tongres in Amsterdam werd
rote demonstratie voor
^afhankelijkheid van de West
TV-commentaar
Bisschop
Mr. M. G. v. cl. Kaa hoofcl
gesproken woord NCRV
■'rQ
MAANDAG 22 MAART 1971
AMSTERDAM De manifes-
Kolonialisme-Onafhanke-
ïeid zaterdag in de Amster-
se RAI is een grote demon-
tie geworden voor onafhan-
jkheid van Surinam#» en de
illen.
jten aan het eind van de manifes-
de Surinaamse nationalistische
alë jver Dobru (pseudoniem voor
iCj n Ravales) iedereen vroeg op te
i om de declamatie van het Suri-
nse volkslied te horen, deed ieder-
on dat, ook mensen die nooit voor
jjPilhelmus zouden gaan staan.
KVP-Kamerlid Mommersteeg,
tort tevoren nog boos had uitge
dat hij er niet over dacht er
juw bij de regering op aan te
gen de subsidies voor de manifes-
alsnog aan het Nederlands Ko-
voor Internationaal Jongeren-
(NKJ) uit te betalen, riep: ..De
is het comité uit de hand gelo-
U heeft eenzijdige informatie
egen. Bij het inhouden van de
idies is geen sprake van politieke
uur". Een Surinamer reageerde:
nmersteeg. je bent getekend,
voorzichtig als je in Suriname
0e aan het begin van de dag waren
ïaamse en Antilliaanse groepe-
'ie 31, hun solidariteit betuigend met
ez{ volken die zich van kolonialisme
en eo-kolonialisme trachten te or.t-
met een motie van orde geko-
om op deze dag in Nederland
Nederlandse kolonialisme in Su-
tne en de Antillen" centraal te
'e en. De meerderheid var. de ruim
deelnemers aan de manifestatie
hiermee akkoord. Het resultaat
dat de meeste aandacht ging
de plenaire bijeenkomst, waar-
Suriname en de Antillen op het
r° jzigde programma kwamen te
i, en dat de deelprogramma's
ZV onder meer de Portugese
fo ïiër., Zuid-Afrika en Indonesië
minder belangstelling kregen.
kwam ook doordat Godfried
Benthem van den Bergh (mede
ter .van het Institute of Social
lies in Den Haag) zijn plaats als
e spreker op de manifestatie af-
J1 aan de Surinaamse schrijver
u. die iedereen die zich nog nooit
(het bestaan van nationalistische
I 'ïgingen in Suriname en de Antil-
,®Jhad bekommerd, hier.met zi>
op drukte. Van tijd tot tijd een
ax in zijn betoog brengend, ont-
Dobru de zaal applaus na ap-
„Dat intrekken van de subsi
dat is gedaan om de Neder-
^e.'se jeugd van het Nederlandse ko-
1 lisme af te houden. Men dacht
dat de Portugese koloniën en
lemen elders op de wereld be-
Beid zouder. worden. Men wist
dat het eigen Nederlandse kolo-
isme.ook aan de orde zou >ko-
riep hij uit.
»bru stelde zich in zijn toespraak
;..Hier spreekt tot u één van de
itoffers van het Nederlandse ko-
lisme." Hij legde er de nadruk
at er niet alleen een economisch
lialisme is, maar ook een cultu-
kolonialisme. „Men heeft van ons
koloniale mens gemaakt! Op
s pl moest ik honderd strafregels
jven: Ik mag geen Surinaams
Hoe minder kroeshaar je
ien, hoe beter! Hoe blanker je bent
is beter! In mijn schoolboeken
ee]I: De Batavieren zijn onze
Öjouders en de Rijn komt bij Lo
ons land binnen! Men heeft onze
enen bezet! U kunt ons 't beste
a,en door uw systeem hier te ver-
lir( ren. Door ervoor te zorgen dat
regering ons eindelijk bevrijdt,
vzijn uw kapitalisten en het is uw
2 ring, die ons onderdrukken."
