s
'Vondeling: we
onderhandelden
bloedserieus
Medisch-biologisch lab.
R.V.O. kan rol spelen
in bewapeningswedloop
caballero. de sigaret.
2L
PvdA akkoord met afbreken
olk\
Ivan gesprek met confessionelen
Uit de Haagse hof geplukt
Residentie
nog steeds
Orkest kampt
met akoestiek
Lanser voorziet
geen loonexplosie
MAANDAG 22 MAART 1271
itei
Van onze parlementsredactie
08 ROTTERDAM Het was de PvdA ernst met het bereiken van
n akkoord tussen de „kleine drie" en de „grote drie". Dat onder-
eepte partijvoorzitter Vondeling in zijn openingsrede op het
e.itengewone congres van zijn partij. „Wij hebben die onderhande-
roo 'gen bloedserieus genomen", zei de heer Vondeling, die nu ook
w et meer zo gelooft in een akkoord tussen de confessionelen en de
»t. VD „waarover deze partijen vandaag hun tweede gesprek heb-
,l- |n." Van Someren en Geertsema zullen het met een knipoog, een
arme hand en een „tot koninginnedag" van de confessionelen
tapeten doen", meende hij.
°Aanstaand partijvoorzitter Van der
uw liet over de consequenties van
'mislukte onderhandelingen met de
■^fessionele partijen geen misver-
pind bestaan. „Een meerderheidska-
'fclet of een minderheidskabinet van
imet die partijen is hierdoor uit-
oten, ook na de verkiezingen",
e vorming van een minderheids-
inet door de PvdA, D'66 en PPR
en moet volgens hem niet bij voor-
t van de hand worden gewezen,
s de confessionelen ook niet met
VVD samengaan dan bestaat de
hs dat geen enkele groep de meer
heid haalt. Als wij dan de grootste
iderheidspartij zijn, moeten we be-
zijn regeringsverantwoordelijk-
te dragen", aldus de heer Van
Louw.
Frustatie
NW- en aankomend VARA-
irzitter Kloos, die deel uitmaakt
het team* dat lijsttrekker Den
in de campagne gaat begeleiden,
lerstreepte het vitale belang voor
PvdA om, als het maar enigszins
[gelijk is, de komende kabinetspe-
in de regering te zitten. Hij
'S op de grote frustratie in de vak-
'eging over het beleid van de con-
iionele partijen,
innen de confessionele vakbe-
:ing, vooral bij het NKV leeft er
duidelijke angst dat een her-
wde coalitie van confessionelen
VVD tot een splitsing binnen de
centrales zal leiden. Ik zou dat
ir de werknemers funest vinden en
>r de PvdA geen winst onze
•tij moet niet het alibi verschaffen
Jh een der confessionelen om met de
fD in zee te gaan, omdat dat tevens
n alibi is voor de aarzelaars om de
ap naar ons toch weer uit-of af te
^Ilen", aldus de ex-NVV-voorzitter,
lagfc de kansen om een deel .der con-
Ssionele werknemers uit hun oude
liticke verbanden tc halen gunsti-
tvaT achtte dan ooit tevoren in de na-
BlNogse periode.
Hij wees er echter ook op dat bij
fee werknemers een zekere vage af-
U [erhouding leeft tegen het socialis-
J. „die in enkele generaties van so-
jlistenhaat zijn wortels vindt". „Voor
is de vraag", aldus de heer Kloos,
het beeld van de socialistische
:man niet eerder verbleekt in een
istructief regeringsbeleid dan in de
ik onvermijdelijk recalcitrant aan-
:nde oppositie". Hij meende overi-
is dat regeren na 28 april bepaalt
tn plezierig vooruitzicht is, gezien
onduidelijke, maar in ieder geval
linig rooskleurige financiële positie,
lichte economische recessie van
ogenblik en de slechte verhou-
ig tussen de overheid en de vakbe-
ïging.
