KABINET ZAL MOETEN BUIGEN
Talloze bedrijven uur plat,
staking niet overal
maar
Commentaar
Overleg van Zes mislukt
Debat in Kamer onder hoogspanning
Argumenten fracties maken indruk
Crisis om loonrem
onwaarschijnlijk
Vier branden
gesticht
in Alkmaar
WERKGEVERS WILLEN NIET UITBETALEN
Veerboot slaat
om in Korea
- 268 doden?
NIEUWE REM OP BRITSE TOETREDING
Jurer
Het Kwartet
(RITA)
Rustig weer
Zet punt achter
Stichting Arbeid
Vertragingen
Bier en limonade
worden duurder
abonnementsprijzen
*BER \i
IGEN
iitenlis
iorten
ergpUa
3nv«ir»
hten
de tlj
5» druk
Mhin*
Nieuwe Leidse Courant
Dinsdag 15 december 1970 51sfe jaargang
vooraanstaande
prot. christelijke
dagbladen -
Directeur: F. Diemer
Hoofdredacteur: Dr. E. Diemer
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
„Stantvastich is ghebleven
mijn hert In teghenspoetl"
loofdkantoor Leiden
Steenstraat 37
Postbus 76
Telefoon 31441
Giro 58936
Abonnementsprijzen p.w. ƒ1,41, p. m. ƒ6,05, p. kw. ƒ18,10
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
DEN HAAG Onder een ongekende politieke span
ning is vanmiddag in de Tweede Kamer het debat be
gonnen over de door de regering afgekondigde loon
maatregel. Het zou van een meer toeschietelijke houding
van het kabinet afhangen of een crisis kan worden af
gewend.
Vannacht ruim na half drie,
toen de fractieleiders van de
vier regeringspartijen het de
partement van algemene zaken
aan het Plein 1813 verlieten, lie
ten zij weten alles in het werk
te stellen om een kabinetscrisis
te voorkomen.
Overigens zeiden ze in hun gesprek
met de ministers tot geen enkele con
clusie te zyn gekomen.
AR-fractieleider Biesheuvel ver-
klaarde dat hij wel de indruk had
j gekregen, dat de argumenten van de
fractieleiders indruk hadden gemaakt
op de ministers.
Nog een poging
De nachtelijke ontmoeting tussen
de fractieleiders en de ministers moet
ALKMAAR In Alkmaar is zo
is de stellige overtuiging van de po
litie algelopen nacht op vier
plaatsen brand gesticht, nadat zater
dagmorgen vroeg al op drie plaatsen
onder verdachte omstandigheden
branden hadden gewoed.
Het vuur woedde vannacht in twee
ver uit elkaar gelegen gedeelten van
het complex van de firma Hoogen-
straaten, op de eerste verdieping van
het gebouw van de Kamer van Koop
handel en in een auto op een par
keerplaats van de Alkmaarse wasse
rij.
In verband met de branden zoekt
de politie een jongeman met een
donker uiterlijk.
gezien worden als een krachtige po
ging van de kant van de Tweede
Kamer om het kabinet in ieder geval
de loonmaatregel te laten wijzigen.
Maar, zo werd verklaard, van ver
andering in het standpunt van de
regering is niets gebleken.
Het gesprek, dat pas na midder
nacht begon, was het einde van een
lange en spannende dag.
Nadat de bemiddelingspoging van
KVP-voorzitter mr. Van der Stee, die
twee dagen telefoneerde om de werk
gevers en werknemers met inschake
ling van „wijze mannen" aan één
tafel te krijgen, was mislukt, werd
gisteren omstreeks zes uur een eerste
gesprek van een half uur ge
houden tussen fractieleiders en een
delegatie uit het kabinet.
Om negen uur gisteravond kwamen
de ministers weer bijeen op het de
partement van algemene zaken. Mi
nister Witteveen van financien was
inmiddels uit Brussel overgekomen.
Tijdens dit kabinetsberaad wachtten
de fractieleiders, die ook hadden deel
genomen aan het publiek-gesprek met
de vakbondsleiders (zie elders deze
krant) op een mogelijke nadere reactie
van de kant van het kabinet
Het telefoontje kwam om kwart
over twaalf. Het zat moeilijk. Hierna
begon het tweede beraad tussen re
geringspartijen en kabinet, waaraan
behalve dé fractieleiders ook deel
namen dr. Goudzwaard (a.r.), mr.
