Aartsbisschop Rinkel zout
in de pap van de oecumene
Conunenta;
Geen maatregelen tegen
dr. H.M. Kuitert
prof.
CJV „instrueert"
minister Bakker
GZB helpt
Toradjakerk
met vier ton
KERKLEDEN MEER
IN VASTSTELLING
BETREKKEN
BEGROTING
Een woord voor vandaag
Drieëndertig jaar leider oud-katholieken
Treedt
morgen
terug
BEROEPINGSWERK
Nieuwe uitspraken geref. synode
Twee procent
Uppsala
van
Staande op de trappen van een kazerne in Jeruzalem, beschermd
door Romeinse soldaten van het bezettingsleger, en ten aanhoren
van een opgewonden volksmassa vertelt de apostel Paulus zijn
levensverhaal. Het is een uitermate boeiende autobiografie, een zelf-
getuigenis ook, maar bovenal een verhaal van goddelijke leiding in
een mensenleven. Weinig levens hebben op een gegeven moment
zulk een radicale wending genomen als dat van Paulus. Hij dacht
oorspronkelijk God een groot genoegen te doen met het vervolgen,
te vuur en te zwaard, van de volgelingen van Jezus. Maar midden in
zijn activiteiten werd hij vastgegrepen. Het licht, dat op de grond
voor zijn voeten viel, u-as zó sterken de stem, die tot hem sprak,
was z doordringend, dat men hem bij de hand moest nemen en naar
Damascus brengen. Toen begon voor deze men een volstrekt ander
leven. En vanaf dat ogenblik werd de vervolger vervolgde. Nooit in
zijn gehele leven heeft hij vergeten hoe hij tekeer is gegaan tegen
Jezus' volgelingen. Het heeft hem achtervolgd, hoewel hij diep in
zijn hart wist, dat het hem was vergeven. Nu, hier op de kazerne-
trappen in Jeruzalem, herinnert hij er opnieuw aan, maar zijn rede
gaat vergezeld van een dringende oproep, die m hem alle eeuwen
door zal blijven klinken: bekeert u en laat God het voor het zeggen
hebben in uw leven!
Wc lezen vandaag: Johannes 7 vers 25 tot 36.
Wc lezen morgen: Johannes 7 vers 37 tot 53.
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1<
DEN HAAG Voor minister
Bakker van Verkeer en water
staat naar Zuid-Afrika vertrekt
is hij van dé zijde van het Chris
telijk Jongeren Verbond van en
kele „instructies" voorzien.
In een schrijven verzoeken zij mi
nister Bakker tijdens zijn bezoek te
onderzoeken in hoeverre Nederland
door zijn economische politiek ten
aanzien van Zuid-Afrika de apart
heidspolitiek en de daarmee gepaard
gaande vluchtelingenproblemen in
stand houdt en in de hand werkt
„Bent u bereid u ook te laten in
formeren door vertegenwoordigers
van die groepen, die in hun vrijheid
beperkt worden? Bent u voorts be
reid óp grond van uw ervaringen
rondom deze problematiek de Ne
derlandse regering te wijzen op de
consequenties van haar politiek ten
aanzien van Zuid-Afrika."
Minister Luns ontving een schrij
ven van het C.J.V. inzake de Portu
gese „provincies" in Afrika en de
wijze waarop gebruik gemaakt wordt
ZEIST De Gereformeerde Zen-
dingsbond in de Nederlandse Her
vormde Kerk heeft een tekort op de
begroting van de Toradjakerk van
bijna 400.000 gulden voor haar reke
ning genomen.
Dat betekent een extra last op de
toch al forse begroting van ruim twee
miljoen. Deze extra last zal uit de
gemeenten moeten komen, hetzij in
het kader van de najaarszendingscol-
lecte, hetzij als een echte extra col
lecte.
De Toradjakerk op Celebes getroost
zich grote inspanningen mede ten ba
te van christelijk onderwijs in een
maatschappij in snelle verandering.
Vooral de stijgende salariskosten
worden voor deze kerk ondragelijk.
