Dominee Duizendpoot? Dr. Kruyswijk veroordeelt kleingeestige apartheid I Canada Ds. Overduin: altijd onaantastbare van evangelie brengen Kerkvergadering nauwelijk| in staat tot politieke profeti Kerkelijk Service Team. Een woord voor vandaag r Tactische overwegingen in het spel Nairobi Hoge onderscheidii voor Niemöller Een metaahse komt tot Jezus, valt op zijn knieën voor Hem neer en zegt: „In dien Gij wilt kunt Gij mij reinigen.Dat zijn wonder lijke woorden. Zij getuigen tegelijkertijd van geloof en ongeloof. Ze getuigen van geloof in de macht van God van van Christus. „Ge kunt", zegt de man en hij gebruikt de woordenomdat hij in zijn omgeving gezien heeft hoe Christus lijdenden fiielp. Maar tegelijker tijd spreken de woorden van twijfel aan de goedheid van God. In dien Ge wilt..." Deze man heeft de almacht van God gezien, maar de liefde van God nog niet geproefd. Als Marcus deze woorden van de man citeert, beseft hij dat ze een vraagteken zetten achter de goedheid van Christus en daarom schrijft hij wat Mattheus en Lucas niet .schrijven. Hij zegt dat Christus "met barmhartigheid bewogen is. Christus geneest de man met. omdat Hij het kan. maar omdat liet lijden van deze melaatse Zijn hart raakt. Hier gaan macht en liefde hand in hand God wil niet dat iemand verloren gaal. zegt de bijbel. Aan de lief de van God zijn geen grenzen. Hij ziet bewogen neer op de lijdende mensheid. Maar niet iedereen wordt behouden. Kan God dan niet verlossen? Ja, dat kan Hij wel, maar God vraagt van ons het ant woord dat zijn macht in ons mogelijk maakt Weiezen vandaag: Johannes 1 vers 19 tot 34 Wc lezen morgen: Johannes 1 vers 35 tot52. door Ton van der Hammen Jubileum ds. J. Overduin niet ongemerkt voorbijgaan Zijn werk van meer dan lokale bete kenis Aangrijpende nood in de wereld Geen bloemen Liever geld voor urgente nood gevallen Dat zijn zo enkele typerende passages uit de brief van een werkcomité in Veenendaal dat de viering „veertig jaar in het ambt" voorbereidt in een stijl waar predikanten als dominee Over duin zich kennelijk niet aan kunnen onttrekken. Kerk in blanke en bantoe-kerk gescheiden PRETORIA Gisteren heeft de generale synode van de Nederduits Hervormde Kerk van Zuid-Afrika de splitsing van de kerk in een blanke moeder kerk en een bantoe-dochterkerk goedgekeurd. De synode noemde dit „juist en van de bijbel uit aanvaardbaar.". De Nederlandse gereformeerde pre dikant dr. A. Kruyswijk, die op het ogenblik een bezoek aan Zuid-Afrika brengt en als gast de synodezitting meemaakte riep op de kleingeestige apartheid in het leven van alledag te veroordelen. Dan kann men bewijzen, dat apartheid geen ideologie is ge worden. Hij vond. dat de aangehaalde pas sages uit de bijbel, die de apartheid moeten rechtvaardigen, evengoed kun nen worden gebruikt om het tegen deel te staven. Hij vroeg zich af wat de kerk zou doen als het voor een minderheid on mogelijk werd een meerderheid te regeren. Dr. Kruyswijk kreeg te verstaan, dat het vermetel was na een verblijf (Vervolg van pagina 1) Trudeau heeft de uitzonderingsbe palingen aan het Canadese parlement voorgelegd, en daarbij de vertrou wenskwestie gesteld. Hij wil de be wuste wet voorlopig to't 30 april 1971 van kracht laten blijven. De uitzon deringsbepalingen gelden voor heel Canada. Op grond daarvan kunnen verdachten worden gearresteerd en zonder recht op borgtocht maximaal negentig dagen worden vastgehouden. Voorts kan de politie waar dan ook huiszoeking verrichten zonder dat ze daarvoor speciale toestemming nodig heeft. Het bevrijdingsfront van Que bec wordt in een decreet 'betiteld als een groepering die gebruik van ge weld bepleit om de legering ten val te brengen, en niet terugdeinst