lhi'dfried van Benthem van den
h wees er op, dat kolonialisme
en is 'beëindigd met het verkrijgen
st onafhankelijkheid. De .geoloog
tv de Booy benadrukte dat 's mid-
t<wanneer het kapitalistische sys-
i buiten de onafhankelijk gewor-
j&nden niet verandert, ontstaat er
tolonialisme. Onafhankelijkheid
niets aan de oorzaak van
i's klacht: „Uw kapitalisten, on-
li svesteerders, zeggen dat ze ons
en helpen. Het leeuwendeel van
0( inst komt echter hier terug."
Middags was Dobru weer de eer-
preker. Hij beschuldigde Neder
land ervan in Suriname marionetten
te steunen en aan hen te vragen of ze
onafhankelijkheid willen. „Dan zég
gen zij nee en dan zegt de Neder
landse regering: zie je wel, jullie
eigen mannen willen niet."
De discussies over de Surinaamse
en Antilliaanse zaak 's middags in de
zaal was emotioneel. Pater Van Kils-
donk die namens de kritische pries
ters en dominees van Septuagint een
aan de Nederlandse regering ge
stuurde verklaring voorlas waarin
geëist wordt dat Nederland met in
gang van 1 juli 1972 eenzijdig het
Statuut van het Koninkrijk der Ne
derlanden moet verbreken, kreeg te
horen dat de kerk tot nu toe altijd
met het kapitalisme heeft samenge
spannen. „Septuagint heeft mooi pra
ten in verklaringen, maar er gebeurt
geen flikker. De derde wereld heeft
niets aan kritische priesters in Ne
derland. De Antillen zijn een soort
opruimkastje voor mislukte priesters
en missionarissen", riep de Antilliaan
Francisco Sprott uit. „Als u de chris
tenen niet meekrijgt, slaagt u nooit in
de revolutie", vond pater Van Kils-
donk.
Tijdens een pauze van de manifes
tatie na de middagzitting trokken on
geveer tweehonderd jongeren naar
het Van Heutamonument, om daar te
demonstreren tegen kolonialisme en
neo-kolonialisme. Voor de spontane
demonstratie was geen vergunning
gevraagd, maar niettemin bleven de
enkele toegeschoten politiemannen
rustig terzijde staan en hoorden het
„De Jong, moordenaar" geeuwend
van verdraagzaamheid aan. Een pre
mier is tenslotte geen staatshoofd.
De discussie 's avonds in de zaal
met politici liep nc gal uit de hand. De
deelnemers aan de manifestatie wil
den directe antwoorden op hun vra
gen, die zij al de hele dag hadden
opgekropt. Die antwoorden kwamen
vaak niet. „Meneer, ik word zo moe,
ik word zo bekaf van u", verzuchtte
eer. deelneemster aan de manifestatie
tegen het KVP-Kamerlid Mommer
steeg.
Mommersteeg, het CHU-Kamerlid
Bos en de. vertegenwoordiger van de
ARP Von Meyenfeld wilden slechts
steun aan bevrijdingsbewegingen ge
ven wanneer dit geld niet gebruikt
wordt voor de aankoop van wapens.
De Kamerleden Dankert (PvdA) en
Visser (D'66) wilden onder bepaalde
voorwaarden wel verder gaan dan al
leen maar humanitaire steun, 't Ka
merlid Van der Spek (PSP) vond de
vraag te theoretisch: „De beste steun
aan bevrijdingsbewegingen geven wij
door de machtsverhoudingen ir. dit
land te veranderen." Mommersteeg
zei desgevraagd te vinden dat Portu
gese politieke vluchtelingen in ons
land dezelfde status moeten krijgen,
als .vluchtelingen uit Oost-Europa.
Iemand in de zaal vond dit een nogal
„goedkoop" antwoord. „Hoe zou dat
verschil er gekomen zijn?" vroeg hij.
