
Woningbouwcomplex Gouda
experimentele graadmeter
Fruitteler Van Buren:
al huurders voor een
paar honderd bomen
"Toekomstgericht denken
steeds belangrijker'
Twee weken Israël in
winkels Zuid-Holland
Drs. Molleman hu iverig voor peilingen,
Amateuristisch
bewerkte auto
Onderzoek provinciaal bestuur
)r. Van Ussel voor
dattelandsvr ouwen:
Het hele jaar plukken, kijken of
er gewoon onder zitten...
Bij elke boom
een bordje
Koribalbond boekte 50.000ste lid
5
WOENSDAG 21 APRIL 1971
LEIDEN „Met name de confessionele partijen profiteren van
Jet wegvallen van de opkomstplicht bij de verkiezingen", vertelde
ftij gisteren in zijn universitaire werkkamer aan de Hugo de Groot-
Jraat de socioloog drs. H. A. A. Molleman (35), voor wie de politici-
fclogie eten en drinken is. Met begripvolle ogen maar tegelijkertijd
\itisch opgetrokken wenkbrauwen zat hij een aantal „vers van de
Iers" gekomen verkiezingsprognoses te bestuderen en hij maakte
lij deelgenoot van de nog geheime prognosecijfers van KRO-Brand-
ïint.
Lik ben huiverig voor die opinie-
|ilingen", verklaarde hij. „Gezien
grote aantal partijen, is weten-
f» lappelijk aan die steekproeven
""tiar een kleine waarde toe te ken-
n. Speciaal de kleine in de uit-
C1 mst onberekenbare partijen ko
ek- ?n in die steekproeven te weinig
nd n hun trekken en er wordt te wei-
uw( i rekening gehouden met bijko-
Cer ende factoren zoals het percentage
VI et-opkomers. Juist die niet-stem-
>ez< srs geven sommige partijen een
eun en anderen een lift. Daarnaast
34 eet je nooit wat er tussen zo'n
ege quête en de stemming zelf gebeurt.
("dj aantal mensen, dat bij zo'n
quête zegt niet te gaan stemmen, is
link r,pkend pn niel representatief,
lak zeggen de mensen bij zo'n
8 iquête uit schroom of beleefdheid of
v ndat ze denken, dat het moreel zo
"lort, dat ze aan de stemming zullen
gen rlnemen, terwijl zij op 28 april toch
van illen thuisblijven. Op grond van
n 2 jjn onderzoekingen en ervaring
jnd hat ik het aantal niet-stemmers
8 e ch wel op 25 tot 30 procent."
dag
led
PROEFSCHRIFT
Voordat ik nu de gebaarde drs.
alleman de hierboven geschetste re-
cto^tie tussen niet-stemmers en de con-
sionele partijen nader laat toelich-
eerst iets over de man zelf:
jeu/z)rs. h. A. A. Molleman studeerde
*P iciologie in Tilburg en Amsterdam
erin hij is nu wetenschappelijk mede-
hei erker bij de Leidse universiteit op
ave afdeling politieke wetenschap. Vo-
udtg jaar verrichtte hij in Leiden het
oteiige onderzoek van ons land naar de
"ige otieven der „thuisblijvers" bijde
h< ;atenverkiezingen hij kreeg hier-
tor (de later omstreden) inzage in de
3(1 gisters Momenteel is hij in het ka-
kei ;r van een internationaal onderzoek
en. imen met de Amerikaan G. Irwen
kk izig met een groot onderzoek in ons
■k nd naar de politieke participatie,
haj aarop hij over een jaar of twee
ieni ïopt te promoveren. Hij is zelf actief
•oej d van de PvdA en staat op een niet-
erkiesbare plaats voor de Kamer-
irkiezingen.
i Tl
Terug naar het vorig jaar door hem
itgevoerde onderzoek in Leiden:
'Jjv Het was de eerste en laatste keer,
[,jat zo'n onderzoek mogelijk was. La-
kwam er veel stampei over.
Een paar percentages: 27 procent
stemde niet op gl jnd van een niet al
te duidelijk geargumenteerd onbeha
gen sommigen hadden daar later
spijt van, toen zij bijvoorbeeld zagen,
dat de partij, waarop zij vroeger
stemden, nu één of meer zetels had
verloren.
