Vervuiling van rivieren
en zee is verontrustend
Belgisch dorp
slikt geen
beledigingen
Formateur direct
laten kiezen
Eén miljonair per maand
- doel van nieuwe lotto
Boete voor van
streek zijnde
schildwacht
Voorstel PvdA, D'66 en PPR
Nieuwe actie tegen
kunstmestfabriek
>Q^or\dj§Jr/sse
1970
F
9
VRIJDAG 30 OKTOBER 1970
ROTTERDAM Steeds meer instanties waarschuwen tegen de
toenemende watervervuiling. Het zeewater voor de kust zou al
zo verontreinigd zijn, dat het lozen van ongezuiverd rioolwater
onverantwoord is.
En de Maas in België is zo verontreinigd, dat bewoners wordt
aangeraden het drinkwater vooraf te koken.
Een patatfabriek in Drente is gesloten, omdat de watervervuiling
I de grens van het toelaatbare heeft overschreden.
In het by Luik gelegen Seraing
wordt op aanraden van het gemeente
bestuur het drinkwater eerst gekookt.
De zuiveringsinstallaties zijn niet
meer opgewassen tegen de vervui
ling van het Maaswater, zodat men
niet kan instaan voor de veiligheid
van het drinkwater. Deze verontrei
niging heeft nog geen ernstige gevol-
ge|| voor ons land.
Wel is in het Limburgse deel van
de Maas een grote vissterfte gecon
stateerd. Van Nederlandse zijde
wordt gesproken over een incidentele
verontreiniging door een staalindu
strie bij Luik. die voor wat ons land
betreft geen vervuiling van betekenis
heeft teweeggebracht. Dit is gebleken
uit de monsters, die om de veertien
dagen worden genomen langs de ge-
Nop een foto van prinses Beatrix en prins Willem-Alexander. De laatste
met zijn trouwe speelkameraad.
BRUSSEL De 270 inwo
ners van het Belgische dorp
Hanneche zijn boos op de au
diteur-militair van een Belgi-
scne krijgsraad die in het open
baar hun intellectuele peil niet
hoog heeft aangeslagen.
Boos zijn ze in Hanneche. een
plaatsje nabij Luik. omdat deze
auditeur-militair hun dorp beschre
ven heeft als een oord 'waar de be
schaving nog niet giod is doorge
drongen en waar het intellectuele
peil van de bewoners zeer laag
ligt'.
Om vooral geen misverstand over
zijn waardering voor de Hanneche-
naren te laten ontstaan heeft hij
er nog aan toegevoegd dat hij ze
ook als 'simpelen van geest be
schouwt'.
GEKIT ETST
En dat slikken ze in Hanneche
niet. Alex Elias, die binnenkort
burgemeester wordt van het dorp.
en zijn dorpelingen voelen zich ge
kwetst. „We zijn een klein dorp,
maar we hebben bijvoorbeeld pro
fessor Delatte voortgebracht die in
1929 de jongste hoogleraar van het
'and was.
Veel van onze kinderen gaan
naar de middelbare school. Al in
1897 hadden we hier een zuivelfa
briek die de modernste van België
was. Is dal achterl.jkhcid?". zu
vraagt Elias. die een protetsbrief
heeft geschreven aan koning Bou-
dewijn.
SIMPELE GEEST
De belediging van hun dorps
gemeenschap zo voelen ze het
in Hanneche had plaats op
20 oktober toen in Luik voor de
krijgsraad een uit hun dorp af
komstige dienstplichtige terecht
stond wegens doodslag. In zijn
requisitoor noemde de auditeur
militair deze beklaagde „een sim
pele van geest", in één udem velde
hij toen ook maar zijn oordeel over
de mededo^pelingen van de be
klaagde..
NAAK UE KONING
Alex Elias en zijn dorpsgenoten
nemen dat niet en vandaar hun
brief. Niet aan de minister van ju
stitie, "want daar blijft zo'n brief
toch in het dossier hangen", zegt
Elias. Naar de koning dus. van wie
ze graag willen weten hoe de smet
die er op hun dorpsgemeeerischap
is geworpen, weg te werken valt.
hele loop van de Maas.
