Vliegende controle door marine
\EL
Scheepvaart kan
Terschelling-Eems gebruiken
Zal Nederland
offers brengen?
ff
Meer inspraak en ander
loonsysteem nodig
Tunnel onder Kanaal
in 1978 klaar?
^DRflKA
Secretaris moet
premie aan B. en
W. terugbetalen
VOOR DE ONTWIKKELINGSHULP,
Nog 800.000
Turken willen in
EEG werken
Belgische doodt
voor tweede
maal kind
1 -
DONDERDAG 1 OKTOBER 1970
de „harde"' matras met
alle comfort van een „zachte"
IT
(door Jan Ladenius)
TERSCHELLING Eerste-vlieger Wim Onrust verschuilt zijn
hoofd in een wit met vuurrode strepen afgezette helm. Zijn hand
tast automatisch de knoppen van het instrumentenpaneel van de
Bell marinehelikopter af. Lampjes flitsen aan en uit, wijzers slaan
uit, de op gang gebrachte tweebladige rotor veroorzaakt een steeds
helser wordend lawaai. De in oranje vliegoverall gestoken beman
ning steekt de duim omhoog ten teken dat alles o.k. is. Kort hierop
verheft de Bell-helikopter zich van de basis Valkenburg om snel
aan hoogte te winnen.
De afdeling betonning, bebakening
en verlichting van de dienst van het
loodswezen, resorterend onder het
ministerie van defensie (marine), leg
de gisteren de laatste hand aan de
nieuwe scheepvaartroute tussen Ter
schelling en de Ecms kort aangeduid
als de TE-route. Reden voor de mari
nemensen 'om dit gebeuren vanuit de
lucht gade te slaan.
Het wordt een overwegend stilzwij
gende tocht omdat elke conversatie
door het indringende lawaai volstrekt
onmogelijk is. Daarbij komt dat de
veiligheidsvoorschriften zwemvest,
oorkleppen en gordels voorschrijft'zo
dat de in totaal vier uur durende
vlucht veel weg heeft van een panto
mime-spel.
Het interieur van de lichtvoetige
Bell, snelheid 180 kilometer met in de
tanks 650 liter „peut" voor ruim twee
uur vliegen, is sober maar niet on
comfortabel gezien het (militaire) doel
van het apparaat. Het zwemvest
knelt wat als je natte voeten krijgt
aan die grote rode knop trekken
en de veiligheidsriem belemmert de
bewegingen maar het riante uitzicht
vergoed veel, zo niet alles. Langs de
kustlijn zoekt de Bell de juiste weg.
Tussenlanding op de basis De Kool
voor het innemen van verse
brandstof en het naar binnen gieten
van defensie-koffie.
LOKAT1E
Verder weer over Den Helder met
zijn marinebasis richting Noordzee
waar ergens het lichtschip Terschel-
lingerbank voor het eerst in haar be
staan en vermoedelijk ook voor het
laatst naar een nieuwe lokatie wordt
gebracht. Na precies een uur vliegen
en tien minuten zoeken komt het doel
van de reis in zicht. Een zwaar stam
pende loodsboot met op sleep het
bonkige lichtschip trekken hun spo
ren door het woelig geworden water
van de zee. De bemanning komt uit
de kajuit om de marinevogel te be
groeten. De Bell-kopter maakt enkele
ererondjes om de aan boord zijnde
fotografen in de gelegenheid te stel-
j len hun plaatjes te schieten.
Het verplaatsen van het lichtschip
markeert de afsluiting van een in
1964 begonnen gigantische operatie
om de scheepvaart in dit gebied een
betere to'eg te kunnen geven. De
loodsdienf't zelf spreekt graag over
een vierbaans weg met middenberm
TJET lichtschip Terschellingerbank
wordt naar de nieuwe lokatie ge
bracht. De drijvende vuurtoren ligt
nu' in de middenberm van de vier
baans snelweg tussen Terschelling en
de Eems.
en lantarenpalen in de vorm van
boelen. Aan het begin van de acht
mijl brede en 60 mijl lange verkeers
weg komt de Terschellingerbank te
liggen, aan het eind lichtschip Bor-
kumriff. De nieuwe baan is kaars
recht met om de zes mijl een mar-
keerboei.
