Democratie
zichzelf
te
heeft plicht
handhaven
IN HET ZIL VER
Ziekenf ondspremie
tien procent
bejaarden
verhoogd
met
Iedere Nederlander
subsidieert zichzelf
Dr. Veerman: Eigen identiteit
Niet te veel splinterpartijen
EMS verkoopt
Carré en het
Grcustheater
King David
in IJmuiden
..Duidelijk" program DS'70
Premier Transkei
tot Bakker: wij
zijn gelukkig
Debal over formatie
Dr. Veerman sprak zich vanmorgen op het Par-
tijconvent van de ARP uit voor een openbaar de
bat in de Tweede Kamer over de kabinetsformatie.
Van toepassing blijft dat de Koning (volgens de
Grondwet) onschendbaar is.
ZATERDAG 14 NOVEMBER 1970
(Van onze parlementsredactie)
ROTTERDAM Beperkende maatregelen zijn per definitie
niet ondemocratisch, betoogde vanmorgen dr. A. Veerman voor
het najaarsconvent van de ARP. De democratie heeft de plicht
zichzelf te handhaven, ook door schadelijke neveneffecten weg
te werken.
Als toelichting zei de voorzitter van I is niet juist, Deze prerogatieven lig-
de ARP ook: „Het kiesstelsel is geen
doel in zichzelf, maar dient om tot
een volksvertegenwoordiging te ko
men. En die volksvertegenwoordiging
moet kunnen functioneren. Een over
maat van partijen, van splinterpar
tijen kan een belemmering zijn voor
dat goede functioneren".
Volgens het program is de ARP
voor een beperkt districtenstelsel.
„Wij zullen dit nader bezien", zei dr.
Veerman hierover.
Kabinetsformatie
Wel sprak hij zich duidelijk uit
voor een openbaar debat in de Twee
de Kamer over de kabinetsformatie.
Door dit debat loopt het onderling
geheim beraad immers uit op een pu
blieke verantwoording.
Dat door zo'n debat de prerogatie
ven van de Koning worden aangetast
2 >te mensen..
rden eens herinneringen.
alles wordt je prompt vergeven
■}jjjbben zij dan óók vergeven?
je weggaat uit dit leven,
j es de stenen op de graven
k et, dat and'ren je vergaven
f p t je fout deed en verkeerd
c dié les heb ik geleerd!
a'rt< s dode mensen weer herleven
en blijft het in eeuwigheid
■j0] itrijd om macht, dus haat en nijd?
n cht ik nu, o God, iets wensen,
E idat waarlijk grote mensen
ïd'ren wilden zijn van U,
int dan komt het Godsrijk nu!
De Gaulle
grootse dingen
II. II. Saucr-Weener
ROTTERDAM
«■S
Munten
Kritiek op de nieuwe rijksdaalder
zeker op zijn plaats. Ik vraag mij
zijn de technici bij de Munt in
recht niet met de geschiedenis op
hoogte? Toen in 1907 er weer een
ivertje werd uitgegeven (voor het
itst was dat het geval geweest in
ne#*7) was dit een rond nikkel munt-
uk, dat al spoedig 'n „avondkwart-
werd genoemd, want bij de scha
wl 'e verlichting van toen was de
evrlns groot dat het voor een kwartie
^rd uitgegeven of ontvangen. De
nmaak werd stopgezet in 1909.
]e In 1913 kwam de vierkante stuiver,
aarbij was geen vergissing mo-
Isvi ^jk. Vraag: waarom ook nu niet
Iglj n vierkante rijksdaalder met. ron-
i hoeken of desnoods met een gat
fin zoals in België veel muntstuk-
'un£n worden vervaardigd.
eei Waarom gaf Engeland in 1935 nog
de 1 twaalfhoekig threepenny munt-
uk uit? Vanwege de duidelijkheid,
e hopen dat de nieuwe munt spoe-
wordt ingetrokken.
Plein in Parijs naar
De Gaulle genoemd
Het Place d'Etoile rond de
Are de Triomphe te Parijs zal
voortaan Place Charles de Gaulle
heten. De gemeenteraad van
Parijs besloot hiertoe met alge
mene stemmen.
