IN TIEN JAAR 12.000
NIEUWE WOORDEN
Nnummer s één bij een
Halen en brengen' op beurs
an Hulst: Samen met AR
:n KVP problemen te lijf
RING
Apartheid
beletsel
voor vrede
„Wat nog niet in Van Date staat
DE
JKTOBE
5
ZATERiDAG 17 OKTOBER 1970
„Udink nit het goede hout gesneden"
nermi
'ursiel
d«1
riemt
'ergt*ze|j|
en ho
rsie in
erd m«|l
In twet[
Kroon i
uitbreid
i" te 1
ie oc
uid bei
t gezeli
waar
illing
de rai
il in
it „de
I koffie]
ron<
Buil
Serbia™
;nals injblemen?
i, een j
ban onze pariementsredactie)
IERSFOORT „Waarom
zoveel agressie onder de
Waarom grijpt men in
(lemende mate naar verdo-
Je middelen? Waarom doen
van tijd tot tijd geweld-
jlosies voor? Hoe komt het dat
eveer de helft van de Neder-
kampt met psychische
vragen bracht CHU-voorzitter
dr. J. W. van Hulst vanmiddag
voren op de Unieraad-vergade-
in Amersfoort. Volgens hem
jen de politici zich ernstig afvra-
[of het roer niet omgegooid moet
Nederland blijven we blijkbaar
over wat meer links, wat
rechts of omgekeerd; over een
die al of niet verzwakt gehand-
[d moet worden. En we weigeren
lijk in te zien dat het bestaan
i grootTons volk op het spel staat",
is.
een
;k
het ni
i Bad)
n wai
gebied,
iet eeni
grote g
lanwed
de tenj
Tijden
V
500 wi
Duidelijk
21 ok
oorzaken van veel vormen van
elijke spanningen zijn volgens
duidelijk: woningnood, onvol
le zorg voor de werkende jeugd,
aan recreatiemogelijkheden,
G mtreiniging van lucht en water,
rk Ireiging van oorlogen.
ooth°aa 'aten we hier aan toevoeSen dat
•D is d!fEer veel levens werden gedragen
r een Godsvertrouwen. Dit is niet
en bij velen weggevallen, maar er
vond c „ij weinig positiefs voor in de
Wesl ts gekomen. De moderne roman-
in de toneelliteratuur beschrijft ons de
v.d. I |erne mens als een ontwortelde
het n s, geworpen in gen zinloos be-
ka. Ooi n".
iristem IVie meent dat de CHU hier geen
nd verg heeft, is ziende blind en horende
Hier f Vanuit een evangelische bezin-
rer spri i 5aan WÜ de grote actuele pro-
aat in men te hjf"-
e Unie-voorzitter wil dat doen sa-
:he Vei met de ARP en de KVP. Die
reken ii eiende samenwerking is volgens
'1 het i de enige daad van politieke allu-
eld: m Verder is er in de Nederlandse
Raadftiek weinig te noteren waar visie
vaart achter zit, waar het volk
ivast agin heeft, het blijft allemaal
ring
ursvi
len
Van
leren,
is te
dbouw
Evolutie (3)
le hee heer Van Campen heeft met ver-
wezig ng kennis genomen van de opvat
schap. m van ir- Van Ghesel Grote over
ieuwtx 'olutietheorie. Welnu, meneer Van
>edrijl 'Pen- ik heb met afgrijzen uw
chtine gelezen.
1 Hebreeën 4: 4 staat: „En God
te op de zevende dag van al zijn
okt. o wjjt u nu beweren dat God
ïgsgeb :s geschapen heeft, maar nog steeds
D. Bo ppende is?
viert vraagt wat er op tegen is om aan
astiek lemen dat God de wereld gescha-
heeft langs evolutionaire weg. Ook
5 aan mt men aan dat God de herden-
itrixft jsdag van de schepping heeft afge-
aft, terwijl de bijbel ervan getuigt
jet dit beslist niet het geval is.
ersom 0 is het eveneens met de kinder
web p. Ds. Ten Kate geeft openlijk toe
de kerk deze doop heeft ingesteld,
voorn waar hebben we dan de bijbel
ler r? Om er iets uit te halen wat er
pgeno ,n staat? Het zal niet lang meer
lwedr 01 men houdt alleen het kaft
t; men hoeft de bladzijden van het
j tu a-boekje er maar in te schuiven.