voor ernstige 'misdrijven als moord, be dreiging met moord en ontvoering. Leden van de FLQ kunnen tot vijf jaar gevangenisstraf worden veroor deeld. evenals personen die het front op welke wijze dan ook steunen. Parachutisten In de provincie Quebec is het leger ingeschakeld bij het handhaven van de orde. Op de militaire vliegbasis bij Montreal is een parachutisten-regi ment van ongeveer duizend man ge arriveerd. Er zijn ook troepen gezon den naar de stad Quebec. In de hoofdstad Ottawa houden militairen auto's aan om de identiteit der inzit tenden nat e gaan. Ze zouden vooral belangstelling hebben voor personen die lich naar bet station begeven om vandaar per trein naar Montreal te reizen. De noodtoestand werd afgekondigd kort na het verstrijken van de ter mijn die de regering van Quebec de ontvoerders had gesteld om te ant woorden op haar ..laatste en defini tieve aanbod", vijf gevangenen in vrijheid te stellen in ruil voor de vrijlating van Cross en Laporte. Het FLQ, dat de vrijlating van de 23 ge vangenen eiste, heeft niet op het Aanbod gereageerd. Een regeringswoordvoerder zei dat men nog steeds bereid is de vijf ge vangenen vrij te laten in ruil voor Cross en laporte. Op de internationale luchthaven Dorval wordt een vlieg tuig gereed gehouden om het vijftal naar Cuba te brengen, aldus de woordvoerder. Dr. A. Kruyswijk van vijf dagen in Zuid-Afrika te dur ven oordelen over Zuidafrikaanse toestanden. DEN HAAG De Nederlands re gering zal de overkomst van 10.000 Antilllanen naar ons land niet bevor deren, aldus minister Klompé in ant woord vragen van het Tweede- Kamerlid E. J. Harmsen Wel is onlangs een werkgroep inge steld om de regering van advieó te dienen naar aanleiding vande proble men die zich bij de vestiging van An- tillianen in ons land kunnen voordoen. Waaraan hij zelf dan de noot: ,,geen bloemen" heeft toegevoegd. Een lief bloemstuk met kaartje van zijn dochter - heel eenvoudig overi gens - mocht nog wel. Het staat wat verloren In de vrij kleine, lage stu deerkamer van de Veenendaalse pastorie, ingeklemd tussen ordelijke stapels boeken op een tafel, waar nog ordelijker boekenrijen aan alle wanden op neerkijken. Hoe wordt een pastor van „meer dan lokale betekenis"? Een vraag, die kan opkomen, als je de jubilaris wilt gaan intervriewen. Want niet iedere dominee krijgt, wanneer het tegen de datum van veertig jaar trouwe dienst gaat aanlopen een comité van aanbeveling mee. waarop gereformeerde groten als Ridderbos, Nauta, Kunst, O. Jager, maar ook hervormde zwaargewichten als Bus- kes en Graafland prijken. Bevestigd lijkt dat „meer dan lo-, kaal" al onmiddellijk te worden door een dringend telefoontje voor domi nee Overduin, dat hij beneden in de huiskamer onder vier ogen aan neemt. Wat ^bedrukt teruggekeerd kan hij er alleen maar van zeggen: noodsituatie van iemand in het hoge noorden, die raad wilde. Zo gaat het vaak, hier. Je bent pastor van heel Nederland, eigenlijk. Nog eens: hoe word je dat? Zon der daarnaar expliciet te vragen, kun je uit zijn loopbaan weten, dal ds. Overduin in zijn eerste gemeente Sleen al pastoraal naar buiten ge richt begon: debatavonden in dorps herbergen, na een bescheiden adver tentiecampagne. Maar ook in het ge reformeerde kerkje, compleet met communisten en anarchisten op de preekstoel. Dat was me wat. in de jaren der tig. Maar de meeste gereformeerden namen na enige tijd deze. toen ze ker, ongebruikelijke benadering. Omdat za aanvoelden dat de bijbel erbij functioneerde. Al was er net zo goed enige weer stand (ook een stem uit de gemeente, destijds: Dominee, arbeiders, da's mooi spul. Maar je moest ze kunnen inkulen als eerpels. Dan.had je er geen last van). We noemden het