Museum is haar hobby
Rapport Oeso: grotere
werkloosheid voorkomt
versnelling inflatie
Udink gelooft in succes
ontwikkelingsstrategie
Kliniek voor
verslaafden
in Groningen
Huisartsen wensen
geen totale
volksverzekering
Japan straks een
supermogendheid
Smith: Westerse
beschaving moet in
Rhodesië blijven
OINSDtAG 10 NOVïMBE* 1970
Maarten van Rossum herleeft in Ingrids hond en kat
Z ALTBOMMEL
Ze is zo enthousiast dat ze haar hond „Maarten" en haar kat
„Van Rossum" heeft genoemd. Bovendien woont Ingrid van den
Engh-König sinds 25 oktober naast het Maarten van Rossumhuis.
Ze is conservatrice van het in dit historische huis gevestigde mu
seum en mocht daarom de „ambtswoning" betrekken.
Twee jaar geleden begon ze met het beheren en schoonhouden
van het museum en het rondleiden van bezoekers. En nu het
toeristisch seizoen is afgelopen, het einde van het jaar nadert
is gebleken dat het Maarten van Rossumhuis in 1970 een record
aantal bezoekers van 2500 heeft gehaald.
Mevrouw Van den Engh is daar een beetje trot6 op, maar meer
nog op de reacties van de mensen. „Ze vinden het hier zo schoon
en treffen door de bloemen, die ik overal neerzet niet die mu
seumsfeer aan. Daarom vind ik het zo'n dankbaar werk."
in Bommel vanzelfsprekend vervuld
door de conservatrice) hebben haar tot
studie van de historie gebracht. „Ik
ben nu zover dat ik alles weet over
wat er in het Maarten Rossumhuis
staat. De komende winter wil ik be
ginnen aan de geschiedenis van Zalt-
bommel".
En dat laatste houdt nogal wat in.
Niet zomaar wil de op historisch ge
bied bekende Europese Bibliotheek
in Bommel gevestigd kleine boek
jes met „Bommeliana" gaan publice
ren.
Het 1100 jaar oude stadje aan de
Waal ontleent natuurlijk bekendheid
aan Martinus Nijhoffs sonnet „Ik
ging naar Bommel om de brug te
zien" en de voor liefhebbers van brui
loften en partijen befaamde meedei-
ner „En temidden van die rommel".
Meer tot ernst geneigde bezoekers
kunnen mediteren, tussen verstilde
gevels en torens.
De VVV-folder drukt het zo uit: „Ze
zouden vertellen over de strijd tus
sen Brabant en Gelre; over de Spaan
se belegeringen en de persoonlijke
hulp der Oranje'sEn een tikkel
tje theatraal: „Zaltbommel;ligt
diep verscholen achter het groen der
stadswallen en deze „gordel van sma-
Waar dering zij Ingrid van har
te gegund: het Maarten van Ros
sumhuis, streekmuseum van de
Bommelerwaard, wordt beheerd
door een arme stichting, die is
aangewezen op het werk van
mensen, die niet kunnen worden
betaald. Ook de conservatrice
doet praktisch alles gratis. „Een
tegemoetkoming is wel dat ik
geen huur hoef te betalen voor
de woning".
Nu is conservatrice Ingrid van
Huib Goudriaan
den Engh (35) de laatste, die
zich zal beklagen, want ze is wèg
van haar functie. Het volgend,
seizoen zal ze omdat ze het
niet meer alleen kan een
werkster moeten nemen, maar:
„k hoop dan zelf het museum
te blijven doen, dan kan de
werkster de woning schoonhou
den."
Vrijwilligers
Foto's Herbert Behrens
De afgelopen twee jaar is er heel
wat gewit en zijn er vloeren ge
schuurd en gelakt in het in 1535 ge
bouwde Maarten van Rossumhuis.
Groepen vrijwilligers bestaande uit
kennissen van de voorzitter van de
museumstichting, de heer H. V. M.
Keser, pakten deze karweitjes aan.
Ook Ingrid is met de stichting in
contact gekomen door in haar vrije
tijd te helpen. Ze raakte bevriend
met de vorige conservatrice, mevrouw
R. Leeuws-van Eek, die drie jaar ge
leden overleed. In april 1970 werd In
grid van den Engh tot conservatrice
benoemd.
