Oude Westen mag trots
zijn op modelschool
geen last post
taptoe delft
i
Dirigent Zonneveld
kreeg harde school
VOORBEELD VOOR NIVEAU-ONDERWIJS
Apart bureau
milieubeheer
WIJ WEER THUIS"
„ZONDAG ZIJN
door
Leen Post
gereikt. Op stations, parkeerterreinen,
bij bushaltes en andere strategische
plaatsen werden door linkse jongeren
tegen taptoe Delft gedemonstreerd.
DEN HAAG „Zondag zijn
wij weer thuis." Een beetje
verlangend kijken de uit Ak-
krum afkomstige heer en me
vrouw Zonneveld uit naar hun
terugkeer naar hun Friese ge
boortegrond, die zij toen zij pas
getrouwd waren 35 jaar gele-
Een spectaculair moment vorm
de vorig jaar het optreden van
de commando's, die als zwalu
wen van de hoogste torentrans
van de Nieuwe Kerk in Delft
naar het taptoeterrein zweefden.
door
Bert Molenaar
den verlieten. De reden voor
hun vertrek uit het land van
de meren en weilanden was de
muziek, waarvan de heer J.
Zonneveld reeds op achtjarige
leeftijd in de ban raakte.
Rondtrekkend als trompettist en
violist heeft de heer Zonneveld
alle kanten van het leven van een
musicus van dichtbij meegemaakt.
Uiteindelijk werd het Den Haag.
waar hij naast zijn muziekhandel
jarenlang trompet- en vioollessen
heeft gegeven.
ROTTERDAM Met het naderen van de lente nadert als vanzelf
ook weer de tijd dat de diverse actiegroepen in de wat genoemd
wordt oude wijken van Rotterdam van zich zullen doen spreken. In
sommige, misschien wel vele, gevallen hebben deze groepen gelijk,
als het gaat om het creëren van een beter leefmilieu. Te weinig
realiseert men zich echter dat bij dit kunnen leven in een wijk ook
een geestelijk leefmilieu noodzakelijk is. De achterzijde van de actie
medaille is dan ook dat buitenstaanders de wijk als alleen maas
narigheid aanmerken en dat de bewoners zelf zich in elk geval niet
gelukkiger gaan voelen. Het gevolg is verhuizen, en als dat niet lukt
een zekere gelatenheid voor wat de eigen directe omgeving aangaat.
werkt? Het eenvoudigste voorbeeld is
wel dat elke les op drie verschillende
manieren wordt uitgelegd aan de
groepen.
BOEKJES
door
Jan Ladenius
Het Oude Westen is zo'n wijk. Via
alle mogelijke publiciteitsmedia komt
dit stadsdeel naar buiten als een wijk
waarin het vrijwel onmogelijk is te
leven. Dit is er niet, dat Ls er niet, zo
is het te kort en zo weer te lang.
De wijk mag dan een aantal dingen
niet hebben, wat er wel is, is een
school waarop iedereen terecht trots
mag zijn.
Volgend jaar zal de St. Augustinus-
school in de Gaffelstraat wellicht als
centrumschool gaan fungeren. De
heer J. J. H. Dezaire (36), sinds 1965
ambulant hoofd van deze school
toen nog gesplitst in drie verschil
lende scholen legt uit wat dat wil
zeggen. Met alle vernieuwingen die
zich op velerlei terrein aan het vol
trekken zijn krijgt ook het onderwijs
een andere opzet. De St. Augustinus-
school is bijna zo ver gevorderd met
deze vernieuwingen dat de school zal
kunnen fungeren als informatiebron
voor alle „conventionele" scholen.
In zijn huis aan de Ringdijk vertelt
de heer Dezaire, Limburger van ge
boorte, hoe dit tot stand gekomen is.
In augustus 1965 werden drie scholen
in het Oude Westen, te weten de En-
gelbewaarderschool. de St. Francis-
cusschool en de St. Augustinusschool
samengevoegd tot een geheel. De ach
tergrond van deze samenvoeging was
eigenlijk het verkrijgen van een gro
tere school omdat de indruk bestond
dat de scholen min of meer aan het
aflopen waren, ook al door de zekere
mate van gelatenheid, die er onder
het personeel heerste.