in Sleen debat avonden, maar het ging mij vooral om de dialoog, zegt dominee Over duin. Niet op je recht staan. Niet op je eigen geliik door bijvoorbeeld steeds maar de kerk te verdedigen. God roept je om de waarheid te zeg gen. Det moet je de mensen leren: recht op je doel af en eerlijk. Het is er mij van toen af tot nu altijd om gegaan te proberen het evangelie in de situatie waarin je op zo'n ogenblik verkeert tot gelding te laten komen. Tegenover een extreem links geluid betekent dat bijvoor beeld: u wilt gerechtigheid? De bij bel wil dat ook: evangelische ge rechtigheid. In de praktijk niet te vinden, zegt u. Aangenomen, dat het zo is, dan dienen we die op te spo ren, samen. Van dit soort ontmoetingen heb ik geleerd, dat je met de mensen mee moet denken, begrip voor ze moet hebben en je af moet vragen: hoe zijn ze tot hun opvattingen geko men? En dan de bijbel erbij: recht- treeks, onmiddellijk op het doel af en niet voorzichtig en gewatteerd, wat we tegenwoordig nogal eens plegen te doen. Dan kan je op één avond soms al zoveel bereiken. Sta je vaak nog na te praten tot middernacht. En kun je soms iets horen wat je blij maakt: U wilt niet alleen voor de kerkmensen zijn, maar voor de hele wereld! Dat moet toch ook? Want de Hei lige Geest werkt niet alleen onder kerkmensen, maar dwars door alles heen. Of dat nu anarchisten, com munisten, vrijzinnigen, pinkstermen sen, verontrusten of progressieven zijn. Die ervaring had ik overal. In Kampen met zijn grote werkloosheid toen, onder de sigarenmakers, Kam pen ook met een zekere clanvor ming. In Arnhem met zijn overwe gend goed gesitueerden, wier bena dering weer heel andere eisen stelde. In gevangenschap tijdens de bezet ting, waar een hoge Nederlandse mi litair God dankte, dat hij daar mocht zijn omdat hij Hem er gevon den had. In de hoofdstad met z'n evangelisatiewerk. z'n „Christus roept Amsterdam", samen onder meer met Buskes. Dominee Overduin mag dus gerust grote uitroepteken: Jezus Christus. een getuigende dominee worden ge noemd, een man met vaste grond onder de voeten, waarnaar men vooral tegenwoordig veel meer hun kert dan wel eens wordt aangeno men. Iemand, die (nog altijd) vanuit een sterk roepingsbesef spreekt. Zou dat en natuurlijk zijn pre sentatie; de manier-waarop doet ook mee het geheim zijn van zijn al tijd nog volle kerken, ook jongeren- diensten, die hij als dat zo uitkomt, niet een geprogrammeerd kwartier tje, maar wel drie kwartier kan toe meten? Zulks achteraf met aller instem ming, overigens. En dit, terwijl hij daarbij gewend is en dat zelf ook zegt: niet partijdig te zijn. Weet hij, dat hem daardoor wel eens vrijblij vendheid is verweten? Ds. Overduin: hoe is het mogelijk: vrijblijvend. Dat ligt me nu juist helemaal niet. Ik verkeer in het goe de gezelschap van Groen, wiens woorden „Ik heb me aan niemand verpand" gerust mijn lijfspreuk kunnen worden genoemd. Je moet je niet identificeren met de tijdgeest, die vroeger een verbondsevangelie bracht an nu weer een gesociologi- seerd evangelie brengt. Ik houd niet van theologische stokpaardjes; wel van open theologie. En verder: de problemen zijn erg gecompliceerd. Ik ben nu eenmaal erg benauwd voor moralisme. Noem me daarom ironisch, zo u wilt. Een oplossing voor alles is er niet. Je gaat met duizend en een vragen naar het graf. Het gaat om het pure evangelie. Die boodschap is zo groot, dat je er niet over raakt uitgepreekt. De kern, het onaantastbare van het evangelie, wat je naar mijn stellige overtuiging moet brengen, daar heb je je handen al zo aan voL.. Per slot van rekening' kan een mens niet leven en sterven bij vraagtekens, maar alleen bij het Het komt altijd weer neer op een goede