WIL VRII BAAN
VIA RAKETTEN: SLAG
OM DE SLAGKRACHT
Satelliettelevisie in zicht
Pil
Streeft naar overwicht in de senaat
In Helsinki
proberen ze
'waagschaal'
in evenwicht
te brengen
en Tii
dit jaar in
presidents-
erkiezingen zijn, hebben
f" "(resident Nixon
resident
iaarva'9ere'SC'• ^ant c'e ^me"
aa™aikanen mogen op 3 november
24 rel senatoren, leden van het
e uis van afgevaardigden, 33
saize^an de 50 gouverneurs, bur-
an C1 emeesters en andere belang-
een d ijke figuren aanwijzen.
ege Nixons voorgangers ge-
staj'Jroegen zich bij zulke ver-
bezingen meer als de boven
ntnod e partjjen staande president,
tlkzc^lan als de belangrijkste
zeg 1 iguur van de regerende
gezeg^artij; ook al lieten zij zich
iet helemaal onbetuigd.
gema
Agnew en Nixon (links boven) nog steeds op het verkiezingspad.
Rechts: Het Capitol, de zetel van het Congres. Foto onder: Lindsay, de
Newyorkse verrassing.
Met Nixon is dat anders. Hij
laat Agnew het spit- en ploeg-
l Kaal^erk doen, die met grote voort-
m< 'arendheid te werk gaat. De
(resident gaat het dan zelf nog
de ora dunnetjes overdoen,' deels om de
indruk weg te nemen,
tlie zijn hoogste medewerker
rordeq,eeft achtergelaten, maar toch
<omeif>'ooral om diens belangrijkste
"argumenten nog eenst te onder-
rS"3'strepen. Want de stem van Ag-
t er o '€w is de stem van zijn mees-
xer.
tad g( Nixon is eigenlijk altijd bezig
vat h
td door J. den Boef)
en li«„
geweest een verkiezingscarapag-
zoveene te voeren, sinds hij in 1952
aanvankelijk tegen de wil van
presidentskandidaat Eisenho-
als d^wer tot kandidaat voor het vi-
:e-presidentschap werd uitge
roepen. Hij incasseerde neder-
rOLGI?aag op nederlaaê> *>mdat de
^Amerikanen hem niet erg ble-
^ken te waarderen. Nadat hij
^ich tijdelijk had teruggetrok-
cen, slaagde hij er tenslotte in
i. nu«1968 in. de weg naar het Witte
Huis vrij te maken.
Hij zou dat nooit hebben be
reikt, als de kandidaat van de
Democratische partij Hubert
Humphrey, niet voor de voeten
was gelopen door een dissident
t eigen kring, gouverneur
'allace van Alabama. Nixon
'Jwerd heel duidelijk de presi-
I, dent van de minderheid.
„w.,0 Deze P°sitie werd nog eens
rcf"m onderstreept door de verhou-
jlyn, ding in de Senaat, waar de Re-
oublikeinse partij slechts 43 van
urle 100 zetels heeft; en in het
[uis van Afgevaardigden, waar
zij het met slechts 187 van de
g. 435 zetels moet doen. Zijn af
hankelijkheid was Nixon van
Thet begin af een doorn in het
de
Op n
waai
speel
schol
"rd!
3 drie
slai
hai
lavere
mi
te ze
efspi
wei
n twe
oog. Zodra hij het Witte Huis
had betrokken zette hij dan ook
zijn verkiezingscampagne voort
om in 1970 het Congres naar
zijn hand te kunnen zetten en
in 1972 verzekerd te zijn van
herverkiezing.
Enkele dagen voor de con
gresverkiezingen is het echter
duidelijk, dat de republikeinen
ook in het nieuwe Huis van af
gevaardigden (dat elke twee
jaar in zijn geheel aftreedt) met
een minderheid genoegen moe
ten nemen en dat zij er waar
schijnlijk ook niet in zullen sla
gen een meerderheid te verwer
ven in de Senaat (waarvan elke
twee jaar ongeveer een derde
deel van de 100 leden wordt
vervangen). Een lid van het
Huis heeft maar twee jaar zit
ting, een senator zes jaar.
