Wat kost ons onze welvaart?
Zee biedt mensheid nog
onvermoede rijkdommen
Verlies Nederlandse
volleybalploegen
Prof. dr. Max Euwe
president FIDE
Denemarken en
EEG deden snel
zaken in Brussel
Politieman van
rechtsvervolging
ontslagen
Faemino: alleen
voor Belgen
Kwartfinalisten
van EC-hockey
Jaarvergadering
AR-bestuurders
in Waddinxveen
EC-VOETBAL
'O
WOENSDAG 23 SEPTEMBER 1970
Belangrijk terrein ligt voor de eeononiie braak
„Ongepritfsde schaarste" is het proefschrift waarop het a.r. Tweede-
Kamerlid B. Goudzwaard op 10 september jl. te Rotterdam promo
veerde. Een handelseditie is uitgegeven door Van Stockum te Den Haag
17.80).
Het boek wordt in bijgaand artikel besproken door prof. dr. W. Albeda,
die sociaal-economisch beleid doceert aan de Economische Hogeschool
te Rotterdam.
DOOR verschillende oorzaken komt steeds sterker de verontrusting naar voren over de
negatieve kanten van onze economische groei. Terwijl een vorige generatie nog zo bezeten
was door de problematiek van de tekorten in de materiële sfeerdat economische groei een
zaak was waarvoor alles (of althans veel) zou moeten wijkenligt dit nu anders.
Steeds luider klinken de stemmen van degenendie wel eens willen weten wat ons onze wel
vaart ons eigenlijk kost aan niet op geld tvaardeerbare offers. Als reactie hierop komen de
wetten, die lucht- en waterverontreiniging zullen moeten tegengaan en voorkomen. Maar eert
debat woedt voort, ivaarbij alle wapenen worden gebruikt.
Enigszins terzijde van het strijdgewoel, schijnbaar,
ligt het boek van dr. Goudzwaard. Schijnbaar, want in
werkelijkheid poogt Goudzwaard dezq problematiek te
plaatsen in het kader van de economische wetenschap
en van de economische politiek.
Zijn probleemstelling is nl.: Kan de economie inzicht
geven in de „verstoofde parallellie tussen welstands- en
welvaartsgroei"? Is het niet zo, vraagt Goudzwaard, dat
de economie door zich te beperken tot de „markt" en de
verschijnselen welke daar een rol spelen het zich onmo
gelijk maakt dit inzicht te verwerven?
Zou een verbreding van het werkterrein der economie,
of anders gezegd, een andere visie op de taak van de
economie niet mogelijkheden geven om door een betere
theoretische aanpak van deze vraagstukken ook de eco
nomische politiek betere impulsen te verstrekken?
Goudzwaard realiseert zich daarbij, dat het gevaar
dreigt, dat zo politieke vooroordelen in de economie
worden binnengesmokkeld. Dat wil hij absoluut niet.
Een theorie, die opgezet wordt om vooraf ingenomen
politieke stellingen te verdedigen, is die naam niet
waard.
Maar hij wil geen neutrale economie. Principieel kiest
hij voor een ander uitgangspunt. Hij ziet economisch
handelen, één kant van het gehele menselijk handelen,
als een beantwoorden aan een opdracht, die God aan de
mens heeft geschonken. Die opdracht houdt dan voor
hem in „het mandaat om al de schaarse natuurlijke
gegevenheden in deze schepping als een goed rent
meester te benutten en te beheren".
Daarmee spreekt hij zich al direct uit voor een ver
breding van het werkterrein der economie. Er is meer
schaarste, dan die welke een rol speelt bij marktpro
cessen. De economie kan er niet onderuit zich te ver
breden.
Een pretentieus uitgangspunt, zou men kunnen zeggen.
Goudzwaard zal antwoorden, dat hij met minder niet
kan en mag volstaan. Er ligt een opdracht. Bij het niet
vervullen daarvan verkwijnt het leven.
