MEER VERZET IN POLEN
Uitstel hogere wegenbelasting
Commentaren
Gdansk afgesloten
van buitenwereld
Politie controleerde in 'f
hele land automobilisten
Nu ook onlusten in Szczecin
Bom ontploft in Warschau
Politie schiet op betogers
|bulthuis
Het Kwartet
mmm
Crita)
HST WifiR
Yeel mist
Uitzichtloos
Indonesië wil
meer hulp
„Glaasje op, laat je rijden"
Voorzichtig met
exportsubsidies
Scherpe aanval
op Solzhenitsvn
in de Prawda
J Pssr
Nieuwe Leidlse Conramit
Directeur: F. Diemer
Hoofdredacteur: Dr. E. Diemer
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
„Stantveaticfa is ghebleven
mgo bert in teghenspoet!"
Vrijdag 18 december 1970 51ste jaargang
vooraanstaande
prot. christelijke
dagbladen
Hoofdkantoor Leiden
Steenstraat 37
Telefoon 31441
Abonnementsprijzen p.w. 1,41, p. m. ƒ6,05, p. kw. ƒ18,10
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
Een goede buur is iemand
die je over het tuinhek toe
lacht maar er niet overheen
klimt. BAER
„Hc, bent u aan bet melken?"
Zon en maan
19 december: zon op 8.44, onder
16.29; maan op 23.44, onder 12.10;
J december L.K.
Hoog water
Hoog water, 19 december: Rot
terdam le getij 8.48, 2e getij
21.27; Scheveningen 7.04 - 19.24;
Vlissingen 6.02 - 18.24; Willem
stad 9.40 - 22.06.
DE BILT In en zuidweste
lijke stroming bereikte gister
avond zachte en vochtige lucht
het westen van ons land en vloei
de in de daaropvolgende nacht
langzaam over het land uit. Dit
ging op uitgebreide schaal ge
paard met vorming van mist,
larbij de temperaturen niet
jer onder het vriespunt kwa-
et rustige weer van vandaag
d veroorzaakt door een ge-
Wed van hoge barometerstanden
boven Frankrijk met een uitlo
per over ons land en de Noord
zee in de richting van Skandina-
vië.
Op de oceaan trekt een depres
sie via IJsland naar de noorde
lijke IJszee. Deze depressie zal
het hogedrukgebied boven Mid
den-Europa nauwelijks aantas
ten, waardoor ook het komend
etmaal op rustig weer zal mogen
worden gerekend. In de aanwe
zige vochtige lucht zal veel mist
voorkomen.
Vooruitzichten voor zondag:
aantal uren zon: 0 tot 4; mV..
temp.: omstreeks normaal; max.
temp.: omstreeks normaal; kans
op een droge periode van min
stens 12 uur: 95 procent; kans op
een geheel droog etmaal: 90 pro
cent.
Vice-premier Kociolek
Premier Gviankiewicz
FRANKFORT RadioSzczecin heeft gisteravond in een uit
zending die in West-Duitsland werd ontvangen, bevestigd dat
vijandige en herrieschoppende elementen" in deze West-Poolse
stad vele openbare gebouwen in brand hebben gestoken en win
kels hebben geplunderd.
ROTTERDAM Indonesië vraagt
oor het nieuwe begrotingsjaar, dat
p 1 april begint. 640 miljoen dollar
an de donorlanden. Dit is veertig
liljoen meer dan was toegezegd voor
et jaar 1970-1971
Minister Udink deelde dit mee, na
floop van de conferentie van de lan
en en internationale instellingen, die
ezamenlijk hulp verlenen aan
idonesië. Nederland heeft voor het
omende jaar 35 miljoen dollar toe-
Ezegd De Verenigde Staten zullen
25 miljoen dollar gaan geven. In to-
aal is reeds voor 292 miljoen dollar
legezegd.
De Verenigde Staten en Rusland
ebben overeenstemming bereikt over
e datum waarop Üe Salt-besprekin-
en volgend jaar in Wenen zullen
'orden voortgezet. Hoewel nog geen
vereenstemming is bereikt, menen
ringen rond de conferentie te kun-
en stellen dat beide partijen hun
landpunten nu scherper omlijnd
ebben uiteengezet. Naar verluidt, zou
an Russische zijde al enige positieve
lenadering zija te bemerken tot het
merikaanse standpunt inzake de an-
-raket-raketten en de lange^-af-
tands-bommen werpers.
Uit de radio-uitzending, waar
in de burgers werd gevraagd
de rust te bewaren, bleek niet
wanneer de onlusten zijn uitge
broken. Er is een uitgaansver
bod afgekondigd en strenge traf-
fen zijn in het vooruitzicht ge
steld.
