Zwaardere belasting rem op consumpties PvdA moet christelijke partij enaanvaarden als regeringspartner MANUSAMA: REGERING MAAKT FOUT Groene front beraadt zich over positie Siemens n.v. 75 miljoen verlies Een Pontiac is een gelukkig bezit. LBestem deel [f. 400 voor irme landen' rroBER DONDERDAG 22 OKTOBER 1970 P. W. J. Steinz bij zijn verzameling beeldende kunst 9 9 9 ROTTERDAM „De horizon wijkt steeds, de wandelaar blijft altijd onderweg, het experiment is nooit voleindigd." Een uitspraak van P. W. J. Steinz, landelijk bekend als essayist, als publicist over cultuur n opvoeding tot voor kort leider esthetische vorming op de Nuts- academie te Rotterdam, waarvan hij onder andere afscheid heeft genomen om een roman te kunnen schrijven. Voor Pieter Willem Joost Steinz (66) zelf heeft wel in bijzon dere mate gegolden dat het experiment nooit voleindigd is. Aan vankelijk als leraar, later ook als auteur, hield hij zich nooit aan de geijkte paden. Toen „project-onderwijs" nog een onbekend begrip was. paste Steinz het reeds toe, natuurlijk zonder het die naam te (kunnen) geven. Hij zegt: „In de grond van de zaak.heb ik ..creatief ge speeld", iets wat nu als „project-onderwijs" op het rooster staat." Huib Goudriaan Steinz, al schrijvend en den kend over creativiteit-voor-de- gewone-man voordat „ludiek creatie! bezig zijn" mode woorden waren, is geboren in le hervormde pastorie van Sta- venisse. Vader was dominee met een on gewoon warme belangstelling roor de cultuur. De zoon: „Hij las istojewski en Kierkegaard, was een ethische dominee, :iaal bewogen; Miskotte was van zijn vrienden." i „We werden thuis vrij gelaten in de vroomheid was tegelijker- lijd innig en oprecht. Godsdienst voor mij nooit een aanleiding lot frustraties geworden. Bij ons 'as het niet van: Onze Lieve teer kijkt naar je!" lagebondage I In dit milieu kreeg de jonge Steinz, irtistiek begaafd, meer geïnteresseerd kunst en filosofie dan in boekhou den of wiskunde, kansen zich te ont plooien. Maar toen hij op de HBS inislukte, eiste vader wel dat hij zich diploma verwierf. Hij belandde p .de avond-normaalschool om voor iderwijzer te studeren. Hij zakte iwee keer, om tenslotte op z'n 21ste iderwijzer te zijn. De onderwijzer, die een schïlder- instige zowel als literair-filosofische inleg had, peinsde er toch nog over ïhilder te worden. Een ontmoeting net prof. Casimir, hoogleraar peda- gie te Leiden, bracht hem op een inder spoor. Hij volgde het professo- advies op om voor middelbaar ïdagogiek te gaan studeren. „Vagebondage als jeugdverschijnsel i algemene, levenshouding" was de Bitel van de scriptie voor deze akte. teinz gaf de scriptie later als een' »kje uit, dat „Vagebondage" heette. In onze tijd van hippies en voor de latschappij vluchtende jongeren is het verrassend te lezen, hoe de auteur "pór 1940 schreef (alsof het de jeugd ■van nu betreft): „De levenshouding van de vagebond zal gekenmerkt worden door ontkenning van zijn af hankelijkheid, en dus juist door een opvallendee, tot in het absurde toe doorgevoerde demonstratie van eigen vrijheid: het niets doen, het doel loos ronddolen, het zwerven en drij ven als een blad op het water, prijst hij als de enig geestelijke levenshou ding". Dilettant Toch herkende Steinz de positieve trekken van de traditieloze dilettant in de „vagebond": namelijk de ama teur, die al spelend, zonder doel, al tijd onderweg blijft in tegenstelling tot de deskundige die zweert bij het systeem. Merkwaardigerwijs zag hij reeds de waarde van dilettant, dus de in zijn vrije tijd speels liefhebberende mens, waarover nu tot vervelens toe wordt gesproken. Bladerend in zijn werk („Met open ogen dromen over opvoeding", „De wonderwereld der beeldende kunst", het essay „Over creativiteit en leren") ontdekt