Kamer is bezorgd over de
handhaving van het gezag
VEL
Vakbonden tegen
Gerzon-comité
Commentaar
Werd majoor om
politieke redenen
niet bevorderd?
Vakanties waren dit
jaar meer gespreid
Steun voor Samkcilden
Marine-actie afgekeurd
alles
goed
t en
wel
BELANGEN GESCHAAD
V ervuilers
van Rijn voor
de rechters
."DRAKfl
Zaak weer uitgesteld
Er va ringen ANWB-a la rmcen tra te
Uit de Haagse hof geplukt
Duitse jongens
met hasj op weg
naar Nederland
Verleiding
Geheim
Jl'
Provocatie
Mag ik op deze wijze mijn misnoe
gen uiten over het optreden van drie
politiemannen bij het Rotterdamse
Beursgebouw op zaterdagmiddag jl. Ik
was er zelf ooggetuige van.
Door het prachtige zomerweer zitten
vele jongelui op de trappen van het
Beursgebouw. Het is een gezellig
stadsbeeld. De toeristen en het koop-
publiek ondervinden van hen geen
hinder.
Plotseling komen twee agenten, die
de jongelui van de trappen wegsturen
en wel op een zeer arrogante manier.
Een jongeman die niet direct reageert
op het bevel, vraagt aan de agent:
.Waarom moet ik hier vandaan?"
De jongste agent met een portable
mobilofoon reageert met: „Luisteren
zal je" en duwt de jongen de trap af,
waarop de jongeman zegt: „Wilt u met
uw handen van mij afblijven".
Hierna wordt de jongeman door
twee agenten aan de haren trekkende
naar beneden geslagen terwijl hij
zichzelf probeert te verdedigen. Een
derde agent doet hem de handboeien
aan en zo wordt hij weggeleid naar
I het politiebureau.
Het toegesnelde publiek was hevig
verontwaardigd over het onrechtvaar-
dig optreden van deze politiemensen,
j Ik wil deze opmerking eraan toevoe
gen: de agenten provoceerden (niet de
jongelui) en wilden wraak nemen op
deze generatie die andere opvattingen
j heeft over onze maatschappij.
Ik veroordeel vernielzicht, rellen
e.d., maar de vrije meningsuiting van
de jongelui dient men te respecteren
(ook de politie). De politie mag zich
niet laten beïnvloeden door het uiter
lijk van deze jongelui. Integendeel,
men moet ze op een tactische manier
begeleiden.
Voorburg L. Frequin
Actie
U meldde dat in de Zuidafrikaanse
pers een actie zou worden gevoerd om
de pogingen tot toenadering tussen het
christelijk Instituut van ds. Beijers
Naudé en de Nederduits Gereformeer
de kerk bij voorbaat te doen misluk
ken.
„Het instituut wordt contact met .li
berale organisaties' en .subversieve'
krachten in het buitenland verweten".
De strekking van het bericht wettigt
de conclusie dat men twijfelt aan de
goede trouw bij deze acties.
Bij mijn verblijf in Zuid-Afrika
mocht ik de notulen ontvangen van
een geheime bespreking in 1969 in Ul-
venhout, waaraan ook ds. Beijers Nau
dé en prof. Verkuyl deelnamen. Deze
notulen, door prof. Verkuyl als „ge
heim" aangeduid, wijzen uit, dat toen
besloten werd te proberen contact te
toeken met zg. onafhankelijkheidsbe
wegingen in het zuidelijke deel van
Afrika.
Men dient te weten, dat deze bewe
gingen ten doel hebben met geweld
een omverwerping te bewerkstelligen.
Zo worden terroristen, geoefend in het
plaatsen van bommen, waardoor on
schuldige slachtoffers getroffen plegen
te worden, opgeleid. Het succes van
die bewegingen is tot nu toe nihil, om
dat ook de zwarte bevolkingsgroepen
»an hun activiteiten niet gediend zijn.
De persberichten in Zuid-Afrika zijn
dan ook niet zonder grond.'
Den Haag mr. L. van Heiningen
Een nieuwtje in Boedapest: een
bewaarschool in een zwembad.
De kinderen, vanaf twee jaar,
blijven hier de hele dag en krij
gen naast het gewone kleuter
schoolwerk twee uur zwemles.