i Op BIEDAM H. van Holten
.eimul
;ld tu Nummer
Tin °P ^eze wÜze protesteren te-
ir un n het geven van een nummer aan
e Nederlanders. Een dergelijke ge-
net ïputeriseerde centrale registratie
ekent een fundamentele aantasting
i de persoonlijke vrijheid,
nri i Iet is algemeen bekend dat het on
gelijk is om afdoende maatregelen
treffen om te voorkomen dat deze
evens in handen van onbevoegden
nen. De voorgestelde maatregelen
inen dan ook geen enkele garantie
pstelli louden.
If tal
•nster
M. D. Velzeboer
Psalm berijm ing
dankbaar ben ik dat destijds het
afdbestuur van de Gereformeerde
ld in de hervormde kerk een sterke
Jrkeur heeft uitgesproken voor de
°e Psalmberijming. Toch had die
hpraak eerder moeten komen want
niddels heeft een aantal gemeenten
°rtijdig de nieuwe berijming aarze-
aanvaard.
Jammer dat thans het deputaatschap
almberijming van de Christelijke
deformeerde Kerken voor aanvaar-
n? van de nieuwe berijming pleit,
'arom hebben deze kerkeliike eroe-
ringen niet één lijn getrokken? Ze
in toch aan elkaar verwant! Voor
*1 christelijk-gereformeerden is deze
^raak stellig teleurstellend.
Ook de oude berijming heeft gebre-
fn, maar ze bevat ook veel vrat naar
1 hart is van hen die niet slechts een
rds koninkrijk verwachten. Als
ibtsdrager bemerk je dat er in de
rk ook veel jonge mensen ziïn die
or'-iefde voor de oude berijming
rtiben
ft wil hiermee geen actie ontkete-
'n. slechts mijn droefheid u'ten. Ons
[jfdt de mogelijkheid om de oude,
diefde verzen van de oude berijming
«ngen ontnomen.
„Zelfs het voorstel van D'66-er Van
Mierlo om de PvdA en de KVP bij
elkaar te brengen, is alweer bijgezet
in het politieke mausoleum."
Volgens prof. Van Hulst beweegt de
PvdA zich om de KVP als een mug
om de brandende kaars: aan de ene
kant koestert men zich in het licht en
de warmte van de vlam, aan de an
dere kant is men bang erdoor ver
teerd te worden".
"De toch al niet te grote geloof
waardigheid van de oppositie zou nog
wel eens verder kunnen afbrokke
len".
„De kiezers zullen volgend jaar a-
pril niet alleen oaar de partijpro
gramma's zien, maar ook naar de per
sonen die ze uitvoeren. CHU-lijst-
trekker Udink heeft getoond dat hij
uit het goede hout gesneden is", aldus
prof. Van Hulst. „Hij heeft nu al er
varen dat men graag tegen hem op
loopt, maar het respect voor hem zal
groeien naarmate hij staande blijft".
inbmak
inlku
reis
storm
wettelijke acmspmkdiikheid voor
omzékertezijnl
*.v. verzekeringsmaatschappij
Vgraveiufijhrcl 68 r'dim 3 toLDI-SBa*
NEW YORK De Nederlandse re
gering meent dat de bevolking van de
Portugese gebieden in zuidelijk Afri
ka zelfbeschikking moet worden ver
leend en dat Zuid-Afrika niet langer
het recht heeft Zuidwest-Afrika te
besturen.
Zij erkent het illegale bewind in
Rhodesië niet en beschouwt de apart
heidspolitiek als een beletsel voor
vrede en rechtvaardigheid voor het
overgrote deel der volkeren in Zuid-
Afrika en Zuidwest-Afrika.
Dit zei gisteren de Nederlandse ge
delegeerde in de dekolonisatiecom
missie van de VN, het Tweede-Ka
merlid ir. P. A. M. Cornelissen (KVP).
Hij deed tevens een ernstig beroep op
alle betrokken regeringen, te streven
naar een vreedzame oplossing en af
te zien van het gebruik van geweld.