„Dat weet ik niet", antwoordde Mom
mersteeg.
Bos (CHU) vond dat eenzijdige 'op
zegging van het Koninkrijksstatuut
paternalisme zou zijn. „Wanneer Su
riname en de Antillen om onafhanke
lijkheid komen vragen, krijgen zij
die natuurlijk", zei hij. „Wanneer
morgen onafhankelijkheid wordt ge
vraagd, zijn Suriname en de Antillen
morgen onafhankelijk. Maar ik wei
ger onafhankelijkheid op te dringen",
zei Mommersteeg (KVP).
De zaal maakte zich over deze ant
woorden nogal boos. omdat Dobru
juist had uitgelegd dat de zich afhan
kelijk voelende Surinamers onder een
„marionettenregering" nu geen onaf
hankelijkheid durven vragen. Visser
(D'66) en Dankert (PvdA) zouden wil
len dat Nederland zei dat het een
eind wil maken aan het statuut, om
daarna overleg te beginnen hoe dit
moet verlopen. „Anders kan ik de
chaos niet overzien", zei Visser.
Daarna was er geen sprake meer
van een discussie, maar van deelne
mers aan de manifestatie die de poli
tici vertelden wat, ze van de zaak
vonden.
Een Surinamer, die 's middags nog
door landgenoten ervan beschuldigd
was bij de „marionetten" te horen,
schreeuwde het uit: „Je mag best je
systeem ophouden, maar hou ons niet
voor de gek met je geleuter! Wat doe
je hier! U leutert! Stel een daad!"
Een andere Surinamer merkte in de
doodstil geworden zaal op: „Ik geloof
dat hier een gekoloniseerde heeft ge
sproken, die bezig is te dekolonise
ren." De schrijver Dobru zei als laat
ste spreker: „Wat ik zie aankomen
als deze houding wordt gehandhaafd,
als onze bevolking onvrij wordt ge
houden via marionetten, is dat er
mensen bloed op hun handen krij
gen."
Ongetwijfeld hebben ook veel niet
katholieke kijkers zaterdagochtend
de wijding van bisschop Simonis ge
volgd. Het feit, dat in de gehele
plechtigheid het kerklatijn achter
wege bleef, zal dit kijken hebben
vergemakkelijkt. De camerauitvoe
ring was uitstekend.
's Avonds zorgde de AVRO, in een
programma dat zij de KRO voor de
neus had weggekaapt, fcoor een per
soonlijke kennismaking met de nieu
we bisschop. Hij noemde zichzelf
„een gedrevene" tot het parochiale
priesterambt en geen man voor de
missie. De hem, door het episcopaat
opgelegde, bijbelstudie in Rome was
hem niet welkom, al was hij er later
dankbaar voor, mede omdat hij
daardoor kon deelnemen aan het con
cilie.
Hij erkende te weinig tijd te heb
ben gehad om de moderne maat
schappij en kerkontwikkeling vol
doende te volgen. Zijn benoeming be
schouwt hij als uitverkiezing en niet
als promotie. „De negatieve reacties
hebben mij pijn gedaan. Ik had ze
niet verwacht. Bij een aantal mensen
geniet ik veel vertrouwen, maar om
iedereen welgevallig te wezen zou je
een heilige moeten zijn. Misschien
ben ik te spontaan in mijn uitingen".
Brandpunt bood tussen het zater
dagse amusement ondermeer een ge
sprek uit Londen met de Braziliaanse
Anna de Camilho, advocate voor poli
tieke gevangenen. Felix Huizinga las
in slecht Frans de vragen Ivoor en zij
antwoordde rap, dat zij naar Europa
is gegaan omdat zij zichzelf bedreigd
voelde en voor de gevangenen ntets
kan doen. Nu wil zij proberen de
West-Europese regeringen te bewe
gen pressie uit te oefenen op de Bra
ziliaanse regering en haar politieke
activiteit.