de lezer ook een vast punt, waaraan de zelf zo speelse en geeste lijk zwervende dilettant Steinz steun moet hebben gehad: het evangelie. Over utopisme en de tegenwoordig terrein winnende opvatting dat de opvoeding de mensheid in een heil staat zal brengen, zegt hij dat de En gel met het vlammend zwaard Adam en Eva de toegang tot het Paradijs blijft ontzeggen. „Hij die meent met het klappertjespistool ener humane pedagogiek deze Godsgezant te kun nen passeren, is een oppervlakkige dilettant, die zijn ondergang tegemoet holt". Belangrijkste En ondanks zijn waardering voor het vagebonderen, onderkent hij daarin tevens de vlucht voor een roe ping: „Wanneer de roeping wordt verzaakt, zoals door Jona, die niet wilde zijn in deze wereld een vreemdeling, tegen die wereld getui gend en in dit getuigen heenwijzend naar de ware werkelijkheid achter deze tijdelijke, vlucht de mensch „van het aangezicht des Heeren" met de wereld, op het schip naar Tarsis". Het „heenwijzen naar de ware werkelijkheid" is een duidelijk her kenbare draad in zijn boeken. Even als in de artikelen over beeldende kunst, die hij twaalf jaar achtereen schreef voor Hervormd Nederland, en in de essays die verschenen in het maandblad Wending. Een opsomming die er bijna toe zou leiden het be langrijkste te vergeten: zijn leraar schap. Steinz werd in 1932 leraar aan de Koningin Wilhelmina Kweekschool le Rotterdam, waar hij tot 1967 is blij ven werken. Zijn gave als pedagoog uitte zich vooral, toen de Onderwijs wet van 1952 lessen in de kennis van het cultureel en maatschappelijk le ven voorschreef. Hij wierp zich met grote inventivi- teit op de overdracht van kennis van de cultuur. Wat nu „project-onder wijs" wordt genoemd, pakte hij al aan. In zijn lesuren werd gediscus sieerd, en veel aan de leerlingen overgelaten: Steinz paste toe wat nu „democratisering" wordt genoemd. Dezelfde principes van kennis overdracht hanteerde de man. die door collega's een geboren leraar wordt genoemd, toen hij later de stu denten van de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag begeleidde in de cultuurfilosofie in een café op de hoek. In Den Haag en als leider esteti- sche vorming bij de Nutsacademie te Rotterdam was Steinz op zijn plaats. In 1956 werd hem gevraagd de cursus estetische vorming te willen organise ren, wat hij accepteerde. Hij zocht een aantal medewerkers en zei: „Nu mogen jullie doen wat jullie willen". De cursisten benaderde hij vanuit de instelling: een diploma halen mag, maar wie om persoonlijke vorming komt, is even welkom. De voor die tijd op een onconventionele wijze ge geven lessen trokken de aandacht. Toen Amsterdam ook met estetische vorming begon, werd Steinz uitgeno digd om adviezen te geven. „Maar Amsterdam heeft het degelijker en schoolser aangepakt, minder speels en minder dilettantistisch". „Jeugdmuseum" Wie in gesprek met P. W. J. Steinz terugblikt op de jaren die achter hem liggen, constateert bij hem, naast veel voldoening, onbehagen omdat een idee niet kon worden verwerkelijkt. Samen met Toos van 't Hoff. eigena resse van de kunsthandel „Int Con- stig Werk" en van 1949 tot 1960 orga nisatrice van tentoonstellingen in de Rotterdamsche Kunstkring, kwam hij in 1955 op het denkbeeld een „jeugd museum" onder te brengen in het he renhuis in het Park. Het zou een dynamisch museum worden, met jeugdateliers en cursus sen estetische vorming, er zouden concerten worden gegeven in de tuin. Wellicht kon het worden uitgebouwd tot een soort „jeugdbiennale" zoals in Parijs. Al met de ontslagbrief als leraar van de Koningin Wilhelmina Kweek school op zak (Steinz zou directeur worden) kreeg hij een telefoontje dat het niet doorging: „Kortsluiting bin nen het gemeentebestuur"Het zou toen iets unieks geweest zijn, en