OUDE ROUTE
De oude route was slechts drie mijl
breed, zo vertelt de directeur van het
loodswezen alsde marine-helikopter
een tussenlanding op het strand van
Terschelling heeft gemaakt en een
met losse hand bestuurde jeep de
passagiers in het loodskantoortje
heeft afgeleverd. Vooral de vaak
kromme oude route was er nogal eens
de oorzaak van dat schepen met el
kaar in aanvaring kwamen ook om
dat de route geen middenberm had.
Het werk aan de nieuwe route
heeft ook talrijke mijnenveegopera
ties gevergd met als afsluiter de ope
ratie New Broom. In 1943 zijn in dit
gebied namelijk zo'n 18.000 akoesti
sche en magnetischem ijnen afgewor
pen, zo vertelt loodsdirecteur Van
Rijn. Al die op de bodem liggende
mijnen moesten onschadelijk ge
maakt worden. Met speciale instru
menten zijn de batterijen die voor de
uiteindelijke detonatie moeten zorgen
uitgeput zodat de scheepvaart er rus
tig over heen kan trekken.
Dit betekent overigens niet dat de
mijnen nu ook helemaal ongevaarlijk
zijn, zo verduidelijkt 'de heer Van
Rijn. Zou men in de scheepvaartroute
bijvoorbeeld gaan vissen, wat overi
gens ten strengste verboden is, dan
haalt men gegarandeerd een mijn op.
Hoewel de mjjnen er niet op gemaakt
zijn is het zeer wel mogelijk dat ze
door aanraking toch ontploffen, met
alle gevolgen vandien.
Hoe noodzakelijk de nieuwe
scheepvaartroute was toont de heer
Van Rijn aan door vast te stellen dat
jaarlijks zo'n 30.000 schepen dit ge
bied doorkruisen. Tijdens de korte
uitleg in het loodskantoortje kraakt
de radio het bericht binnen dat om
precies 11.55 uur het lichtschip Ter
schellingerbank op de juiste lokatie is
aangekomen en verankerd. De
cieel ia gebruik genomen worden, een
ciele in gebruik genomen worden, een
bericht dat via de scheepsmededelin-
gen bekend gemaakt wordt.
De tijd dringt, de Bell helikopter
en haar bemanning wordt op Valken
burg terug verwacht. Teug naar het
strand waar het landingsgestel van
de helikopter in het zand is wegge
zakt Laag over hel smalle strand
scheert een F 104 starfighter.
De bemanning van de helikopter
kijkt bedenkelijk. Dat wordt uitkij
ken geblazen Later blijkt dat de
zelfde straaljager aan zijn laatste
vlucht bezig was. 's Middags komt het
bericht dat het Belgische toestel op
onverklaarbare wijze in zee is ge
stort. Onkundig van deze ramp praat
de bemanning van de Bell wat met
elkaar via de ingebouwde helmtele
foon die de vlieghelmen van achteren
gezien de indruk geven dat de drager
de bof heeft door de verdikking op
wanghoogte.
Dp de basis de Kooi loodst een nie
tig figuurtje de trillende helikopter
met stramme gebaren naar de lan
dingscirkel. Snel tanken en opnieuw
de nu met flarden wolken gevulde
lucht tegemoet, voor de laatste sprong
naar de thuisbasis. Als de motoren
tenslotte hun werk hebben gedaan en
vermoeid uithuilen kunnen de veilig
heidsgordels, oorkleppen en zwem
vesten weer af en opgeborgen worden
voor een volgende vlucht. De lucht
vaartdienst van marine heeft het
werk naar behoren verricht. De
scheepvaart kan gerust zijn, marine
mensen hebben zelf de nieuwe
scheepvaartroute geïnspecteerd.