Hij gaf te kennen dat Nederland niet
voor een resolutie zou kunnen stem
men welke voorzieningen bevat_ die
niet in overeenstemming zijn met de
realiteit, en daarom niet de grote
steun zou verkrijgen die noodzakelijk
is om haar doeltreffend te maken.
Umansdorp
A. Vogelaar
(Van onze onderw^sredacteur)
SCHEVENINGEN „Woor
den maken is niet - een simpel
karwei, woorden afmaken wel.
We moeten vertrouwen hebben
in de taalontwikkeling. Naast de
twee dingen die verkeerd gaan,
zijn er duizend of meer die goed
gaan." Dit zei dr. J. Veering,
redacteur van „Onze Taal" van
daag op een congres over de ver
nieuwingen in de Nederlandse
woordenschat. Het congres, ge
titeld „Wat nog niet in Van Dale
staat", werd gehouden in het
Kurhaus.
Mensen maken de taal, goed en
verkeerd. De nieuwste van Dale
(van dit jaar) bevat 12.000 woorden
méér dan die van nog geen tien jaar
geleden. Zo slecht kan het dan met
het Nederlands niet gesteld zijn.
Voorzichtigheid met termen als mis
bruik en verval van de taal is gebo
den.
Illustratie
Het congres van het genootschap
„Onze Taal" kreeg van dr. Veering
vele voorbeelden te horen ter illus
tratie van het gaan en komen van
woorden. De schepping met ertjes,
begonnen met slippertje, meevallertje
en handenbindertje, schijnt tomeloos
verder te kunnen gaan: lachertje,
wegwezertje, meedenkertje. Samen
stellingen van twee of meer woorden
lijken een onbeperkte methode om
woorden te scheppen: haarstukje,
kiesdrempel, schuwtafel. Bij prikpil
krijgt men duidelijk de betekenisver
andering van een woord te zien. De
grens van zuiverheid naar troebelheid
wordt volgens dr. Veering wel over
schreden bij trommelgarant, okselfris,
knuppelbelust.
Sleutelslaapje
Neemt men duidelijkheid als maat
staf voor „goed" en „slecht", dan zou
den kindzwak onderwijs, een school-
weerbaar kind en een schoolkwets-
baar kind alleen daarom al afgekeurd
moeten worden. Daartegenover staat
dat er behoefte is aan telkens één
woord dat de informatie geeft en
daardoor het begrip „werkbaar"
maakt, cn dat veel dingen eerst ge
kend moeten worden voor het woord
duidelijk is. Een sleutelslaapje is een
heel kort slaapje: even, zittend, de
ogen sluiten met de sleutelbos in dè
hand; als de sleutels vallen, wordt
men wakker en dat was ook de be
doeling.
Verkeerde zakelijkheid (stijgsnel-
heidsmeterijkinstallatie), broodnuch
terheid (begraafplaats) en gebrek aan
fantasie (Noordoostpolder) kunnen sa
menstellingen mismaken. Maar de
spraakmaker heeft zijn gevoel voor
de betrekkelijkheid aller dingen nog
niet verloren. Hoor maar: praatpaal,
smartlap, plasgootje, fatsoensrakker,
bulderbaan, miskleun, opstapje,
schommelfonds, wiebeltaks.
De inleider zei dat we geen puris
ten hoeven zijn. m-ar hii vend het
wel jammer dat helikopter nooit wen
telwiek is geworden en centrifuge
nooit droogzwierder. Van Altena gaf
ons het Iuisterlied, Romans de buitel-
tuin en Plesman de randstad.
Bijspijkeraar
Oude woorden krijgen nieuwe mo
gelijkheden door beeldspraak of door
een andere gebruikssituatie. Stel u
voor dat een jaar of twee drie gele
den een vriend van u wat peinzend
en onzeker had meegedeeld dat z'n
oudste zoon kabouter was geworden.
En neem die vierhonderd gulden:
voor de zomervakantie was dit nog
een onschuldig bedrag.