Te eng
Als Goudzwaard dan eens de economie doorwandelt
om te zien, hoe men daar met de „ongeprijsde schaarste"
heeft omgesprongen, komen er veel zaken aan de orde
die de vakman veel, en de „leek' weinig zeggen. Belang
rijk is, dat Goudzwaard vaststelt, dat de economie een
aantal zaken en een aantal effecten van het menselijk
aandelen eenvoudig als gegeven aanvaardt.
De economie spreekt zich niet uit over de „natuur"
de natuurlijke omstandigheden en kan zich daarom
I npeilijk rekenschap geven van lucht- en waterveront-
reiniging, die het gevolg zijn van het economisch proces.
Hij stelt;-" „die voor de economie als „gegeven" vast-
staande zaken zijn zó geselecteerd, dat voor deze weten
schap de marktprocessen overblijven".
Maar daarmede is een belangrijk terrein braak komen
te liggen, al stelt hij direct, dat de economisten zich niet
altijd zo strikt gehouden hebben aan deze regel, dat de
verschijnselen buiten de markt geheel in het vergeet
boek zouden raken.
Goudzwaard wijdt aandacht aan de bekende studie
van Mishan over de sociale kosten der economische
groei. Mishan heeft met klem van redenen betoogd, dat
welvaart en welzijn niet met elkaar behoeven samen te
hangen.
Hij ziet met name een botsing tussen „commerciële en
buitencommerciële aanspraken bij de aanwending van
produktiemiddelen (hij vreest, dat als men in ons econo
misch stelsel te kiezen heeft tussen een aanwending van
produktiemiddelen als middel om meer geld te verdienen
en als middel om de leefbaarheid te vergroten de eerste
mogelijkheid doorgaans zal winnen).
Het is niet zo verwonderlijk, dat de schrijver daarna
komt op de discussie over het thema: kapitalisme/
socialisme. Men heeft het kapitalisme wel verweten, dat
het bij uitstek de economie is van de „onbetaalde kos
ten".
De particuliere ondernemer wentelt altijd een deel
van zijn kosten (de aantasting van het milieu in de
vorm van vuil, stank en lawaai) af op de omgeving,
zonder daarvoor te betalen.
Bredere economie
Zoals Goudszwaard al in het begin stelt, wil hij een
bredere taakopvatting der economie. Hij ziet hierin mo
gelijkheden van tweeërlei aard.
In de eerste plaats wordt de theoretische economie
verrijkt door het erin betrekken van de effecten, die
buiten de markt om spelen. j
In de tweede plaats ziet hij de mogelijkheden, dat
door het verbreden van het werkterrein der economie,
deze een betere aansluiting krijgt bij de wezenlijke
keuze-problemen, waarvoor deze tijd ons stelt
Vanuit die laatste gezichtshoek wordt dan de Neder
landse wetgeving, zoals die thans voor ons ligt (binnen
kort komt de Wet op de luchtverontreiniging, en een
Wet op de verontreiniging van oppervlaktewateren is
reeds verschenen) bezien.
Er is reden, zegt Goudzwaard, de zorg voor het levens
milieu aan te merken als een afzonderlijke doelstelling
van het Nederlandse overheidsbeleid.
De vraag is nu, in hoeverre de economische weten
schap bij het nastreven van deze doelstelling een rol
kan spelen. Voorzover zij alleen de marktprocessen ana
lyseert, is die rol uiteraard gering. Een „bredere" eco
nomie zou een drietal wegen kunnen inslaan.
J De berekening van het cijfer voor het nationaal
inkomen zou gecorrigeerd moeten worden voor de
Dr. B. Goudzwaard
door de samenleving ondervonden, niet via de markt ge
realiseerde lasten.
Zo'n gecorrigeerd cijfer zou een beter beeld geven van
onze werkelijke welvaartsontwikkeling dan het huidige,
dat slechts rekening houdt met op markten gerealiseerde
waarden, zonder schadelijke (of positieve) neveneffecten
in rekening te brengen.