SLUITEN
Ergens op de Noordzee aan het be
gin van een splinternieuwe vier-
baansweg voor diepstekende schepen
seint de gezagvoerder van het licht
schip Terschellingerbank: Nieuwe lo
katie ingenomen, scheepvaart kan ko
men, over en sluiten maar.
UTRECHT De gratificatie van
vierduizend gulden, die de ex-ge-
meentesecretaris van Oldenzaal, de
heer M. B. van Hoek. vorig jaar en
kele maanden voor zijn pensionering
ontving, moet worden terugbetaald.
De Centrale raad van beroep in
Utrecht heeft gisteren beslist dat de
gratificatie in strijd is met de ge
meentewet en dat de terugvordering
door het gemeentebestuur gerecht
vaardigd is. Het provinciaal bestuur
had B. en W. van Oldenzaal hierop
geattendeerd.
Bij het ambtenarengerecht in Zwol
le was het beroep van Van Hoek in
eerste instantie ook al afgewezen.
De ex-gemeentesecretaris had te
rugbetaling geweigerd, omdat het om
een verzoek van B en W zou gaan en
niet om een bevel, zoals de gemeente
wet naar zijn mening voorschrijft. De
Centrale Raad was het daarmee niet
AMSTERDAM Minister
Udink is er nog niet zo zeker van
dat het Nederlandse volk bereid
is al datgene te doen en te laten,
wat door de ontwikkelingsstrate
gie, die de Verenigde Naties over
enkele weken plechtig zal afkon
digen, van Nederland zal worden
gevraagd.
Gezien de zich steeds verder uit
splitsende politieke groepsvorming in
ons land twijfelt de minister van ont
wikkelingssamenwerking eraan of het
mogelijk zal zUn tot een werkelijk
nationale bestedingsbeperking te ko
men, die nodig is om de ontwikke
lingshulp mogelijk te maken.
„Het is een innerlijke tegenstrij
digheid te roepen om veel en steeds
meer ontwikkelingshulp en niet tege
lijkertijd voorstander te zijn van
matiging in onze bestedingen." Drs.
Udink zei dit vanmorgen op de leden
vergadering van het Koninklijk insti
tuut voor de tropen in de hoofdstad.
ZELFBEHEERSING
Deze matiging moet volgens hem
tot uiting komen in een op zelfbeheer
sing gerichte politiek van prijzen,
lonen, investeringen en begrotings
uitgaven. „Zij kan slechts worden
bereikt als alle deelnemers aan het
maatschappelijke proces, de sociale
partners en de overheid zich daarvoor
inzetten."
Hij vroeg zich af of dc ontwikke
lingsstrategie méér resultaat zal af
werpen dan de pogingen van dc VN
om de koude oorlog en lokale bloe
dige conflicten te voorkomen.
„Zal de ontwikkelingsstrategie niet
het slachtoffer worden var. hetzelfde
gebrek aan supra-nationale bevoegd
heid, dat de internationale veiligheid
tot een speelterrein zonder scheids
rechter heeft gemaakt?", aldus minis
ter Udink. Overigens meende hij dat
in de nieuwe strategie een aantal
elementen zijn ingebouwd, die een
redelijke mate van succes aanneme
lijk maken.
WET SOCIALE WERKVOORZIENING
PAST NIET MEER IN DEZE TIJD
T~)E nieuwe- route voor diepstekende
schepen in kaart gebracht.
Duidelijk is te zien hoe „krom" de
oude route liep. Jaarlijks veroor
zaakte dit tientallen kleinere en
grotere ongelukken.
LEIDEN Bij de regeringen van
de zes EEG-landen en Turkije is erop
aangedrongen een oplossing te vinden
voor de Turkse gastarbeiders, die 1
zonder vergunning in West-Europa
werken.