Kraken, fopspeen, toestand, troep,
havik, bezetten, contraprestatie en nog
honderden van dergelijke woorden
z(jn oude omhulsels met een
nieuwe inhoud. Dr. Veering ver
zijn woorden zijn oude omhulsels met
een nieuwe inhoud. Dr. Veering ver
moedt dat voor meer dan de helft
van de 12.000 nieuwe woorden in de
jongste Van Dale geldt: nieuwe wijn
in oude zakken.
Wat de ontlening aan een andere
taal betreft: is een vreemd woord
werkelijk nodig, dan is het nodig.
Vreemde woorden kunnen lokken,
sussen, opwinden en versluieren: lea
sen, beauty, farm, petfoods. Ze kun
nen de spijker op de kop slaan, ze
kunnen ook verwarrend zijn en zelfs
ondemocratisch. De remedial teacher
zou zijn werk ook als bijspijkeraar
kunnen doen.
Frequentie-overlast
Nieuwe mensen en dingen en her
waardering ervan doen woorden op
komen: de smaakmaker en de heup
broek, afwezigheidsbehoefte in plaats
van ziekteverzuim en technicoat in
plaats van stofjas.
Een fantasiewoord van Carmiggelt
leidde ertoe dat in Ede om een epi-
briste werd geadverteerd: bedoeld
was een meisje voor eenvoudig kan
toorwerk. Een Utrechtse winkel
kwam op het idee voor soortgelijk
werk een tessefediante te vragen. De
voorlichtingsambtenaar van een grote
stad bij een vliegveld zegt dat daar
geen sprake is van geluidshinder,
maar van frequentie-overlast.
Een ander inzicht en de bepaling
van een ander standpunt kunnen tot
nieuwe woorden leiden. Misdaad
wordt afwijkend gedrag, de zwerver
een thuisloze, een ruzie communica
tiestoornis. Maar als zender en ont
vanger ongelijke golflengten hebben,
kunnen nieuwe woorden onduidelijk
heid brengen: intersubjectiviteit, par
ticiperend bestaan, motivatie en rela
tioneel denken.
Uit het woordenboek der revolutie
vindt dr. Veering „omturnen" de
mooiste term. Bij de woordenwereld
van de tieners ziet hij als een ver
moedelijk nieuw verschijnsel dat de
ouderen nu graag de jongeren nadoen
in plaats van andersom. Welke
clichés zullen zich handhaven: de
mist in gaan ergens tegen aan hik
ken met een gedachte stoelen
om over naar huis te schrijven?
De geheel eigen woorden van be
zembinder, bleker, kuiper, molenbou
wer en zadelmaker zijn opgeborgen
in het taaimuseum Daar vindt men
ook de stoffelijkheden uit grootvaders
tijd: de stoomfiets en het gaskousje,
en die uit vaders tijd: kogelflesje,
broekveer, sokophouder en boorde
knoopje!
Er zijn bij het geestelijk leven
nieuwe woorden (onderweg, dialoog,
pluriform, kcrugma) waarvan de ge
wone taaiconsument moedeloos zou
kunnen worden. Maar, aldus dr.
Veering, ook het kritiseren van ab
stracties moet geen cliché worden.
Woordenbesnuffelaars en woorden-
wegers lopen het gevaar te vergeten
dat woorden in zinnen voorkomen en
dat de zin functie heeft in grotere
gehelen.
Udink
Biesheuvel
Den Uyl
(EZE week waren ze er alle
maal. De lijsttrekkers voor
de verkiezingen van de Tweede
Kamer in april. Udink van de
CHU en Veringa van de KVP
zaten achter de regeringstafel,
beperkt in hun bewegingsvrij
heid, omdat ze minister zijn.
In de banken van de Kamer
leden verder Biesheuvel, Van
Mierlo, Geertsema en Den Uyl,
die de nummets één zijn of zul
len worden van de lijsten van
respectievelijk de ARP, D'66,
WD en de PvdA.
Het is waar, de Troonrede en de
Miljoenennota waren het onderwerp
van discussie tijdens de driedaagse
marathonzitting van de Tweede Ka
mer. En daar zijn waardevolle en
nuttige opmerkingen pver gemaakt.
Maar spanning bracht dat niet met
zich mee.
Er waren wel een paar moties, die
de oppositie plichtmatig had in
gediend en die even plichtsgetrouw
door de regeringsmeerderheid wer
den afgestemd.