Nixon besloot tot zijn onge
bruikelijke stap, als president
in meer dan 20 staten een cam
pagne te voeren voor kandida^
ten die achter zijn beleid staan,
toen ook hem bleek, dat zijn
verwachtingen wat te optimis
tisch waren geweest. Hij is vol
gens Agnew nu tevreden met
ppn gelijk aantal zetels in de
Senaat (50-50). De vice-presi
dent zou als voorzitter de door
slaggevende stem kunnen uit
brengen.
De president krijgt zijn zin,
als zijn partijgenoten 17 van de
35 zetels in de wacht kunnen
slepen. Hij maakt een goede
kans. Maar zelfs al lukt deze
opzet niet, dan zou Nixon ook
blij zijn, als vier zogenaamde
„liberale" senatoren vervangen
zouden worden door wat men
noemtconservatieven".
Het. gaat hier met alleen om
republikeinse kandidaten. Een
voorbeeld is hiervan New York,
waar Nixons partiigenoot Goo-
dell zijn zetel moet verdedigen
(iedere staat heeft twee leden in
de Senaat). Goodéll staat als 'li
beraal' bekend en daarom steu
nen de republikeinse leiders
hem niet. Zij raden de kiezers
aan, hun stem te geven aan de
conservatieve kandidaat Buck
ley, die op zijn beurt heeft ge
zegd, Nixon te zullen helpen.
Bij opiniepeilingen eindigde
Goodell als slechte derde na
Buckley en de democraat Ottin-
ger, die een goede kans op
winst heeft. Goodell wei
gert zich terug te trekken en
vele 'liberale' republikeinen zijn
hem te hulp gekomen. Zij wil
len voorkomen, dat de opzet
van Nixon en Agnew slaagt.
Want zijweten dat hun positie
en die van de democratische
vooruitstrevende senatoren on
mogelijk zal worden, als de
conservatieven de overhand
krijgen.
Tenslotte zijn het de „libe
rale" elementen geweest, die
gestemd hebben voor gezond
heidszorg, burgerrechten, stem
recht, federale hulp voor onder
wijs, verhoging van de mini
mumlonen, de strijd tegen de
armoede en andere belangrijke
zaken.
Voor Nixon zijn het echter
ook de senatoren, die de invasie
in Cambodja veroordeelden, die
aandrongen op versnelde terug
trekking van de Amerikaanse
troepen uit Indochina, die zich
verzetten tegen het dure en
achterhaalde ABM (anti-raket-)
svsteem en wisten te voprko-
men, dat 4wee door Nixon voor
gedragen kandidaten voor het
Hooggerechtshof werden be
noemd (omdat zij op het terrein
van de gelijke burgerrechten
niet geacht mochten worden,
voor de rechten van de neger
bevolking op te komen).
Met instemming van Nixon
heeft Agnew zich op deze „radi
cale liberalen" geworpen, tot
welke partij zij ook behoorden.
Wi stelt hen verantwoordelijk
4. be
'0. 20
Myth V(
bond
it,
4
39 N,
«•hl
«m
Sh,
Hun k,
rngte
35
it. 45
ustet
zelf-
voor
alle problemen, waarvoor
Amerika zich de laatste jaren
geplaatst ziet, zoals de opstan
dige activiteiten van jongeren,
het verdwijnen van morele
waarden, minachting voor de
openbare orde, snelle toeneming
van de misdaad en het gebruik
van verdovende middelen. Het
is een goedkope manier om van
de eigen verantwoordelijkheid
af te komen.
Nixon probeert de aandacht
af te leiden van de grote moei
lijkheden, waarin de economie
verkeert en van de toenemende
werkeloosheid ondanks het feit,
dat de oorlog in Indochina
voortduurt. Ook onttrekt hij
zich aan de verplichtingen, die
het morele leiderschap hem te
genover het Amerikaanse volk
oplegt.