Dit verzoek deed de gemengde
commissie van het Europese parle
ment en de Turkse nationale verga
dering.
Het aantal Turken in de EEG
wordt geschat op 400.000. Velen van
hen genieten als gevolg van hun min
of meer illegale komst geen sociale
voorzieningen.
Omdat er nog 800.000 Turken naar
West-Europa willen, dient voor dit
probleem dringend een oplossing te
worden gevonden. De gemengde com
missie heeft ook gevraagd iets te
doen aaa de verbetering van de vak
opleiding der gastarbeiders, wellicht
in het kader van het nieuwe Europe
se sociaal fonds.
Luchtoefening van één
dag boven Europa
DEN HAAG Boven West-Europa
zal dinsdagnacht een luchtverdedi
gingsoefening beginnen die één dag
zal duren. Het doel is de samenwer
king tussen vliegers, radarstations en
gevechtsleidingscentra te testen.
Van de basis Soesterberg zullen
Phantoms van het Amerikaanse 32e
squadron aan de oefening deelnemen
en van Leeuwarden Starfighters.
Voor enkele centen méér
per glas geniet U van de aller
beste Hollandse cognac,
DE KUYPER VIEUX
met de originele uit Frankrijk
geïmporteerde brandy.
(Van onze soc.-econ. redactie)
UTRECHT De Wet sociale
werkvoorziening past niet meer
in de huidige conceptie met be
trekking tot de doelstelling.
Deze mening sprak de heer J. W.
Dutman, van de Algemene bond van
ambtenaren, gisteren uit op de studie
dag van functionarissen bij de sociale
werkvoorziening.
Hij bepleitte het scheppen en ge
bruiken van de volgende mogelijkhe
den: meer reële inspraak, volledige
wijziging van het loonsysteem, soepe
ler hantering van de werktijden t.a.v.
het overige bedrijfsleven, minder
centraal stellen van de economische
uitkomsten en het leggen van de ver
antwoordelijkheid voor de uitvoering
van het gevormde personeelsbeleid in
handen van een daarvoor opgeleide
personeelschef.
De rijksconsulent C. P. J. Bastiae-
nen betoogde dat de eiseo van doel
matigheid en een zekere produktivi-
teit als uitgangspunten voor het da
gelijks beleid niet kunnen worden ge
negeerd. Maar het sociaal-politieke
kader waarbinnen de sociale werk
voorziening functioneert, dwingt tot
een dynamisch beleid en een zich
ope.i stellen voor nieuwe ontwikke
lingen en vormen van arbeid en ar
beidsgedrag in de maatschappij.
BRUSSEL Een 23-jarige Belgische
vrouw heeft in Mortsel haar tweeja
rige dochtertje zo mishandeld dat het
is overleden. Twee jaar geleden werd
de vrouw voor eenzelfde vergrijp on
toerekeningsvatbaar verklaard en in
een inrichting opgenomen
Na geruime tijd werd zij genezen
verklaard, zodat zij kon terugkeren
naar haar gezin.
Ondergronds record
BELGRADO De Zuidslavische
grottenonderzoeker Milutin Veljkovic
heeft 436 dagen tn een grot in
Oost-Servië gezeten. Hiermee ves
tigde hij een absoluut wereldrecord.
Het vorige, van „slechts 110 dagen,
stond op naam t>an de Fransman
Henry Guyau.
PARIJS Verwacht wordt dat het werk aan de tunnel, die Engeland
en Frankrijk onder hel Kanaal willen aanleggen, over twee jaar kan be
ginnen en dat de tunnel in 1978 klaar kan zijn.
Alle financieringsplannen zijn gereed en Londen en Parys zuilen hiero.er
waarschijnlijk in oktober een beslissing nemen Dit vertelde Roger Mate.
de verbindingsman tussen de Franse ministeries die by het project zjjn
betrokken.