Het Maaswater wordt veel schoner
genoemd dan het water van de Rijn,
maar onze Belgische buren zijn er
minder over te spreken. Zo heeft
de gemeenteraad van Seraing het
plan de regering te verzoeken een
grote zuiveringsinstallatie te bouwen,
zodat men het water niet meer voor
gebruik behoeft te koken.
Ongezuiverd
Het Rijksinstituut voor de Volksge
zondheid heeft in een rapport de
slechte toestand van het zeewater
voor de kust uiteengezet. Gesteld
wordt, dat de regering erop toe moet
zien dat ongezuiverd rioolwater de
zee niet -nog meer verontreinigt. Het
instituut zegt dat er bij rioollozing
voorzuiveringsinstallaties dienen te
worden geplaatst.
Doel van het onderzoek van het
RIV was na te gaan of men bij het
baden in zee gevaar voor besmetting
loopt en welke ziekteverwekkende
kiemen aanwezig zijn. De opdracht
tot dit onderzoek is afkomstig van
staatssecretaris Kruisinga.
De laatste tijd zijn diverse rappor
ten verschenen over de toestand van
het zeewater, maar de officiële in
stanties konden het niet eens worden
over de aan het water te stellen kwa
liteitsmonsters, zodat maatregelen
uitbleven. Het RIV gaat nu een to
taalrapport opstellen
Patatfabriek
De onmogelijkheden om op korte
termijn een einde te maken aan de
door haar veroorzaakte watervervui
ling, betekent voor de FANO-frites-
fabriek in het Drentse Smilde sluiting
van het bedrijf.
De directe aanleiding tot deze kras
se maatregel zijn voorwaarden die
het waterschap Vledder en Wapser-
veense A had gesteld en die FANO
verplichtte om voor eind november de
zinkingsvelden gereed te hebben.
Halve kracht
FANO-frites was op 14 oktober al
op halve kracht gaan werken als uit
vloeisel van een uitspraak van de
president van de Groningse recht
bank. Deze vonniste in een door hen
gelaars en boeren aangespannen kort
geding dat het bedrijf orde op zaken
moest stellen. FANO (onderdeel van
het melkproduktenbedrijf DOMO-
Bedum) kon daaraan niet voldoen.
Nauwelijks een week later werden
aan DOMO voorwaarden opgelegd
om behalve vóór eind november de
zinkingsvelden gereed te hebben, ook
uiterlijk 1 november 1970 plannen
voor een zuiveringsinstallatie in te
dienen.
De produktie van dc FANO is ge
deeltelijk overgenomen .door het zus
terbedrijf in Sleenderen. Hoewel een
aantal van "de 85 werknemers mee
kan overgaan, zullen 'toch ontslagen
vallen. En veelal mensen mei een
langdurig dienstverband. Over dc af
vloeiingsregeling wordt met de vak
bonden overleg gepleegd.
(Van onze correspondent)
ARNHEM De Arnhemse krjjgs-
raad heeft gisteren de 23-jarige ex-
soldaat L. B. van R. uit Mierlo, die
als wachtloper van de beruchte Van
Heutzcompagnie op een nacht zodanig
van streek raakte door de mensont
erende toestanden bij de bewakings
uitoefening dat hij zijn automatisch
geweer leegschoot op een wachthuisje
overeenkomstig de eis veroordeeld tot
een boete van 75 gulden.
De krijgsraad ging niet in op de
door de raadsman gevraagde vrij
spraak op grond van een nieuw
psychiatrisch rapport dat B. van R.
op het moment van het schieten on
toerekeningsvatbaar verklaarde. Vol
gens de militaire rechters was het
eerste rapport van de legerpsychiater
overtuigender. De laatste zei dat de
ex-soldaat destijds wel toerekenings
vatbaar was.
Een nieuw rapport leek de krijgs
raad in deze. naar de president zei,
strafrechterlijk onbelangrijke zaak,
niet nodig. „Beter 75 gulden boete dan
nog eens de marteling van een nieuw
onderzoek", zo hield de president
van R. voor.
