VEEL MOET VERANDEREN
MAXI
Commentaar
Uit sfeer van liefdadigheid
Onderzoek naar oorzaken
van geestesziekten
MANTEL-
SPECIALIST
Meer dan helft van autos
vervuilt de lucht te veel
Trein duurder vooral
op korte trajecten
MANTELS
Meeste Nederlanders
geven voorkeur
aan betere buizen
RUN OP
BANKEN
Het Kwartet
Ontwikkelingsstrategie
Nationale commissie start
de
specialist
in
VERGROTING
CAPACITEIT
STAALBEDRIJF
MAASVLAKTE
IPSiiüi
(rita)
het weer
Veel wolken
i'J il
en
IS
uiteraard
de
Rotterdamse
tanker Dameo
on
tploft
Nieuwe Leidlse Courant
Directeur: F. Diemer
Hoofdredacteur: Dr. E. Diemer
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
„Stantvastich is ghebleven
mijn hert in teghenspoet!"
Woensdag 2 december 1970 51ste jaargang
vooraanstaande
prot. christelijke
dagbladen
Hoofdkantoor Leiden
Steenstraat 37
Telefoon 31441
Abonnementsprijzen p. w. 1,26, p. m. 5,40, p. kw. 16,15
Klachfendienst bezorging 18.00—19.00 uur
Vanmiddag is te Amsterdam de Nationale commissie ontwikkelingsstrategie 19701980 van
start gegaan. Zij heeft een beleidsverklarende taak, die erop gericht is in ons land een mentali
teitsverandering teweeg te brengen met betrekking tot het ontwikkelingsvraagstuk. Voorzitter
is prins Claus.
Gisteren heeft de Koningin op paleis Soestdijk dertig zeereders en hun
echtgenotes ontvangen. Voorzitter Pieters van de Vereniging van oud
redders „Moed, volharding en zelfopoffering" draagt een gedicht voor
over zijn eigen zee-ervaringen.
(Van een onzer redacteuren)
AMSTERDAM Er moet
'nog veel veranderen, voordat in
het bewustzijn van de mensen
het uit de sfeer van de liefda
digheid komende woord „ont
wikkelingshulp" met alle ge
volgen ook vervangen is door
het begrip ontwikkelingssamen
werking, waarbij voor de. ver
deling van de wereld in gevende
en ontvangende landen geen
ruimte meer is. Het huidige lot
en de behandeling van arme lan
den is volstrekt onaanvaardbaar,
gezien tegen de achtergrond van
wat men voor zichzelf in de
rijke landen als volkomen nor
maal en als onbetwist recht be
schouwt.
Dit zei prins Claus vanmiddag, na
dat minister Udink in Amsterdam de
Nationale Commissie Ontwikkelings
strategie 1970-1980, waarvan de Prins
voorzitter is, had geïnstalleerd. Deze
commissie, die niet concurreert met
bestaande particuliere organisaties en
ze niet wil uit-, maar inschakelep,
krijgt en beleidsverklarende taak. Zij
bestaat uit vertegenwoordigers van
alle lagen der bevolking, in totaal 27.
Egoisme
In bedoelde samenhang wees de
Prins op de filosofie van het egoïsme,
die stelt, dat hulp aan arme landen
nietverantwoord is, zolang er in
eigen land nog roden of tekorten aan
sociale voorzieningen bestaan. Bij de
vraag „Wat gaat het u kosten" moe
ten wij duidelijk maken zoals in
Kruisiiiga kondigi studie aan
PRINS CLALS
het rapport Tinbergen staat dat
wat gevraagd wordt niet een verla
ging van het peil van de consumptie
per hoofd van de bevolking der rijke
landen is, maar slechts een zeer
kleine vertraging in het tempo van
de toeneming ervan.
Degenen, van wie in de toekomst
offers worden gevraagd, moeten re
gelmatig en objectief op de hoogte
worden gesteld én van de goede re
sultaten én van de mislukkingen, die
er in de komende tien jaar zeker zul
len zijn. Dit is het doel van de Na-
nale commissie, die vanmiddag in het
Internationale centrum van het Ko
ninklijk Instituut voor de Tropen te
Amsterdam werd geïnstalleerd.