Bezorgdheid
»e overgrote meerderheid waarmee
ft congres het gezamenlijk program
had aangenomen betekende ove-
(jkens niet dat iedereen gelukkig was
^t het afstand nemen van het ei-
i partijprogramma en het eigen so
fistische gezicht. Vooral de ver-
puding tussen het PvdA- en het ge-
menlijk program en de rol die bei-
programma's zullen spelen als de
rtij in de oppositie blijft, kwamen
lerbij naar voren
plEnkele PvdA-leden zeiden dat de
fractie zich in de oppositie alleen aan
het eigen program zal moeten houden.
Lijsttrekker Den Uyl ging echter
met zoveel kracht tegen deze stelling
in dat een voorstel in die richting bij
het congres geen poot aan de grond
kreeg. „Het program heeft ook bin
dende kracht in de oppositie. Ons ei
gen program geldt alleen voor zaken
die niet in het gezamenlijk program
zijn genoemd", aldus de heer Den Uyl.
De kritiek richtte zich ook op on
derdelen vari het nieuwe programma.
Zo meende de Haagse afgevaardigde
Drenth dat er met het begrip woning
wetwoningen, die zestig procent uit
maken van de 140.000 huizen die de
PvdA per jaar gebouwd wil zien,
vreemd gemanipuleerd was in het
nieuwe program. PvdA-woningbouw-
specialist Hans van den Doel zag geen
reden tot kritiek. „Woningwetwonin
gen zijn woningen die gebouwd wor
den door de gemëente of door een
woningbouwvereniging, ongeacht of
daarvoor rijksleningen 'zijn verstrekt.
De heer Drenth was ervan overtuigd
dat die rijksleningen nu juist wel be
langrijk zijn.
„Onze eis van 60 procent woning
wetwoningen krijgt zo in het geza
menlijk program een veel ruimere
interpretatie, het gaat ons om goed
kope huurwoningen, ik vind dit een
vreemd gegpochel", aldus de heer
Drenth.
Kretologie
Polemoloog toont aan op studiedag:
Van onze redacteur wetenschappen
UTRECHT ,.Als het zou vaststaan dat het bestaan van het Medisch-biologisch laboratorium
van de Rijksverdedigingsorganisatie, de biologische bewapeningswedloop zou bevorderen ook al
zaten we er bij wijze van spreken sokken te breien dan moeten we de structuur van dat
laboratorium veranderen."
Aan het woord is dr. H. C. Bartlema, hoofd van de afdeling bacteriologie van dat omstreden
Medisch-biologisch laboratorium (MBL). Hij sprak zaterdag op een studiedag over biologische
wapens, die de Nederlandse vereniging voor medische polemologie in Utrecht organiseerde voor
een honderd belangstellenden, meest medische studenten.
Een onderonsje op het PvdA-congres: Nieuw-Linkser Hans Kombrink
en André van der Louw (rechts).
Het hoofdstuk over de welvaarts
verdeling in de wereld werd in to
taal afgekraakt door het partijlid
Pronk. „Dit hoofdstuk is bijzonder te
leurstellend, het is een kretologie die
minister Udink himself verzonnen zou
kunnen hebben. Voor welke belangrij
ke concessies hebben wij eigenlijk on
ze eis van twee procent 'ontwikke
lingshulp teruggedraaid tot 1,5 pro
cent?", vroéghij zich af.
De critici wisten zich echter niet
van de steun van het congres te ver
zekeren, integendeel, men werd er in
de gezellig keuvelende zaal wat krie
gelig van. Een meneer De Jong uit
Grouw, die niet zonder emotieö uit
riep „dat men niet door allerlei futu-
liteiten het gezamenlijk program moet
proberen te ontkrachten" en „dat men
maar eens wat meer vertrouwen in de
gekozen partijleiders moest hebben"
kreeg een donderend applaus.
Nu hadden de voorstellen tot wij
ziging van het program ook al weinig
directe zin. Lijsttrekker Den Uyl
merkte in het begin al op dat wijzi
ging van het gezamenlijk program
ook weer door het congres van D'66
zou moeten' worden goedgekeurd,
waardoor het einde zoek zou raken.
Wel verklaarde hij zich bereid de
punten van kritiek in het voortgaan
de overleg tussen de drie partijen aan
de orde te stellen.
