jw
RELLETJES IN LEERDAM
Botsing na slip
partij: 3 doden
Staatsgreep in Bolivia mislukt
Ruiten bij politie ingegooid
Ambonese „noodregering"
scherp tegen Manusama
Golclmami kan gesprek
regelen met Arafat
Twee Zuidmolukkers
in been geschoten
VN-commissie wil
harde lijn tegen
Zuid-Afrika
Actie-Wassenaar
was harde
noodzakelijkheid
Gevangenen
laten alle
gijzelaars vrij
Steun voor
Van Mierlo
Schietpartij
in Kent niet
goed te praten
Stroomstoring
President Ovando schijnt toestand meester te zijn
Werkman geld
afgeperst
BBR W
MAANDAG 5 OKTOBER 1970
(Van een onzer verslaggevers)
LEERDAM Urenlang heeft de gemeentepolitie, later ver
sterkt met manschappen van korpsen uit de omgeving, in de
nacht van zaterdag op zondag slag geleverd met groepen Zuid-
molukse jongeren in en rond de Ambonese woonwijk. Hierbij
werden twee jongelui door kogels uit politiekarabijnen in de be
nen geraak. Hun toestand is niet ernstig.
schoten is ligt hem zwaar op de
maag. Hij is dan ook direct naar het
ziekenhuis gegaan om zich ervan te
overtuigen dat de slachtoffers buiten
levensgevaar waren. Zijn politiemen
sen treft in deze zaak volgens hem
echter geen enkele blaam: „De men
sen deden hun plicht. Het was ge
woon uit politieel oogpunt noodzake
lijk hard op te treden, en er is pas
geschoten toen de jongelui massaal
gingen aanvallen".
In politiekringen is men ervan
overtuigd, dat maar een klein deel
van de Zuidmolukse jeugd uit Leer
dam een actieve rol bij de rellen
heeft gespeeld. Men heeft de indruk
dat het merendeel van de rellenschop-
pers van buiten Leerdam kwam. Een
van de gewonden immers kwam uit
Breda.
Intussen biyft men paraat. Een klei
ne vjjftig man worden in reserve ge
houden, klaar om in te grüpen.
De moeilijkheden begonnen na
afloop van de laatste voorstel
ling van de plaatselijke bioscoop,
j Een grote groep jongeren uit de
Ambonese woonwijk ging op weg
i naar huis. Ze gaven duidelijk
blijk van hun aanwezigheid door
j links en rechts vernielingen aan
te richten.
Een gealarmeerde patrouillewagen
van de Leerdamse politie vormde
doelwit van de jongelui, die de wa
gen bekogelden met wat hen maar in
handen kwam. Hierbij werden ook
geparkeerde personenauto's bescha
digd.
De korpsleiding had inmiddels be
sloten de zaak grondig aan te pakken:
de hele Ambonese woonwijk werd af
gezet, vooral nadat bij de woningen
van enkele politiemannen de ruiten
waren ingegooid.
Politie-hulptroepen uit de omliggen
de gemeenten, die al enige tijd ach
ter de hand waren gehouden omdat
het sinds de overval op de Indone
sische ambassadewoning in Wasse
naar bijzonder onrustig was in de
Leerdamse Ambonezenwijk, grendelde
de hele wijk hermetisch af, tot groot
ongenoegen van de jongelui uit de
wijk.
Steeds feller werden de gevechten.
De politiemannen zagen zich genood
zaakt van karabijn en pistool gebruik
te maken. De 23-jarige B. L. uit Leer
dam en W. uit Breda werden in het
been getroffen. Ze werden in het
ziekenhuis te Leerdam opgenomen.
Toen de ziekenwagen eenmaal was
gearriveerd, was bij de jongelui de
moed om de gevechten voort te zet
ten kennelijk geweken. Op enkele
kleinere schermutselingen na had de
politie de zaak hierna onder controle.
De hulptroepen bleven echter paraat,
klaar om direct in te grijpen.
