JARRING SCHORT
BEMIDDELING
Brazilië vertrapt
de mensenrechten
Miljoen Spanjaarden op de
been voor president Nixon
Senatoren VS
Europa aan
vinden
NAVO
bijdrage van
nog te laag
Arjos voelt zich vaak
thuis in hoek radicalen
Voortzetting overleg kansloos
Collectief leiderschap
verwacht in Egypte
,k^3
Arrestatie
priesters in
Hongarije
Hersenemigratie
sterk toegenomen
kranf van
formaat
alles
9°®S
en
wel
Twijfels over
Sjastri's dood
Groep in VVD:
Geen concessies
over
zedelijkheid
Predikanten met
r.k. studenten
solidair
Meer huizen
in aanbouw
Protest tegen
Russisch
vliegverbod
Tent populair
bij jongeren
VPRO OP
HET MATJE
NIEUWE LEIDSE COURANT
ZATfROAG 3 OKTOÖERJ970
NEW YORK/TEL AVTV De bemiddelaar van de Verenig
de Naties dr. Gunnar Jarring heeft zijn pogingen om vrede in
het Nabije Oosten te krijgen, voorlopig opgeschort. Jarring zal
naar Moskou terugkeren, waar hij ambassadeur is van Zweden.
De tijdelijke terugtrekking van
Jarring betekent niet dat hij het
werk als bemiddelaar zal neer
leggen, aldus het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse za
ken.
Ditishetrecept
Kaasfondue van
Nederlandse kaas.
Cxquolon inwrijven met knoflook.
Den 4 dl halfdroge witte wijn in
de pan verwarmen tot de wijn
f aat bruisen. Vervolfens 500 rr
fijngesneden Jon» beleren Goudse
toevoegen, goed roeren en weer
aan de kook brengen. Binden mot
afmaken met
zout. peper,
nootmuskaat
en wat kirsch.
WENEN De Hongaarse autori
teiten hebben een onbekend aantal
priesters in Boedapest en andere de
len van Hongarije de afgelopen dagen
gearresteerd, zo heeft het Oostenrijks
rooms-katholieke persbureau Kath-
Press meegedeeld.
Volgens het bericht betrof het zo
wel actieve geestelijken als diegenen
die het officieel verboden is hun
functies uit te oefenen. De Hongaarse
autoriteiten hebben tot dusverre geen
officiële verklaring voor deze maatre
gelen gegeven. Het bericht zei dat de
arrestaties plaatsvonden na huiszoe
kingen op grote schaal.
BRUSSEL Tussen 1966 en 1968 is
het aantal wetenschappelijke werkers
en ingenieurs, dat uit het Europa van
de zes naar de Verenigde Staten emi
greerde, met 90 procent gestegen.
Van 1968 op 1969 daalde het met
veertig procent, maar dat houdt ver
band met een nieuwe Amerikaanse
wet waarbij de immigratiequota wer
den verlaaed.
Uit Nederland vertrokken in 1965
105, in 1966 71, in 1967 127 en in 1968
146 wetenschappelijk geschoolden
naar de overkant van de oceaan, al
dus gegevens verstrekt door de Euro
pese commissie.
De Zweedse bemiddelaar was op
2 augustus uit Moskou naar de Ver
enigde Naties gekomen, waar op 25
augustus het vredesoverleg tussen Is
rael, Egypte en Jordanië werd her
vat. Spoedig daarna werden de be
sprekingen afgebroken, toen Israel
Egypte beschuldigde van bestand-
schending.
De dood van president Nasser van
Egypte heeft de kwestie nog verder
bemoeilijkt. Een voortzetting van het
overleg om tot overeenstemming te
komen, wordt momenteel kansloos ge
acht.
De aanlpg van de Egyptische raket-
installaties aan het Suezkanaal gaat
intuusen voort, ondanks het overlij
den van de Egyptische president, be
weert Tel Aviv.
Na de begrafenis van Nasser te
hebben bijgewoond, heeft de Russi
sche premier Kosygin gisteren uren-
lange besprekingen gevoerd met de
I Egyptische leiders. Ook met Anwar
el Saldat, die tijdens de plechtigheden
i een hartaanval zou hebben gekregen.