exegese, waarmee ik bedoel: het specifieke uit de tekst halen, van waaruit je dan tot verantwoorde toepassingen dient te komen: in de situatie die je voor je hebt en voor de mensen, die je voor je hebt. De fout is telkens weer, vind k, dat de mensen teveel kwantit' ?f en te weinig kwalitatief der .n. Zoals een man die ik heb gekend: zijn hele leven was hij kerkelijk ac tief geweest, maar op zijn sterfbed moest hij het eerste abc van het ge loof nog leren. Ik wilde, dat we ons maar eens wat drukker maakten over de aroma van het leven, het waarachtig mens zijn, het meer christen worden, dan bijvoorbeeld al maar het accent te leggen op het formele gezag van de Heilige Schrift. En vaak ook nog zo goedkoop en met fanfares, dus: on menselijk. Dat kun je toch alleen maar ootmoedig zeggen? Hier raken we een belangrijk kernpunt van de huidige geloofscri sis: het gevaar van een discrepantie tussen, een niet op elkaar kloppen van, leer en leven. Dan kun je ten slotte uitkomen bij 't zoeken van allerlei schijnzekerheden, wegens gebrek aan eigen geloofszekerheid. rl)gS) Dat betekent niet, dat ik geen b grip heb voor bepaalde bezwaren i É6™ bij sommigen in de gereformeer; kerken leven. Maar bij mij wee i1111 toch wel zwaarder de geestelijlErsc verontrusting (zie boven), dan i eltw< theologische. De ellende bij de nieuwere theoli gische inzichten is natuurlijk, d 21 veel daarvan zo absoluut wordt gi aat presenteerd, alsof het evangelie ze f m zijn. Anderzijds ook weer, dat een i *ra' enkele namen van mensen met d efced zaak Worden geïdentificeerd. ben et e Als u het mij vraagt heb ik ta [ren meer fiducie in het confessioneel be tt ;t raad, dat behalve gevaren gelukk:|ar ook nog het goede in de kerken v :ai zien. Merkwaardig eigenlijk, dat j vroeger moest vechten tegen confes voor de confessie. Wat we moeten doen, dacht ik, i ophouden met dat eenzuidige inte rajs lectualisme en pragmatisme. Begin ,je nen met wat wél vaststaat, duidelij Jn»_ is en onaantastbaar in het evangeÜ en daar heb je, zoals ik al zei, J handen meer dan aan vol. Het bijbels abc, daar gaat het onj Moet het dan ook doen! SPAANSE EVANGELISCHE ZENDING i- Verbreiding van het Evangelie en de beginselen der Reformatie in Spanje. Italië. Portugal en Brazilië d.m.v. verspelding van Bijbels, Bijbelgedeelten, Bijbelver- tellingen voor de Jeugd, Evangelisatie- en reformatorische (w.o. Belijdenis-) ge schriften en Bijbelcursussen. Via eigen zendingspost „Eben-Ezer" (2e zendlngspost in wording) en I BIJbelwagenarbeid (vier evangelisten) ln Spanje. Steun aan enkele Spaanse predikanten, die evangelisatiewerk verrichten. A Steun aan evangelische scholen en protestants ziekenhuis ln Spanje. Steun aan BUbel- en lectuurverspreiding in Brazilië en Portugal. Steun aan de zendlngspost van de Free Presb. Church of Scotland in Italië. VOOR DEZE ZEXDINGS ARBEID IS OOK UW STEUN NODIG! GIRO 9 5 2 6 0. Penningm. Spaanse Evang. Zending, Ouderkerk a. d. IJssel. Kent U het maandblad ..ZENDINGSBODE" (24 pag. met foto's en kleurenomslag) nog nletï Vraag dan vandaag nog een proefnummer bij het secretariaat Spaanse Evang. Zending, le Hogeweg 39, Zeist. p 3: out, •oen [da, pst te* feJt Contactadres ouders suikerzieke kinderen Het contactadres voor ouders met suikerzieke kinderen blijkt fou tief in het Zondagsblad van 10 oktober te zijn gekomen. Mevrouw M. KokkesVonk woont niet op Overtoom 181. maar op Overtoom 481 bel. in Amsterdam. la EN dominee kan alles. Js kanselredenaar, M m ziekentrooster, theoloog:, huisbezoeker, voor- zittèr, cathechiseermeester, talentenversnippe- raar. Zou dat ook anders kunnen, die taakverde- i ling binnen de gemeente? Efficiënter misschien Constatering. j De Christelijke gemeente