ik ben van mening dat het idee nog goed is". Over Toos van 't Hoff, die in 1960 is overleden, spreekt Steinz met groot respect. Op zijn initiatief was er de afgelopen zomer een expositie over haar werk in museum Boymans-Van Beuningen, en werd er een boekje over haar uitgegeven, getiteld: „Een vrouw met singuliere gaven". Bedankt Buiten Rotterdam heeft hij naast EINDHOVEN De Nederlandse regering is fout omdat zij het poli tieke probleem van de Zuidmolukkers met maatschappelijke maatregelen wil oplossen en de zaak verder als afgedaan wil beschouwen", zei ir. J. A. Manusama, leider van de Zuidmo lukkers in Nederland, op een bijeen komst van de Societas Studiosorum Reformatorum in Eindhoven. Men meende destijds dat wij ons helemaal zouden aanpassen of zo'n heimwee zouden krijgen dat wij te rug zouden gaan met opgaven van j ons ideaal. Daarom heeft de Neder landse regering alles gedaan om de terugkeer naar Ambon te stimuleren I en om degenen die in Nederland ble ven te integreren. Maar men heeft geen rekening ge houden met de Molukse volksaard die lastig is, maar ook vasthoudend. Daarom heeft het grootste deel van de groep het ideaal van de vrije re publiek niet opgegeven. Het is de grote fout van de Nederlandse rege ring dat zij dit niet wil erkennen", 1 aldus ir. Manusama. Hij besefte wel degelijk dat zijn landgenoten hier onder de Neder landse wet staan. Daar hij ook een ras-pacifist is, keurt hij de bezetting van de ambassade in Wassenaar op 31 augustus als zodanig af. Toch zei hij tegelijkertijd de actie te steunen, I „omdat ik die jongens niet in de kou wil laten staan." DEN HAAG Naar aanleiding van de in november te behandelen I begroting van landbouw in de Twee- 1 de Kamer hebben de landbouworga nisaties zich beraden over de positie van de land- en tuinbouw en de eisen die in verband daarmee aan het over- heidsbeleid moeten worden gesteld. Tegenover een sterke kostenstij- ging, die thans explosief dreigt te worden, staat dat de prijzen van een groot aantal landbouwprodukten sinds enekele jaren bevroren zijn, waardoor steeds meer bedrijven in steeds groter wordende financiële moeilijkheden geraken. De landbouworganisaties achten het noodzakelijk dat het landbouw schap krachtig blijft streven naar verhoging van het prijspeil der agra rische producten, betere subsidierege lingen en verbetering van het struc tuurbeleid. Een Pontiac maakt u blij omdat het zo'n mooi horloge is. Een Pontiac maakt u tevreden omdat het zo'n goed horloge is. Pontiac met fraai gediamanteerde zwaar gouden band f 575.- I Wordt het geen tijd dat u eens bij een Pontiac-dealer gaat kijken naar de nieuwe collectie? j Pontiac tijd juiste tijd Buiten Rotterdam heeft hij naast .IQ zijn publicistisch werk en de vele le- QT) K0TO.C0Utl*flJ.0- zingen, die hij jarenlang gaf aan- j 1 dacht getrokken door zijn cursiefjes in de VPRO-gids, zijn destijds partijkiezen voor de jongeren in de VPRO. Hij was bestuurslid van de Stichting Culturele Vorming, waar voor hij in 1968 bedankte. „Ik heb ervaren dat dit soort instellingen ontaardt in een geldverslindende bu reaucratie, hoewel ik van mening blijf dat er een behoefte is aan een instelling, die de research voor cultu rele vorming verzorgt". De pionier van de creativiteit, werkt nu (dilettantistisch, dus voor zijn plezier) aan een ro man. Hij zegt: „Dilettantistisch zoals ik dat opvat, betekent niet iets slecht doen, maar iets niet- professioneel doen. En creatief betekent niet dat het gemakke lijk moet zijn, maar dat je bezig bent met weerbarstig materiaal, waarop je je spanningen kunt afreageren". „Die roman van mij hoeft ook helemaal niet, maar ja, ik loop al zo'n jaar of dertig met allerlei ideeën rond. Dit houdt overigens niet in, dat ik aan me zelf géén eisen stel: