Gehuwde priester draagt
openlijk de mis op
Commentaai
„Maarten Luther" (60 jaar)
voortaan mannenbond af
HISTORISCH MOMENT IN AMSTERDAM
Reactie bisschop is
opmerkelijk gematigd
Verschraalde gemeente
getuigt niet meer
Een woord voor vatidaag
Studenten
prefereren
specialisatie
Chr. gereformeerden
in redactie van
Theologia Reformata
Oosterhuis
21
27
BEROEPÏNGSWERK
Sultan Hamid
Bezinning en actie van mannen èn vrouwen
Richtlijnen voo t
oecumene
deze
krant
behoort
tot
Het Kwartet
Zo zijt gij dan geen vreemdelingen en bijwoners meer, meer mede
burgers der heiligen en huisgenoten Gods (Efeziërs 2 19).
Paulus vertelt de jonge christengemeente te Efeze uitvoerig van het
geluk, dat hen ten deel gevallen is. Zij leven niet meer „zonder hoop
en zonder God in de wereld". Zij zijn geen vreemdelingen meer,
neen zij zijn medeburgers geworden. Anders gezegd: zij horen er nu
ook bij.
Het moet voor de Efeziërs iets overweldigends geweest zijn. Alsof ze
een grote schat in ontvangst hadden genomen. Medeburgers der hei
ligen en huisgenoten Gods. Een grote schat, die Gods kinderen de
kracht geeft, om alles te weerstaan, pijn en tegenslagen, verdruk
king en vervolging.
Huisgenoten Gods. Ze horen er bij. Hoe hun leven ook reilt en
zeilt, hoe uitzichtloos alles ook kan zijn, zij hebben toekomst. Er is
geen reden meer om te wanhopen? Huisgenoten Gods hebben in
Hem een Vader, die zijn kinderen door alle moeilijkheden heen
naar huis brengt.
Wij lezen vandaag Psalm 29.
(Van een onzer redakteuren)
LEIDEN Met financiële steun
van het ministerie van sociale zaken
en volksgezondheid houdt de Neder
landse stichting van statistiek in drie
fazen een onderzoek onder Leidse
medische studenten naar hun be
roepskeuzemotivatie. Aanleiding is de
veronderstelling dat de belangstelling
van jonge artsen voor de huisartsen
praktijk zou dalen.
De resultaten van de eerste twee fa
zen van het onderzoek zijn nu be
kend. Aan het licht kwam ondermeer
dat de medische studenten de studie
voor hun kandidaatsexamen over het
algemeen weinig waarderen; deze
wordt te saai en te theoretisch be
vonden.
Het laagste maatschappelijk aanzien
zouden de artsen volgens de studen
ten toekennen aan de controlerend
geneesheer en de bedrijfsarts.
Volgens de studenten kent het pu
bliek het hoogste aanzien toe aan de
chirurg en de huisarts in het dorp.
De internist, door de artsen volgens
de studenten het hoogst gewaardeerd,
komt voor het publiek pas op de
vierde plaats na de huisarts in de
grote stad.
Het merendeel van de studenten
was het eens met de bewering dat de
arbeidstijd van de hiiisarts moet wor
den geregeld. Algemeen zag men de
ontwikkeling in de richting van een
grotere professionalisering van het
huisartsenberoep.
Over het beroep van specialist was
de mening: overzichtelijk, eenzijdig,
lange studieduur, oppervlakkig con
tact met patiënten.
MAANDAG 28 SEPTEMBER 197
WOERDEN De redactie van
"Theologia Reformata" is uitgebreid
met twee vertegenwoordigers van de
Christelijke Gereformeerde Kerken,
te weten dr. W. van 't Spijker en
prof. dr. W. H. Velema.
Tot nu toe bestond de redactie van
dit theologisch tijdschrift uitsluitend
uit theologen uit gereformeerde-
bondskring: dr. H. Bout, dr. C. Graaf
land, prof. dr. H. Jonker, prof. dr. S.
van der Linde en dr. H. Schroten.
Als redactiesecretaris fungeert ir. G.
B. Smit te Arnhem.
Het weer in Europa
licht bew.
mist
Innsbruck
iw. bew.
