Philip Potterprof.
en Cliff Richard op
O
O
O
O
e
O
O
O
O
O
O
O
O
O
Kerk? Hoeft voor
mij Biet
J. D. Vorster: wij
veranderen niet
Utrecht verwacht
25000 jongelui
Steen voor doopvont
in Israël „gekocht"
Een woord voor vandaag
Desnoods volledig isolement
Vrijdag besluit
kabinet over
het loonbeleid
Meer archeologie
in theologie
NKV-bonden:
federatieve
samenwerking
Ziektekosten
regeling
wordt soepeler
NVY achter
politiebond
Ds. M. den Boer
overleden
BEROEPINGSWE
GEEN „PREEKSCHUREN"
Calvinisten maakten
iets van hun kerk
VU-studenten
kalken leuzen
in Barneveld
Ds. J. P. Moerkoert
overleden
„Wie zal ons het goede doen zien?" David wijst de mensen niet
iemand, die belooft het goede te zullen schenken. Hij weet namelijk,
dat zo iemand dat nooit waar kan maken, hoe schoon en fascine
rend zijn beloften ook mogen zijn. David vraagt heel simpel aan
God, of Hij het licht van Zijn aanschijn wil verheffen over de men
sen. En dan volgen deze woorden: „Gij hebt meer vreugde in mijn
hart gegeven dan toen hun koren en most overvloedig waren". Ko
ren en most, hoe sterk begeren wij die, wat maken wij ons druk om
een zo groot mogelijke brok van de welvaart te bemachtigen. Wat
zijn wij jaloers, ah wij denken tekort te komen en wat werken wij
met de ellebogen om te kunnen genieten van zovéél mogelijk koren
en zovéél mogelijk most! En tóch t's het dat niet. De vreugde, die
het. bezit daarvan geeft en het genot, dat wij daarvan smaken, is een
zeer oppervlakkige vreugde. Wij kunnen namelijk ook innerlijk hui
len aan een welvoorziene dis en in onze gloednieuwe auto met de
grootste zorgen in ons hoofd rond rijden.. De vreugde, waarvan Da
vid spreekt en waarvan hij weet, dat zij regelrecht komt uit de he
mel, is van een geheel andere soort. Zij staat in het allernauwste
verband met het licht van Gods aanschijn, dat ons leven overstraalt.
Wie deze vreugde kent, ziet alle koren en most ah zeer betrekke
lijke zakenl
Wc lezen vandaag: Johannes 12 vers 20-36.
UTRECHT Dr. Philips Pot
ter, hoofd van de afdeling zen
ding en wereldevangelisatie van
Kerken zal aanwezig zijn op Pa
laver '70 dat op 2 januari in de
jaarbeurshallen in Utrecht zal
worden gehouden.
Welke bekende perso
nen nog meer het reli-
popfestival, de popmarkt
en de middagbijeen
komst, die de jeugd bij
de bijbel moeten betrek
ken aanwezig zullen zijn
is nu bekendgemaakt,
ofschoon het van enkele
genodigden nog niet ze
ker is of ze aan de uit
nodiging gehoor zullen
geven.
Tot die laatste beho
ren mevrouw Coretta
King, Harry Belafonte
en de protestzanger Pete
Seegers. Een vertegen
woordiger van de stich
ting Jeugd en Bijbel
brengt op het ogenblik
een bezoek aan de Ver
enigde Staten om hen
over te halen naar
Utrecht te komen.
f (Van onze kerkredactie)
1 KAAPSTAD De Nederduit
se Gereformeerde Kerk zal lie
ver al haar betrekkingen tot an-
dere kerken in de wereld met
inbegrip van de gereformeerden
(Van onze soc.-eoon. redactie)
DEN HAAG Het bestuur van de
Stichting van de Arbied komt reeds
morgen bijeen om te bespreken op
welke wijze de vrijdag door de So-
etaaie-conomische raad uitgesproken
doelstelling om de reële loonstijging
volgend jaar beneden de produktivi-
teitsstijging te houden, in de praktijk
kan worden verwezenlijkt.
Bij dit overleg tussen de centrale
werkgevers- en werknemersorganisa
ties zullen ook de zg. wage-leaders
(de bedrijfstakken, die leiding geven
aan de loonvorming zoals de metaalin
dustrie, het bouwbedrijf, de industrie
en het vervoer) vertegenwoordigd
zijn.