Inplaats van naar verzoe
ning te streven zet hij men
sen en groepen tegen elkaar op,
zelfs binnen zijn eigen partij.
Mensen die hem op zijn fouten
wijzen raken uit de gratie. Als
zij hem niet bevallen, distan-
cieert hij zich van adviezen, die
opgesteld zijn door mensen, die
hij zelf heeft aangewezen.
De Republikeinse partij is
vriiwel altijd de 'minderheids
partij' geweest. Het is dan ook
niet vreemd, dat zij in het Con
gres een minderheidspositie in
neemt. Zelfs onder Eisenhower
was dat het geval, ofschoon de
ze president de grote meerder
heid van de Amerikanen achter
zich had.
Nixon zegt op de zwijgende
meerderheid te kunnen reke
nen. De Amerikanen zijn echter
niet van die trouwe stembus-
gangers. Bij een vorige gelegen
heid nam slechts 62 pet. de
moeite, te gaan stemmen. Als
dat volgende week ook het ge
val is zal van groot belang zijn,
welk deel van de 'zwijgende
meerderheid' verstek laat gaan.
Een bijzonderheid is nog dat
de burgemeester van new York,
John Vliet Lindsay, bekend als
'onafhankelijke republikein'
zich tegen de republikeinse
gouverneur van de staat New
York, Nelson Rockefeller, heeft
gekeerd en diens democratische
tegenstander Arthur Goldberg
(nog niet zo lang geleden Ame-
rika's VN-ambassadeur) steunt.
De 'liberale' Lindsay, die
ruim twee jaar geleden nog in
een rede de kandidatuur van
Agnew voor het vice-president-
schap ondersteunde, zegt zijn
principes boven de politiek te
plaatsen.
Velen menen evenwel, dat hij
de Democratische partij, die
zonder een tot de verbeelding
sprekende leider zit, te verstaan
heeft gegeven, als presidents
kandidaat voor de verkiezingen
van 1972 beschikbaar te zijn.
Hij kan een geduchte rivaal
van Nixon worden, die volgens
Lindsay het element van angst
in de verkiezingen heeft ge
bracht en daarmee herinnerin
gen heeft opgeroepen aan de
donkere McCarthy-periode.
Links de Amerikaanse sateliet
Syncom III, die beelden van de
Olympische Spelen in Tokio over
bracht. Rechts de Franse sateliet
A-I.
ZATERDAG 31 OKTOBER 1970
In de Finse hoofdstad begint maandag
het vervolg van de dit jaar in Wenen be
gonnen besprekingen tussen de Verenig
de Staten en de Sowjetunie over een be
perking van de respectievelijke wapen
systemen. Deze voor de hele wereld
uitermate belangrijke conferentie (SALT
Strategie Arms Limitation Talks) wekt
gematigde verwachtingen. Werden in
Wenen vier maanden lang uitsluitend de
wederzijdse strategische doctrines en
standpunten verkend, van de vermoede
lijk opnieuw maanden durende onder
handelingen in Helsinki wordt door waar
nemers aangenomen dat zij tot het his
torische moment zullen leiden, waarop
over concrete maatregelen kan worden
gepraat.
Waar 't in wezen om gaat, is wapenbe
heersing aan beide kanten. Vermindering en
verhindering zijn woorden, die telkens op
nieuw zullen worden gebruikt. Eenvoudig
zijn de problemen zeker niet, want geen
enkele supermogendheid is bereid zijn ver
meende voorsprong zonder waterdichte ga
ranties op te geven.