Verder had 20 procent van de niet-
stemmers meer specifieke problemen
waaraan de politieke partijen volgens
hen niets doen. Je wordt bedonderd
bij het leven, zo verklaarden mensen
uit deze categorie, en: de politici
vechten alleen maar voor zichzelf,
waarbij dan vaak als voorbeeld Rool-
vink wordt genoemd.
De derde flinke groep, 15 procent,
had duidelijk kritiek op het grote
aantal partijen en op het functione
ren ervan. Door de bomen zie je het
bos niet meer, zo werd geredeneerd.
Onder de niet-stemmers waren
vooral veel jongeren, en heel oude
mensen, terwijl de lagere inkomens
en de minder goed geschoolden de bo
ventoon voerden."
We komen nu bij de gesignaleerde
relatie thuisblijvers-confessionele par
tijen: „Maar liefst 43 procent van de
niet-stemmers was niet bij een kerk
aangesloten, terwijl van ihet restant
ruim een derde alleen op papier kerk
lid was. Als dit Leidse beeld repre
sentatief is voor het landelijke, dan is
dus te concluderen, dat de confessio
nele partijen met voornamelijk
„kerkse" kiezers profiteren van het
afschaffen der stemplicht."
ROTZOOI
Tenslotte nog iets over het in de
maak zijnde proefschrift van drs.
Molleman over de participatie in ons
land. „Hoe kan je mensen, bij de be
sluitvorming betrekken zonder dat
het een grote rotzooi wordt?" is de
vraag die drs. Molleman bezig houdt.
„Democratisering is een groot <»n goed
ding. Jammer, dat democratiserings-
acties vaak door anarchistische idea
len te gronde gaan. Mijn onderzoek
loopt parrallel met soortgelijke onder
zoekingen in amerika, Japan, India,
Nigeria, Oostenrijk, Joegoslavië en
Hongarije. Ik kreeg hier een ZWO-
subsidie voor. Het handwerk doet een
bureau voor me. Wij nemen het
denkwerk voor onze rekening. Aan
2300 Nederlanders, onder wie ook
burgemeesters en wethouders, zijn
onze enquête-formulieren voorgelegd.
Elk enquêtegesprek duurt anderhalf
uur. Alle gegevens gaan tenslotte de
computer in en dan begint ons denk
werk weer."
De rode draad in al dat denkwerk
van dra. Molleman: „Wetenschap zon
der tijwei is onaanvaardbaar".
Van een verslaggever
RIJSWIJK De rijkspolitie heep
een 51-jarige Delftse veehouder hij
een verkeerscontrole aangehouden
omdat hij in een volstrekt buitenmo
del vehikel rondreed. De veehouder
had de wagen aan zijn persoonlijke
behoeften aangepast, maar hij had dit
niet erg deskundig gedaan.
Niet alleen de achterbank, ook de
benzinetank was weggehaald. Maar
omdat de tank bij deze operatie be
schadigd was geraakt, had de man
een olievat naast de bestuurders
plaats „geconstrueerd". Vanuit dit
olievat werd de motor gevoed via een
rubber-slangetje dat door een zij
raampje was geleid en onder de ge
deeltelijk openstaande motorkap naar
de motor liep. Bij de aanhouding zat
de echtgenote \van de veehouder
praktisch met de tank op schoot.
De verbaasde politie constateerde
tot overmaat van ramp dat de gehele
wagen in een deplorabele staat ver
keerde.
GOUDA Een complex van
750 tot 1000 experimentele wo
ningen in het nieuwe stadsdeel
Bloemendaal wordt een belang
rijke graadmeter voor de verdere
experimentele woningbouw in
ons land. Het provinciaal bestuur
van Zuid-Holland zal dit com
plex benutten om een onderzoek
in te stellen naar de verschillen
in leefgewoonten tussen gezin
nen, die een gewoon huis en een
experimentele woning bewonen.
Burgemeester mr. P. van Dijke stel
de de bouw van dit complex en het
belangrijke onderzoek in het vooruit
zicht tijdens de installatie van de
Goudse commissie van advies en bij
stand voor de volkshuisvesting, dins
dagavond in de trouwzaal van het
stadhuis.