De GZB wil het fabeltje van de
„schatrijke GZB" uit de wereld heb
ben. Elk jaar zijn er tekorten, die
steeds ten laste van de reserve ge
bracht zijn. De bodem is in zicht en
wat er nog is, blijft noodzakelijk als
werkkapitaal, mede in verband met
de verantwoordelijkheid ten opzichte
van de ruim dertig mensen, die thans
in dienst van de GZB zijn.
van NAVO-materieel ter ondersteu
ning van Portugese akties".
De minister van buitenlandse za
ken wordt dringend verzocht stappen
te ondernemen om aan deze situatie
een eind te maken.
„Met zorg zien we de jongste ont
wikkelingen tegemoet, waarin de
NAVO zal overwegen in deze kolo
niën zelfs bases op te richten, waar
door deze organisatie nog meer be
trokken zal worden bij de onderdruk
king van 'de bevolking van deze ge
bieden."
In O.-Duitsland
tien miljoen
protestanten
BERLIJN Op grond van een sta
tistisch onderzoek meldt het evan
gelische zondagsblad van Branden
burg „Potsdamer Kirche", dat er
op het ogenblik in Oost-Duitsland
ruim tien miljoen protestanten zijn,
die door 4670 predikanten geestelijk
worden verzorgd.
De gehele bevolking van Oost-
Duitsland loopt tegen de achttien
miljoen.
Worden de laatste gegevens over
het aantal protestanten vergeleken
met die van 1964 dan blijkt dat er
toen tegen de elf miljoen waren.
Het blad de „Potsdamer Kirche"
vertelt verder, dat in Oost-Duits
land acht evangelische kerken zijn
aangesloten bij de Bond van Kerken.
De grootste is de Lutherse kerk van
Saksen, die drie miljoen leden telt
en waaraan 1200 predikanten zijn
verbonden.
Geen bijdrage regering
in financiële tekorten
gemeenteziekenhuizen
DEN HAAG De regering is niet
van plan een bijdrage te leveren om
de financiële tekorten van de ge
meenteziekenhuizen in Amsterdam,
Rotterdam en Den Haag op te heffen.
Een werkgroep die de situatie bij
deze inrichtingen heeft onderzocht
kwam tot de conclusie dat er sane
ringsmaatregelen moeten worden ge
nomen. In afwachting van het effect
van deze maatregelen zou de regering
gedurende de eerste jaren een bijdra
ge moeten verlenen. De regering
wijst deze bijdrage af, zo deelde pre
mier De Jong gisteravond na afloop
van de wekelijkse kabinetszitting
mee. Overigens wees ook een deel
van de werkgroep deze bijdrage van
de hand uit vrees een precedent te
scheppen.
(Van onze kerkredactie)
UTRECHT Wanneer
morgenmiddag daags na
de feestdag van Sint Willi-
brord als wiens 72e opvol
ger hij zich beschouwt
monseigneur professor doc
tor Andreas Rinkel terug
treedt als aartsbisschop en
de herdersstaf overdraagt
aan zijn opvolger prof. Ma-
rinus Kok, zal daarmee een
belangrijk hoofdstuk in de
geschiedenis van de Oud-Ka
tholieke Kerk zijn afgeslo
ten.
Drie en dertig jaar is de
thans 81-jarige aartsbisschop
Rinkel het hoofd geweest van
de twaalfduizend oud-katholie
ken in ons land en daardoor
tevens van de kleine half mil
joen oud-katholieken in de we
reld.
Onder zijn leiding heeft de
Oud-Katholieke Kerk zich ont
wikkeld van een min of meer
vergeten groepje afgescheide
nen van de Rooms-Katholieke
Kerk tot een soort sleutelposi
tie in de oecumene.
Bakkerszoon
De bakkerszoon uit Ouderkerk aan
de Amstel was amper dertien jaar,
toen hij naar het oud-katholiek se
minarie in Amersfoort ging. In 1914
werd hij tot priester gewijd. In dat
zelfde jaar werd hij pastoor te Enk
huizen.
In 1920 werd hij verplaatst naar
Amersfoort. Daar zat tegelijk een
benoeming aan vast als professor
aan het seminarie in de dogmatiek,
ethiek en liturgiek.
