'eel gevangenen kunnen
niet verdragen
Breuk in Gemenebest
voorlopig voorkomen
Luchtkussentreinen langs
grote Europese steden
Jos Schrijver: „Je gaat gewoon kapot"
Jedigvercorgrie
iSMinitrips
leigenland
te
«t
Engeland houdt vrijheid van handelen
w jet-missie
n de mist
Frans kernprogram
niet gestagneerd
Assemblee akkoord met Euro-metro
Mv Lai-klachten
ingetrokken
Krachten tegen
Israël
mobiliseren
Grote belangstelling
voor Van Gogh in
San Franeisco
Kaper krijgt
acht
maanden
Schadevergoeding
voor voorlopige
hechtenis
ZATERDAG 23 JANUARI 1971
door Rolf Hoekstra
[SSEN „Ik bonkte huilend met m'n hoofd tegen de
Jureu van de strafcel. Helemaal overstuur. Ik wist niet
,p wat ik deed. Ik voelde me dier worden, opgesloten in
ijpi, een beest". Jos Schrijver uit het Gelderse Huissn,
vertelt hoe een paar maanden celstraf je geestelijk
bunnen slaan.
(dienstweigeraar -bracht hij
laanden in voorarrest door
huis van be-
l, waarvan anderhalve
in De Sprang, het onlangs
Me gedeelte voor jeugdige
renen. In die tijd heeft hij
Ier mensen, die niet meer
iet gevangenisleven opge-
waren, pogingen tot zelf-
meegemaakt. Daarom
«hij 'minister Polak van ju-
aangeklaagd wegens het
Wjten tot zelfmoord.
van de gevangen, die de gang
gl sohoonamekn was, keek toe-
idoor het ruijte van de cel.
z'n vriend zat opgesloten. Hij
feen twee benen bungelen en
puwde onmiddelijk een be-
f. De jongen kon door mond-
Ibeademing nog bijtijds van
worden gered".
(ndere drie gevallen zijn .los
er bekend gewordne iijdens
|iten. „Je ziet dat iemand plot-
pm beide polsen een verband
bewaarders hebben zwijg -
zodat de buitenwereld van
leet. Volgens mij is het aantal
fn tot zelfmoord in de Ncder-
gevangenissen schrikwekkend
weigerde dienst, om-
principi le bezwaren heeft te-
struktuur van defen-
Wet op de gewetensbezwaren
hierin niet, zodat hij han-
llet onderzoek werd opgesloten
'"ute van bewaring te Scheve-
Gestolen
;t je eerst melden bij de
■atie, waar je je waardevolle
spullen, zoals rijbewijs en geld, kan
afgeven. Horloge en ringen mag je
houden op eigen risico. Er wordt
enorm veel gestolen. Je vingeraf
drukken worden genomen en vervol
gens ga je naar de badmeester".
„Na de douche word je nagekeken
op verdacht voorwerpen. Ook je kle
ren worden onderzocht. Dan word je
naar je cel gebracht en doet de be
waarder voor het eerste de duer ach
ter je op slot. enorm deprimerend.
Alles klinkt hol, steeds weer het
dichtslaan van delren en het rinke
len van sleutels. Maar na een paar
dagen hoor je dat niet meer".
„De eerste weken word je geobser
veerd. Kijken ze wat voor jongen je
bent. Of je in groepsverband kan
worden opgesloten. Als je een beetje
agressief bent krijg je cellulair. Ze
vonden mij een rustige jongen, dus
geschikt voor oplsuiting in een cel
voor zes personen. Ik weigerde, om
dat ik niet zelf mocht kiezen".
„Het werd daardoor eenzame opl
suiting. Je zit midden tussen het ge
spuis: a-socialen, dieven, moorde
naars. Iedereen zoekt z'n eigen groep
je op bij het luchten en wassen en
tijdens het zogenaamde babbelkwar
tiertje. Dat betekent groepsv9rming
en vechten. Ik sloot me aan bij ande
re dienstweigeraars en bij mensen die
voor drugs waren gepakt".