„Wij kunnen voorlopig niet veel
meer beloven, dan dat wij ons best
zullen doen. Wij hopen op de mede
werking van alle instanties en par
ticuliere organisaties, actiegroepen en
dergelijke en vooral op de van de
jeugd."
Tinbergen
De Prins heeft grote waardering
voor het inspirerende werk van prof.
Tinbergen (wiens teleurstelling over
de verwatering van de door hem ver
dedigde strategie heel goed valt te
begrijpen, omdat zij al niet erg revo
lutionair was). Hij meent dat toch
een stap werd gezet naar een nieu
we, rechtvaardiger wereldorde.
Prins Claus herinnerde aan de uit
spraak van Dom Helder Camara, dat
nu een programma voor bewustzijns
vorming in de ontwikkelde landen
uitgevoerd moet worden.
Tevoren had de minister voor ont
wikkelingszaken, drs. B. /J. Udink,
gezegd, dat Nederland gaarne verder
zou zijn gegaan dan in de VN-verga-
dering mogelijk bleek. Het optreden
van ons land heeft samen met dat
van andere landen gedeeltelijk
succes gehad.
(voor vervolg zie pag. 2) j
(Van onze parlcmentsredactic)
DEN HAAG - Welke invloed
heeft de leefomgeving op de
mens? Hoe reageren jonge kin
deren op flatwoningen, welke
gevolgen heeft de geluidshinder,
wat zijn de oorzaken van het
steeds stijgende ziekteverzuim in
bedrijven en hoe komt het dat
de agressie steeds groter wordt?
Dat zijn zo een paar vragen, die
staatssecretaris Kruisinga (volksge
zondheid) wil beantwoorden door een
onderzoek in te stellen naar de nega
tieve aspecten van de welvaart.
Hij schrijft in een brief aan de
Tweede Kamer:
„Het is alarmerend dat onze sa
menleving zich kosten noch moeite
spaart om een materiele vooruitgang
te verwezenlijken terwijl de leef
baarheid en de ontwikkeling van het
individu pas in het geding komt als
we dreigen vast te lopen".
Het TNO is gevraagd wat er tot nu
toe op dit gebied is gedaan aan on
derzoek. Op basis daarvan moet een
toekomstig research programma wor
den opgesteld. In ieder geval zal TNO
de gevolgen van het wonen in hoog
bouw en de oorzaken van arbeidson
geschiktheid gaan bestuderen.
Alle onderzoekresultaten zullen het
uitgangspunt moeten zijn voor het
beleid, dat vooral zal worden gericht
op verschijnselen als vervreemding,
eenzaamheid en agressie. Speciale
aandacht krijgen jongeren en bepaal
de vormen van afwijkend gedrag,
zoals alcohol- en drugmisbruik.
O Plannen
De staatssecretaris schrijft in de
brief hoe de stand van zaken wat
betreft de geestelijke gezondheidszorg
op het ogenblik is en wat de plannen
zijn voor de toekomst.
De uitvoering van de wet bijzon
dere ziektekosten heeft volgens hem
een belangrijke impuls gegeven voor
de uitbouw en verbetering van die
zorg.
Die ontwikkeling is nog niet vol
tooid: er is nog steeds een onderzoek
in de bouw van zwakzinnigeninrich
tingen en van tehuizen voor geeste
lijk gestoorde bejaarden. Dr. Krui
singa verwacht dat de onderlinge
verschillen tussen de inrichtingen
steeds groter zullen worden.
Voorzieningen voor de behande
ling van gestoorde patiënten stellen
heel andere eisen dan bijvo(ftbeeld
die voor langdurige verpleging.
De behandeling binnen de muren
van de kli>niek en die daarbuiten
moetenj volgens dc staatssecretaris
veel meer op elkaar worden afge
stemd.
(voor vervolg zie pag. 2)
DORTMUND Technisch direc
teur Franz-Josef Hufnagel van
Hoesch AG heeft dinsdag medege
deeld dat Hoesch en de Koninklijke
Nederlandsche Hoogovens en Staal
fabrieken op het ogenblik vergroting
van de capaciteit in studie hebben
voor de staalfabriek die zij samen
willen bouwen op de Maasvlakte bij
Rotterdam.