De tunnel, waardoor de auto's met speciale treinen zullen worden vervoerd,
gaat zo'n drie miljard gulden kosten. Een door Engeland en Franrjjk in te
■tellen openbaar lichaam zal de exploitatie moeten verzorgen.
leder* bezoeker of
bezoekster, die in 1970
50 jaar wordt, krijgt een
leuk* verrassing!
HOUTRUST DEN HAAG
Briljant vau dertig
mille gestolen
AMSTERDAM Een briljant ter
waarde van dertig mille is uit de
etalage gestolen van de juweliers
zaak IJsenacher in de Amsterdamse
Kal verstraat.
De diefstal werd ontdekt, kort na
dat zich vijf Engelssprekende perso
nen ia da winkel hadden opgehouden, j '4
Zoals er een type Haagse Dame
is, zo is ook de echte Haagse Heer
herkenbaar. Hij is bejaard. Dat
allereerst, want een echte Haagse
heer heeft niet alleen zijn carrière
reeds gemaakt, maar is al aan de
jaren toe, waarin de Nederlander
AOW-gerechtigd is.
Zolang hij nog jaagt achter pro
motie en geld kan hij de status
van het volmaakte heerschap niet
bereiken.
De Haagse heer heeft een eigen
tempo. Hij loopt met voorzichtige
pasjes, deels omdat zijn benen wat
stram zijn, deels omdat, hij heel
zijn leven getraind is op de be
heersing van bewegingen. Deze
deftige-herengang heel dan ook de
Haagse Galop.
De Haagse heer frequenteert een
sociëteit. Zeg niet dat hij met een
stel bekenden een borrel drinkt.
Neen. het is veel serieuzer.
Hij ontmoet er zijn vriendjes.
Een Haagse heer heeft geen ken
nissen. geen vrienden, neen, hij
heeft vriendjes.
Vriendjes van vroeger uit de
Leidse tijd. toen ze bij het Corps
waren. Vriendjes van het departe
ment of uit het regiment, waarin
de diensttijd werd doorgebracht.
Misschien kunnen ze elkaar niet
uitstaan, maar het blijven „vriend
jes".
Hij gaat niet voor die borrel
naar de sociëteit maar om de
krant te lezen. Misschien de krant,
die hij thuis al gelegen heeft, maar
het behoort bij het decorum. Hij
moet namelijk via de krant het
gesprek openen. Liefst over de po
litiek. Omdat men elkaar nooit
overtuigd. Ook omdat in zo'n ge
sprek kennis van zaken, vertrou
welijke inlichtingen en kontakten
met hen, die het precies weten, zo
heerlijk achteloos gedemonstreerd
kunnen worden.
Hatty se heer
De Haagse heer gaat niet naar
nachtclubs, nauwelijks naar bios
coop of schouwburg. Zijn uit
gaansleven beperkt zich tot res
taurants van klasse.
Meestal is hij dan in gezelschap
van een of meer dames. Omdat er
in Den Haag zo verschrikkelijk
veel dames zijn is het nooit moeir
lijk een vrouwelijke partner te
vinden.
De Haagse heer is geen geld-
smijter. Dus bestudeert hij het
rr.enu zorgvuldig. De Haagse
dame. aan wie natuurlijk de be
slising is, kent de Haagse heer en
zal geen onbescheiden keuze ma
ken. zo zij al een keuze maakt,
want met tact wordt zij een hul
peloze. die hem liever advies
vraagt.
Hij echter wil tonen haar alleen
het beste van het beste te gunnen
en roept de ober of nog liever de
gerant erbij om informatie in te
winnen. Hij vraagt niet wat van
daag nu het allerheerlijkste is;
maar noemt een gerecht in de
prijsklasse, die hij redelijk vindt
en wil weten hoe en wat dat
wordt.