denkt weieens traditioneler dan gezond is. Werkt niet soc- I pel genoeg. Soms zelfs niet j hard genoeg. Twee dingen j ontbreken: de tijd, de-creativiteit om te doen wat zou moeten. Om na te denken. Om te experimen- teren. En de organisatie om de beschikbare kennis.de opge dane ervaring te bundelen, af te wegen, productief te maken. Mogelijke oplossing. Het instituut 'Kerk en Wereld' j heeft makkelijk praten. Maar heeft tot taak "door studie, vormingswerk en andere daartoe geschikte middelen bij'te dragen aan de aposto- - 'Kerk eo Wereld', Driebergen, in laire opdracht der Kerk". En- gaat daarom oprichten het Dat binnen de gemeente, van welke denominatie ook, ad vies en service wil geven rond geloofs- en gemeente-op bouw. Om samen met die ge meente alles te onderzoeken, over te houden wat goed is- en daarover wellicht uiterst eint ïjn ebb traditioneel te gaan denken. Met andere ivoordenKerk en Wereld wil mêcdenkers laten m eedoen in gem eenlen die dal- nodig vinden. Dat kost geld. Innov^mberl970bestaatKerk J en Wereld 25 jaar. Naast al de bestaande aktiviteiten komt het'Kerkelijk Service Team. Dat overigens met weinig geld ver denkt te komen. Als u het experiment na deze sum miere omschrijving al boei end genoeg vindt, vragen we u om welgeteld 25 gulden. Dat i8Weinig. En voor dat geld hou den wé u nog op de hoogte óók. 'Kerk en Wereld'wil het weten Bestaat 25 jaar. En vraagteen nuttig cadeau: 25 gulden op giro 1964570. Meer of minder mag ook). Nederl»nd»e Hervormde isch.Akticcentruin. - GRONINGEN Mijn colle ga Berkhof schreef naar aanlei ding van de verontwaardiging over het besluit van de Wereld raad 200.000 dollar ter beschik king te stellen van bevrijdings bewegingen contra het racisme, dat het principebesluit van de Wereldraad indertijd geen echo opriep. „Maar nu het tot uitvoe ring wordt gebracht is er ver warring, verontrusting en ver ontwaardiging." De mededeling over het ontbreken yan iedere echo op het principebesluit lijkt mij niet juist. In oktober 1969 reageerde de kroniek van het tijd schrift „Kerk en Theologie" op de uitspraken van het Centrale Comité van de Wereldraad te Canterbury in zake gebieden, waar de rechten van de mens worden bedreigd en ontkend. Indirect werd in deze reactie ook bedoeld een mogelijk principebesluit inzake hulpverlening 'aan bevrij dingsbewegingen in Afrika en Zuid- Amerika, verbonden met een zwijgen over bevrijdingsbewegingen in het oosten van Europa, (zoals dit later werd genomen). Er vertoont zich hier een verlegen heid van de kerken, die te begrijpen is (spreken en handelen van de ker ken zou met zich mee brengen in trekken door de betrokken regeringen van visa voor theologen naar het bui tenland, van beurzen voor theologi sche studenten, enzovoort). Maar dit kan ook leiden tot een tempering van onze nogal forse uitspraken over Zuid-Afrika. ik toch blijf vragen of met recht ge- weldbewegingen worden ondersteund door de Wereldraad. Temeer omdat het wapen van het geweld door alle mogelijke groepen van links èn rechts in de laatste weken gehanteerd wordt. In Duitsland is al een stevige discussie aan de gang over de vraag, of de kerk geweldbewegingen daad- - werkelijk mag heiepen. In de tweede helft van augustus vergaderde het Centrale Comité van de Wereldraad te Canterbury. De resoluties van dit Comité betref fende „gebieden, nabij en verweg, Naar aanleiding van het arti kel, dat prof. dr. H. Berkhof 2 oktober in onze krant schreef ter verdediging van het 200.000 dol lar-besluit van de Wereldraad van Kerken, zond prof. dr. A. F. N. Lekkerkerker ons bijgaande reactie. Prof. Lekkerkerker, die aan de Groningse universiteit dogmatiek, kerkrecht en vaderlandse kerkge schiedenis