Eigenlijk mag men de oppositie
nog dankbaar zijn voor die moties.
Want de gehele discussie met fle re
gering leek op een formele aangele
genheid, waaraan moest worden vol
daan.
Over belangrijke problemen als
het pakket van maatregelen voor de
afkoeling van de conjunctuur en
over art. 8 van de loonwet (we
wachten op het SER-advies, zei
iedereen) wordt later gesproken.
Nee, het was een slaperige verto
ning en zij, die woensdagmiddag
thuis voor de televisie het gehele be
toog van onze minister van financiën
Witteveen hebben uitgekeken, ver
dienen een medalje wegens bijzon
der burgerlijk en politiek gedrag.
Vaak leek het of de ministers en
staatssecretarissen er voor spek en
bonen bij zaten. Nou ja, leuk was
anders. Biesheuvel vond de club van
De Jong politiek maar niets en wen
ste haar niet als inzet te gebruiken
voor de verkiezingen en Den Uyl
van de PvdA had gewoon geconsta
teerd, dat het kabinet politiek dood
was.
Je moet zo wat vprstouwen achter
de groene tafel. Terwijl je weet
eigenlijk niet meer interessant te
zijn.
Wie met wie?
W/ANT het grote debat bij de
algemene politieke beschouwin
gen in de Tweede Kamer ging over
de partijen zelf. Wat wil je, met al
die lijsttrekkers in één vertrek.
Knappe jongen, die ze voor de ver
kiezingen weer bij elkaar weet te
krijgen.
Men ging er dan ook vrolijk tegen
aan. Alleen voor Veringa en Udink
was het wat moeilijk. Ze mochten
als minister geen mond open doen.
Trouwens, ze mogen voor 18 maart
van het volgend jaar (dat is ruim
een maand voor de verkiezingen)
geen verkiezingsredevoering houden
of het moet gaan over het eigen
werkterrein. Toch wel lastig een mi
nister als lijsttrekker te hebben.
Maar Veringa had in de Kamer in
KVP-fractieleider Schmelzer een be
kwame plaatsvervanger, die in een
steekspel met PvdA-lijsttrekker op
gewekt riep: Zo wil ik nog wel een
tijd doorgaan. Udink zag zich ver
vangen door de bescheiden opmer
kingen plaatsende Mellema.
De lijsttrekkers stelden elkaar
over en weer vragen in de geest van
Doe jij met mij mee en als jij met
hem speelt zie je mij niet meer,
maar ik wil wel een afspraak met
hem maken" en verkenden voorzich
tig eikaars posities.
Het was een woelig verkiezingsde
bat, waarin door sommige lijsttrek
kers doelbewust werd geopereerd.
Om half drie vrijdagmorgen ging
de Tweede Kamer naar huis en na
de korte nacht moet men, zich de
zware ogen uitwrijvend, hebben ge
dacht: wat is er nu gebeurd en wat
weten we?
1 De Drie
AfOOR de steeds om een stem
busakkoord bedelende Geert
sema van de WD moet het dan dui
delijk zijn geworden, dat dit er bij
de jaarwisseling niet in zit en dat
het er mogelijk helemaal niet van
komt
We kunnen het met ons drieën als
confessionele partijen met ons eigen
akkoord, ons eigen programma en
onze eigen mensen ook wel af, be
toogde Biesheuvel, die beweert sinds
de publicatie van zijn rapport xteeds
meer open-Barend te zijn.
Openhartig was hij wel. Want
Geertsema kreeg duidelijk de ge
schilpunten tussen ARP en WD
over de zedelijkheidswetgeving en
het echtscheidingsrecht onder de
neus gewreven en Mellema had
dinsdag al gezegd, dat er in zijn
partij over deze dingen wel anders
werd gedacht. Ook Schmelzer gaf
voor een stembusakkoord nog niet
thuis.
Geertsema weet het nu. En Den
Uyl ook om Van Mierlo niet te ver
geten. De damp is weggewaaid.