Zonder in eerste instantie al'te cijferma
tig te zijn, weet iedereen dal de wereldvre
de op het scherp van een zogenaamd strate
gisch evenwicht balanceert. Zowel in de
Verenigde Staten als in de Sowjetunie
China heet vooralsnog een beginnende nu
cleaire mogendheid te zijn zijn arsenalen
van strategische wapens opgebouwd. Daar
behoren niet alleen de lange-afstandsbom-
menwerpers bij, maar ook de duikboten en
de intercontinentale raketten al of niet met
meervoudige lading, en zelfs de anti-raket
systemen.
Astronomische bedragen zijn besteed aan
de nog steeds voortgaande ontwikkeling van
al deze wapens in feite overbrengings
middelen van A(tomaire). Bacteriologi
sche) en C(hemische) bommen waarbij
als in elke bewapeningswedloop, het einde
totaal zoek is geraakt. In de nerveuze span
ningen, die als gevolg van het wederzijdse
wantrouwen zijn ontstaan, hebben Wash
ington en Moskou elkaar de afgelopen ja
ren telkens opnieuw met nieuwe wapensys
temen trachten te overtroeven. Dc geza
menlijke slagkracht via raketten is thans zo
groot dat hij ontelbare malen in staat moet
worden geacht alle leven op aarde te ver
nietigen.
Volgens het Nederlands Instituut voor
Vredesvraagstukken in Den Haag neemt de
hoeveelheid overbrengingsmiddelen voor
kernwapens nog altijd sterk toe. Het aantal
intercontinentale raketten zou tussen 1962
en 1969 van 500 tot bijna 3.000 toegenomen
zijn.
De bewapeningswedloop van de laatste
jaren wordt minder bepaald door de ver
vaardiging van steeds zwaardere bommen
en ladingen dan door de verbetering van dc
middelen om het doel te kunnen bereiken.
De trefzekerheid, de reikwijdte en de on
kwetsbaarheid van de gebruikte raketten.
alsmede het vermogen van de laatste om
door het vijandelijke verdedigingssysteem
te dringen, zyn de eerste ondeawerpen van
zorg geworden.
Zolang één raket één atoomkop vervoert,
kan deze, hoe zwaar hij ook wordt gemaakt,
slechts één doel raketstelling, militair
hoofdkwartier, industriegebied, woongebied
vernietigen.
Om een grotere spreiding van dc vernieti
gingskracht te bereiken, wordt sinds een
aantal jaren gewerkt aan raketten, die
meerdere koppen kunnen vervoeren (meer
voudige lading), welke ieder op een ander
doel kunnen worden gericht.
Dezer dagen bijvoorbeeld werd de Ameri
kaanse kernonderzeeër James Madison te
water gelaten. Dit 127 meter lange vaartuig
is uitgerust met zestien lanceerbuizen, die
ieder één Poscidonraket kunnen afvuren.
Elke Poseidon echter draagt tien atoom
koppen. die stuk voor stuk twee keer zo
explosief zijn als de atoombommen, welke
ruim een kwart eeuw geleden op Japan zijn
gevallen. Die atoomkoppen zijn bovendien
onafhankelijk van elkaar te besturen, waar
door ze ieder een ander doel kunnen raken.
door
Link van Bruggen
Eén enkele raket dus met koppen van 40
kiloton kan tien rampen veroorzaken, die in
omvang groter zijn dan dc catastrofe van
Hiroshima.
Wanneer men weet dal de vernietigings
kracht van de James Madison 16 x 10 x 2
320 Hiroshima's bedraagt, en dat vóór 1975
nog dertig onderzeeërs van dezelfde klasse
in gebruik worden gesteld, dan heeft men
enig idee van wat een kernoorlog betekenen
kan.
Duikboten vormen overigens nog slechts
een onderdeel van de lanceermogelijkheden.
Ook op het vasteland staan meervoudige
raketten opgesteld.
Aan Amerikaanse zijde is dat de Minute-
man III, die drie onafhankelijk bestuurbare
koppen van elk 200 kiloton (10 x Hiroshima)
kan vervoeren.
De Russische inspanning concentreert zich
thans op de SS-9 met drie koppen van elk 5
megaton (250 x Hiroshima).