Het gesprek tussen deze groep uit
het bedrijfsleven en een regeringsde
legatie zal vrijdagochtend om tien
uur worden gevoerd waarna de resul
taten van het overleg nog 's middags
of 's avonds in het kabinet zullen
worden besproken.
Het is niet onwaarschijnlijk dat het
kabinet op grond daarvan nog de
zelfde dag zal beslissen of er een al
gemene loonmaatregel zal worden ge
nomen, en zo ja welke inhoud daar
aan moet worden gegeven.
De aard van deze beslissing zal
voor een belangrijk deel worden be
paald door de garanties die het be
drijfsleven zal (kan) geven om de be
oogde doelstelling ook inderdaad te
bereiken.
2
3
4
6
7
8
10
11
12
13
Invul-puzzel
Vul horizontaal in: 1. vervoermiddel,
2. hoog bouwwerk. 3. hoofddeksel. 4.
soort kers, 5. plaats in N.Br. 6. gebak. 7.
tent, 8. ros. 9. reinigingsartikel. 10.
plaats in Friesland, 11. bende, 12. op
standeling, 13. loze streek.
Bij juiste oplossing leest men op dc
cirkeltjes drie namen van vissen.
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
1. padi, 2. arre. 3. drom, 4. ieme.
in Nederland verbreken, dat
dat zjj haar houding ten aanzien
van de apartheidspolitiek, „zoals
zjj hdeen gepraktizeerd wordt"
zou veranderen.
Dit heeft dr. J. D. Vorster, de nieu
we moderator (synodepraeses) van de
Nederduitse Gereformeerde Kerk, ge
zegd in een interview met de grootste
krant van Zuid-Afrika „Sunday Ti
mes". Vorster is een broer van de
Zuidafrikaanse premier.
Zijn opmerking heeft sterk de aan
dacht getrokken. De directeur van
het Christelijk Instituut, C. F. Beyers
Naudé, toonde zich „bijzonder ont
steld". Als Vorster hier het officiële
standpunt van zijn kerk vertolkt, is
er voor de „verligte" kerkmannen
geen plaats meer in de NG-Kerk, zei
hij.
Dr. P. G. Kujjst en dr. A. Kruys-
wijk, die vorige maand namens de
Gereformeerde Kerken in Nederland
als gast de synode van de Nederduit
se Gereformeerde Kerk in Pretoria
meemaakten, kregen de verzekering
mee, dat de Zuidafrikaanse kerk gro
te waarde hecht aan het voortbestaan
van het contact met de Nederlandse
zusterkerk.
Camara
Bisschop Helder Ca
mara uit Brazilië, wiens
komst eerder was aan
gekondigd, zal niet op
Palaver zijn, omdat hij
in overleg met zijn col
lega-bisschoppen in Bra
zilië heeft besloten nog
maar twee keer per jaar
een buitenlandse reis te
maken.
Tot degenen, die vast
beloofd hebben te zullen
komen behoren: Cliff
Richard, Les Hum
phries-singers, prof. dr.
J. Verkuyl, pater S.
Jelsma, dr. Philip Potter
(zoals genoemd), dr. Al-
bert van de Heuvel, ver
bonden aan de afdeling
communicatie van de
Wereldraad van Kerken.
De laatste vier zullen
in een sprekershoek met
de jeugd van gedachten
wisselen.
Een groot aantal orga
nisaties en instellingen
richt op de markt een
Derde - wereld - tentoon-
toonstelling in.
Nederlandse bijdragen komen van
de kant van Aart Staartjes, Kees
van Kooten, Wim de Bie, het Farce
- majeur - team, Boudewijn de
Groot, het Leger des Heils muziek
korps, een carnavalskapel en de Ri
vals.
In allerlei „toonaarden" zal op de
bijbel worden gereageerd in de mid-
CLIFF RICHARD
dagbijeenkomst, die Wordt geleid door
Aart Staartjes.
