[eernink hoort twee
eer nee in Senaat
INTER
Oppositie kraakt ontwerp
van wet op ondernemingen
Xamer draagt na open
debat formateur voor
WW
Staatssecretaris negeert
meerderheid in Kamer
4
Voorgevechten hogere
lonen nu al merkbaar 1
Prachttapijt!
Geen pensioen
voor Joodse
oorlogsslachtoffers
Wetsvoorstellen verworpen
KVP-senator Middelhuis:
ürerleg over
»ek Koningin
u Indonesië
TARIEVEN
KRAAMZORG
OMHOOG
Nelissen overweegt
verlenging van
prijsmaatregel
7
WOENSDAG 3 MAART 1971
onze parlementsredactie
HAAG Minister Beer-
[binn. zaken) heeft giste-
de Senaat tweemaal een
lag geleden. Twee van
wetsontwerpen die al eer-
jor de Tweede Kamer met
ote meerderheid waren
ïomen, werden door de
Kamer van de tafel ge-
5verwierp de Senaat met
en en 23 voor het voorstel
e minister de invloed van
«•keurstemmen bij de ver-
"gen te vergroten,
pijnlijker was de neder-
van minister Beernink
■Jr met slechts zes stemmen
en 56 tegen het voorstel
Ide om de leeftijd voor het
f kiesrecht te verlagen.
nu duurt het weer jaren. Van Thijn
herinnerde eraan, dat zijn amende
ment, dat veel concreter was om de
leeftijdgrens te verlagen tot 18 jaar
was verworpen en dat het amende
ment van Wiegel, dat veel vager was,
en vatbaar was voor formalistische
kritiek, het wel heeft gehaald in het
prestigedebat in de Tweede Kamer.
Het is nu wel duidelijk, aldus drs.
Van Thijn, dat de wetgeving van mi
nister Beernink helemaal niet serieus
wordt genomen. In de Tweede Kamer
wil men hem nog wel redden om po
litieke redenen. In de Eerste Kamer
pakt men alles wat zakelijker aan.
Een gehaaste dr. A. Veerman (a.r.),
die het gisteren druk had in de
stuurgroep, zei de gang van zaken erg
jammer te vinden. De WD'er Wiegel, T^fitjplc
indiener van het amendement, wees
er in zijn commentaar op, dat minis
ter Polak geen bezwaar had tegen
zijn voorstel. „Maar door de vage op
merkingen van minister Beernink
heeft het ontwerp het niet gehaald in
de Eerste Kamer. Het resultaat is erg
ongelukkig door de uitermate vage
opmerkingen van minister Beernink.
De Eerste Kamer heeft hem een bre
vet van slecht verdedigen uitgereikt,"
aldus de heer Wiegel.
men, zodat de nummers 2 en 3 en
volgende op de lijst naar beneden
zouden verschuiven. Juist dit punt
oogstte bij het debat van vorige
week een storm van kritiek in de
Eerste Kamer.
Van verschillende kantén werd
erop gewezen dat de kiezer, die zijn
stem op de lijsttrekker uitbrengt,
daarmee akkoord gaat met de volg
orde van de lijst, met het hele team.
Het systeem van minister Beernink
maakt doorbreking van de lijstvolg
orde mogelijk, daardoor komt de
evenwichtige opbouw van de nieuwe
fractie in gevaar, werd toen aange
voerd.
aak van de laatste moeilijk-
ras het amendement-Wiegel,
leeftijdsgrens koppelde aan de
narigheid Omdat het hier om VOOrkCUrStCmmCH
indwetswijzigmg gaat, zal het
iren duren voordat zy die jon-
dan 25 en 23 jaar in de Ka-
laten en gemeenteraden kun-
orden gekozen.
iter Beernink verklaarde in de
Kamer, dat het standpunt van
»ring is, dat het passief kies-
lleen wordt verbonden aan de
echtelijke meerderjarigheid,
binet heeft dit standpunt inge-
na advies gekregen te hebben
it de minister noemde de „su-
undige", zijn collega Polak,
deelde minister Beernink in
rweer mee, minister Polak er-
toch ook wel, dat er meer in-
aties van het amendement mo-
ijn.
mogelijkheid tot onduidelijk-
de grondwet wilde de Eerste
niet.