Het is een publiek geheim dat de Ameri
kaanse wapenspecialiteit offensief is be
paald en dat die van de Russen defensief
is. Algemeen wordt aangenomen dal Wash
ington op het gebied van dc intercontinen
tale raket de grootste vorderingen heeft ge
maakt, terwijl Moskou de meerdere zou zijn
op het terrein van de antiraket-raket.
Tijdens de SALT-besprekingen in Wenen
is wel gebleken dat dit eerder een nadeel
dan een voordeel is. De ongelijkheid van
het soort strategische wapens versterkt de
redenering van beide partijen. Deze luidt:
de ander mag niet zoveel aanvalswapens
opstellen dat ik zelf na zijn aanval niets
overhoud om mee terug te slaan. De ander
mag evenmin zoveel raket-afweer opstellen
dat mijn klap terug grotendeels wordt op
gevangen.
In dit uitgangspunt schuilt een groot ge
vaar. Beide partijen zullen hun arsenaal
van strategische wapens willen afstemmen
op het ongunstigste geval, op een veronder
stelde maximale capaciteit van de tegenpar
tij dus.
Om schromelijke overschatting te voorko
men, is wederzijds inzicht in de werkelijke
hewapeningsnivcaus van het grootste be
lang. Om dit inzicht te verkrijgen, zitten
Amerika en Rusland in Helsinki opnieuw
rond de SALT-tafel.
Van openhartigheid kan uiteraard geen
sprake zijn. Maar er zijn andere middelen,
die voldoende gegevens kunnen opleveren
om afspraken te maken, welke niet door al
te veel onzekerheden worden ondermijnd.
Een van die middelen is de kunstmaan,
hoewel het een probleem blijft vast te stel
len of het op een bepaalde lanceerplaats om
enkelvoudige of om meervoudige raketten
gaat.
Hetzelfde geldt voor de omvang van de
raketafweer. Door gebruik te maken van de
moderne techniek is het niet langer strikt
noodzakelijk al of niet neutrale waarnemers
op eikaars grondgebied loc te laten.
Gezien de controlemogelijkheden achten
waarnemers het denkbaar dat in de nabije
toekomst een akkoord wordt bereikt, waarin
de aantallen overbrengingsmiddelen voor
kernladingen voor beide partijen op hetzelf
de niveau worden gebracht. Ook een af
spraak over de toegestane omvang en dc
plaats van de wederzijdse raket-afweer zou
haalbaar zijn.
Een verbod op proefnemingen met meer
voudige raketten, eventueel te controleren
met behulp van verkenningssatellietcn, zou
voor Moskou onaanvaardbaar zijn, omdat
het nog altijd een zekere achterstand heeft
in te halen.
Een moeilijkheid, die in Helsinki weder
om aan. de orde zal komen is de vraag
welke overbrengingsmiddelen bij het over
leg moeten worden betrokken.
Dc Sowjetunie zou bijvoorbeeld graag
zien dat de vliegtuigen van de Amerikaanse
tactische luchtmacht in Europa en aan
böord van de Amerikaanse vliegdekschepen
in de Middellandse Zee onder het eventueel
in te voeren numerieke plafond worden
bracht. De Verenigde Staten zijn daar ech
ter niet toe bereid,, zolang de Russen hun
grotendeels op West-Europa gerichte raket
ten voor middelgrote afstanden (ongeveer
700) totaal buiten beschouwing wensen te
laten.