Al spoedig ging hij zich daadwer
kelijk interesseren voor de oecume
nische beweging. Als secretaris van
het Lausannecomité kwam hij in
contact met mannen als Aalders,
Berkelbach, Van der Sprenkel en
Haitjema. Vanaf 1928 was hij een
krachtig propagandist voor de oecu
menische gedachte in zijn kerk.
Maar ook had hij een werkzaam
eandeel in de totstandkoming in 1931
van volledige kerkelijke gemeen
schap tussen de oud-katholieke en
de anglicaanse kerkfamilie.
In 1937 werd hij tot aartsbisschop
van Utrecht gekozen. Het is type
rend voor de man, dat hij daarbij
nog elf jaar gewoon door is gegaan
met zijn lessen aan het seminarie.
Utrecht is het geestelijk centrum
van alle oud-katholieke landsker-
ken: naast Nederland in Duitsland,
Oostenrijk, Zwitserland, Tsjechoslo-
wakije, Polen, Joegoslavië en de
Verenigde Staten.
De meeste huidige bisschoppen
van deze over het algemeen kleine
tot zeer kleine kerkjes zijn door
aartsbisschop Rinkel gewijd. Hij
wijdde in totaal twaalf bisschoppen,
meer dan enig aartsbisschop voor
hem, vijf voor Nederland en zeven
voor het buitenland.
Ambtshalve torste Ihij de zware en
verantwoordelijke last van het voor
zitterschap van de internationale
oud-katholieke bisschopsconferentie.
Wanneer' deze „Unie van Utrecht"
na 1945 steeds meer versterkt is,
mag ook dat voor een groot deel op
zijn naam geschreven worden.
Vraagbaak
Door zijn grote ervaring werd hij
steeds meer een vraagbaak voor
mensen in alle delen van de wereld.
Zo komt het, dat hij dagelijks per
soonlijk een uitgebreide correspon
dentie voert.
Het behoeft geen betoog, dat de
Oud-Katholieke Kerk onder zijn lei
ding geen ogenblik aarzelde, om zich
aan te sluiten bij de Wereldraad van
Kerken. Zelf woonde hij de as
semblee van Evanston in 1954 bij.
Zij speelde ook van meet af een
belangrijke rol in de Oecumenische
Raad in Nederland. Een rol, die niet
in het minst hierin bestond, dat ze
voorkwam dat de oecumenische be
weging een' louter protestantse aan
gelegenheid was.
Daardoor heeft de Oud-Katholieke
Kerk in zekere zin baanbrekend ge
werkt voor de komst van de Rooms-
Katholieke kerk in de oecumene.
Door zijn. reizen naar de patriar
chen van Konstantinopel en Moskou
bewerkte hij ook nauwere banden
met de oosterse orthodoxie.
Van hijzonder belang is de goede
verstandhouding, die er onder zijn
leiding gekomen is tussen de Oud-
Katholieke en de Rooms-Katholieke
Kerk.
Deze man, die opgroeide in een
tijd van felle polemiek tussen room
sen en oud-roomsen, was voldoende
soepel van geest om tijdens het
Tweede Vaticaarlse concilie tot een
nieuwe houding tegenover Rome te
komen. Stellig heeft daarbij het har
telijke persoonlijke contact met zijn
Utrechtse collega Alfrink een be
langrijke rol gespeeld.
Rinkel verstond de tekenen van de
tijd. Dat blijkt bij voorbeeld ook uit
zijn ijveren voor grotere inspraak
van de gelovigen, al bleef hij zich
daarbij bewust, dat de verantwoor
delijkheid voor de besluitvorming
bij de bisschop rust. Naast de jaar
lijkse priesterbijeenkomsten kiwam
er een jaarlijkse zitting van de sy
node, die nog steeds aan betekenis
wint.
Docent
Wie van dit alles kennis neemt,
krijgt de indruk van een stimule
rend, organiserend kerkvorst. Wie
hem persoonlijk leerde kennen, zag
in hem meer de docent, die weet te
onderrichten. Hij schreef een dog
matische theologie en een handboek
voor geloofs- en zedeleer.