Onrust
De moeilijkheden waren het hoog
tepunt van al weken sluimerende on
rust in Leerlam. Tot zaterdag was het
de wijkraad van de Ambonezenwijk
steeds gelukt de verhitte gemoederen
te sussen.
Een van de beide slachtoffers is een
zoon van de voorzitter van de wijk
raad. Deze was nog in de loop van de
nacht op het gemeentehuis ontboden
voor overleg met de "burgemeester en
de korpsleiding van de politie. Intus
sen was zijn zoon al in het ziekenhuis
opgenomen met een kogel in het been.
Geen blaam
Leerdams burgemeester Den Hol
lander, is niet gelukkig met de gang
van zaken. Zeker hel feit dat er ge-
NEW YORK „Het onderdrukte
volk van Zuid-Afrika is er nu van
overtuigd dat hun onvervreemdbare
rechten en vrijheid alleen kunnen
worden verwezenlijkt door gewa
pende strijd en ondergrondse activi
teiten", zo verklaarde gisteren de
speciale commissie voor apartheid
van de VN.
De commissie herhaalde de eisen
dat de landen individueel de econo
mische, diplomatieke en consulaire
betrekkingen met Zuid-Afrika moe
ten verbreken, totdat de Veiligheids
raad doeltreffende economische sanc
ties tegen Zuid-Afrika oplegt
De commissie sprak er haar teleur
stelling over uit dat het wapenem
bargo van de Veiligheidsraad van
1963 en 1964 niet bindend is geweest.
Ze noemt Engeland en vooral Frank
rijk als wapenleveranciers van Zuid-
Afrika.
BEIROET Premier Karami
heeft zaterdag het ontslag van zijn
coalitiekabinet aangeboden aan de
nieuwe president van Libanon, Soe-
leiman Franj ie. Deze heeft het ont
slag aanvaard.
Het ontslag is het normale gevolg
van de installatie van de nieuwe pre
sident vorige maand, maar was met
het oog op de dood van president
Nasser uitgesteld. Het kabinet-Kara-
mi werd in november gevormd na
een politieke crisis van zeven maan-
commando-acties op Libanees gebied
cammando-acties op Libanees gebied.
In de regering waren bijna alle poli
tieke groeperingen vertegenwoordigd.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTRAM ..Wij staan geheel
achter het optreden van de Zuidmo
lukse jongeren in de Indonesische
ambassade in Wassenaar bij het be
zoek van Soeharto aan Nederland.
Wij hebben niet het gevoel, dat daar
mee in de ogem van de wereld schade
is toegebracht aan de Zuidmolukse
zaak. Integendeel, de situatie van ons,
Zuid-Mohikkers, is onder de aan
dacht van de publieke opinie ge
bracht. De jongens, die de Indonesi
sche ambassade hebben bezet en* die
nu gevangen zijn genomen, hebben
zich voor de vrijheid van ons vader
land opgeofferd."
Aan het woord is de heer D. Leiwa-
kapessy, aan ons voorgesteld als mi
nister van binnenlandse zaken van de
noodregering der Republiek der Zuid-
Molukken. Deze „noodregering", in
oppositie, die al eens eerder van zich
heeft doen spreken, heeft zaterdag
een bijeenkomst van Zuid-Molukkers
belegd in het dakpaviljoen van het
Groothandelsgebouw. Vijfhonderd
mensen zijn daar bijeengekomen.
„Neen", zegt de heer Leiwakapessy,
..wij hebben geen enkel contact met
ir. J. A. Manusama Goed, wij hebben
eenzelfde 'doel: een onafhankelijke
Republiek der Zuid-Molukken. Maar
wij gaan van heel andere principes
uit dan hij. Kijk, de heer Manusama
bouwt op de Nederlandse regering.
Maar die heeft voldoende bewezen
ons niet te kunnen helpen. Wij moe
ten het doen zonder Nederlandse
hulp. Wij zullen, als dit noodzakelijk
is, geweld gebruiken en wij weten,
dat geweld -inderdaad noodzakelijk
HARDERE ACTIES
De heer Leiwakapessy gaat verder:
„Twintig jaar hebben wij een vrecd-
zame weg proberen te gaan. Wij heb-
Opnieuw is zaterdag oproer uitge
broken in een gevangenis in Neic
York, ditmaal in die van Brooklyn
waar gedetineerden beddelakens in
brand staken en vier personen in
gijzeling namen. Op de foto een van
de gevangenen, met een brandslang
*U wapen, op wacht in een gat in de
gevangenismuur.