Ten onrechte, zo zegt de heer De
zaire nu, wij begonnen met 300 leer
lingen en staan nu op 370. Zo ook met
de leerkrachten die van 13 op 16
kwamen. Alleszins reden om tevreden
te zijn.
MIUEl!
In het Oude Westen, en dat geldt in
feite voor elke drukbevolkte stads
wijk waar ook in Nederland, heb je
te maken met een enorm gemêleerd
milieu. Wat mij in het begin nogal
opviel was het feit dat de kinderen
zich wat de taal betreft vaak moeilijk
konden uiten. Voor ons leerkrachten
brengt dit mee dat het moeilijk is je
een oordeel te vormen over de moge
lijkheden van dat kind. Als je een
maal zo ver bent dat dit probleem
onderkend wordt dan weet je ook het
medicijn.
Gegeven het gemengde milieu was
het mijn overtuiging dat klassikaal
onderwijs in feite ondenkbaar was.
Op die bewuste augustus in 1965
stapten we dan bok radicaal van dit
systeem af. Achteraf gezien is het
duidelijk dat er toen bewust risico's
zijn genomen, maar is het kind dat
niet waard?
Aanvankelijk probeerden we het
met een indeling in tweeën. Na twce
maanden kwamen we er achter dat
dit niet de oplossing was. Het ver
schil tussen de kinderen onderling
was nog te groot. De rest van dat
jaar werkten we aan een volledig
nieuwe opzet die beslist als uniek
aangemerkt mag worden.
Van het klassikaal en later dus
tweegroepen-onderwijs gingen wij in
het Oude Westen, als een van de eer
ste scholen in Nederland, over op het
niveau-onderwijs. Onderwijs geënt op
de intelligentie van elk kind. Het re
sultaat is drie groepen voor het ge
mak A, B en C te noemen. In de
praktijk werkt dit fenomenaal. zo
stelt de heer Dezaire vast. Hoe dit
Hoe worden de groepen bezig ge
houden als de leraar bijvoorbeeld met
groep B aan het werk is? Dat was
één van de problemen waarmee we
in het begin geconfronteerd werden,
aldus de heer Dezaire. We zochten en
vonden een leerstof die aansloot op
hetgeen de leraar zojuist had verteld.
Boekjes waarin de kinderen zelf kon
den invullen vormden de oplossing.
In dit verband merkt de heer De
zaire op dat hij hiermee radicaal wil
de afrekenen met de gebruikelijke
manier van bezig houden namelijk
tekenert en zelf lezen hetgeen een
verplicht en in de grond van de zaak
ook nutteloos bezig houden betekent.
Hoe radicaal de St. Augustinusschool
met dit verplicht bezig houden heeft
afgerekend blijkt wel uit het feit dat
alle vrije leesboeken zijn verdwenen
om, zoals de heer Dezaire het stelt, de
verleiding weg te nemen.
Als een van de grootste voordelen
van het niveau-onderwijs ziet de heer
Dezaire het feit dat het kind zich
nooit gediscrimineerd voelt. Het kind
in groep A kan een zeven halen,
maar het kind in groep C evengoed,
al zal het duidelijk zijn dat die ze
vens van elkaar verschillen. Voor het
kind blijft een zeven echter een ze
ven.
Hoe staat de heer Dezaire tegeno
ver een oudercomité? Eerlijkheids
halve moet ik zeggen dat ik de nood
zaak van zo'n comité in het begin niet
ingezien heb. Nu ben ik evenwel
uiterst blij met het werk dat zij ver
richten. Een school die aan het expe
rimenteren is kan eigenlijk niet zon
der hulp van ouders, zo stelt hij
Niveau-onderwijs dus voor de vak
ken rekenen, taal en lezen. 's-Mor-
gens vijf kwartier en 's-middags een
uur is de hele school bezig met bij
voorbeeld alleen maar rekenen of al
leen maar taal. De andere vakken, de
zogenaamde zaak-vakken (aardrijks
kunde, geschiedenis, biologie e.d.)
worden wel in een soort klassikaal
verband gegeven maar de ouder van
nu zal er zijn of haar eigen school
beslist niet in kunnen terugvinden
Wij zijn nu bijna twee jaar bezig
met een grote zaal waarin behalve
een documentatie-centrum alle audio
visuele middelen staan opgesteld.