Hij bezit vooral de bijzondere ga
ve, om de meest ingewikkelde pro
blemen tot een eenvoudige vorm te
reduceren.
Daarbij is hij ook een vroom man,
die voor de oorlog verschillende
stichtelijke werken publiceerde,
waaronder twee delen beschouwin
gen over de psalmen, en die ook zijn
vroomheid op muzikale wijze wist te
vertolken: hij componeerde diverse
missen en kerkliederen.
De Oud-Katholieke Kerk is
naar het getal gerekend een on
beduidende groep: 28 paro
chies, praktisch allemaal in ste
den en stadjes van Noord- en
Zuid-Holland en Utrecht.
Dat zij nochtans jarenlang
het „zout in de pap van de
oecumene" (om Berkelbach
van der Sprenkel te citeren) is
geweest, heeft zij grotendeels
te danken aan aartsbisschop
Rinkel.
NED HERV. KERK
Beroepen te Barneveld (vac. P. P.
J. Monster), J. C. Schuurman te Put
ten.
Aangenomen naar Amstelveen (vac.
A. P. Mijnarends), J. C. Greive te
Utrecht.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Berlikum, A. J. L.
Hoogkamer te Bolnes; te Nijmegen
(vac. R. Valkhoff), drs. G. L. Goed
hart te Valkenswaard.
PARIJS President Pompidou
van Frankrijk heeft gisteren gezegd
dat de uitbreiding van de Europese
Economische Gemeenschap met nieu
we leden en nieuwe terreinen „geen
succes zal worden als het te snel ge
beurt en de realiteit genegeerd
wordt".
(Van onze kerkredactie)
SNEEK Ook over de be
zwaarschriften tegen prof. dr. H.
M. Kuitert inzake diens opvat
tingen van Genesis 1 tot 3 en
Romeinen 5 is de gereformeerde
synode, na intern beraad, tot een
aantal uitspraken gekomen. Zo
als gisteren werd gemeld is de
synode thans definitief gesloten.
Die uitspraken luiden (we citeren
letterlijk): 1. dat de ingebrachte be
zwaren een fragmentarisch karakter
dragen en als zodanig weinig bewijs
kracht hebben;
2 dat de synode niettemin moet
vaststellen, dat de ontkenning door
DEN HAAG De generale
syode van de Nederlandse Her
vormde Kerk gaat zich in haar
najaarszitting (16-18 november)
opnieuw bezig houden met de
oproep van Uppsala, om twee
procent van de totale kerkelijke
inkomsten beschikbaar te stel
len voor ontwikkelingssamen
werking.
De synode heeft deze oproep in
principe reeds aanvaard. Het gaat nu
nog om de concretisering. Een com
missie adhoc heeft voorstellen ge
daan, waarbij de commissie zich niet
heeft bezig gehouden met de beste
ding (met vragen als: hoeveel procent
mag in eigen land gebruikt worden
voor „mentaliteitsverbetering
maar alleen met de verwerving van
de gelden.
Omdat de oproep van Uppsala ge
richt is tot kerken als zodanig en
niet tot individuele personen, wijst
de commissie extra collecten of acties
onder de gemeenteleden af.
Het zwaartepunt zal bij de plaatse
lijke gemeente moeten liggen. Daarbij
gaat de commissie uit van de gedach
te. dat ook de armste gemeente in de
Hervormde Kerk rijk is in de ogen
van de ontwikkelingslanden.
De commissie adviseert, dat de ker
keraden zich met de gemeenteleden in
gemeenschappelijke vergadering be
raden over het jaarbudget van de ge
meente en de te stellen prioriteiten.
Dit omdat de financiën en de vaststel
ling van de begroting zaken zijn, waar-
bij de hele gemeente betrokken moet
worden. Kerkvoogdij en kerkeraad be
hoeven dan ook niet alleen de uit
werking te verzorgen.
Het liefst ziet de commissie de in
stelling van plaatselijke adviesbud-
getteringscommissies, die mogelijk
zullen maken, dat de gemeenteleden
meer betrokken raken bij de samen
stelling van het budget van de ge
meente. inclusief de twee procent van
Uppsala.
