Een familie ait lappen
Basjes.
SCHUT WIL MOGELIJKHEID
GROTERE HUURVERHOGING
Vervallen straf deposito
onverwachte verrassing
Polak denkt aan verbod
huurkoop van huizen
Nieuw systeem
PTT voor
geldzendingen
Verdwenen kabouter
raadslid in Spanje
Allende officieel
president Chili
Mejuffrouw Haars wil wetswijziging
Stakingen in
Spanje succes
In september
ruim 10.000
woningen
BUSRAMP MET
KERKGANGERS
IN JAMAICA
Snel
reageren
onderweg
door
melk
9
WOENSDAG 4 NOVEMBER 1970
RAAMSDONKSVEER
,,'t Is leuk werk; 's avonds als ik alleen zit, schiet de tijd lek
ker op. Vroeger breide ik veel, maar daar heb ik geen zin meer
in." Mevrouw Wilhelmina van Rosmalen-Dank (68) is wat te
rughoudend als ze over haar hobby, het maken van poppen,
praat. Verlegen Igchend: „Ik denk altijd dat ik het niet goed
genoeg doe."
Familieleden en kennissen, die poppen of lappenbeesten van
haar cadeau hebben gekregen, zien dat anders. En wie door het
in deze tijd van het jaar sombere Brabantse naar Raamsdonksvecr
rijdt en daar het kleurrijke groepje lappenkinderen van mevrouw
Van Rosmalen bekijkt, zal de maakster bepaald bescheiden
yinden.
Huib Goudriaan
of tante. Maar: jrPas heb ik
clowns en een beer gemaakt
voor mijn kleinkinderen; bin
nen veertien dagen waren ze
kapot. Toen heb ik gezegd: jullie
krijgen er geen meer."
Aan gehecht
Mevrouw Van Rosmalen kijkt zelf
ook graag naar haar werk. Ze heeft
thuis een hele verzameling, waarvan
ze bijna geen afstand kan doen. „Als
ik iets moois heb gemaakt, is het
moeilijk om het weg te geven."
DEN HAAG De PTT heeft na de
roofoverval op een van haar post
auto's in Wateringen haar beveili
gingssysteem voor geldzendingen
drastisch veranderd. Hiertoe is beslo
ten omdat het tot voor kort toegepas
te systeem niet waterdicht bleek te
zijn. Het nieuwe systeem zal vooral
meer rekening houden met de belan
gen van het personeel.
De directie neemt aan, dat er er
gens een lek heeft gezeten anders
zouden de overvallers niet op de
hoogte zijn geweest van de route en
het tijdstip van het transport. Ze ble
ken zelfs in staat de postzakken met
waarde te onderscheiden van de
overige zakken.
Intussen zijn vijftien rechercheurs
van rijkspolitie en postale recherche
nog steeds druk bezig met het onder
zoek. Er worden diverse tips onder
zocht, onder meer binnengekomen
naar 'aanleiding van de aangekon
digde beloningen. Zo heeft de Amro-
bank, die 600.000 gulden kwijt is, tien
procent uitgeloofd.
AMSTERDAM Het enkele we
ken geleden spoorloos verdwenen ka
bouterraadslid Joop Peters is terecht.
Hij logeert op dit moment, bij een
schilderes in Alicante (Spanje) waar
hij werkt aan een nota aan de ge
meenteraad, die hij naar zijn zeggen
samen met Sinterklaas heeft geschre
ven.
Dit vertelde kabouterraadslid Con-
ny Bos gistermiddag in Amsterdam.
Joop Peters heeft Nederland ca.
drie weken geleden verlaten omdat
hem, zo schreef hij in een brief aan
zijn vrouw, het gemeenteraadswerk
boven het hoofd groeide. Naar aanlei
ding van een bericht in een krant, die
Petersen Spanje heeft gekocht, heeft
het gevluchte raadslid Cora Kwak-
kelstijn, lid van het department
volkshuisvesting van de kabouters
van zijn reis op de hoogte gesteld.