2 Men zou moeten pogen de doelstelling zuinig
omspringen met onze natuurlijke hulpbronnen
in te passen als onderdeel bij de reeds bestaande doel
stellingen van werkgelegenheid en economische groei
op langere termijn.
Sommige bedrijfstakken zijn voor hun werkgelegen
heid op langere termijn rechtstreeks op de aanwezigheid
van bepaalde algemene gebruiksgoederen aangewezen
en zullen in de toekomst niet of nauwelijks meer over
substituten kunnen beschikken.
In de economische politiek zou Goudzwaard een
aantal „tolerantiegrenzen" willen zien opgenomen,
die betrekking hebben op de maximaal toelaatbare ver
nietiging van flora en fauna en de maximale uitputting
van natuurlijke hulpbronnen.
Zodoende krijgt men een aanduiding van de grenzen,
waarbinnen naar het oordeel van de overheid het eco
nomisch produktie- en consumptieproces zich moet vol
trekken.
Instrumenten
Tenslotte komen dan de instrumenten aan de orde,
welke de overheid kan hanteren om haar taak t.a.v. de
„ongeprijsde schaarste" te vervullen. Goudzwaard ziet
er vier:
1. Het verwijderen van het schadelijk neveneffect der
produktie.
De overheid kan voorschriften geven waaraan pro
duktiemiddelen (maar ook consumptiegoederen) moeten
voldoen. Ze kan de binnensteden voor auto's sluiten en
het lozen van schadelijke afval van fabrieken verbieden
of aan voorwaarden binden. Ze kan de hogere kosten
welke de ondernemers daarmede op zich nemen com
penseren, of ze juist aan die ondernemers opleggen (wie
vervuilt, betaalt).
2. Men laat de geconstateerde effecten bestaan, maar
degene die het veroorzaakt moet de benadeelde partij
compenseren.
Men kan zich denken dat aan de veroorzaker van ver
vuiling een heffing wordt opgelegd waaruit de bena
deelden worden gesubsidieerd.
3. Men kan trachten de effecten te neutraliseren.
Hier blijft het verschijnsel zelf bestaan, maar door
bepaalde maatregelen worden betroeffenen beschermd
(isolatiematerialen, filters e.d.).
4. De overheid vangt de ondervonden bezwaren op door
nieuwe mogelijkheden in het leven te roepen.
Zo kan ze op verkeersopstoppingen reageren door
nieuwe wegen aan te leggen, ze kan, om luchtveront
reiniging op te vangen, bos aanplanten, het water reini
gen door zuiveringsinstallaties e.d. Hieronder valt ook
het door Mishan aangeprezen middelen van de „geschei
den faciliteiten": zo kan men scherper het wonen en het
verkeer van elkaar afgescheiden door een verstandige
planologie.
Voor en tegen
Tenslotte pleit Goudzwaard ervoor om in de econo
mische politiek de niet-geprijsde schaarste tot haar
recht te laten komen, door de „nettomethode".
Hiermee bedoelt hij, dat bijvoorbeeld bij de over
weging of een nieuwe industrievestiging gewenst is,
niet slechts wordt nagegaan welke de invloed is van het
nieuwe bedrijf op de meetbare economische indicatoren,
zoals economische groei, werkgelegenheid, inkomens
verdeling. Daarnaast zou nagegaan moeten worden of
door de nieuwe vestiging aanvaardbaarheidsgrenzen
voor lucht- en waterverontreiniging niet worden over
schreden.
Men kan dan nagaan of de voordelen der nieuwe
vestiging opwegen tegen de nadelen, of mogelijk de
kosten gemaakt om de extra milieuverontreiniging tegen
te gaan, opwegen tegen de extra opbrengsten door de
vestiging. Ook andere moeilijk meetbare factoren als
toenemende verkeersdrukte, verslechterend woonkli
maat e.d. zouden hierbij in aanmerking moeten komen.
