OOK DE PRIJZEN VRIJER
Toch hogere kiesdrempel?
Commentaren
ROOYAKKERS N.V.
Brand in inrichting (12
dodenlijkt aangestoken
Mser-
90 PATIËNTEN UIT VUUR GERED
Het Kwartet
Anders centraal overleg
opnieuw in gevaar
MERCEDES-BENZ
TON SCHADE BIJ
BRAND IN KERK
Initiatiefvoorstel van KVP-ers: drie zetels
Paniek
Gwont ••ol eerd
HET WEEIt
ieiuwe Leidse Coeramt
Maandag 26 oktober 1970 57ste jaargang
vooraanstaande
prot. christelijke
dagbladen
(Directeur: F. Diemer
hoofdredacteur: Dr. E, Diemer
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
„Stantvastich is ghebleven
mijn hert in te'ghenspoet!"
Steenstraat 37
Postbus 76
Telefoon 31441
Giro 58936 Abonnementsprijzen p. w. 1,26, p.m. 5,40, p. kw. 16,15
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
Tevens voor allerlei bruikbaar
Ik geef op als nieuwe abonnee:
naam:
straat:
plaats:
gironr.:
tel.:
Xict alleen Loonwet aanpakken
„Methode vakbeweging bedroevend*
Aanwijzing
UTRECHT „Wij ondernemers voelen niets meer voor een over
leg, waarin wij klem worden gezet tussen de vakbeweging, die hoge
looneisen stelt, en de regering, die de prjjsconsequenties daarvan
voor rekening van de ondernemers probeert te laten."
Betaalt
per
O kwartaal maand
-BON-
Mijn
naam:
plaats:
Als beloning voor mijn aktiviteit
ontvang ik het gezellige Plelina I
.schaaltje cadeau. M
'ostzegei is niet nodig als u op
de envelop schrijft:
dieuwe Leidse Courant,
intwoordnummer 267, Leiden
i Een enorme vuurzee over.
poelde de Liberiaanse tanker
\acific Glory, nadat het schip in
tet Kanaal ter hoogte van het
iHand Wight in botsing was ge-
lomen met de tanker Allegro.
Zie ook elders in dit blad.
Dit zei mr. P. M. H. van Boven,
voorzitter van het Nederlands Chris
telijk Werkgeversverbond, vanmiddag
in zijn jaarrede op de algemene ver
gadering van het NCW.
Hij voegde daaraan toe: „Wij heb
ben weloverwogen meegewerkt aan
het SER-advies om artikel 8 van de
loonwet buiten werking te stellen,
maar wij blijven er uitdrukkelijk de
voorwaarde aan verbinden dat ook de
gedetailleerde prijsbeïrivloeding ver
dwijnt. Misbruik van het prijsbeleid
voor i loonpolitieke beïnvloeding is
voor ons niet te accepteren".
Pressie
De SER heeft de regering onlangs
unaniem geadviseerd artikel 8 van
de Loonwet (dat ingrijpen ia afzon
derlijke cao's mogelijk maakt) buiten
werking te stéllen en artikel 2 van de
prijzenwet (dat gedetailleerd ingrij
pen in de prijsvorming toestaat) tij
delijk niet te hanteren ia afwachting
van de voorgenomen invoering van
een nieuw conjunctureel beleidsin
strumentarium.
Het is vrijwel zeker dat de regering
het loonwetartikel gaat schrappen,
maar die zekerheid is er niet m.b.t.
het prijsartikel. De vakbeweging
hoewel akkoord met tijdelijke buiten-
werkingstelling meent vooralsnog
dat gedetailleerd ingrijpen in de
prijsvorming mogelijk moet blijven,
o.m. omdat prijzen eeazijdig en
niet door onderhandeling worden
vastgesteld.
Als zij daaraan blijft vasthouden
en de regering ook op dit punt geen
aanvaardbare toezegging doet, is,
zoals uit de woorden van mr. Van
Boven is te concluderen, de mogelijk
heid niet uitgesloten dat de werkge
vers hetzelfde pressiemiddel (weige
ring van centraal overleg) gaan han
teren als de vakbeweging met zoveel
succes gedaan heeft t.a.v. artikel1 8.