;ter Beernink zelf verklaarde,
wetsontwerp door het amen-
Wiegel minder aantrekkelijk
iworden. Hij ging niet in op
tnodiging van de PvdA om het
rp maar in te trekken om de
vermijden, dat de Eerste
tegen de verlaging van de
•ens zou zijn.
laat het maar op stemming
ien", zei de minister. Gevolg:
men tegen en alleen de stem
de KVP'ers drs. M. J. J. van
oort, mr. C. E. Schelfhout, mr
Niers, A. J. Copray, mr. J. G
en ir. E. H. A. Kraaijevanger
rp r
tc P'
Het wetsvoorstel van mr. Beer
nink om de invloed van bij de ver
kiezingen uitgebrachte voorkeurstem
men te vergroten, werd eveneens met
een grote meerderheid verworpen.
Tegen stemden 41 senatoren, voor 23.
KVP, CHU, PSP en CPN stemden ge
heel tegen, terwijl AR, WD en PvdA
verdeeld waren.
Het voorstel beoogde het aantal
voorkeurstemmen, dat een kandidaat
nodig heeft om verkozen te worden,
te verlagen van 50 tot 25 procent van
de kiesdeler De Eerste Kamer was
het algemeen eens met deze verla
ging. De meerderheid had echter ern
stige bezwaren tegen het tweede deel
van het wetsontwerp, dat directe
stemmenoverdracht van de lijsttrek
ker op de nummers 2, 3, en volgende
van de lijst onmogelijk maakt.
Minister Beernink wilde dat de
kandidaten met genoeg voorkeur
stemmen' direct na de lijsttrekker
voor een zetel aan bod zouden ko-
Minister Beernink wees er echter
op dat verlaging van het benodigde
percentage alleen, volgens hem niet
genoeg is om het effect van de voor
keurstem werkelijk te vergroten. Dit
argument vermocht, zo bleek giste
ren, de meerderheid van de Kamer
niet te overtuigen.
De Tweede Kamer ging in januari
met het voorstel akkoord. Ook daar
had men kritiek op de onmogelijk
heid van directe stemmenoverdracht,
maar de meerderheid vond de ver
groting van de invlped van de voor
keurstemmen te be^ngrijk om het
voorstel hierom te verwerpen.
Een enorme brand heeft gisteren een zes verdiepingen hoog gebouw
in Brussel volledig in de as gelegd. Persoonlijke ongelukken deden
zich niet voor, maar de materiële schade is erg groot. In het gebouw
was een winkel en opslagplaats van radio's en televisietoestellen
gevestigd.
treurig
iardigd commentaar van
iamerlid drs. Ed van Thijn
n de overkant van het Haagse
lof; „Het is diep treurig, dat
klungelige wetgeving van mi-
leernink en Wiegel een goede
hals is gebracht".
Jolitieke partijen hebben de
g van de leeftijdsgrens tot 21
hun programma staan. Maar
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De oppositie
partijen in de Tweede Kamer
hebben gisteren het wetsont
werp op de nieuwe structuur
van de vennootschappen scherp
veroordeeld. PvdA, D'66, PSP
en PPR zijn van mening dat het
regeringsvoorstel geen wezen
lijke stap betekent naar de de
mocratisering van het bedrijfs
leven. „Het nu gekozen systeem
staat zelfs op gespannen voet
met de democratie", aldus drs.
Nederhorst (PvdA).
De kritiek van de oppositiepartijen
steekt schril af bij de lof die rege
ringspartijen vorige week voor het
wetsontwerp opbrachten. Mr. dr. Van
Schaik (KVP) noemde het zelfs het
belangrijkste wetsontwerp van deze
kabinetsperiode. Alleen de ARP ging
het wetsontwerp niet ver genoeg, wat
bleek uit de indiening van een amen
dement om belangrijke beslissingen,
zoals fusies en massaal ontslag ook
aan de ondernemingsraad voor te leg
gen.