Kopenhagei
zw. bew.
Locarno
licht bew.
mist
Luxemburg licht bew.
Madrid
on bew.
Majorca
onbew.
mist
Nice
onbew.
onbew.
onbew.
licht bew.
Ziirich
mist
ïax. temp.
neersl
gisteren
21
0
24
0
20
0
21
0
12
0
12
0
21
0
21
0
22
0
20
0
28
0
17
0
24
0
27
0
25
0
15
0
20
0
(Van onze kerkredactie)
AMSTERDAM De Amsterdamse studentenparochie heeft ge
kozen voor het conflict met de bisschoppen. Gisteren heeft Huub
Oosterhuis, sinds 25 april gehuwd, een mis opgedragen. Dit ondanks
de duidelijke waarschuwing van het Nederlandse episcopaat, dat
een parochie die een gehuwde priester laat voorgaan in de eucha
ristieviering, zichzelf daardoor buiten de Rooms-Katholieke» Kerk
plaatst.
Bisschop Zwartkruis van Haarlem
heeft gisteren reeds verklaard, dat de
weg die de studentenecclesia nu ge
kozen heeft, voor hem onaanvaard
baar is en „dat daarom de betrokken
priesters niet meer onder zijn verant
woordelijkheid in ambtelijke bedie
ning werken".
De leiding van de Nederlandse pro
vincie der jezuceten beraadt zich nog
op haar reactie.
De kapel in het Sint-Ignatius-colle-
ge was overvol. Voordat Oosterhuis
zijn daad stelde, werd een verklaring
voorgelezen door Lambert Quant, lid
van het bestuur van de studentenpa
rochie. Daarin wordt gezegd dat de
studentenecclesia een centrum van
bezinning en actie wil proberen te
zijn, waar mensen mede vanuit het
evangelie geïnspireerd willen wor
den tot vrijheid en eigen verantwoor
delijkheid.
Bepaalde kerkelijke structuren zijn
daarbij een belemmering, maar, aldus
de verklaring, zij mogen bij de op
bouw van de gemeente niet langer
een rol spelen.
GEEN HEIL
„Wij stellen met nadruk dat bin
nenkerkelijke conflicten ons niet lan
ger in dit experiment mogen belem
meren. In een polemiek, zoals die nog
steeds gevoerd wordt over de kwestie
van het verplichte ambtscelibaat, zien
wij geen heil meer."
De Amsterdamse studentenparochie
accepteert zonder verdere discussie
gehuwde priesters als voorgangers in
prediking en eucharistie.
Na het voorlezen stond een priester
op, die scherp protesteerde. Hij
noemde het een schande dat een
kerkdienst werd misbruikt voor een
daad van openlijke ongehoorzaam
heid aan de bisschoppen. Hij liep
weg, gevolgd door enkele anderen.
Het bleek de in Duitsland werkzame
pastoor Hugo Bekkers te zijn, die
hier met vakantie was.
Vorige week was reeds een verkla
ring uitgereikt aan de kerkgangers,
waarin de koers van het bestuur van
de parochie werd aangekondigd. Men
kon erover stemmen. Van de 222 uit
gebrachte stemmen waren er negen
afwijzend.
Bisschop Zwartkruis heeft zijn „on
aanvaardbaar" verpakt in een zeer
gematigde verklaring, waarin hij be
gint met alle „vruchtbare initiatie
ven" van de studentenecclesia uit de
laatste jaren op te sommen, zoals ten
aanzien van de vernieuwing van de
liturgie, van de taal van het gebed en
van de kerkmuziek.
„Er is gezocht naar een levendige
evangelieverkondiging, die bevrijdend
en beimoedigend bleek voor velen. De
Pastores van deze ecclesia hebben
een groot aandeel gehad in het zoe
ken naar een nieuwe vorm van kerk-
beleving en daarmee van hun eigen
ambt."
BEROEP
„Terwille van de solidariteit binnen
de kerk" doet de Haarlemse bisschop
een dringend beroep op iedereen, „om
bij alle verschil van overtuiging of
inzicht alles te doen om een schade
lijke verharding van standpunten te
voorkomen."