als het boek als kunstwerk niet voldoet, wordt het niet gedrukt". P. W. J- Steinz is aan een nieuw expe riment begonnen, aan een ro man. „De wandelaar blijft altijd onderweg". ROTTERDAM Volgens het weekblad van de Koninklijke Neder landse Chemische Vereniging zal de bouw van de kerncentrale in Borssele het Duitse bedrijf Siemens een strop van ongeveer'75 miljoen gulden ople veren. De totale aanneemsom beloopt 250 miljoen gulden. Desgevraagd deelde ir. R. Brouwer, adjunct-directeur van Siemens Ne derland mee, dat de berichten over een eventueel verlies uit de lucht gegrepen zijn. Wel zijn door de geste gen prijzen en lonen de marges veel geringer dan aanvankelijk kvas be groot. De toekenning van de opdracht tot de bouw van de kerncentrale aan Siemens heeft destijds geleid tot he vige protesten van de Nederlandse industrie, die hierdoor niet in de ge legenheid werd gesteld ervaring op te doen bij het zelfstandig ontwerpen en bouwen van kerncentrales. (Van onze parlementsredactie) DEN HAAG De KVP, ARP en CHU willen streven naar een maatschappij, waarin de Bijbelse gerechtigheid meer gestalte krijgt, het welzijn van allen wordt gediend en de mens zijn vrijheid en verantwoorde lijkheid kan beleven. Dit is het uitgangspunt in het ge meenschappelijk urgentieprogram, waarvan de zogenaamde Stuurgroep (vijf vertegenwoordigers van elke partij) het concept aan de partijbe sturen heeft voorgelegd. Na de reacties van de besturen zal de Stuurgroep in november weer ver gaderen om eventueel het concept te wijzigen. Het gezamenlijk program wordt 12 december definitief door de drie confessionele partijen vastge steld. ontwikkelingen op velerlei gebied in goede banen te leiden. Dat is dan het bewaren van Gods schepping voor vernietiging en het voorkomen, dat de mens een speelbal wordt van eco nomische of politieke macht. Daarom moet het overheidsbeleid karakter dragen van welzijnsbeleid ai moet het buitenlands beleid eigen lijk vredesbeleid zijn. Dit is het antwoord' van de drie christelijke partijen op de vragen can deze tijd en aan dat antwoord wil men zich binden. Bestedingen Concreet betekent dit dan, dat de uitgaven van dc overheid sterker moeten stijgen dan dc particuliere bestedingen. Maar om dit te bereiken is echter meer nodig dan een aantal belasting maatregelen. Met overheid en be drijfsleven moet een zekere mate van overeenstemming worden bereikt Dit program geldt als een belang- over de beperking van de consumptie. rijke inbreng voor het regeriagspro- gram voor de periode 19711975. In een eerste reaktie op het concept-urgentieprogram ver klaarde PvdA-voorzitter dr. Vonde ling tegenover ons, dat het program in het algemeen dichter ligt bij het program van de PvdA dan bij dat van de WD. Met enorm veel punten ga ik graag akkoord, zei de voorzitter van de PvdA. Vooral met wat gezegd wordt over de verdeling van de inko mens en vermogens. Aan de andere kant vond dr. Vondeling het teleur stellend, dat het concept minder radi caal is dan het KVP-program van prof. Steen kamp. Ook wordt niet ge honoreerd wat de Achttien overeen kwamen over het sluiten van een stembusakkoord. In de inleiding op het gezamenlijk programma wordt de uitdaging van de jaren '70 genoemd de ontzaglijke Christelijke schoolraad: j Vijf maanden geëist VOORBURG Dc Nederlandse •testants Christelijke Schoolraad tft alle christelijke onderwijzers Nederland voorgesteld een deel van de bekende 400 te bestemmen Voor het christelijk onderwijs in ont wikkelingslanden. Het aantal onder wijzers bij het protestants-christelijk nderwijs bedraagt zo'n 35.000. De Unie School. Evangelie te Voor- Wg heeft ontwikkelingsprojecten op 'et oog tot een gezamenlijk bedrag 'an vier miljoen gulden. Van dit be trag kan de unie slechts een half Biljoen