Overigens noemde mr. Van Boven
de felheid, waarmee de vakbeweging
die strijd gevoerd heeft, ten onrechte,
haar optreden volstrekt onevenwich
tig en haar methoden bedroevend.
(Zie ook elders in dit blad)
tAD V ERTEHTIB)
QEGSTGEEST - TELEFOON 01710—544166
Reeds 30 jaar dealer ven
Brandweerlieden brengen een
patiënt in veilighed, die de ver
woestende brand in een
vrouwenpaviljoen van de psy
chiatrische inrichting Groot
Bronswijk heeft overleefd.
KERKRADE Een felle brand
heeft zaterdag aan de Sint-Petrus-
kerk een schade van een ton aange
richt. De sacristie werd totaal ver
woest. De kerk is door waterschade
en rookontwikkeling voor kerk
diensten onbruikbaar geworden. Mis
schien zal ze afgebroken moeten
worden.
Over de oorzaak van de brand tast
men in het duister.
WAGENBORGEN De rijkspolitie houdt ernstig rekening
met de mogelijkheid, dat de rampzalige brand in de prot. chr.
psychiatrische inrichting Groot Bronswijk, waarbij totaal twaalf
mensen -om het leven kwamen, is aangestoken door een van de
patiënten zelf. Zaterdagnacht brandde het uit drie verdiepingen
bestaande vrouwenpaviljoen Salem tot de grond toe af. Zeven
vrouwen kwamen in de vlammen om, terwijl enkele uren later
vier anderen in ziekenhuizen aan de opgelopen verwondingen
bezweken. Vannacht overleed een 15-jarige patiënte. De schade
wordt geraamd op twee miljoen.
't Groningse plaatsje Wagen
borgen was zaterdagnacht getui
ge van de vruchteloze strijd van
de brandweer om het paviljoen
te redden.
De felle, uitslaande brand brak
even voor tien uur uit in het vrou-
wenpalviljoen, waarin op dat moment
119 patiënten en tien personeelsleden
aanwezig waren. Het vuur greep zo
snel om zich heen, dat het merendeel
van de patiënten volkomen werd ver
rast. waardoor aanvankelijk een pa
niek ontstond.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Het is niet uitgesloten dat hij de Kamerver
ezingen in april een kiesdrempel zal gelden van drie zetels,
pt evolg hiervan zal zijn dat de kleine partijen niet meer in de
tveede Kamer zullij kunnen komen.
Drie Kamerleden van de
fP, mr. Andriessen, de heer
lfschoten en dr. Van Schaik
h van plan deze of volgende
iek een initiatiefvoorstel in te
jnen voor een desbetreffende
iziging van de Kieswet.
)e drie KVP-cts welen, dat slechts
I klein deel van hun fractie (min-
dan vijf) tegen zal stemmen. Zij
fwachten in de Tweede Kamer een
meerderheid voor hun voorstel te
vinden. Een tweederde meerderheid
is niet nodig, omdat het niet om een
wijziging van de Grondwet gaat.
Wachten
Hel, drietal wil eerst even het ini
tiatiefvoorstel afwachten dat PvdA,
D'66 en PPR deze week indienen.
De bedoeling hiervan is de Grond
wet te wijzigen voor een invoering
van een beperkt districtenstelsel en
het rechtstreeks kiezen van een for
mateur door de kiezers. Dit distric
tenstelsel komt neer op een kies
drempel van tien zetels.
Duidelijk is dat men in de Tweede
Kamer een debat kan verwachten
over staatkundige vernieuwing. Zoals
bekend heeft de KVP-fractieleider,
drs. Schmelzer, reeds voorgesteld
over zijn suggestie de Tweede Kamer
de kabinetsformateur aan te laten
wijzen, gelijk met het voorstel van
PvdA, D'66 en PPR te debatteren.
Hierbij zou dan nu het kiesdrempel-
voorstel van de KVP kunnen komen.
Schmelzer
Drs. Schmelzer en nog een paar
fractieleden zijn tegen de verhoging
van de kiesdrempel. Hoe de WD er
tegenover staat, is nog niet bekend
Bij de algemene beschouwingen heeft
fractieleider Geertsema zich wel dui
delijk uitgesproken tegen het distric
tenstelsel.