Daarom verklaart hij zich bered,
„ook na de keuze, die door de Am
sterdamse studentenecclesia is ge
maakt, wegen te zoeken waardoor wij
met elkaar in contact blijven. Een
ieder die srelooft in de boodschap van
het evangelie, kan niet aanvaarden
dat een conflict zonder uitzicht is."
isclV
na
1M
ges
"yANDAAG begin in Amsterdam b ï0<
internationale congres van „krilzal
sche priesters" van Septuagint. rai
spectaculaire wyze heeft dit congr lal
de aandacht gekregen door de daa
die de Amsterdamse studentenpar^_
chie gisteren heeft gesteld.
Men kan zich van reformatorisch
kan verheugen over de stroomveÉy
snelling, waarin de bezinning op a
celibaatsplicht voor deze daad o#
vermydelyk zal komen.
Men kan zich ook verontrusten ov^
de wyze waarop het ongeduld zia
uit, de kerkelyke spelregels nil
langer in acht neemt en daardoi
onvermijdelijk het gezag aantaa
Ons inziens is dat een element, dj
de verontrusten van by voorbeel
het gereformeerde Waarheid en Eeire
heil en het rooms-katholiekc Cob#
frontatic verbindt. [Wa
Dan is het goed, zich-'een mans i
Hendrik de Cock te herinneren, d
ook openlijk het kerkelijk
uitdaagde door een verplichting i
het laten zingen van minstens f
gezang in de dienst te negeren.
In de ty'd van De Cock moest
daad van ongehoorzaamheid onveil
mjjdelyk tot een schisma leidei'
Dat er nu even zeker geen schisnj'
komt, is een van de merkwaardigi
symptomen van onze tyd. Desnictti
min zullen de verantwoordelijken j
de Rooms-Katholieke kerk
voor een zware vuurproef gestel
worden.
Wij wensen hen alle wijsheid toe, nifKl
het minst ook om te voorkome lei
dat de celibaatskwestie opnieuw i
katalysator wordt van de verniei in
wing en daardoor de aandacht c
leidt van zoveel belangrijker zake
De vièr Amsterdamse rooms-
katholieke studentenpastores
(van links naar rechts) Hans
Peters, Ton van der Stap, Huub
Oosterhuis (gehuwd) en Jan van
Kilsdonk, even voor het belang
rijke moment, dat Oosterhuis
ie mis zou opdragen. Zij hebben
verklaard alle consequenties van
de koers, die de studentenpa
rochie is ingeslagen, te zullen
janvaarden.
Biddag voor evangelisatie bepleit
(Van onze kerkredactie)
AMERSFOORT Als het gemeen
te-zijn verschraald is tot het luisteren
naar de preek op zondag en het ont
breekt aan werkelijk samen-leven.
Kruiswoord-puzzel
t
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1!
i 2
13
15
16
17
18
19
20
21'
23
24
25
26
28
29
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
«3
u
45
Horizontaal. 1. uitkomst, 10. vertragingsloe-
stel, 11. rivier in Italië, 12. volksnaam van de
kauw, 14. achting, 16. voorkomen, 17. plaats
in Gelderland. 19, bloeiwijze. 21. Oriënt Ex
presse (afk.), 22. woede. 24. kolenemmer.
26. kraam. 28. zangstem, 31. hijswerktuig,
33. bedeklbloeiende plant. 35. koning van
Basan, 37. kleur. 39. muzieknoot. 40. eiken
schors, 42. oevergewas. 44 inkrassing. 45.
tooi.
Verticaal. 2. voorvoegsel. 3. sportterm, 4.
plaats in Zweden, 5. scheik. clement, 6. pa
pegaai, 7. bijrivier van de Tiber, 8. hoog
bouwwerk. 9. pulemmertje, 13. gewoonte
recht (Ind.), 15. vernis. 18. insektenetend
zoogdier, 20. gebogen been, 23. leuk, 25.
mak, 27. zwak. 29. muzieknoot, 30. landbou
wer, 32. tocht, 34. ouderwets keldingstuk, 36
scheepstouw. 38 steensoort 41. karaat (afle.),
43. voorzetsel.
