LOT BASKEN NOG ONZEKER
MAXI
Dertig miljoen eieren
tijdelijk in koelhuis
r
Commentaar
besluit leger
MANTEL-
SPECIALIST
„DE KLOK" LIEP
TOCH NIET VOOR
KOUDER
MANTELS
Het Kwartet
Gesprek
Crita)
Veroordeelden willen
sterven voor vrijheid
de
grote
specialist
is
uiteraard de
TAXI
KERKHOF»
6dJr
Nieuwe Leidse Courant
Woensdag 30 december 1970 51ste jaargang
vooraanstaande
prot. christelijke
dagbladen
Directeur: F. Diemer
Hoofdredacteur: Dr. E. Diemer
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
„Stantvastich is ghebleven
mijn hert In teghenspoet!"
Hi,
ZT'ifWM&r
joofdkantoor Leiden
Steenstraat 37
Telefoon 31441
Giro 58936 Abonnementsprijzen p.w. ƒ1,41, p. m. ƒ6,05, p. kw. ƒ18,10
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
Vliiclilcn vim en Har Spuiije exlra beveiligd 111I t i i I1 t
Op Schiphol en andere Europese vliegvelden zijn verscherpte veiligheidsmaatregelen
getroffen ten aanzien van vluchten van en naar Spanje in verband met de doodvonnissen
tegen de zes Basken.
Tomas Garcia Rebull
In verschillende Europese steden
is gisteravond gedemonstreerd
tegen de doodstraffen in het
Spaanse Burgos. Op de foto een
beeld van een demonstratie in
Kopenhagen.
Zelfs de meest eenvoudige
mens is nog altijd een zeer
ingewikkeld wezen.
EBNER-ESCHENBACH
„Als dat de politie is, ben ik niet
thuis
kflff*-i»
WWJWPff
DE BILT Het minder koude
weer van vandaag vond zijn oor
zaak in een krimping van de
wind naar noordoost tot noord.
Daarmee kwamen we in lucht
die eerst een korte weg over zee
had afgelegd.
Het noorden van het land had
in de afgelopen nacht al met deze
lucht te maken. De temperaturen
kwamen er niet of nauwelijks
onder het vriespunt, terwijl in
Brabant in het algemeen 7 gra
den vorst voor kwam.
De komende 24 uur trekt een
depressie van de Golf van Bis
kaje over Frankrijk en Duitsland
naar het noordoosten. Tegelijker
tijd wordt ons land in een noor
delijke stroming, tussen dit laag
en een hogedrukgebied ten westen
van de Britse eilanden, opgeno
men.
In deze stroming wordt lucht
van zeer noordelijke breedten
aangevoerd. Hierin zullen boven
zee enkele sneeuwbuien ont
staan, die het land zullen bin
nendrijven. Als geheel zal het
weer kouder worden.
Vooruitzichten voor vrijdag:
aantal uren zon: 0 tot 3; min.
temp.: 3 of meer graden onder
normaal; max. temp.: 4 of meer
graden onder normaal; kans op
een droge periode van minstens
20 uur;: 70 procent; kans op een
geheel droog etmaal: 40 procent.
BAROMETERSTAND: heden
10 uur. 75 cm (1000 millibar)
dalend.
Zon cn maan
31 december: zon op 8.48, onder
16.38; maan op 10.54, onder 20.40.
Hoog water
Hoog water, 31 december: Rot
terdam le getij 6.47, 2e getij
19.17; Scheveningen 4.56 - 17.12;
Vlissingen 3.41 - 16.06; Willem
stad 7.31 - 19.48.
BURGOS Terwijl de stroom van kritiek in de gehele wereld
voortduurt en de spanning in Baskenland groeit, nemen de gis
singen omtrent het lot van de zestien veroordeelde Baskische
nationalisten toe.
Welingelichte kringen in.Ma
drid veronderstelden vanmorgen
dat generalissimo Franco de zes
doodvonnissen zal omzetten in
gevangenisstraffen van dertig
jaar. Enige officiële bevestiging
hiervan was niet te krijgen.