Door middel van radio, televisie, pro
jector, filmtoestel, video-recorder,
overhead projector and viewers, zijp
we in staat het kind een les aan te
bieden waarin alle „zaakvakken" aan
bod komen Geen vaksplitsing dus. In
dit verband komt de taak van de le
raar naar voren Ook hier verande
ringen die neigen naar de middelbare
school, akleerkrachten geven de
kinderen van de St. Augustinusschool
dezelfde les. Niet de leraren maar de
kinderen verwisselen dus van lokaal
hetgeen een heel organisatieschema
vergde.
Kunnen de kinderen ook tijdens de
zes jaar dat zij op school zijn van
groep veranderen. Het is niet zo, zo
legt de heer Dezaire uit, dat een kind
voor lezen bijvoorbeeld in groep B zit
daar ook voor rekenen in moet horen.
Hoewel dit uitzonderingen zijn komt
het voor dat een kind voor wat deze
vakken betreft in drie verschillende
niveaus meedraait. Overstappen van
de ene naar de andere groep is ook
mogelijk, het hangt van de vorderin
gen van het kind af.
Het laatste punt dat de heer Dezai
re voor wat de organisatie binpen de
St. Augustinusschool aangaat naar
voren brengt is de eerste klas. Het
„naar de grote school" gaan wordt
steeds meer een vervagend begrip. De
elementaire basis voor ander onder-
wijs-van-morgen is een brugklas met
de paedagogische sfeer van een kleu
terschool. Dat al deze ontwikkelingen
duidelijk tenderen naar een scholen
gemeenschap is duidelijk. Dezaire:
Binnen niet al te lange tijd zijn we
dan waar we wezen moeten.
Dat de totaal andere aanpak enor
me moeilijkheden met zich mee heeft
gebracht en nog brengt zal duidelijk
zijn. „Enorme medewerking krijgen
we van de Rijksinspectie die de zaak
vanaf 1963 nauwlettend volgt. Dat we
soms met de wet in strijd kwamen
was onvermijdelijk. De Rijksinspectie
handelde evenwel steeds naar de
geest van de wet. Het gevolg is ge
weest dat extra subsidies en extra
leerkrachten gegeven werden als
aangetoond werd dat dit ook verant
woord was.
STEUN
Een ander belangrijk punt is de
aansluiting bij de School Advies
Dienst. Tot nu toe heeft deze dienst
ons de steun niet kunnen geven die
we nodig hadden maar niet onbelang
rijke uitbreidingen die daar voor de
deur staan zijn zonder meer hoopge
vend. Het systeem dat wij hanteren
moet immers vastgelegd worden zo
dat anderen er gebruik van kunnen
maken.
De School Advies Dienst heeft dan
ook een driejarenplan opgesteld dat
in 1974 afgerond zal worden en dat
waarborgen geeft voor de steun die
de St. Augustinusschool van hun ver
wacht.
Dat de' ouders en dus de be
woners van het Oude Westen
toch wel een beetje van die ge
latenheid hebben laten varen,
ondanks alle negatieve berichten,
blijkt wel uit het feit dat wij
als leraren verrast werden met
een video-recorder van zo'n
4.500, die door de ouders zelf
is betaald. Het Oude Westen een
rot wijk? Als ik die video
recorder zie en constateer hoe
gelukkig de kinderen op school
zijn weet ik wel beter. Hopelijk
gaat ook de wijk in zijn totaliteit
beseffen dat niet alles bij defi
nitie verkeerd zit in hun woon
wijk.
„Het leven van een musicus was
een hard en moeilijk bestaan", al
dus de heer Zonneveld, die heel
wat op heeft moeten geven om
zich een plaats in deze zo aparte
wereld te verwerven. Acht jaar
was hij toen hij voor het eerst een
trompet aan de mond zette. Dat
was in de harmonie van zijn ge
boortedorp Akkrum.