De Russischee premier zal waar- j
schijnlijk vandaag naar zijn land te
rugkeren. Ook Nixon's speciale af
gezant minister Elliott Richardson,
heeft met beide leiders overleg gev
voerd.
Verwacht wordt dat de opvolgers
van Nasser, Anwar el Sadat en Ali
Sabri een collectief leiderschap in
zullen stellen om het gevaar van een
machtsstrijd af te wenden.
In Tel Aviv heeft de Israëlische
premier Golda Meir verklaard bereid
te ztfn met „elke Arabische leider" tc
praten. In een radio-interview zei zij
dat Israel waarschijnlijk een aanval
zou hebben gedaan op Jordanië als de
Syrische troepen, die het land bezet
ten, zouden zijn gebleven. De Syriërs
zouden een grote bedreiging hebben
gevormd voor de Israëlische kibboets
aan de grens, aldus Golda Meir.
In Jordanië zelf hebben de laatste
vechtenden de strijd gestaakt. De
troepen van koning Hoessein en de
Palestijnse eguerrilastrijders houden
zich strikt aan het staakt-het-vuren.
In Amman is de eerste fase van het
vredesplan voltooid. Leger en com
mando's hebben zich volledig uit de
stad teruggetrokken. De luchthav1/;
van de Jordaanse hoofdstad is van
morgen weer opengesteld voor de
burgerluchctvaart.
Tot nu toe is op giro 777 van het
Nederlandse Roode Kruis ruim ander
halve ton gestort voor hulp aan de
slachtoffers in Jordanië. Volgende
week wordt een begin gemaakt met
de eerste verscheping van grote voor
raden hulpgoederen.
Anti-VS demonstraties in Madrid
Prinses Irene met tiaar zoon
Carlos een flinke baby nl-
iveer in het prinselijk verblijf
te Biarritz in Frankrijk. De foto
is er een van een serie, die in
het eerstvolgende nummer van
het weekblad Libelle verschijnt.
MADRID/LONDEN President
Nixon is vanmorgen in Londen aan
gekomen waar hij met de Britse pre
mier Edward Heath de lunch heeft
gebruikt. Van daaruit is hij doorge
reisd naar Ierland.
Zijn bliksembezoek aan Spanje is
naar volle tevredenheid van de Ame
rikaanse president verlopen. In Ma
drid was een menigte van ruim een
miljoen man op de been om hem te
begroeten. Ook hier waren de veilig
heidsmaatregelen uiterst scherp. De
route die Nixon en het Spaanse
staatshoofd Franco aflegden in de
zwaar bepantserde auto, werd door
tienduizend soldaten bewaakt.
De enthousiaste toejuichingen ten
spijt Nixon verklaarde nog nooit
zoveel mensen bij elkaar te hebben
gezien werden in Barcelona, Tar-
Felle kritiek Kamerlid Dankert
DEN HAAG Het socialisti
sche Tweede-Kamerlid Dankert'
heeft vanmorgen op de interpar
lementaire conferentie kritiek ge
uit op de manier waarop de
Braziliaanse delegatie over de
toestand in haar land had ge
sproken.
Hij stelde vast dat men bij het be
oordelen van regimes „zelfs in zulke
vitale aangelegenheden als mensen
rechten en menselijke waardigheid
selectief moet zijn; men moet kiezen
tussen het grotere en het kleinere
kwaad".
„Wanneer myn delegatie dan Bra
zilië kiest, dan is dat om de duide
lijke reden dat wij hier een zeer be
langrijke Braziliaanse delegatie heb
ben en dat de toestand in Brazilië,
voorzover het de mensenrechten be
treft, kan worden omschreven als een
der slechtste ter wereld", zei de heer
Dankert.
De Brazilaanse delegatie bestaat
uit 35 mensen, wat veel meer is dan
het gemiddelde. De Braziliaan F.
Marcilio had gistermiddag gezegd dat
zijn land niets te verbergen heeft. De
heer Dankert betwijfelde dit en wees
erop dat de Braziliaanse regering
heeft geweigerd een onderzoek door
de internationale commissie van het
Rode Kruis toe te laten.