garanderen. Wanneer alle christelijke onderwijzers het netto- >edrag van de 200, die in november vorden uitgekeerd, overmaken op het fronummer van de unie, dan is de kak rond. De schoolraad wijst er op, dat er *n reële mogelijkheid is dat de njdrage van de onderwijzers wordt 'erviervoudigd in het kader van de nede-financiering door de regering, 'ij bepaalde projecten is het moge- 'Jk een subsidie te krijgen van 25 1 jocent. indien de aanvragers zelf yjTOcent op tafel weten te brengen, wanneer een school of groep een jgjen project wil financieren, dan kan oat worden aangevraagd. De onder- wegens inrijden op marechaussees AMSTERDAM Wegens bedrei ging met zware mishandeling van twee marechaussees tijdens de Dam- rellen in augustus heeft de officier van justitie tegen de 19-jarige stuca- door G. W. vijf maanden gevangenis straf, waarvan twee voorwaardelijk, met aftrek van voorarrest geëist. Verdachte was tijdens een controle met vol gas op twee marechaussees, die ternauwernood wisten te ontko men, ingereden. Steunmaatregelen voor kolenmijnen BRUSSEL De Europese com missie heeft ten behoeve van de aan passing van de kolenwinning aan de afzetmogelijkheden het raadgevend comité een ontwerpbeschikking ge stuurd betreffende steunmaatregelen voor kolenmijnen. De voornaamste voorstellen betref fen steun ter compensatie van kosten in verband met mijnsluiting. voor- raadfinanciering en steun ter verho ging van de rentabiliteit en veilig heid. Eind aan surséance Teixeira de Mattos? AMSTERDAM De bewindvoer ders van het bankierskantoor Teixei- binnen afzienbare tijd de surséance ra de Mattos hebben goede hoop dat van betaling opgeheven zal worden. Het is nog niet bekend of een even tuele opheffing van de surséance ge volgd zal worden door een faillisse ment. Een Amerikaanse oogarts van Japanse afkomst, zijn vrouw, twee zonen en een secretaresse werden in Soquel (Californië) op mysterieuze wijze gedood. Hun lichamen werden in een zwembad gevonden, terwijl het huis van de arts in lichterlaaie stond. Vlnr: mevrouw Olita (43). dr. Ohta (45), zoon Taggert (11) en zoon Derek (12). Ir. Bliekmau hoofddirecteur van de PTT overleden DEN HAAGNa een langdurige ziekte is eergisteren de hoofddirec teur der PTT, ir. P. F. Blickman, overleden. Ir. Blickman, trad in 1934 in dienst van de PTT. In 1968 volgde hij Diks op als hoofddirecteur. De heer Blickman is 62 jaar geworden. BERGH Op de Arnhemseweg in Bergh zijn gisteren twee auto's met elkaar in botsing gekomen, waarbij de bestuurder van de ene wagen, een 31-jarige Turkse gastarbeider uit UI ft, het in de andere auto zit tende achtjarige jongetje Jozephus de Leeuw uit Lichtenvoorde om het le ven zijn gekomen. (Van onze parlementsredactie) DEN HAAG Dertig pro- j gressieve christenen, die de evangelische inspiratie als we zenlijk zien voor het politiek handelen, hebben een beroep 1 gedaan op de PvdA, de PPR en andere progressieve partijen om één of meer confessionele par- tijen als regeringspartner te aanvaarden. Deze confessionele partijen moeten dan ook een lijst hebben van progres- sieve kandidaten. Zij dienen zich uit te spreken voor de progressieve sa menwerking en bereid te zijn 'de uiterst rechter vleugel te verliezen. De christenen, die dit appèl hebben ondertekend zijn bezorgd over de po litieke impasse De komende verkie- zingen van de Tweede Kamer in april beloven weinig goeds. Er is immers geen kans op een progressief kabinet wijzers, die moeite hebben met het vaststellen van het nettobedrag, kun nen zich in verbinding stellen met de administratie van de schoolraad, die dat graag even wil uitrekenen. links van het midden. Wel kan men weer veel spijtstemmers verwachten. Om deZe impasse te doorbreken vragt men aan de PvdA n andere partijen een of meer