Rietkerk (lib.) en mr. Portheine (lib.).
Het onderhoud duurde tot ruim
twee uur. Nadat de ministers vertrok
ken waren, praatten de Kamerleden
nog een half uur na. Zij verklaarden
na afloop, dat er een grote mate van
eensgezindheid tussen hen bestond.
Aanpassen
Duidelyk was, dat men de regering
had gevraagd de loonmaatregel aan
te passen. Groot bezwaar bestaat
tegen het verbod om na 1 januari de
f 400 in de loontabellen te verwerken.
Vooral dit onderdeel van de loon
maatregel wordt als niet gerechtvaar
digd gevoeld.
Met name van de zijde van de
ARP, gesteund door andere fractie
leiders, zou zijn voorgesteld de 400
te verwerken bij het vernieuwen van
de cao's. In geval van langlopende
cao's zouden'de 400 direct in januari
verwerkt moeten worden.
i Het discussiepunt met de regering
was vooral of dan weer aan de toe-
j gestane loonstijging van drie procent
tot 1 april en 2 procent extra tot 1
juli gesleuteld moest worden.
Niet voor niets
Vanmorgen om half elf kwamen de
fracties, waarvan de regeringspartijen
slaperige voorzitters hadden, bijeen
om de standpunten voor de eerste
ronde van het debat te bepalen. Van
nacht bestond de indruk, dat er in dit
debat veel mogelijk was. Vanavond
zal de regering antwoorden. Van dit
antwoord zal alles afhangen of mor
gen bij de stemmingen de Tweede
Kamer de nu voorgestelde loonmaat
regel verwerpt. „Het is duidelijk", zei
mr. Biesheuvel vannacht, „dat het
niet voor niets zo laat is geworden".
Of in geval van een crisis moet
worden overgegaan tot Kamerontbin
ding en vervroegde verkiezingen?
Speculerend Den Haag achtte dit
niet zo waarschijnlijk. Men blijft dan
zitten met de loonmaatregel, die alle
sociale onrust veroorzaakt, terwijl er
minstens zes weken moeten passeren
voor verkiezingen kunnen worden ge
houden.
Gewetens
bezwaren
De voorzitters van NW, NKV en
CNV hebben zich gisteravond in Den
Haag beraden over de looncrisis met
de fractievoorzitters van de Tweede
Kamer en financiële experts. Op de
foto van links naar rechts: Mertens
(NKV), Biesheuvel (ARP) Schmel-
zer (KVP), Van Mierlo D'66) Kloos
(NVV) en Lanser (CNV).
Iemand die zich van schuld
bewust is, meent dat alles
wat er gesproken wordt over
hem gaat. CATO
„U kunt beter door liet raam naar
binnen komen. Ik hel> de indeling
veranderd."
Zon en maan
16 december: zon op 8.42, onder
16.29; maan op 20.09, onder 11.29;
20 december L.K.
Hoog water
Hoog water, 16 december: Rot
terdam le getij 6.53, 2e getij
19.26; Scheveningen 5.13 - 17.28;
Vlissingen 3.58 - 16.19; Willem
stad 7.42 - 20.00.
DE BILT Boven onze om
geving heerste vandaag een
noordwestelijke stroming, die in
stand werd gehouden door een
depressie boven de Baltische lan
den, die daar regen en sneeuw
veroorzaakte en een rug van hoge
druk, die zich van Frankrijk naar
Engeland en Schotland uitstrekte.
Vanuit de Noordzee werd enig
zins onstabiele lucht aangevoerd,
wat tot enkele buitjes aanleiding
gaf. De rug van hoge druk ver
plaatst zich het komend etmaal
oostwaarts over Scandinavië en
onze omgeving zodat de as van dit
systeem morgen over ons land zal
trekken.
Er wordt droog weer verwacht
met weinig wind en op de plaat
sen waar het wolkendek breekt,
minima rond het vriespunt. De
middagtemperaturen zullen waar
den bereiken van 5 tot 8 graden.