Naar aanleiding van het bezoek
van P.v.d.A.-Congresgangers aan en
kele Rotterdamse wijken nam Brand
punt een kritisch standpunt in. De
heer F.Boersma kreeg gelegenheid te
verklaren, waarom hij heeft bedankt
als voorzitter van de CHU-jongeren-
organisatie en als partijlid. Er was
geen tegenwoord.
Teleurstellend
De ontspanningssector is beide
avonden in feite teleurstellend ge
weest. De acteurs Wim Sonneveld en
Kees Brusse gaven een brok 6how
iveg, waarin Wim wel eens aardig fi
losofeerde, maar dat voor de huiska
mer te lang was uitgesponnen. Erg
goed camera- en regiewerk tvormden
het sterkste deel van de vertoning.
De Frans Halsema-show bood geen
nieuwe aspecten. Zondagavond was
de Duitse Rudi Carrell-show een
dieptepunt. De verschijning van Pe-
tula Clark noch van Conny Froboess
kon de pret in het warenhuis redden-.
Rudi had enkele oudbakken grappen
van zolder gehaald en Bueno de Mes-
quita kreeg een beschamend rolletje
toegedeeld. De serie „Werken op zon
dag" beleefde een zwakke aflevering
op het vlak van „was het maar
waar", al bleef het ook nu een goed-
gespeeld en best aan te kijken brokje
toneel.
Video had ditmaal kennelijk moeite
om vol te komen. Cijfermateriaal was
er over het kijken naar de nachte
lijke boksuitzending. Men schat dat
29 pet. van het kijkpubliek is opge
staan en dat is heel veel. Slechts 9 pet.
van de 400 onder*,vraagden uitten nog
bezwaren tegen professioneel boksen
op de t.v.
Ph. W.
werk en celesta. II. Zoltan
Kodly 1. Variaties over een
Hongaars volkslied „De Pauw"
2. Concert voor orkes:.
ilvcrsum I 402 m: NCRV
Nieuws E.O 19.00 Veelge-
agde geestelijke muziek.
Reformatie en reveil, le-
t g 19.35 Muzikaal intermez-
19.40 Geloven vandaag, le-
J. NCRV: 20.00 Uitgelicht:
ldf Pen uit de nieuwe muziek
radio en concertzaal ln de
"'mende maand. 20 20 Compo-
»n ln het Interbellum: her-
Tingen van een muziek-
lebber. 21.40 Nederland
de ontwikkel lngssamenwer-
ig, lezing. 22.00 (S) Koorzang
orkestbegeleiding. 22 20
ondoverdenklng 22.30
TELEVISIE
VANAVOND
18.35 Vergadertechniek en
groepsgesprek. 19.05 Sport
9.33 Keurig Frans en Zoek
licht. 19.39 Mededelingen en
weerbericht. 19.45 Nieuws. 20.10
De zijsprong, tv-spel 21 30
Bouwen in België sinds 1945.
22.00 Nieuws van de boeken
markt 22.35 Nieuws.
I P
in d!
n8suws. 22.40 Literama: over
er< eken. schrijvers en toneel.
rreiOO Muziek en dienst. 23,30
Nederlands Saxofoonkwar-
muzlek. 23.55-24.00 Nieuws.
^al
Illversum II 298 m: 18 00
euws. 18.11 Radiojournaal
.10 (S) Promenade orkest
1 t zangsollsten. 19.00 (S) Lie-
enprogramma (gr.). 19.20
hte grammofoonmuziek.
ra 'S: 19.30 Nieuws. 19.35
The Pilgrim Fathers.