Pacifisten
Op het congres schemerde iets door
van de moeilijke positie waarin de
pacifistische PvdA-leden zich moeten
bevinden nu de PSP zich zo duidelijk
heeft gedistancieerd van het program
van de progressieve drie, getuige de
vraag vanuit de zaal aan Den Uyl om
te bevestigen dat het partijbestuur
voor deze pacifistische leden even
veel waardering zal blijven houden
als voor de rest. Dit werd door de
lijsttrekker uiteraard zonder meer be
vestigd.
Ook een ander punt in verband met
de PSP behandelde het partijbestuur
met wollen handschoenen. In de ont
werpresolutie over de onderhandelin-
gert met de confessionelen werd ge
constateerd dat de PSP niet wil deel
nemen aan een stembusakkoord. Een
voorstel om deze zin te schrappen
werd met grote meerderheid aan
vaard, nadat het bestuur na een aan
vankelijke verdediging van de oor
spronkelijke tekst haar bezwaren in
eens liet varen. De indieners van het
voorstel voerden aan dat het niet
noodzakelijk is de afwijzende houding
van de PSP zo expliciet te noemen,
temeer waar dit de goede verstand
houding in de afdelingen met de PSP
zou kunnen schaden.
D'66 en PPR
Zoals bij de progressieve drie ge
bruikelijk schijnt te worden, waren
op het PvdA-congres ook de lijsttrek
kers Van Mierlo (D'66) en Aarden
(PPR) aanwezig om de rode schare
toe te spreken. Drs. Aarden, niet ge
speend van enig rethorisch talent, wist
de achthonderd socialisten tot een
staande ovatie te krijgen die hij, rood
op de koonen en de armen als een
bokser na de winnende match, bo
ven het hoofd geheven glunderend in
ontvangst nam.
„Als Biesheuvel de komende ver
kiezingsstrijd een strijd noemt tus
sen christenen en niet-christenen,
dan vindt hij christenen in het kamp
van de progressieve concentratie
tegenover zich", slingerde hij door de
microfoon de Rivièrahal in. Van
Mierlo deed het wat rustiger aan.
Vlakjes de aanwezigen aansprekend
met 'dames en heren', legde hij uit
waarom zijn partij in het verleden
niet en nu wel met de P.v.d.A. wil
ra
J Er lag een kaart in mijn bus. De
duinwaterleiding sommeerde mij om
B. binnen drie dagen te betalen. An-
ders kraan dicht.
Mijn eerste reactie was: maar dat
heb ik betaald...
Onmiddellijk daarop volgde het
berouw en de lichte schaamte. Na
tuurlijk had ik niet betaald, was het
vergeten te doen. Ik kon het me im
mers onmogelijk meer herinneren.
Als ik het gegireerd had moest het
vrij lang geleden zijn gebeurd en
dan zou ik niet blanco in de ge
meentelijke boeken hebben gestaan.
Ik ondernam een poging om de
accept-girokaart, die niet verzonden
ergens moest ligeen, op te sporen.
Niet in het vaste hokje der schul
den.
En nergens anders... Wel de enor
me en hartelijke en gezellige stapel
brieven, die ik de laatste weken ont
ving. Na de terugkeer van de Haag
se hof.
Brieven, die ik zou willen beant
woorden, maar ik weet niet wanneer
en nauwelijks hoe.
Daarom vandaag alvast maar zo.
Hartelijk dank, u hebt me heel veel
vreugde verschaft!
De onbetaalde rekening echter
bleef onvindbaar.
Ik wilde er niet meer tijd aan be
steden. Vooruit dan zelf maar een
giro schrijven.
Het schuldbedrag stond er op. Dat
was geen probleem.
Het gironummer van het Duinwa
terleiding bedrijf echter niet. Ik zag
wel een stamnummer. Nooit eerder
XII ui ui er
opgemerkt, dat ik zo iets had, maar
enfin de techniek eist zijn tol.
Nu moest ik in oude afrekeningen
duiken om het gironummer op te
zoeken.
En daar had ik geen zin in.
In een laatste ontsnappingspoging,
las ik woord voor woord de aanma
ning over. Geen cijfertje te bekennen
behalve dan de drie van de drie da
gen, die mij van de dreigende afslui
ting restten en waarvan er nu al
twee verstreken waren.