Held er zien den
In een bericht van de vier be
stuursleden van de Stichting „Een
woord voor de wereld" met wie ik
gebroken heb, wordt gezegd dat
een commissie van onderzoek en
bemiddeling een onderzoek heeft in
gesteld naar een tweetal dames in
Amsterdam die helderzienden zou
den zijn en wier uitspraken door
een deskundige beoordeeld zouden
zijn als niet uit God.
Hier zijn de feiten: enkele jonge
lui vroegen mij of zij het conflict
tussen hen en de vier leden van het
stichtingsbestuur mochten onder
zoeken. Ik keurde dit uiteraard goed.
Zij wierpen zich ten onrechte op als
commissie van onderzoek en be
middeling. Zij kwamen in aanraking
met twee leden vgjj de radiogemeen-
'te in Amsterdam, beiden gelovige
kinderen van God met een gezond
verstand. Beiden krijgen boodschap
pen door van God (is dit zo vreemd)
hetgeen met telepathie, helderziend
heid en wichelroedeloperij niets te
maken heeft.
Een paar jonge mensen die vroe
ger tot de Pinkstergemeente be
hoorden, brachten een bezoek aan
de dames en gingen daarna naar
een voorganger van de Pinksterge
meente. Dit was de „deskundige" die,
zoals te verwachten was. zei: het
geen deze dames zeggen is niet uit
God, maar uit de duivel.
Ik heb nooit beweerd „alles wat
deze dames zeggen is uit God en
daar moet je afblijven", maar: „De
ze dames zeggen dat het uit God is
en daar wil ik afblijven."
Ik betreur het zeer dat men over
deze twee eenvoudige kinderen
Gods laster verspreidt.
BLOEMENDAAL
Ds. G. Toornvliet
DEN HAAG De gemeente Den
Haag kan het Circustheater voor acht
miljoen gulden kopen van de Exploi
tatie maatschappij Scheveningen
(EMS) van Reinder Zwolsman. De
EMS wil bovendien ook Carré in
Amsterdam van de hand doen, aldus
een bericht in het Algemeen Dagblad
van vandaag.
Over de termijn van de huurkoop
van Carré zullen B en W van Am
sterdam binnenkort een voorstel aan
de gemeenteraad doen. Op Carre
heeft de EMS voortdurend grote
exploitatieverliezen geleden. De af
gelopen week werd bekend dat de
EMS in haar geheel over 1969 een
verlies heeeft geleden van 7,6 miljoen
gulden.
De EMS verloor de afgelopen vijf
jaar vier miljoen op de exploitatie
- van het Circustheater in Den Haag.
De verkoopprijs van acht miljoen
is een grote verliespost voor de
maatschappij.
IJMUIDEN Gisteravond is de
„King David" na enige dagen op een
zandbank voor de Noordwijkse kust
vast te hebben gezeten door sleepboot
Hector de havenmond van IJmuiden
binnengesleept. Daar ligt het schip
thans aangemeerd aan een steiger van
Wijsmuller.
Naar het zich laat aanzien heeft de
„King David" niet veel schade opge
lopen bij de stranding. Bekeken
wordt of het noodzakelijk is dat het
schip naar een dok in Amsterdam
wordt gesleept voor eventuele repa
ratie.
gen immers' niet op politiek gebied.
Voor dit terrein geldt de grondwette
lijke regel, dat de Koning onschend
baar is en de ministers verantwoor
delijk.
Apart
De ARP-voorzitter verzekerde
weer, dat de eigen identiteit van de
partij de kiezers het meest aan
spreekt. Dat is ook gebleken uit de
uitslag van de Statenverkiezingen.
Er komt een gemeenschappelijk
program met de CHU en KVP. Maar
elke partij gaat de verkiezingen van
april in met een eigen lijst en een
eigen program.
Dr. Veerman noemde het gemeen
schappelijk urgentieprogram slechts
een vaststelling, dat de drie partijen
in hun programs op wezenlijke pun
ten overeenstemmen en dat zij op die
basis bereid zijn tot samenwerking.