Cholera in Israel
JERUZALEM In Jeruzalem zijn
gisteren vijf nieuwe gevallen van
cholera ontdekt. Hiermee is het to
taal aantal patiënten opgelopen tot
42. Een meisje is overleden aan de
ziekte. De epidemie beperkt 'zich in
Israël tot de omgeving van Jeruza
lem.
Russische functionarissen hebben
gisteren voor het eerst toegegeven
dat in de stad Astrakan aan de Wol-
ga „enkele personen" aan cholera
zijn overleden.
(Van onze paHementsredactie)
DEN HAAG In de Tweede Kamer is gisteren duidelijk bezorgd
heid uitgesproken over het onvoldoende handhaven van het gezag in
Amsterdam. Tijdens het debat over de nota van de regering over de
gebeurtenissen op de Dam is vooral kritiek uitgeoefend op het be
leid van B. en W. van de hoofdstad. De meerderheid van de frakties
was evenwel bereid het uitoefenen van het gezag verder aan burge
meester Samkalden toe te vertrouwen.
Met uitzondering van de heer
Harmsen was de Tweede Kamer ver
der unaniem in het veroordelen van
het optreden van het marineperso
neel op de Dam.
Het eigenmachtig ingrijpen werd af
gewezen, maar tegelijk noemde men
de oorzaak: het onvoldoende aanwe
zig zijn van het gezag.
Oorzaken
In het debat nam ook het natio
naal monument, waaromheen alles
zich afspeelde, een belangrijke plaats
in. Daarom wilde men de gezagscrisis
op de Dam niet zien als alleen een
Amsterdamse affaire. Minister Beer-
nink van binnenlandse zaken kon
hierover meedelen, dat hij juist over
de plaats van het monument met
burgemeester Samkalden had ge
sproken.
Ook over de mogelijke oorzaken
van de rellen in de hoofdstad is ge
sproken. Drs. P. J. Janssen (groep-
Aarden), drs. H. Wiebenga (psp) en
drs. E. C Visser (dem) vroegen om
een wetenschapelijk onderzoek naar
de achtergronden.
De Tweede Kamer nam ten slotte
de nota van de regering zonder hoof-
delijke stemming aan, nadat premier
De Jong had beloofd, dat de rege
ring de rechtsorde met alle haar ten
dienste staande middelen zal hand
haven.
Overigens wenste de premier geen
kritiek uit te oefenen op het beleid
van B. en W. in Amsterdam. Hij zei
dat in een goede democratie tole
rantie mogelijk is. Het gevaarlijkste
zijn de kleine doelbewuste groepen,
die zich laten gelden in een situatie
waarin de normen veranderen. Vaak
opereert men op de snede van 't mes.
Premier De Jong, gaf verder nog
een toelichting op een vroegere uit
lating, dat hij begrip zou hebben voor
het kraken van huizen. Geen ogen
blik heb ik de bedoeling gehad, ver
zekerde de premier gisteren, om de
eigendomsrechten aan te tasten.
Geen straf
Minister Polak van justitie deelde
mee, dat de twee motoragenten van
de Amsterdamse politie, die op de
eerste avond van de onlusten in Am
sterdam schoten losten, geen straf
krijgen. Het onderzoek heeft uitge
wezen, dat de positie van de agenten
inderdaad precair was, zodat het
schieten gerechtvaardigd was.
Ook minister Polak sprak over de
tolerantie, die kenmerkend is voor de
democratie. Maar hij liet er verder
geen misverstanden over bestaan: „te
genover plunderingen en misdaden
spreek ik geen woord van tolerantie".
Minister Den Toom van defensie
deelde tot verontwaardiging van drs.
Janssen mee, dat de mariniers, die
in 1967 huishielden in het Amster
damse Centraal Station geen straf
hadden gekregen. Reden: gebrek aan
bewijs. Daarom waren ze niet voor de
militaire rechter gedaagd en kregen
ze ook krijgstuchtelijk geen straf.
Reaktie van drs. Janssen: „Hoe is
het mogelijk. Voor de heilige groet-
plicht krijgt men acht maanden straf'.
