ST. ELISABETH VOOR
DEMENTE BEJAARDEN
Studio
Gronduitgifte door
verkoop handhaven
Trekpoging
mislukt
Zenuwartsen stellen voor
BRUYNZEEL - KEUKENS - KASTEN
'Studentenhuisvesting
ziet er ook wat in
Leids college verwerpt erfpacht
in
t:
Serder opnemen
Plannen
Te laat
Bereidheid
Schoolraad moet
afstand verkleinen
St. Nicolaas
verrassing
PIERROT
King David heeft
sleepverbinding
„HOUTWERF-LEIDEN" - N.V.
Advies over
erfpachtnota
ATTENTIE
r|EUWE lEIDSE COURANT
▼RI JO AG 13 NOVEMBER 1970
da
dol
bev;
gIDEN De huisvesting en ver
pleging van demente bejaarden is
in Leiden een nypend probleem.
'Wf Alleen al by de gemeentelijke ge
neeskundige- en gezondheidsdienst
staan 55 demente bejaarden ge
registreerd plus 46 psychisch
gestoorden van hoge leeftijd die
onmiddellijk opname behoeven.
Maar in de hele stad is geen enkel
tehuis, dat zich op de verpleging
van deze patiënten in het bijzonder
toelegt. Omdat het probleem zich
in toenemende mate ook aan de
omgeving opdringt, hebben (o.a.)
enkele zenuwartsen uit de regio
contact opgenomen met mevr. N. A.
den Haan-Groen, wethoudster voor
volksgezondheid te Leiden,
i het gesprek, dat binnenkort uit
het eerste contact moet volgen,
lullen zij het voorstel doen. het
rW Elisabeth Ziekenhuis aan de Hooi-
U (j gracht wanneer eind 1972 de
nieuwbouw in gebruik genomen
wordt geheel of gedeeltelijk te
bestemmen tot verpleeghuis voor
ill demente bejaarden.
ver de verpleegaccommodatie voor
de probleemgroep zegt dokter A.
Lim, psychiater bij de G.G. en G.D.:
„Er zijn bij de dienst 101 van zulke
bejaarden geregistreerd. Dat is
op 'ii bevolking van 100.000 zielen
erg veel: één op de 1.000 inwoners
van Leiden. In heel Leiden is geen
tehuis, dat zich speciaal op de
erpleging van deze patiënten
toelegt. Er zijn er in Katwijk een
paar: „De Wilbert" en „Overduin".
maar die nemen ook patiënten op
uit de verre omgeving. Er/ zijn in
Leiden wel enkele verpleegtehuizen,
waarmee we contact hebben:,
„Solglyft", daar zitten er een paar,
„Hebron" en „Clematis" maar
„Clematis" gaat binnenkort weg.
in
eid
aedi
un,
-
"J)e opname-capaciteit is veel te
gering. In die huizen is het gewoon
„wachten tot er een doodgaat". Dat
klinkt hard. Maar dan pas is er
weer plaats. „Endegeest" springt,
indien mogelijk, weieens bij. We
kunnen in „Endegeest" de hele
inrichting wel volstoppen met
demente bejaarden, maar dan heb
je de mogelijkheid niet meer om
echte psvchopatische mensen rte
plaatsen. Het is heel merkwaardig
pf| meent dokter Lim dat er
f binnenkort wél 'een tehuis klaar
komt voor bejaarde verpleeg-
illen. Ik krijg de indruk, dat
len op de zwarte lijst staat.
_^rdentehuizen bieden geen
uitkomst, want als van de be
olie "'°ners iemand echt dement wordt,
imjdan moet ie weg. En dus is er
J)?teeds méér-plaats nodig".