20.05 Komt u maar...: ac-
;1 programma met telefo-
he reacties en lichte mu-
22.10 Uitzending van de
oep Kronenburg. 22.20 Uit-.
fcl nding van de Bond zonder
i 1 »m. 22.30 Nieuws. 22.40 Me-
)1J delingen. 22 55 (S) Boy Ed
's Big Band. 23.55-24.00
!Uwi
rd
- 20 uur. I Béla
Rhapsodle voor pla-
orkest op. 1 2. Twee
Iretten op. 5 3. Muziek
snaarinstrumenten, slag-
Nederland I: NOS: 18.45 (K)
Fabeltjeskrant. STER: 18 50 (K.
Reclame. NOS: 18.55 (K) Jour
naal. STER: 19.00 <K) Reclame.
NCRV: 19.05 (K) Dier en
vriend. TV-serle. 19.25 (K) Zo
Moeder, zo dochter, spelpro-
gramma. STER: 19.55 (K) Re
clame. NOS: 20.00 (K) Jour
naal STER: 20.15 (K) Reclame.
NCRV: 20.21 Hier en Nu ac
tualiteitenrubriek. 20.45 (K) De
kleine waarheid. TV-feullle-
ton. 21.40 (K) Ik en de ander,
psycholoigsche documentaire.
22 30 In het voorbijgaan. NOS:
22.40 <K) Journaal. TELEAC:
22.45-23.15 Sterrekunde - les 5
(herh.).
Nederland II: NOS: 18.45 (K)
De Fabeltjeskrant. STER: 18.50
(K) Reclame. NOS 18.55 (K)
Journaal. STER: 19 00 (K) Re
clame. NOS: 19.05 Kijken naar
kinderen, wetenschappelijke
TV-serie. VARA: 19.30 (K) Co
ronation Street, TV-feuilleton.
STER: 19 55 (K) Reclame. NOS:
20.00 (K) Journaal. STER: 20.15
<K) Reclame. VARA: 20.20 (K)
Klatergoud '69: cabaretpro
gramma. 20.45 (K) Baas boven
baas, TV-fllm 21.40 Fllmportret
van de Nederlandse enige
vrouwelijke autocoureur Liane
Engeman 22.15 Achter het
nieuws. NOS: 22.40 (K) Jour
naal. TELEAC: 22.45-23.15 E.H.-
B.O. - les 8.
België: 18.05 Kleur: Fabel
tjeskrant. 18.05 Kleur: De Club
van de Dubbeldekkers, Jeugd-
feullleton (12). 18.25 Fimpje.
RADIO
MORGEN
HILVERSUM 1 402 m:
NCRV: 7.00 Nieuws 7 11 Het
levende woord. 7.16 (S) Op het
eerste gehoor: klassieke mu
ziek (gr). (7.25 Horen en zien:
7.30 Nieuws: 7 32-7.50 Hier en
Nu: actualiteiten). 8.00 Nieuws.
8.11 Te Deum Laudamus (gr».
8.30 Nieuws. 8.32 (S) Voor de
huisvrouw. (9.00-9.10 Gymnas
tiek voor de huisvrouw). 9 40
Schoolradio 10.00 Bijbelse ver
kenningen. 10.15 (S) Beroemde
opera-aria's (gr). 11.00 Nieuws.
11.03 (S) Opera-koren (gr). 11.15
Voor de zieken. 11.55 Medede
lingen. KRO: 12.00 (S) Van
twaalf tot twee (12.22 WIJ van
het land: 12.26 Mededelingen
t.b.v. land- en tuinbouw; 12.30
Nieuws: 12.41 Actualiteiten:
13.00-13 05 Raden maar...). 14 05
Schoolradio. 14.30 (S) Interlo
kaal: muzikaal middag-maga
zine (16.00-16.02 Nieuws). 17.00
Overheidsvoorlichting. KRO:
17.10 Voor de kinderen. 17.15
Kinderzangfestival 1971. 17.45
Hail. Jeugdprogramma. Poli
tieke Partijen: 18.19 Uitzending
van de PvdA,
HILVERSUM 2 298 m: AV
RO: 7.00 Nieuws en ochtend
gymnastiek. 7.20 (S) Dag met
een plaatje (gr). 8.00 Nieuws
8.11 Radiojournaal. 8.20 (S) Dag
met een plaatje (vervolg).