NEW YORK Opstandige gevan-
genen in het huis van bewaring op
het Ncwyorkse eiland Manhattan heb-
f! ben vannacht de zeventien gijzelaars
.1 vrijgelaten die zij sinds vrijdag vast-
3! hielden.
Dit gebeurde nadat burgemeester
John Lindsay met „andere maatrege
len" had gedreigd, als de gijzelaars
niet binnen een half uur zouden wor
den losgelaten.
Toen hij het bericht van de vrijla
ting had ontvangen, ging de burge-
j meestter naar het huis van bewaring
I dat „The Tombs" wordt genoemd
I om overeenkomstig zijn toezegging
met een vertegenwoordiger van de
gevangenen te praten.
In het huis van bewaring Queens
op Long Island werden toen nog drie
gijzelaars door opstandige gevangenen
vastgehouden.
In drie andere Newyorkse gevange
nissen waar een opstand was uitge
broken, werd in het weekeinde het
verzet gebroken.
De gevangenen vinden dat de in
richtingen te vol zijn, dat verdachten
te hoge borgsommen moeten betalen
en dat zij te lang op berechting moe
ten wachten.
I ben veel brieven geschreven, er zijn
I veel samenkomsten geweest, maar
dat hielp allemaal niets. Wij werden
gedwongen het radicaler te doen. De
jongeren, die nog klein waren toen
wij naar Nederland kwamen of, die
hier werden geboren, zijn nu groot
geworden. Zij hebben andere inzich
ten en zjj verweten ons, dat wij te
zacht en te slap waren. Zij gaven
aan, dat er een heel andere manier
nodig is."
Over de bijeenkomst van zaterdag
vertelde de heer Leiwakapessy, dat
daarop twee agendapunten aan de or
de zouden komen. In de eerste plaats
de 33 jongens, die nu in de strafge
vangenis in Scheveningen verblijven.
De „noodregering" wil het Zuidmo
lukse volk nadrukkelijk meedelen,
dat zij achter deze jongens staat. Het
tweede punt is een commentaar op de
verklaring van de Indonesische presi
dent Soeharto, dat hij onder bepaalde
voorwaarden met de Zuid-Molukkers
wil praten.
VEHJGHEIDSRAAD
„U weet ons standpunt", zegt de
heer Leiwakapessy, „Toen Nederland
de souvereiniteit over Indonesië over
droeg, geschiedde dat aan de Ver
enigde Staten van Indonesië en niet
aan de Republiek Indonesië. De Re
publiek der Zuid-Molukken maakte
van die Verenigde Staten deel uit.
Indonesië heeft met geweld aan die
Verenigde Staten een eind gemaakt.
De Australische vertegenwoordiger
Austin Warren heeft die zaak voor de
Veiligheidsraad der Verenigde Naties
gebracht. De zaak werd uitgesteld
wegens de oorlog in Korea. Daarna is
de zaak nooit meer in behandeling
gekomen. Het is onze taak, er voor te
zorgen dat onze zaak alsnog in be
handeling 'komt. Nu heeft ie heer
Soeharto gezegd, dat hij bereid is met
ons te praten op voorwaarde, dat wij
eerst Indonesiër worden. Anders zijn
wij landverraders.
Maar wij gevoelen ons Zuid-Mo
lukkers en géén Indonesiërs. Wij wil-
I len alleen praten op basis van een
onafhankelijke Republiek der Zuid-
Molukken'"
KABINET
En zijn standpunt herhalend tegen
over de door Nederland erkende
vertegenwoordiging van de Zuid-Mo
lukkers: „Wij zijn het helemaal niet
eens met het beleid van ir. Manu
sama en wij accepteren hem niet als
president. Onze president is de heer I.