confessionele partijen als partner te aanvaarden. Verder doet men een beroep op alle partijen vier maanden voor de ver partijen vier maanden voor de ver kiezingen kenbaar te maken met wie men wel en niet wil regeren. Aan de tegenwoordige confessionele partijen wordt gevraagd op korte ter mijn uit te spreken, daï evangelische politiek gezien de ervaring van 50 jaar socialisme, het beste gestalte kan krijgen in samenwerking met par tijen als de PvdA en in geen geval de VVD. Want deze partij is het concen tratiepunt van de behoudende mach ten. Doorbraak Het initiatief van deze oproep is uitgegaan van de werkgroep Bunde ling. Tot de ondertekenaars behoren een aantal (doorbraak)-leden van de PvdA, die hiermee het bestaansrecht van confessionele partijen, zij het dan in progressieve stijl erkennen. Van de óndertekenaars noemen we drs. J. H. Andriessen, H. J. Brink man. A. Cordal. voorzitter Arjos, Am sterdam, F. H. J. M. Daam, Den Haag, dr. C. J. Dippel, Eindhoven, dr. P. H. van Gorkum, Zeist, W. P. Her stel, ds. D. Krijger, Baarn, ds. E. Pijl man. Amsterdam, ds. H. Schut. ds. A A. Spijkerboer, Amsterdam. H J. Vroom. ds. E. v.d. Brink. A. de Bruin. Dubbeldam. K. Dijkstra, drs. J P Feddema. Amsterdam. P. C. Janse. Dordrecht, ds H. M. de Langen. Den Haag, W J. Rjemens. ds L. H. Rui tenberg, Den Haag, drs. H. de Vries. D Capper. Odijk. C Groenendijk. Rotterdam, S. de Rijk Jungerius, Rot terdam, W. Smalen, Amsterdam. Zonder een rem op de groei van de inkomens kunnen de openbare voor zieningen niet uitbreiden. De drie christelijke partijen stellen dan voor de komende regeringsperio de voor. dat de belastingdruk toe neemt met omstreeks een half pro cent per jaar. Men denkt dit te bereiken door: Niet teruggeven van de reële progressie van de loon- en inkom stenbelasting. Verzwaring van de successierech ten in de zijlinie en een verschuiving van belastingheffing op vermogens naar vermogenswinsten. Gerealiseer de winsten worden tenminste met 20 pet. belast. Verhoging van de omzetbelasting Gematigde verhoging Van de ver mogensbelasting. Over het teruggeven van de meer opbrengsten van del oon- en inkom stenbelasting (inflatiecorrectie) wordt gezegd, dat de mogelijkheid moet blijven bestaan dat niets wordt te ruggegeven. Bij het nemen van de beslissing is namelijk belangrijk of er een koord bestaat met het georganiseerde bedrijfsleven over de matiging van de groei van de beschikbare inko mens. Ook de Pvd A-fractieleider Den Uyl vindt het urgentieprogram op sommige punten een duidelijke ver betering in vergelijking met het tot dusver gevoerde beleid van de con fessionele partijen. Het program onderscheidt zich gunstig van dat van de WD, omdat het kiest voor verhoging van de be lastingdruk en maar weinig beloften tot belastingverlaging doet. Maar vol gens hem zijn de drie confessionele partijen in vereniging flink wat con servatiever dan AR en KVP zelfstan- I dig. Als hoofdbezwaar brengt hij naar voren dat het program over allerlei belangrijke strijdpunten in de mist blijft. „Daarom staat en valt de waar de van dit program met de partijen en het slag mensen waarmee men dit program wil uitvoeren. Als men zich over deze kernvraag niet vóór de verkiezingen uitspreekt, blijft dit pro gram een slag in de lucht", aldus de heer Den Uyl. Bureau van Arafat onder vuur genomen AMMAN Jordaanse militairen hebben gistermiddag een salvo mi- trailleurvuur gelost op de straat waar zich het bureau van Vasser Ara fat bevindt. Het incident veroorzaak te grote opwinding. Arafat bevond zich tijdens de schietpartij in zijn bu reau. Volgens een Palestijnse woord voerder zijn twee personen gewond geraakt. de „harde" matras met alle comfort van een „zachte

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1970 | | pagina 7