,U hebt het Ie vee anders
wel in de bek
NIXON
Beweging onder leden
niet snel veroordelen
Misstanden in veel
1 je j aardentehuizen
Families van
slachtoffers
op onderzoek
Onderzoek in Utrecht:
Klokzeep wel
goed maar
te duur
Palestijnen: actie
Israël tegen
bases in Libanon
7
WOENSDAG I NOVEMBER 1970
Hildegard Knef met „Een gekregen paar
Afrekenen met collectief schuldgevoel
Onbeslist
Louche activisten geen kans geven
UTRECHT Als het waar is
dat stakers of bezetters zich door
louche activiteiten laten leiden,
dan zullen z(j daar wel hun
redenen voor hebben. Er is dan
geen andere conclusie mogelijk
dat de vakbeweging een onbe
taalde rekening gepresenteerd
krijgt.
Als naderhand blijkt dat er inder
daad „staatsgevaarlijke" kanten aan
een bepaalde beweging zitten, dan is
het nog vroeg genoeg zich als vakbe
weging te weer te stellen. Nu speelt
de vakbeweging meermalen het me
chanisme van de zich zelf waarma
kende voorspeying parten. Door bij
voorbaat te veronderstellen dat er ac
tivisten wroeten, drijft de vakbewe
ging haar mensen in de armen van
dergelijke lieden.
Dit wordt geconstateerd in een door
enkele leden van het wetenschappe
lijk en scholingsinstituut (WSI) van
het NW (de heren M. van Klaveren,
C. Poppe, W. Top en J. Varkevisser)
samengesteld discussiestuk. Het
draagt tot titel Vakbeweging op liet
vinkentouw en is ontstaan rond de
thema's leden, doelen, strategie en
structuur. Het is ter discussie voorge
legd aan de kaderleden van het NVV.
Verdachtmakingen
De samenstellers van het discus
siestuk vinden dat de vakbeweging
zich negatief opstelt tegenover een
beweging onder de mensen: dit cul
mineert in verdachtmakingen als
zouden die mensen gemanipuleerd
worden door in het buitenland ge
schoolde activisten, die door duistere
politieke motieven worden geleid.
Het beeld van de vakbeweging
moet zo zijn, dat de mensen het ge
voel hebben dat de vakbeweging in
beginsel altijd achter hun verlangens
staat. Zo gezien zal een wilde actie
nooit „wild" kunnen zijn. Ook al
steunt de vakbeweging de actie niet
financieel, omdat daaraan voorwaar-
den moeten en mogen worden ver
bonden; dit hoeft morele steun niet
I u'4 *e sluiten.
Secretariaat
I D° «samenstellers spelen met de ge
dachte de vakcentrale te maken tot
een „algemeen secretariaat" voor de
werknemersactie. De romp van een
dergelijk secretariaat zou een „ge
meenschappelijk administratie
kantoor" kunnen zijn, waarbij in be
ginsel elke vakvereniging en elke
actiecomité zich kan aansluiten.
i In het discussiestuk wordt ook aan
dacht besteed aan hot verschijnsel,
j dat figuren als Fré Meis het initia
tief van de vakbeweging kunnen
overnemen (Rotterdam). Als het goed
Is, aldus de samenstellers, zouden de
initiatieven in handen van vakbonds
bestuurders moeten liggen.
Gepleit wordt voor een duidelijker
en sterkere positie van de lagere vak
bondsbestuurder, die bij conflicten
meestal in de frontlijn staat en die
het bondsbestuur tegenover de leden
moet vertegenwoordigen. Zo'n man
moet een grote mate van vertrouwen
bij zijn mensen hebben. De samen
stellers willen daarom dergelijke fi
guren per district door de leden laten
kiezen.
(Vervolg van pagina 1)
Rockefeller, die een tegenstander Is
van zijn republikeinse partijgenoot
Nixon, werd tegengewerkt door de
burgemeester van de stad New York,
Lindsay, een onafhankelijke republi
kein, die op het laatste ogenblik par
tij koos voor de tegenstander van
Rockefeller.