Theologen
Aan het reli-popsongfestival nemen
zangers en groepen uit zeven landen
deel. Hun liedjes, speciaal voor het
festival geschreven, worden beoor
deeld door een jury, die uit pop-
(Van onze kerkredactie)
LEEUWARDEN De gerefor
meerde kerken handhaven zich
over het algemeen behoorlijk,
maar niet in de grote steden. Je
komt ze daar met name in
Amsterdam bij bosjes tegen,
de ex-gereformeerden. Mensen,
die de kerken uitgelopen zijn.
Niet opstandig, o nee, je kunt
in veel gevallen beter zeggen
dat ze er zachtjes uitgegleden
zijn. Ze hebben het zelf niet eens
nadrukkelijk beleefd.
Ze zijn ook niet stuk voor stuk on
gelovig geworden, maar de kerk, dat
hoeft voor hen niet meer, aldus het
gepopulariseerde geschrift van gere
formeerde zijde over gemeente-op
bouw („Kerk in perspectief').
Luister nou eens, zullen ze zeggen,
wat stelt die kerk nog voor? Wat
spookt een synode uit? Ze houden el
lenlange verhalen over nieuwe gezan
gen of over de vraag (de vjaag: ha-
ha!) of je met hervormden avondmaal
mag vieren en of een juffrouw mag
preken, maar hoor jij ze over.... 'k zal
niet beginnen over oorlog en vrede, al
zou daar ook een verhaal over te
houden zijn, maar hoor jij ze over
milieuverontreiniging, over het feit
dat we hier met elkaar en voor el
kaar de lucht bezig zijn te verpesten?
Hoor jij ze over wat voor griezeligs
de medische en de technische weten
schappen nu al kunnen en straks nog
meer kunnen? De kerk doet net of er
niks aan de hand is, ze schrijven op
gewonden over Genesis (en weet ik
wat, en voor wat er wezenlijk aan de
gang is steken ze geen pink uit. Ik
herken in zulk gedoe werkelijk niets
meer.
Niets fleurigs
Op zo'n reactie kijken we haastig
rond. of we niets fleurigs aan te wij
zen hebben. O ja, we geven ontzet
tend veel voor het werelddiaconaat
en kijk ook eens naar onze bejaar
dentehuizen. En man, luister eens, we
kunnen toch van onze dominees en
ouderlingen geen atoomgeleerden of
biologen of weet ik wat maken?
Toch hebben we 't gevoel dat ons
antwoord wat armzalig klinken zal.
Want de kerk is echt niet zo erg druk
bezig met de vragen die vanuit de
samenleving als geheel op ons afko
men. Neem nu alleen maar dat ene
punt van de toekomstige medische
ontwikkeling: wat stelt léven daarbij
(nog) voor?
Allicht, we kunnen van de dominee
geen medicus maken. Maar we kun
nen wel gebruik maken van de medi
cus in onze of in een naburige ge
meente, want die heeft er wél ver
stand van wat hier aan de gang ge
bracht wordt
En vanuit de gedachte dat de héle
gemeente draagster is van alle be
doelingen van de kerk, dus ook van
de prediking (naast: onderricht, pas
toraat, dienst en de omgang met God
en met elkaar), moet de deskundig
heid van in dit geval de medi
cus via de preek aan allen ten goede
kunnen komen.
De manier waarop de samenle-
vingsvragen onder bijbels licht aan
de orde worden gesteld, kan verschil
lend zijn. Het kan zo, dat eeu domi
nee zijn preek over een bepaald pro
bleem pas maakt nadat hij gesprek
ken gevoerd heeft met op dit punt
deskundige gemeenteleden, het kan
ook zijn dat die deskundige zélf
preekt (wat dan geen minder soort
Woord verkondiging betekent!).
Deskundigen
We hoeven niet bij de prediking
stil te blijven staan, want wat het
onderwijs van de kerk betreft kun
nen we ons voorstellen dat gemeente
leden die van bepaalde zaken en de
daarmee samenhangende problemen
verstand hebben, worden uitgenodigd
voor een gesprek over die vragen op
een catechisatie.
De in of buiten de plaatselijke kerk
aanwezige deskundigheid gebruiken,
zal meebrengen dat de kerk beter op
de aan de orde zijnde vragen kan
ingaan (wat niet hetzelfde is als:
kant-en-klare antwoorden geven).