Mr. G. J. ten Doeschate, directeur van
«het tehuis voor bijzondere ver
zorging en verpleging behoevende
bejaarden „De Wilbert" te Katwyk,
stelt vast, dat in zyn tehuis 120
demente bejaarden zyn opgenomen,
afkomstig uit een gebied met een
straal van ongeveer 30 kilometer.
r Het tehuis droeg van oorsprong
een landelyk karakter maar door
de toevloed van patiënten moest
e j. het de opname beperken.
e gjEr bestaan vergevorderde plannen
ag, voor de bouw van een inrichting
idc m Warmond met een capaciteit
van 200 bedden. „De Wilbert" heeft
een straf-gecontroleerde wachtlijst
van 175 gegadigden. De gemiddelde
leeftijd, waarop de demente gasten
hun intrek in „De Wilbert" nemen,
is die van circa 80 jaar. In vele
gevallen wil dat zeggen, dat ze al
zeven of acht jaar eerder opgenomen
hadden moeten worden. Het ge
middelde sterftecijfer van demente
en ancrere patiënten beloopt onge
veer 50°/« per jaar. De heer Ten
Doeschate wijt dit hoge cijfer
mede aan het feit, dat de patiënten
pas in een zo laat stadium opge
nomen kunnen worden. Zijn indruk
van de situatie in de regio Leiden:
,-Er is een geweldig tekort aan
bedden".
Dokter H. R. Kraus, psychiater voor
de „geestelijke volksgezondheid in
Zuid-Holland" in het district Rijn
land, kan niet bij benadering
schatten, hoe groot de behoefte
aan verpleegbedden voor demente
bejaarden in zijn rayon is, „want er
zijn teveel gevallen, waar wij niets
van weten".
„Door de ontwikkeling van de
dementie kan acute opname nodig
zijn. Maar juist op zo korte termijn
lukt het nergens. En wanneer de
patiënt op het moment, dat hij op
genomen zou kunnen worden, in
middels is overleden, dan is het
niet meer uit te maken of zijn dood
een gevolg was van het feit. dat
hij niet kon worden opgenomen.
Een exacte bepaling van de nood
is daardoor niet te geven. Maar de
nood is groot, dat staat vast. Er is
op korte termijn ook geen rede
lijke oplossing voor te verwachten,
want we hebben een geweldige
achterstand. Maar de overheid
heeft 'n geruststellend programma
voor de eerstvolgende vijf tot tien
jaar
Dokter C. Buis, geneeskundig inspec
teur voor de volksgezondheid te
„Als cr iemand dood gaal. is cr
weer plaats". Zo typeert dokter
Lim de achterstand van de ver
pleegaccommodatie voor demente
bejaarden in Leiden. Het tragi
sche is dat de demente bejaarde
voorlopig helemaal niet dood
hoeft te gaan, en zelfs kan hy
nog van zyn dementie genezen.
Dementie is een proces van
achteruitgang in do hersenen.
Het ziektebeeld is dat van in-
prentings- en geheugenstoornis en
van verwardheid, vaak gepaard
gaand met motorische onrust. De
volksmond noemt de patiënt
„kinds". Wanneer hy in een ver
pleegtehuis opgenomen kan wor
den zodra de eerste symptomen
van dementie zyn vastgesteld,
dan is het mogelyk dat hU on
der invloed van afleiding en be
zigheidstherapie opnieuw nor
male geestelijke activiteit gaat
ontwikkelen. Zelfs is het mogc-
lijk, dat zo'n patiënt na enige tijd
ontslagen wordt om nog lang en
gelukkig te leven in een gewoon
bejaardentehuis. Het is nooit na
te gaan, hoeveel demente bejaar
den „naar menselijke maatstaven
ie vroeg" overiyden omdat ze niet
eerder in een verpleeginrichting
geplaatst konden worden. Een il
lustratie vindt men in het, vol
gende gesprek tussen een huis
arts in de regio Leiden en een
psychiater: „Ik heb hier een echt
paar. Man en vrouw zün beiden
vrq snel dement geworden. Acu
te opname in een verpleegtehuis
iykt mü nodig". Zenuwspccialist:
Had me dat nu drie maanden
eerder gezegd, dan had ik je nu
misschien kunneh helpen". Huis
arts: „Wel, ga even zitten dan zal
ik je de eerstvolgende veertig al
vast opgeven...."