Deze verklaarde niet in hoger beroep
te willen gaan. Dat werd hem door
een vertegenwoordiger van de Ver
eniging voor Dienstplichtige militairen,
die B. van R. van hun eigen raads
man voorzag tijdens de zitting, juist
wel aangeraden. De WDM wil met
deze zaak nog eens de toestanden bij
de bewakingscompagnieën van Van
Heutz aan de kaak stellen.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG PvdA, D'66 en
PPR willen de kabinetsformateur
(premier) direct laten kiezen,
gelijk met de verkiezingen voor
de Tweede Kamer. Ook stellen
deze oppositiepartijen in een
initiatiefontwerp, dat gisteren bij
de Tweede Kamer is ingediend,
voor het land te verdelen in
vijftien kiesgebieden, waarin
steeds tien Kamerleden worden
gekozen.
Omdat het gaat om de vernieuwing
van ons staatkundig stelsel en een
directie invloed van de kiezer op het
bestuur, zijn de twee voorstellen ge
koppeld. Wanneer PvdA, D'66 en de
PPR hun zin krjjgen, zullen dc ver
nieuwingen by de verkiezingen in
1975 van kracht z(jn, omdat by wij
ziging van de grondwet ontbinding
van de Kamer vereist is.
De Kamer kan zich deze zittings
periode over de voorstellen uitspre
ken, wanneer volgend voorjaar de
ontbinding volgt.
Overigens is al vrij zeker dat het
niet zo zal verlopen. Want de VVD
heeft reeds aangekondigd desnoods
een kabinetscrisis te zullen forceren'
om de invoering van het districten
stelsel te voorkomen.
Geen .steun
Aangenomen mag trouwens worden
dat het initiatief-voorstel van de op
positie geen steun krijgt uit de rege
ringspartijen. Het is zelfs de vraag
of het voorstel van de KVP voor ver
hoging van de kiesdrempel 'tol drie
zetels, eveneens deze week ingediend,
een meerderheid zal halen.
De rechtstreekse verkiezing van de
kabinetsformateur levert volgens de
indieners de volgende voordelen op:
1. Grotere inspraak van de kiezer
zonder de grondslag van het par
lementaire stelsel aan te tasten.
2. De partijen plegen voor de verkie
zingen overleg over de kandidaten
van wie zij verwachten dat zij een
meerderheid van het aantal stem
men zullen behalen.
3. Wanneer de kandidaat, is gekozen,
kan de kabinetsformatie onmiddel
lijk beginnen. De formateur is ze
ker van de steun van de partijen,
die hem kandidaat hebben gesteld.
4. Tijdens de verkiezingscampagne
kan reeds gediscusieerd worden
over het beleid dat de kandidaat-
formateurs na de verkiezingen
gaan voeren.
Drie weken
Wanneer geen der kandidaten met
een meerderheid uit de stembus
komt. stellen PvdA. D'66 en PPR voor
dat de Tweede Kamer uiterlijk drie
weken na de verkiezingen een aanbe
veling doet over de persoon van de
kabinetsformateur.
Zoals bekend heeft drs. Schmelzer,
fractieleider van de KVP, een derge
lijk voorstel gedaan voor een debat
in de Tweede Kamer over het aanwij
zen van een kabinetsformateur. Hij
wilde deze suggestie in de Kamer be
spreken, gelijk met het initiatief-
ontwerp van de oppositie.
Aanbevolen wordt dat slechts kan
worden gestemd op een klein aantal
kandidaten-formateurs. Wie de groot
ste aanhang heeft in de Tweede Ka
mer, staat boven aan de lijst.
Over het districtenstelsel wordt nog
opgemerkt, dat binnen de vijftien
kiesgebieden de lijsten van verschil
lende partijen kunnen worden ver
bonden, zodat bij de toewijzing van
de restzetels (naar de regel van de
grootste gemiddelden) de verbonden
lijsten als één worden beschouwd.
Aanbevolen wordt een dcrgclykc
Iystbinding een landelijk karakter te
geven. De invoering van het distric
tenstelsel betekent tevens dat er een
kiesdrempel van circa tien zetels van
kracht wordt. De partyen worden
door dit systeem gedwongen meer sa
men te werken.