Gevechten
,d,ie gevechten ontstonden zonder
duidelijke oorzaak. Je kon dan het
beste je el induiken, anders werd je
er door de bewakers bij kop en kont
ingesmeten. Die bewaarders hadden
wel lef. Het waren meestal mannetjes
van zo'n jaar of zestig, als ze het niet
meer aartkonen, riepen ze èen potige
knaap van een andere afdeling,
waarvoor de jongens wel ontzag had
den".
„Zo'n vechtpartij kost je je bab-
belkwartierjte of je luchtuurtje. Een
zware straf, vooral voor de jongens
die zich rustig houden, 's Morgens om
half acht word je mét het slaan van
sleutelbossen op celdeuren gewekt.
Daarna gaat het op de Veronica-toer.
De hele dag klinkg muziek door de
luidspreker in je cel, die je met een
knopje alleen „aan" of „uit" kunt zet
ten".
De dag wordt een beetje gebroken
door de maaltijden en thee- en kof-
fierondes. Het beleg voor je brood en
de suiker voor koffie en thee kun je
verdienen met het maken van was
knijpers, het plakken van blocnotes
of het verpakken van versnellingska
beltjes. Per week mag je voor 4,50
in de kantine brood'oelg. suiker en
rookgerei kopen".
„Staatssecretaris Wiersma van Jus
titie heeft bij de opening van De
Sprnag gezegd, dat voor de jeugdige
gedetineerden mogelijkheden zijn
voor sport en recreatie, culturele vor
ming en contacten met de familie. Jos
Schrijver zegt, dat hiervoor per week
in totaal maar een paar uur is uitge
trokken. Een uitzondering wordt vol
gens hem gemaakt voor de Jehova
getuigen.
Ontvluchten
„Zij hebben volldige vrijheid bin
nen de gevangenismuren en er wordt
vóór gezorgd, dat ze niet in contact
kunnen komen met de andere gedeti-
eerden. Vermoedelijk, omdat men
bang is dat ze anders un hun geloof
worden geschokt".
„Ik kon er niet meer tegenop. Ik
wilde afzondering en besloot een po
ging te wagen bij de Jehova-getuigen
te komen. Niets hipe. Iemand'zei tij
dens he t luchten dat ik een kans
maakte als ik een ontsnappingspoging
waagde. Ik nam een sprintje, kreeg
van een jongen een steuntje e trok
me op het dak van het huis van be
waring.
„Ik sprong aan de andere kant
weer naar beneden, liep langs de bin
nenkant van de hoge buitenmuur en
belde bij de voordeur va De Sprang
aan. Ik werd hardhandig de strafcel
ingesmeten, een kale betonnen ruimte
met hoog een lamp die door gaas
werd afgeschermd. Het enige wat in
de ruimte stond was een grote plastic
po met nog de-uitwerpselen van m'n
voorganger".
„Ik moest me uitkleden en werd
gevisiteerd op verstopte scheermesjes
of zo. Niet zo verwonderlijk, want in
zon' cel ben je tot alles in staat, j
Daarom staat er niets in, waarmee je
zelfmoord zou kunnen plegen. Ik was
ten einde raad, wanhopig, zodat ik j
met m'n hoofd tegen de muren sloeg".
Overspannen
„Ik was overspannen, hysterisch.
Toen ik op het dak liep van het huis I
van bewaring was ik bang, dat ze op
me zoude schieten. Er zijn heel wat
pogingen tot ontsnapping gedaan. Ik
heb tijdens het luchten weieens de
kogels tegen de muren horen ketsen."
toen een bewaker hoorde dat oJs
Schrijver in de strafcel zat, heeft hij
z'n best gedaan hem er weer uit te
krijgen. „Hij zei: zit Jos in de straf
cel? Daar hoort die jongen niet". „Het
resultaat was dat ik in de afdeling
van de Jehova's in een afzonderings
cel werd gebracht, want wij mochten
met hen geen contact hebben".
De Haagse officier van justitie mr.