Oplossing vorige puzzel
Hor. 1. ra, 2. trede, 7. e.k. 9. firmant 12. lak,
13. met, 15. pet» 17. es, 18. karet, 20. R.O. 21.
Meen, 22. roede. 23. si, 24. genet 26. RL 27.
Eos, 28. nek. 29. las. 33. Tegelen, 37. si. 38.
Karei. 39. ba
Vert 1. re, 2. lip. 3. Rr 4 emmer. 5. da. 6.
ent 8. ka, 10. bastion. 11 verdrag. 12. Lesse,
13 manen. 14. Tcrek. 16. toets, 18. keg, 19.
tot 25. neger, 30. lek. 31. nel, 32. as, 34. ga,
35. le. 36. fa.
kan van een getuigende, een evange
liserende kerk geen sprake zijn. En
het ontbréékt de kerken veelal aan
waarachtig getuige-zijn.
Over deze benauwende zaak sprak
zaterdag ds. P. op den Velde uit Zie-
rikzee op de bondsdag van christelijk
gereformeerde mannenverenigingen,
die in Amersfoort werd gehouden.
En hij ging voort: we kunnen zeg
gen, dat we al te zeer de vulling met
de Heilige Geest missen, maar het
probleem ligt dieper. Het getuige-zijn
is weliswaar ook een opdracht van de
enkeling, maar toch primair een taak
van de gemeente: het individueel ge
tuigen moet gevoed worden vanuit de
gemeenschap der gelovigen.
De predikant signaleerde, dat het
ongeorganiseerde zowel als het geor
ganiseerde evangelisatiewerk in de
kerken vaak tot een „hobby" van in
dividuele gelovigen is geworden en in
vele gevallen bepaald niet meer een
zaak van de hele gemeente kan wor
den genoemd.
Hij zou er voor zijn, als naast de
bid- en dankdagen voor gewas en ar
beid ook een biddag uitgeschreven
zou worden voor het apostolaat. Als
het weer een echt samen-leven in de
gemeente zou gaan worden, dan kon
den er grote dingen gebeuren, zo zei
ds. Op den Velde.
Deze opdracht werd verder uitge
werkt door de tweede referent van
deze bondsdag, ds. J. C. Maris te
Bloemendaal. Hij sprak over en
tot aan de einden der aarde...", waar
bij hij met nadruk wees op de sterke
ontwikkeling binnen de zending in de
richting van ontwikkelingshulp. Wan
neer men evenwel zonder de verticale
dimensie zending gaat bedrijven,
komt men bij puur horizontal isme te
recht, zo zei hij.
Maar het gaat om gelovig, daad
werkelijk zending bedrijven, veraf en
dichtbij. Wat dat laatste betreft ves
tigde hij de aandacht op de vele gast
arbeiders die in ons land verkeren.
Het is de hoogste tijd dat het werk
onder deze mensen ter hand genomen
wordt. En wat wordt er bijvoorbeeld
langrijke taken voor de gemeente.
Ds. A. de Korte (69)
overleden
HENGELO (O.) s== Op 69-jarige
leeftijd is overleden ds. A- de Korte,
sinds 1966 emeritus-predikant van de
gereformeerde kerk van Hengelo.
Ds. De Korte werd pas op latere
leeftijd predikant, namelijk in 1952,
toen hij 51 jaar was. Zijn eerste
standplaats was Haaksbergen. Daarna
volgden Ooltgensplaat, Woldendorp
en ten slotte Hengelo, waar hij als
emeritus-predikant sinds 1969 geeste
lijk verzorger van het bejaardencen
trum Ten Anker was.
De begrafenis is woensdag 's mid
dags om drie uur op de Algemene
Begraafplaats te Ooltgensplaat, na
een rouwdienst in de gereformeerde
kerk aldaar, die om twee uur begint.
Ds. B. T. Haar Romeiiy
(88) overleden
GINNEKEN (N.B.) Op 88-jarige
leeftijd is overleden de hervormde
emeritus-predikant ds. B. ter Haar
Romeny A. Bzn., die in Ginneken
woonde. De begrafenis heeft vandaag
plaatsgevonden.