Mr. Van Dtfkc legde er dc nadruk
op. dat over de gehele wereld nog
geen gegevens beschikbaar z(jn over
de bewuste verschillen in leefge
woonten. Het door de provincie Zuid-
Holland te verrichten onderzoek zal
daarom nieuwe en belangrijke gege
vens opleveren. Het experimentele
karakter van het project betreft niet
zo zeer de woningen, maar veel meer
de opzet van de wijk.
Ir. J. Kremers, directeur van de
dienst Openbare Werken, zei in een
toelichting op de structuurschets voor
Bloemendaal dat de nieuwe provin
ciale weg 25 met een aansluiting op
de rijksweg RotterdamUtrecht
van essentieel belang voor deze nieu
we stadswijk zal zijn. De provinciale
weg komt uit Boskoop en Waddinx-
veen, gaat dan met een tunnel onder
de spoorbaan door en komt uit op de
weg langs de Gouwe, die aanzienlijk
verbreed moet worden, om ten slotte
aan te sluiten op het verkeersknoop
punt het Bolwerk in Gouda.
Het intensieve verkeer op de Paral
lelweg en de Bodegraafsestraatweg,
van en naar de rijksweg Rotterdam
Utrecht, maakt de aanleg van een
nieuwe weg richting Reeuwijk nood
zakelijk. Op de aan- en afvoerwegen
worden momenteel resp. 10.000 en
7.000 auto's per etmaal geteld. De
nieuwe weg, die op de rijksweg zal
aansluiten, komt iets ten westen van
de Bodegraafsestraatweg te liggen.
Ir. Kremers deed ook een greep uit
het voorzieningenpakket, dat voor ge
heel Bloemendaal op stapel staat. In
het hart komt een winkelcentrum van
8.000 tot 10.000 vierkante meter met
parkeergelegenheid voor 600 auto's.
Rondom dit centrum zijn allerlei
voorzieningen gedacht, zoals een
oecumenisch centrum, een kruisge-
bouw, een bibliotheek, sportaccommo
daties. een sociaal centrum, een in-
structiebad en een gymnastiekge-
bouw.
De woonstraten in het oostelijk deel
van Bloemendaal worden door middel
van randwegen om de wijkjes zoveel
mogelijk verkeersvrij gehouden. De
bewoner* kunnen hun auto's niet voor
de deur kwijt. Zij zijn op de vele par-
keerhofjes aangewezen.
Een groot gedeelte van Bloemen
daal grenst vrijwel onmiddellijk aan
de rijksweg RotterdamUtrecht. Om
de geluidshinder van de voorbij snel
lende auto's zoveel mogelijk te be
perken wordt een aarden wal tussen
rijksweg en woonwijk opgeworpen. In
dit gebied komen ook enkele attrac
tieve waterpartijen.
Ir. Kremers wees er voorts nog op,
dat de vaarverbinding tussen de
Gouwe en de Rceuwykse Plassen via
Bloemendaal definitief van de kaart
is geschrapt. Er wordt nu onderzocht
of het mogelijk is, vooral in het be
lang van de watersportliefhebbers,
een vaarverbinding tussen Hollandse
IJssel en Reeuwykse Plassen te
maken.
Van een onzer verslaggevers
HOUTEN Fruitteler Willem van Buren uit Tul en 't Waal heeft sinds Pasen weer het ge
looi, dat er geld zit in zijn fruitbomen. Eerste paasdag mocht hij in 'Voor de vuist weg' voor
de televisie vertellen over zijn plan om bomen te verhuren aan recreatiezoekende stedelingen.
Vanaf dat moment heeft hij eigenlijk niet6 anders meer kunnen doen dan mensen te woord
staan, die geïnteresseerd waren. Vele honderden belden hem op, een kleine duizend kwamen
hem opzoeken op zijn bedrijf aan de Achterdijk.
Van Buren heeft al enkele hon
derden huurders kunnen boeken en
van zijn 1600 bomen is al bijna de
helft gereserveerd. De huurders be
talen hem gemiddeld enkele tientjes
per jaar. De prijs is afhankelijk van
de grootte van de boom en de plaats
in de boomgaard. Voor het geld mo
gen de huurders niet alleen de boom
plukken en het fruit mee naar huis
nemen, ze mogen er ook het hele
jaar naar komen kijken en eronder
gaan zitten als daar behoefte aan
oestaat. De heer Van Buren zorgt
roor het bespuiten het besnoeien en
iet uitdunnen.