Daar zijn dan de KVP. CHU en
ARP. de drie confessionele partijen,
die het over een paar weken eens
zijn over een gezamenlijk kernpro
gramma (Biesheuvel zei, dat de
stuurgroep het al eens was. maar hij
vergat, dat nog twee hoofdstukken
besproken moeten worden).
Op basis van dat kernprogramma
mogen de andere partijen komen
praten. Dan moet blijken of er een
akkoord uit de bus komt. Maar dat
hoeft niet.
Met dit gegeven kunnen de niet-
confessionele partijen rekening hou
den. Zij kunnen hun taktiek er op
afstemmen en hun kritiek van bij
voorbeeld "toppunt van onduidelijk
heid" op richten.
Identiteit
Als ik me niet vergis zullen de
drie christelijke partijen in de ko
mende verkiezingsslag een sterke
nadruk leggen op de eigen identiteit,
die ze samen zullen hebben (het ge
zamenlijk program, dat heel belang-
rijk zal zijn voor het program van
de komende regering) en op de iden
titeit als partijen apart.
Of er dan veel behoefte bestaat
aan een akkoord met de WD (Bies
heuvel heeft zich politiek al los ge
maakt van het kabinet), PvdA of
desnoods D'66? Zo'n akkoord stoot
altijd kiezers af; de "linkse" bij een
akkoord met de WD, de "rechtse"
bij een stembusafspraak met de
PvdA.
Als ie het dan gedrieën eens bent
en in de verkiezingsstrijd een duide
lijk gezicht kunt laten zien, waarom
zou je dan met een vierde partner
moeilijkheden op je hals halen.
Geertsema zal nog meer moeten
bedelen.
Ja, waarom zou je. Alles goed en
wel. Maar dan moet, je met zo'n zelf
bewuste houding en pretentie wel
geweldig goed voor de dag komen en
zelfs elke schijn van onduideliikheid
vermiiden. Want nieuwe SDijtstem-
mers zullen dodelijk zijn. Ik zie het
nog niet helemaal zitten. Maar dat
kan gebrek aan inzicht zijn.
Wel weet ik, dat de Drie dan het
herkenbare, volle nodigende geluid
van de bazuin moeten laten horen,
dat. hiivoorbpeld op Hervormingsdag
ook doorklinkt in het Forestershuis
in Amsterdam, waar de Gideonsben
de van Feddema dan bezig is een
christelijke solidariteitspartij op te
richten.
BERT DE JONG
Financieel weekoverzicht
AMSTERDAM Het was de
ze week „halen en brengen" op
de effectenbeurs, zonder dat ge
sproken kon worden van een
ontwikkeling van het koerspeil
in een bepaalde richting. Wel was
de obligatiemarkt luier gestemd
door de aankondiging van een
grote obligatielening der Ned.
Spoorwegen.
De algemene beschouwingen in de
Tweede Kamer zijn met belangstel
ling door de beurs gevolgd en men is
bepaald niet onder de indruk geko
men van de overtrokken kritiek op
het reeeerbeleid van het kabinet-de
Jong door de oppositie. „Een la
chertje" was wel de opmerking van
dr. Vondeling, dat voor „verdere ont
spanning stijging van de lonen nodig
Zo juist heeft de EEG-commissie
meegedeeld dat Nederland met de
loon- en priisstiigingen voorop loopt.
De loonstijging was in de afgelopen
maanden in ons land groter dan in de
andere vijf EEG-landen. Als de lonen
excessief st'igen. gaat onherroepelijk
ook het prijspeil omhoog en wordt
onze positie tegenover het buitenland
zwakker. Dan zal de import de nei
ging hebben om groter te worden,
terwijl de uitvoer in onvoldoende
mate zal toenemen.
Als we doen wat Vondeling wil, de
lonen verder te laten stijgen, dan
komt er een ontspanning, ja zeker,
maar in de werkje'eenheid via be
drijfssluitingen. faillissementen en
ontslag aan werknemers. Dan komen
we linea recta in een economische
crisis terecht, dat kan „een kind"
begrijpen. Dan zitten we met nomi
naal hoge lonen, waarmee we weinig
kunnen kopen en met een leger
werklozen, waarvan de misère ons
nog in het geheugen ligt. Gelukkig
dat de volksvertegenwoordiging het
heilloos advies van de soc. vertegen
woordiger niet zal volgen en ln grote
lijnen de koers van het kabinet-de
Jong goedkeurt.