Ds. Ter Haar Romeny heeft dertig
jaar, namelijk van 1916 tot 1947 in
Ginneken gestaan en in die tijd heeft
hij veel functies van allerlei aard
vervuld, waaruit zijn veelzijdige be
langstelling bleek. Hij was o.a. be
trokken bij de liturgische beweging
en bij gemeente-opbouw, bestuurslid
van de Guustaaf Adolf vereniging en
van De Klokkenberg.
Een klein jaar is hij ook predikant
in Pematang Siantar in voormalig
Nederlands Indië geweest.
NED. HERV. KERK
Bedankt voor Utrecht: H. Jonger-
j den te Veenendaal.
GEREF. KERKEN
Beroepen le Nieuwolda-Woldendorp
(Gr.): mej. kand. E. van Krimpen te
Krimpen a. d. IJssel; te Rotterdam-
Delfshaven (vac. S. v. d. Veen): R.
Reitsma te Assen.
Bedankt voor Rotterdam-Pernis:
Th. ten Napel te Naaldwijk.
Emeritaat verleend aan: S. Eringa
te Den Haag-West.
GEREF. KERKEN (Vrijgem.)
Bedankt voor Abbotsford (Can.):
J. Geersing te Rouveen.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Rotterdam-west: W.
v. Sorge te Bennekom.
VRIJE EVANG. GEM.
Bedankt voor Utrecht: Q. v. d. Vrie 1
te Rotterdam-zuid.
DEN HAAG Sultan Hamid van
Pontianak in het voormalig Neder
lands Indië generaal-majoor van het
KNIL en adjudant in buitengewone
dienst van de Koningin gaf zater
dag in het Haagse congresgebouw van
zijn belangstelling blijk op de jaar
lijkse reünie van oud-officieren van
het KNIL, kolonel b.d. P. W. van
Schendel.
De reünisten kwamen ook uit de
V.S. Canada en Afrika. In een toe
spraak memoreerde generaal-majoor
b.d. Scholten de capitulatie van Japan,
de opheffing van het KNIL in 1950 en
het heldhaftig gedrag van de laatste
gouverneur-generaal, jhr Tjarda van
Starkenborch Stachhouwer, geduren
de zijn Japanse gevangenschap op
Formosa en in Mandsjoerije.
Van een onzer medewerkers)
AMSTERDAM De Neder
landse Bond „Maarten Luther"
heeft zaterdag op zijn algemene
vergadering zijn zestig-jarig be
staan herdacht. De voorzitter,
staatsraad M. Ruppert, stond in
zijn openingsrede stil bij de koers
die de bond sinds zijn oprichting
heeft gevaren.
In 1910 startte het Nederlands
Luthers Werkliedenverbond, maar dit
werd omgezet in een Nederlandse
Lutherse Bond voor christelijk-socia-
le actie, om na 1945 als Nederlandse
(mannen) Bond 'Maarten Luther'
voort te bestaan.
Thans, zo betoogde de heer Rup
pert, willen we ons losbreken uit het
kader van een gemakkelijk tot het
introverte neigende kerkelijke man
nenbond, en ons omvormen tot een
lutherse organisatie van mannen en
VTOuwen, die drie dingen wenst: zich
bezinnen op het lutherse belijden en
zijn plaats en funktie en betekenis in
de oecumene, stimuleren tot het trek
ken van de consequenties uit het
evangelie voor de samenleving, en
actie voeren wanneer de gerechtig
heid, de waarheid of de barmhartig
heid in het geding zijn.
Tijdens de vergadering toen het
ging om de plannen voor het komen
de jaar werkte de heer Ruppert
deze punten nog wat verder uit. Hij
dacht aan het in het leven roepen
van groepen mensen, die zich gaan
bezinnen op bv. de vragen van oorlog
en vrede, ontwikkelingshulp, of de
mocratisering, inspraak en medezeg
genschap.
De Amsterdamse hoogleraar dr. J.
P. Boendermaker hield een referaat
over 'Enkele kenmerken van het lu-
therannisme'. Hij vond de titel van zijn
referaat gevaarlijk, omdat het woord
lutheranisme een gevaarlijk woord is.