In zijn brief schrijft Peters dat hij
nog een maand in Spanje blijft en
daarna naar Amerika vertrekt. Frans
van Bommel verklaarde desgevraagd
dat Peters' plaats in de hoofdstede
lijke raadzaal voor hem wordt open
gehouden.
SANTIAGO Dr. Salvador Allen
de, het eerste Latijns-Amerikaanse
gekozen links-socialistische staats
hoofd. is gisteren geïnstalleerd als
president van Chili.
Nadat de nieuwe president de eed
op de grondwet had afgelegd, zei liij
dat zijn regering socialistisch noch
communistisch zal zijn. Toch zal zij
de basis leggen voor een socialistische
staatsvorm in Chili.
Foto's: Herbert Behrens
„Vroeger maakte ik weieens
een pop voor een neefje of
nichtje. Maar het is pas als
hobby begonnen, toen ik drie
jaar geleden weduwe werd." Het
resultaat: in de afgelopen drie
jaar maakte mevrouw Van Ros
malen ongeveer 40 poppen en
speelgoedbeesten.
In haar kennissenkring kreeg
ze vooral een zekere faam omdat
ze haar werk altijd cadeau doet,
er nooit geld voor wil hebben.
Haar kleinkinderen, de neefjes
en de nichtjes zijn natuurlijk
helemaal te spreken over oma
Het materiaal krijgt ze van de bu-
ren, familie en kennissen: gebruikte Lievelingsdier
kleding die tot lappen kan worden
verknipt. „Ik krijg veel te veel: ieder
een komt weieens met iets aanzet
ten. Maar als er wat goeds bij is,
vind ik het soms zonde het kapot te
knippen en geef ik het weer weg."
nog deel uit van de verzameling, die
bestaat uit een clown, een olifant,
dromedaris, beer, aap, hond en een
lange, slappe pop, die „slungel" is ge
doopt.
Ze zit niet verlegen om ideeën. „Ik
maak de dieren of de poppen uit het
hoofd of soms van een plaatje of pa
troon uit een tijdschrift." Een inspi
ratiebron was vorig jaar de tv-figuur
„Meneer de Uil". Minstens 10 „Me
neertjes de Uil" kwamen uit de crea
tieve vingers van mevrouw Van Ros
malen.
Ook „Juffrouw Ooievaar" maakt
Veel lappenbeesten hebben onder
de kop een verborgen spaarpot. Lie
velingsdier is het poesje Mieke, een
imitatie van de poes die mevrouw
Van Rosmalen 12 jaar heeft gehad.
Weliswaar heeft ze nog nooit geld
gekregen voor een pop, maar wel een
keer een schilderij in ruil voor een
Meneer de Uil.
Maakte ze als meisje soms poppen?
„Nee, daar was geen tijd voor. Moe
der was jong gestorven en ik stond al
jong voor een gezin van negen kinde
ren, dus ik had mijn handen vol."
Later ze heeft drie zoons groot
gebracht hield mevrouw Van Ros
malen zich wèl bezig met rijmen. In
Raamsdonksveer is dit niet onbekend
en vaak wordt een beroep op haar
gedaan, om voor familiefeesten of St.
Nicolaas een gedicht te maken. Een
keer won ze een wedstrijd, uitge
schreven door een bedrijf, dat rijm
pjes nodig had voor reclame-doelein
den. „Daar heb ik nog 250 gulden
mee verdiend."
Ook nog schilderen
Toch heeft mevrouw Van Rosmalen
met rijmen en poppen maken nog
niet de handen vol. Als we weggaan
laat ze een Keulse pot zien, die ze
heeft beschilderd...
Wilhelmina van Rosmalen behoort
niet tot een generatie die is opge
groeid met het modewoord „creativi
teit". In haar jeugd was daar geen
tijd voor. Maar ze verveelt zich niet.
Lichte sigaartjes.
Zacht prijsje.
In verpakking van 10,20 en 50 stuks.
Tijdelijk bovendien:
gezellige old-timer bokaal a 50 stuks.