Tolerantie
De grote tolerantie in Amsterdam
zat veel Kamerleden dwars. VVD-
fractieleider mr. Geertsema merkte
op, dat de tolerantie was ontaard in
een gezagsvacuüm. Hij betoogde ver
der, dat men in Wassenaar (de heer
Geertsema is burgemeester van deze
gemeente) met een incident had te
doen, terwijl in Amsterdam sprake is
van een probleem.
De heer Schakel (ar) had niet al
leen kritiek op Amsterdam, maar ook
op de regering, die te ver gaat met
haar begrip voor het beleid in de
hoofdstad. Het slaapverbod, zei de
heer Schakel, is te laat van kracht
geworden en de situatie op 24 augus
tus was volkomen onderschat. Men
had gerekend op een ludieke reactie
van de vriendelijke Damslapers en
liet zich door het geweld verrassen.
De ARP is bezorgd over de ont
wikkelingen in Amsterdam.
Drs. Den Uyl meende een groot
verschil tussen de ARP en de re
gering te bespeuren en eiste, dat dit
duidelijk aan het licht zou komen.
Maar premier De Jong antwoordde,
dat de regering het tijdstip van het
slaapverbod en de taxatie van het
situatie niet wilde beoordelen. Dat
was een zaak voor de Amsterdamse
raad.
Ds. H. Abma (sgp) waarschuwde
dat de overheid de chaos moet voor
komen. Naar aanleiding van het fes
tival in het Kralingaebos zei ds.
Abma, dat het erop lijkt, dat de
opium nu de echte godsdienst is ge
worden. Ook de KVP-er Kolfschoten
had kritiek, dat in Amsterdam de
situatie verkeer was beoordeeld en
er te laat was ingegrepen. Maar de
heer Kolfschoten had alle vertrou
wen in burgemeester Samkalden.
UTRECHT De in de De-
com samenwerkende werkne
mersorganisatie in de textielde-
tailhandel betreuren het dat het
zogeheten „actiecomité Veldhuy-
zen" de vakbondsactiviteiten
rondom het personeel van Ger-
zon-Bisschof-Lingeriehuis dreigt
te doorkruisen.
Zoals bekend liet de heer De Ruiter
aan dit' actiecomité weten, dat hij be
reid is een personeelscommissaris te
benoemen. Hij verzocht het comité
namen te noemen.
Geen garantie
De drie vakbonden menen dat door
dit gesprek de belangen van de be
trokken werknemers worden ge
schaad. De bonden hebben nu een
ont werp-afvloeiingsregel ing opge
steld. Ze zijn van mening, dat de
schriftelijke mededeling van de N.V.
Schroeder (de heer De Ruiter) aan
het personeel van Gerzon evenmin
een garantie biedt voor hun rechtspo
sitie als dat het geval was met de
overneming van de N.V. Schroeder en
Van Veen door de Centrumbank.
Op grond van hun ervaringen ver
langen de drie in de Decom verenigde
bonden waterdichte garanties, die via
het vrije overleg tot stand worden
gebracht. Dit overleg moet leiden tot
een regeling, waarin de noodzakelijke
zekerheden voor het personeel zijn
vastgelegd, zo meent de Decom.
Daarmee worden de belangen van het
personeel ook bij deelverkoop van
de onderneming gewaarborgd.
Hard aanpakken
Zij die de rel om de rel trappen
moeten keihard worden aangepakt, zo
stelde drs. H. M. Franssen van de
PvdA. Een goede handhaving van de
orde is kenmerkend voor de demo
cratie.
Drs. Janssen (groep-Aarden) vroeg
het eigenmachtig optredende marine
personeel streng te straffen. „Er zijn
ook mensen diep gegriefd, zei hij,
„omdat bij het nationale monument
met koppels is geranseld".
Drs. Visser stelde, dat we moeten
leren leven met het „gemeier", waar
over de CHU-voorzitter prof. Van
Hulst had gesproken. We zullen
moeizaam gestalte moeten geven aan
een nieuwe verdraagzame maat
schappij, aldus drs. Visser.
De heer M. Bakker van de CPN
Vindt dat het nationale monument
wordt onteerd wanneer een vertegen
woordiging van een concentratie
kampregiem (Soeharto) een krans zou
leggen. Het optreden van de marine
deed hem denken aan de Reichswehr
en aan „Das Militar", dat het wel
even zou opknappen.