Overigens kan het staatshoofd pas
openlijk handelen wanneer de bevel
hebber van het militaire district van
Burgos de vonnissen heeft bekrach
tigd. Een gerucht wilde dat luitenant-
generaal Tomas Garcia Rebull (die
in de Tweede Wereldoorlog aan nazi-
zijde tegen de Russen vocht en ieder
jaar in Madrid de herdenkingsmis
voor Hitier bijwoont) zou overwegen
de vonnissen niet te bekrachtigen.
Dit zou betekenen dat het proces zon
worden verwezen naar de hoge krijgs
raad in de Spaanse hoofdstad.
Schurk
Garcia Rebull zou er niet veel voor
voelen de doodvonnissen te onderte
kenen als deze meteen daarop door
Franco zouden worden gewijzigd. Dit
zou hem tot de schurk maken, terwijl
de regering uit de explosieve zaak
als menselijk te voorschijn zou ko-
men.
j De zes ter dood veroordeelde Bas-
ken hopen dat hun geen gratie wordt
vèrleend. „Wij zijn revolutionairen.
I Wij willen sterven voor de waardig
heid van de mens en de vrijheid van
ons Baskenland", zo schrijft een van
de zes in een brief aan zijn familie,
die uit de gevangneis is gesmokkeld.
Baskenleider Telesforo de Monzon
wilde niet zegen wie de brief had
geschreven. „De schrijver heeft hem
echter gesteld in de geest van zijn
kameraden, die allen even kalm en
vastbesloten zijn als hij."
De Spaanse ministerraad en de
raad van het koninkrijk hebben gis
teren vergaderingen gehouden over de
„zaak-Burgos". Na afloop werd mee
gedeeld dat pas beslissingen zullen
worden genomen als een bekrachti
ging van de vonnissen is afgekomen.
Om strop pluimveehouders te beperken
Voorrecht
LEIDEN
Haarlemmerstraat 163
I De invloedrijke dagbladen ABC en
YA schreven in hoofdartikelen, dat
de regering doodvonnissen kan ver
zachten zonder dat dit als een teken
van zwakte wordt uitgelegd. „Het wij
zigen van doodvonnissen is het voor-
recht van een sterke macht", meende
YA.
In Baskenland duren dc betogingen
tegen het proces voort. Duizenden
mensen staken, enkele kerken zijn
bezet en in diverse grotere steden
werden luidruchtige betogingen ge
houden.
1 Uit de hele wereld wordt bij de
regering aangedrongen op clementie
voor de zes ter dood veroordeelden.
In veel landen ging deze aandrang
gepaard met vaak gewelddadige
betogingen en protestacties.
SPECIALE
OUDEJAARSAVOND-
PLATEN
Van Weesel
HOGEWOERD 112
DEN HAAG Minister Lar-
dinois van landbouw en visserij
heeft een regeling getroffen voor
de opslag door exporteurs van
ongeveer 30 miljoen verse kippe-
eieren. Dit om de schade, die
door de invoerstop van West-
Duitsland is aangericht, enigs
zins te beperken.
Dc regeling houdt in, dat dc expor
teurs ten hoogste tien procent van de
hoeveelheid eieren, die zij in septem
ber, oktober en november naar West-
Duitsland exporteerden, tijdelijk in
het koelhuis kunnen opslaan, voor
eigen rekening en risico.
Bij aflevering uit het koelhuis krij
gen zij een vaste prijs, die afhangt
van het gewicht en het tijdstip van
aflevering. Voor eieren van de ge
wichtsklasse 4, in januari uit het
koelhuis uitgeslagen, ontvangen ze
tien gulden per honderd stuks, exclu
sief BTW. Voor de pluimveehouder
komt dit neer op 8,5 k 9 cent per ei.
Het produktschap zal zich, behalve
met de uitvoering van de opslagrege
ling, ook belasten met de organisatie
van de afzet, zulks in overleg met het
ministerie.