Wat de SALT-besprekingen ook verder
brengen mogen, het is in ieder geval een
gunstig teken dat Washington en Moskou
hun discussies over een eventuele beperking
van hun strategische wapensystemen willen
voortzetten. Wantrouwen en angst zweven
weliswaar op de achtergrond, maar zolang
er gepraat wordt, wordt er tenminste niet
geschoten.
door Phé Wijnbeek
-i.' J
Over hoeveel jaren zullen we
lachen om onze fervente interesse
'oor het twee-netten-kijken, het
ssebissen met en over de brave
lederlandse omroepen die volgens
iet ingewikkeldste systeem ter
'ereld als uiterste zorg hebben
iet coördineren van uitzendingen
1,1 ter keuze, praktisch zonder enige
69 concurrentie van vreemde indrin-
zlc' gers (behalve in de grensgebie
den)? „Pakweg tien," zegt dr. Phi
lips, die technisch in de toekomst
:an kijken, maar wie een decen-
lium terugblikt (en dat doen weer
dj* J' andere internationale kopstukken
lschi|jvan de electronische industrie),
meent dat het allemaal veel vlug
ger en verrassender kan gaan.
Tien jaar geleden was de Nederlandse
televisie nog een kleuter met één onvol-
tekend net en geen gedachte aan kleu
ren. Het was de tijd waarin Amerika wel
volop tv-netten exploiteerde op commer
ciële basis, maar het hardnekkig doorge
voerde experiment met kleuren meende
te moeten opgeven, omdat kleurenont-
vangers toch nooit voor het grote kij-
kerdom bereikbaar zouden zijn. Maar.
een paar uitvindinkjes hier en daar... en
de hele zaak wordt omgewenteld.
Toegegeven: de weinig verwende Ne
derlandse kijker, die eigenlijk het dubbe
le net maar als een trieste last be
schouwt omdat hij niet met elk oog en
elk oor een ander programma kan vol
gen en dus tot het zo lastige kiezen
wordt veroordeeld, zit niet te wachten
op nog meer keuze. Wél op meer tele
visie-uren per dag.
Soms hoort hij van de heel anders
qeoriënteerde tv-consumenten in het
zuidoosten van het land, die 's avonds
knoppen draaien en spelen met drie
Duitse, een Vlaams en twee Neder
landse programma's, en dat is daar ook
al gewenning geworden.
Bovendien is het gebleken, dat de Ne
derlandse uitzendingen bepaald niet wor
den verwaarloosd voor het kljken-naai
den-vreemde, want nu Duitsland I over
een heel groot gedeelte van ons land is
te zien, zijn er relatief maar erg weinig
kijkers, die van de geboden gelegenheid
tot gratis meekijken gebruik maken.
Naar nu pas bekend is geworden,
werd in Montreux een rondetafelconfe
rentie gehouden door internationale des
kundigen over technische mogelijkheden
tot het verschaffen van aanvullende tv-
programma's in Europa.
Die mogelijkheden zijn kabeldistributie
en directe satellietuitzendingen. Er is al
lang gespeeld met de gedachte aan in
tercontinentale satelliettelevisie zo op de
manier van alleen maar via je eigen toe
stel even binnenkijken in Amerika, Japan
of Australië.
Intussen echter is gebleken, dat voor
zover men nu kan zien, dergelijke direc
te satellietoverbrengingen nooit kunnen
worden gerealiseerd, omdat de aarde
rond Is en de signaalgolven in tet)enstel
ling tot die van het geluid, niet meebui
gen Men moet dus bepaalde zendhoe
ken in acht nemen en eer men via een
satellietenstelse! zover zou zijn, moet er
nog bijzonder veel technische arbeid
worden verzet.
Om bij Europa zelf te blijven: dr. Phi
lips meent dat er binnen tien jaar boven
ons werelddeel 30 satellieten dienen te
worden gelanceerd om twee aanvullende
tv-programma's te kunnen brengen. Da'
zal zo'n slordige 5 miljard gulden kosten.
Zou men in de huiskamer direct deze
satellietprogramma's willen ontvangen,
dan zou een speciale antenne met bijbe
horende apparatuur nodig zijn en dc
kosten daarvan zouden ongeveer 350
400 gulden bedragen. De kijkers zoude"
wel moeten bedenken, dat de taalbarriè
res bij deze directe overbrenging zouden
blijven bestaan.