Weekstaat Nederlandsche Bank
AMSTERDAM De krediet
verlening van de handelsbanken
en van de landbouwkredietban-
ken tezamen heeft per ultimo
september 1970 de in de krediet-
restrictieregeling vastgestelde
norm voor de toelaatbare kre
dietexpansie niet overschreden.
Als gevolg hiervan vervalt de ver
plichting van individuele banken die
de norm hebben overschreden tot het
aanhouden van een renteloos deposito
bij de Nederlandsche Bank gedu
rende de periode van 16,november tot
en met 14 december 1970.
In geldmarktkringen is dit als een
verrassing gekomen. Algemeen wordt
deze ontwikkeling gunstig geacht.
Sommigen menen, dat dit wijst op
mogelijk verminderde activiteiten
van het bedrijfsleven. Deze afname
van de kredietvraag zou enige druk
op de rentevoet kunnen betekenen en
in dit geval voorziet men eveneens
een verlaging van het officiële dis
conto.
Discontoverlaging
Een geldmarktdeskundige verwacht
al sinds augustus een discontoverla-
ging, ware het niet dat het strafdepo-
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Mejuffrouw
mr. E. A. Haars van de CHU
vindt de situatie b\j de huur
koop van huizen zo ernstig, dat
zjj gisteren in de Tweede Ka
mer pleitte voor een wetswijzi
ging.
Zoals bekend komen velen, die de
huurkoop van een huis aan gaan, in
moeilijkheden, omdat zij geheel rech
teloos zijn. Mejuffrouw Haars merkte
op, omdat aan de oplossing van dit
DEN HAAG De huren van
bestaande woningen moeten re
gelmatig worden aangepast aan
de waardering van het woonge
not dat die woningen verschaf
fen. Dal vindt minister Schut
(volkshuisvesting) die gisteren
bij de Tweede Kamer een wets
ontwerp heeft ingediend dat be
oogt te komen tot harmonisatie
van de huurprijzen van wonin
gen en bedrijfspanden.
De bewindsman wil de mogelijk
heid openen dat in de nog niet geli
beraliseerde gebieden (waar de jaar
lijkse niet-verplichte huurverhoging
van toepassing is) de huren worden
verhoogd met een hoger percentage
dan thans als maximum is gesteld.
Dat maximum is voor 1971 zeven pro
cent en voor de volgende jaren zes
procent.
De aanpassing van dc huren aan
het woongenot moet volgens het
wetsontwerp gebeuren door een ver
gelijking te maken met de woningen
die in de laatste vijf jaren met yijks-
steun zijn gebouwd. De nieuwe voor
schriften moeten op 1 april a.s. van
kracht worden, tegelijk met dc jaar
lijkse huurverhoging.
Het wetsontwerp schrijft voor dat
voor een hoger percentage van de
niet verplichte huurverhoging de
goedkeuring van de minister vereist
ls. Die goedkeuring kan slechts wor-
den verleend bij overeenstemming
tussen huurder en verhuurder over
het voorgestelde hogere percentage of
bij een gunstig advies van de huur
adviescommissie.
Aanpassen
De voorgestelde maatregel geldt
voor al het gebouwd onroerend goed,
dus ook voor woningen van woning
bouwcorporaties en gemeenten. De
gemeentebesturen en de besturen van
de woningbouwverenigingen w orden
verplicht bij de minister periodiek
een plan in te dienen om de huurprij
zen van hun woningen aan te passen,
zowel onderling als ten opzichte van
de huurprijzen van woningen, die in
de laatste vijf jaar met rijkssteun
zijn gebouwd.
Als deze besturen er niet in slagen
met huurders tot overeenstemming te
komen dan kan de huurprijs door de
minister bindend worden vastgesteld.
Minister Schut schrijft in zijn toe
lichting dat hij niet een maximum
percentage heeft willen noemen om
het misverstand te vermijden dat
een algemene norm voor huurverho
ging wordt gegeven. „De leidende ge
dachte zal moeten zijn, dat het abso
lute bedrag van de huurverhoging
niet uitgaat boven dat van de ver
plichte huurverhoging voor nieuwe
woningen", aldus minister Schut.