Volgens de oorspronkelijke plannen
zou het bedrijf in de eerste fa.se een
produktievermogen krijgen van 2.4
miljoen ton per jaar, Hoesch en
Hoogovens denken nu aan 3,4 miljoen
ton. De uiteindelijke capaciteit zou
eerst acht miljoen ton worden, maar
volgens de nieuwe plannen zou ,zij
tien tot twaalf miljoen ton moeten
bedragen.
Een definitieve beslissing over de
bouw van de fabriek kan pas om
streeks de helft van het komende
jaar worden verwacht, zo voegde de
heer Hufnagel hieraan toe.
UTRECHT Sporen wordt per 16 december duurder. NS hebben daartoe
besloten in verband met de stijging van de kosten en de ernstige verlies-
siluatie, waarin het bedryf nog steeds verkeert.
Dc prijzen voor enkele reizen en retours worden verhoogd met 20, 40 of
60 cent, naar gelang de afstand groter is. In procenten variëren de verhogin
gen per kaartje in het algemeen van 0 tot 14 procent; voor de kortste trajecten
soms wat meer.
De prijzen voor traject-abonnementen gaan met gemiddeld zeven procent
omhoog, uiteenlopend van 4,5 tot 8,5 procent. De algemene maandabonnemen
ten worden voor de tweede klassen van 115 op 125 gulden gebracht en voor
de eerste klasse van 170 op 185 gulden.
De toeristische achtdaagse abonnementen worden voor het eerst sinds
1962 verhoogd en wel van 40 tot 44 gulden voor de tweede klas en van 60
tot 66 gulden voor de eerste klas. Alle overige abonnementen zoals de vast-
rechtkaarten, dagkaarten en 2-plus-kaarten en 65-plus-kaarten worden niet
duurder.
Tegenspreken is vaak niet
anders dan aankloppen om
te horen of er iemand thuis
UNANUMO
„Jammer, ilal ik er alleen maar was
om uw zakdoek op te rapen, eli
juffrouw."
BAROMETERSTAND: heden 10
uur 76 cm (1013 millibar). Stij
gend.
Zon en maan
3 december: zon op 8.28, onder
16.31; maan op 12.31, onder 21.29;
5 december E.K.
Hoog water
Hoog water, 3 december: Rot
terdam le getij 7.30, 2e getij
20.11; 'Scheveningen 5.45 - 18.05;
Vlissingen 4.35 - 17.00; Willem
stad 8.19 - 20.45.
DE BILT Een hogedruk-
gebied boven Rusland veroorzaakt
daar en in Skandinavië winters
weer met temperaturen, die ook
overdag 5 tot 10 graden onder het
vriespunt blijven. Het overige deel
van Europa bevindt zich in een
van de Atlantische Oceaan af
komstige luchtmassa, waarin de
middagtemperaturen in het al
gemeen iets boven normaal zijn.
Het front tussen beide luchtsoor
ten veroorzaakt vooral in de lan
den rond de Oostzee, sneeuw.
Vanmorgen stond onze omge
ving nog onder invloed van een
zwakke rug van hoge druk, die
voor zonnige perioden zorgde.
Een front, behorend bij een. de
pressie ten zuiden van IJsland,
drong echter vanuit het westen
Ierland binnen en veroorzaakte
boven de Britse eilanden regen.
Verwacht wordt, dat zowel de
depressie als het front zich naar
het oosten zullen verplaatsen, zo
dat onze omgeving zich morgen
binnen de invloedssfeer van deze
storingen zullen bevinden. Dit
betekent in het algemeen veel
bewolking en tijdelijk regen.