Overeenstemming tot in details is
niet nodig.
Verder is het gezamenlijke program
de basis voor de programmavergelij
king met de andere partijen.
Bereidheid tot openheid is essen
tieel voor de Nederlandse politiek,
vervolgde de partijvoorzitter. De poli
tieke opbouw rn Nederland is immers
niet van polaire aard (twee partijen
of blokken tegenover elkaar), maar
pluriforme aard.
Vernieuwing
De christelijke politiek heeft hierin
zijn grote betekenis in ons volksleven
bewezen, dat het in tijden van ver
nieuwing mee vorm heeft gegeven
aan denieuwe ontwikkeling. In ons
uitgangspunt, zei dr. Veerman, kun
nen we elkaar vinden.
Voorbeeld: tijdens het vorige con
vent botsten de meningen over de
geestelijke volksgezondheid en de
oepbare zeden. Met evangelische
ernst heeft een commissie zich met de
vragen bezig gehouden. En men vond
een grote mate van overeenstemming.
De gezamenlijkheid in de christe
lijke politiek, zei de voorzitter in ver
band met KVP en CHU, mag niet
alleen programmatisch zijn. Er moet
ook een gemeenschappelijke beginsel
overtuiging te voorschijn komen.
Met het oog hierop juichte voorzitter
Veerman een gezamenlijke bezinning
toe.
Opdracht
Öijze partij heeft enkele jaren flink
op de tocht gestaan, besloot dr. Veer
man. Dat was niet zo ongezond. Want
wij moesten ons weer rekenschap ge
ven van onze opdracht in de Neder
landse politiek en het Nederlandse
partijbestel.
De ARP heeft allen bestaansrecht,
wanneer zij trouw is aan haar op
dracht op het fundament van het
Evangelie te bouwen aan een samen
leving, waar gerechtigheid en vrede
gediend worden en gezag en vrijheid
hand in hand gaan. Constructieve
groepen, zei dr. Veerman, die er wat
in zien om gemeenschappelijk met
ons te boulven aan een beleid, dat
doortastend en met visie gericht is op
de toekomst zijn welkom.
De Tweede Kamer is in het
zilver. Volgende week vrijdag,
20 november, is het 25 jaar ge
leden, dat onze volksvertegen
woordiging na de bevrijding
weer voor het eerst vergaderde.
Zo op .het eerste gezicht zou je
zeggen: dat is iets om groots en
waardig te herdenken. Want die
parlementaire democratie is een
groot goed en dat kan niet genoeg
worden onderstreept.
Aanvankelijk bestonden plannen
in deze richting. Er zou een vereng
de vergadering komen van Tweede
en Eerste Kamer met belangwek
kende toespraken.
Men werd het echter niet eens
over het hoe en wat. Trouwens, de
zilveren Kamer heeft weinig lijd.
Alle begrotingen moe.en er voer
kerstmis nog worden doorgejaagd.
En ja, zal men wellicht gerede
neerd hebben, bij zo'n herdenking
moeten ook minder pre't'ge dingen
worden opgehaald .Het is toch op
zijn minst merkwaardig dat maan
den na de bevrijding, eind november
de voorlopige Staten-Generaal bij
een konden komen.
TOEPASSELIJK
Hoe dan ook, geheel ongemerkt zal
men het zilveren jubileum niet laten
voorbijgaan. Aan het begin van de
vergaderingen van deze week zal
voorzitter mr. Van Thiel een toepas
selijk woord spreken, dat zal worden
beantwoord door minister Klompé,
die op dat ogenblik toch in de Ka
mer aanwezig is om haar begroting
te verdedigen.
Dinsdagmorgen zal het presidium
van de Tweede Kamer freule Wtte-
waall van Stoetwegen en de heer
Goedhart ontvangen, de leden die
gelijk met de Kamer jubileren.