doceert, is medewerker aan het tijdschrift „Kerk en Theologie". Kort geleden werd een wereldcon ferentie van de Hervormde Wereld bond gehouden in Nairobi. Ferme re soluties zijn daar aangenomen inzake de rassendiscriminatie in Zuid-Afri ka. Wij moéten ook ernstig bezwaar hebben tegen kerken die om redenen van ras en huidskleur broeders en zusters weren van de avondmaalsta fel. Maar onze woorden zijn minder ge loofwaardig, wanneer tegelijk gezwe gen wordt over de rassenproblemen In Kenia en" over de situatie voor be paalde kerken in het Oosten. Of tege moet gekomen wordt aan wensen uit het Oosten terwille van de goede ver standhouding tussen kerk en over- Dat stemt bescheiden, geeft ons zelfs zelfs de indruk van grote moeilijkhe den inzake het sprekeo en handelen van de kerken in politicis. Ten overvloede geef ik hier nog een gedeelte van de kroniek in „Kerk en Theologie", oktober 1969. Mutatis mutandis kan de lezer deze wel overbrengen op een situatie in okto ber 1970. Daarmee wordt ook verklaard, dat 1961/1962 bewust en onbewust rol gespeeld in uitspraken van E kerk over Nieuw-Guinea? raa| Waarbij we dan wel onze t aaS spraken vlotweg als politieke p ,un: fetie „bij het licht van Gforsc Woord" et^jeerden. In de vergadering van de syn van de Gereformeerde Kerken v 5; klaarde Visser 't Hooft, dat wij aanzien van Rusland en Tsjecho! 'cr wakije het meer moeten verwi Ema ten van persoonlijke contacten van officiële verklaringen. Dc sl en bescheiden weg van de perso Prof. dr. A. F. N. Lekkerkerker. waar op het ogenblik grote span ningen bestaan, waar nationale ge voelens worden beledigd en waar dfe rechten van de mens worden be dreigd en ontkend", zonder dat man en paard worden genoemd, hebben nu niet bepaald enige in druk gemaakt. Voor mij was dit aanleiding nog eens na. te denken over het spreken van de kerk, dat •wel als politieke profetie wordt aangeduid. Wat wordt dit in de praktijk? Hoeveel taktische overwegingen mengen zich in de beraadslaging van de Wereldraad, wanneer het gaat over Tsjechoslowakije of Grie kenland, dan wel van een Neder landse synode wanneer een brief over West-Irian op haar tafel ligt? Het spreken van de kerk kan zulke zware gevolgen hebben voor de bewegingsvrijheid van de kerken in de betrokken landen. Er is de nood zaak van een goed contact tussen de Russisch-orthodoxe kerk en de Grieks—orthodoxe. Of van een voortbestaan van de kerken in Tsjecholowakije. Of van een goede verhouding met Indonesië, economisch en terwille van de arbeid van kerk en zending, mede in rekening brengend de be langrijke spanningen tussen Oost en West. Hoeveel van deze overwe gingen hebben ook in 1955 en «rkil bu: sti Iijke gesprekken past de k< blijkbaar beter dan het geschref 0I van resoluties. Maar wat betel dit voor het spreken van de k« Ijjki t.a.v. Zuid-Afrika, Rhodesië, M hijn zambique, Vietnam? F Soms bekruipt mij wel eens lor gedachte, dat een kerkelijke ver ntoi dering nauwelijks in staat is I Itoe politieke profetic. Behalve in in. zeldzame ogenblikken, dat God I hild duidelijk van haar vraagt en In nze geeft. En dat de echte profetie der het charisma is van begei digde enkelingen. A. F. N. Lekkerkert WIESBADEN De bekende DuilLE predikant Martin Niemöller heeft b an Grootkruis van de Duitse Boni republiek ontvangen. °°r De minister-president van Hesü Albert Osswald, zei bij de uitreikii Wr dat niemand deze onderscheid®*^ meer toekomt dan een man. „die leven lang ertoe bijgedragen h« muren tussen de volken te doorb' ken, afgronden te overbruggen er mensen uit verschillende kerkf V v volken, staten, cultuurgebieden rassen samen te brengen." 'la

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1970 | | pagina 2