Het zal, zo nuchter moeten we zijn,
niet tot gevolg hebben dat ex-gere
formeerden bij bosjes terugkomen.
Maar als *t goed is, gaan ze zien dat
het wel „hoeft", de kerk: omdat dc
kerk zich steeds afvraagt wikt van al
les wat gaande is van betekenis is
voor het Godsrijk, en omdat de kerk
er op let of er gewerkt wordt aan de
verwerkelijking van het heil ln deze
wereld.
UTRECHT Het is noodzakelijk, dat
theologische studenten bij de bestude
ring van het ontstaan van het chris
tendom groter aandacht besteden aan
het archeologisch materiaal.
Dit betoogde gistermiddag prof. dr.
M. J. Vermaseren in zijn inaugurele re
de als bijzonder hoogleraar in de facul
teit der godgeleerdheid van de
Utrechtse universiteit. Ook meent hij,
dat de klassieke archeoloog zich meer
op de hoogte dient te stellen van de
godsdienstgeschiedenis.
Prof. Vermaseren toonde dit aan met
een betoog over „de moeder der goden,
rijdend op een leeuw." Plinkis vermeldt
hierover slechts vijf woorden. Alleen
tientallen monumenten kunnen in dit
geval de godsdienstige achtergrond be
lichten.
Prof. Vermaseren (52) tot nu toe we
tenschappelijk hoofdmedewerkster aan
de theologische faculteit en tevoren le
raar, zal godsdienstgeschiedenis van het
hellenisme doceren.
UTRECHT De NKV-bonden van
werknemers in verschillende bedrijfs
takken willen na beëindiging van de
nu aan de gang zijnde fusiebespre
kingen komen tot vergaande vormen
van samenwerking met bonden in
andere vakcentrales. „Een federatieve
samenwerking is niet uitgesloten", al
dus de voorzitter vt-n de NKV me-
taalbond St. Eloy, de heer P. Brussel.
De vier organisaties die in bespre
king zijn over een fusie tellen geza
menlijk 140.000 leden.
experts en theologen bestaat.
„Palaver" wordt georganiseerd door
de stichting Jeugd en Bijbel, waarin
het Nederlands Bijbel Genootschap, de
Katholieke Bijbelvereniging en een
aantal jeugdorganisaties samenwer
ken.
Er worden op 2 januari 25.000 jon
geren verwacht. Op het ogenblik
wordt overal in Nederland, in werk
groepen, op scholen en in actiegroe-,
pen, al „gepalaverd" aan de hand van
het Praatboek over de bijbel. Dit
Praatboek is, zoals we al eerder ver
telden, een pop-arterig magazine, dat
op een originele manier de jeugd aan
zet de bijbel te gaan lezen. Samenstel-
.w-r is Sipke van der Land.
De manifestatie in Utrecht is be
doeld als een uitroepteken achter al
de gesprekken, die thans door de jeugd
worden gevoerd. Het is een confron
tatie van de bijbel met allerlei terrei
nen van het leven. Maar pasklare ant
woorden zullen niet worden gegeven,
aldus de organisatoren, er zullen meer
vraeen worden opengelaten dan be
antwoord
De toegangsprijs oor Palavar '70
zal een tientje bedragen. Daarmee
hoopt men de hoge onkosten te dek
ken. De stisting kan rekenen op een
garantie van het ministerie von
CRM.
(Vervolg van pag. 1)
Van de kant van de fracties van
de regeringspartijen is een amende
ment ingediend om de zogenaamde
kant- en klaarmaaltijden, die hetzij
in d-oge vorm of diepvries, hetzij in
luchtdichte verpakking aan de con
sument worden aangeboden, even
eens onder het 4 procentstarief te
rangschikken.
De KVFer drs. Notenboom wil de
verstrekking van spijzen in horeca
bedrijven aan het verlaagde tarief
onderwerpen. Het verstrekken van
dranken moet aan het normale (het
hogere) tarief onderworpen blijven.
De Goede diend voorts een amen
dement in, om de aanslaggrens voor
de inkomstenbelasting verder te ver
hogen, en wel van 18.000 tot 20.000.