De irritatie van de oppositiepartijen
vloeit vooral voort uit het feit dat de
regering in grote lijnen het unanieme
mze parlementsredactie
HAAG De Tweede
zal zo spoedig mogelijk
tomende verkiezingen op
1, een openbaar debat
over de door de Konin-
icnoemen kabinetsforma-
e kamer zal proberen in
rheid een voordracht aan
ingin op te stellen.
imer heeft' hiertoe eistpren
door met grote meerderheid
ie van het. KVP-Kamerlid
ten aan te nemen. D'66 en
lelte van de AR en de CHU
legen de motie,
ner wil het debat op 11 mei
Zij heeft kamervoorzitter
Van Thiel gemachtigd de regering te
verzoeken de nieuwe kamer zo vroeg
mogelijk bijeen te roepen. De rege
ring is momenteel nog van plan dit
pas op 18 mei te doen.
teren voor met het verzoek aan de
regering om de nieuwe Kamer eerder
bij elkaar te roepen, te wachten tot
dat het kabinet haar oordeel over de
motie heeft gegeven. De heer Jonge
ling heeft schriftelijke vragen over de
rj 1 motie gesteld waarop hij en ook de
Belangrijke Wijziging fractie van D'66 eerst antwoord wil
lAAG In Djakarta is tus-
Indonesische autoriteiten en
Tlandse ambassade overleg
ver een officieel bezoek van
Juliana aan Indonesië,
«•ordt gedacht aan de periode
ustus-begin september. Doch
in een programma staat nog
st. aldus de Ryksvoorlich-
it.
tnt Soeharto heeft, zoals be-
koningin vorig jaar tijdens
ïk aan Den Haag voor een
n Indonesië uitgenodigd.
De aanvaarding van de motie-Kolf
schoten betekent een belangrijke wij
ziging in de tot nu toe altijd gevolgde
procedure van benoeming van een
kabinetsformateur. Volgens de oude
procedure benoemde de Koningin de
formateur zelfstandig na het advies
van onder meer de fractievoorzitter
van de grote politieke partijen te
hebben ingewonnen. De redenen
waarom een bepaalde formateur door
de Koningin werd benoemd bleven
daardoor altijd duister.
De behoefte van de Kamer om deze
zaak voortaan in de openbaarheid te
laten afspelen was een van de be
langrijke argumenten voor de motie-
Kolfschoten. Verwacht wordt dat de
Koningin niet zal ajvijken van een
door de Kamer opgestelde voordracht.
Haar verantwoordelijkheid voor de
kabinetsformatie, die voorheen nogal
discutabel was, wordt nu duidelijk
naar de kamer verschoven. De WD-
fractieleider Geertsema wees er bij
de debatten over de motie-Kolfscho
ten al op dat de nieuwe procedure de
enige manier is om de onschendbaar
heid van de Koningin te handhaven.
Oudé procedure
Als de door de Kamer aangewezen
kabinetsformateur mislukt dan treedt
de oude procedure weer in werking,
de Koningin moet dan zelfstandig een
nieuwe formateur benoemen.
Het Kamerlid Jongeling stelde gis-
len hebben. De heer Geertsema wees
er echter op dat vervroeging van de
datum niets te maken heeft met een
regeringsoordeel over de nieuwe pro
cedure.
De motie-Kolfschoten heeft zoals
bekend in de Eerste Kamer nogal wat
ontstemming gewekt. Met' name de
VVD-senator Van Riel noemde het
een kwalijke zaak dat zo'n belang
rijke beslissing geheel buiten de Eer
ste Kamer om, kan worden genomen.
Hij vroeg zich ook af of de Koningin
de voordracht van de Kamer wel zal
moeten volgen.
DEN HAAG De tarieven van de
kraamzorg gaan vrij fors omhoog. De
minister van economische zaken en
de staatssecretaris van sociale zaken
en volksgezondheid hebben hun goed
keuring aan de tariefsverhoging ge
hecht
De prijzen voor interne kraamzorg
gaan met 15 gulden per dag omhoog
en tarieven van de wijkkraamzorg
met 5,50 per dag.