In verband met de cholera, die
Europa bij scheutjes infiltreert,
worden de vliegtuigpassagiers
na aankomst te Parijs zorgvuldig
op inentingsdocumentatie onder
zocht.
BERGEN Dr. Jürgen Bernhold,
reder van de Hamburger Lloyd, zal
op dinsdag 27 oktober voor de recht
bank in het Duitse Kleef terecht
staan, omdat hy ervan wordt ver
dacht de Ryn te hebben bevuild.
Na intensief onderzoek is geble
ken dat in de periode van 1965 tot
1968 verschillende tankers die voeren
tussen de Caltex-raffinaderij in
Raumheim am Main en Rotterdam
verscheidene miljoenen afvalstoffen
in de Rijn hebben geloosd.
Naast dr. Bernhold zullen ook zijn
procuratiehouder, een scheepvaartin
specteur, tien kapiteins en een in
genieur van de Hamburgse Lloyd te
recht staan.
De betreffende kapiteins zouden
onder bedreiging van ontslag tot de
ze illegale lozing gedwongen zijn.
Duitse overheidsinstanties hebben ge
constateerd, dat in tenminste 26 ge
vallen de lading van de tankers werd
geloosd in de Rijn en enkele binnen
wateren.
de „harde" matras met
alle comfort van een „zachte"
UTRECHT Werd majoor Frans Uyen uit Rijswijk in 1965 om
politieke redenen niet bevorderd tot overste bij de luchtmacht? Over
deze vraag boog zich gisteren de centrale raad van beroep in Utrecht.
Maar het /.iet er naar uit, dat de
majoor nog lang kan wachten op een
gerechtelijke uitspraak want de raad
van beroep besloot de zaak opnieuw
te schorsen tot bij de minister van
defensie de beoordelingen over ma
joor Uyen zijn opgevraagd.
Majoor Uyen had altijd goede be
oordelingen gehad, behalve in het
jaar 1965 torn plotseling een zodanig
besluit uit de bus kwam dat bevorde
ring tot oversre onmogelijk werd.
Pleiter voor de majoor was de
Eindhovense advocaat mr. Cammel-
beek. Hij voerde aan dat de moei
lijkheden tussen de majoor en zijn
chef, overste Van der Vossen in 1965
zijn begonnen. In dat jaar was er een
bericht in de krant gekomen, dat ma
joor Uyen, die Md is van de PvdA, in
aanmerking zou komen voor staatsse
cretaris voor de luchmacht. Het ge
volg was, aldus mr. Cammelbeek, dat
overste Van der Vossen majoor Uyen
als niet meer bestaand beschouwde.
Mr. Cammelbeek voerde verder aan
dat de overste eens tegen de majoor
had gezegd: ,.lk ben een officier van
de oude stempel. Ik ben tegen het
lidmaatschap van een politieke partij
want men kan geen twee heren die
nen."
DEN HAAG Nu de specifieke
vakantiemaanden achter de rug
zijn en de ANWB-alarmcentrale
de balans over de afgelopen zo
mermaanden heeft opgemaakt,
heeft het hoofd van deze centra
le, mejuffrouw M. van Lennep,
de indruk, dat de vakanties iets
meer gespreid zijn geweest dan
in vorige jaren.
Ook op het ogenblik verstrekken
de gezamenlijke ANWB-kantoren nog
DE KRANT NAAR UW
VAKANTIE-ADRES
Dit kunt u UITSLUITEND opgeven met
de bon uit d« krant.
Telefonische opgaven kunnen NIET meer
worden aangenomen.
Het is altijd wat moeilijk uit te
leggen aan vreemdelingen, die wil
len weten waar de Koningin woont.
Het gebeurt nogal eens in de
Haagse straten dat het gevraagd
wordt en de mensen verwachten dan
zo ongeveer, dat je zult wijzen:
,,Daar om de hoek..."
Maar je moet een omstandig ver
haal doen: van Huis ten Bosch,
ginds even buiten de stad; van het
Paleisje op het Voorhout, Iwaar nie-
nand woont, maar dat toch ook wel
eens dienst doet; van het grote pa-
eis op de Amsterdamse Dam en dan
van Soestdijk, in het hart van Hol
land.