A. Rososingh heeft de aanklacht van
Jos Schrijver in onderzoek. De ex-ge-
vangene gaat zelf in samenwerking
met Pluto, een organisatie die zich
het lot van de gevangenen heeft aan
getrokken, een witboek over het ge
vangeniswezen samenstellen. Hij is
momenteel bezig brieven aan gedeti
neerden te schrijven met het verzoek
over hun ervaringen te vertellen.
HiSiC?
J*:?1;;
Sjxinningen
„We zullen ervoor zorgen dat het
resultaat van het onderzoek niet in
de doofpot wordt gestopt. Ik zou we
ieens willen weten hoeveel gevange
nen zelfmoord hebben gepleegd of
eefi poging daartoe hebben gedaan.
De meeste gedetineerden gaan ge
woon kapot in het huis van bewaring
Ze kunnen vaak de spanning niet
dragen, vooral omdat het zo lang
duurt voordat hun zaak voorkomt".
„Ik ben een keer in honger- en
drinkstaking gegaan, omdat ik vond
dat het vooronderzoek te lang duur
de. De dokter zei dat je maar vijf
dagen zonder drinken kan. Ik heb het
acht dagen en een paar uur volge
houden".
„In zon' toestand ga je woestijnen
zien, zand en nog eens zand. Je snakt
naar een druppeltje water. Ze zeiden
tegem me dat het geen zin had, om
dat ik zonodig kunstmatig gevoed zou
worden en helemaal weer zou worden
opgepept. Ik ben ermee opgehouden
toen ik bloed begon te plassen".
lagen Amsterdam f 37.-
lagen Zuid-Limburg f45.-
lagen Twente
bgen Bergen N.H.
lagen Montferland
agen Friesland
agen Brabant
agen Terschelling
f49.-
f49.-
f60.-
f62.-
f64.-
f75.-
van elk station
federland.
rtrek dagelijks,
.jchtingen in de
■reiskrant op de stations.
voordelig
uit met NS
^HOL De drie leden tcl-
üssische delegatie zou pas
naar Moskou terugvliegen.
werd gisteren afgelast
een dichte mist in de Sc|wjet-
a.
per van de missie, schrijver-
Alexei Soerkof, toonde zich
ondanks het incident van
goedgemutst. Burgemeester
len had toen op het Amster-
idhuis opmerkingen gemaakt
anti-semitisme in Rusland,
het drietal gebelgd de biezen
Ikt.
lijn in Rotterdam door de
sester zeer hartelijk ontvan-
i Soerkof, „en daarna hebben
jcoele ontvangst meegemaakt
^burgemeester van Amster-
n,
lkele journalisten hem kri
jgen hadden gesteld over de
n tegen Joodse vlieg
jas en over de moeilijkheden
Hsche schrijvers ondervinden.
weten te waarderen omdat
Joor de gelegenheid had ge-
er5e zienswijze en argumenten
Kremlin duidelijk te maken.
SINGAPORE De Gemene
bestconferentie gisteren na ne
gen dagen geëindigd zonder dat
aan Engeland een besluit is op
gelegd wat betreft zijn voorne
men wapens te leveren aan
Zuid-Afrika.
De premiers keurden een
communiqué goed, waarin met onge
wone zorgvuldigheid een samenvat
ting van de besprekingen wordt gege
ven. Het debat over Zuid-Afrika, het
door Engeland aangevraagde lidmaat
schap van de EEG en het plan van
Ceylon tot neutralisering van de In
dische Oceaan worden in een tiental
pagina's afgedaan in routinestijl.
Pakistan had bezwaar tegen deze
gang van zaken en het
slotcommuniqué is dan ook door 31
van de 32 deelnemende landen gete
kend.
De „beginselverklaring", die presi
dent Kenneth Zaoenda van Zambia
aan de conferentie had voorgelegd, is
op aandringen van Guyana, Canada,
Singapore en het algemeen secreta
riaat van het Gemenebest veranderd
in een „verklaring van het Geme
nebest".
De tekst van Zambia, die Engeland
I verbood wapens aan Zuid-Afrika te
verkopen, is na wijziging een soort
geloofsbelijdenis geworden die de le-
den vrij laat te handelen naar bevind
I van zaken.