Vooruitzichten voor vrijdag:
aantal uren zon: 1 tot 4; min.
temp.: van ongeveer normaal tot
3 graden boven normaal; mSx.
temp.: omstreeks normaal; kans
op een droge periode van min
stens 12 uur: 70 procent; kans
op een geheel droog etmaal: 40
procent.
f&ÏÈk- :„v Vvv
Mentaliteit
(Van onze parlenientsrcdactic)
DEN HAAG Meer en betere j
woningen en schonere lucht I
staan boven aan het verlanglijs
tje van vier van de tien Neder
landers- Volgens hen moet een
nieuw kabinet die problemen het
eerst aanpakken. Onmiddellijk
daarna komen de lonen en prij
zen (17 procent), de bejaarden
(16), de belastingverlaging (13)
en onderwijs (8).
Meer clan dc helft van de Neder
landers kan geen partij noemen die
deze problemen het belangrijkste
vindt. Het beste komt de Partij van
de Arbeid nog ui- de bus, die door
dertien van de honderd landgenoten
wordt gezien als de partij die deze
problemen het meeste onderkent.
D'66, KVP, VVD, ARP en CHU
krijgen achtereenvolgens 6, 5, 5, 2. pn
1 procent van de Nederlanders achter
zich als het gaat om het oplossen van
urgente problemen
VRAGEN
Dat blijkt uit een KRO-verkie-
zingsonderzoek waarvan de resultaten
gisteravond zijn uitgezonden in het
programma Brandpunt-Special. Het
ging bij het onderzoek niet, zoals ge
woonlijk om de vraag „wat gaat U
stemmen maar om de vraag „wat
zou U willen?".
In een reeks programma's worden
de resultaten van enkele onderzoeken
uitgezonden, die steeds uit twee delen
bestaan. In het eerste, steeds terugke
rende, deel worden vragen gesteld
over algemene politieke opvattingen
en in het tweede deel over een wisse
lend onderwerp.
Uit de uitzending van gisteravond
bleek, dat drie van dc tien Nederlan
ders na de verkiezingen wel weer een
kabinet willen, dat steunt op ARP.
CHU, KVP en VVD. Premier De Jong
mag van één op de tien blijven, maar
acht procent geeft de voorkeur aan
Bipsheuvel en bijna vijf procent aan
Luns.
Het plannetje van D'66 voor een
kabinet van Democraten, Katholieken
en Socialisten lijkt twee van de tien
Nederlanders we! wat. Elf procent
wil weer een kabinet van de christe
lijke partijen en de PvdA: zo'n coali
tie zou zelfs de steun hebben van
veertien van de honderd landgenoten
als ook D'66 mee zou doen. Een ge
heel linkse regering krijgt maar één
op-de tien Nederlanders achter zich.
DEFENSIE
Het „wisselonderwerp" was gister
avond de defensie; in de volgende
uitzending zal dat onder andere de
zedeliikheidswetgeving zijn (abortus,
homofilie en pornografie). Negen van
de honderd Nederlanders vinden dat
de defensieuitgaven omhoog moeten,
dertig van de honderd willen ze ge
lijk laten en bijna de helft zou ze
graag verlaagd zien. Veertien procent
heeft over deze zaak nog nooit nage
dacht.
Twintig procent heeft nog nooit
stilgestaan bij de vraag of Nederland
lid moet bliiven van de NAVO, veer
tien vindt dat ons land het lidmaat
schap van de verdragsorganisatie op
moet zeggen en de rest wil gewoon
lid blijven,
Dat is belangrijk meer dan twee
jaar 'geleden toen maar zeven procent
van de Nederlanders ons land uit de
NAVO wilde hebben
J7R IS DE LAATSTE dagen nogal
wat kritiek geweest op de samen
stelling van de Nationale Commissie
Ontwikkelingsstrategie 1970-1980, die
vandaag is geïnstalleerd. Met name
jongeren uit enkele organisaties
voelen zich tekort gedaan, en sug
gereren dat de commissie geen nut
tig werk kan doen.
Minister Udink heeft de jongeren la
ten weten een scheiding te zien
tussen de taak van de commissie,
welke een beleidsverklarende taak
heeft en die van dc voorhoedegroc-
pen in de maatschappij, welke wen
sen voor de toekomst opstellen en
zo meewerken aan een belangrijke
doorbraak in dc publieke opinie.