J. Tamaela, die zich nu in New York
bevindt. Rechtstreeks contact met de
Veiligheidsraad of de Verenigde Na
ties heeft president Tamaela nog niet,
maar hij heeft wel contacten met een
aantal Afrikaanse landen. Welke?
Dat kan ik onder deze omstandighe
den niet zeggen, wij hebben er onze
redenen voor. die niet bekend te ma
ken. En wij hebben een volledige
„noodregering" -gevormd. Minister
president is de heer E. Kakisina. Ik
ben minister van binnenlandse zaken
De heer J. Manuputi is minister van
defensie, de heer J. Tupamau treedt
op als waarnemend minister van de
fensie. De heer J. Leboraga is minis
ter van voorlichting. Hij komt van de
Kei-Eilanden en zoali u ziet, gaan
DEN BOSCH De overgrote
meerderheid van de afdelingsvoor
zitters van D'66 staat achter het plan
van fractieleider Van Mierlo om KVP
en PvdA te bewegen weer samen te
werken. Op een vergadering in Den
Bosch verklaarden zaterdag 66 van
<ie 83 voorziters zich voor en 17 te
gen het initiatief.
Van Mierlo zei in december geen
fusie van de confessionele partyen
te verwachten, wel een stembusak
koord. Er zullen dan drie blokken
ontstaan, aldus Van Mierlo: de CDU,
de VVD en de socialisten. De con
fessionelen zijn in zichzelf verdeeld,
het middenblok zal dan met links en
dan met rechts pogen te regering,
zodat steeds weer spanningen zul
len ontstaan, die aanleiding kunnen
zijn tot een crisis.
Daarom wil D'66 naar twee blok
ken, bestaande uit de PvdA met het
progressieve deel van de KVP en
anderzijds de VVD met het andere
deel van de KVP.
Om deze zaken voor het congres,
dat in december wordt gehouden
duidelijk te stellen, zullen in okto
ber per afdeling informele contac
ten plaatshebben met mensen van
de KVP en PvdA om een peiling te
krijgen van de op handen zijnde ont
wikkeling.
President Nixon heeft gisteren
in het Ierse Limerick besprekin
gen gevoerd met de Amerikaan
se deelnemers aan het vredes
overleg te Parijs. Links minister
van buitenlandse zaken William
Rogers, naast hem president
Nixon, geheel rechts Henry Kis
singer.
AMSTERDAM Drie perso
nen zijn gistermiddag om het
leven gekomen, nadat een auto
op de Leeuwarderweg in Am-
sterdam-noord was gaan slippen
en op de andere rijbaan was ge
komen.
De wagen kwam daarbij in botsing
met een auto, bestuurd door de 24-ja
rige C. H. Berk uit Purmerend. Diens
2-jarig dochtertje Cora was op slag
dood. De vrouw van de bestuurder,
de 24-jarige S. Berk-Gedikink, over
leed in 't Binnengasthuis. De bestuur
der van de geslipte auto, de 22-jar. H.
Dessener uit Leeuwarden, overleed
tijdens het vervoer naar het zieken
huis. De heer Berk werd ernstig ge
wond. De inzittenden van een derde
Als beide partijen willen
TEL AVIV Dr. Nahum
Goldmann, voorzitter van het
Joodse Congres, heeft gisteren
gezegd dat, indien beide partijen
dat wensen, hjj een ontmoeting
kan regelen tussen de Palestijnse
verzetsleider Jasser Arafat en
een Israëlische vertegenwoordi
ger. Hjj heeft premier Golda
Meir hierover ingelicht.
De 73-jarige Joodse leider heeft
enige maanden geleden veel stof doen
opwaaien met zijn voorstel dat hij
hevige regenval van de laatste dagen zijn de uiterwaarden
Nederlandse stromen snel onder water kopien te staan. Hier
boer zijn vee van de uiterwaarden van de Bergse Maas, tus
sen Waspik en Waalwijk.
een ontmoeting zou arrangeren met
wijlen president Nasser. Aan het
voorstel werd geen gevolg gegeven.