Het idee om zijn fruitbedrijf op
deze manier te veranderen in een
recreatiebedrijf spookte de heer Van
3urer. al jaren lang door het hoofd.
Het heeft voor hem drie voordelen:
hij kan in het fruit blijven, dke bo
men hoeven niet gekapt te worden
en er kdmt toch geld in het laatje.
Dat laatste was de laatste jaren
niet meer het geval bij Van Buren.
Zoals praktisch alle fruittelers in
Nederland heeft hij ook de laatste
jaren aanzienlijke verliezen geleden
door de zeer lage prijzen, die er voor
het ooft gemaakt werden, Daarvoor
had hij ook al enkele gevoelige tig-
gen gehad, doordat tot tweemaal toe
de oogst tegen viel onder invloed
van weersomstandigheden.
Toch staat de heer Van Buren er
niet zo slecht voor als zeer veel van
zijn collega's, voor wie het soms zeer
moeilijk is het bijltje erbij neer te
leggen, omdat er een enorme schul
denlast op hun bedrijf ligt, die niet
direct verdwenen is als men afvloeit
met behulp van de overheidsregelin
gen, die daarvoor bestaan. Van Bu
ren zegt, dat hij met de rooipremies
en een uitkering krachtens de sane
ringsregeling best uit de brand zou
zijn, maar hij heeft er niet toe kun
nen besluiten de bijl in zijn boom
gaard te zetten.
Niet te houden
De afgelopen drie jaar heeft hij
zijn gezinsinkomen verdiend met
verschillende part-time banen
„Maar als dan in augustus de appels
van de bomen kwamen was ik niet
te houden. Dan moest ik weer in het
fruit," vertelt hij. Daar komt nog
bij, dat het voor hem als 45-jarige
niet eenvoudig is om na de
bedrijfsbeëindiging weer op een be
hoorlijke manier aan de slag te ko
men. „Je moet weer op de onderste
sport van de ladder beginnen. Ik
heb wel allerlei vakdipoma's, maar
verder niets. Dat is een probleem,
waarmee heel veel collega's worste
len."
Met collega's in de omgeving heeft
hij al bijna twee jaar geleden ge
sproken over de mogelijkheid om de
recreatie in te gaan. Daarbij dacht
hij toen nog niet aan verhuren van
bomen, maar meer aan het trekken
van kijkers, aan wie op verschil
lende wijzen ook wel iets te verdie
nen valt. Zijn collega's wilden er
echter niet aan. „Je wilt je bomen
niet laten rooien, maar wel laten
vernielen door mensen in je boom
gaard te laten." was het verwijt.
Op aandrang van een kweek
schoolleraar, die eens langs kwam,
heeft de heer Van Buren dit jaar
dan maar alleen de stoute schoenen
aangetrokken en zijn „heiligdom"
opgengesteld voor iedereen, die het
idee een heuse boom te hebben leuk
genoeg vindt om ervoor te betalen.
hij al de hulp gekregen van een (ge
pensioneerde) natuurliefhebber, die
steeds „mijn onbezoldigde beheer
der" wordt genoemd.
•Het is hem inmiddels al geble
ken, dat er heel wat komt kijken bij
een recreatiebedrijf van een derge
lijke omvang. Alle huurders moeten
geboekt worden en bij alle bomen
moeten bordjes geplaatst worden,
zodat iedereen zjin eigen terug kan
vindén.
Frisdrank
Risico
De ondernemende Tuller geeft wel
toe, dat het niet zonder risico is en
kele honderden ondeskundigen tus
sen de bomen te laten. Appels pluk
ken is bijvoorbeeld vrij nauwkeurig
werk. Een boom, die verkeerd ge
plukt is brengt het volgende jaar
geen appel op. „Ik hoop dat het ons
lukt alle mensen het plukken te le
ren. Dat moeten we met elkaar pro
beren," zegt Van Buren. Iedereen,
die een boom komt huren bindt hij
op het hart er wat voorzichtig mee
om te gaan. Voor het toezicht heeft
De plotselinge overstelpende be
langstelling heeft Van Buren wel
even verrast, maar hij is de proble
men met voortvarendheid tegemoet
getreden. Zo is hij nu bezig een be
drijf te vinden, dat de naambordjes
gratis wil leveren als reclame-ob
ject. Hij hoopt ook een onderneming
bereid te vinden tot het gratis
schenken van frisdrank op hoogtij
dagen. „Dan zet ik er een bus bij
met een bord, waarop zoiets staat
als „houdt de fruitteelt in stand".