SER-advies met betrekking tot dit
onderwerp heeft gevolgd. „Dit advies
is een duidelijk compromis geweest,
met name de vakbeweging wilde veel
verder gaan", aldus de heer Neder
horst. „Zeker nu er al weer wat tijd
is verstreken betekent een dergelijk
advies voor ons niet het laatste
woord", zo zei hij. Zowel het SER-ad
vies als het wetsontwerp stellen de
raad van commissarissen centraal.
Deze raad die toezicht zal houden op
het bedrijf draagt zelf haar leden
voor (coöptatie). Aandeelhouders en
de ondernemingsraad kunnen echter
een aanbeveling doen, of hun veto
over een bepaalde kandidaat uitspre
ken.
AMENDEMENT
Drs. Nederhorst diende een reeks
amendementen in die het wetsont
werp in de geest van de PvdA-visie
moeten ombuigen. Het belangrijkste
daarvan is dat de raad van commis
sarissen voor tweederde moet worden
gekozen door een kiescollege van
aandeelhouders.en gekozen leden van
de ondernemingsraad. Het resterende
derde deel mag door de raad van
commissarissen zelf worden gekozen.
Een tweede amendement voorziet in
de benoeming van een regeringscom
missaris in grote nv's, die over een
geplaatst kapitaal en reserves be
schikken van meer dan een miljard
gulden. De regeringscommissaris zal
regelmatig verslag moeten uitbrengen
aan de Tweede Kamer, zulks in ver
band met het algemeen belang dat
dergelijke ondernemingen vertegen
woordigen. Een regeringscommissaris
wordt gekozen uit een voordracht van
vier personen door de SER. De Twee
de Kamer kiest er daaruit weer twee
en uit die twee benoemd de minister
er een.
EXPERIMENTEN
In een derde amendement wil drs.
Nederhorst bereiken dat het aantal
door een persoon te bekleden com
missariaten gebonden wordt aan een
maximum van vijf. Dit om ongewen
ste machtsvorming tegen te gaan. Een
vierde amendement verlangt een mo
tivering van de voordracht die de
raad van commissarissen over een
nieuw te benoemen lid doen. Ten
slotte diende de heer Nederhorst nog
een amendement in, waarin de toe
voeging van een experimenteer-arti
kel aan het wetsontwerp wordt voor
gesteld, zodat het de bedrijven vrij
staat een andere structuur te kiezen.
Het huidige wetsontwerp betekent
volgens drs. Nederhorst geen vooruit
gang en ook geen bijdrage tot echte
medezeggenschap. „iHet kreupel veto
en aanbevelingsrecht maakt dat de
raad van commissarissen een gesloten
club blijft. De bacil van de kliekvor
ming blijft, de commissarissen zullen
elkaar de bal blijven toespelen en de
werknemers zullen weinig uit kunnen
rechten", zo zei het Kamerlid. Hij
vreesde dat het wetsontwerp een
bron van gemor en ontevredenheid
met zich zal brengen, waaruit de
werknemers slechts een ding zullen
concluderen: „gooi het maar in mijn
pet."
Ook drs. Nypels (D'66) was het on
eens met het huidige wetsontwerp.
De visie van zijn partij staat lijnrecht
tegenover die van het wetsontwerp.
In principe moet de democratisering
van het bedrijfsleven de kant uitgaan
van arbeiderszelfbestuur. Niet de
raad van commissarissen houdt toe
zicht op het bedrijf, maar een perso-
neelsraad. De heer Janssen (PPR)
sprak van een schijnbare democratie,
waarbjl de machthebbers He macht
aan zich houden. Ook de heer Wie-
benga (PSP) kwam tot een scherpe
veroordeling.
Van onze parlementsredactie
DÉN HAAG In de Eerste
Kamer heeft de heer J. A. Mid
delhuis (KVP) verklaard dat de
eerste voorgevechten om hogere
lonen na 1 juli zich nu reeds be
ginnen af te tekenen.