Het Egyptische blad Al Achram
meldde dat premier Kosygin de
Egyptische leiders de raad heeft ge
geven zich te houden aan het bestand
met Israël en zich gereed te houden
de vredesbesprekingen met Israël via
dr. Jarring te hervatten. Maar Jar
ring heeft inmiddels zijn vredeson
derhandelingen opgeschort en is naar
Moskou vertrokken waar hij ambas
sadeur van Zweden is.
Na het vertrek van Kosygin uit
Kairo (zaterdag) werd een gezamen
lijke verklaring uitgegeven waarin
stond dat Rusland en Egypte zich
zouden blijven inspannen voor een
regeling van het conflict in het Na
bije Oosten.
Sterker
De Israëlische minister van defen
sie Dajan sprak in een radiovraagge
sprek de hoop uit dat het bestand zal
worden verlengd tot na de aanvanke
lijk bepaalde periode van negentig
dagen. Hij zei dat Israël het bestand
moet gebruiken om te komen tot een
vreedzame regeling. Hij zei verder
dat Israël thans militair sterker is
dan de omringende Arabische landen.
Het Volksfront voor de bevrijding
van Palestina heeft intussen de vrij
lating geëist van een aantal Arabie
ren uit Israëlische gevangenschap, in
ruil voor de vrijlating van de
Israëlische en Amerikaansij Israëlische
gijzelaars begin deze week in
Jordanië. Aan de Egyptische ambas
sade in Amman is een lijst overhan
digd met de namen van Palestljnen
die Israël in vrijheid moet stellen. De
'aatste zes gijzelaars, die begin deze
week vrijkwamen, hebben we op ver
zoek van president Nasser laten gaan,
aldus het blad van de Volksfront Ha-
daf.
Israël heeft bij Engeland geprotes
teerd tegen de vrijlating van de Ara
bische verzetsstrijdster Leila Chalet
Het noemt dit een schending van het
uitleveringsverdrag tussen beide lan
den.
wagen die bij de botsing was betrok
ken, kwamen met de schrik vrij.
Op de Eindhovense weg in Weert
kwamen gisterenmiddag twee mensen
eveneens bij een slippartij om het le
ven. Een personenauto, bestuurd door
een 21-jarige inwoner van Weert,
raakte als gevolg van het door de
regen glad geworden wegdek in een
slip en botste tegen een tegemoetko
mende personenauto, waarin vier
mensen zaten. De bestuurder van de
ze auto, de 36-jarige C. Hoeven uit
Weert en zijn 7-jarig zoontje werden
op slag gedood. Zijn echtgenote en
een 3-jarig zoontje werden zwaar ge
wond. Ook de 21-jarige bestuurder en
zijn passagier werden zwaar gewond.
Bij andere verkeersongelukken in
het weekeinde zijn de volgende per
sonen gedood: C. L. de Bok uit Gro
ningen, die na een botsing met zijn
auto te water raakte, de 28-jarige
kelner B. A Molenaar uit Nes (Ame
land), De 33-jarige B. te Kamp uit
Doetinchem, de 55-jarige mevrouw A.
C. Snel-Raven uit Zaandam, de
47-jarige mevrouw H Goozen-Hovin-
ga uit Leek (Gr.) en de 23-jarige be
roepschauffeur A. G. Essenboom uit
Klaaswaal.
WASHINGTON Het schietinci
dent aan de universiteit van Kent
(Ohio/VS) waarbij vier studenten
werden gedood en negen anderen ge
wond was „onnodig, ongerechtvaar
digd en niet goed te praten". Dat is
de conclusie van een Amerikaanse
presidentiële commissie van negen
man die een onderzoek heeft inge
steld naar dat incident. Leden van de
Nationale Garde schoten toen op een
menigte demonstranten tegen de oor
log.