VLAARDINGEN 29 10 (ANP)
Het centraal actiecomité Rijnmónd
(CAR), afdeling Vlaardingen en ac
tiegroep Leefbaarheid Vlaardingen
van de scholieren gaan begin novem
ber een actie van een week houden
tegen de Windmill Holland NV (v/h
ENCK)
De bedoeling is de bevolking hier
bij te betrekken De actie is vooral
gericht tegen de uitbreiding van het
bedrijf met een derde zwavelzuurfa-
bfiek en de daardoor verhoogde pro
jectie van fosforzuur.
natuurzuivere pepermunt y
Waleringer Sjaak van Ekelenburg
int rod uceert gezelschapsspel
Door
Dick Ringlever
WATERINGEN Sjaak van
Ekelenburg (48) van de Wate-
ringse Heuldijk gaat ondanks
zijn nicotin evergif tiging, die
hem van zijn administratiestoel
bij de Naaldwijkse christelijke
Nijverheidsschool op de bank
bij de huiselijke haard, gewoon
door. Zijn zestig sigaretjes per
dag, zijn zwarte koffie en zijn
avondlijk borreltje moet hij een
tijdje missen, maar daaraan
lijkt hij niet zo zwaar te tillen.
Er zijn andere zaken, die hem
meer bezighouden.
Na zijn twee Bal Bel-kettingbrie-
venacties, die door kritiek van Con
sumentenbond van Vara's Koning
Klant op een laag pitje zijn komen
te staan, heeft hij zich nu in het
nieuws geplaatst met een, volgens
hem, nog grootser project. Een mas
sa-gezelschapsspel. waarmee hij elke
maand een willekeurige Nederlander
tot miljonair wil bombarderen.
„Noem het een soort lotto, maar
dan helemaal binnen de Wet op de
kansspelen, want hiermee kunnen ze
me nooit iets maken. De wet niet en
zelfs niet (grinnikt wat cynisch) de
Consumentenbond of Koning Klant.
En als dit zaakje eenmaal goed
loopt, concurreer ik de hele Duitse
lotto eruit. Dat wil zeggen, dat die
360 miljoen gulden, die jaarlijks uit
Nederlandse beurzen naar de loterij
van onze oosterburen gaat, in eigen
land blijft. Voor Witteveen een aar
dig douceurtje, |want daar vangt hij
zeker zo'n 54 miljoen aan belasting
door".
Prijzen
Dat zijn idee („Uitgedacht in bed
tussen half drie en half zeven") zal
aanslaan, daarvan is Van Ekelen
burg overtuigd.
„Want," zegt hij. „de Nederlander
is van nature goklustig. Kijk ook
maar eens naar de bedragen die
naar de Staatsloterij en de voetbal
pool gaan. Bovendien: die één mil
joen is niet de enige prijs. Daarnaast
zijn er 200.000 prijzen van 10 gulden.
1000 van 100 gulden. 40 van 5000
gulden, 10 van 10.000. 5 van 50.000
één van 100.000 en één van 250.000.
terwijl er bovendien nog een ton
gaat naar charitatieve instellingen"
De hoofdprijzen wil Van Ekelen
burg nog voor Nieuwjaar uitreiken
tijdens een grote show, waarvan hij
zelf de presentator is. In een grote
zaal ergens in het land. of voor de
televisie. „De omroep die met mij in
zee wil. krijgt zo een ton cash om de
show te organiserat Stel je eens
voor wat voor een feest dat kan
worden".
Al dat geld voor al die prijzen.
plus een fiks honorarium natuurlijk
voor de organisator zélf („een ton
per jaar wil ik er toch wel aan ver
dienen") worden bijeengebracht door
200.000 leden. „Meer is niet mogelijk,
al kan je na die eerste groep na
tuurlijk wel een tweede van 200.000
gaan vormen".
Hoe zijn organisatie moet gaan
werden? In een stencil aan alle
nieuwsmedia, dat Van Ekelenburg
de ochtend na zijn idee nog heeft
uitgetikt en weggestuurd, staat het
nogal breedvoerig en gecompliceerd
beschreven.
Maar in het kort. komt het hierop
neer. Het aspirantlid gireert op de
rekening van een bank in Waterin
gen een rijsdaalder („nee, dat geld
komt niet in mijn zak. maar wordt
later afgetrokken van de rest van de
deelnemingskosten") en ontvangt
dan tien stembiljetten met elk vijf
kolommen, die elk weer vijf vakjes
hebben.
