[Rond de f 400 dreigt nieuwe
golf van moeilijkheden
Ziekenhuisbed lijkt nog op
een angstaanjagende kooi
Probleem van overproductie
wijst op verzadiging markt
J Begroting wacht op
indeling zendtijd
Aan iedereen die heeft meegespaard
aan de 2 miljard, (f2.000.000.000,-)
Metaal niet akkoord over verwerking in cao's
Sparen? De Amro Bank is er voor.
Portret Van Keveren
haalt derde prijs
VPRO heeft 7.000
nieuwe leden
Arrestaties in
Canada wegens
samenzwering
Verzorging vaak slecht
Bestuursbesluiten NOS
7
ZATERDAG 14 NOVEMBER 1970
er
ir HILVERSUM „Wij aarzelen om
te zeggen dat wij in een week tijd
7000 nieuwe leden hebben mogen
boeken", aldus een woordvoerder van
de VPRO. „Wij zijn blij en dankbaar,
maar laat niemand denken dat wij
«u gered zijn. Wij hebben er 20.000
I nodig, eer wij ons veilig kunnen voe
len".
Hoewel de VPRO zuiver genomen
een tekort had van 7000 leden om de
100.000 vol te maken, mag met dit
aantal nieuwe leden niet met „red
ding" worden gerekend. Ook nu zal
mogelijk de "20 pet" niet-kaarthou-
ders moeten worden aangehouden,
bovendien staat de januarimaand,
daarin alle omroepen altijd veel be-
I dankjes krijgen, voor de deur.
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Op het in Ober-
hausen gehouden concours voor tv-
sportfilms heeft het portret van doel-
verdediger Jan van Beveren ..De
laatste man" de derde prijs veraverd.
Het programma is door de NCRV
in samenwerking met Open Studio
Rotterdam gemaakt.
De eerste prijs ging naar Engeland,
de tweede bleef in Duitsland zelf.
AMSTERDAM De verzor
ging in de ziekenhuizen laat veel
te wensen over. Tot de veel ge
hoorde klachten van patiënten
behoren: gebrek aan rust, ge
luidshinder, het ontbreken van
sfeer, te koude en onverzorgde
maaltijden, het snel wisselen van
het verpleegstersbestand, ge
brekkige sanitaire voorzieningen.
Soms krijgt men de indruk dat de
ijskastsfeer in de ziekenhuizen wordt
gehandhaafd om het vertrek naar de
andere wereld te vergemakkelijken.
Het ziekenhuisbed heeft in onze da-
i gen nog steed» de vorm van een
angst- f
I aanjagende kooi.
Dit schrijft dr. a. J. M. Karthaus.
chirurg te Breda, in een artikel over
de gang van zaken in de ziekenhui-
Hij steil verder dat rivaliteit, on
deskundigheid en conservatisme lei
den tot ongekende verspilling en ma-
ken het hedendaagse ziekenhuisbed
onverantwoord kostbaar.
Verspild geld
De bouw en Inrichting van de zie
kenhuizen heeft in de jaren 1965-1967
een investering van in totaal (800
miljoen gekost. Een niet onaanzien
lijk gedeelte van dit geld wordt ver
spild. De verantwoordelijkheid ligt
volgens dr. Karthaus in de eerste
plaats bij de besturen van de zieken
huizen.
De chirurg pleit voor een econo
misch geschoolde specialist in de top
van een ziekenhuis, goed geschoold in
de ziekenhuiseconomie met haar veie
medisch specialistische facetten.
In zijn artikel 'geeft dr. Karthuis
enkele voorbeelden van de 'ontelbare
mislukkingen, die hij op gebied van
ziekenhuisbouw heeft geconstateerd."
Uit de vele recente bouwsels is geble
ken dat lang niet iedere architect de
problematiek van de modeme zieken-
huizbouw beheerst. Nog ridiculere si
tuaties doen "zich- voor op het gebied
van de zogenaamde adviesbureau's
Dr. Karthuis twijfelt aan de deskun
digheid en ervaring van deze bu
reau's.