Ik bestudeerde de adreszijde.
Stamnummer, bedrag, adres...
Alleen straat, nummer en woon
plaats. Geen naam.
Ik werd kriebelkwaad. Mijn naam
is me lief. Kon dat nu niet meer
lijden?
Ik tuurde in opschroevende woe
de naar het adres.
Iets was er, wat ik vreemd vond,
maar wat het Kvas kon ik niet con
stateren.
Iets ontbrak, was anders dan an
ders-
Opeens zag ik het.
Mijn huisnummer heeft een etage
aanduiding en die aanduiding klopte
niet met mijn werkelijkheid.
De kaart was voor de buren.al
thans voor het perceel door de buren
bewoond.
Ik was van elke schuld ontheven,
zat alleen met het manend papier...
Wat nu? Aanbellen en het triomfan
telijk overreiken?
Een tikkeltje gênant.
Ik heb de kaart in de goede bus
gestopt.
Als ze komen afsluiten hoop ik
wel, dat ze zich niet in de meter
vergissen zoals met de brievenbus is
gebeurd!
Daar staat ook alleen maar een
nummer op...
samen werken. Ook hij kreeg de
handen op elkaar en de voeten van
de grond.
De PvdA heeft zaterdag de ver
kiezingsleuzen overigens niet binnen
de poorten van Blij dorp gehouden.
Honderden leden, aangevoerd door
kamerkandidaten, trokken in de mid
dagpauze per bus verschillende Rot
terdamse wijken in om met borden
affiches en persoonlijke gsprekjes de
campagne op grote schaal in te zet
ten.
Subsidie voor bouw
5 pet. verlaagd
DEN HAAG Met ingang van
vandaag wordt de subsidie voor te
bouwen woningen en bejaardentehui
zen verlaagd. De toe te kennen jaar
lijkse bijdragen zullen 5 procent la
ger worden dan de huidige tabellen
aangeven en het toelaatbare bruto-
rendement wordt van 10,5 op 10,2 ge
bracht. De rente voor te verstrekken
rijksleningen voor woningwetwonin
gen wordt verlaagd van 8 tot 7,75
procent.
De minister van volkshuisvesting
en ruimtelijke ordening, ir. W. F.
Schut, heeft tot deze wijzigingen in
de subsidieregelingen besloten op
grond van de ontwikkeling van de
rentestand.
Geen veranderingen komen er in de
subsidies die voor 22 maart 1971 bij
beschikking zijn toegekend. Als ech
ter niet binnen de gestelde termijn
van vier maanden de bouw tot de
bovenkant van de beganegrond-vloer
is gevorderd, wordt de beschikking
ingetrokken. Er kan dan alsnog sub
sidie op grond van de gewijzigde re
gelingen worden toegekend.
De extra-bijdrage voor te bouwen
bejaardenwoningen blijft onveran
derd.
Omdat de Groningse polemoloog dr.
P. Boskma later aantoonde dat het
bestaan van het MBL. hoe vredelie
vend het daar verrichte werk ook
mag zijn. inderdaad een rol kan spe
len in de wapenwedloop, mogen we
verwachten dat dokter Bartlema zijn
werkzaamheden voortaan liever on
der verantwoordelijkheid van het
Rijksinstituut voor de volksgezond
heid zal verrichten dan in dienst van
de Rijksverdedigingsorganisatie.
Een student in de zaal was daar
minder van overtuigd: 'Drie jaar ge
leden zeiden RVO-mensen dat ook al,
maar er gebeurt niets in die richting.'
Iemand anders meende te weten dat
de reorganisatie van het MBL nu
toch op kabinetsniveau wordt bespro
ken. Maar. met de diplomatie die
ambtenaren eigen is, kon dokter
Bartlema dat 'noch bevestigen, noch
ontkennen.'
Wat hij wèl ontkende was dat er
op zijn laboratorium in Rijswijk op
een of andere manier met, aan of ten
behoeve van biologische wapens werd
gewerkt. 'Wij werken uitsluitend aan
beschermingsmethoden tégen opzette
lijke verspreiding van ziektekiemen.