Generale kas
Zolang de twee procent nog niet
vrij integraal door de gemeenten bij
eengebracht wordt, vraagt de com
missie dat ook uit de Generale Kas
een bedrag voor ontwikkelingssamen
werking beschikbaar wordt gesteld. Op
deze wijze zou kunnen blijken, dat het
de kerk ook in haar landelijke or
ganen ernst is gevolg te geven aan de
oproep van Uppsala.
De commissie wil verder instelling
en werkzaamheid van de plaatselijke
adviesbudgetteringscommissies be
vorderen door een gelijkmatige lan
delijke commissie met een gering bu-
reautechnisch apparaat, ondergebracht
bij de sectie internationale hulpverle
ning van de generale diakonale raad
en verantwoording schuldig aan de
commissie ODZ (bestaande uit verte-
(Van onze kerkredactie)
genwoordigers van de raad voor de
zending, de generale diakonale raad en
de raad voor de zaken van overheid
en samenleving).
Deze instantie zou aok een eigen
gironummer moeten krijgen voor de
inning van de twee-procent-gelden.
De commissie adhoc stelt nadruk
kelijk vast, dat de nieuwe verplich
ting van twee procent voor ontwikke
lingssamenwerking niet zal mogen
gaan ten koste van bestaand werk en
in geen geval ten koste van werk,
waarbij de Hervormde Kerk betrok
ken is langs de weg van zending en
werelddlakonaat.
Minderheden
De synode zal zich verder buigen
over het vraagstuk van de buiten
gewone wijkgemeenten in wording.
Om de vijf jaar moet deze zaak in
de synode worden bekeken. De com
missie voor kerkordelijke aangele
genheden stelt voor, de huidige rege
ling, die uit 1964 dateert, nog eens
vijf jaar te handhaven.
Er zijn thans 28 „buitengewone
wijkgemeenten in wording" (b.w.i.w.)
en zes „buitengewone wijkgemeen
ten". De laatsten zijn tot een ver
gelijk gekomen met de plaatselijke
(centrale) hervormde gemeente en
daar ingevoegd.
Tegen de benaming b.w.i.w. bestaan
bezwaren. In de praktijk wordt zo'n
gemeente dan ook vaak genoemd
naar het gebouw van samenkomst.
Van de aanduiding b.w.i.w. kan de
suggeestie uitgaan, dat ze tweede
rangschristenen omvat De commissie
wil de benaming toch handhaven,
mede als aanwijzing naar de gewone
gemeente, waarin de b.w.i.w. eigen
lijk thuishoort
Voorts vraagt de commissie kerke-
ordelijke aangelegenheden aandacht
voor het probleem van minderheids
groepen, die te klein zijn om b.w.i.w.
te worden, omdat zij niet in staat
zijn een predikantsplaats te bekos
tigen. De commissie denkt hier in
de richting van bijstand van een of
meer pastorale medewerkers, van een
hulpprediker, een vicaris of van een
predikant van een andere gemeente.
Synodelid diaken J. Stuurman, af
gevaardigde van de classis Breda,
heeft de synode voorgesteld, mogelijk
te maken, dat ook een ouderling
voorzitter kan zün van de centrale
kerkeraad.
Curieus genoeg mag een ouderling
thans wel een classis, een provinciale
kerkvergadering en zelfs een generate
synode krachtens de kerkorde voor
zitten, maar niet een kerkeraad.
De heer Stuurman vindt, dat de
juiste man op de juiste plaats moet
worden gekozen en het is voor hem
geen uitgemaakte zaak, dat een pre
dikant 'bij' voorbaat de meest ge
schikte figuur is om een kerkeraad
te leiden. Hij heeft de steun van de
commissie voor kerkordelijke aange
legenheden.
De synode zal zich verder bezig
houden met de actie Kom over de
brug. Het moderamen brengt verslag
uit over zijn werkbezoeken aan de
54 classicale vergaderingen. De mo
ties van de algemene kerkvergade
ring komen in bespreking, alsmede
het jaarverslag van de generale fi
nanciële raad. En last not least zal
de synode zich buigen over een rap
port van de interkerkelijke commis
sie „kerk en krijgsmacht" over de
reorganisatie van de protestantse
geestelijke verzorging van de militai
ren.