Ze woont viereneenhalf jaar in Zalt
bommel en is van de stad gaan hou
den. „Het is hier zo rustig". Ingrid
(geboren Duitse, kwam elf jaar gele
den als verpleegster naar Nederland,
is nu getrouwd met een arts) heeft
zich nooit bijzonder voor historie ge
ïnteresseerd.
„Bommeliana"
ragd" houdt de oude binnenstad als
een kostbaar kleinood in zijn greep
gevangen; een kleinood dat bekroond
wordt' door de eerbiedwaardige St.
Maartenskerk wier grijze toren reeds
zovele eeuwen de bewoners van stad
en streek als een waarschuwende
stenen vinger op de j hemel heeft ge
wezen."
Deze erg kleurrijke zinnen zijn de
onbekende opsteller wel te vergeven.
Niet alleen de beruchte Gelderse le
geraanvoerder Maarten van Rossum
werd in Bommel geboren en woonde
daar.
Karei Marx
Haar werk als conservatrice en
VVV-informatrice (die functie wordt
DEN HAAG Staatssecretaris
Kruisinga gaat in principe akkoord
met de stichting van een kliniek voor
verslavingszieken in Groningen. De
Beukemakiinlek zal zich primair
richten op een eerste opvang en een
kortdurende behandeling aan drug
gebruikers en alcoholisten.
Hierbij zal nauw worden samenge
werkt met andere inrichtingen en
diensten op het terrein van de versla-
vingsziekten, zoals het sanatorium
voor alcoholisten in Eelde.
De staatssecretaris vindt de nieuwe
voorziening zeer belangrijk vanwege
de toenemende behoefte aan behan
delingsmogelijkheden voor verslaaf
den. De Beukemakliniek zal circa
twintig bedden krijgen.
UTRECHT De Landelijke Huis
artsen Vereniging (LHV) voelt weinig
voor een totale volksverzekering te
gen ziektekosten. Met de voorzitter
van de landelijke specialisten vereni-.
ging, is LHV-voorzitter dokter J. F.
A. van Rijn van mening, dat niet be
wezen is dat een volksverzekering
tot een billijker lastenverdeling of
tot een doelmatiger systeem van ge
zondheidszorg zou leiden.
Institutionalisering van de gezond
heidszorg is lang niet altijd de oplos
sing. Dr. Van Rijn stelt Engeland als
voorbeeld. Voor de LHV is de „leef
baarheid" van de huisartsenpraktijk
zeer belangrijk. Ze vreest bovendien
de administratieve rompslomp die aan
een institutionalisering vast zit.
Dr. Van Rijn vertelde nog dat de
Kon. Maatschappij tot bevordering
der geneeskunst is bezig met een on
derzoek naar de mogelijkheden te
komen tot een gezamenlijke visie van
allé Nederlandse medici op de ge
zondheidszorg. Nagegaan wordt, hoe
alle activiteiten en ervaringen van
artsen op verschillende posten in de
samenleving zouden kunnen worden
gecoördineerd, zodat een gezamenlijke
standpuntbepaling en eventueel stel-
lingname mogelijk is met betrekking
tot allerlei maatschappelijke proble
men die direct of indirect invloed
hebben op de geestelijke en lichame
lijke gezondheid.
Inbraak bij C en A
ENSCHEDE Bij C en A in En
schede is het afgelopen weekeinde
een brandkast gekraakt en daaruit
een bedrag van circa ƒ200.000 ont-
vreemd. Gistermorgen werd de in
braak ontdekt. De brandkast is vol
gens de politie op vakkundige wijze i
gekraakt. De deur kon worden ver
wijderd, waarna men via twee vier
kante gaten bij de geldkistjes kon ko
men, waarin genoemd bedrag aanwe
zig was.
Prinses Grace van Monaco poseert in het atelier van de bekende
Parijse beeldhouwer Lucien Gibert voor een borstbeeld dat ingezonden
zal worden naar de Schoonheden van Europa. Deze tentoonstelling
van schilders, „getuigen van hun tijd", zal in februari worden gehouden
in het Parijse Gallieramuseum.