In het wetsontwerp wordt ook de
mogelijkheid geopend om in de nog
niet geliberaliseerde gebieden de
huurprijzen vrij te laten voor bepaal
de groepen particuliere woningen, die
leeg komen. Deze groepen moeten nog
nader worden aangewezen, maar de
minister denkt aan 'de woningen met
een relatief hoog woongenot' die tus
sen 1920 en 1940 zijn gebouwd en aan
de zogenaamde herenhuizen. Voor be
drijfspanden die leeg komen wordt
een soortgelijke 'regeling voorgesteld,
maar dan alleen voor panden boven
een door de minister vast te stellen
minimum huurgrens.
Overleg
Voor de woningen die nog door de
staat worden gesubsidieerd zal het
proces van huurharmonisatie zich af
spelen binnen het kader van de wet
telijke jaarlijkse huurverhogingen.
Dit geldt voor het gehele land.
Wat de overige huurwoningen be
treft hangt het ervan af, of deze in
geliberaliseerd of in nog niet gelibe
raliseerd gebied staan. In het eerste
geval zijn de huurprijzen niet aan
een maximum gebonden; verhuurder
en huurder kunnen in geliberaliseerd
gebied in vrij overleg met elkaar tot
een geharmoniseerde huur komen,
bijv. op basis van verplichte jaar-'
lijkse huurverhoging voor nog gesub
sidieerde woningen.
Voor woningwetwoningen kan de
minister zowel in geliberaliseerd als
in nog nie,t geliberaliseerd gebied de
huurprijs bindend voorschrijven, als
verhuurder en huurder het samen
niet eens kunen worden.
Niet ingrijpend
De raad voor de volkshuisvesting
heeft zich met de voorgestelde maat
regelen verenigd. In zijn advies wil
de raad niet ingaan op de aan de
huurharmonisatie verbonden aspecten
van algemeen sociaal-economische
aard. De minister acht echter de
voorgestelde maatregelen niet zo in
grijpend, dat de nationale economie
er merkbaar door zal worden bcin-
vloed. Het gaat niet om en algemene
huurverhoging voor grote groepen
woningen, schrijft hij.
Slechts de mogelijkheid wordt ge
opend om in gevallen waarin de
huurprijs kennelijk niet in overeen
stemming is met het woongenot, een
hogere huur overeen te komen dan
nu ten hoogste is toegeaten.
Deze mogelijkheid, aldus de be
windsman, leidt tot een individuele
benadering van de huurharmonisatie.
Daardoor kan niet worden voorspeld
of en in welke mate van de correctie
mogelijkheid gebruik zal worden ge
maakt. Bovendien zullen de uitwerk
ingen van de maatregel zich niet aan
stonds nadat zij in het leven zijn ge
roepen, doen gevallen. Minister Schut
zag dan ook geen reden eerst de SER
te horen.
MADRID De massale stakingen
in Spanje ter ondersteuning van de
eis voor algemene amnestie voorpoli
tieke gevangenen schijnt een succes
te worden. De Spaanse justitie heeft
zeker 1.000 van deze gevangenen in
afwachting van hun proces of de uit
slag van hoger beroep voorlopig op
vrije voeten gesteld.
probleem nog weinig is gedaan: „Als
op het rapport van de commissie-
Stein wordt gewacht, zullen nog meer
in het ongeluk worden gestort".
Daarom is een wetsbepaling nodig,
zodat huurkoop van een huis slechts
onder bepaalde voorwaarden tot
stand kan komen. Wordt aan deze
voorwaarden niet voldaan dan zal er
sprake zijn van alleen een huurover
eenkomst. De huurkopers hebben dan
als huurders tenminste de bescher
ming van de huurwet.