Het doet denken aan een ideologie,
aan een vastgeroeste zaak.
En als er iets is geweest wat Lu
ther niet heeft gewild, dan is het dat
er een -isme ontstond. Luther heeft
nooit gewild dat er een groep zou
zijn, die zich naar hem zou noemen.
Zelf begon de reformator een bewe
ging. een beweging waarvan hij niets
liever wilde dan dat ze bezig bleef.
Pastoraal
Dat er, zo betoogde de hoogleraar,
nog steeds een aparte lutherse kerk
is, is een pastorale zaak. Met elkaar
zijn we in een bepaalde kring opge
voed en in die kring willen we elkaar
vasthouden.
Maar behalve dat moment, is er
toch een aantal facetten te noemen,
die kenmerkend zijn voor onze kerk,
zo vervolgde de hoogleraar. Allereerst
is dat de liturgische beweging, de
grote aandacht in onze kerk voor het
vieren van de eredienst. En in die
eredienst leggen wij een bepaalde na
druk op de tegenwoordigheid van de
Heer.
Bovendien heeft die eredienst, en
het in onze kerk veelvuldig vieren
van het heilig avondmaal, bij ons de
vraag van de kindercommunie klem
mend aan de orde gesteld. Iets wat
ook kon gebeuren, omdat bij ons de
avondmaalsangst lang niet zo sterk
speelt als in andere kerken. Bij ons is
het avondmaal ook geen doodsmaal,
maar een bemoedigend spijs, die we
tot ons nemen tot het Rijk en de
Heer zelf komt.
Een tweede facet, waar het gaat om
de kenmerken, is de kerk. De organi
satie is bij ons nooit zo strak geweest.
Bij ons stond het Woord centraal, de
gehoorzaamheid aan de Schrift. Wij
wisten van Gods overmacht. Wij wis
ten dat door ons het Rijk Gods niet
nabij zou kunnen worden gebracht.
Maar, zo zei Prof. Boendermaker,
dit ontslaat ons niet van de plicht om
hard te werken in deze wereld. Im
mers, elk kind dat een beetje geluk
kiger kan leven is van belang in
Gods ogen.
HERZIEN
In onze dagen, zo besloot de hoog-
Zaterdag werd aan de Weerd-
singelfoostzijde nummer 31) in
Utrecht het nieuwe Yuoth for
Christ-kantoor geopend, waar
vrienden van deze bekende en
levende jeugd-evangeliesatiebe-
weging een kijkje konden ne
men.
Ze werden aangenaam bezigge
houden door het Amerikaanse
tienerteam (hier op de foto), dat
op hetogenblik in ons land
werkzaam is.
leraar ziin referaat, zien we dat
steeds meer 'specifieke' elementen uit
onze kerk door anderen worden over
genomen en verder worden uitge
werkt. Een gebeuren dat ons ver
heugt, maar dat ons voor de komende
tijd de taak oplegt onze eigen positie
temidden van de andere kerken te
herzien.
0e
de
ROME Onder de titel „Ged;
ten en ideeën voor de oecumeni;
dialoog" heeft het Vaticaanse sec
tariaat ter bevordering van de cl
telijke eenheid richtlijnen gepul
ceerd voor de interkerkelijke
tacten.
Het stuk bevat uitvoeringsbepalii
gen voor verschillende artikelen vi
het conciliedecreet over het oecun
nisme.
Uitdrukkelijk genoemd wore
o.m. artikel 4, waarin gezegd wo
dat alleen de Rooms-Katholi
Kerk „de totale rijkdom van de d ku
God geopenbaarde waarheid en
nademiddelen bezit" en artikel 9,
voor de niet-roomse geloofsgemec
schappen het begrip „gescheic de
broeders vastlegt. ge
De richtlijnen zijn ondertekei
door kardinaal Willebrands, het hoo
van het secretaratai van hte seci pj
zo
van het secretariaat voor de eenhei
en diens plaatsvervanger de Belj
sche pater Jerome Hamer.
In het Westen
veruit grootste prot.
chr. dagbladpers
ge