WASHINGTON Amerika heeft
de correspondent van het Russische
persbureau Zhegalof uitgewezen als
vergelding voor de uitwijzing van een
Newsweek-medewerker door Moskou.
Er zijn nog 25 Russische correspon
denten in de VS.
dr. Kuitert van de historiciteit van de
zondeval als de afwending van de
mens van zijn God aan de aanvang
van de menselijke geschiedenis niet
in overeenstemming is met hetgeen
de synode van Amsterdam 1967/1968
In haar uitspraak (sub 3, acta art-209)
heeft aangewezen;
(Noot van de redactie: Die uit
spraak van Amsterdam sub 3 luidde
letterlijk: dat intussen hetgeen in
de belijdenis der kerk (Zondag 3 en 4
Heidelbergse Catechismus; artikel 14
en 15 Nederlandse Geloofsbelijdenis)
over de oorsprong der zonde en de
gevolgen van de zondeval onder
woorden is gebracht de fundamentele
betekenis, die de Schrift in het Oude
en Nieuwe Testament (onder meer in
Romeinen 5) aan deze geschiedenis
toekent, duidelijk tot uitdrukking
brengt en daarom ook als van wezen
lijk belang voor de verkondiging van
het evangelie door de kerk als gezag
hebbend dient te worden gehand
haafd").
3. dat het intussen gebleken is, dat
dr. Kuitert ook op de synode in zijn
gevoelen niet alleen staat;
4. dat in deze situatie, hoe onbevre
digend deze ook zij ten aanzien van
de onderlinge eenheid toch ook met
blijdschap mag worden geconstateerd
dat alle leden van de synode vast
houden aan het belijden, dat God de
mens goed geschapen heeft tot de
liefdesgemeenschap met Hem, maar
dat de mens in moedwillige onge
hoorzaamheid geweigerd heeft en
weigert in deze gemeenschap te le
ven, dat heel de mensheid van God is
vervreemd, aan de slavernij verval
len en slechts gered kan worden door
Gods genadig ingrijpen;
5. dat zij daarom van oordeel is,
dat de eenheid van het kerkelijk be
lijden niet op een zodanige wijze in
geding moet worden geacht, dat
daarover thans nadere beslissingen
zouden moeten worden genomen;
6. dat zij een deputaatschap instelt
om in deze situatie het gesprek voort
te zetten, in een ernstig zoeken naar
onderlinge eenheid, ook in die zaken,
waarin duidelijk verschil van mening
openbaar werd.
Meer
leervrijheid
de gerë
naar aanleil
ig. gints
alen tf
kweé'
DE UITSPRAAK van
meerde synode
van hetgeen in de wandelinJ
kwestie Kuitert genoemd v\t
1 mag bij eerste lezing
onduidelijk lijken, bij nad<
zien en bij beschouwing
ontwikkeling, die tenslotte
deze uitspraak heeft geleid
toch wel deze conclusie te
ken: de deur voor meer
vrijheid binnen de gerefon
de kerken is verder open.
Met andere woorden: de
meerde kerken beginnen lanL
maar zeker een soort modaliti
kerk te worden. Dat is geen
barige constatering, want
afgelopen synodeweek is nog
en ander maal, en werkelijk
door de eersten de besten, g<
dat de tijd voorbij is, dat
kerken er nog één mening O]
kunnen houden.
Die ontwikkeling is al vrij lang
de gang en begint zich thans ii
tutioneel te presenteren. Een s;
de dat is nu eenmaal de pi
tijk pleegt altijd een paar
sen op de ontwikkeling achterN
lopen.
In eerste instantie kwam de ki
van de grotere leervrijheid oj
vorige synode in 1967. en 1968
sprake. En wel bij het besluit I
herroeping van de Asser leei
spraken van 1926, die over het
radijsprobleem, onder meer
het spreken van de slang,
en in de kerkelijke annalen
den aangeduid als de
Geelkerken.