In de fractie van de ARP zou men
niet zoveel voor het KVP-voorstel
voelen. Wel is steun te verwachten
bjj de CHU. In 1962 diende het toen
malige Kamerlid mr. Beernink een
motie in om de kiesdrempel te verho
gen. De Kamer heeft toen deze motie
aangenomen. Maar ze is nooit uitge
voerd, ook later niet door minister
Beernink gezien de bestaande poli
tieke verhoudingen.
De zeven Kamerleden van D'66 zul
len niet tegen een verhoging van de
kiesdrempel stemmen. Hoe de kaar
ten liggen bij de PvdA is niet zo ze
ker. Van de zijde van Nieuw Links is
onlangs nog geprotesteerd tegen het
gesleutel aan de kieswet.
De kleine partijen zullen zich
uiteraard tegen het KVP-voorstel
verzetten.
Op de tweede etage renden tiental
len patiënten de trap op naar de der
de verdieping, waardoor ze de brand
haard juist tegemoet liepen. Enkelen
van hen konden zich toen niet meer
tijdig in veiligheid brengen en kwa
men door verstikking om het leven.
Al gauw bleek dat de brandweer
corpsen van Nieuwwolda, Walden
dorp en Termunten niet in staat wa
ren de brand te bestrijden. Tegen
middernacht, toen het gebouw vol
gens ooggetuigen brandde als een
fakkel, waren ook de brandweren
van Winschoten, Delfzijl en Appinge-
dam gearriveerd.
Ook de gealarmeerde ambulances
uit de naaste omgeving bleken te ge-r
ring in aantal te zijn, zodat een be
roep werd gedaan op de ziekenwa
gens uit Groningen, Delfzijl en Win
schoten. Ook werden militaire rode
kruiswagens uit Assen ingeschakeld.
De brandweer, bijgestaan door het
personeel, kon vrij snel 90 patiënten
ongedeerd uit het brandende gebouw
halen. Alle bedlegerige patiënten van
de benedenverdieping werden gered.
Het vuur baande zich in zeer snel
tempo een weg door het gebouw,
waarin zich vele houten betimmerin
gen bevonden. De brand ging gepaard
met een enorme rookontwikkeling,
waardoor tientallen patiënten in
ademnood kwamen.
De rijkspolitie uit verschillende
plaatsen was uitgerukt om het ver
keer, dat rond middernacht bij Wa
genborgen dreigde vast te lopen, in
goede banen te leiden. Op de provin
ciale weg Delfzijl-Winschoten werden
kruispunten afgezet om de ambulan
ces een snelle doortocht te garande
ren.
De geneesheer-directeur van de in
richting, dr. A. W. Verhoog, zei giste
ren op een Dersconferentie, dat het
vrouwenpaviljoen nog onlangs op
brandgevaar was gecontroleerd. Het
bleek aan alle eisen te voldoen. Wel
zei hij dat het gebouw op de nomi
natie stond te worden gesloopt, omdat
het te zeer verouderd was.
Dr. Verhoog heeft de namen van de
slachtoffers niet bekend willen ma
ken. Wel zijn alle familieleden inge
licht. De leeftijden van de slacht
offers variëren van 23 tot 76 jaar. Ze
waren afkomstig uit Groningen, Delf
zijl. Mjddelstum, Amsterdam, Delft,
Nordhorn en Haarlem, Groot Brons
wijk telt in totaal 760 mannelijke en
vrouwelijke patiënten.
Om twee uur zaterdagnacht heeft
de commissaris van de Koningin in
Groningen, mr. E. H. Toxopeus, zich
op het terrein van de brand op de
hoogte laten stellen van de toestand.
In de loop van zondag hebben vele
particulieren en bedrijven financiële
en andere steun toegezegd.
DE UITSLAG van de burgemeesters-
verkiezing in Montreal (een nieuw
mandaat met 92 procent van de
stemmen) laat ten overvloede zien.
hoe de kiesgerechtigden in deze
franstalige Canadese stad staan
tegenover eisen en terreur van de
extremisten.