Helihavens
Dr. Karthaus is voorstander van
aanleg van helihavens bij ieder te
bouwen ziekenhuiscomplex. Elk
nieuw ziekenhuis moet buiten de stad
worden gebouwd. Tevens behoort
men rekening te houden met par
keerterreinen van voldoende afme
ting. Verder pleit hij voor de ver-
plichtige bundeling van alle zieken
huizen (fusies), waardoor men de
prijzen van alle artikelen kan druk
ken. terwijl de kwaliteit er door
wordt verbeterd.
Akzo komt op 17 dezer met kwar
taalcijfers. Het fonds liep terug van
ƒ79.60 tot ƒ70.80, geen goed voorte
ken. Unilever hield zich vrij goed
(van 89.20 op 88.50),' omdat men
van Britse zijde materiaal wegkocht
en de verwachtingen voor de be-
drijfsgang wat beter beoordeeld wor
den.
Zicare dobber
Een zware dobber hadden ook de
hoogvliegers ter beurze, zoals uitge
versaandelen. Nu het klimaat ter
beurze minder wordt, gaat men over
tot winstnemingen. Zo daalde Else,
vier van 451 tot 4F3. wat 190 pun
ten betekent. Ook Kluwer en V.N.U,
moesten omlaag, en ftvamen van
(225 op ƒ213 L resp. ƒ148 80 en (139
gb.
Die negen nullen vertellen dat zo'n
half miljoen grote en kleine spaarders
hun vertrouwen schonken aan de
Amro Bank. Samen hebben zij er voor
gezorgd dat aan die Bank nu meer dan
twee miljard gulden aan spaargeld is
toevertrouwd. Een plezierig bericht dat
wij u gewoon even wilden vertellen.
Maar verbazingwekkend is het niet.
Want de Amro Bank heeft spaarmogelijk-
heden voor iedereen. En u kunt er een
zo hoog mogelijke rente krijgen. Kortom:
u spaart er veilig en voordelig. Daarom
komen er steeds weer nieuwe spaarders
bij de Amsterdam-Rotterdam Bank.
u
Financieel Weekoverzicht
int (Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM De begroting
voor de omroep zal nog niet
worden ingediend. Het NOS-
bestuur besloot gisteren eerst
het advies van de zendgemach
tigden af te wachten over de
ni indeling van de op 1 oktober
3 1971 te verwachten nieuwe
radio-zendtijd, waarvoor op de
dj begroting een half miljoen gul-
I den is uitgetrokken.
Men acht het juist, de begroting te
laten vergezeld gaan van een voorstel
aan de minister, inhoudende de plaat-
sing van de nieuwe uren op ccn of
I meer zenders.
Het is wel vervelend, aldus voorzit-
I ter Schüttenhelm, dat de aanbieding
van de begroting dan pas tegen het
einde van het jaar kan geschieden,
I maar we hebben geen keus. Het
I voorstel van de zendgemachtigden
wordt ter bespreking verwacht in de
NOS-bestuursvergadering van 11 de-
I cember.
Onderzoek
Voorts besloot het bestuur, door een
commissie onder leiding van de om
roep,jurist mr. Santbrink een snel on
derzoek te laten instellen naar de
vraag, of de vermelding van tv-pro-
gramma's in het nieuwe, gratis ver-
I spreide gezinsblad Journaal 2000 in
derdaad op vrije nieuwsgaring berust
en hoe het blad dit kan bewijzen.
IDe omroepwet beschermt namelijk
de auteursrechten van de omroep op
(Van onze radio- eb tv-redactle)
Dreiging
De metaalindustrie is de eerste gro
te bedrijfstak, waar deze kwestie aan
de orde komt. Nu de werkgeversorga
nisaties in de groot-metaal resoluut
hebben geweigerd de 400 „zonder
meer" in de coa voor 1971 te verwer
ken, is de kans groot dat hierover
ook in andere bedrijfstakken moei-
lijkhedcn zullen ontstaan.
In het befaamde akkoord van de
Stichting van de Arbeid over de extra
uitkering wordt o.m. gezegd dat deze
„bij de eerstkomende wijziging van de
cao zal worden verwerkt". De stich
ting heeft zich echter niet uitgelaten
over de wijze waarop deze verwer
king zou moeten plaatsvinden.