(8.30-8.33 De Groenteman.) 8 50
Morgenwijding. NOS: 9.00 Uit
gebreide reportage of herha
ling NOS-programma. 9 35 Wa
terstanden. 9.40 Muziek uit de
Middeleeuwen en Renaissance
(opn). AVRO: 10.00 Voor de
kleuters. 10.10 Arbeidsvitami
nen (11.00 Nieuws) 11.30 Voor
de vrouw (om 1155 Beursbe
richten). 12 30 Voor de land
bouw. 12.40 Knipperlicht: ver-
keersmagaznle. 13.00 Nieuws
13.11 Radiojournaal. NOS: 13.30
Den Haag vandaag 13.35 Spie
gel van België: muziek en
nieuws van onze zuiderburen.
14 05 Jazz uit het historisch ar
chief 14.33 (s) Radlophllharmo-
nisch orkest met zangsollst.
15.00 Van ta-ta tot totale taal:
het leven in de taal. AVRO:
15.10 Muzlekmlddag. waarin
om: 15.10 (S) De wereld van de
opera: beschouwingen over
opera's aan de h and van
nieuwverschencn grammofoon
platen: om 16.00 Nieuws: om
16.03 Toonaangevende figuren
uit onze muziekwereld: ge
sprek. 16.34 (S) Internationale
orpelweek Neurenberg. om
17 11 (S) Meisjeskoor met plr-
nobegeleldlng. 17.30 Toppers
van toen (gr). 17.55 Mededelin
gen.
HILVERSUM 3 240 m: VA
RA: 9 00 Nieuws. 9.33 Plaatjes
voor de pep. 10.00 Nieuws. 10.0"
Ekspres: platenprogramma.
11 00 Nieuws. 11.03 Een opval
lend vrolijke gevarieerde visi
te. (12 00 Nieuws). 13.00 Nieuws.
13 03 De Eddy Becker Show
<14 00 Nieuws» 15 00 Nieuws.
15.03 Drie-draal 16.00 Nieuws
16.03-18.00 Mix: rijp en groe«
op alle toeren (17.00-17.03
Nieuws
TELEVISIE.
MORGEN
Mr. M. G. van de Kaa
Mr. G. van Muiden
Mutaties bij Chr. Ondememersverbond
(Van onze soc.-econ. redactie)
HILVERSUM/RIJSWIJK
Mr. M. G. van dé Kaa (46), al
gemeen secretaris van het Ne
derlands Christelijk Onderne
mers Verbond, is benoemd tot
hoofd van de afdeling gesproken
woord van de NCRV, waaronder
behalve het radiobedrijf ook de
schooltelevisie ressorteert. Hij zal
zijn functie medio dit jaar aan
vaarden.
Vanavond te
horen
HILVERSUM I NCRV
7.00 uur EO: geestelijke muziek,
Reformatie en reveil, Bij
belstudie
8.00 uur Uitgelicht: grepen uit nieu
we muziek
8.20 uur Componisten in het inter
bellum, herinneringen van
een muziekliefhebber
9.40 uur Nederland en de ontwikke
lingssamenwerking, lezing
10.00 uur Koor „Pro Musica", daar
na avondoverdenking
10.40 uur Literama, Muziek en
dienst
11.30 uur Nederlands Saxofoon
kwartet
HILVERSUM II NOS
7.35 uur (RVU)
The Pelgrim Fathers
8.05 uur Komt u maar, luisteraars
kunnen telëfonisch discus
siëren
10.55 uur Jazz in aktie, Boy Edgar's
Big Band.