Of er slachtoffërs waren, werd niet
bekendgemaakt. Wel spreekt radio-
Szczecin van „een grote ramp". Het
luchtverkeer tussen Warschau en
Szczecin is verbroken; eveneens het
telefoon- en telegraaf ver keer.
Szczecirt is een industriestad van
315.000 inwoners aan de Oder
het vroegere Duitse Stettin.
Ook in Gdansk (Danzigzijn weer
heftige gevechten uitgebroken. Vol
gens de radio hadden „bendes straat-
schenners" aanvallen gedaan op
vrachtwagens die voedsel vervoer
den. Een groot aantal vrachtauto's
werd vernield, zei radio Gdansk.
In deze Oostzeehaven werden bij
onlusten van enkele dagen geleden
47 warenhuizen en winkels geheel
vernield. Er is een schade van 13
miljoen gulden.
Andere ontwikkelingen ware:
O Bü de Russische ambassade in
Warschau ontplofte vannacht een bom.
De sehade was groot. Niemand werd
gewond
O Premier Cyrankiewicz maakte gis
teravond via radio en televisie een re
geringsbesluit bekend, waarbij de
volksmilitie volmacht krygt te schie
ten op demonstranten:
In de havensteden Gdansk. Gdy
nia cn Sopot, waar de onlusten begon
nen. wordt nog steeds gestaakt. Mi
litairen zouden deze steden volledig
van de buitenwereld hebben afgeslo
ten.
De maatregelen die de Poolse pre
mier gisteravond aankondigde komen
praktisch neer op afkondiging van de
noodtoestand.
Enkele minuten nadat het communi
qué voor de radio en tv was voorge
lezen verscheen premier Cyrankiewicz
voor de tv, die met een somber gelaat
bekendmaakte dat de onlusten tot nu
toe tussen de 10 en 20 doden hebben
gekost.
Over de demonstranten zei de pre
mier: „Zij zijn zoals gewoonlijk ge
bruikt door anarchisten, straatschen-
ners en misdadigers enerzijds en vij
anden van Polen anderzijds."
„Opnieuw is bewezen dat demon
straties op straat, ook al hebben zij
die ermee beginnen geen kwade be
doelingen, worden aangegrepen door
alle vijandelijke en misdadige ele
menten, die de gelegenheid aangrij
pen om te plunderen, brand te stich
ten en vernielingen aan te richten."
De Poolse partijleider Gomoelka
stuurde vice-premier Kociolek naar
de opstandige steden aan de Oostzee
kust. Kociolek hield na aankomst in
Gdansk een radiorede.
De onlusten schijnen, naar bekend
is geworden, begonnen te zijn met
een vreedzame mars van scheepsar-
beiders, die de stad Gdansk introk
ken. Enkele ogenblikken later laaide
het geweld op toen de militie op de
menigte het vuur opende, naar de
regering heeft gezegd uit zelfverdedi
ging tegen misdadige avonturiers.
In bepaalde grote steden hebben
de autoriteiten voorzorgsmaatregelen
genomen. In Warschau is de militie
versterkt en zouden speciale ploegen
gevormd zijn voor eventualiteiten. In
de grote fabrieken zouden leden van
de communistische partij gemobili
seerd zijn voor een dag- en nacht
dienst ter bewaking van de gebou
wen.
De Italiaanse communistische par
tij. de grootste in het westen, heeft
in een verklaring het optreden van de
politie in Polen gelaakt. De oorzaak
voor dc onlusten moet volgens de
partij gezocht worden in het ontbre
ken van „socialistische democratie"
in Polen.
Aanhangers van Franco heffen de
arm op voor de fascisten groet tijdens
de gisteren gehouden steunbetoging
van ongeveer honderdduizend men
sen op het plein vo^r het Oosters
paleis te Madrid.
ALS GEVOLG van de gespannen
situatie in het Nabije Oosten zijn
de ontwikkelingen in Indochina de
laatste tijd weer wat aan dc directe
aandacht onttrokken geraakt. De
oorlog duurt daar voort, al wordt
er niet veel over geschreven. En
de Parijse vredesbesprekingen be
staan alleen in naam.
Hanoi en de Vietcong hebben slechts
belangstelling voor het tijdstip,
waarop Amerika denkt, zijn troe
pen te hebben teruggetrokken. Was
hington van zijn kant wil er alleen
over praten, als Noord-Vietnam
eveneens bereid is zijn strijdkrach
ten weg te halen uit Zuit-Vietnam.
Laos en Cambodja.
Gevolg is, dat alles bij het oude
blijft, met het risico dal de strijd
oplaait naarmate meer Amerikaan
se troepen Vietnam verlaten. Het is
een uitzichtloze situatie, waarin
Amerika zich aan handen en voe
ten gebonden weet. Een algehele
terugtocht bergt enorme risico's in
zich.