Waarom het zo lang heeft geduurd
na de bevrijding voor het Parlement
na de bevrijding in ere werd her
steld? De parlementaire
enquêtecommissie regeringsbeleid
1940-1945 schrijft er dit over:
„Wat nu de gang van zaken in
Nederland na de bevrijding be
treft, is de commissie van mening,
dat deze veel te wensen heeft
overgelaten, zowel met betrekking
tot het bijeenkomen van de Sta
ten-Generaal als tot het houden
van verkiezingen,"
De voorlopige Staten-Generaal
kunnen dan eindelijk 20 november
vergaderen.
Uit het verslag van de com
missie schrijf ik verder nog over:
„Ook daarna heeft het, naar de
mening van de commissie, langer
geduurd dan nodig was, voordat
nieuwe verkiezingen werden ge
houden, waarbij naar haar oordeel
ten onrechte behalve technische
overwegingen ook overwegingen
van politieke aard een rol hebben
gespeeld."
JUIST VANDAAG
In zijn boek Politieke geschiedenis
van Nederland noemt Jac. S. Hoek
de naam van Beel. Hij was in fe
bruari 1945 minister van binnen
landse zaken geworden. Maar in mei
had hij nog niets gedaan voor het
herstel van de volksvertegenwoordi
ging.
Nog een grote naam: Romme. Ver
kiezingen zijn volgens hem niet de
ouverture van het politieke concert.
Eerst moet Indië worden bevrijd,
zegt hij, en hebben we de zorgen
voor het naakte leven.
Na de oorlog was het de tijd dat
de vernieuwingen moesten worden
doorgevoerd. Men sprak over geeste
lijke en maatschappelijke stromin
gen; van politieke partijen moest
men niet zoveel hebben. Het twee
partijenstelsel naar het Engelse mo
del was ideaal.
In het gijzelaarskamp Sint-Mi
chielsgestel was lang over het nieu
we Nederland nagedacht.
De „overwegingen van politieke
aard" van de enquêtecommissie wa
ren wel duidelijk.
Over de Nederlandse parlementai
re democratie, zoals we die voor de
oorlog kenden, werd niet al te best
gedacht. Daar moet je begrip voo>-
hebben. Want men had er wat van
gemaakt met al die partijen en par
tijtjes.
Benauwend vooral is, dat nog niet
zo gunstig wordt gedacht over onze
Eerste en Tweede Kamer. Vergelijk
ingen met voor de oorlog worden
snel gemaakt. Veel problemen van
vroeger zijn nog niet opgelost en er
zijn nieuwe bijgekomen.
Ook nu bestaan goede en minder
goede plannen voor staatkundige
vernieuwingen en denkt men zien
suf hoe het systeem te verbeteren.
Juist vandaag wordt getild aari
het probleem van de democratie.
Wat ik zeggen wilde: de herden
king van 25 jaar democratisch parle
mentair werk na de oorlog is nu
adembenemend actueel. En ik geef
toe, dat het moeilijk is een waardige
herdenking te organiseren met der
gelijke beschouwingen zonder op po
litieke tenen te gaan staan. Helaas.
JUBILEUMGESCHENK
Nu gaat het niet aan om alleen
maar met een sip gezicht zitten te
herdenken. Dat doen de Kamerle
den Andriessen (Kath. v.), Koning
(liberaal), mejuffrouw Goudsmit
(dem.), Oele (soc.). Tilanus (c.h.) en
Kieft (a r.) ook niet. Zij hebben een
jubileumgeschenk aangeboden in de
vorm van een brief aan Kamervoor
zitter Van Thiel, waarin staat dat er
een nieuw gebouw moet komen voor
de Tweede Kamer.
Het plan is zeker in het belang
van de democratie. Want in het rfude
en aan de binnenkant aan alle kan
ten opgelapte gebouw wordt vaak
onder ongunstige omstandigheden
gewerkt. De niet-efficiënte omgeving
zet een rem op het werk en de pro-
duktiviteit.
De Kamerleden klagen erover, de
medewerkers, het personeel van de
griffie, de parlementaire pers en niet
te vergeten de ambtenaren van di
departementen, die aanwezig moeten
zijn om de ministers te adviseren.