„Misverstand"
De raad van overleg in de metaal
industrie heeft gisteren van kwart
voor drie 's middags tot zeven uur
vergaderd. Na afloop werd van werk
geverszijde verklaard dat in de mara
thonvergadering in de nacht van 2 op
3 september over de ƒ400 was afge
sproken dat de raad zich „nader zou
beraden over eliminatie van cumula
tieve effecten op de kosten van le
vensonderhoud bij de verwerking in
de cao",
ijn,- aazoktoberolARO.s'
Van werknemerszijde werd gezegd
dat een dergelijke afspraak niet ge
maakt is en dat hier „kennelijk spra
ke is van een misverstand". De heer
M. Zondervan, voorzitter van de me
taalbedrijf sbond van het NVV, zei
namens de werknemersorganisaties
dat het „onmogelijk is, nu naar de
mensen in de bedrijven terug te gaan
met de boodschap dat er weer op de
inkomensverbetering voor 1971 inge
krompen moet worden".
De weergevers verklaarden geen
behoefte hebben aan nieuw overleg
over deze kwestie. De vakbonden
AMSTERDAM De effecten
beurs was zeer flauw gestemd
door het zichtbaar worden van
zwakkere plekken in onze eco
nomie en de zwaar tegenvallen
de resultaten van de internatio
nale concerns, o.a. Philips. Ook
de impotentie van Wallstreet,
om na een discontoverlaging en
de opheffing der staking bij
General Motors een herstel der
koersen in te zetten, stelde te
leur. De toevloed van buiten
lands kapitaal in ons land duurt
voort en beïnvloedt het beleg
gingsklimaat in gunstige zin.
deelden mee, dat zij de verwerking
bij de individuele ondernemers aan
de orde zullen stellen indien de werk
gevers op centraal niveau niet op
korte termijn op hun afwijzend besluit
terug zullen komen. Het wordt niet
uitgesloten geacht dat dan opnieuw
het stakingsmiddel zal worden ge
hanteerd.
Hoe groot het cumulatief effect van
de 400 zal zijn, ls nog niet te zeggen.
Het ls de vraag of dit ooit berekend
zal kunnen worden.
Londen beleeft volgende week
de Miss World~verkiezing. Voor
geïnteresseerden. Miss Holland
staat op de middelste ry. vierde
van links in een flatteus tijger
velletje.
Het probleem van een overproduk-
tie begint zich hier en daar te laten
gevoelen, hetgeen kan wijzen op een
verzadiging van de matkt. Zo kwa
men deze week berichten uit de ta
pijtindustrie welke voor de naaste
toekomst weinig goeds beloven. In de
ze tak van bedrijf heeft men de af
zetmogelijkheden overschat en het
gevolg Is een te grote produktie-capa-
citeit, nadat hieraan een ruime uit
breiding is gegeven.
Bergoss. Desseaux, belangrijke fa
brikanten in de tapijtsector zijn in
tussen met publikaties gekomen, wel
ke op de moeilijke situatie in de be
drijfstak wijzen. Het gehele pro-
duktie-apparaat zal gedurende het lo
pend jaar slechts ten dele gebruikt
kunnen worden, aldus een
communiqué van Bergoss. Dat kost
uiteraard geld en verwacht wordt,
dat Bergoss dit jaar meer dan een
miljoen gulden verlies zal lijden. De
internationale concurrentie is in de
tapijtenindustrie sterk toegenomen.
De Ver. Ned Tapijtindustrie, Veneta,
welke het dividend inmiddels hal
veerde (v.j. 12 pet deelde mede. dat
de winstmarges lager zijn geworden
en de prijsdruk groot.
Uit de papier-industrie wordt ge
meld, dat de produktie in het nieuwe
jaar een flinke beperking zal moeten
ondergaan. De markt is overvoerd en
de voorraden zijn in de afgelopen
maanden zo toegenomen, dat wij wel
tot een produktiebeperking moeten
besluiten, aldus Van Gelder Zonen.
Reden voor paniek is er volgens
Proost en Brandt niet, want het
evenwicht tussen vraag en aanbod zal
zich wel te eniger tijd herstellen.
Philips kwam met een zeer teleur
stellende kwartaalstaat (20 pet. lagere
winst), terwijl bleek, dat ook bij dit
concern de voorraden flink zijn opge
lopen (van 32 tot 37 pet. van de jaar
omzet). Ze zijn zo groot, dat er zelfs
maatregelen op het gebied der perso
neelsvoorziening moeten worden ge
nomen.