En tóch moet er iets gebeuren. Heeft
Nixota niet, voordat hij president
werd, het Amerikaanse volk be
loofd vrede in Vietnam te zullen
brengen? Kan hij toen iets anders
bedoeld hebben dan een politieke
regeling, die een eervolle Ameri
kaanse terugtrekking mogelijk
moest maken?
Nïxon heeft zich nochtans beperkt
tot een voorzichtige vervanging van
Amerikaanse troepen door Zuid-
vietnamese. Na bijna twee jaar be
vinden zich echter nog meer dan
400.000 Amerikaanse militairen in
Zuid-Vietnam. En er is geen uit
zicht op sneller terugtocht, laat
staan op een politiek accoord.
Vietnamiscring van het conflict tus
sen Saigon en Hanoi bleek totdus-
ver niet haalbaar. Het Zuidvietna-
mese leger is ook nu niet voor de
taak berekend die Nixons adviseurs
het hadden toegedacht. Verdwijnen
de Amerikaanse troepen, dan is de
kans op een ineenstorting niet
denkbeeldig.
Er kan een nieuwe situatie ontstaan,
als president Nixon eindelijk be
reid zou zijn het generaalsbcwind
in Saigon duidelijk te maken dat
het niet langer een politieke con
frontatie met Hanoi en de Vietcong
kant ontlopen. Hetgeen iets anders
is dan dat Saigon zou moeten
zwichten voor hun eisen.
Het beste zou zijn, als Zuid-Vietnam
een regering van nationale eenheid
zou krijgen, waarin ook ministers
zitten die door middel van onder
handelingen een eind aan de strijd
willen maken. Maar deze mensen
worden op het ogenblik nog alt
potentiële verraders beschouwd.
AMSTERDAM Nederland moet
met exportsubsidie zeer voorzichtig
zijn. Zeker op langere termijn kan
het de eigen economie schade berok-
i kenen. Exportsubsidiëring komt na
melijk neer op inkomensoverdracht
naar het buitenland.
Ook vanuit een mondiaal standpunt
is het moeilijk om argumenten voor
exportsubsidiëring te vinden, omdat
een dergelijke politiek ons in de regel
verder van een optimale internatio
nale arbeidsdeling zal verwijderen.
Dit betoogt de heer P. van Veen te
Hengelo in zijn proefschrift „De ex
portsubsidie", waarmee hij vanmid
dag aan de Vrije Universiteit de titel
van doctor in de economische weten
schappen heeft verworven. Promotor
was prof. dr. F. de Roos.
De heer Van Veen (35) doceert aan
de technische hogeschool Twente
algemene economie.
Tevens promoveerde vanmiddag dé
heer Van "t Riet (33) bij
prof. dr. R. J. Planta tol doctor in de
wiskundè en natuurwetenschappen
op het proefschrift „Nitraatreductie
in aerobacter aerogenes". Hij is we
tenschappelijk medewerker op het
biochemisch laboratorium van de
Vrije Universiteit.
UTRECHT Gisteravond
om elf uur is politie in samen
werking met Veilig Verkeer
Nederland een grote landelijke
alcohol controleactie gestart,
waaraan door de hele Neder
landse politie werd deelgeno
men.
De actie, gekoppeld aan de actie
..glaasje op laat je rijden" van Veilig
Verkeer, heeft ten doel met het oog
op de komende feestdagen het pu
bliek nogmaals te doordringen van de
gevaren van het gebruik van alcohol
in het verkeer.
Bij de actie werden, evenals in
voorgaande jaren, op circa 600 con
troleposten verspreid over geheel Ne
derland, weggebruikers door ongeveer
2000 politiemannen gecontroleerd op
alcoholgebruik. Daarnaast waren ook
andere punten in de controle betrok
ken. zoals de autopapieren, de ver
lichting en de banden.
Voorts werden aan automobilisten,
die een nuchtere kijk hebben op het
stuur in totaal enkele tienduizenden
bierviltjes met het „glaasje-op"-ac-
tie-thema uitgereikt. De actie werd
om 4 uur afgesloten.
Enkele cijfers onderstrepen de
noodzaak van de actie. Het totaal
aantal ongevallen met als gevolg ern
stig letsel of dood bedroeg in 1969
58.702. Hierbij was in 3.658 gevallen
sprake van drankgebruik (6.2 pet.).
Van de 58.702 ernstige verkeersonge
vallen waren er 2 809 met dodelijke
afloop. Van die dodelijke ongevallen
was in 329 gevallen (11,7 pet.) sprake
van drankgebruik (of -misbruik).
Indien een verkeersongeval plaats
vindt met ernstige gevolgen is „er
één kans op zeventien dat een van de
betrokkenen drank heeft gebruikt.