Leiden bevestigt dat „Br wordit
van overheidswege hard gewerkt
om de achterstand weg te werken.
Niet de overheid is te laks maar
de wetenschap gaat te -snel. we le
ven langer en méér mensen wor
den 65 jaar en ouder". Het hante
ren van cijfers teneinde de wer
kelijke nood aan te geven, acht hij
een tè hachelijke zaak. Zenuwart
sen in de snel groeiende regio Lel
den signaleren alom hetzelfde pro
bleem. Dat is, waarom zij de hoop
koesteren dlat in het oude Sint Eli
sabeth Ziekenhuis aan de Hooi
gracht wanneer eenmaal de
nieuwbouw in gebruik genomen
- wordt een verpleegtehuis voor
demente bejaarden gevestigd kan
worden.
Er hangt al een schaduw over de
plannen: de stichting „Leidse Stu
dentenhuisvesting" zou een wel
willend oog op het complex heb
ben laten vallen. Enerzijds is het
ziekenhuis als verpleegtehuis bij
zonder aantrekkelijk omdat vele
speciale accommodaties al aanwe
zig zijn; anderzijds zou „Studen
tenhuisvesting" het complex toch
nooit als geheel kunnen gebruiken.
Bovendien verstrijken bij de bouw
van een nieuwe inrichting tussen
het moment van de eerste plannen
en dat van de eerste steen een jaar
of zes, acht, terwijl men aan de
Hooigracht na enkele verbou
wingen meteen kan beginnen.
Zegt dokter Lim: Het ziekenhuis
heeft vier toegangen, er valt altijd
wel iets van te maken, dacht ik".
„Zo, die ook weer?" is het eerste
commentaar van de heer C. J.
Lambermont, een der bestuursle
den van het St. Elisabeth Zieken
huis, op het gerucht dat Studen
tenhuisvesting belangstelling voor
het ziekenhuis zou hebben. Hij is
ook allerminst verwonderd over de
suggestie, er een verpleeginrich
ting in te vestigen. „Er zijn meer
gegadigden", vertelt de heer Lam
bermont. „Tot dusver hebben ze
alleen maar informaties ingewon
nen. Er is nog alle tijd want we
gaan er pas eind 1972 uit. Het hele
complex bestaat uit het ziekenhuis
en enkele bijgekochte huizen, sa
men zoiets van 11.000 m2. Je hebt
er maar één gegadigde voor nodig
maar gebruik door méér is moge
lijk. De doorbraken in de omlig
gende panden zijn natuurlijk weer
ongedaan te maken". Het idee van
een verpleeghuis voor demente be
jaarden spreekt hem wel aan. „We
zouden dat wel prettig vinden maar
dan zou zich toch eerst een gega
digde moeten melden. En tot nu toe
zijn er nog geen besprekingen met
aspirant-kopers geweest".
VOORSCHOTEN In de raad
zaal heeft burgemeester L. de Kool
de installatie verricht van de ge
meenschappelijke schoolraad voor
het openbaar onderwijs. De burge
meester zag de schoolraad als het
instituut, dat de afstand tot het on
derwijs kan verkleinen. Hij gaf de
schoolraad in overweging in beraad
te nemen of de de raad in het open
baar gaat vergaderen, gedeeltelijk
openbaar of uitsluitend besloten.