Het ligt voor de hand, dat het bo
vengenoemd bedrijfsnieuws een min
der gunstige indruk op de effecten
beurs maakt, omdat men vreest, dat
„de room" van de hoogconjunctuur af
is en dat in de komende periode de
dreiging van de al maar stijgende
kosten levensgroot op het bedrijfsle
ven afkomt.
In de SER zijn grote meningsver
schillen openbaar geworden bij het
beraad over het advies, op te maken
voor de regering terzake van de
maatregelen ter bijsturing van de
economie volgend jaar. De werkge
vers zitten met „de zwarte Piet" en
willen die kaart graag kwijt en het
struikelblok in die jongste vergade
ring vormde dan ook het prijsbeleid
in de volgende periode. Terwijl men
in hevige strijd is gewikkeld bij de
verdeling van „de koek" (ieder voor
zich), lijkt die „koek" kleiner te wor
den...
In Amerika reageerde men niet
gunstig op de opheffing van de sta
king in de auto-industrie, welke 58
dagen heeft geduurd en veel geld
heeft gekost en nog zal kosten, want
de loonsverhogingen gaan, volgens de
directie van General Motors, de ver
wachte steiging der produktiviteit te
boven en werken dus de inflatie in de
hand.
Nu de werknemers bij de General
Motors een flinke loonsverbetering
hebben gekregen, zal dit resultaat
wel doorwerken in het gehele be
drijfsleven, hetgeen voor de soliditeit
van de Amerikaanse economie niet
gunstig is te achten.
Discontoverlaging
Intussen is de verwachte disconto
verhoging in de Ver. Staten een feit
geworden, de eerste sedert augs. 1968.
Deze maatregel moet men zien tegen
de achtergrond van de lichte verla
ging van de debètrente door diverse
grote Amerikaanse banken, welke
voor prime rate leningen van 8 naar
7Vi pet. ging. Wallstreet reageerde
echter helemaal niet op de disconto
verhoging noch op het beëindigen van
de autostaking, hetgéen op zijn minst
merkwaardig mag heten en wijst op
een gebrek aan stijgvermogen.
Dat een fonds als Kon. Olie in deze
omstandigheden, afhankelijk als het
is voor de koersvorming van New
York, omlaag ging, is te verstaan. De
nawerking van de ongunstige kwar
taalstaat is duidelijk tc constateren.
De koers van dit aandeel liep terug
van 144 tot f 138.60. Philips daalde
van ƒ57.20 tot ƒ49.80, een daling van
74 punten, als gevolg van de minder
gunstige kwartaalstaat. Bij een om
zetstijging van 16 procent daalde de
winst met 20 procent, hetgeen wel erg
teleurstellend is te noemen. Ook voor
het vierde kwartaal zijn de verwach
tingen minder hoog gesteld, o.a. door
de sterk gestegen kosten. De ƒ400
uitkering kost het concern al 50
miljoen, terwijl internationaal stakin
gen de kosten van de bedrijven ver
hogen.
Baisse
Kon. Hoogovens moest in de alge
mene baisse ter beurze ook een veer
laten en kwam van 78.80 op 75.30.
Minister Nelissen heeft in de Kamer
verklaard, dat hij ervan overtuigd is.
dat de vestiging van Hoogovens op de
Maasvlakte moet doorgaan, mits er
strenge voorwaarden ter bescherming
van het milieu gesteld worden. Van
deze verklaring nam men ter beurze
met voldoening nota, al voorziet men,
dat in het huidige klimaat de beslis
sing toch zeker tot na de verkiezing
volgend jaar zal moeten worden uit*
gesteld.
De mctaalwerkgevers willen het cu
mulatieve effect van de extra uitke
ring bij de verwerking in de coa's eli
mineren. Dat wil zeggen: de prijsver
hogingen, die het gevolg van deze
loonsverhoging zullen zijn, mogen niet
via de indexeringsclausule in een
nieuwe loonstijging worden omgezet.