Het is moeilijk in een kort krante-artikel de inhoud
van een wetenschappelijk proefschrift werkelijk recht
te doen. Ik meen echter wel een indruk te hebben kun
nen geven van de betekenis van Goudzwaards studie.
Die betekenis ligt zowel op het terrein van de econo
mische theorie, waar het zeer fundamentele vraagstuk
naar voren komt van de grenzen van die theorie, als op
dat van de theorie en praktijk der economische politiek.
Het siert de jonge doctor, dat hij zo duidelijk naar de
diepte heeft willen afsteken en niet bezweken is voor
de verleiding zijn onderwerp geheel te kiezen in de
economisch-politieke sfeer, waarin hij zo duidelijk
thuis is.
Zijn studie doet het beste hopen voor zijn komende
werk aan de nieuwe faculteit in Toronto, waar hij de
opgave krijgt zijn idealen ten aanzien van de weten
schapsbeoefening waar te maken.
W. ALBEDA
BRUSSEL De EEG en Denemar
ken die gisterochtend in Brussel voor
het eerst rond de tafel zaten om offi
cieel over de Deense toetreding tot de
gemeenschap te onderhandelen heb
ben een record gevestigd. Binnen
tweeëneenhalf uur was het gesprek
rond en het over een aantal zaken
snel eens.
„Dit was de best voorbereide bij
eenkomst die ik tot nu toe heb mee
gemaakt", aldus de Nederlandse
staatssecretaris van buitenlandse za
ken De Koster.
De Denen lieten weten dat bij de
toetreding tot de EEG hun land nau
welijks een overgangsperiode nodig
heeft. Het wil zo'n periode accepteren
maar dan liefst zo kort mogelijk.
Evenals de Ieren maandag, hebben de
Denen meegedeeld dat de overgangs
periode voor zowel industrie produk-
ten als landbouw produkten even
lang moet duren.
DEN HAAG De Haagse Recht
bank heeft gistermorgen de 22-jarige
agent van de Rijswijkse gemeentepo
litie T. van H. ontslagen van rechts
vervolging. De agent achtervolgde op
16 mei in zijp auto op de Generaal
Spoorlaan te Rijswijk een autobe
stuurder, die naar hij vermoedde de
maximum snelheid overtrad. De
agent reed zonder zwaailicht en sire
ne met een snelheid van tenminste 80
km. Hoewel het verkeerslicht op
groen stond, stapte een meisje (11)
toch op de zebra waardoor zij werd
aangeredenen gewond,
agent bezig was in de uitoefening van
De rechtbank overwoog dat de
een hem opgedragen taak en daarbij
niet buiten de grenzen van de rede
lijkheid was gegaan. De kantonrech
ter had in eerste instantie de agent
veroordeeld tot ƒ100 boete. De offi
cier van justitie had twee weken ge
leden eveneens ontslag van rechts
vervolging gevraagd.
PARIJS - De Italiaanse renners in
dienst van het extra sportieve (Ita
liaanse) merk Faemino hebben een
voor hen minder leuke mededeling
gekregen. Zij dienen namelijk op
korte termijn naar een andere
werkkring uit te zien, aangezien Ed
dy Merckx, kopman van Faemino, zijn
contract slechts heeft willen verlen
gen onder voorwaarde dat de fa-
bricksplocg uit louter Belgen zou be
staan. Nu reeds staat vast dat de
sterke Herman van Springe! Merckx'
„luitenant" zal zijn in het komende
seizoen.
(Door Dick Ringlever)
DEN HAAG Van water al
leen kan de mens niet leven,
zegt de volksmond. Maar de
wetenschap denkt daar anders
over. Die zegt zonder reserve:
de zee biedt onbegrensde moge
lijkheden. Niet alleen voor héT
wekelijks vismenu en het zout
in de maaltijd, óók en vooral
voor de grondstoffenvoorzie-
ning, waarvan de industrie en
dus ook de mens dagelijks moet
leven.