I De conferentie heeft een commissie
in het leven geroepen om een onder
zoekt in te stellen naar de veiligheid
op de Indische Oceaan, d.w.z. of er al
dan niet aanleiding bestaat de Zuid-
afrikaanse marine te versterken.
Acht
Hierdoor is een breuk over de
kwestie van dc wapenleverantics
voorlopig voorkomen. De commissie
bestaat uit acht landen, waaronder
Engeland. Maar voor Engeland blijft
de mogelijkheid open materieel en
juridisch zich niet aan beslissingen
van de commissie te houden. Het kan
zelfs wapens aan Zuid-Afrika gaan
leveren voordat de commissie haar
rapport heeft opgesteld, maar dat zou
volgens verscheidene Afrikaanse en
Aziatische eiders wel het einde van
het Gemenebest betekenen.
Waarnemers zijn overigens van
mening, dat Engeland zich bewust
losmaakt van het Gemenebest, nu het
voor Europa heeft gekozen.
van de Arnhemse eerste
|b Vitesse heeft de spelers Chris
Bart van Ingen na overleg met
ot 1 maart geschorst. Het
zonder voorkennis regelmatig
Chte trainingsbijeenkomsten van
rzuimd.
PARIJS De algemene bestuurder
van de Franse commissie voor kerne
nergie heeft bekendgemaakt dat het
vliegtuigongeluk, waarbij zeven voor
aanstaande atoomdeskundigen het le
ven hebben verloren, het Franse
kernenergie-programma niet zal be-
in vloeden.
Een aantal van de documenten, die
aan boord waren, is teruggevonden.
Van het vermiste heeft men duplica
ten in Parijs.
De 71-jarige Westduitser Wilhelm Nog iedere dag schaatst hij zijn een duik te nemen in het ijzige
Simonis is niet kouwelijk Aangelegd. baantje op de Schliersee om daarna water. Naar hij zegt, blijft je daar
fit bij...
STRAATSBURG De Raad
van Europa heeft gisteren zijn
instemming betuigd met het
idee van een „Eurometropoli-
tain", een luchtkussentrein tus
sen Brussel, Luxemburg,
Straatsburg, Bazel en Genève
steden die Europese instellingen
huisvesten.
Deze „Euro-metro" zou met een
snelheid van 300 a 400 km per uur
passagiers kunnen vervoeren. Bij
proeven op een baan bij Orléans zijn
snelheden van 420 km/u bereikt.
De aanlegkosten van de „Euro-me
tro", stations niet inbegrepen, wor
den in een studie van architecten, in
genieurs en deskundigen op het ge
bied van de ruimtelijke ordening ge
raamd op 1,5 miljard gulden.
Het project is volgens de As
semblee mede van grote betekenis
erkenning van de polytentristische
structuur van Europa en om een ein
de te maken aan de zinloze discussie
over wat „de hoofdstad van Europa"
moet worden.
Nel
De studie houdt zich verder bezig
met o.a. de aanleg van een net van
luchtkussentreinen om West-Europa,
met Düsseldorf, Frankfort en Milaan,
en in mindere mate Brussel, Parijs,
Straatsburg, Hannover, Bern. Lvon
en München als belangrijkste knoop
punten
Een lijn die in Amsterdam begint
en langs Den Haag gaat, zou zich in
Rotterdam splitsen in lijnen naar
Brussel en Düsseldorf.
Vanuit Brussel zou men via Rijssel
(Lille) naar Parijs kunnen gaan, met
aftakkingen naar Tours en Marseille j
(via Lyon), of via Luxemburg naar 1
Genève, met in Bern een afsplitsing
naar Napels via Milaan, Florence en I
Rome.
De luchtkussentrein naar
Düsseldorf zou aansluiten op een lijn j
in noordelijke richting «naar Hambutg
via Hannover en een lijn naa.r het
zuiden, over Frankfort, Neurenberg,
München en Florence.
In het laatste stadium van de aan
leg van hun luchtkussen spoorwegnet
zou Amsterdam via de Afsluitdijk
met Bremen zijn verbonden en Rot
terdam met een lijn door West-
Vlaanderen met dc Franse havenstad
Le Havre.