Overigens heeft de bewindsman dc
commissie van 27 leden (onder voor
zitterschap van prins Claus) in over
weging gegeven, alsnog een verte
genwoordiger van jongeren in haar
midden op te nemen. Dit hoeft geen
probleem te zjjn, omdat het werk
van de commissie geen controver
siële bezigheid is.
Niettemin blijkt uit dc toespraken van
minister Udink en prins Claus dui
delijk, dat de commissie geen zoet
houdertje is. Zij zal streven naar
een mentaliteitsverandering, die de
ontwikkelingshulp uit de sfeer van
de liefdadigheid moet halen en het
begrip samenwerking rijk-arm door
zichtig moet maken.
Er moet nog veel gebeuren vóórdat
het zover is. Terecht stelde minister
Udink, dat ook in Nederland dc be
trokkenheid by het ontwikkelings
vraagstuk verre van algemeen is
(ondanks beweringen van het tegen
deel) en dat het inzicht in de pro
blematiek betrekkelijk gering is.
Tot het werk van de commissie be
hoort begrip te bevorderen voor
structuurveranderingen in onze eigen
economie ten bate van de ontwikke
lingslanden. Een verlaging van het
peil van de consumptie moét eer
gezien worden als een kleine ver
traging in het tempo van de toene
ming daarvan.
Er is een ambitieus voorlichtingspro
gramma nodig om de ontwikkelings
strategie, en wat zij ook ons land
meer en meer gaat kosten, aan dc
man te brengen. Hierbij zal dank
baar gebruik worden gemaakt van
bestaande particuliere organisaties,
die ingeschakeld en niet uitgescha
keld zullen worden.
Er werd vandaag een stap gezet op
weg naar een nieuwe, rechtvaardi
ger wereldorde. Wil er lets van
terecht komen, dan zullen ook dc
andere „rijke landen" aan een men
taliteitsverandering moeten werken,
zonder welke het ontwikkelingspro
bleem steeds groter omvang zal
aannemen.
AMSTERDAM De naderende
feestdagen hebben er ook bij de
spaarbanken in november flink inge
hakt. De spaaroverschotten bleven
beperkt en in veel gevallen werd
zelfs meer opgenomen dan ingelegd.
Bij de spaarbank Rotterdam werd
62.6 min ingelegd en 63,4 terugbe
taald en bij de Haagse Nutsspaar-
bank werd ƒ50,5 min ingelegd en
ƒ52,3 terugbetaald. Bij de spaarbank
Centrale Volksbank en de spaarbank
voor de Stad Amsterdam werden nog
overschotten genoteerd van ƒ3,6 min
resp. ƒ71.000.
Volgens de banken is behalve de
feestmaand ook de aangekondigde
BTW-verhoging van invloed geweest
op de run op de spaarsaldi.
DUISBURG De Nederlandse
tanker „Damco" uit Rotterdam is gis
teren ontploft toen het schip uit de
haven van Duisburg werd gesleept.
De enige opvarende, een 21-jarige
Duitse matroos kwam hierbij om het
leven.
DEN HAAG Meer dan de
helft van de door de ANWB ge
keurde auto's verontreinigt de
lucht onnodig door een te hoog
percentage koolmonoxide (CO)
in de uitlaatgassen. Dit is het re
sultaat van metingen van 2 tot 7
november.
In tcchnostations te Amsterdam.
Den Haag en Rotterdam werden 414
auto's gecontrolerd. De ANWB gaat
ervan uit dat 4,5 procent CO in de
uitlaatgassen van een stationair
draaiende motor toelaatbaar is. By
48 procent auto's kwam minder voor,
maar by 52 procent méép.
'Het hoogste percentage dat werd
gevonden, was 12. Bij ruim 10 pro
cent werd 9 procent of meer CO aan
getroffen en bij 26 procent meer dan
7 procent CO.
In principe wordt het CO-gehalte
tot een zo laag mogelijk percentage
teruggebracht, ook al is dit reeds
minder dai. 4.5 procent. Bij 138 auto's,
die aan de eisen voldeden, was dit
echter niet mogelijk omdat de motor
dan slechter stationair ging lopen.