Zeer geboeid door dit blaasin
strument ging de heer Zonneveld
les nemen bij de eerste trompet
tist van het Gronings Symphonie
Orkest, waarvoor hij steeds heen
en weer moest reizen naar Gro
ningen. De vader van de heer
Zonneveld, die een boerderij had,
gaf hem een goede trompet, maar
onder de voorwaarde, dat hij met
het melken zou helpen. Hiermee
brak voor de heer Zonneveld een
enorm drukke tijd aan.
Overdag les nemen in Gronin
gen en 's avonds om de lessen te
betalen trompet spelen op bruilof
ten, soms wel tot diep in de nacht,
zodat het bloed op zijn lippen
stond en daarna even slapen en
dan weer gaan melken. Lange tijd
heeft de heer Zonneveld deze har
de leerschool gevolgd. Dé moeite
werd beloond, toen hij naast zijn
leraar tweede trompettist werd in
het Gronings Symphonie Orkest.
Na een aantal jaren vertrok de
heer Zonneveld naar Assen en de
kringloop volbrengend kwam hij
begin 1936 in Den Haag aan. maar
niet meer als orkest-lid. Weliswaar
had hii in die tijd gesolliciteerd
naar een plaats als blazer in het
Residentieorkest, tegelijk met de
huidige trompettist daar Theo
Laancn. maar door samenloop van
omstandigheden raakte de uitnodi
ging om in Den Haag proef te ko
men spelen zoek en zo viste de
heer Zonneveld achter het net.
Een hele andere kant van de
muziek werd het toen. In het jaar
van zijn komst naar Den Haag
ging hij ook bij de KMK destijds
o-l.v. Walter Boer. „Een heel an
dere KMK dan tegenwoordig,"
vindt de heer Zonneveld, „vroeger
ging de kapel veel meer de straat
op voor marsen en stond je veel
dichter bij het publiek." Hoewel er
veel leuke kanten aan het blazen
in deze kapel zaten, stapte de heer
Zonneveld in 1952 uit de kapel,
omdat hij als klassiek musicus het
altijd blazen van marsen ging ver
velen.
In de tijd dat de heer Zonneveld
in Den Haag is geweest heeft hij
zeer veel dirigentschappen bij al
lerlei harmonieën en muziekver
enigingen bekleed. ,„Ik heb eens
uitgerekend dat ik in die 35 jaar
110 jaar dirigent ben geweest, als
ik al die jaren bij de ongeveer 15
orkesten optel." Naast het dirigeer
stokje. zwaaide hij ook de scepter
in zijn muziekhandel.
Voor hem een bijzonder moei
lijk beroep, omdat hij verzot is op
aparte instrumenten en daar moei
lijk afstand van kan doen. In een
klein kamertje achter de winkel
zijn in de loop van de jaren al heel
wat jongeren en ouderen in de mu
ziek ingewijd, zowel mensen met
talent b.v. Klaas van Vliet een
hoornist uit het Rotterdamse Phil-
harmonisch orkest als ook men
sen. die na een jaar hard oefenen
niet verder zijn dan het spelen van
„Stille nacht".
Deze week heeft de heer Zonne
veld afscheid genomen van zijn
vele harmonieën. Hij hoopt zondag
met zijn vrouw weer terug te keren
naar hun „heitelan", waar zij te
midden van water en weilanden
van de rust gaan genieten.
DEN HAAG Zuid-Holland gaat
extra aandacht aan het milieubeheer
schenken door er onder meer een
apart bureau voor in te stellen.
„We moeten ook weer geen milieu
maniakken worden." zei vrijdagmid
dag ged. mr. H. B. Engelsman in de
provinciale statenvergadering van
Zuid-Holland. Hij ging in op een se
rie vragen van statenleden, van wie
de leden van de samenwerkende frac
ties van de PvdA. PSP en PPR de
luchtverontreiniging in Rijnmond uit
een oogpunt van volksgezondheid on
aanvaardbaar hadden genoemd.
Mr. Engelsman deelde mee dat de
vestiging van een hoogovenbedrijf op
de Maasvlakte 4 februari weer aan de
orde komt in een gesprek van de con
tactgroep van provincie Zuid-Holland,
Rijnmond cn Rotterdam.
„Op verzoek van het gewest Leiden
wordt bekeken of daar een aantal
meetpunten voor het registreren van
luchtverontreiniging kan worden in
gericht," zo liet mr. Engelsman weten.