Een geweldig stuk investering du?
niet alleen voor de deelnemende landen
maar ook voor de kijkers zelf Merk
waardig is, dat men toch rekent met de
bereidheid tot het betalen van zulke dik
ke kosten, terwijl een ook al zo kostbaar
Eurovisienet slechtf zeer beperkt word'
gebruikt en zeker niet voor uitzendino
van aanvullende tv-programma's. Je moet
er nie» aan denken dat er straks voor
vijf miljard guldans aan aatelllaten beven
Europa zweven alfeen voor dagelijkse
journaal-nieuwsuitwisseling. wat sport
wedstrijden en staatsbezoeken, plus. na
tuurlijk. het Eurovisie Songfestival.
Misschien was het beter, wanneer
men eerst eens ging proberen op welke
thans mogelijke manier aanvullende pro
gramma's Europa zouden kunnen bedie
nen, Inplaats van fet Eurovisienet te ver
waarlozen. Er zou toch in elk geval één
aanvullend avondprogramma via dit nel
kunnen worden uitgezonden, afgezien
van de mogelijkheden overdag.
Want.... zouden we over tien jaren het
peperdure satellietenstelsel plotselinc
wél intensief gaan gebruiken? Dit zijn
vragen die de voortschrijdende techniel-
zich nier stelt: zij geeft slechts nieuwe
mogelijkheden aan en het praktisch nul
ervan moet langs andere wegen worden
bewezen.
Een andere technische aanbieding
voor het verstrekken van aanvullende tv
programma's zijn de kabelnetten, waar
mee In Nederland ook al proeven zi|r
genomen. !n Amerika wordt er druk me»
geëxperimenteerd: men telt er el 2060
netten, waarop in totaal 3,6 miljoen
abonnees zijn aangesloten. Dit systeem
werkt anders: men kan via het kabelnet
programma's uit andere staten opvan
gen. Deze landen of staten behoeven er
zelf niets speciaals voor te doen, i.c
niet de kosten maken om hu'n uitzendin
gen op de satelliet te richten.
In Engeland zijn enkele honderden ka
belnetten in exploitatie die naar schat
ting tezamen een miljoen kijktoeslellen
bedienen. Oók Canada, België en Zwit
seriand hebben ze in gebruik West
Duitsland en Frankrijk gebru'ken zr
evenals Nederland op zeer beperkte
schaal.
De voordelen van deze distributienet
'en zijn de hoge ontvangstkwaliteit, he
verdwijnen van antennes op de huizen
en de verscheidenheid (dus de r -nvu'
mg) van programma's die via relaisver
bindingen ook uit het buitenland kunner
vorden binnengebracht
Perikelen hierbij vormen echter nor
het vraagstuk van de auteursrechten, d<=
'aaibarnères en de relatief hoge installa
tiekoeten. Deze koeten bedragen ruim
15.000 gulden per km In beboüwd Euro
pees gebied. Deze financiering In stad
of streek levert menig netelig probleem
op
Sprekende over de aantrekkelijkheid
van intercontinentale satelliettelevisie
kwam de conferentie In Montreux overi
gens nog tot heel andere conclusies.
Als negatieve waarden werden ge
noemd de grote verscheidenheid in ta
len, godsdiensten en levensbeschouwin
gen. Verder: de verschillen In plaatse-
'ijke tijd. Ook bleek, dat in de Ver. Sta
ren met zijn grote schakering van tv-net
ten geen behoefte bestaat aan aanvul
lende programma's: Amerika zou dus bij
intercontinentale programma's ook min
der geïnteresseerd zi|n, behalve dan in
het zelf-uitzenden.
Tot duidelijkheid over de vraag hoe
men het beste kan komen tot aanvul
lende tv-programma's voor landen met
■lechts een of twee eigen netten kwam
men niet. daarvoor was het gesprek ook
niet bedoeld: het betrof een inleidende
rjedachtenwisseling die la*er zal worden
voortgezet.