De heer Van de Kaa werd in 1954
benoemd tot secretaris van de Chris
telijke Middenstandsbond (nu Neder
lands Christelijk Ondernemers Ver
bond), speciaal belast met sociale pro
blematiek. In 1956 volgde zijn benoe
ming tot algemeen secretaris, waarbij
hij in 1968 ook nog het algemeen se
cretariaat op zich nam van de fede
ratie van prot. christelijke en r.k. on
dernemers in het midden- en klein
bedrijf. Daarnaast bekleedt hij nog
veel andere functies en hij maakt on
der meer deel uit van het college van
advies van de ARP en van de werk
groep midden en kleinbedrijf van de
ze partij.
Verwacht wordt dat de heer Van
de Kaa als algemeen secretaris van
het NCOV zal worden opgevolgd door
mr. G. van Muiden (40), nu secretaris,
speciaal belast met het loon- en
prijsbeleid, het fiscaal beleid en de
bedrijfsvoorlichting.
De heer Van Muiden kwam in 1955
in dienst bij de toenmalige Chr. Mid
denstandsbond. Ook hij heeft naast
zijn werkzaamheden bij het NCOV
talrijke functies, en hij maakt deel
uit van adviescommissies van de
CHU.
id te
zien
NEDERLAND 1 NCRV
19.05 Dier en vriend
19.25 Zo moeder, zo dochter
20.21 Hier en Nu
'20.45 De Kleine Waarheid
21.40 Ik en de ander, documentaire
NEDERLAND 2 VARA
19.05 Kijken naar kinderen
19.30 Coronation Street
20.20 Klatergoud
20.45 Baas boven baas, tiv-film
22.15 Achter het Nieuws
105
Ze gingen zitten terwijl de dokter - zoals meestal in tegenwoordig
heid van deze raadselachtige man - een eigenaardig gevoel van on
werkelijkheid bekroop.
Hoe was dit allemaal eigenlijk mogelijk? Midden in de burgeroor
log. In een verlaten, half vernield landhuis. Na hun lange mars door
de winterse steppen. Na een voorjaar, dat in zijn herinnering vooral
door een voortdurend, kwellend gevoel van honger was gekenmerkt.
Na de lange treinreis van de Oeral naar de Wolga, samengeperst in
stinkende veewagens. Na het overzetten over de grote rivier,, hun
voortdurende gevechten met eenheden van het Rode Leger, na de
aanvallen en het op een vlucht lijkende terugtrekken, aan de voor
avond van de slag om een van de belangrijkste steden aan de midden
loop van de Wolga.
De kapitein zag de verwarring van de dokter met dat geroutineerde
gemak over het hoofd, dat de vroegere society leek aangeboren. Met
zijn monotone, vriendelijke stem begon hij te praten. Over onbelang
rijke dingen en alledaagsheden, herinneringen en vage, vluchtige beel
den uit het verleden. Een volmaakte conversatie, terwijl zijn blanke,
verzorgde handen naast zijn bord lagen om af en toe een zin met een
sprekend gebaar kracht bij te zetten.
Was dat werkelijk de man die hem indertijd bij de spoorbaan zon
der met zijn ogen te knipperen ter dood had veroordeeld - zoals zo
velen voor en na hem? De man die buiten met dezelfde volmaakte
zekerheid over leven en dood van zijn mensen besliste, zoals hij nu
over het verleden in een Petersburg praatte, dat allang niet meer
bestond?
Zeker, hij was het, hoe ongeloofwaardig dat ook leek. EnDr.Bcrck-
heim twijfelde er niet in het minst over dat deze man hem net zo
ongeïnteresseerd de dood in zou jagen als toen, als hij dat voor nodig
mocht houden.
De ordonnans diende op: met witte handschoenen verplaatste hij
zich nauwelijks hoorbaar door de kamer als een schaduw. Wodka. Kip
in wijnsaus, met hard kommiesbrood. Toen weer wodka.