Hoog en laag water te Katwijk
KATWIJK AAN ZEE Zaterdag
14 nov.: hoog water 3.21 en 15.36;
laag water 11.39 en 23.59.
f
GOUDEN
DAMESHORLOGE
14 karaats
17 steens ancre
79,-
JÜWELIER-HORLOGER
MAARSMANSTEEG 21
LEIDEN - TEL. 20778
Man-vrouw-avond
in Voorschoten
VOORSCHOTEN In het restau
rant van de sporthal Vliethorst was
geen gebrek aan belangstelling voor
de actiegroep „Man-vrouw-maat
schappij". In de overvolle zaal waren
op uitnodiging van 't Nut en de
Federatie van Vrouwenverenigingen
de „stoottroepsters" van de actie
aanwezig. De sfeer was buitengewoon
goed, niet het minst door de uiteen
zetting van de sociologe mevrouw
R. W. Boesjes-Hommes over „De
inschakeling van de vrouw in het
arbeidsproces". Zij belichtte de ar
beidsmarkt, het politieke onbehagen
bij de vrouw, de economische aspeé-
ten, belastingen en de houding van
het bedrijfsleven. Jacqueline Molle-
man en Ankie Teulings, afgevaar
digden van de regio Leiden van
M.V.M., wisten belangstelling te
wekken voor de actiegroep.
Verkoopmiddag Molenwijk
LEIDEN De Hervormde wijk-
gemeente „Molenwijk" houdt op
dinsdag 17 november een verkoop
middag ten bate van het wijkwerk
in het gebouw „De goede Herder",
Oude Vest 13. Naast een ruime sor
tering handwerken, speelgoed én
levensmiddelen zijn er aai'dige at
tracties.
De verkoopmiddag wordt om 1.30
uur geopend door de wijkpredikant
ds A. J. de Jong.
LEIDEN De collecte voor het
Prinses Beatrix Fonds heeft f 7.168,64
opgebracht.
Elke aflevering van
het radio/tv-
magazine Studio zit
propvol gezelligheid. Vrolijke
stripverhalen, puzzels, rake cartoons,
correspondentierubrieken, prachtige kleurenfoto's en fascinerend
achtergrondnieuws. Voor elf stuivers per weekmeer gezellig
heid, meer informatie, meet sport, meer aktualiteit!
Ook kunt niet zonder Stiidio. Stuur daarom
nu een kaart zonder postzegel met
uw naam en adres aan ons
antwoordnummer te
Amsterdam.
het dynamische radio/tv-magazine van de KRO
biedt meer...veel meer!
LEIDEN Op de valreep maan
dagavond komt de zaak al in de raad
hebben B. en W. stelling geno
men tegen het voorstel van het PAK
om van uitgifte van grond door erf
pacht regel te maken en van ver
koop uitzondering. Het college is nu
met een eigen voorstel gekomen:
het handhaven van gronduitgifte
LEIDEN Op donderdag 19 no
vember wordt onder auspiciën van
de Nederlandse Christen-Studenten-
Vereniging in de mensa van de
Leidse studentenvereniging „Sanctus
Augustinus", Rapenburg 24, een
discussie-avond over bestaan en be
tekenis van de studentengemeente en
de studentenparochie gehouden.
De Leidse studentenvereniging
S.S.R.L. heeft haar oorspronkelijk
voor vrijdag 13 en zaterdag 14 novem
ber aangekondigde bijeenkomst over
„Agressie" dertien dagen opge
schoven. Aan de bijeenkomst, die nu
op donderdag 26 en vrijdag 27 no
vember in de sociëteit van de
S.S.R.L., Hogewoerd 108, zal wordes
gehouden, zal medewerking worden
verleend door de Leidse bioloog
prof. dr. J. J. A. van Iersel en de
psycholoog drs. C. Waaldijk, staf
docent aan het vormingscentrum „De
Horst" te Driebergen.
Op maandag 16 november zullen
de enige tijd geleden in functie ge
treden Britse ambassadeur, Sir
Edward Tomkins, en Lady Tomkins
een werkbezoek aan de LeidSe Uni
versiteit brengen. Hiermee wordt de
sedert de zestiende eeuw bestaande
traditie voortgezet, volgens welke
iedere nieuw benoemde Britse am
bassadeur de Leidse Universiteit be
zoekt.
Aan de Leidse Universiteit is
mevr. A. M. L. Prangsma-Hajenius
lot doctor in de letteren gepromoveerd
op een proefschrift, getiteld ,.Le
diable de Macé de la Charité III,
Rois". Promotor was prof. dr. S.