De praktijk heelt er al iets van
aangetoond, het feit, dat vorig jaar
al 17 procent van de aardolieproduk-
tie en 12 procent van de wereldbe
hoefte aan zwavel uit zee werd ge
wonnen, spreekt duidelijke taal. En
dat is dan nog maar één voorbeeld,
want ook de winnintr van broom en
magnesium (belangrijk voor vlieg
tuig- en auto-industrie) laat aan
sprekende cijfers zien. Om dan nog
maar niet te praten over de tinpro-
duktie, die een Nederlands bedrijf
jarenlang wercldbekendheid gaf.
En, zegt de wetenschap, in casu de
oceanografie, er gelijk bij: dit is nog
maar een begin, een aarzelende eer
ste stap naar het duister van het
koele onbekende, naar een wereld,
waarvan de mensheid nog maar
weinig weet. Dat er tot nu toe al 60
belangrijke elementen in het zeewa
ter zijn aangetroffen, doet zij met de
bescheidenheid de wetenschap eigen,
af met de mededeling, dat van al die
mineralen er maar enkele zijn, die
in toereikende concentraties voorko
men om eventueel geëxploiteerd te
worden. Maar publicaties van ge
leerden wijzen er toch wel op, dat
vooral in zgn. aardknollen, die o.m.
in de Rode Zee en de wateren rond
Japan en Indonesië zijn ontdekt,
hoeveelheden berium, broom, ijzer,
mangaan, zink, koper, nikkel en ko
balt zijn aangetroffen, die de stout
ste verwachtingen overtreffen. De
omvang van de voorraden is dan
wel niet exact vast te stellen, maar
vast staat wel, dat het hier als
men ze in tonn en wiluitdrukken
om astronomische getallen gaat.
Er is echter één groot maar: hoe
moeten al die rijkdommen naar
boven worden gehaald? Waar de
techniek nog geen exploitatieborin
gen boven 190 meter diepte toelaat,
lijken de voorraden, die vrijwel alle
op grote diepte voorkomen, voorals
nog niet of nauwelijks te kunnen
worden gebruikt.
Bundeling
Maar dat het er in de niet meer zo
verre toekomst wél van zal komen,
daarvan is de wetenschap overtuigd.
In ieder geval gaan 1.250 specialisten
op het gebied van diepzeeonderzoek
uit alle delen van de wereld er van
10 tot 15 november in Düsseldorf tij
dens het Interocean '70-congres
diepgaand over praten. En het is de
Nederlandse schout-bij-nacht, ir. W.
Langeraar, hoofd van de hydrogra
fische dienst van de Koninklijke
Marine, die de openingstoespraak zal
houden. Doel van dat congres is een
vooral Europese bundeling tot
stand te brengen in het onderzoek
en in de industriële produktie, waar
uit uiteindelijk de apparatuur moet
komen, die diepzeeonderzoek moge
lijk maakt.
Overbevissing
Overigens vormen die rijke mine
ralen in de zee niet het enige onder
werp van studie op het congres. Ook
de voedselreserves van het water
komen er aan de orde, want ook op
dit terrein biedt zeewater, zegt de
wetenschap, nog grote mogelijkhe
den.