In dat on-praktische gebouw,
waar haast iedereen bij kunstlicht
moet werken en geen vleugje frisse
lucht kan doordringen, groeit onder
tussen het werk en neemt het aantal
werkers toe. En steeds vaker buigt
het presidium zich over ruimtelijke
problemen, luisterend naar allerlei
rechtvaardige wensen.
Een nieuw gebouw dus, dat mis
schien over tien jaar in het Haagse
saneringsplan Nieuwe Hout zal
staan.
VORSTENHUIS
Het on-praktische oude, maar
sfeervolle gebouw kan dan een an
dere bestemming krijgen. Tweede-
Kamerlid Kikkert van de CHU, die
al een heel programma van eisen
van het nieuwe Kamergebouw in
zijn hoofd heeft, ziet die bestemming
al duidelijk voor zich.
Het gebouw aan het Binnenhof
moet ingericht worden voor de re
presentatie van het Koninklijk huis,
zegt hij. Ook het secretariaat van de
Koningin zou aan het Binnenhof
kunnen worden gevestigd.
Het gebouw krijgt dan min of
meer een oude bestemming terug.
Vroeger was de vergaderzaal balzaal
van de Oranjes.
Wat de heer Kikkert wil, is eigen
lijk „Soestdijk" naar Den Haag ha
len.
Het plan komt neer op democrati
sering, zegt het Kamerlid. Het ko
ningshuis komt dichter bij het volk.
In een moderne tijd hoort een mo
derne monarchie. Wanneer het Ka
mergebouw beschikbaar is, zijn we
een hele tijd verder. Dan is mis
schien prinses Beatrix al Koningin.
Een modern koningspaar temidden
van het volk.
Als het aan de heer Kikkert ligt,
zal het zo ongeveeT gebeuren. Wie
weet. Er is al vaker een plan van
hem belangrijk geworden omdat de
regering het overnam.
Over 25 jaar is er weer wat te
herdenken. Dan weten we of het
nieuwe Kamergebouw er al staat.
En hoe het met de democratie staat.
BIDDEN EN DANKEN
Deze week was bij de behandeling
van de begroting van landbouw het
„groene front" weer actief. De tribu
nes zijn dan barstens vol. Er heerst
een aparte sfeer in deKamer. De
landbouwexperts worden door de
fractieleiders meer vrijgelaten om In
de weide rond te draven, zo zei drs.
Zijlstra het ongeveer.
Ir. Van Rossum van de SGP, moet
ik nog even vertellen, hield een
speech als een maaltijd. Hij begon
met de garnalen, consumeerde de
landbouwproblemen als de hoofd
schotel en gebruikte het fruit, de to
maten en komkommers als toetje.
Maar voor de maaltijd, stelde ir.
Van Rossum. moet de zegen voor al
les worden gevraagd. En ondanks
alle problemen is er altijd reden om
te eindigen met het dankgebed.
BERT DE JONG
De gestrande „King David",
die voor de Noordwijkse kust
op een zandbank lagis gister
middag door de sleepboot Hector
uit IJmuiden vlotgesleegt. Op de
foto is het radioschip weer in
zijn element.
-
SCHIEDAM - W. Kunst
'Hl
UMTATA Vice premier drs.
'jakker, die een officieel bezoek
rengt aan Zuid-Afrika heeft vrijdag
loc esproken met een negeropperhoofd,
i' Opperhoofd Matanzima is tevens pre-
nier van Transkei. Hij vertelde pre
mier Bakker, dat volgens hem alle
lensen in Zuid-Afrika gelukkig sa
menleven. De premier van Transkei
np£°n niet hegrijpen waarom er zoveel
'errie in de Verenigde Staten is over
e binnenlandse politiek van Zuid-
Afrika.