Doorberekening
Praktisch alle cao's hebben een der
gelijke clausule, die het mogelijk
maakt de cao-lonen tussentijds aan te
passen als de prijzen boven een be
paald (tevoren afgesproken) percen
tage uitgaan.
Zoals bekend heeft het kabinet bij
de afkondiging van de prijsmaatregel,
die op 5 november van kracht werd,
bepaald dat de extra uitkering van
400 in de prijzen mag worden door
berekend. Dat is een uitzonderingsbe
paling. want normaliter moeten de
werkgevers loonsverhogingen bekosr
tigen uit de produktiviteitsstijging.
De metaalindustrie heeft in 1969 een
tweejarige cao aangegaan, waarin
voor beide jaren (1970 en 1971) zo'n
loonaanpassingsclausule is opgeno
men. Als- de 400 gulden zonder meer
in deze cao zouden worden verwerkt
dan zouden de prijsstijgingen, die het
gevolg van deze uitkering zijn, via de
clausule in de lonen kunnen doorwer
ken en dat is het wat de werkgevers
willen voorkomen.
Gisteren ontspoorde by Gouda
de inter city trein UtreCht-Rot-
terdam. Werkleiden herstelden
snel de schade aan trein en
spoorbaan.
de programmapublikatie. Alleen het
bewijs van vrije nieuwsgaring kan
dergelijke publikatie anders dan in
omroepbladen (en, volgens overeen
komst, heel summier in dagbladen)
toelaten.
Indien het bewijs niet wordt gele
verd, zal het bestuur zich beraden op
eventueel te nemen maatregelen te
gen het tijdschrift
Er werd ook een commissie be
noemd, die de juridische kwestie van
de „zwevende zendtijd" van de NOS-
radio nader gaat bestuderen. Deze
zendtijd (ongeveer 6 uren per week)
komt de NOS toe, maar zij stelt die
de omroepen ter beschikking om hem
in goed overleg terug te nemen voor
onverwachte of actuele uitzendingen
die op het terrein van de gezamen
lijkheid liggen.
Juridisch
Zo wil het de minister, zo staat h'
ook in de wet maar de vraag is. of
dit fenomeen wel .furldiscr juist is.
Daar zitten nogal wat kanten aan.
„Wanneer een wet in de praktiik
wordt uitgevoerd, blijken er soms on
volledigheden in te zitten die twist
punten kunnen gaan vormen", aldus
de toelichting van de NOS-voorzitter.
Ochtendgymnastiek
in het zilver
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Op 1 december is
het 25 jaar geleden, dat sportleraar
Ab Goubitz bij Radio Herrijzend Ne
derland begon met de ochtendgym
nastiek. Zijn welbekende introductie
„Staat U allen klaar?" wordt de titel
van een kort radioprogramma dat de
NOS op woensdag 18 november 's
avonds van 8 tpt 8.15 uur ter gelegen
heid van dit feit uitzendt op Hilver
sum I.
MONTREAL De Canadese auto
riteiten hebben gisteren opnieuw drie
personen in staat van beschuldiging
van samenzwering tegen de regering
gesteld. Het zijn de 21-jarige Gerard
Pelletier, de 23-jarige Pierre Bourret
en de 23-jarige Jocelyne Despatie.
Het aantal verdachten is hiermee tot
13 gestegen.
Voor de rechter in Montreal ver
schenen tevens de 25-jarige Jean-
Jacques Laroux, die beschuldigd
werd van lidmaatschap van het Be-
vrijdingsfront van Quebec (FLQ), en
de 18-jarige Daniel Seguin, die er
slechts van werd beschuldigd de
doeleinden van de FLQ na te streven.
In totaal zijn in Canada nu 41
mensen ki staat van beschuldiging
wegens overtreding van de wet op de
oorlogstoestand.
(Van onze sociaal-economische redactie)
DEN HAAG De werkgevers- en werknemersorganisaties in
de metaalindustrie hebben gisteren geen overeenstemming kun
nen bereiken over de wijze van verwerking van de extra uitkering
van 400 gulden bruto in de cao's voor 1971. Daarmee dreigt een
nieuwe golf van moeilijkbeden over het land te spoelen rondom
deze extra inkomensverbetering, die in de afgelopen maanden de
emoties reeds zo hoog heeft doen oplaaien.