Ir. Langeraar: „er wordt nu wel
allerwege gesuggereerd, dat de zee
overbevist zou zijn, maar als dat al
waar is, geldt dat alleen maar voor
de bekende visgebieden, het water
in de niet al.te diepe zeeën, zoals de
Noordzee. Verdei*weg, in dieper wa
ter, liggen veel meer kansen. Van
overbevissing van de wereldzeeën is
nog geen sprake. Het feit, dat de
opbrengst van de laatste 20 jaar ver
drievoudigd is (van 20 tot 60 miljoen
ton) spreekt daarover duidelijke
taal. Het gaat er alleen maar om: is
het met de huidige stand van de
techniek mogelijk daarvan gebruik
te maken. Ik heb sterk de indruk,
dat we nu nog in het stadium zijn,
waarin we piet de veeteelt 10.000
jaar geleden nog waren: toen we
nog achter de kudde aanjoegen. Be
tere kennis van de migratie van de
vis zal ons een viervoudige op
brengst kunnen leveren, zonder dat
we de voorraad opteren. Dat is ook
de reden, waarom ik nog niet de
alarmbel wil luiden voor waterver
vuiling. Dat alarm zal pas kunnen
worden gegeven als de jaarlijkse
stijging in de vangsten gaat afne
men."
Vervuiling
De schout-bij-nacht moet echter
toegeven, dat die vervuiling van het
zeewater elk jaar toeneemt. Zelfs in
de vis is al het gevaarlijke DDT aan
getroffen. En niét voor niets waar
schuwden de onderzoekers uit lan
den, die aan de Oostzee grenzen nog
onlangs dat het water van deze zee
zo snel vervuilt, dat men met de
visserij het beste eerst dertig jaar
kon wachten: pas dan zou er weer
werkelijk gezonde vis naar boven
kunnen worden gehaald.
„Natuurlijk, directe maatregelen
zijn broodnodig, maar dat neemt
niet weg, dat er nog vele en grote
watergebieden zijn, waar nog wel
goede vis kan worden opgehaald. De
wereldzeeën beslaan ten slotte bijna
viervijfde van het totale aardopper
vlak." Ir. Langeraar denkt daarbij
ook aan zeebanket, dat tot nu toe
vrij onbekend is: vis vooral, die op
grote diepte leeft.
KNMI
Over dat visserij-aspect zal in
Düsseldorf ook de Nederlandse prof.
dr. P. Korringa, directeur van het
rijksinstituut voor visserij-onderzoek
in IJmuiden spreken. Hij is trou
wens niet de enige Nederlandse we
tenschapsman, die er het woord zal
voeren.
De Nederlandse wetenschapswe
reld is o.a. ook vertegenwoordigd
door de heer W. D. Moens van het
KNMI in De Bilt, die iets zal gaan
vertellen over het optimaal gebruik
door de scheepvaart van gunstige
zeeroutes: routes, waarop rekening
wordt gehouden met weer en wind.
Al enkele jaren worden daarmee
ook door Nederlandse rederijen,
proeven genomen. En gebleken is
thans wel dat veel schepen ondanks
het feit, dat de afstanden vaak gro
ter zijn, sneller varen wanneer ze
gebruik maken van de adviezen van
instituten (De Bilt is daarbij ook in
geschakeld), die weten waar sterke
tegenwind of tegenstroom kan wor
den verwacht
Waarmee maar gezegd wil zijn.
dat de zee en studie ervan meer per
spectief biedt dan zo'n pakweg 25
jaar geleden nog werd voorzien. Het
buitenaardse mag dan nu in het
centrum van de belangstelling staan,
dé zeeën van onze eigen planeet ver
dienen, zeggen oceanografen, die
evenzeer. Want juist die zeeën zul
len op onze overvolle planeet in de
naaste toekomst van steeds groter
waarde blijken te worden.
BRUSSEL In poule 6 van het
toernooi om de Europabckcr te Brus
sel heeft Engeland gisteren een 2-0
overwinning op Denemarken behaald
en zich verzekerd van een plaats in
de kwartfinales, samen met poule
winnaar Nederland.
Het duurde tot. de 51ste minuut,
voordat Svehlik de score voor de En
gelsen opende. Het tweede doelpunt
viel in de 60ste minuut en werd ge
scoord door Whalley.
In poule D won Finland met 1-0
van Hongarije. In poule C werden
twee wedstrijden gespeeld. Frankrijk
werd poulewinnaar door een 1-0
overwinning op Ierland, en Tsjecho-
slowakije won met dezelfde cijfers
van Malta.