WASHINGTON De Amerikaanse
krijgsraad die de moordpartij in het
Zuid Vietnamese dorp My Lai behan
delt, heeft van vier militairen een
sergeant en drie soldaten de aan
klacht ingetrokken.
Dit is gedaan „in het belang van
het recht". Aan alle vier was moord
ten laste gelegd. Van de dertien mili
tairen die aanvankelijk in staat van
beschuldiging zijn gesteld, zijn er nu
tien vrij: aanklacht ingetrokken of
vrijgesproken. De overige drie zijn
officieren.
Mevrouw Luns (links) heeft
gisteren de prijzen utigereikt van de
fotowedstrijd „Vrouw met vakantie",
die was uitgeschreven in het kader
van de tweede internationale reis
beurs in Den Haag. Winnaar werd
de heer P. Boer uit HofXum, die de
prijs in Den Haag in ontvangst kwam
nemen.
Een haardracht die niet alleen hou
vast doch ook bewonderende blik
ken zal oogsten. De Romeinse coif
feurs Bruno, Mich els en Carlos
creëerden dit kapsel waarbij zij zich
door de Afrikaanse vrouw lieten
inspireren.
KAIRO De leiders van Egypte,
Soedan. Libië en Syrië hebben beslo
ten al hun middelen te mobiliseren
om de Israëliërs uit de bezette gebie
den te verdrijven Op de andere Ara
bische landen wordt een beroep ge
daan ook hun steentje bij te dragen,
zo blijkt uit een gisteren uitgegeven
communiqué.
De vier landen, die van plan zijn
een federatie te vormen, zeggen dat
het oostelijk front nodig moet worden
versterkt. Het Palestijnse verzet moet
in staat worden gesteld zijn taak te
blijven vervullen.
SAN FRANCISCO Drieduizend
Nederlanders, oud-Nederlanders en
Amerikanen met Nederlandse
'voorouders hebben op een speciale
Hollandavond de grote Van Goghten-
toonstelling bezocht, die tot en met 31
januari in het De Young museum in
het Golden Gate Park in San Fran
eisco wordt gehouden. Twee uur lang
was de tentoonstelling uitsluitend toe
gankelijk voor de Nederlandse groep.
De tentoonstelling, die uit 68 schil
derijen en 46 tekenihgen bestaat,
trekt in San Franeisco een enorme
belangstelling: in vier weken kwa
men er 200.000 bezoekers. Men ver
wacht dat het er eind deze maand
300.000 zullen zijn geweest.
Er wordt in San Franeisco gespro
ken van een „Van Gogh psychose".
Een opmerkelijk aantal jongeren be
schouwt een bezoek aan de tentoon
stelling als een „trip", aldus curator
William J. Gravesmill.
Na San Franeisco gaat de tentoon
stelling nog nahr Brooklyn. Daarna
wordt zij definitief ondergebracht in
het bijna voltooide Van Goghmuseum
in Amsterdam.
VERSAILLES De Fransman
I Christian-Belon (27), die vorig jaar
een vliegtuig had gedwongen naar
Beiroet te vliegen uit sympathie
voor de Palestijnse zaak, is gisteren
tot acht maanden gevangenisstraf
veroordeeld.
Belon is alleen veroordeeld we
gens verboden wapenbezit en niet
voor zijn kapingsdaad. Het artikel
wat hier betrekking op heeft is na
zijn geslaagde poging van kracht ge
worden en Kan dus niet op hem wor
den toegepast. In Beiroet is Belon
reeds tot negen maanden gevange-
I nisstraf veroordeeld.
DEN HAAG De rechter zal
I voortaan op ruimere schaal in be
paalde omstandigheden schadever-
j goeding kunnen toekennen voor on-
dergane voorlopige hechtenis. Dit is
J de inhoud van een wetsontwerp, dat
het kabinet zal indienen.
Deze verruiming houdt onder meer
in dat ook niet-materiële schade kan
worden vergoed, zei gisteren vlce-
premier Witteveen. De. commissie-Fa-
i ber heeft het wetsontwerp voorbe-
I reid.