Het geld, dat in die bus komt wil ik
dan gebruiken voor andere acties
voor de fruitteelt," mijmert hij al
wandelend door de boomgaard. „Ik
kan natuurlijk geen frisdrank gaan
verkopen, want daar heb je een ver
gunning voor nodig," laat hij erop
volgen.
Niet kamperen
Hij hoopt het allemaal een beetje
buiten de sfeer van de vergunningen
te houden. Daarover is alle huurders
nadrukkelijk voorgehouden geen ca
ravans in de boomgaard te plaatsen
en niet onder de gehuurde boom te
gaan kamperen. Dan zou het name
lijk een kampeerbedrijf worden en
daar zijn heel wat voorzieningen
voor nodig. Misschien komt het nog
eens zover. Over zijn toekomstplan
nen durft de heer Van Buren nog
niet zoveel te zeggen. Maar erg fijn
zou hij het vinden als het de fruit
teelt nog weer eens zo goed zou
gaan. dat hij met zijn vier hectares
appelbomen weer gewoon fruitteler
zou kunnen zijn. Tenzij zou mogen
blijken, dat er aan de recreatie erg
goed te verdienen is.
!fl
Él\an een onzer verslaggeefsters)
ROTTERDAM „We leven
Bn een tijd waarin het toekomst-
opricht denken steeds belangrij-
■er wordt. Verdedigers van de
T°oruitgang zijn geneigd te den-
;en dat het „nieuwe" geen recht-
aardiging nodig heeft, omdat
4i iet niet anders dan beter kan
ijn. Een andere groep mensen
t taat eerder afwijzend tegenover
4» iet nieuwe. Het zou een bedrei-
4( ing inhouden, tot onzekerheid
n kompasloosheid leiden."
51 Dit zegt dr. J. M. W. van Ussel, me-
werker aan de Medische Faculteit in
4( Mterdam. afdeling Sociale Psychiatrie. STUDIEDAG
Dr. Van Ussel is geneigd een duide
lijke lans te breken voor de jongeren:
„Maar al te vaak heb ik waardevolle
dingen van hen geleerd" „De kwaliteit
van het werk, van het leven is hoofd
zaak geworden", zo vervolgt hij. „Meer
en meer wordt gevraagd naar de zin
van wat wij doen".
De vraag of de ethiek, de moraal en
de waarde op een hellend vlak staan,
beantwoordt dr. Van Ussel met een
duidelijk „Nee. integendeel, onze ogen c
gaan open voor de ethische problemen M
in de wereld. „We worden kritischer.
gaan „vervelende" vragen stellen. En
dan kan ik alleen maar zeggen wat
schitterend dat juist deze „vervelende"
vragen worden gesteld. Want hoe kun
nen we oorlog, discriminatie, enz. nog
aanvaarden?"
cj dens een lezing op de provinciale
31 arvergadering van de afdeling Zuid-
6! 'and van de Nederlandee Bond van
-i attelandsvrouwen. Centraal staat de
ten opzichte van zijn medemen-
n in een veranderende samenleving.
len zo snel veranderende samenleving
tt voortdurend aanpassingen en wijzi
ngen vereist zijn.
r ..De kritiekloze voorstanders van alles
wat nieuw is moet worden gewezen
i het feit dat het nieuwe geen waarde
op zichzelf. Vooruitgang, progressivi-
ernieuwing kunnen goed of
echt zijn. al naar gelang wat er mee
inv ordt bedoeld en de omstandigheden
aarin deze vernieuwing gebeurt. Aan
e vijanden van het nieuwe moet wor-
en gezegd dat zij soms waardevolle
ijzigingen afwijzen".