DEN HAAG De 22 bij de
organisatie voor economische sa
menwerking (OESO) aangeslo
ten landen, waaronder Neder
land, moeten bereid zijn een gro
tere mate van werkloosheid of
van ongebruikte industriële ca
paciteit te aanvaarden om een
versnelling van de inflatie te
verhinderen.
Rapport Oeso:
De Oeso zegt dit in een rapport- dat
nog moet verschijnen maar waarvan
de inhoud reeds door het Britse blad
Financial Times is gepubliceerd.
De Oeso verwacht vooral in Enge
land een sterke prijsstijging: in 1971
6,5 procent. In de meeste andere lan
den zal de prijsstijging in datzelfde
jaar enigszins afnemen. De gemiddel-
Het geboortehuis van dr. Anton
Philips is er te zien. Maar ook het
huis, waar de vaak in geldnood ver
kerende Karl Marx logeerde om bij
oom Lion Philips (grootvader van An
ton.geld te komen lenen. In de
Gasthuisstraat (no. 12) is dit huis te
zien; de moeite van het bepeinzen
waard, want Marx maakte daar ook
zijn eerste aantekeningen voor een
boek, dat de wereld onherkenbaar
zou veranderen: Das Kapital. Te we
ten dat de voorvader van de grond
legger van het Philips-concern dit
boek hielp financieren.
Bommel heeft het romantische ver
haal opgeleverd van het meisje Su
zanne Leenhoff, die in het stadje
kennis maakte met Franz Liszt en
dankzij zijn bemiddeling in Parijs kon
gaan studeren. Liszt was aldus het
boékje „Impromptu", dat in Bommel
wordt uitgegeven aangelokt- door
het klokkenspel en het stadje op een
INGRID van den Engh-König met. haar hondje Maarten voor het
museum. Onder: Maarten van Rossumnaar wie het huis is ge
noemd.
morgen door de Waterpoort binnen
gestapt.
Dit binnenstappen had grote ge
volgen. want Suzanne ontmoette in
Parijs de schilder Edouard Manet en
werd verliefd op hem. Uit deze liefde
werd in 1852 een kind geboren. Pas
in 1863 Manet had in zijn begin
jaren geen geld om te trouwen
werd op het Bommelse stadhuis het
huwelijk tussen Edouard Manet en
Suzanne Leenhoff voltrokken.
Begeleiding
Bommels historie is in goede
handen.
Twee charmante rivalen uit Zuid-Afrika voor de Miss Worldver-
kiezingen volgende week in Londen. Het blondje is Jülian Jessup, ze
mag zich Miss South Africa noemen, de donkerharige schoonheid is
Pearl Jansen, die de titel Miss Africa South draagt.
Sedert het midden van de negen
tiende eeuw is er ook in Zaltbommel
een en ander veranderd, maar schil
derachtig en betrekkelijk rustig is
het er gebleven. Wie erheen gaat kan
in het Maarten van Rossumhuis van
Ingrid van den Engh alle inlichtingen
en een plattegrond krijgen.-
Misschien komt het zelfs zo
ver dat ze de toeristen gaat be
geleiden op wandelingen. „Het
is mijn bedoeling dat nog eens te
gaan doen." Voorlopig heeft me
vrouw Van den Engh voldoende
werk aan het ontvangen van
gasten in het museum. Dochter
Kirsten (5) zei de afgelopen zo
mer soms tegen haar: „Nou is
het afgelopen, nu mag je niet
meer!" Moeder Ingrid: 't Was
geen wonder ook, ik schaamde
me weieens.".
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Volgens minis
ter Udink lijkt de ontwikkelings
strategie voor de komende tien
jaar ondanks aanvankelijk pes
simisme een succes te worden.
Enkele landen, o.a. België en lapan,
hebben onlangs een paar forse stappen
li in deze richting gedaan. „Fr is nu
reden voor tevredenheid", zei hy
vanmorgen na afloop van zijn bezoek
aan Kenia, een van de vier landen
waarop de Nederlandse ontwikkelings
hulp is geconcentreerd.
De minister van ontwikkelingshulp
gelooft dat de hulpgevende landen
zich moeten laten leiden door de
prioriteiten die het ontwikkelingsland
stelt en niet aan projekten moeten
beginnen omdat ze die zelf interessant
vinden.