Er is géén enkel onderdeel van ons
werk dat niet inderdaad door Volks
gezondheid gedaan, zou kunnen wor
den. Het werk van mijn afdeling is
niet te onderscheiden van ander me
disch onderzoek. Tegenstanders pro
beren nog steeds onderdelen aan te
wijzen die op agressieve bedoelingen
wijzen of voor agresèie kunnen wor
den uitgebuit. Maar ook 'zuiver' me
disch onderzoek is op een dergelijke
manier uit te vlooien. Deze vorm van
moderne heksenjacht behoort ge
staakt te worden.'
IMMUNISATIE
Het onderzoek van dokter Bartlema
en zijn medewerkers richt zich op
snelle methoden voor massale immu-
nisatie tegen ziekten dobr vaccins in
de vorm van een nevel via de lucht
wegen toe te dienen. Daardoor wor
den ter plaatse antilichamen ge
vormd, en dat is belangrijk omdat
ziektekiemen in een biologische oor
log ook door verneveling over grote
gebieden zouden worden verspreid.
Maar snelle vaccinatiemethoden zijn
natuurlijk ook belangrijk .voor de 'ge
wone' gezondheidszorg.
Misschien zelfs wel belangrijker,
want een vijand die biologische wa
pens inzet, zal daarvoor ziektekiemen
nemen waartegen gewone vaccinatie
niet helpt. De angstwekkende moge
lijkheden van de moderne toegepaste
erfelijkheidsleer om toch al nare din
gen zoals de pestbacil zodanig te ver
anderen dat vaccinatie en genéesmid-
delen niet meer helpen, werden za
terdag uitvoerig beschreven door de
derde spreker, prof. dr. J. van der
Veen.
Met die methoden is het mogelijk
om bacillen ongevoelig te maken voor
antibiotica. En recente publikaties uit
de Amerikaanse en Engelse militaire
laboratoria bewijzen dat men deze
technieken daar bestudeert. Prof. Van
der Veen vond vaccinatie als bescher
ming tegen een biologische aanval
daarom zinloos: een vijand heeft zo
veel variatiemogelijkheden ter be
schikking, dat je je daar nooit van
tevoren tegen kunt beschermen.
„UITERST GESCHIKT"
Dr. P. Boskma, medewerker van
prof. Röling in Groningen, hield een
meer algemeen betoog over de oorza
ken van de bewapeningswedloop en
de rol van de wetenschap daarbij, en
liet zien dat de ontwikkeling van bio
logische wapens daar 'uiterst ge
schikt' in past. In de theorie van de
atoomoorlog en in de praktijk van de
guerrilla-oorlog (Vietnam!) zijn bur
gers in toenemende mate bij de krijg
betrokken, dus de vooral tegen
burgers gerichte biologische wa
pens zijn 'aanvaardbaar' in de mili
taire gedachtengang. Ze passen goed
in de totale bewapening, waar ze een
leemte opvullen in gevallen waarin
geen kernwapens gebruikt kunnen
worden.
En ze zijn bijzonder geschikt voor
het voeden van de zichzelf instand
houdende, wapenwedloop omdat ze zo
veel variatiemogelijkheden bieden. In
de bekende situatie van twee partijen
die wantrouwend tegenover elkaar
staan neemt er bijvoorbeeld een een
klein stapje voor zijn eigen beveili
ging, om het zekere voor het onzekere
te nemen. Dat lokt een reactie van de
tegenstander uit, waardoor de mensen
die het eerste stapje namen, hun
wantrouwen achteraf bevestigd zien:
„Zie je wel, ze waren inderdaad iets
van plan,- nu moeten we onze maatre
gelen flink uitbreiden." Enzovoort
Door de variatiemogelijkheden die
biologische wapens bieden (er zijn
veel kleine stapjes denkbaar, de on
zekerheid over wat de tegenstander
bedoelt is groot) lenen zij zich goed
voor dit escalatiesysteem.