Nog moeizamer wordt het verkla
ren hoe bij paleis Soestdijk te ko
men. Maar elke gemiddelde Neder
lander weet het toch klaar te spelen.
En wie eenmaal in Soest of daar
omtrent is, zal geen enkele moeite
hebben voor ons wit paleis te ko
men.
Omdat de mens een ander aan
zichzelf afmeet, dachten wij in
Brussel dat het een eenvoudige zaak
zou zijn het Koninklijk paleis in
Laeken te vinden.
De hotelportier keek wat vreemd,
maar was een en al welwillendheid
op onze vraag: „Neem tramlijn 81 of
52, het beste is 81, komt er vlak bij!"
Aan de tramconducteur gevraagd
waar we uit moesten stappen voor
het koninklijk paleis.
Koninklijk paleis Nooit van ge
hoord....
Gelukkig torent de kathedraal van
Laeken hoog boven alles uit en stap
ten we een steenworp er van af uit.
Vlak daarna beginnen de bossen
en parken. Een mevrouw de weg ge
vraagd. In sappig Vlaams vertelde
ze met het optimisme de Vlaming
eigen, dat we de grote weg maar
moesten volgen en dan na drie hon
derd meter konden we het paleis
zien.
Paleissakvn
Na drie honderd meter zagen we
niets dan bomen een eindeloos hek
en lifters, die de langsrazende auto's
vergeefs tot stoppen trachtten te be
wegen.
Na zeshonderd meter niets anders.
Na negenhonderd meter idem. Of
het er twee- of drieduizend zijn ge
weest weet ik niet, maar het leek als
in de dagen van Hildebrandt: hoe
warm het was en hoe ver...
Eindelijk schildwachten met de
bekende afgemeten passen, het pa
leis-zonder standaard, want koning
Boudewijn was afwezig... drie minu-
en kijken... dat was het nu.
Eindeloos lag de terugweg, dan
lever vooruit! Ergens moest de door
burgers bewoonde Ivereld toch weer
beginnen...
Een riant huis van een der leden
der hofhouding, een muur waarach
ter orangerie en kassen oprezen
Dan... nauwelijks driehonderd meter
verder het vreemde sprookje van
het blinkend Atomium links en de
Pagode en het Chinese huis rechts...
Bankjes in de tuin van het Chine
se huis, waarin een museum van
wonderlijk porcelein is onderge
bracht, dat volgens het bordje elke
dag behalve des maandags open is,
maar desondanks gesloten was.
En we waren er niet op maandag.
Na de rust de tuin uit en ziet....
tien meter verder een vallei en in de
vallei... een tram... lijn 52....
Weer tien minuten later stapten
veons Brussels hotel weer binnen.
De portier vroeg belangstellend of
we het paleis gevonden hadden.
We vertelden van onze mars en de
nabijheid van lijn 52.
Hij was stomverbaasd, veront
schuldigde zich: „Ik ben er zelf nog
nooit geweest, men weet het dan
niet zo..."
zo'n vierhonderd reis- en kredietbrie
ven per dag, meer dan in dezelfde
maand van voorgaande jaren het ge
val was.
Uit de aanvragen is verder op te
maken, dat het speciaal de mensen
met de vrije beroepen zijn, die nog in
september op vakantie gaan, hetzelf
de verschijnsel dat ook in mei te con
stateren was.
Scandinavië
Ook had mejuffrouw Van Lennep
het idee, dat er een hausse geweest is
in het bezoek aan de Scandinavische
landen, hoewel zij uiteraard niet weet
om hoeveel mensen het gaat.
Ook leidt zij uit de werkzaamheden
en cijfers van de alarmcentrale af,
dat er het afgelopen vakantieseizoen
meer mensen naar Oostenrijk en
Zwitserland zijn geweest dan andere
jaren en minder naar Spanje.
Er zijn dit vakantieseizoen minder
auto's gerepatrieerd dan andere jaren
en er werden meer onderdelen nage
zonden. Dit zou kunnen wijzen op
minder pech, maar het zou ook kun
nen zijn, dat uitbreiding van het aan
tal dealers in Frankrijk en Spanje
daaraan debet is. Er zijn ongeveer
170 stoffelijke resten van overleden
vakantiegangers gerepatrieerd.