Op de ambassadeursconferentie was
hem verteld dat de contraprestatie
van de ontvangende landen soms te
wensen overlaat als die landen niet
de kans hebben om zelf te kiezen,
waar wel en waar niet aan begonnen
wordt De continuïteit van bepaalde
projecten komt in gevaar als het
donorland zich dan na drie of vijf
jaar terugtrekt.
Kenia werkt aan een vierjarenplan
met de nadruk op de landbouw en het
opzetten van lichte industrie. Het
hoopt min of meer hèt industrieland
van Oost-Afrika te worden en heeft
op het ogenblik een groeipercentage
van 6 tot 7. Toch blijft er een grote
werkloosheid en dat is een van de
belangrijkste problemen.
Irrigatie
De bevolkingsgroei is drie procent
per jaar en men wil daarom meer
aandacht gaan besteden aan de ge
boorteregeling. Een Nederlands me
disch team van zeven mensen houdt
zich daar op het ogenblik mee bezig.
Om op de ingeslagen weg verder te
kunnen gaan. krijgt Kenia van Ne
derland een financiële steun van 9.6
miljoen gulden. Behalve de 20 mil
joen gulden technische hulp die al
toegezegd was, ontvangt het land
nog 23 miljpen gulden die mogelijk
gebruikt zal worden voor het aan
trekken van Nederlandse ingenieurs
en artsen.
De ingenieurs zullen zich vooral be
zig gaan houden met waterbeheer
sing en irrigatie. De 9.6 miljoen gul
den bestaat uit een dertigjarige le
ning met een rente van 2vz procent
en Kenia zal er. 5500 stamboek melk-
vaarzen voor kopen die voor de ont
wikkeling van de veeteelt zeer be
langrijk zijn.
de prijsstijging van het gehele Oeso-
gebied zal 4,5 procent bedragen. In
Frankrijk wordt een prijsstijging van
4,5 procent verwacht, in Duitsland en
Italië 5,5 en in de VS 4 procent.
Actie
In het rapport wordt een gezamen
lijke internationale actie tegen de in
flatie bepleit, daar prijsstijgingen de
neiging hebben van het ene land naar
het andere over te slaan.
De Oeso waarschuwt krachtig voor
het gevaar, dat eraan verbonden is
als ieder land niet meer zou doen dan
ervoor te zorgen dat zijn inflatie niet
groter is dan die in de andere landen.
Dit zou het recept voor een de gehele
wereld omvattende versnelling van
de inflatie kunnen zijn.
Voor het geval een realistische
„prijsdoel" niet verenigbaar zou zijn
met het evenwicht van de betalings
balans, adviseert de Oeso de landen,
die hiermede tobben, hun wisselkoers
aan te passen en prioriteit te geven
aan interne stabiliteit.
Loonbeheersing
De Oeso-deskundigen bepleiten
voorts een voortdurend zoeken naar
een doelmatige prijzen- en inkomens
politiek. maar waarschuwen voorts,
dat tijdelijke loon- of prijsbeheersing
noodzakelijk zal kunnen zijn om een
acute inflatie het hoofd te bieden.
De deskundigen zien voorts wel.
dat er iets te zeggen is voor bepaalde
algemene garanties voor inkomens en
sociale verzekeringsuitkcringen om
deze tegen de inflatie te beschermen,
maar voelen weinig voor veranderin
gen, daar deze volgens hen zelf bij
dragen tot inflatie.
NEW YORK De internationaal
befaamde Amerikaanse futuroloog
Herman Kahn heeft gisteren 'voor
speld dat 'Japan gedurende de ko
mende twee decennia zich zal ont
wikkelen tot een super mogendheid
zowel op economisch, financieel, tech
nologisch als politiek gebied.
Kahn vergeleek de opkomst van
Japan met die van Pruisen in de
zeventiger jaren van de vorige eeuw.
Hij zei dat het bruto nationale pro-
dukt van Japan in 1975 300 miljard
dollars zal bedragen en 600 miljard
dollar tegen 1980.
Japan zal spoedig een belangrijke
internationale rol gaan spelen, en zal
vermoedelijk het eerste grote indu
strie-land zijn dat zal aantonen hoe
welvaartsproblemen, zoals vervuiling
van het milieu, overbevolking kunnen
worden opgelost.