ZATERDAG 30 JANUARI 1971
nJELFT Het spektakelstuk „TAPTOE DELFT" zal ook dit
jaar in principe doorgaan! In tegenstelling tot aanhoudende
v ruchten, dat in 1970 voor de laatste maal de klaroenstoten over
i oude historische Delftse Markt schalden en het zware tromge
vermengd met langdurige ovaties, tegen de schilderachtige
veltjes opklaterde, zal de oude Prinsenstad ook in de komende
^mer van 1971 in de ban van dit nationale muziekgebeuren ra-
)r n. In de schaduw van de Nieuwe Kerk wordt op het bureau Del-
sta het domicilie van het Taptoecomité 1971 hard aan
t taptoeprogramma gewerkt. Nog begin van de volgende maand
»opt men het conceptprogramma gereed te hebben.
d 'aptoe Delft, die dit jaar voor de
ttiende keer zal worden gehouden,
de afgelopen periode niet een
delijk, maar vooral ook een inter-
ionaal begrip geworden. Buiten-
dse toeristen, die ons land aande
lf i, noteerden Taptoe Delft vaak als
w ste bezienswaardigheid op hun
>i sschema. Maar niet alleen uit het
itenland, ook uit eigen land trok
G kleurige muziekfeest grote be-
J gstelling. Vooral uit de zuidelijke
1 ivincies trokken vele reisgezel-
k appen tegelijk naar Delft op. Toch
de belangstelling voor Taptoe
Lft, vooral de laatste jaren, sterk
enomen.
forig jaar zakte het aantal bezoe-
Mrs op de tribune zelfs tot veertig-
izend. Nu mag het getal veertig-
g< izend nog als 'n magische respecta-
gi e hoeveelheid in de oren klinken,
de it staat, dat dit aantal bezoekers te
KI! I ligt om dit monsterfeest te kun-
n financieren. Het taptoecomité
re ift nauwkeurig berekend, dat men
üj ïtdu izend bezoekers tekort kwam
jj, het ernstige tekort te dekken. Met
i bezoekersaantal, dat rond de vijf-
duizend ligt, zou men het dure
st financieel rond kunnen krijgen.
DUUR FEEST
Taptoe Delft kost vooral zoveel
B d, omdat er zoveel deelnemers bij
n betrokken. Niet minder dan een
F izendtal medewerkenden worden
je Dr dit grandioze feest van klank en
da ur ingezet. Dat betekent, dat voor
;eveer duizend mensen logies ge
boden moet worden. Weliswaar wor-
n n enkele kazernes in de directe
igeving van Delft als tijdelijke ho-
ruimte omgebouwd. maar dat
•a[ ;mt niet weg, dat daar hoge kosten
verbonden zijn.
I Alleen al het vervoer van en naar
kazernes kost veel geld. En dan is
■t niet eens gesproken over de voc-
v,t en de veelomvattende geluidsin-
yWaties, die op het immense Markt-
uriÉn moeten worden aangelegd,
ik, Ook de opbouw van de enorme tri-
nes, waaronder de grote overdekte
v itribune, en de kostuums van de
v ïsgroepen, om maar enige onderde-
i te noemen kosten geld. Vooral het
igen van deze kosten en de tanende
langstelling voor Taptoe Delft zijn
c sschien onder meer de oorzaak van
ontstaan van vele geruchten ge-
j est, dat taptoe '70 als het ware een
po t" zou zijn geweest. Mis
lik lien ook vormden bij een bepaalde
in ons land de geruchten de
ns als vader der gedachten om de
ctaculaire taptoe „geruisloos" te
,ev en verdwijnen.
A PROTESTEN
;ho
Vooral de laatste jaren werd het
A ntal protesten, dat tegen het tap-
A -evenement opklonk steeds hevi-
Thi en talrijker. De Delftse politie
m-e n daar over meepraten. Vooral het
M t 1969 was ontmoedigend. Nog
lar nauwelijks marcheerden de
M <psen de markt op, of een electrici-
nth 'skast brandde uit en er moest nood
yri >aratuur aangelegd worden. Een
der incident vormde het doorsnij-
van een electriciteitskabel, waar-
de taptoe zonder verlichting
'am te zitten. Een climax in de an-
"iptoe terreur zou op de laatste
id van het taptoegebeuren plaats
iben, wanneer het voornemen van
IT i aantal studenten om de taptoe'
t popmuziek te verstoren, niet op
1 t laatste moment verijdeld werd.