BABBERICH Gistermiddag zijn
i bij het grenskantoor te Babberich
door douaneambtenaren drie uit
j Duitsland afkomstige jongelui aange-
j houden, in leeftijd variërend van 18
I tot 22 jaar. Zij waren in het bezit van
een hoeveelheid hasjiesj ter waarde
I van ongeveer 1.000 gulden en van een
aantal stoot-, schiet- en slagwapens.
Er zou eindeloos aan de majoor zijn
gevraagd hoe en in welke mate hij
deelnam aan het politieke werk bin
nen de PvdA. „Ik zeg, het gaat de
minister geen bliksem aan wat mijn
cliënt doet aan politiek," aldus mr.
Cammelbeek.
Hij vervolgde: „Uyen reageerde op
een stel verkalkte ideeën van rechtse
officierskringen, mag hij misschien.
Als zij .ets beweren is het achteraf
altijd een ..grapje", maar als Uyen
iets zei dan wekte dat meteen irri
tatie.
„Nou, ik noem het geen grapje als
gezegd wordt dnor die officieren: „Als
Uyen staatssecretaris wordt dan
draaien we de geléide wapens gewoon
180 graden, dus naar Nederland in.
plaats van rvar OostrEuropa. Men
moet zich in legerkringen eens gaan
realiseren dat men geen staat in de
staat is," aldus mr. Cammelbeek.'
DE ERNST van de toestand in het
Nabije Oosten is onderstreept door
de Amerikaanse erkenning, dat
Egypte het bestand aan het Suez-
kanaal heeft geschonden.
Terwijl president Nixon langs diplo
matieke weg een eind tracht te
maken aan deze bijzonder gevaar
lijke ontwikkeling, gaat de bouw
van de raketbases gewoon door.
De vredesbesprekingen te New York
komen niet op gang, zolang de
bestandsschendingen voortduren.
Als gevolg daarvan dreigt het be
stand zelf abrupt te eindigen.
Alle optimistische verwachtingen ten
spüt wordt de indruk versterkt
dat Egypte de wapenstilstand
slechts wilde gebruiken om op on
gevaarlijke wijze militair voordeel
te behalen.
Dit is mogelijk geworden door Ame
rikaanse toezeggingen aan Israël
betreffende naleving van voor
waarden, waarvan instemming met
het bestand afhankelijk wa s ge
maakt.
Het ziet er niet naar uit, dat presi
dent Nixon in staat zal zijn, de
gevolgen van dc bestandsschendin
gen ongedaan te maken, nadat hij
ze geruime tijd heeft genegeerd.
In dat geval kan Israël opnieuw tot
de conclusie komen, dat het in de
steek is gelaten. De verleiding, het
recht in eigen hand te nemen
wordt dan ook met de dag groter.
In de auto waarmee ze naar Am
sterdam wilden was eveneens een
hoeveelheid pornografische lectuur,
en een aantal adressen en papieren
die volgens de Duitse politie van
groot belang waren.
DE SUGGESTIE van dc Noordviet-
namese delegatieleider, geheim
overleg te beginnen over een vre
desregeling voor Vietnam, is de
moeite van het overwegen waard.
Dat het initiatief zou moeten uit
gaan van Amerika behoeft op zich
zelf geen belemmering te vormen.
Het voornaamste is. dat een ge
sprek begint.
President Nixon heeft naar aanlei
ding van de ernstige ontwikkelin
gen in het Nabije Oosten verklaard,
de voorkeur te geven aan diploma
tiek overleg in alle stilte.
Het moet hem dan ook niet zwaar
vallen, in te gaan op de Noordviet-
namese suggestie vooral nu een
nieuwe onderhandelaar Amerika
gaat vertegenwoordigen.
Op bezwaren van Zuidvietnamese
zijde behoeft geheim overleg niet
te stranden, omdat bekend is, dat
Amerika volledig rekening houdt
met de wensen van Saigon.
Ook het excuus, dat de vertegen
woordiger van Hanoi toch geen
werkelijke onderhandelingen mag
voeren, gaat niet op. Een positief
resultaat hangt van beide partijen
De Amerikaanse onderhandelaar,
David Bruce, is voor zijn taak be
rekend. Ook zijn mogelijkheden
I zijn echter begrensd door het man
daat, dat Nixon hem wil geven.