SALISBURY De Rhodesische
premier Ian Smith heeft gisteren ge
zegd te hopen, dat zijn land 'nooit zal
degenereren tot het peil van één man
één stem. Dat was het tellen van
koppen zoals men vee telt.
In Rhodesië moest de Westerse be
schaving gehandhaafd worden. „Als
we de chaos in andere landen zien,
komen we tot de conclusie dat het
jammer is dat men ook daar niet ho
gere eisen aan de kiezers stelt als het,
gaat om het kiezen van een regering,
aldus Smith.
In New York komt de Veiligheids
raad van de VN vandaag bijeen om
over de kwestie-Rhodesië te spreken.
Dit gebeurt op verzoek van de Afri
kaans-Aziatische landen van de
Raad.
Engeland heeft inmiddels Rhodesië
gepolst over de mogelijkheid van
hervatting van de onderhandelingen.
Het boek boeide. Dat is zodra je
in de buurt van een trein benteen
gevaarlijke zaak.
Het is me eens overkomen, dat ik
wachtend op een aansluiting op een
perronbankje ging zitten lezen en
niet eens merkte dat mijn trein
keurig klaar stond en vertrok.
Daar is toen een dag van afschu
welijk hollen om de tijd in te halen
op gevolgd. (Het is merkwaardig
hoe onwillig tijd zich laat inhalen.
Maar ja, om één zo'n ervaring
kun je het treinlezen niet laten en
dus izat ik zaterdagochtend tweer
verdiept in een boek met de heer
lijke wetenschap, dat ik van Den
Haag tot Amersfoort kon blijven
zitten.
In een flits zag ik Zoetermeer
nog, toen waren er alleen de blad
zijden.
Tot er ongewoon geloop en be
weeg in de coupé was. Utrecht al...?
Maar buiten waren er alleen de
lage landen, de nevel en een paar
verloren boerderijen....
Er kwam iemand 'binnen: „Er ligt
een auto op de overweg..."
Heel gek kriebelt er iets in je
maag, dat optrekt met wurggreep-
jes.
Dat zijn dingen waar je van in
de krant leest en niet zelf mee
maakt.
Naar het balcon, kijken... het
Zo was het
klinikt vreemd maar het valt mee..
een enorme oplegger ligt op de
reohterrails, volkomen gekapseisd,
maar de conducteur die met een
rode vlag langs de trein door het
grint baggert, weet -al, dat de
chauffeur geen schrammetje heeft.
Terug naar het boek, dat niet
meer boeit.
Ik heb een kwartier speling voor
mijn afspraak. Hoe lang staan we
al? De tijd kruipt, de trein staat.
De afspraak is allang dé mist in.
Een grote familie in gedempte
kleren heeft het probleem hoe om
half drie in Leeuwarden te zijn,
wanneer men om half twee nog bij
Zevenhuizen staat.
Men moet naar een begrafenis.
De conducteur loopt weer langs en
vraagt wie een telefonische bood
schap >wil doorgeven. Hij noteert
nummers en tijdingen en, ik weet
niet hoe, maar geeft het door.
Ik pieker nog of ik niet naar de
weg zal .lopen en gaan liften, maar
heb de moed niet om de enorme
sprong van het balcon tot het grint
te wagen.
Opeens denk ik aan de verhalen
uit de oorlog: gevangenen die uit
een rijdende trein sprongen.... hoe
hebben ze dat ooit overleefd?
Dan moeten we toch. Op het lin
ker spoor is een trein gekomen en
met hutje en mudje gaan we over
stappen.
Het zijn de mannen die het kla
ren zullen. Ze springen het eerst en
vangen de vrouwmensen op met
open armen.
Het instappen vanuit de diepte
blijkt nog moeilijker. Maar de
mannen zetten letterlijk de schou
ders eronder en tillen ons boven
onszelf uit.
We zitten, we rijden, we gaan
verder
We lezen weer, we praten wat,
we missen een afspraak.
Dan zegt iemand: „Die wagenbe
stuurder mogen we wel dankbaar
zijn..."
We kijken elkaar stomverbaasd
aan. Niemand had ook maar een
ogenblik daar aan gedacht...