Dresden.
De heer A. G. Sciarone te Delft,
is gepromoveerd tot doctor in de fa
culteit der letteren op een proef
schrift, getiteld „La Place de L-ad-
jeetif en Italien moderne". Promotor
was prof. dr. S. Dresden.
De heer D. H. van Zijl te Oegst-
geest. is gepromoveerd tot doctor in
de faculteit der rechtsgeleerdheid op
het proefschrift „Die saakwaarne-
mingsaksie as verrykingsaksie in die
Suid-Afrikaanse Reg ('n Regshisto-
riese en regsvergelijkende onder
soek)". Promotor was prof. mr. R.
Feenstra.
door verkoop voor de stadsuitbrei
dingen;
voor industrieterreinen incidenteel
gronduitgifte in erfpacht toepassen
wanneer het algemeen belang dit
vordert;
grondeu in binnenstad en sane-
ringsgebieden in de regel in erfpacht
uitgeven.
In hun pre-advdes merken B. «en
W. op, dat zij het systeem van grond
uitgifte niet vanuit een principieel
maar uitsluitend vanuit een strikt
praktisch standpunt hebben bena
derd. Het college heeft zich laten lel
den door overwegingen van alge
meen belang.
Van overheersend belang zijn daar
bij het financieringsvraagstuk en
het veiligstellen van de voortgang
van de stadsontwikkeling in het al
gemeen en van de woningbouw in
het bijzonder.
Nog altyd vormt het financierings
probleem het belangrijkste bezwaar
tegen invoering van het erfpacht-
systeem, aldus B. en W. Overscha
keling op erfpacht betekent, dat an
ders dan tot nu toe de gemeente zelf
ZOETERWOUDE De bibliotheek,
gevestigd aan de Noordbuurtseweg,
houdt wedstrijden voor de jeugd in
declamatie en toneel. Het thema is
N 70 en planten en dieren spelen
hierbij een grote rol. Ook kan men
een mobiel maken over het natuur
beschermingsjaar 1970. Deze moeten
uiterlijk 23 november worden inge
leverd op school of bij de bibliotheek.
De toneel- en declamatiewedstrijden
zijn op 24 en 25 november in de aula
van de Sjaloomschool.
NOORDWIJK Er is hard aan de
King David getrokken, de afgelopen
nacht, maar De Hector is er bij deze
eerste trekpoging niet in geslaagd,
het piratenschip van de grond te
krijgen. De bemanning van de red-
boot Kurt Carlsen heeft gisteravond
de dunne lijnen overgebracht van de
King David naar de Hector. Daardoor
konden de zware sleeptrossen over
de bodem van de zee naar de vastge
lopen David worden getrokken. De
sleepverbinding was er eindelijk.
Bij de vloed van half drie van
nacht begon de Hector te trekken.
Op de kant stonden, ondanks het late
uur, duizenden mensen te kijken
naar het schip, dat er wel hulpeloos
uitzag bij zijn verwoede pogingen
om los te komen. Er was in ieder
geval wel beweging in de David te
krijgen, wat de trekkers weer wat
moed geeft.
De boot ligt nu een meter of 60
meer naar het noorden, met de kop
naar het Noord-Oosten. Tijdens het
lage water van vanmorgen heeft men
het zand rond het schip wat wegge-
schept; de vloed van vanmiddag drie
uur was een nieuwe kans om het
moeilijke karwei te klaren. De ka
bels blijven aan de Hector, die steeds
showroom nieuwe rijn 87, tel. 23748 (3 lijnen)
12 uur op een nieuwe vloed ligt te
wachten, vastzitten. Het weer is een
stuk gunstiger geworden.