Vooruitzichten voor donderdag:
aantal uren zon: 1 tot 6; min.
temp.: 0 tot 5 graden onder nor
maal; max. temp.: van ongeveer
normaal tot 4 graden onder nor
maal; kans op een droge periode
van minstens 12 uur 95 procent;
kans op een geheel droog etmaal:
90 procent.
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT Een uur lang
heeft Nederland voor een groot
deel „plat" gelegen. In tal van
bedrijven werd gehoor gegeven
aan de oproep van de vakbon
den het w erk van 11 tot 12 uur
neer te leggen. Het meest mas
saal was de werkonderbreking
in de bouw.
Andere bedrijfstakken waarin
het werk werd neergelegd, wa
ren de landbouw, de voedings-
en genotmiddelensector, de gra
fische bedrijven, de horeca en de
houtbewerking.
De werkgevers hebben van
hun organisaties het advies ge
kregen, geen loon uit te betalen
over het uur proteststaking.
In verschillnde bedrijven heerste
tot het laatste moment onzekerheid
over de vraag of zou worden doorge
werkt. Onder meer bij de omroepen
was de toestand nogal verward: hoe
wel de groepsraad van de AVRO zich
KITAKYOESJOE Bij de Zuid-
koreaanse oostkust is vanmorgen een
Zuidkoreaanse veerboot- omgeslagen,
die met 276 opvarenden op weg was
van het eiland Tsjedjoe naar de ha
venstad Poesan.
Acht personen, onder wie drie vrou
wen zijn gered, de overigen worden
vermist. De veerboot, de Namyang-
Ho. mat 362 ton.
UTRECHT De tweede voorzitter
van de Christelijke metaalbedrijfs-
bond, de heer A. van der Meulen,
zei vanmorgen op de bondsraad van
zijn organisatie in Utrecht, dat het
overleg in de Stichting van de Arbeid
over de loonpolitiek beter kan worden
beëindigd.
De onmacht of de onwil van de
partijen kan, aldus de heer Van der
Meulen, beter blijken in bijeenkom
sten van de SER en dan liefst met
een zo groot mogelijke openheid, zo
dat meelevende vakbondsleden zelf
kunnen ervaren waar de schoen
wringt
achter de staking stelde, riep de per-
soneelsraad van de omroep niet tot
een algemene proteststaking op. De
NCRV maakte vanmorgen bekend niet
aan een actie deel te nemen.
De vrouwenorganisaties van NW,
CNV en NKV deden een beroep op
alle vrouwen een kopersstaking te
houden en van 11 tot 12 uur geen ge
bruik te maken van het openbaar
vervoer.
De onderwijzersbonden hebben niet
tot staking opgeroepen maar hun le
den wel geadviseerd de leerlingen uit
een te zetten wat de betekenis van
het gerezen conflict is.
In de grote warenhuizen was tot het
laatste moment niet zeker of het per
soneel aan de staking zou deelnemen.
Wassaal was de werkonderbreking
wel bij de Hoogovens, waar 22.000
maft een uur lang het werk neer
legde.
AMBTENAREN
De christelijke bedrijfsbond voor de
handel, het bank- en verzekeringswe
zen, de administratieve kantoren en
de vrije beroepen, HBV, ried zijn le
den af te staken. Zulks in tegenstel
ling tot de bij het NVV aangesloten
zusterorganisatie Mercurius. De HBV
heeft het CNV meegedeeld tot dit ad
vies te zijn gekomen omdat de actie
Vanmorgen was nog niet te
overzien in hoeverre de vry al
gemene uurslaking vandaag ook
zou leiden tot vertraging in de
vervaardiging en het vervoer van
de dagbladen. Tekortkomingen
in het aanzien van de krant en
late bezorging moes'en evenwel
worden verwacht.
de indruk wekt tegen de regering te
zijn ondernomen.
Ook de Katholieke bond voor zank-
en verzekeringsbedrijf, BVA, ver
klaarde weinig voor acties te voelen.
De bonden van overheidspersoneel
(ambtenaren stonden sympathiek te
genover de actie, maar mochten vol
gens de wet niet tot staking oproepen.