Sv
üsten aan zendapparatuur, micro-
01 ns en platen werd in beslag geno-
in, die opgeslagen lagen in een kerk
bouw aan de Burgwal, direct bij
T taptoeterrein.
Kt^an bezoekers van de taptoe wer-
folders met anti-taptoeleuzen uit-
BEZWAREN
De meeste protesten kwamen met
elkaar sterk overeen. Men was van
oordeel, dat het met dood en verderf
geassocieerde Leger hier ten onrechte
als een groep vrolijke muzikanten de
aandacht trok en goodwill kweekte.
„In werkelijkheid zag het grimmige
leger er niet zo goedwillend en vrien
delijk uit", aldus deze protesterenden.
Vooral doordat mensen van naam,
zioals Jules de Corte en ds. J. H.
Wijntje, hervormd predikant ln
Delft, bijzonder nauw bij de demon
straties betrokken waren, werd de
kluwen van protesterenden steeds
groter.
Vorig jaar werden tijdens de taptoe
bijna geen incidenten gemeld. Velen
meenden misschien, dat het toch de
laatste taptoe zou zijn en men zich nu
maar niet meer zo druk moest ma
ken.
Ook het vertrek van ds. Wijntje en
Jules de Corte naar elders zijn er
misschien niet vreemd aan geweest.
In ieder geval staat het vast, dat
taptoe Delft de laatste dagen in
augustus van dit jaar door zal gaan.
Met het ministerie van Cultuur, Re
creatie en Maatschappelijk Werk
worden besprekingen gevoerd over
een subsidieregeling voor de taptoe.
Het conceptprogramma is gereed en
zal begin februari besproken worden.
Evenals dat de laatste jaren gebrui
kelijk geweest is, zal ook nu het mi
litaire karakter van de taptoe ten
dele verdwijnen. Vormden vorig jaar
fragmenten uit de populaire musical
„Hair" en een gedanste horlepiep
hoogtepunten, ook dit keer heeft men
weer enkele zeer originele program
ma-onderdelen bedacht. Op het
Delftse Stadhuis wordt een enquête
onder de burgerij naar de mening
over de taptoe voorbereid. De uitslag
van deze enquête zal echter niet meer
bepalend zijn voor het wel of niet
dóórgaan van déze Taptoe '71.
DEMOCRATIE
Het taptoe-comité is van mening,
dat in een democratisch land ieder
het recht moet kunnen hebben om
zijn wil te doen. Dat wil zeggen, dat
minderheidsgroepen wel het recht
hebben om te demonstreren, enz.,
maar niet de dwang moeten kunnen
uitoefenen om een bepaalde manifes
tatie gewoonweg te verbieden. Al
hoewel de opzet van Taptoe Delft dus
ongewijzigd blijft en ook in het re
pertoire niet veel wijzigingen voorko
men, neemt het comité zich wel voor
meer reclame te gaan maken.
Heeft men de voorgaande zeventien
jaren de reclame geheel zelf verzorgd
met inschakeling van de VVV, thbns
heeft men een groot Rotterdams re
clamebureau ingeschakeld. Want vast
staat, dat wil men de enorme kosten
kunnen dekken, men acht tot tiendui
zend bezoekers meer zal moeten trek
ken dan vorig jaar. En dat is een
respectabel aantal. Men is er echter
van overtuigd, dat dit zal lukken.
Mocht dit aantal bezoekers
niet meer bereikt worden en zou
ook de subsidietoezegging van
het ministerie van C.R.M. on
verhoopt tegenvallen, dan staat
bijkans wel vast, dat Taptoe
Delft 1971 wel echt het laatste
Delftse spectakelstuk zal zijn ge
weest.
Dl heer Dezaire temidden van
de audio-visuele apparaten. Op
de achtergrond de video-recorder,
een geschenk van het Oude
Westen.