„Veel belangrijke organisaties en
persoonlijkheden hebben zich de
laatste maanden zeer ondubbelzinnig
over Brazilië uitgelaten."
„Allen, die in Brazilië om politieke
redenen gevangen zitten. en hun
aantal ligt waarschijnlijk dichter bij
het door respectabele internationale
organisaties genoemde aantal van
12.000 dan bij de 500 van de secreta
ris-generaal van het Braziliaanse
ministerie van justitie zijn, niet
zoals de heer Marcilio suggereerde,
gevangengenomen omdat zij geweld
hadden gebruikt tegen de militaire re
gering", aldus de heer Dankert.
Regeringsnota over
openbaarheid
DEN HAAG De regering biedt
volgende week een nota aan over
openheid en openbaarheid van het
bestuur. Later zal dan een wetsont
werp worden ingediend.
Het belangrijkste standpunt luidt,
dat openheid normaal moet zijn en
dat er slechts in uitzonderingsgeval
len geheimhouding bestaat zei pre
mier De Jong gisteren.
De nota is een gevolg van een en
kele maanden eerder gepubliceerd
rapport door de commissie-Biesheu
vel.
NEW DELHI De weduwe van de
Indiase eerste-minister Bahadoer
Sja-
stri heeft gezegd er aan te twijfelen
dat haar man aan een hartverlam
ming is overleden.
De 61-jarige premier was in 1966 in
het Russische Tasjkent overleden
kort nadat hij een vredesovereen
komst had ondertekend met de
toenmalige president van Pakistan.
In West-Duitsland wordt het loon
voor werk op zon- en feestdagen be
lastingvrij. Het parlement moet aan
dit wetsontwerp, nog zijn fiat geven.
rasa en Madrid toch protestbetogin
gen gehouden tegen het bezoek van
Nixon. In Barcelona richtten ongeveer
honderd betogers vernielingen aan.
Enkele honderden demonstranten ver
brandden de Amerikaanse vlag in
Tarrasa en in Madrid protesteerden
vele honderden mensen tegen de
Amerikaanse president.
Gebouwen van grote Amerikaanse
bedrijven werden zwaar beschadigd.
Een onbekend aantal arrestaties werd
verricht In Spanje is zelfs een bijeen
komst van twintig personen al ten
strengste verboden.
Ook in Ierland zijn acties gaande
tegen het bezoek van Nixon. De be
sprekingen van Nixon met Franco en
de ambassadeurs en ministers van
buitenlandse zaken hebben slechts
een uur geduurd. Naar verluidt werd
hoofdzakelijk gesproken over de toe
stand in het Middelandse-zeegebied,
het Nabije Oosten en Noord-Afrika.
Nixon heeft ook een onderhoud ge
had met troonopvolger Juan Carlos,
v Het Tsjechische partijblad Rude
Pravo heeft scherpe kritiek geuit op
de zesdaagse Zuideuropese trip van
Nixon. Zij stelt dat het doel van het
bezoek louter en alleen een inspectie
is van de Amerikaanse zesde vloot in
de Middellandse zee.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De bepalingen voor
de zedelijkheidswetgeving zijn zo be
langrijk voor de liberalen, dat zij on
verkort in het regeringsprogram moe
ten worden overgenomen. Gebeurt dit
niet, dan moet de VVD medewerking
aan het nieuwe kabinet weigeren.
Dit is de eis van het Liberaal De
mocratisch Centrum, dat het partij
bestuur van de WD liet weten, dat
het geen liberalen in een kabinet-
Biesheuvel wenst „met een kuisheids
gordel om".
Het LDC, een actieve groep, die de
VVD moderner wil maken, heeft gis
teravond aan het partijbestuur een
lange reeks amendementen overhan
digd op het concept-verkiezingspro
gram 1971. Het effectieve engagement
met groepen die in onze samenleving
op de tocht staan, spreekt nog niet
duidelijk genoeg, zegt het centrum.
De bestaande indeling tussen de
departementen moet geheel verande
ren.
Enkele wensen zijn: een departe
ment van milieubeheer en volksge
zondheid, een voor technologie, een
voor cultuur en sport, maatschappe
lijk werk naar sociale zaken, en Re
creatie naar het departement van
ruimtelijke ordening en volkshuisves
ting.