In beginsel zullen de onder de re-
geiing vallende eieren of de daaruit
bereide eiprodukten buiten het EEG-
gebied moeten worden afgezet.
De voorzitter van het produktschap,
H. H. Garrelds, heeft verklaard, dat
met deze regeling in de door het
Duitse invoerverbod zwaar verstoorde
K
NARMSTRAAT1A LEIDEN
Oud-en Nieuwjaar
dag en nacht geopend
i markt een zekere bodem wordt ge-
I legd.
Overigens verwacht hij van produ-
I centenzijde wel enige kritiek op het
vastgestelde prijsniveau, dat volgens
hem dichter bij de 8,5 dan bij de fl
cent per ei zal uitkomen. De prijs van
I 8,5 cent per ei ligt 4 cent beneden de
door het Landbouw Economisch In-
I stituut berekende kostprijs. De heer
Garrelds verwacht daarom, dat deze
ontwikkelingen sommigen van de
ducenten, die toch al een moeilijk
jaar hebben gehad, „de das om zullen
doen".
HET VALT NIET MEE om president
van Egypte te zijn. Dat blijkt weer
eens uit dc reactie van Anwar cl
Sadat op de bereidheid van Israël,
vredesbesprekingen te hervatten.
„Alle Egyptenarcn moeten zich voor
bereiden op dc strijd, die alles is.
De komende zes maanden zullen
beslissend zijn", zegt hij.
Sadat heeft ook gezegd, dat Egypte
het bestand in februari niet zal
verlengen, als Israël geen tijdsche
ma opstelt voor ontruiming van
bezet Arabisch gebied.
Blijkbaar omdat hij aanneemt dat dit
niet zal gebeuren, moet de „gehele
natie in een klimaat van strijd
worden gebracht".
We weten nu zo langzamerhand wel.
dat ook in Egypte dc soep nooit zo
heet wordt gegeten als zij wordt
opgediend.
De leiders van dat land cn van de
andere Arabische staten móéten wel
hoog van de toren blazen.
Het eigen volk mag niet de indruk
krijgen, dat van een zwakke positie
uit wordt gehandeld.
Dit neemt niet weg, dat de woorden
van Sadat in Israël verkeerd kun
nen worden opgevat.
Dat was ook het geval met de drei
gende taal, die president Nasser en
andere Arabische leiders gebruikten
in de weken, welke voorafgingen
aan de juni-oorlog van 1967.
Een dergelijke situatie mag niet op
nieuw ontstaan.
Israël kan hiertoe een belangrijke
bijdrage leveren. Het mag zich niet
beperken tot pogingen, het bestand
te verlengen.
Ook mag het niet sleehts uit zijn op
beïnvloeding van het rapport, dat
VN-bemiddelaar Jarring weldra aan
dc Veiligheidsraad zal voorleggen.
Daarin heeft Sadat gelijk.
Bereidheid tot onderhandelen moet
blijken uit de wil, troepen volgens
een tijdschema terug te trekken.
Uiteraard moet dat schema afhanke
lijk worden gesteld van stappen,
die dc tegenpartij wenst te nemen.
Ook garanties van dc grote mogend-
beden moeten het mogelijk maken.
Dc resolutie van de Veiligheidsraad,
die pas in november 1967 kon wor
den aanvaard, moet bij de bespre
kingen te New York als leidraad
dienen.
Punt één is terugtrekking van de
Israëlische troepen.
Maar het is onlosmakelijk verbonden
met een groot aantal andere be
langrijke zaken.
Een enorm probleem blijft overigens
dat van dc Palestijnse vluchtelin
gen.
De mogelijkheid om tot vestiging van
een Palestijnse staat te komen bleek
totdusver niet aanwezig.
Wellicht kan overleg tuscn Israël en
Jordanië het begin aangeven van
de weg, die naar een oplossing
leidt.
Op nieuwjaarsdag zal ons blad
niet verschijnen; onze kantoren
zyn die dag gesloten. Op oude
jaarsdag zijn ze tot 12.30 uur
geopend.