Samen met Frankrijk heeft ook
Spanje zich voor de volgende ronde
geplaatst.
De eindstanden zijn: nummers een cn
twee naar volgende ronde: Groep A: 1.
West-Dultsland 5, 2. Polen 4, 3. Wales 2, 4.
Italië l.
Groep B: 1. Nederland 7, 2. Engeland 6. 3.
Oostenrijk 3, 4. Rusland 3, 5. Denemarken
l.
Groep C: 1. Frankrijk 7, 2. Spanje 6. 3.
Ierland 5. 4. Tsjeehoslowaklje 2. 5. Malta 0.
Groep D": 1. België 8. 2. Finland 5, 3.
Zwitserland 5, 4. Schotland 2, 5. Hongarije
0.
Zwitserland speelt vandaag een be
slissingswedstrijd tegen Finland. De
winnaar komt uit tegen Frankrijk.
Morgen speelt Nederland tegen Polen
en België tegen Spanje. West-Duits-
landkomt uit tegen Engeland.
WADDINXVEEN De Zuidhol
landse verenining van Anti-Revolu
tionaire gemeente- en provinciebe
stuurders houdt op zaterdag 3 okto
ber de jaarvergadering in het raad
huis van Waddinxveen. Tijdens de
vergadering, die om 10 uur 's och
tends begint, zal het lid van Ged.
Staten ir. N. Buijsert een verhande
ling houden over de ruimtelijke orde
ning. Na dit referaat wordt gelegen
heid tot discussie gegeven.
Er dienen ook enkele bestuursleden
te worden gekozen. De heren N. van
der Brugge, mr. H. H. Douma en P.
C. Elfferich zijn aftredend, maar heb
ben zich herkiesbaar gesteld. Verder
moet worden voorzien in de vakatu-
res H. Jorritsma en L. Los. In het
verbandsbestuur hebben de heren P.
C. Elfferich en T. Hopman zich op
nieuw verkiesbaar gesteld.
's Middags na de koffiemaaltijd zal
het gezelschap op uitnodiging van het
gemeentebestuur een excursie door
Waddinxveen maken.
SOFJA Het Nederlandse
damesvolleybalteam heeft dins
dag bij het tornooi om het we
reldkampioenschap in Sofia
haar eerste wedstrijd verloren.
Mexico won het duel met 30
via de setstanden 157 1614
1510. Behalve Mexico zijn ook
Tsjechoslowakije en Japan met
Nederland in groep b ingedeeld.
Het Nederlandse damesteam begon
voortreffelijk. Met gevarieerd aan-
valsspel werd een voorsprong van
50 opgebouwd, maar daarna was
het woord vrijwel uitsluitend aan de
Mexicaanse dames, die via 146 de
eerste set met 157 veroverden.
In de tweede set was het scorever-
loop vergelijkbaar, zij het dat de Ne
derlandse dames nu haar voorsprong
langer vasthielden. Pas bij 1414
kwam Mexico op gelijke hoogte en
weer ging Nederland door de knieën
nadat de voorsprong was verspeeld,
1614 voor Mexico. De derde set was
veel minder spannend. Mexico was
voortdurend aan de goede kant van de
score.
De Nederlandse herenploeg, die zijn
wedstrijden in Haskovo in Zuid-Oost-
Bulgarije goed was begonnen met
overwinningen op Venezuela en
Noord-Korea, heeft dinsdag verloren
van Frankrijk. Nederland won de
eerste twe esets, maar moest de vol
gende drie aan Frankrijk afstaan. De
setstanden bij Frankrijk Neder
land waren 1015, 1015, 1512,
15—13 en 15—7.