Van de internationale' aandelen was
Kon. Olie door Amerikaanse aanko
pen hoger genoteerd. Dit fonds liep
op van 150 tot 153. In de Ver. Sta
ten is de notering opgelopen tot bo
ven de 170 en het verschil in koers
tussen Wallstreet en Amsterdam is te
verklaren uit de 15 pet. inkomstenbe
lasting, die Amerikanen moeten beta
len voor aankopen in het buitenland.
Alg. Kunstzijde Unie werd ook licht
gevraagd en de koers ervan liep op
van 84 60 tot 87.20, slot 86.80.
Hoogovens
Kon. Hoogovens ondervonden enige
druk cn kwamen van 85.50 op
ƒ83.50. Met interesse volgt men op de
beurs het rumoer rond de eventuele
vestiging van een hoogovenbedrijf op
de Maasvlakte. Velen zouden het be
treuren, als een dergelijk basisbedrijf
op zulk een strategische plaats, niet
werd gevestigd, omdat de toekomstige
werkgelegenheid een flinke verster
king krijgt en een staalbedrijf in deze
omgeving, een stimulans voor andere
economische activiteiten zal zijn. On
ze groeiende bevolking noopt tot het
scheppen van meer arbeidsolaatsen in
de verder verwijderde toekomst. Ui
teraard zal het vraagstuk der lucht
verontreiniging in voldoende mate
opgelost moeten worden, waarbij men
niet alleen aan een hoogovenbedrijf
maar aan het gehele complex van
oorzaken aandacht behoort te beste
den.
Stellingenoorlog
Van Wallstreet ontving Amsterdam
deze week weinig impulsen, omdat
men daar ook enigszins heen en weer
zwalkt en op nieuwe directieven
wacht. De staking bij de Gen. Motors
is de tweede maand ingegaan 'en het
lijkt wel „een stellingsoorlog" met als
doel na te gaan, wie de „langste
adem" heeft. De gevolgen van de sta
king komen te voorschijn in het te
ruglopen van de industriële produktie
in de V.S. gedurende de maand sep
tember met 1.7 pet.
Toch heeft Wallstreet zich deze
week niet erg opgewonden over de
recente ontwikkeling en men is nu in
afwachting van het resultaat der
Congresverkiezingen op 3 november
a.s. De verwachting bestaat, dat zeker
tot zo lang de New Yorkse beurs een
vrij rustige ontwikkeling zal behou
den, mits zich geen bijzondere ont
wikkelingen ln Amerika of daarbui
ten voordoen.
Van het fusiefront is te melden, dat
de meelfabriek De Korenschoof, al
jaren fusiekandidaat, thans verkocht
zal worden aan het Wessanen-con-
cern te Wormerveer. Gaat de fusie
door en dat is wel vrijwel zeker, dan
wordt Wessanen de grootste meelpro-
ducent van ons land en komt Meneba
op de tweede plaats. De Korenschoof
heeft het tussen de grote fabrikanten
niet gemakkelijk gehad en vorig jaar
werd het dividend van acht procent
niet helemaal verdiend.
Een explosie van speculatieve aan
kopen van andere fusiekandidaten is
overigens na het bekend worden van
de fusie Wessanen en Korenschoof
niet gevolgd deze week.
Het fusiebericht voor de pref. aan
delen Gerzon is nog steeds niet ver
schenen, hetgeen men ter beurze toe
schrijft aan de geconstateerde over
treding van de fusiecode. Het aan
bod van stukken wordt ter beurze
overigens opgenomen tegen de over-
oamekoers van 125 pet.
Tapijt fondsen
Opvallend was deze week de koers
val van tapijtfondsen na het bekend
worden der tegenvallende resultaten
van Desseaux over het boekjaar
1969/70. De omzet van dit bedrijf
steeg met vijf pet., maar de Winst
daalde met 45 pet. het exploitatiesal
do met 32 pet. De hoogconjunctuur
voor de tapijtindustrie is helemaal
voorbij en we behoeven ons voorlopig
geen illusies over een groot herstel te
maken.