Middelhuis, die ook namens de
fracties van de ARP en CHU
sprak, geloofde niet, dat de ho
gere lonen direct worden gevolgd
door hogere prijzen. Hij was het
beslist oneens met hen, die het
loonbeleid bij het ministerie van
economische zaken wilden on
derbrengen.
De heer Middelhuis had het werk
voor de drie confessionele partijen in
Van onze soc.-econ. redactie
DEN HAAG Minister Nelissen
(ec. zaken) voert op dit moment druk
overleg over een mogelijke verlen
ging van de prijsmaatregel. De prijs
maatregel een prijscalculatiebe-
schikking die het doorberekenen van
externe kosten verbiedt loopt per
16 maart af.
De prijzenoverlegcommissie is voor
volgende week woensdag bijeenge
roepen. De vertegenwoordigers in de
ze commissie werkgevers, werkne
mers en consumentenorganisaties
beraden zich op dit moment in eigen
kring over een antwoord aan de be
windsman.
De werkgeversorganisaties hebben
zich inmiddels bij voorbaat tegen een
verlenging van de prijsmaatregel ge
keerd.
Voor invaliden geen
lager treintarief
Van een verslaggever
DEN HAAG Staatssecretaris M.
J. Keyzer zal bij de spoorwegen niet
aandringen op het invoeren van spe
ciale tarieven voor invaliden met
meer dan 80 procent invaliditeit, in
de geest van de reeds bestaande rege
lingen voor 65-plussers. Dit blijkt uit
het antwoord van de staatssecretaris
op schriftelijke vragen van de Ka
merleden dr. A. P. Oele en C. Egas
(beiden PvdA).
De spoorwegen hebben al onder
zocht of er voor invaliden een spe
ciaal tarief zou kunnen worden inge
voerd, maar dit onderzoek leverde
geen positief resultaat op. Voorwaar
den voor een tarief, als voor 65-plus
sers is ingevoerd, zijn: er moet een
positief financieel resultaat zijn en de
desbetreffende markt moet duidelijk
zijn af te bakenen, aldus de staatsse
cretaris ki zijn antwoord.
de Senaat gedeeld met de heer J.
Heij, afgevaardigde van de CHU. De
ze pleitte voor een progressief, sociaal
beleid. De inkomensverdeling en het
vermogensbeleid moeten vooral ge
richt worden op een verhoging van
de lagere inkomens. Het loonbeleid
moet gericht worden op het inhoud
geven van de eigen verantwoordelijk
heid.
De heer Heij drong aan op een op
trekking van de w.a.o.-uitkeringen
voor oud-invaliden.
VERVREEMD
De senatoren, die zich nog niet over
deze zaak hadden kunnen uitspreken,
gingen gisteren uitvoerig in op de
loonmaatregel. Mevrouw I. Vorrink
(PvdA) zei dat de regering de vakbe
weging van zich had vervreemd. Ze
wilde van minister Roolvink weten,
wie nu in het kabinet de loonpolitiek
bepaalt: hij of minister Nelissen.
De WD-er H. J. Louwes sprak
daarentegen over de politieke en „so
ciale" moed van minister Roolvink
bij het verdedigen van de loonwet.
Hij legde er de nadruk op dat een
geheel zelfstandige benadering van
het loon- en prijsprobleem niet moge
lijk is.
Verder denkend aan de EEG, vroeg
de heer Louwes zich af, hoe lang we
de politiek van sociale solidariteit
zullen volhouden in een Europese ge
meenschap, waarvan de meerderheid
geneigd is het individu een grotere
verantwoordelijkheid te geven. Hij
waarschuwde deze en de volgende re
geringen niet te ver te gaan met de
solidariteit. Op sociaal gebied moet
begonnen worden met de Europeani
sering.
Fiin om over de vloer te hebben.
5 jaar slijtage garantie
(Wyers staat er achter)
H. J. van der POEL
Drs. G. M. Nederhorst -
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Er komt geen
speciale pensioenregeling voor
de Joodse oorlogsslachtoffers.
Staatssecretaris mr. H. J. van
de Poel van maatschappelijk
werk blijft weigeren deze wens
van de meerderheid van de
Tweede Kamer in te willigen.