In tegenstelling tot „Liberalen op
nieuwe wegen" wenst het LDC mins
tens 2000 woningen meer per jaar.
Vooral legt men de nadruk op kwali
tatief goede ^woningbouw.
DEN HAAG In augustus werd
volgens het CBS begonnen met de
bouw van 12.119 woningen en werden
er 8.947 voltooid. In augustus 1969 wa
ren deze aantallen resp. 9.789 en 8.200.
Gerekend over de eerste acht maan
den bedroeg het aantal begonnen hui
zen 83.323 (77.383 in de eerste acht
maanden van 1969) en het aantal vol
tooide woningen 70.567 (75.459).
Eind augustus 1970 waren er 157.418
woningen in uitvoering tegen 150.185
in augustus vórig jaar.
LONDEN/BERLIJN De Verenig-
de Staten, Frankrijk en Engeland I
hebben by de Sowjetunie geprotes
teerd tegen een Russische poging om
twee van de drie luchtcorridors naar i
West-Berlijn voor twee uur af te slui-
ten.
Aan de vooravond van het Vier-
mogendhedenoverleg in Berlijn, eer
der deze week, maakten Russische
luchtvaartautoriteiten bekend dat de
geallieerde vliegtuigen geen gebruik
zouden mogen maken van de lucht
wegen boven Oostduits grondgebied.
Een woordvoerder van het Britse
ministerie van buitenlandse zaken
deelde mee dat militaire toestellen de
gebruikelijke vluchten echter onge
hinderd konden maken. Het geallieer
de protest werd woensdag overhan
digd aan de Russische ambassadeur,
die er echter niet op in wilde gaan.
De reden van het Russische verbod is
waarschijnlijk de legermanoeuvres
van de Warschaupaktlanden in Oost-
Dultsland.
AMSTERDAM Twintig Amster
damse hervormde predikanten heb
ben gezamenlijk hun instemming be
tuigd met de rooms-kaeholieke stu
dentengemeente in de hoofdstad,
waar de gehuwde priester Huub Oos
terhuis zondag de mis heeft opgedra
gen. Dit was een stap. zoals bekend,
tegen het beleid van de Nederlandse
bisschoppen.
In een solidariteitsverklaring vra
gen de hervormde predikanten drin
gend aan het rooms-katholieke epis
copaat en kerkvolk om aan deze kri
tische gemeente In wording plaats te
geven. Tevens vragen zij begrip voor
de verantwoordelijke positie van de
Nederlandse bisschoppen.
De ondertekenaars zijn: de predi
kanten W. M. van Asperen, W. BArt-
lema. J. H. van Beusekom. L. L. Blok,
A. Dronkers, G. Hartdorff, H. J. Ka
ter, K. H. Kroon, G. Lans, J. W. Ma-
zurel, H. de Nie. G. Prast, C. B. Pos-
tumus Meijjes. M. C. Rientsma, J. de
Ruyter, A. J. Schneider, E. E. Stern,
H.'A. Visser. H. Witvliet, J. R. Wol-
fensberger
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Onder auspiciën
van de Nederlandse jeugdherberg
centrale is onder 507 jongeren tussen
de 15 en 20 jaar een onderzoek ge
houden naar hun vakantiebesteding.
Een van' de belangrijkste conclusies
was, dat de jongeren er het liefst per
tent (33,2 pet.) op uittrekken. Het
kamperen is enorpi populair bij de
jeugd, vooral omdat men dan over
een maximale vrijheid beschikt. Va
kantie in jeugdherbergen komt op de
vierde plaats met 10,7 pet. Daartus
sen zitten nog vakantie in de open
lucht en per boot.
Vooral een vakantie aan zee of
in ieder geval aan het water is ge
liefd bij de jongeren.
DEN HAAG Minister Klompé
heeft het bestuur van de VPRO uit
genodigd voor een gesprek op dins
dag. Gesproken zal worden over de
uitzending van vorige week vrijdag,
waarin mogelijkheden voor sabotage
in de militaire wereld werden aange
geven.
Het onderhoud gaat vooraf aan het
overwegen van „mogelijk en even
tueel" te treffen maatregelen, zei pre
mier De Jong gisteren.