Minister Polak van justitie gaf in
zijn antwoord mejuffrouw Haars toe,
dat de zaak niet langer op zijn belopp
mocht worden gelaten. Hij dacht ero
ver do huurverkoop te verbieden in
afwachting van een tijdelijke voor
ziening. Een definitieve wettelijke re
geling vereist nog de nodige studie.
DEN HAAG - In de maand sep
tember van dit jaar werd met de
bouw van 12.956 woningen begonnen
en zijn 9.821 woningen gereed geko
men. In september 1969 waren deze
aantallen resp. 13.531 en 10.051.
Deze cijfers zijn ontleend aan de
definitieve gegevens van het Centraal
Bureau voor- dë Statistiek.
gerekend over de eerste negen
maanden van 1970 bedroeg het aantal
„begonnen" woningen 96.279 (90.914 in
de eerste negen maanden van 1969)
en het aantal voltooide woningen
80.38 (85.510).
Het aantal intrekkingen van in j
voorgaande maanden als begonnen
opgegeven woningen bedroeg in sep
tember 116 (januari-september 1.21).
Deze cijfers zijn in mindering ge
bracht op het aantal woningen in uit
voering, maar niet op. de cijfers van
de begonnen woningen.
Eind september 1970 waren
10.437 woningen in uitvoering tegea I
153.325 ultimo september 1969.
sito steeds te hoog bleef. Nu dit ech
ter tot nul is gereduceerd, slaat hij de
kansen voor een discontoverlaging
hoger aan. Volgens anderen echter is
er nog steeds grote vraag naar kre
diet en zit een rentedaling er voorlo
pig niet in.
Het tarief voor daggeld staat nog
steeds op 6 3/4 pet In de markt
wordt al tot 7 1/8 betaald. Omstreeks
het midden van de maand verwacht
men een verruiming van de geld
markt.
De deviezenreserve is met 327,8
min. toegenomen. De circulatie is op
nieuw, ditmaal door de ultimo, toege
nomen met 243,4 min. tot 9640,3
min., hoewel in de komende weken
heel wat geld zal terugkomen acht
men met de feestmaand voor de boeg
een toename van de uitzetting tot 10
miljard (een absoluut record) heel
goed mogelijk, temeer daar de uitbe
taling van de 400 in de bouw nog
moet geschieden.
2/11 26/10
(in duizenden gulden»)
Goud*' 6.489.369 6 480.369
Vord. in goud, enz. 2.977.783 2.639.431
Buitenl. betaalm. 177 168
Guldensvorder. op
buitenl
Papier in disconto
Papier door de
bank gekocht
169.831
4.100 1.46
mggKgtt 58.100
Voorsch. en
beleningen 194.689 313.930
Nederl. munten 33.614 35.650
Passiva:
Bankbiljetten 9 640.288 9.396.913
•s Rijks schatkist 1.377.063 1.329.459
Banken in Nederl. 75.530 252,872
Andere ingezetenen 67.914 37.170
Banken in buitenl 43.978 41 610
Andere niet-ingez. 18.207 15-306
Saldi buitenl. geld 2.550 3.255
Totaal eoud en
deviezen 9.822.441 9.494 051
waarvan convert. 2.977 960 2.639.599
Dekkingspercent. 88.01 88.41
KINGSTON Tien baptisten zijn
gedood en 45 gewond, doordat hun
bus door een trein gegrepen werd op
Jamaica. Slechts vijf bleven onge
deerd.
De zestig waren allen leden van
een baptistengemeente in Richmond.
Met een gehuurde bus waren zij op
weg naar de plaats Porus, om daar de
bevestiging en intrede van hun
plaatsgenoot Everard Allen als predi
kant bij te wonen.
Zij zongen en klapten in de han
den. Waarschijnlijk heeft de chauf
feur (die ook om het leven is geko
men) daardoor het signaal van de
trein niet gehoord. iHij passeerde een
file auto's, die voor de overweg ston
den te wachten.
Tot de doden behoort ook de zuster
van de nieuwe predikant. Zijn moe
der werd zwaar gewond.
Rijdt veilig met melk