De buigende ober licht dat om
standig toe, merkt hij een lichte
aarzeling dan zal hij bliksemsnel
iets dat nauwelijks boven de ge
suggereerde prijs uitkomt met
verve gaan aanbevelen.
Is de keuze bescheiden, dan ani
meert hij voor een open wijntje.
Wordt het zo in de orde van ka
viaar en kreeft dan zal de wijn
kaart met kennersblik bekeken
worden en waagt de sommelier
iets heel exquis te noemen
Maar het is bijzonder bon-ton
om een tafel water te prefereren,
want eenvoud is het kenmerk van
de Haagse heer en dame.
Met de rekening wordt zeer be
scheiden gehandeld. Toegevouwen
op een schoteltje gepresenteerd,
geeft dit de dame gelegenheid iets
in haar tasje te zoeken, terwijl de
heer zijn bankbiljetje inschuift.
Zij pretendeert vooral het niet
te zien.
By het wegggaan voert hij nog
een stramme strijd met de be
diende wie de dame in de mantel
zal helpen. De bediende wint
steeds.
Dan wandelen ze weg. Zij altijd
met wat grote schrijdende passen
en hij in zijn Haagse galop
Kiesdrempel (4)
Ik waardeer het dat de heer Wasse
naar het opneemt voor de kleine par
tijen. Dat de KVP deze partijtjes uit
de Kamer wil hebben is geen \:reemd
verschijnsel. Die stemmen gaan ook in
CHU en ARP op.
Als men de kleine partijen die dur
ven opkomen voor het heilige van
Gods dag gaat weren, waar blijft men
dan met Romeinen 13 aangaande on
derwerping aan de overheid als Gods
dienares. Laten we als christenen el
kander hierin kunnen verdragen en
niet elkaar verbijten.
Paulus schrijft terecht dat ieder in
zijn gemoed ten volle verzekerd zij en
dat geldt ook bij de verkiezing van
Kamerleden in april 1971. Geef die
kleine partijen inspraak. Wanneer ze
handelen naar Gods geboden zal er ze
ker grote loon in gevonden worden.
SCHOONHOVEN B Kok
Nieuwe partij
In een hoofdredactioneel com
mentaar pleit u voor een levensbe
schouwelijke partij, die de belangen
van bepaalde groepen naar voren zal
moeten blijven brengen. Zo blijft in
derdaad de numerieke sterkte gehand
haafd, hoe voos de kern ook is.
Wie het ontwerpprogramma van de
ARP bestudeert, komt tot de ontdek
king dat het binnen deze partij heftig
kraakt. Mijn grote vrees is, dat men
zich teveel blind staart op de macht
van de grote getallen, hetgeen in heel
wat programmapunten tot uitdrukking
komt.
Dit verschijnsel komt meer voor. In
de sociale verzekeringswetten, de be
lastingwetgeving, enz. wordt steeds op
de massa gemikt en vaak wordt ver
zuimd afdoende maatregelen voor te
stellen om misbruik tegen te gaan, uit
vrees impopulair te worden.
Neem het subsidiebeleid voor wo
ningen. De minst-draagkrachtigen ge
nieten niet alleen volledige sociale
verzekeringsbescherming, ze worden
door de belastingsdienst ook het laagst
aangeslagen en ze ontvangen de hoog
ste rijkspremies. Op deze wijze wordt
iedere ambitie om vooruit te komen in
de maatschappij en daaraan leiding te
geven, in de kiem zesmoord.
Is het verwonderliik dat men bij eer
kwakkelende levensbeschouwing dan
nog slechts het belang als het belang
rijkste beschouwt en een midden-
standsnartij ooricht? Het komt mij
voor dat u ook behoort tot hen die op
de massa mikken en bang bent Impo
pulaire geluiden te laten horen. Ik
weiger me te laten rezeren door de
macht van de grote getallen.
MAASSLUIS Jac. Bakker