Student en sex
Gaarne wil ik enkele kanttekenin
gen maken bij het interview met uni
versiteitsarts dokter Linschoten (Zon
dagsblad van vorige week) over stu
dent, sex en samenleving. In de eerste
plaats vraag ik mij af of het juist is
de studenten, en de jongelui in het
algemeen, alleen maar sexuele tech
niek bij te brengen en geen sexuele
ethiek. Immers het mens-zijn is in het
geding. Mogen we de medemens ge
bruiken, of liever misbruiken, voor
vluchtige begroetingen en avonturen?
In de arbeiderswereld is jarenlang
gestreden om de mens als mens te res
pecteren, om in de mens meer te zien
dan een arbeidskracht, dan een object
waaraan geld te verdienen is. Het
woord gerechtigheid is nog steeds niet
van de lucht. Arbeiders staken voor
dit ideaal.
Maar het dwaze is dat, als het gaat
om de verhouding der geslachten, de
rechte menswaardering juist de andere
kant opgaat. In de Bijbel staat: de
liefde doet de naaste geen kwaad.
Door de ander voor een „spelletje" te
gebruiken het zijn immers maar
voorbijgaande avontuurtjes wordt
die naaste wel kwaad gedaan. Haar
resp. zijn mens-zijn wordt te grabbel
gegooid.
Onze mensbeschouwing zal op de
helling moeten. Het is onvoldoende de
studenten goedbedoelde hints te geven
en hen verder in de kou te laten staan.
Wie de juiste instelling heeft tegeno
ver de naaste handelt niet vanuit de
zekerheid: ik heb voorbehoedmiddelen
bij me, maar vanuit een positieve ge
richtheid: dat een mens meer is dan
een deel-functie. dat de mens een per
soon is voor wie Christus gestorven en
opgestaan is.
De mens is meer dan wat sex, hij is
de moeite waard om ernstig te worden
genomen. Hij is er voor een heel leven
en niet alleen voor een escapade.
Willen we dit hele leven niet, dan
ook de handen af van het hoogste dat
een mens heeft. Helaas hebben velen
daar geen oog meer voor. De mens is
voor hen een kijkgrijpartikel gewor
den. Het leven schijnt op te gaan in
sexuele relaties. Het Is vooral bij de
jongeren gericht op het samen-naar-
bed-gaan.
De sexuele gemeenschap echter ver
onderstelt het gehele mens-zijn en
vraagt verantwoordelijkheid en trouw.
Misschien zijn dit woorden uit het
„establishment". Maar alles wat tot de
gevestigde orde behoort is daarom nog
niet verwerpelijk. Mag ik het zo zeg
gen: liefde is maar niet een keertje
samen naar bed gaan. maar samen-
door-het-leven gaan totdat de dood
I scheiding maakt.
De sexuele vragen en ook het abor
tus-probleem worden niet opgelost op
een „technische" wijze. Zij vinden al
leen een verantwoorde en zinvolle
doorlichting vanuit het mens-zijn voor
God. Wij zullen vanuit het Evangelie
ons telkens opnieuw moeten laten ge
zeggen (christelijke anthropologic en
sexuele ethiek), willen we niet in een
ongewenste ben eden-menselijkheid te
recht komen. Wat doen we aan deze
voorlichting?
JUTPHAAS ds. J. VAN DER HOEK
Scheidende voorzitter Hans de Boer:
(Van onze parlementsredactie)
AMERSFOORT De schei
dende Arjos-voorzitter Hans de
Boer gelooft dat in de brief van
„verontrusten" over de radica
len in de ARP sprake is van on
kunde over wat de radicalen
naar voren hebben gebracht.
„Maar van de AR-Kamerleden mag
op zijn minst worden verwacht dat
zij zorgvuldiger met hun handteke
ning omspringen. Zij hebben de par
tij geen dienst bewezen".
In zijn rede vanmiddag op de Ar-
josJstudieconferentie ging hij ook in
op de maatschappij-verhoudingen.
„Onze houding moet zijn dat wij de
bijbelse gerechtigheid hier werkelijk
brengen en er de verhoudingen voor
willen veranderen."
De Arjos wil daarbij een rol spelen.