Het herstelde spoor op het zuidelijk gedeelte van de Hembrug is gisteren be
proefd door een ertscrein, waarbij allerlei metingen toerden verricht. Het brug
gedeelte was IS december door een aanvaring ernstig beschadigd.
m Ik geef op alt nieuwe abonneet
Plaats
betaling per kwartaal Omoand.
Stuur mij alt tegenprestatie de
map postpapier.
moet u óók doen
vul de bon
TT
maar in
Postzegel is niet nodig als u op de envelop schrijft:
Nieuwe Leidse Courant antwoordnummer 267, Leiden
DEN HAAG Het is niet
waar dat de NV Zeepfabriek
„De Klok" in Heerde zoals zij
zegt als eerste ter wereld erin
geslaagd is een wasmiddel te
vervaardigen zonder fosfaten,
dit daardoor niet zou lijden
tot vervuiling van het water.
Dat is de mening van staatssecre
taris Kruisinga (volksgezondheid).
Hfj zegt dit in antwoord op een vraag
van de Kamerleden Dolman en me
vrouw Brautigam (beiden soc.).
In moderne wasmiddelen worden,
aldus de staatssecretaris, fosfaten
toegevoegd, voornamelijk om het wa
ter te ontharden. In de vroegere mid
delen zaten geen fosfaten.
Nietalleeu
Daar het wasmiddel van „De Klok"
geen stoffen bevat ter vervanging van
de fosfaten, kan niet van een nieuwe
ontwikkeling worden gesproken. Bo
vendien veroorzaken niet alleen fos
faten waterverontreiniging.
Bij een onderzoek in Duitsland
bleek V» van de fosfaten afkomstig
van de agrarische sector, V» van men
selijke en dierlijke faecaliën en ll»
van wasmiddelen.
In Nederland wordt jaarlijks door
wasmiddelen 25.000 ton fosfaat aan de
waterhuishouding toegevoegd.
Veel groter is de aanvoer via de
rivieren. De Rijn bij Lobith bevatte
in het voorjaar 1970 1,2 mg per liter.
Dat is een jaarbasis van 80.000 ton.
Het transport van de Maas wordt
geschat op 5.000 tot 10.0000 ton per
jaar. Daar de grote rivieren direct of
indirect met vrijwel al het Neder
landse oppervlaktewater in verbin
ding staan, is dit een belangrijke fac
tor, aldus dr. Kruisinga.
Het grote probleem is door welke
stof fosfaat kan worden vervangen.
Zodra er een bevredigend alternatief
bestaat is de staatssecretaris bereid
een bepaling in het wasmiddelenbe-
sluit te bevorderen, waarin fosfaat-
houdende middelen worden verboden.
Het aantal mogelijkheden dat thans
wordt bestudeerd loopt in de vele
tientallen. Alle tot dusver overwogen
stoffen zouden echter tot gevolg heb
ben dat het afvalwater een hogere
biologische zuurstofbehoeftc zou krij
gen en dat dc kosten van dc wasmid
delengrondstoffen aanzienlijk hoger
zullen worden.
Nadelen
Terugkeer naar de ouderwetse fos
faatvrije zeeppoeders heeft ook nade
len. Ze zijn door kalkzeepafzetting on
geschikt voor de moderne wasmachi
nes. Bovendien zou de overschakeling
naar zeeppoeders op wereldschaal een
grote vraag naar oliën en vetten te
weegbrengen. die dan aan menselijke
consumptie zouden worden onttrok
ken.
Fosfaten moeten zoveel mogelijk
worden vermeden omdat zij eutrofie
veroorzaken. Dat is een in het opper
vlaktewater natuurlijk proces, dat
medebepalend is voor leven in dit wa
ter. Het gevaar ligt in een overdadige
groei van algen en waterplanten. Dit
kan zuurstofgebrek voor vissen en
bacteriën en rotting teweegbrengen.