Niet alleen hier te lande, maar ook
elders, is de tapijtmarkt op zijn re
tour, mede door de enorm vergrote
produktiecapaciteit. Het aandeel Des
seaux viel deze week terug van 78
tot ƒ68, een verlies van 50 punten,
terwijl Bergoss van 205 tot 186 pet.
daalde.
K.V.T. heeft aangekondigd het divi
dend van 12 tot 11 pet. te verlagen.
Lucas Bols had te lijden van
winstnemingen en daalde deze week
van 146,- tot 138.50. Heineken kon
daarentegen zich uitstekend handha
ven rond het niveau van 226.
De obligatiemarkt was enigszins
luier gestemd door de aankondiging
van een grote emissie door de Ned.
Spoorwegen. De emissie is ƒ90 mil
joen 8'/* pet. obl., waarvan de uitgif-
tekoers op 20 dezer wordt bekend ge
maakt. Het is ongetwijfeld een emis
sie, welke de scala van beleggings
mogelijkheden voor menigeen op
aantrekkelijke wijze vermeerdert. De
eentonigheid van uitgiften ten laste
van de Staat, dan weer namens de
Bank voor Ned. Gemeenten, wordt
ermee verbroken.
Renteontwikkeling
Overigens kunnen we vaststellen,
dat de renteontwikkeling de laatste
weken niet verder omlaag gaat. maar
eerder de neiging heeft om iets te
stijgen De buitenlandse vraag naar
onze obligaties is wel aanwezig, maar
afgenomen.
Afgewacht moet worden of de in
vloed van het buitenland op onze ka
pitaalsmarkt 'in de volgende weken
verder verminderen zal. Het is duide
lijk, dat deze steun voor onze obliga
tiemarkt in de tegenwoordige om
standigheden niet te verwaarlozen is.
Het vertrouwen in onze munt als
„harde" valuta en ki ons land als
..veilige vluchthaven" voor buiten
lands kapitaal is daarbij van primai
re betekenis. Een verstoorde rust op
het loon- en prijsfront met alle ge
volgen van dien, doen dit vertrouwen
uiteraard geen goed.
Ambonezen terecht
het huis uit, aldus
staatssecretaris
DEN HAAG De aah twaalf Am-
bonese gezinnen te Wormerveer aan
gezegde ontruiming wegens huur
schuld is gedaan in overeenstemming
met de algemeen geldende voorschrif
ten, aldus staatssecretaris Grappcr-
haus in antwoord op schriftehike
vragen van het Tweede- Kamerlid P.
Dankert (PvdA).
Het middel van aanzegging tot ont
ruiming is genomen, omdat alle ande
re pogingen om de Ambonezen te be
wegen de huur te betalen geen effect
hebben gesorteerd.
Een foto van de Russische stewardes
Nadezjda Koetsjenko, die werd dood
geschoten aan boord van een Anto-
nov24 toen zij vliegtuigkapers
wilde beletten de cockpit binnen te
dringen. De bemanning werd ge
dwongen het toestel naar Turkije
te vliegen. Het stoffelijk overschot
van de stewardes in inmiddels naar
Rusland gebracht.
Passagiers gekaapt
toestel teruggekeerd
ANKARA De 44 passagiers van
het gekaapte Russische vliegtuig zijn
gisteren met een speciaal uit Moskou
gekomen Antonov-24 uit Trebizonde
in Turkije naar Batoem vertrokken.
Met het toestel vertrokken ook drie
van de vijf bemanningsleden. De an
dere twee liggen in een ziekenhuis.
Zij zullen naar de Sowjetunie terug
keren zodra de artsen van het zieken
huis in Trebizonde hiermee akkoord
gaan.
Hongerstaking van
Braziliaanse
gevangenen ten einde
RIO DE JANEIRO Ongeveer
vijftig politieke gevangenen op het
„bloemeneiland" bij Rio de Janeiro
hebben na een week hun hongersta
king beëindigd. Sommigen waren zo
verzwakt, dat zij in een ziekenhuis
moesten worden opgenomen.
De hongerstaking had tot doel te
protesteren tegen de omstandigheden
waaronder politieke gevangenen in
Brazilië worden vastgehouden.