Hans de Boer: „Wij dragen de naam
radikalen niet. Maar ik wil niet ont
kennen dat de hoek waar de radika
len zitten, ook vaak de hoek is waar
wij ons thuis voelen."
Over de plaats van de AR-jonge
ren groepering binnen de partij zei
hij: „Naast vormingscentrum wil de
Arjos ook actiecentrum zijn. het niet
bij louter studeren laten. Ze wil de
ideeën van jongeren kwijt en wil dat
met haar visie rekening wordt gehou
den. Een politieke jongerenorganisa
tie als de onze is ook een werkplaats
waar bewust een bodem in de poli
tiek wordt gelegd.
De Arjos wordt niet door de hechte
band met en de financiële steun van
de AR in haar bewegingsvrijheid be
perkt. Maar de Arjos blijft zich rich
ten op de moederpartij omdat haar
doelstellingen het meest overeenko
men. Dat betekent geen afhankelijk
heid.
Volgens Hans de Boer ligt de rela
tie tussen AR en Arjos in het span
ningsveld tussen twijfel en zekerheid,
tussen ideaal en werkelijkheid, tussen
willen vluchten en de handen vuil
maken. Als men deze positie kent.
kan men zijn kritiek soms op het
scherp van de snede openbaar moeten
maken, maar de positie zelf als
organisatie is niet in het geding".
Over het roepen om orde en gezag,
het afkeurend spreken over proble
men op het gebied van de lichame
lijke en geestelijke volksgezondheid,
het bang zijn voor het voeren van
een werkelijk nieuw buitenlands be
leid en het niet van de grond brengen
van bijvoorbeeld een inkomensbeleid
bij vooral christelijke partijen, zei
Hans de Boer:
„Ik heb de indruk dat dat allemaal
terug te voeren is tot een brok heim
wee naar gisteren. Gisteren, toen de
partij nog vaste beginselen kende,
toen je nog wist wat je er aan had".
Volgens hem ls het niet juist terug te
verlangen naar vaste herkennings
punten en naar een vaste syste
matiek. Er moet beweging zijn.
Hans de Boer besloot ziin af
scheidsrede met de woorden: „Pionier
voori. En doe dat in het spannings
veld tussen vrii en bewust gebon
den". Daarna droeg hij het voorzit
terschap over aan zijn opvolger, Ger-
rit van Dongen.
Het thema van het congres omvatte
dit jaar het bevolkingsvraagstuk en
de biochemische gevaren die ons be
dreigen.
WASHINGTON Twee voor
aanstaande Amerikaanse senato
ren vinden het bedrag dat de
Europese NAVO-landen willen
besteden aan de legering van
VS-troepen in ons werelddeel
veel te weinig.
Zoals bekend hadden tien landen
donderdag besloten de bijdrage aan
de NAVO te verhogen van 800 mil
joen tot ruim 1 miljard. De demo
cratische senator Mike Mansfield
zei: „Deze ƒ1 miljard is een peule-
schil vergeleken bij de ruim ƒ50 mil
jard, die de NAVO jaarlijks aan de
Amerikaanse schatkist kost".
Charles Percy, een republikein,
vond dat de Europese landen hun
jaarlijks aandeel met tenminste ƒ5,5
miljard moeten verhogen. Zowel Per
cy als Mansfield zijn er echter voor
stander van om het aantal van
310.000 Amerikaanse militairen in
Europa drastisch te verminderen. De
kosten van legering en huisvesting
van deze soldaten en hun familiele
den (230.000 mensen) bedragen ruim
ƒ10 miljard.
De republikeinse senator Ja
mes Pearson zei: „Als onze belofte
dat wij zouden helpen tegen de ver
spreiding van het communisme in
Europa daar nog geen geloof heeft
gevonden, dan is er niet veel hoop
meer dat dit ooit nog eens zo ver zal
komen".
Wijzend op het economisch herstel
van Europa in de afgelopen 25 jaar
zei hij dat een voort laten duren van
een status-quoregeling niet langer
kan worden toegelaten.
In november zal het Amerikaanse
Congres moeten beslissen of de troe
penmacht in Europa al dan niet zal
worden ingekrompen.