Bij een ernstig verkeersongeval
waarbij een der betrokkenen drank
heeft gebruikt, is er een kans van een
op negen dat bij deze aanrijding een
of meer doden vallen. Indien er niet
van drankgebruik sprake is, is deze
kans op 22", zo onderstreepte de heer
Van Dorp. secretaris van de centrale
politieverkeerscommissie het nut van
dit soort controles.
DEN HAAG De voorge
telde verhoging met 30 procent
'an de opcenten op de motorrij-
uigenbelasting zal een maand
ater moeten ingaan dan aan-
'ankelijk de bedoeling was.
Dc ministers Bakker en Witteveen
ebben giseren dc Tweede Kamer
"orgcsleld dc verhoging niet te laten
'gaan op 1 januari m-ar op 1 fc-
euari.
Het is nameiyk niet mogelijk ge
kken het vcrhogingsvoorstel nog dit
jaar zowel door de Tweede als door
de Eerste Kamer te laten behandelen.
De opbrengst van de opcenten van
i de motorrijtuigenbelasting wordt ge-
J stort in het Rijkswegenfonds. De ver-
hoging tot 174 opcenten met een ma
ximum van 224 per jaar is nood
zakelijk om de inkomsten van dit
I fonds te kunnen aanpassen aan de
gestegenkosten van de wegenbouw.
1 Thans bedragen de opcenten nog 134
met een maximum van 172 per jaar.
In het gisteren aan de Kamer ge-
zonden antwoord op schriftelijke vra-
I gen van Kamerleden delen de minis
ters mee. dat het voorstel voor be
drijfsauto's een verhoging betekent
van 52 per jaar van het totaal aan
motorrijtuigenbelasting en opcenten.
Voor personenauto's wordt het vol
gende overzicht gegeven: personen
auto's van 600 kg eigen gewicht: ver
hoging met 21,31, van 700 kg: ver
hoging met 24,87, van 800 kg: ver
hoging met 28,24 en van 1000 kg:
verhoging van 32,52.
De vanuit dc Kamer naar voren
gebrachte suggestie om de motorrij
tuigenbelasting voor autobussen met
25 procent te verlagen tëneinde de op-
centenverhoging te compenseren, heb
ben de ministers van de hand gewe
zen.
Zij wijzen erop, dat de voorgestelde
verhoging van de opcenten voor auto
bussen 52 per jaar bedraagt. Een
lastenverzwaring van 1 per week
kan nauwelijks invloed hebben op hel
gebruik van de bussen.
De ministers geven toe dat het
wetsontwerp inderdaad te laat is in
gediend om het tijdig door het par
lement te laten behandelen. „Door
een misverstand is het ontwerp tij
dens de voorbereidingsprocedure eni
ge tyd uit de circulatie geweest".
3 maal EXCLUSIEVE
INTERIEURS
Botermarkt 23
ILEERFAUTEUILS
2-ZITS- BANKEN
Nieuwe Rijn 25
I Ambachtelijke
EIKEN MEUBELEN
van
..Castle Furniture"
It Rhijngeesterstraatweg 56
IOEGSTGEEST
TOONAANGEVEND VOOR
APARTE MEUBELSTIJLEN
MOSKOU Het Russische partij
blad Prawda heeft gisteren een zo
scherpe aanval op de schrijver Solzhe-
nitsyn gedaan als nooit eerder is
voorgekomen. De Nobelprijswinnaar
wordt een „geestelijke binnenlandse
emigrant" genoemd, die vreemd aan
het volk is en er vijandig tegenover i
staat.
De stationschef van het Zwitserse Carolina-Zernez in het kanton Grau-
biinden slaagde erin ondanks de verrassend geringe sneeuwval deze
figuur van een steenbok van sneeuw en ijs te modelleren, als een soort
welkomstgroet voor de winter.
VRIENDELIJK VERZOEK
om niet zelf het abonnementsgeld
le gireren maar de accept-girokaart
af te wachten, en uitsluitend daar
mee te betalen
„De Nobelprijswinnaar heeft zich
laten misleiden door anti-socialisti
sche speculanten, die Alexander Sol-
zhenitsn niet wegens zijn 'talent' maar
enkel en alléén prijzen omdat hij de
Russische werkelijkheid belastert,"
schrijft het blad.
HANNOVER De christen-de
mocraten in de Westduitse deelstaat
Neder-Saksen willen oproepen tot
een toeristische boycot van Neder-
land. Dit in verband met de aanleg
van de zogenaamde „smeerpijp", die
i volgens de CDU het vreemdelingen
verkeer aan de Oostfriese kust sterk
j zal schade.i.
Een woordvoerder van de regering
van de deelstaat heeft het dreigement
j van de CDU scherp veroordeeld. De
regering ziet meer in diplomatiek
J overleg door Bonn.