De commissie noemt in haar rap
port de schietpartij een „nationale
tragedie". Het moet absoluut de laat
ste keer zijn dat geladen geweren als
de natuurlijkste zaak worden uitge
reikt aan gardisten die tegenover stu
dentendemonstraties komen te staan,
aldus het (derde) rapport van de
commissie. De leden van de garde
hadden nooit in staat mogen zijn om
zo gemakkelijk te doden. Geladen
wapens moeten pas worden uitgereikt
wanneer er gewapend verzet wordt
geDleegd, zo staat in het rapport.
Het eerste verslag van de com
missie verscheen twee weken geleden
en behandelde de studentenonrust in
het algemeen, het tweede werd don
derdag gepubliceerd en ging over het
incident in Jackson, waar twee ne
gerstudenten werden doodgeschoten
en 12 anderen werden gewond tijdens
anti-oorlogsdemonstraties.
ROTTERDAM Van vijf uur tot
zes uur heeft de RET vrijdagmiddag
met een ernstige stroomstoring te
kampen gehad. Alle trams tussen
Hofplein, Goudsesingel en Jonker
Fransstraat kwamen stil te staan.
Passagiers werden met bussen ver
voerd.
LA PAZ Generaal Ovando
I Candia, de president van het
j Zuidamerikaanse Bolivia, schijnt
de toestand in zijn land meester
te zijn. Gisteravond is. hij be
sprekingen begonnen met de
stafchef van het leger, generaal
Miranda, die met een deel van
de strijdkrachten in opstand was
gekomen.
in de Republiek der Zuid-Molukken
de Ambon-Ceram-groep en de veel
zuidelijker gelegen Kei-Eilanden heel
goed samen, wat anderen er ook van
mogen zeggen. Waarnemend minister
van voorlichting ls de heer H. Hu-
kom. Ir D. H Tamaela is minister
van buitenlandse zaken. Mejuffrouw
M. Hukom la algemeen kabinetase-
cretaria."
Dc rebellie brak gistermorgen uit
onder militaire eenheden in de hoofd
stad, La Paz. De leiders waren con
servatieve officieren, die al maanden
druk uitoefenden op de president om
marxistische ministers te ontslaan.
Algemeen werd verwacht dat Ovan
do (vorig jaar door een staatsgreep
aan de macht gekomen) onder deze
pressie het veld zou moeten ruimen.
Vorige week scheen het conflict ech-
I Ier te zijn bijgelegd, aangezien Miran
da zijn trouw aan de president beves-
tigde.
Toen de opstand uitbrak en gene
raal Miranda en de zijnen Ovando
sommeerden af te treden, bevond deze
zich in Santa Cruz. Nadat hij zich had
verzekerd van de steun van het groot
ste deel van het leger en de boeren-
1 beweging, die haar gewapende 40.000
leden op de been wilde brengen, vloog
hij naar La Paz.
Na zijn gesprek met Miranda leek
het erop, dat deze van plan was zich
met zijn volgelingen te zullen over
geven. Tot nu toe is er nog geen schot
gelost in het land. waar de noodtoe
stand is afgekondigd.
Rechts
Generaal Miranda is een vertegen
woordiger van de rechtervleugel van
het militaire bewind van Ovando.
Deze richtte zijn gematigd linkse be
leid de laatste lijd steeds meer naar
rechts.
De studentenorganisaties en het in- I
vloedrijke vakverbond dat „de fas
cistische greep naar de macht" ver- I
oordeelde, zegden ook hun steun aan
Ovando toe. Dat betekent niet dat hel
nu zijn oppositie tegen de regering i
zou opgeven, aldus werd verklaard.
EINDHOVEN De 17-jarige las
werkman H.G. Is zaterdagavond op
een parkeerterrein in de binnenstad
van Eindhoven door drie mannen
overvallen. Onder bedreiging van een
pistool moest de jongeman zijn porte
feuille afstaan, waarin 600 gulden zat,
daarna stapten de overvallers in een
witte personenauto (Cortina) en ver
dwenen.
Het slachtoffer kon nog wel het
kentekennummer van de auto opne
men, maar het politie-onderzoek wees
uit, dat het nummer vals was en toe
behoorde aan de auto van een Am
sterdammer. Deze bevond zich op het
moment van de beroving met zijn
auto in Amsterdam.