Dit gebeurde zogenaamd uit prin
cipiële overwegingen. In werkelijk
heid trachtte Lindsay op deze ma
nier zijn mogelijkheden bij de pre
sidentsverkiezingen van 1972 alvast
wat te vergroten. Hij heeft zijn in
vloed sterk overschat en dat doet een
politieke carrière meestal geen goed.
Een broer van Rockefeller, Win-
throp, slaagde er niet in, voor de
derde maal gouverneur van de staat
Arkansas te worden.
door Rolf Hoekstra
JJAARLEM De ogen van Hildegard Knef (44) zijn heel bij
zonder. Ze hebben haar meer faam gebracht dan de ruim
vijftig films waarin ze speelde. Ze hebben haar meer bekendheid
gegeven dan de vele chansons, die ze volgens de beroemde Ame
rikaanse jazz-zangeres Ella Fitzgerald zong „zonder een stem te
hebben".
De ogen van de Duitse filmster en zangeres Hildegard Knef zijn
staalgrijs en toch groen. Ze staan niet voor niets breed uitgeme
ten op de omslag van „Der geschenkte Gaul", een boek dat sinds
kort met een verkoopcijfer van 200.000 exemplaren bovenaan de
„top tien" van de Duitse bestséllerlijst staat.
Zetels
Hildegard Knef schreef dit
boek over haar tienerervaringen
tijdens het nazi-Duitsland. Ze
wilde afrekenen met het collec
tieve schuldgevoel waarmee al
le Duitsers nu eenmaal behept
moeten zijn. Het is een 'min of
meer autobiografisch verhaal,
dat nu ook in ons land te koop
is onder de titel „Een gegeven
paard" in een vertaling van J.
P. M. van Elswijk voor de fraaie
prijs van 18,50.
Gisteren is het boek in de benauw
de ruimte van de Haarlemse galerie
„Aktie '68" door de schrijfster geïn
troduceerd. Iedereen die ook maar
iets met publiciteit te maken had was
aanwezig, want de ogen van Hilde
gard Knef zijn legendarisch. En ook
haar stem, hees en donker, spreekt
tot de verbeelding, zodat het kunst
zaaltje ruimschoots was gevuld om de
diva te horen spreken.
Schipbreuk
Ze kwam ruim een half uur later
dan was aangekondigd, gekleed in
midi en imponerend door haar donker
aangezette stem en ogen. Voor de
helft van de aanwezigen was ze on
verstaanbaar, omdat men zich over
twee zaaltjes moest verdelen. Een po
ging om haar „tussen de schuifdeu
ren" te laten spreken leed schipbreuk
vanwege een Engelse radioman, die
zioh reeds uren tevoren met al z'n
apparatuur voorqan had geïnstalleerd.
Zo goed en kwaad als dat ging
(journalisten schreven op eikaars
schouders en fotografen zochten voor
hun kniptoestellen steun in diverse
haardossen) werden de vragen op
Hildegard Knef afgevuurd. Waarom
had ze het boek geschreven? „Waar
om doe je zoiets. Ik kan vele ant
woorden geven, maar geen enkel ant
woord is de waarheid. Er zijn zoveel
redenen. Het was een vlucht uit de
spanning, leuk hè".
Hildegard Knef schrijft in een ner
veuze stijl over haar kinderjaren tij
dens Je opkomst van het nazisme. Zij
verrijst uit de puinhopen van Berlijn
met de sterke wil om toneelspeelster
te worden. „Waarom?", werd haar
gevraagd. „Omdat ik talent had", was
het antwoord. „Hoe wist u dat?",
luidde de repliek. „Omdat ik het
wist".
Hildegard Knef redde het. Ze kreeg
bekendheid dankzij haar eerste film
„Die Mörder sind unter uns". Ze ging
naar Hollywood en behaalde grote
successen, maar haalde ook hoon op
haar hals, omdat ze Duitsland verliet,
dat zelf bouwde aan een eigen
filmindustrie. Ze speelde talloze der-
derangsrollen in Franse, Italiaanse en
Engelse produkties, maar schitterde
op Broadway in de musical „Silk
Stockings".