2-0 VOORSPRONG
De Nederlandse heren, die aantra
den in de opstelling Constandse -
Tinkhof - Trompetter - Kooien -
Lodder - De Vink, zetten de Fransen
in de eerste twee sets sterk onder
druk: 15—10 1510. Toen echter
stokte het ritme. Het team, dat een
serie zware wedstrijden achter de rug
heeft zonder een dag rust, kon in
conditioneel opzicht zijn tegenstander
niet meer bijhouden.
Coach Hidde van der Ploeg verving
in de derde set Joop Tinkhof door
Hans Valkenburg, maar de spelop-
bouw ging door deze wijziging niet
vooruit. De Blokkeerspeler kwam dan
ook in de vierde set weer binnen de
lijnen, terwijl zijn clubgenoot Jur-
riaan Kooien plaats maakte voor Wim
Hoeboer.
Maar de Nederlandse aanvalsma-
chine bleef gebreken vertonen en de
Fransen wisten herhaaldelijk het
blok te omzeilen, zodat de verdedi
ging het niet meer hield. Vooral in de
vijfde set was het krachtsverschil
duidelijk: de Fransen sloegen zich in
korte tijd naar 157, waarmee de
overwinning met 32 een feit was.
De wedstrijd had 2 uur en 9 minuten
geduurd.
De consequentie van de nederlaag
tegen Frankrijk is, dat het Neder
landse team de wedstrijd tegen
Roemenië moet winnen, om nog een
kans te behouden op verder spelen in
het tornooi om het wereldkampioen
schap.
De uitslagen: heren. Groep A: België
Italië 3—1. Bulgarije Iran 3—0,
Zuidslavlë Israël 3—0. Groep B: Honga
rije Brazilië 31, Tsjechoslowakije
Finland 3—0. Groep C: Frankrijk Neder
land 3—2, Roemenië Noord Korea 3—1,
Japan Venezuela 3—0. Groep D: Tunesië
Mongolië 32.
Dames. Groep A: Bulgarije Cuba 3—0.
Oost-Dultsland Mongolië 3—1. Groep B:
Mexico Nederland 3—0 05—7 16—14
15—10). Groep C: Noord-Korea Roemenië
30. Japan Tsjechoslowakije 30. Groep
D: Hongarije Brazilië 3—2, Rusland
Peru 3—0.
MONCHEN-GLADBACH 22/9 (anp) -
De Westduitse voetbalkampioen Bo-
russia Monohen-Gladbacb heeft zich
op eigen terrein als eerste geplaatst
voor de tweede ronde van het toer
nooi om de Europacup voor lands
kampioenen.
De Westduitsers versloegen Epa
Larnax (Cyrpus) met 10-0 bij een
ruststand van 5-0. De eerste wed
strijd (6-0 voor Borussia) werd vorige
week in Augsburg gespeeld.
De doelpunten in de wedstrijd van
gisteren werden gemaakt door Lau-
men (2x), Netzer, Wimmer, Koppel
(2x), Dietrich, Sielof (strafschop),
Vogts en Heynckes. Er waren 15.000
toeschouwers. Scheidsrechter was de
Tsjech Smejkal.
FC Zurich heeft zich geplaatst voor
de tweede ronde van het Europese
bekertoernooi van de bekerwinnaars.
Zurich won gisteravond in Sankt
Gallen de tweede wedstrijd tegen de
IJslandse vertegenwoordiger Akurey-
ri met 7-0 na een ruststand van 4-0.
FC Zurich had vorige week de eer
ste wedstrijd op eigen veld met 7-1
gewonnen. Naar deze tweede wed
strijd in Zwitserland kwamen slechts
2000 toeschouwers kijken.
SIEGEN - Prof. dr. Max Euwe is
gisteren in Siegen door het congres
van de FIDE met algemene stemmen
gekozen tot president van de Wereld
schaakbond.
De aftredende president van de
Fédération Internationale des
échecs, de Zweed Folke Rogard,
werd, eveneens met algemene stem
men, gekozen tot ere-president.