In die vakjes moet hij willekeu
rige lidrraatschapsnummers invul
len (nummers van leden, die worden
geregistreerd in een 500 pagina's tel
lende gids. die elk lid gratis krijgt
toegestuurd). Hoeveel van
die kolommen hij invult, hangt van
hemzelf af. Hij kan gaan van één tot
25 (prijs per kolom één gulden).
Maar wil hij alvast één prijsje heb
ben, dan moet hij 25 kolommen in-
vulleo; daarmee stelt hij zich zeker
van een tientje.
Dit omdat hij in elke kolom een
maal zijn eigen nummer mag invul
len en 25 van die „voorkeurstem
men" recht geven op een eerste
prijsje. Zijn kosten zijn dan dus in
totaal 15 gulden.
„Maar", zegt van Stekenburg, „dat
is eerst het beginstadium, pas daar
na gaat de bal echt rollen. Om te
beginnen krijgen 1.000 van de
200.000 leden, die de meeste voor
keurstemmen hebben gekregen,
ieder- duizend gulden. Dan krijgen
Wenst u met het BAL- BEL verkiezingsspel mee te spelen
Stort dan f 2.50 op gironummer 507624 van de AMRO-bank te Wateringen met
vermelding van rekening no. 21879 of op gironummer 702636 van J. A. van Ekelen
burg, Heulweg 46, Wateringen onder vermelding van MIL.
Deze f 2.50 is een zekerheidsstelling van het ledenregister. Het bedrag kunt u af
trekken van uw eerste inzet.
Indien u inlichtingen wenst over ELKE MAAND EEN MILJONAIR" kunt u
bellen 01742—2983.
Sjaak van Ekelenburg: „Reken
erop dat het knalfeesten worden."
de 100 leden, die van deze duizend
de meeste stemmen hebben vergaard
ieder nog eens 1000 gulden en de
veertig die van deze honderd de
meeste stemmen hebben een bedrag
van 5.000*gulden."
„Deze laatste 40 leden gaan dan op
een gezellige bijeenkomst, volgens
een bepaald systeem vaststellen wel
ke tien leden ieder 10.000 gulden
krijgen. Die tien op hun beurt bepa
len daarna op dezelfde wijze welke
vijf Nederlanders 50 mille krijgen
en zo rolt de bal door. Het klapstuk
de uitreiking van de één miljoen
komt dan op de grote landelijke
avond, eventueel voor de televisie".
„Knalfeest"
Van Ekelenburg: „Het lijkt mis
schien wat ingewikkeld, maar vast
staat wel. dat je met een minimum
aan kosten toch een behoorlijke
kans op prijzen hebt. In ieder geval
met één op 200.000 meer dan in de
Staatsloterij, de voetbalpool of de
Duitse Lotto
Maar wat als die 200.000 leden er
niet komen?
Van Ekelenburg: „Ik ben ervan
overtuigd, dat die 200.000 er komen
maar met minder kan het natuurlijk
ook. dan zijn de prijzen kleiner. Je
kunt nu eenmaal niet een dikke
vier miljoen uitkeren als je maar
50.000 leden hebt"
Maar die mogeiijkheid beschouwt
Van Ekelenburg als zuiver hypothe
tisch. Evenals de mogelijkheid, dat
zijn administratie bij zijn verwachte
ledenstroom het niet meer zal aan
kunnen. „Daar hebben we natuurlijk
straks computers voor nodig. Ik ben
al in onderhandeling met een onder
neming, die me de installaties wil
verhuren".
Of hij er zélf rijk door denkt te
worden na de teleurstellende erva
ringen met zijn (nog lopende) ket-
tingbrievenacties?
„Ach, ik heb mijn inkomen
als hoofdambtenaar; dat gaat
natuurlijk gewoon door. Maar,
natuurlijk, voor mij zal er altijd
nog wel wat overblijven. Ik re
ken op een ton, na aftrek van
alle kosten. Ja, dat zit er voor
Van Ekelenburg wel in, denk
ik. Maar in de eerste plaats gaat
het me om de gein. Stel je voor:
eens in de maand zo'n knalfeest.
En wat mij betreft mag het in
de toekomst ook eens in de
week gebeuren