Zonde
Opnieuw werd ze in Duitsland ver
guisd, toen ze in „Die Sünderin" in
een flits te zien was als naaktmodel
voor haar schilder-geliefde. Op de
vraag of ze hoopt met haar boek deze
„zonde" schoon te wassen antwoordt
ze: „Er is in de loop der jaren op het
gebied van de sex zoveel veranderd,
dat ik ervan overtuigd ben dat zo'n
uitkleedpartij tegenwoordig zelfs zon
daren nauwelijks zal helpen".
Hildegard Knef vertelt dat maar
twee of drie van de ruim vijftig films
waarin ze heeft gespeeld, goed zijn
geweest: „Film ohne Titel" en „Deci
sion before Dawn". Meer succes
boekte ze met haar chansons,
weemoedige liederen zoals het „Ich
hab' noch einen Koffer in Berlin".
Een journalist, duidelijk onder de
indruk van de verschijning van Hil
degard Knef, zegt blij te zijn dat ze
weer terug is. Na haar films hoorde
men een tijd niets meer van haar,
toen kwamen de liederen, waarna op
nieuw een periode van stilte rond de
ze Duitse actrice ontstond, „maar nu
bent u er gelukkig weer met uw
boek". De schrijfster reageert laco
niek met de opmerking, dat ze een
dergelijk compliment niet eerder op
een persconferentie heeft gehoord.
Amindelen
Waarom noemde ze haai boek „een
gegeven paard Ze is geïnspireerd
door een boek van de Amerikaanse
auteur Salinger over het jongetje
Teddy, een wonderkind, dat van de
doktoren hoort dat hij heel jong zal
sterven en daarin berust, omdat het
leven een gegeven paard is dat je
niet in de bek mag kijken.
Vraag: „Maar u hebt het leven an
ders wel in de bek gekeken". Ant
woord: Ja, tot op de amandelen".
Hildegard Knef vertelt, dat ze an
derhalf jaar lang dagelijks aan haar
boek heeft gewerkt. Gedurende al die
tijd heeft ze zich opgesloten voor
haar vrienden en kennissen. Alleen
voor haar man en dochtertje Chris
tina had ze nog wat uren beschik
baar.
Haar boek wordt momenteel ver
taald In het Engels, Amerikaans,
Deens, Spaans en Zweeds. De eerste
oplaag van 7000 exemplaren in ons
land bij de Haarlemse uitgever J. H.
Gottmer is uitverkocht en een tweede
oplaag van 10.000 exemplaren staat
op stapel.
Peter Gottmer, „Toeo ik een uit
treksel van haar boek las dacht ik:
„Die moet ik naar Nederland halen".
Omwille van de publiciteit heb ik
toen een paar omroepen gevraagd of
ze Hildegard Knef wilden hebben."
Omzet
„De AVRO en VARA toonden niet
voldoende belangstelling, maar de
KRO zag er wel wat in. Zaterdag 14
november verzorgt de KRO op Ne
derland 2 een televisieshow van 45
minuten met fragmenten uit haar
boek en een paar nieuwe en oude
liedjes. Dat zal de verkoop van het
boek aardig stimuleren. Tegen Kerst
verwacht ik een omzet van zo'n 80,000
exemplaren."
Na de persconferentie, die niet naar
ieders tevredenheid schijnt te zijn
verlopen, „omdat er niet genoeg har
de vragen zijn gesteld," is er gelegen
heid boeken te laten signeren, waar
van driftig gebruik wordt gemaakt.
Een kans om de charmante Hildegard
Knef ik de beroemde smaragdgroene
ogen te zien. De uitgever merkt
prozaïsch op: „Ga je gang maar. Daar
is ze tenslotte voor".
Een boekhandelaar worstelt
zich met verscheidene kilo's
„gegeven paarden" door de op
handtekeningen beluste massa,
hetgeen de ironische opmerking
ontlokt: „Wilt u Hildegard Knef
verkopen met of zonder."
EEN voorzichtige conclusie uit het
nog onvolledige resultaat van de
verkiezingen in Amerika mag zijn,
dat president Nixon met zijn onge
hoord felle campagne gedeeltelijk
succes heeft geboekt.