In die vaak vervormde waarneming
van eikaars bedoelingen kunnen ui
terlijkheden een grote rol spelen. In
die situatie kan het ook verschil ma
ken of medisch onderzoekgeld op de
militaire begroting staat (in ons geval
die van de Rijksverdedigingsorgani
satieof op de begroting van volks
gezondheid.
En dat was dan het door dokter
Bartlema gevraagde argument om
zijn laboratorium van structuur te
veranderen. Het werd nog gesteund
door de in de zaal aanwezige chef
van de Militaire geneeskundige
dienst, die uitlegde dat het MBL wat
hem betreft zijn vooral informe
rende taak had uitgevoerd. Het
leek de militaire oppergeneesheer nu
helemaal niet meer nodig dat Defen
sie dit betaalt.
Van een correspondent
DRACHTEN CNV-voorzitter J.
Lanser heeft de hoop uitgesproken
dat de prijsstijging dit jaar beneden
de 6,5 procent zal blijven, die het Na
tionaal Planbureau verwacht. De heer
Lanser zei niet de indruk te hebben
dat de lonen zich zullen ontwikkelen
in de richting van een explosie, hoe
wel de situatie rond 1 juli volgens
hem wel kritiek kan worden.
De heer Lanser zei dit in Drachten
op een vergadering, waar hij vrij
veel kritiek kreeg te horen naar aan
leiding van het uur werkonderbre
king op 17 december vorig jaar.
anders dan andere.
Toneelspeler en TV-actio. ojroen Krabbé.
DEN HAAG Ht voortdurend gestoei met het akoestische mo
gelijkheden en onmogelijkheden van het Haagse Congresgebouw is
voor de bezoekers van de concerten van het Residentie Orkest een
vermoeiende zaak.
Gordijnen, houten wanden, micro-
foons ter ondersteuning van de klank,
hogere of lagere platforms wisselen
elkaar met vaste regelmaat af. Het is
ondoenlijk daarvan steeds weer ver
slag te doen; de akoestiek zou zo
doende meer in de belangstelling ge
plaatst worden dan de muziek.
Dit allee is uiteraard ook van in
vloed bij de te beoordelen prestaties.
Zo kan het voorkomen, dat bij het
ene concert de blazers nauwelijks te
horen zijn, terwijl zij een volgend
maal in de totale orkestklank over
heersen. Dat is dan ook de reden, dat
men zich gaat afvragen of het zo
langzamerhand geen tijd wordt, dat
het Residentie Orkest kiest voor de op
stelling die tot op dit moment het
gunstigste resultaat gaf.
Het experimenteren lijkt ook niet
gunstig voor de kwaliteit van het ge-
bodene De klassieke symfonie van
Prokofjef, waarmee Willem van Ot-
terloo het zaterdagavondconcert open
de klonk meer plichtmatig dan geïn
spireerd. De leiding van het orkest
dient er wel voor te waken, dat niet
alle moeilijkheden en tekortkomingen
worden afgewenteld op de akoestiek
van deze zaal.
De soliste van deze avond, de cel
liste Sarah Zaranelsova kreeg kort
voor optreden een galaanval. Zij
werd vervangen door concertmeester
Willem Noske, die het vioolconcert
van Mendelsohn vertolkte. Een goede
generale repetitie voor het optreden
van vanavond in Hilversum, waar
Mendelsohn ook op het programma
staat.
Noske legde met nadruk het accent
op het romantische element van deze
compositie en zo ontstond een gevoe
lige en tedere weergave van de hand
van een vakman Over de begeleiding
zou men in beoordelingstermen kun
nen spreken van: nagenoeg vol
doende.
Indien men zou kiezen voor 3e bes
te akoetische oplossing, dan is dat be
paald niet die van zaterdagavond. De
Brahmssymfonie nr. drie klonk hard
en brutaal. De elegische Brahms
kwam hierdoor in te geringe mate tot
bloei, met name in de hoekdelen.
Overigens gaf deze interpretatie de
indruk, dat men zich serieus voorbe
reidde voor een zo gaaf mogelijke
weergave.
Vriendelijk verzoek
om niet zelf het abonnements
geld te gireren maar de ac
cept-girokaart af te wachten,
en uitsluitend daarmee te be
talen.