De groep, waarom het gaat wordt
geholpen via een rijksgroepsregeling
op basis van de bijstandswet. Het
gevolg 'van de weigering is, dat nog
vóór de verkiezingen in de Tweede
Kamer een debat zal worden gehou
den over het niet uitvoeren van de
motie-Voogd (P.v.d.A.), waarin om
de pensioenregeling werd gevraagd.
Mr. Van Thiel, de voorzitter van de
Tweede Kamer, is bereid de kwestie
op de agenda te plaatsen.
Het bezwaar van de staatssecreta
ris was, dat de motie niet duidelijk
was en verwarrend. De heer Voogd
is nu van plan de aangepaste motie
opnieuw bij de Tweede Kamer in te
dienen, waarna het debat gehouden
kan worden.
Zoals bekend nam de Tweede Ka
mer 26 mei vorig jaar de motie-
Voogd aan. Over de motie, waarte
gen de KVP, ARP en CHU stemden,
werd niets meer vernomen. Maar in
december krijgt de Kamer de schrif
telijke mededeling, dat de motie niet
wordt uitgevoerd. Het gevolg was dat
de staatssecretaris een geïrriteerd
voorlopig verslag van de Tweede
Kamer op zijn tafel kreeg, waarin
nogmaals wordt aangedrongen op de
pensioenvoorziening.
Het bezwaar van de Kamer-meer
derheid is vooral van psychologische
aard: de zo zwaar getroffene is aan
gewezen op de bijstandswet.
NIET EXCLUSIEF
In zijn antwoord op het voorlopig
verslag schrijft de staatssecretaris nu,
dat hij wel het uitzonderlijk karakter
van de vervolging van de Joodse me
deburgers en het eigen lot van deze
Soep van medeburgers onderkent.
aar een exclusieve pensioenrege
ling voor deze groep vindt hij niet
juist Ook in Joodse kring heeft men
hiertegen bezwaar.
Verder wijst mr. Van de Poel op
de velen, die kampen in het vroe
gere Nederlands-Indië en in andere
delen van Azië hebben overleefd.
De bewindsman geeft toe, dal een
pensioenregeling een andere gevoels
waarde heeft dan een bijstands^ege-
ling. Maar juist om deze reden is de
rijksgroepsregeling zoveel mogelijk
afgesteiqji op de wensen van de Jood
se oorlogsslachtoffers. Zoals hij ook
reeds in december aan de Tweede
Kamer schreef houdt de staatssacre-
taris vol, dat de nieuwe regeling ge
heel is afgestemd op de bijzondere
noden en behoeften van de vervolg
den.
Verwacht wordt, dat ook veel
Joodse Nederlanders in het buiten
land (Israël) van de nieuwe rege
ling gebruik zullen maken. Op 31 de
cember 1970 kregen 1.125 vervolgden
een periodieke uitkering. Maar het
ziet er nu reeds naar uit. dat dit aan
tal zal uitgroeien tot 5.600. De totale
kosten zullen in 1971 ongeveer ƒ28
miljoen bedragen.
GEEN OVERLEG
De meerderheid van de Kamer
heeft de staatssecretaris naar aan
leiding van het niet uitvoeren van de
motie-Voogd verweten, dat hij geen
overleg had gepleegd met de indie
ners. De motie zou namelijk verwar
rend zyn en de strekking niet duide
lijk.
Mr. Van de Poel slikt dit verwijt
niet, omdat over deze kwestie nu in
de Kamer verschillend wordt ge
dacht.
Voor de uitvoering van deze lijks-
groepsregeling zijn de gemeenten
Amsterdam, Arnhem, Den Bosch,
Groningen, Rotterdam en Utrecht
aangewezen. Geregeld zal er overleg
gepleegd worden met de belangen
organisaties. De betrokkenen v, or
den zoveel mogelijk thuis bezocht.
De uitbetaling geschiedt in beginsel
via bank en giro.
De belangenorganisaties, aldus de
staatssecretaris, oordelen gunstig
over de inhoud van de regeling.
Maar zij blijven bij hun wens van
een pensioenvoorziening.