Zijn Republikeinse Partij leed niet
het traditionele verlies van de re
gerende partij in een „off year",
waarin het presidentiële ambt niet
op het spel staat. Ook raakte zij
enkele tegenstanders kwijt.
Nixon was echter niet tevreden met
handhaving van de bestaande toe
stand. Hij wilde een drastische
wijziging, die hem de meerderheid
in de Senaat zou geven. Die opzet
is mislukt.
Aangezien Nixon zelf het president
schap wèl op het spel heeft gezet
en de maatstaven voor „off year"-
verkiezingen in feite niet gelden,
komt de onbesliste uitslag toch neer
op een afwijzing.
Aan de hand van de volledige resul
taten kan misschien worden vast
gesteld, of men zijn beleid van de
afgelopen twee jaren heeft veroor
deeld, dan wel zijn verdeeldheid
zaaiende verkiezingscampagne.
De waarheid ligt wellicht in het mid
den. Beide factoren hebben een be
langrijke rol gespeeld. Mogelijk
heeft Nixons persoonlijke ingrijpen
de schade beperkt die zijn beleid
had veroorzaakt.
Nixon, die al twee jaar bezig is om
in 1972 herkozen te worden, zal de
verleiding niet kunnen weerstaan
hieruit moed te putten om in dat
jaar met soortgelijke methoden
succes te boeken.
Bij een falend beleid met een terug
lopende economie, toenemende
werkloosheid, zonder uitzicht op
beëindiging van de oorlog in Viet
nam, en het wegnemen van de
enorme tegenstellingen in eigen
land, moet dat wel.
Zal Nixon in de resterende twee ja
ren zijn uiterste best gaan doen de
president van alle Amerikanen te
zijn en zö de problemen te lijf te
gaan?
Daar is zelfverloochening voor nodig,
het afzien van de zelfhandhaving,
waar de president nog steeds op
uit is. Een politiek van verdelen en
heersen komt daar niet meer aan
te pas.
Wat dit Iaaste betreft: de uitslag van
gisteren moet voor Nixons demo
cratische tegenstanders reden te
meer zijn om hun krachten te bun
delen.
De Amerikaanse actrice Jane Fonda
in de handboeien: de politie van
Cleveland, Ohio, arresteerde haar,
nadat zij twee douane-ambtenaren
geduchte schoppen had gegeven in
antwoord op een verzoek aan de
actrice om zich te laten fouilleren.
Bij haar aankomst uit Toronto op
het vliegveld van Cleveland door
zocht een van de douane-ambtenaren
haar tas en vond er een flesje met
pillen die zijn ambtelijke argwaan
opwekten.
Amerikaanse Joden
in Sowjetunie actief
MOSKOU Twee Amerikaanse
joden zijn in de Sowjetunie betrapt
op het verzamelen van gegevens over
Russische geloofsgenoten voor anti-
russische propagandadoeleinden, zo
meldde het persbureau Tass gisteren.
Het tweetal, studenten," werkte voor
het Amerikaanse comité van solidari
teit met de Russische Joden.
Ze hadden o.m. briefkaarten ver
spreid met de leuze: „Protest tegen
de verdrukking van Russische joden".
CLEVELAND (OHIO) De Ameri
kaanse actrice Jane Fonda is dezer
dagen door de politie van Cleveland
gearresteerd.
Bij aankomst uit Toronto op het
vliegveld van Cleveland doorzocht
een douane-ambtenaar haar tas en
vond flesjes met pillen. Hij verzocht
de actrice mee te gaan om gefouil
leerd te wórden. Jane Fonda werd
woedend eh i*af de ambtenaar een
geduchte schop. Een collega van hem,
die te hulp schoot, kreeg er ook een.
Jane Fonda moest toen naar het poli
tiebureau.
De filmster was op weg naar een
universiteit in Ohio, waar zij studen
ten zou toespreken.
De brand in dancing
SAINT LAURENT DU PONT
Families van de slachtoffers van de
brandramp zijn van plan een vereni
ging op te richten die de toedracht
en de omstandigheden van de brand
in de dancing grondig moet onderzoe
ken.
De juridische vorm van zo'n vereni
ging moet nog worden bepaald.