(Van onze soc.- econ. redactie)
UTRECHT De ziekenfonds
raad heeft minister Roolvink ge
adviseerd de premie voor de
verplichte ziekenfondsverzeke
ring voor 1971 met 0,2 procent te
verhogen tot 7,7 procent en die
voor de beiaardenziekenfonds- Bij het advies is een prognose ge-
,i v, in voegd van het gemeenschappelijk
verzekering met 1 proc overjeg van ziekenfondsorganisaties
Volgens de eiekenfondsraad aou de j voor de te verwachten premies van
premie voor de Oejaardenzieken-
fondsverzekering eigenlijk omhoog
moeten met 19 procent, maar de raad
heeft maatregelen geadviseerd om de
verhoging te kunnen beperken tot 10
pracent.
de bejaardenverzekering, waarbij re
kening is gehouden met een toene
ming van de inkomsten der bejaar
den.
Uit deze prognose blijkt dat de be
jaarden al naar hun inkomen
volgend jaar resp. 20.70 (thans
18,82), 41,40 37,64), 51,75
(ƒ47.05) of ƒ72.45 (ƒ51.75) per maand
Zullen moeten betalen.
De premies voor de vrijwillige zie
kenfondsverzekering, die per zieken
fonds worden vastgesteld, zullen naar
verwacht wordt stijgen met 14 tot 20
procent, afgezien van eventuele pre
miereducties.
(Van onze parlementsredactie)
UTRECHT De nieuwe par
tij DS'70 zal voor de verkiezin
gen in april een duidelijk her
kenbaar program ontwerpen.
Voorzitter A. van Stuijvenberg
zei vanmorgen bij de opening
van het partijcongres in Utrecht,
dat het geen program zal zijn
van buitenissige veranderings-
voorstellen of overtrokken ver
kiezingsbeloften. Maar wel zoekt
DS'70 als nieuwe partij naar iets
eigens.
Het huishoudelijk congres is van
daag in Utrecht gehouden om de par
tij definitief gestalte te geven.
Voorzitter Van Stuijvenberg zei dat
het verbazingwekkend is hoe men de
stijging van de belastingdruk gelaten
aanvaardt en zelfs positief waardeert.
Niet alleen de kampioenen voor meer
overheidsuitgaven als PvdA, PSP en
PPR, maar ook de ander partijen zijn
door de knieën gegaan.
Men accepteert het als een econo
mische wetmatigheid zoals 'men voor
de oorlog de werkloosheid aanvaard
de.
Nodeloos
Los echter van een lichte verschui
ving van de belastingdruk naar de
vermogenssector, ziet DS'70 een alter
natief vt>or de belastingstijgingen.
Want, zei de heer Van Stuijvenberg,
op het ogenblik subsidieert iedere Ne
derlander via de belastingen zichzelf.
Dat is een nodeloze operatie.
Wij kennen de „sociale tarieven be
neden de kostprijs" om de mensen met
de lage inkomens te helpen. Maar ook
anderen profiteren ervan.
Als men de mensen met lage inko
mens wil helpen, moet men met geld
helpen. De DS'70-voorzitter trok fel
ven leer tegen de regelingen voor de
landbouw. Deze sector is door de spe
cialisten van het „groene front" in
een uitzonderingspositie gebracht in
Nederland en de E.E-G.
Subsidies
Hel is eigenlijk merkwaardig dat
het Nederlandse volk die uitzonde
ringspositie van de agrarische sector
zo zonder meer aanvaardt. Een be
zwaar is, dat de prijssubsidies worden
gegeven per eenheid produkt. De gro
te producenten ontvangen dus ook
weer de subsidies.
Ook gebeurt het dat goedkope pro-
dukten van de wereldhandel via in
voerheffingen buiten de deur worden
gehouden. Ze worden even duur ge
maakt als de kunstmatig omhoog ge-
bracthe eigen produkten.
Bovendien, zei de heer Van Stuij
venberg, de goedkope rietsuiker en
andere produkten die de ontwikke
lingslanden kunn enleveren worden
kunstmatig geweerd.
Slavendom
Hij vroeg zich af waarom wij geen
j bedrijven vestigen in investeren in
Turkije en Marokko in plaats van ons
schuldig te maken aan een modern sla
vendom (gastarbeiders).
Investeren daar in plaats van hier
kan de economische groei hier ver
minderen, zo betoogde de beer Van
Stuüvenberg.