Tenslotte zijn de volgende voor
stellen gedaan: de extra uitgaven
voor dieet moeten voor de bereke
ning van de inkomstenbelasting tot
buitengewone lasten gerekend blij
ven; de adoptie dient, binnen door
de minister te stellen grenzen, onder
de buitengewone lasten gerangschikt
te worden; voor de middengroepen
moet dfe grens van de niet aftrek
bare lasten iets verlaagd worden en
voor de hogere inkomens wat hoger
uesteld worden; aan gehuwde vrou
wen, die in belangrijke mate arbeid
verrichten in de onderneming van
hun man moet een minimum-ar
beidsinkomen van 3.000 toegere
kend worden.
UTRECHT Het verbondsbestuur
van het NW heeft zich gisteren vol
ledig achter het beleid van de Neder
landse politiebond gesteld.
Het NW-bestuur acht het wense
lijk dat het politiepersoneel over het
jaar 1970 een redelijke vergoeding
ontvangt voor „de duidelijke opgetre
den spanningen en risico's tengevolge
van gewelddadige onrust". De salaris
sen in deze sector dienen volgens het
verbondsbestuur voor de toekomst te
worden aangepast aan de veranderde
omstandigheden.
Tot de factoren die de taak van de
politie aanzienlijk hebben verzwaard,
aldus het bestuur, behoren naast de
enorme vlucht van het verkeer, de
recreatie en het toerisme ook de toe
nemende criminaliteit.
DI-NSiDAG 24 NOVEMBER 197|
BURGH Op 73-jarige leeftijd
maandag overleden ds. M. den
emeritus-predikant bij de gerei
meerde kerken. Zijn laatste ge mi
was Zaamslag.
Ds. Den Boer heeft achtereen'
gens de gemeenten Oudeschoot, \V*
zep, Voorschoten (van 1946 tot 19"
en Zaamslag gediend. Per 1 juli 1!
ging hij met emeritaat.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Nieuw- en St. Jood
land, kand. C. J. Kraai te Holyslootl
te Hillegersberg, J. Kooien te WerIJ
kendam, die bedankte voor Ederveei
Aangenomen naar Eist (Gld (val
J. Jukema), G. H. Duyvendak H|
Voorburg.
Emeritaat verleend aan R. Bosdi
loo te Wehl. r
GEREF. KERKEN
Beroepen te Eefde, P. A. Bohlmeyi
te Maassluis.
GEREF. KERKEN (VrUg.)
Bedankt voor Hoogkerk, J. Bomhi
te Bergentheim; voor Nieuwleusa
R. Koolstra te Driebergen.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Gorinchem, kand. -ii i
W. C. Moerdijk te Apeldoorn. 1
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Hoofddorp, E. Vene L
ma te Zwijndrecht u
BAPTISTENGEM. e
Emeritaat verleend aan G. W. Ti :h
man te Haarlem (gez. red.). ,r
rob./1
AMSTERDAM Als we een blik
slaan in de Nederlandse kerkgebou
wen na de ingebruikneming voor de
protestantse eredienst, dan dienen we
ons kritisch op te stellen tegenover
de vaak verkondigde mening, dat de
calvinisten voor hun eredienst ge
noegen namen met kale, witgepleister
de „preekschuren".
Integendele: uit de feiten blijkt, dat
het kerkinterieur in de eerste fase van
het Nederlandse protestantisme in
hoofdzaken en onderdelen liturgisch
zinvol en ésthetisch aantrekkelijk
moet zijn geweest.
Prof. nr. dr. C. A. van Swigchemr
de nieuwe buitengewone hoogleraar
an de VU in de geschiedenis der ar
chitectuur zei dit in zijn inaugurele
rede, waarmede hij zijn ambt aan
deze uitversiteit aanvaardde.
Voor de calvinisten, aldus prof.
Van Swigchem, was het kerkgebouw
niet een gewijde troonzaal van het
sacrament of een plaats van aanbid
ding van heiligen en reliquieën. Zij
streefden verwijdering na van het
geen zij in strijd achtten met het
zuivere evangelie en wilden terug
keren tot de eenvoud van de kerk
der eerste dagen.
Zij bouwden in de bestaande ker
ken een voor hun diensten passend
liturgisch centrum op, bestaande uit
voorgangersgestoelten en dooptuin.
Zij gaven daarmee aan het inwen
dige van het gebouw een nieuwe
ruimtelijke ordening.