De vorige synode besloot de bint
aan de Asser uitspraken op te
fen en daarmee kwam dan
de leervrijheid in het geding, q
name de vraag: hoever mag je t
daarmee gaan; met andere woj
den: waar ligt de begrenzing (2
van?
Daarvoor heeft men een boetsstfc
willen hebben, die men terug
vinden in het bewuste sub 3
de uitspraak, enkele jaren gelei j
welke luidt: dat intussen I
geen in de belijdenis der kerk
Heidelberger en de NGB) over
oorsprong der zonde en de gev
gen van de zondeval onder wo i
den is gebracht, de fundament
betekenis die de Schrift in
Oude en Nieuwe Testament (ov
in Romeinen 5) aan deze gesch
denis toekent, duidelijk tot
drukking brengt en daarom
als van wezenlijk belang voor
verkondiging van het evangi j
door de kerk als gezaghebbi
dient te worden gehandhaafd."
In de jongste uitspraken, na het:
terne syriodeberaad in Sneek oi
de kwestie Kuitert is daar in
een andere toetssteen voor int
plaats gekomen, die de deur w
der openzet. In ëen van de he( j
bekend geworden uitspraken h
het immers: „...dat alle leden
de synode vasthouden aan het
lijden, dat God de mens goed
schapen heeft tot de liefdes
meenschap met Hem, maar
de mens in moedwillige ongeho
zaamheid geweigerd heeft en w
gert in deze gemeenschap te lev
dat heel de mensheid van
is vervreemd, aan de slavei
der zonde is vervallen en slee
gered kan worden doo r G<f
genadig ingrijpen."
Geen directe verwijzingen dus m i
naar artikelen van de belijden i
geschriften en naar Schriftgede i
ten maar een algemener sprek o
dat meer vrijheid toelaat: de d(
dus verder open.
Weliswaar met de nodige vo<
behouden: „over het kerkelijk
lijden zullen thans geen nadi l
beslissingen worden genome: I
Voorts komt er een deputaatsch,
dat bij „duidelijke verschillen V|
mening" de vinger aan de
moet houden.
Intussen is het duidelijk, dat het v
wat eenzijdig moet worden
noemd als men in dit verba:
maar voortdurend exclusief
naam Kuitert blijft noemen
zou hij dc enige zijn, die er an<
meningen op nahoudt.
De synode constateert dat zelf ook
zijn uitspraken, namelijk „dat
Kuitert in zijn gevoelen niet
leen staat". Het ware daarom ht
wat duidelijker geweest, als m
noch over „de kwestie der verot
rusten", noch over „de kwes
Kuitert", maar over de „kwes 1
der leervrijheid" had gesprok»
Nu het de „kwestie Kuitert" heet
konden de deuren toe en kon e
zaak, die iedere meelevende ger
formeerde zo graag op de voet h
willen volgen, zich aan ziïn aa
dacht onttrekken. Prof. Kuitert
anderen hebben dat zelf ook
aangevoeld, want een en and
maal is door hen of namens h
een (mislukte) poging ondernom
het beraad volledig openbi
te houden.
De meerderheid van de synode hee
dat kennelijk niet gewild (de di
cussie over openbaar of niet opel
baar vond ook al achter gesloti
deuren plaats). Dat kan word
betreurd omdat de wijze waan
tot besluitvorming is gekomen vo
ledig in nevelen bleef gehul
Zoiets doet erg antiek aan in e«
tijd waarin tererhf, met veel ven
on meer openheid wordt aanei
drongen en men de mond vol her
over de mondigheid van de
meente.
Het weer in Enropa
weer min
temp
neers
Amsterdam
licht bew.
6
2
Brussel
zw bew.
5
0
Frankfort
licht bew.
6
s
Genève
mist
2
0.
Innbruck
5
0
Locarno
nlst
—0
0
Londen
half bew.
4
0
Luxemburg
zw. bew.
3
2
Madrid
onbewolkt
7
0
Majorca
onbewolkt
9
0
Mllnchen
'.w. bew
5
0
Nice
licht bew.
10
0
Parijs
3
0.1
Rome
half bew.
13
0
Wenen
licht bew.
7
1
ZUrich
zw. bew.
4
1