Over deze vraag en andere, die mis
schien nog zullen rtjzen, kunnen de
verschillende afdelingen van de Neder
landse Bond voor Plattelandsvrouwen
discussiëren naar aanleiding van een
uittreksel van de lezing. Tijdens de stu-
diedag in november zal dit onderwerp
opnieuw ter sprake komen.
Dat de afdelingen in het afgelopen
jaar niet stil hebben gezeten, bleek
dinsdag alleen al duidelijk uit de ten
toonstelling van handwerken, die in ge
bouw Atrium was ingericht De afde
ling Rozenburg kwam als winnaar uit
bus, met maar liefst negen prijzen.
's Middags trad het Rotterdams
Danscentrum onder leiding van Ineke
Sluiter voor de vele aanwezige leden op
met een bijzonder bekwame en afwis
selende demonstratie van de dans van
vroeger tot nu.
ROTTERDAM De elf
jarige Willy van Hoorn kreeg
gistermiddag op de lagere
Hoeveschool plotseling hoog
bezoek! De voorzitter van
de Koninklijke Nederlandse
Korfbal Bond, ir. H. A. Duns,
kwam haar hoogst persoonlijk
vertellen, dat zij het vijftig
duizendste lid is, dat zich
dezer dagen bij de bond aan
gemeld heeft.
Onder een uitbundige be
langstelling van haar mede
scholieren kreeg zij uit han
den van de voorzitter een
fraaie pick-up aangeboden.
Daarbij bleef het niet, want
er werden haar nog meerdere
geschenken aangeboden. Deze
huldiging in schoolsfeer was
het gevolg van de aanmel
ding, die namelijk tn school
verband gebeurde.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Zonder bijzondere
openingsplechtigheid of feestelijkhe
den begint donderdag in Rotterdam.
Den Haag, Schiedam, Vlaardingen,
Srheveningen, Rijswijk. Wassenaar en
Voorburg de „Israël voedingsproduc
tenactie". die twee weken zal duren
tot 6 me> en waaraan een groot
aantal bedrijven, waaronder grote wa
renhuizen als de Bijenkorf en Vroom
en Dreesmann zullen deelnemen.
De veertiendaagse actie staat onder
auspiciën van de Israëlische ambas
sade en zij heeft de bedoeling een
groot aantal Israëlische producten,
die zich voornamelijk onderscheiden
door hoge kwaliteit, op de detail-
markt In Zuid-Holland een blijvende
plaats te doen veroveren.
Van Israël kent men voornamelijk
de citrusvruchten, maar het land
heeft meer te bieden: tomaten, groen
ten, diepvriesproducten, aardnoten.
wijnen, spijsoliën, koek, chocolade en
suikerwerken, koffie, visconcerven,
soep, meelspijzen en allerlei andere
zaken.
Voor Israël is de veel misbruikte
slogan: „uitvoeren of economisch ten
ondergaan" bittere realiteit en het is
dan ook begrijpelijk, dat een tot in
details uitgewerkt vijf-jarenplan aan
de export is gewijd.
En het is in het verleden gebleken,
dat West-Europa over het algemeen
grote belangstelling heeft voor pro
ducten uit Israël.
Als attractie zal een Israëlische
dansgroep optreden.
Dat gebeurt donderdagavond 29 a-
pril in de Bijenkorf en in Vrdöm en
Dreesmann in Den Haag en zaterdag
avond 1 mei in Rotterdam op het
Vasteland, in het winkelcentrum aan
de Staten weg, in Vroom en Drees
mann en in de Bijenkorf.
Zo mogelijk is er ook een optreden
op de Windlustweg in Wassenaar.
Een extraatje: iedereen die in de
deelnemende winkels tijdens de actie
voor meer dan tien gulden koopt
komt in aanmerking voor een lot.
Hoofdprijs een bezoek aan Israël
Roolvinkt spreekt
in Naaldwijk
NAALDWIJK Maandagavond 26
april om acht uur spreekt minister
Roolvink op een openbare AR-verkie-
zingsbijeenkomst in „De Binnenha
ven" aan de Havenstraat in Naald
wijk.
Er is gelegenheid tot het stellen
van vragen.
De bijeenkomst staat onder leiding
van de heer M. H. L Weststrate, re
gionaal campagneleider en is bestemd
voor het gehele Weslland, Schiedam,
Vlaardingen, Maassluis, Delft en
Rijswijk.