De categorale organisaties van over
heidspersoneel adviseerde de leden
aan hun bezwaren uiting te geven
door in werktijd de Kamerdebatten
over radio en tv te volgen.
De Nederlandse vereniging van
journalisten riep haar leden op soli
dair te zijn met de vakcentrales. De
afdelingen het Oosten en Friesland
hebben deze oproep echter genegeerd.
Drie Friese leden hebben uit protest
tegen de oproep zelfs bedankt voor
het lidmaatschap van de NVJ.
Het bestuur van de Evangelische
solidariteitspartij afsplitsing van
radicalen uit de christelijke partijen
heeft in een telegram aan het ka
binet verklaard dat Nederland zich
lijkt te bevinden in een der grootste
arbeidsconflicten van na de bevrij
ding.
„Er is sprake van een vertrouwens-
en gezagscrisis met name veroorzaakt
door het ontbreken van economische
democratie, waar het kabinet de
draagwijdte en de gevolgen kennelijk
niet wil inzien. De loonmaatregel is
een rechtstreekse uitnodiging tot ver
sterking van sociaal extremisme."
WERKGEVERS
De werkgeversverbonden hebben in
middels laten weten de acties' af te
keuren. Zy achten werkonderbreking
een ontoelaatbaar middel om de de
mocratische besluitvorming te be
ïnvloeden. Bovendien wordt, aldus de
verbonden, op deze wyze de inflatie
geen stap nader tot een oplossing ge
bracht.
Over de bepalingen van de loon
maatregel kan verschillend worden
gedacht, aldus de verbonden, maar dit
geldt ook voor de in november afge
kondigde prijsmaatregel. Zy vinden
dat democratisch genomen besluiten,
ook indien deze bezwaren oproepen,
moeten worden gerespecteerd.
Het algemeen bestuur van de Ver
eniging van dienstplichtige militairen
heeft zich in een telegram aan de
vakcentrales solidair verklaard.
DEN HAAG De minister van
economische zaken heeft toestemming
verleend de prijzen van bier en fris
dranken te verhogen. Bier zal per
flesje vier a vijf cent duurder wor
den, frisdranken zullen vier a zeven
cent per fles al naar gelang de groot
te, in prijs stijgen.
De prijsverhoging Is noodzakelijk
in verband met externe kostenstijgin
gen en de verhoging van de btw.
PER 1 JANUARI 1971
worden de
van alle dagbladen
VERHOOGD
met goedkeuring van de minister.
Voor ons blad worden deze als
volgt:
per week: 1,41
per maand: 6.05
per kwartaal: 18,10
Wie per bank betaalt gelieve de
bank in te lichten.
MET belangstelling hebben we
kennis genomen van het behandel
de ter openbare vergadering van de
Tweede Kamer-defensiecommissie.
Daar heeft de minister hetzelfde
standpunt ingenomen als wij in onze
krant hadden verdedigd. Hij zag geen
reden tot wijziging van artikel 2 van
de Wet Gewetensbezwaren Militaire
Dienst.
Artikel 2 moet dus volgens de minis
ter blijven bepalen, dat ernstige ge
wetensbezwaren in de zin van de wet
zijn de onoverkomenlijke gewetens
bezwaren tegen de vervulling van
militaire dienst door hem wiens gods
dienstige of zedelijke overtuiging
deelneming aan elk oorlogsgeweld
verbiedt.
De Kamer moet nog beslissen over
een motie, waarin de minister wordt
uitgenodigd te komen met een wijzi
ging van dit tweede artikel.
Zou de bewindsman niet wijs doen de
beslissing van de Kamer af te wach
ten, voordat hij komt met een wets
wijziging om de beroepsregeling op
de Kroon te wijzigen?
De minister had zich goed in de ma
terie ingewerkt en was in de verdedi
ging zeer op dreef.
Dwars
FRANKRIJK ligt weer behoorlijk
dwars in de Europese gemeen
schap. Zo zelfs, dat het alle part
ners tegenover zich heeft. Opnieuw
is duidelijk, dat het geen werkelijk
gemeenschappelijk beleid wil. Te
vens is het van plan Engelands toe
treding tot de EEG zo onaantrek
kelijk mogelijk te maken.