Wijn is helaas niet te krijgen, waarde dokter. Daar zullen wij
wel overheen komen. Wat ik wilde vragenKunt u zich dat verhaal
van die oude veerman over de rover Misja Sipjagin nog herinneren?'*
"Die - nieuwe Stenka Rasin?"
"Wat vindt u daarvan?"
"Elk volk maakt de helden, die het nodig heeft."
"Juist." De kapitein knikte bevestigend. "Heb ik u niet verteld dat
al onze verhalen een tragisch einde hebben? Onze helden komen uit
het volk voort, komen in opstand tegen het geweld, strijden voor
recht en vrijheid - en gaan ten gronde. Waarom? Waarom heeft geen
van hen succes?"
"Het volk ziet in haar helden zichzelf. Met een klein verschil...
De helden doen datgene, waarvoor de anderen de moed niet kunnen
opbrengen. Of waar zij de gelegenheid niet voor vinden. Het ver
langen van de helden is het verlangen van het volk. De strijd is haat
hoop. Hun nederlaag haar wetenschap dat alles toch tevergeefs zal
zijn Heeft u de ogén van de soldaten tijdens het verhaal van de
oude veerman gezien?"
"In elk van hen steekt een kleine Misja Sipjagin, niet waar?" De
kapitein glimlachte.
"Zeker. En elk van hen wenst zich een knappe vreemdelinge -"
Waar hij de droefenis en weemoed wel uit zou slaan", maakte
de kapitein zijn zin af. "Mijn soldaten houden van steviger kost. Wie
zou die vreemde vrouw met het gouden haar eigenlijk zijn.
'28
rw
f
A y\l
ft 1
Cl MA&TDE
<SO€D.
Smidje Verholen en de veedieven van Texas
Smidje Verholen en
dr. ir Blikslager waren
intussen in de genoemde
hut bezig en de uitvinder
zei: „Kijk. Verholen. Ik leg
de kist met een dikke ket
ting aan mijn bed vast.
Dan kunnen ze dat slimme
dingetje zomaar niet weg
halen." „Een goed idee
zei de smid. „De poot van
het bed zit namelijk stevig
aan de grond geschroefd.
Maar wat zit er nu eigen
lijk in, in die kist?" „Dat
zeg ik je niet," anwoordde
de uitvinder. „Jouw taak
bestaat er uitsluitend in de
kist te bewaken en voor
de rest gaan mijn zaken
je niks aan. Hier heb je
een sleutel van mijn hut. Daarmee kun je elk ogenblik van de dag of de
nacht naar binnen om te kijken of de kist er nog staat. En ik eis van je,
dat je dat vaak doet. Als je erin slaagt de kist en zijn inhoud ongedeerd
in Amerika te krijgen, dan krijg je duizend dollar beloning van me
en bovendien een mooi getuigschrift. Ben je toevallig in bezit van een
vuurwapen?" „Inderdaad," antwoordde de smid. „Ik heb een revolver."
„Mooi, dat is een hele geruststelling," vond de geleerde. „Kom laten we
dan nu maar eens gaan kijken naar de gezellige drukte vlak voor de afvaart.
Dat is altijd een opwekkend en opwindend schouwspel. Of nee ga jij
maar. Ik blijf liever bij mijn slimme dingetje." Even later stond de smid
al aan de reling vlak naast een joviale Amerikaan, die een grote verrekijker
om zijn hals had hangen en een dikke sigaar rookte. „Hello, broer!" zei de
Amerikaan luidruchtig. „Altaaid een fain gezicht, hè, zo'n havenstadje?
Maar ik can you verzekeren, broertje, dat de havens bai ons in Amerika
veel en veel groter zijn! En de steamboats zijn bij ons ook veel groter. Maar
eh o jee, kaik toch eens wat een rare cakebacker daar aankomt in zyn
rollstoel! Zeker een oude, rijke, Europese Lord met zijn verpleegster
FERDNAND