Van de herkozen burgemeester is
bekend, dat hij achter het beleid
staat van de premier van Canada,
Pierre Trudeau (eveneens afkom
stig uit franstalig gebied). Deze
verzet zich nigt alleen tegen de
gangster-methoden van de extre
misten. maar ook tegen hun af-
scheidingsstrevcn.
In dit opzicht is de verkiezing van
gisteren een nieuwe aanwijzing,
dat juist nu het probleem zo
nadrukkelijk aan de orde is ge
steld de behoefte aan onafhan
kelijkheid (met alle nadelige ge
volgen) verrassend klein is. Men
schrikt ervoor terug.
Dit neemt niet weg, dat het verlan
gen naar een betere plaats in het
Canadese geheel onder de frans
talige Canadezen heel sterk blijft
leven. In Trudeau hebben zü een
pleitbezorger van wie zij veel
mogen verwachten, als engels- en
franstaligen eikaars problemen
beter Ieren begrijpen.
Marxist
GEHEEL NIEUW is de figuur van
een marxistische president in een
Latijns-Amerikaans land niet.
Voordat Brazilië meer dan zes
zes jaar geleden een militair be
wind kreeg, had het in Joao
Goulart een presideni, die een
zelfde instelling had als de zater
dag door het Chileense parlement
gekozen president Salvador Al-
lende.
Het verschil was, dat Goulart als
vice-president de plaats innam van
de zonderlinge president Janio
Quadros, die zomaar op een schip
naar Europa stapte en afstand
deed van zjjn functie. Goulart kon
hem pas opvolgen, na een aantal
presidentiële bevoegdheden te heb
ben prijsgegeven. Lang lieten de
militaire leiders hem niet regeren.
Allende zal als zich geen moei
lijkheden meer voordoen op
4 november volkomen legaal aan
de macht komen. Te hopen valt.
dat hy zijn belofte 'het democra
tische karakter van Chili te zullen
handhaven', kan waarmaken.
T)RINS Claus heeft zaterdag
avond de nieuwe kunst
ijsbaan te Utrecht geopend met
het werpen van de puck op het
ijs. Na dit startsein begon de
ijshokeywedstrijd Nederland
België.
Hoe gebukt gaat menigeen
onder een trotse houding!
WEISS
(RITA)
„Een grappig geluid zeker? Dut is
mijn kikker, waar u op duwt."
Zon en maan
27 oktober:, zon op 7.25; onder
17.22; maan op 4.16; onder 16.06;
30 oktober N.M.
Hoog water
Hoog water: 27 oktober: Rot
terdam le getij 3.20, 2e getij
15.19; Scheveningen 1.20-13.41;
Vlissingen 0.03-12.19; Willemstad
3.55-16.10.
Barometerstand: heden 1(1 uur
75,8 cm (1010 millibar) dalend.
DE BILT Half tot zwaar be
wolkt met enkele buien, vooral in
het noorden van het land. Matige,
aan de kust af en toe krachtige
wind tussen west en noordwest.
Dezelfde, of iets lagere middag-
temperaturen.
DE BILT Een hogedrukge-
bied, dat zich uitstrekt van de
Golf van Biscaje naar het Al
pengebied en een gordel van
lagedruk boven het noordelijk
deel van de Atlantische Oceaan
en Skandinavië bepaalden gedu
rende het weekeinde het weer in
Europa. Boven West-Europa
hielden deze weersystemen een
westelijke stroming in stand.
In deze stroming werd zachte
en vochtige lucht aangevoerd.
Boven de Britse eilanden, de Be
nelux en Noord-Duitsland bleef
het dan ook somber weer met af
en toe wat regen.
In de westelijke stroming trok
vandaag een front over ons land.
Achter dit front wordt iets kou
dere en onstabiele lucht aange
voerd zodat het weer een onbe
stendig karakter krijgt
Vooruitzichten voor woensdag:
aantal uren zon: van 1 tot 4; min.
temp.: van ongeveer normaal tot
4 graden boven normaal; max.
temp.: omstreeks normaal; Kans
op een droge periode van min
stens 12 uur: 60 procent; kans op
een geheel droog etmaal 30 pro
cent.