Öok het Frankrijk zonder De Gaulle
is niet bereid bevoegdheden uit
handen te geven. Het wil het
systeem van de eenstemmigheid
handhaven en zo over een veto
recht blijven beschikken. Grote be
zwaren heeft het tevens tegen wer
kelijke bevoegdheden (en niet al
leen adviserende) voor het Europe
se parlement.
Wat de toetreding van Engeland be
treft, wenst de Franse regering dit
land niet tegemoet te komen on het
hijzonder moeilijke punt ter finan
ciering van de Gemeenschap. Frank
rijk weigert een langere aanpas
singsperiode dan vijf jaar toe (e
staan. De andere vijf zijn bereid
daar acht van te maken.
Zij beroepen zich op de regeling die
de EEG-landen voor zichzelf heb
ben getroffen. Onder gunstiger om
standigheden hadden zij in totaal
óók acht jaar tijd om zich aan te
passen. De vijf menen dat Engeland
drie extra jaren gelegenheid moet
krijgen om bij te spijkeren.
Mogelijk is de houding van Frank
rijk een reactie op de opvallende
manier waarop Engeland eerder
in handen te nemen. Parijs wil zich
niet laten overrompelen. En als het
een concessie doet, dan is het zeker
dat het daar duur voor laat beta
len.
Op het eerste gezicht lijkt de nieuwe
Franse weigering de geruchten te
gen te spreken, als zouden Parijs en
Londen buiten de andere EEG-lan
den om aan het werk zijn om tot
overeenstemming te komen over de
Britse toetreding. Bij nader inzien
kan echter ook het tegendeel het
geval zijn.
Het Franse verzet kan juist een te
rechtwijzing aan het adres van En
geland zijn, dat het niet meer moet
proberen met slimmigheidjes zijn
doel te bereiken. De regering in
Londen staat nu weer met beide
benen op de grond en weet, dat het
te Parijs moet zijn om zaken te
doen.
Het is een publiek geheim, dat Frank
rijk eerst nog met Engeland over
eenstemming wil bereiken over
belangrijke zaken als een gemeen
schappelijke defensie. Het kan de
Britten nog geruime tijd onder druk
zetten, zonder dat er uitzicht is op
een regeling die ook voor de ande
re EEG-landen aanvaardbaar is.
BRUSSEL Het gesprek van de
zes EEG-landen over een besluit om
op 1 januari van start te gaan met de
monetaire en economische unie, is vol
komen mislukt. Eerder bleek geen ak
koord mogelyk over het gemeenschap
pelijk standpunt van de Zes ten aan
zien van de toetredingsonderhande
lingen met Engeland.
I De vergadering duurde gisteren van
I 's ochtends tot diep in de nacht. Een
i voorstel, de klok stil te zetten (het
geen bij marathonzittingen wel meer
gebeurt) haalde het niet. Dat hoefde
ook niet, omdat op de Haagse top
conferentie niet bindend werd voor
geschreven, dat voor 1971 overeen
stemming moest zijn bereikt.
In beide gevallen vond Frankrijk de
andere vijf EEG-landen tegenover
zich. Minister Luns vertelde, dat de
Fransen niet bereid zijn stappen te
doen, die onontbeerlijk zijn voor een
werkelijke monetaire en economische
unie. De Vijf daarentegen blijven zeg
gen, dat al in de beginfase van de unie
overdracht van bevoegdheden van de
staten en het geven van controlerende
bevoegdheden aan het Europese par
lement noodzakelijk zijn.
Frankrijk weigert echter, het thans
nog geldende unanimiteitsbeginsel
(waarin het vetorecht is ingebouwd)
prijs te geven. Wat de monetaire unie
betreft hebben de Fransen in feite
slechts belangstelling voor maatrege
len, die de franc kunnen beschermen
en blokvormig tegen de Amerikaanse
dollar mogelijk maken.
Wat Engeland betreft blijft Frank
rijk bij zijn standpunt, dat de Britten
slechts vijf jaar krijgen om tot een
volledig aandeel in de financiering
van de gemeenschap te komen. De an
dere vijf EEG-landen willen Londen
een extra uitloop van drie jaar geven,
omdat de EEG zichzelf ook een pe
riode van vijf plus drie jaar gaf.