De slachtoffers van de brand zijn
gisteren onder grote belangstelling
ter aarde besteld. De uitvaartplech
tigheid was kort en van een grote
eenvoud. De Franse minister van ar
beid Joseph Fontanet, las een bood
schap voor van president Pompidou,
waarin deze verklarde dat een derge
lijke drama in de huidige maat
schappij vermeden dient te worden.
Na de plechtigheid, die slechts een
kwartier duurde, werden de 142 kis
ten van de gymnastiekzaal, waar ze
ondergebracht waren, naar de be
graafplaats gebracht. Zij werden ge
volgd door een lange stoet wenende
mannen en vrouwen.
UTRECHT Het onderzoek
naar misstanden in Nederlandse
bejaardentehuizen, dat staats
secretaris Van de Poel (CRM)
aan de provincies heeft opgedra
gen, heeft er in de provincie
Utrecht al toe geleid, dat talloze
tehuizen op een „zwarte lijst"
zijn geplaatst.
Wantoestanden, zoals ze "door Vara's
ombudsman Marcel van Dam aan de
kaak worden gesteld, blijken in vele
tehuizen aan de orde van de dag te
zijn.
Tot sluiting Van deze tehuizen is
echter nog niet besloten.
Mevrouw U. Tellegen-Veldstra,
lid van gedeputeerde staten en voor
zitster van de provinciale commissie
van toezicht op bejaardentehuizen:
„Zolang er geen alternatieven zijn,
durft de commissie geen drastische
justitiële maatregelen te nemen".
De commissie heeft geconstateerd,
dat vele bejaarden zich moeilijk uiten
omdat zij bevreesd zijn voor repercus
sies.
Een greep uit de vele klachten:
de straf een week lang geen bezoek
te mogen ontvangen op een uitla-
Bij de verkiezing voor een Senaats
zetel in de staat New York ging de
kandidaat van de Conservatieve par
tij met de winst strijken. Hij won, om
dat zijn democratische en republikein
se tegenstanders- (Ottinger en Goodell)
weigerden samen te werken.
De winnaar, Buckley, is een uitge
sproken republikein. Met instemming
van president Nixon stelde hij zich
kandidaat om het op te nemen tegen
de vertegenwoordiger van zijn eigen
Republikeinse partij, wiens opvattin
gen te liberaal zouden zijn.
Nixon had ook succes in Tennessee,
waar de democratische senator Gore
werd verslagen. Gore was een felle
tegenstander ypn de president. Deze
ging zelf naar Tennessee om de kie
zers te vragen op de republikeinse
kandidaat te stemmen en daarmee „de
wetteloosheid te bestrijden".
In Illinois won de democraat Ste
venson en in Michigan de democraat
Hart. Stevenson is een nieuwkomer
in de Senaat, Hart prolongeert zijn
mandaat.
Met nog vfjf zetels te verdelen heb
ben de republikeinen b(j het ter perse
gaan van dit blad een netto-winst
van twee zetels geboekt. De democra
ten vergrootten hun meerderheid in
het Huis van afgevaardigden.
Het. zit de organisatie van het AS-
TA-congres niet mee. Drieduizned
deelnemers uit honderd landen, alle
maal (zoals dat heet) „jongens uit de
reiswereld", al zullen er dan ook wel
„meisjes" bij zijn, kijken in Neder
land rond om te zien wat ze aan hun
reisklanten kunnen verkopen.
Tot alles waren die organisatoren
bereid. Sinterklaas laten opdraven
mislukte om pedagogische redenen.
Tenslotte vertrekken de reisbureau
mensen weer. maar blijven de Ne
derlanders met de jengelende kinde-
■ren zitten. Bernard Haitink is kwaad
weggelopen omdat de deelnemers de
muzikale prestaties van het Concert
gebouworkest niet wensten te be
luisteren
Wat ook wel op de vingertjes na
te tellen was geweest, want het is
nu eenmaal slechts een klein per
centage van de mensheid gegeven
muzikale oren te hebben En wie die
oren niet heeft, hoort alleen lawaai.
Lawaai dat lawaai oproept, dus ge
kwebbel.
Een trieste werkelijkheid.