Daarbij werd het koor in de mees
te gevallen gehandhaafd, meerma-
(Van een onzer ver
slaggeefsters)
KAMPEN De
steenhouwer haalde
zijn knecht erbij. De
knecht haalde zijn
buurman erbij. De
buurman haalde zijn
familie erbij. Onder
ling kwam men tot
de conclusie, dat ds.
F.Banninkuit Kam
pen en zijn vrouw
gekke .Amerika
nen" waren. Zijn
vrouw vond een
prachtige steen en
hij drukte de Ara
bier 10 pond (tien
gulden) in zijn
hand.
En zo werd enige
tijd geleden de steen
voor de doopvont in
de Lutherse Kerk in
Kampen in Israël ge
kocht.
Ds. Bannink, die met
zijn vrouw per auto
een reis naar het Be
loofde Land heeft ge
maakt moest de ker-
keraad plechtig belo
ven een steen vandaar
mee te nemen om een
doopvont van te hak
ken.
Eenmaal aangekomen
bleek het geen makke
lijke zaak te zijn, want
al waren er miljoenen
stenen de juiste steen
werd tot vlak voor het
vertrek niet gevonden.
Eindelijk kwam men
terecht bij een Arabi
sche steenhouwer in
een klein dorpje. Maar
een ongehouwen steen
verkopen was iets on
gewoons voor de man.
De hele buurt werd
erbij gehaald.
Toen uit het tien dol
larbiljet van ds. Ban
nink bleek, dat het
hem menens was,
kwam de hele familie
in het geweer. De
knecht stofte de steen
af, de buurman droeg
hem naar de 'auto en
de buurvrouwen bo
gen diep. Zegenspreu
ken uit de Koran daal
den op de hoofden
neer.
Na 6600 kilometer ligt
de steen nu in de Lu
therse Kerk van Kam
pen.
len benut voor de viering van h<
Heilig Avondmaal. Men was niet
kerig van gebrandschilderde gl;
mits deze geen superstitie)
voorstellingen opleverden m
van veel meer betekenis waren
geschilderde tekstcartouches en
„taferelen" of grote wandborden.
Deze vervulden compositorii
een belangrijke functie, doch wari
tevens liturgisch zinvol. Zij vorm
den in de kerk, die nog bij uitstel
als algemeen openbaar gebouw gol(
en steeds voor iedereen toegankelijl
was, met hun gecalligrafeerde tek-]
sten en verzen een vorm van 1
stendige predikatie. De Tien Gel
den borden namen daarbij de 1
langrijkste plaats in, maar ook h<
Credo en het Volmaakte Gebed.
Voorts werden de altaren en beel-l
den uit de vorige periode vervangen
door gildeborden en tekstborden
van diverse aard.
BARNEVELD Twee studenten van
de Vrije Universiteit in Amsterdam
zijn door de Barneveldse politie aan
gehouden, omdat zij ervan worden
verdacht leuzen te hebben gekalkt op
openbare gebouwen. „Stop discrimi
natie Zuid-Molukkers" stond op ver
schillende plaatsen te lezen.
De studenten, die ontkennen daar
voor verantwoordelijk te zijn, werden
aangehouden in een auto, waarin zich
verfbussen en andere schildersattri
buten bevonden. Vermoedelijk zijn
drie ambonnezen bij het kalken be
trokken.
MAARTENSDIJK Op 62-jarige
leeftijd is overleden de vrijgemaakt-
gereformeerde predikant ds. J. P.
Moerkoert. De begrafenis is donder
dagmiddag om drie uur op „Den en
Rust" te Bilthoven.
Ds. Moerkoert was 22 jaar onder
wijzer in Amsterdam. In 1950 ging hij
in zendingsdienst naar Indonesië
Daar werd hij in 1959 op artikel 8
predikant van de Soembanese vrijge
maakte kerken. In 1961 moest hij all
gevolg van de politieke moeilijkheden
naar Nederland terugkeren.
Nadat hij enige jaren hulpdiensten
verricht had, werd hij in 1967 predi
kant te Maartensdijk. Ds. Moerkoert
was ook docent aan de Gereformeer*
de Scholengemeenschap te Amers
foort.