LEIDEN Op verzoek van b en w
heeft het Centraal bureau voor de
verificatie en financiële adviezen van
de Vereniging van Ned. Gemeenten,
advies uitgebracht over de nota van
ebt PAK inzake de wenseiykheid Van
uitgifte van grond in erfpacht. Re
sumerend wordt in 't advies gesteld:
1. Indien men het om politieke
redenen nodig acht, dat de toekom
stige waardestijging van de grond
(en dit is vrijwel zeker) aan de ge
meenschap moet tqevaHen, dan is
het uitgeven van terreinen in erf
pacht een deugdelijk middel om dit
te realiseren.
2. Nu de leningspolitiek het ver
krijgen van geldeleningen in het al
gemeen voor niet langer dan 25 jaar
toelaat, is een start met het uitgeven
van grond in erfpacht zonder het be
schikken over een groot reservever
mogen uiterst bezwaarlijk.
Het gevaar is aanwezig, dat andere
noodzakelijke voorzieningen in de
stad moeten worden uitgesteld omdat
de financieringsmiddelen moeilijker
verkregen zullen worden. Gemeen
ten die in het verre verleden met
eht uitgeven van gronden in erf
de aankopen van grond en het bouw-
rijpmaken van de terreinen moet fi
nancieren uit langlopende geldlenin
gen.
Afwijzend
Invoering van een voor de gehele
gemeente geldend erfpachtsysteem
zou betekenen, dat dc Leidse finan
cieringsbehoefte sterk zou stygen,
terwyl niet mag worden verwacht,
dat hiertegenover een hogere toe-
wy'zing van middelen zal plaats heb
ben. Hierdoor wordt de mogelykheid
om andere investeringen te realise
ren sterk beperkt.
Met het oog op de financiële con
sequenties wijzen B. en W. invoe
ring van het erfpachtstelsel in zijn
algemeenheid onder de huidige om
standigheden dan ook af.
In de woningbomvsector snyden de
redenen voor erfpacht het minst
hout en buiten de woningwetsector
kan het particuliere initiatief bij de
verwezenlyking van bestemmings
plannen niet worden gemist wil men
komen tot het zo gewenste gediffe
rentieerde woningpakket.
Ten aanzien van erfpachtuitgifte
van industrieterreinen zou een wat
genuanceerder standpunt kunnen
worden ingenomen, aldus B. en W.,
mits dit zich beperkt tot incidentele
gevallen. Voor gronduitgifte in de
binnenstad ten slotte ligt uitgifte in
erfpacht meer voor de hand, zij het,
dat ook hier de keuze op verkoop
moet kunnen vallen.
Parkeergelegenheid heeft U by ons
voor de deur. Of op één minnet
afstand v. d Werfstraat. Oude RU».
Kaasmarkt Twee minuten Hooigr.
(Ir. Driessenstraat). Het loont de
moeite om onze grote collectie eD
de beste merken in te zien.
Onze traditie is ..altijd voordeliger"
geen valse leuze „van zovee] voor
zoveel" maar net gehele Jaar „voor
zoveel". En toch vak-standing als
echte Juweliers en Horlogers. Onze
eigen ateliers onderstrepen dit,
door echte vakservice te bieden.
Ooet er Uw voordeel mee Gouden
9i eraden. verlovingsringen, horlo
ges. blokken, cassettes, verzilverde
geschenkartikelen, brillant.
De beste merken de ruimste keuze
Juwelier - Horlogee
v. d. WATER
Haarlemmerstraat 181
pacht begonnen, hebben een duide
lijke voorsprong.
3. Indien het voor de particuliere
woningbezitter niet noodzakelijk is
irt Leiden zelf te wonen zal hij uit
wijken naar een buitengemeente. Dit
kan een bezwaar zijn voor een goede
bevolkingsopbouw van Leiden.
4. Er zijn fiscale redenen om grote
voorzichtigheid te betrachten met
het uitgeven van gronden in erf
pacht aan particulieren.
5. Uitgeven van bouwterreinen
woningcorporaties ten behoeve van
w.w.-leningen kan onmiddellijk in
erfpacht geschieden.
6. Om bepaalde redenen is het
verantwoord om aan de industrie
gronden in erfpacht uit te geven.