Vandaag bekijken duizend van de
drieduizend congresgangers Den
Haag. Helaas is het de organisatoren
niet gelukt een Prinsjesdag te orga
niseren. Ze moeten het met de Ko
ninklijke Militaire Kapel doen.
Folder*
Het is natuurlijk geweldig origi
neel, dat de warenhuizen en de win
kels bezocht worden. Burgemeester
Marijnen heeft in het voorwoord
van het programma zelf gezegd, dat
„sales girls love to chat with foreig
ners", oftewel, dat elke verkoopster
graag een babbeltje houdt met
vreemdelingen. Dat zal me vandaag
een gesnater zijn...
Men gaat ook naar Scheveningen
Beloofd is, dat de vrouwen daar nog
dagelijks het nationaal kostuum
dragen. Hopen dus. dat de Scheve-
ningse vrouwen vandaag de theepot
en de boenbeurt vergeten en gaan
wandelen.
Want dat is het gevaar van folder
tjes. waarin men alle heerlijkheden
belooft. Ze moeten waar gemaakt
worden ook.
Zoals het berghotel, dat ons eens
lekker gemaakt had met kleurige
plaatjes over besneeuwde bossen en
rinkelende arresleden.
Het leek je van het. Wintersport is
voor mij nu eenmaal wandelen. Met
de arreslee als tractatie.
Het was natuurlijk een tikkeltje
stom. dat ik niet bedacht had hoe op
die berg te komen. Het bleek per lift
te gaan. Kosten vier gulden.
De aankomst daar boven was ove
rigens reuze gezellig. Suizende
skiërs, een terras vol goulashsoepe-
tende pauzehouders. Besneeuwde
bergtoppen overal.
Met bossen.
Alleen was er geen begaanbaar
pad waar ook te zien. En de arresle
den bleken beneden in het dal waar
het. omdat we wat vroeg in het sei
zoen kwamen, nog niet gesneeuwd
had. nog op stal te staan.
Eenmaal heb ik gewandeld Twin
tig passen ver. Toen zat ik tot de
knieën in de witte wade. Trok ik
mijn ene been eruit} dan zakte het
andere prompt nog dieper.
De redding was vermaak dat geen
der toeristen op een folder beloofd
was, maar een enorm succes!
De rest van de vakantie heb ik op
een stoel doorgebracht, me alleen
bewegend om van zonneplek naar
zonneplek te verhuizen...
ting, die de exploitant niet beviel;
na vier uur 's middags geen drin
ken meer omdat men bang is dat
anders de bedden worden bevuild;
het neerzetten van agressieve be
jaarden in een ijskoud bad om af
te koelen.
Consumentenbond:
DEN HAAG Kloknieuw, het nieu
we wasmiddel zonder fosfaten, dat de.
Heerdese zeepfabriek De Klok on
langs in de handel bracht, is volgens
de Consumentenbond te duur.
Bij het onderzoek bleek wel, dat
het middel evengoed vuil en vlekken
verwijdert als synthetische middelen-
Het wasgoed werd echter wat grau
wer en geler, terwijl er zich ook meer
kalkafzetting voordeed. De slijtage
aan het wasgoed was echter minder.
Alle factoren tegen elkaar afwe
gend is de bond tevreden over het
nieuwe focfaatloze.middel; men vindt
het echter niet nodig, dat het duur
der is dan andere middelen.
Van de zijde van De Klok is mee
gedeeld, dat de prijs van de Klok
zeep voor een belangrijk deel ook
wordt bepaald door de ingebouwde
wasverzachter. „De Consumentenbond
heeft geen rekening gehouden met de
besparing, die bereikt wordt bij het
niet gebruiken van een wasverzach
ter".
DAMASCUS Israëlische grond
troepen hebben met steun van artille
rie en luchtmacht een aanval onder
nomen op bases van de guerrilla-or
ganisatie Saika in het gebied van Ait
Aroen en Djabal al Arid in Libanon.
Het opperbevél van de Palestijnse
gewapende strijd meldde dit gisteren
in Damascus. De aanval stuitte op
heftige tegenstand van de Saika-troe-
pen. die zich met alle beschikbare
wapens verdedigden.
