VERHAAL OVER INDONESIË BEGINT BIJ
DAT JONGETJE MET Z'N SPIJKER...
K
Bezoek van Soeharto
positief benaderen
Door de bijbel loopt
een dikke rode draad:
dienst aan de naaste
Unieke radiokerkdienst
vijf kerken Den Boseh
Geen religieuze oorlog
in Noord-Ierland
Hans Samsom met zes heel goede foto's terug
Een woord voor vandaag
Raad van Kerken:
Dr. Paardekooper
hoogleraar
in Leuven
BEROEPÏNGSWERK
ZATERDAG 5? AUGUSTUS 1970
- "En voorbijgaande zag Hij Levide zoon van Aljeus, bij het tolhuis
=ut€n'n J 2e'fe tot he™: VoIS Mij. En hij stond op en volgde
Hem (Marcus 2:14). Jezus, omringd door de schare, wandelt lanes
de zee, en Marcus vertelt, dat Hij lerende, onderwijzendewas. De
schare zal Zijn woorden wel gretig hebben ingedronken. Zij luislert
gespannen naar wat Jezus heeft te vertellen. Zij is aktief.
Tegenover deze aktieve schare staat Levi, de zoon van Aljeus Hij
behoort tot de passieven. Bij het tolhuis zittend; zal hij de menigte
hebben gadegeslagen en zo zijn gedachten over wat hij zag hebben
gehad. Hij gaat niet naar de schare toe om mee te luisteren.
Maar zie! Jezus-passeert Levien dan gaat er iets gebeuren. De
"ere zegt niet meer tot hem, dan: Volg Mij. 'En hij stond op en
volgde Hem". Levi vraagt niet: Waar gaat Gij heen? Hij zegt niet
Het spijt me, maar ik heb hier mijn taak hij stond op en volgde
Hem.. Van passief wordt Levi aktief
Zo doet de Here, Hij ziet om aan en zegt niet meer dan: Vole Mij.
Hij ontsteekt in ons een emir. dal ons aktief maakt. Van toeschou
wer worden we deelnemer.
We lezen vandaag: Psalm 22 vers 23 tot 32
We lézen morgen: Psalm 23 vers 1 tot 6.
UTRECHT In een verkla
ring roept het moderamen van
de Raad van Kerken in Neder
land de Nederlandse bevolking
op de mogelijkheden van verant-
woordelijkpolitiek overleg tussen
president Soeharto en de Neder
landse regering op positieve wij
ze tegemoet te treden. Gevraagd
wordt van harte mee te werken
aan een nieuwe vorm van samen
werking in een geest van verzoe
ning.
De Raad van Kerken ziet het be
zoek van president Soeharto als een
teken van wederzijds verlangen om
een nieuwe verhouding tussen het
Indonesische en Nederlandse volk
verder vorm te geven.
De Nederlandse kerken zijn gedu
rende de vorige perioden diep be
trokken geweest bij de verhouding
tussen de beide volken. Daarom wil
de raad nu uitspreken, dat hij het
uitbouwen van een nieuwe verhou
ding ziet als een onderdeel van het
zoeken naar gerechtigheid waartoe
het Evangelie oproept.
Voor de raad is het duidelijk, dat
dit moet gebeuren in wederzijdse ge
lijkwaardigheid en verantwoordelijk
heid. Dat betekent, dat Nederland
leert luisteren naar wat Indonesië aan
ons heeft te zeggen, bijvoorbeeld ten
aanzien van ons economisch beleid.
Anderzijds wil dat zeggen, dat op
„bescheiden, maar duidelijke wijze"
aandacht moet worden gevraagd bij
de Indonesische regering voor de
ernstige zorg, die in ons volk leeft
voor het lot van de vele politieke
gevangenen in Indonesië.
De Raad van Kerken meent echter,
dat zowel de Nederlandse regering
als het Nederlandse volk beschikt
over betere middelen om op te ko
men voor de gevangenen in Indone
sië dan middelen, die het bezoek van
president Soeharto hinderen of be
lasten.
BRUSSEL Dr. P. C. Paardekoo
per is per 1 oktober benoemd tot ge
woon hoogleraar in de Nederlandse
filologie aan de universiteit yan Leu
ven.
In het verleden is hij verscheidene
malen door de Belgische justitie tot
persona non grata verklaard vanwe
ge zijn „opruiende" redevoeringen.
Hij heeft echter verklaard zich als
buitenlander niet te zullen inlaten
met de binnenlandse politiek. Wel
houdt hij zich uitdrukkelijk het recht
voor in Nederland zijn mening te ver
kondigen over Belgische toestanden.
Een bekend beeld in Indonesië.
Een jongetje, hoeder van de
karbouw.
Door Riet Dienier)
ALPHEN a. d. RIJN Vijf
tienduizend keer het slui-
tertje ingedrukt, drieduizennd
foto's gemaakt, waarvan vijf
of zes goeie, maar dan ook
heel goeie...", vertelt fotograaf
Hans Samson (31) lachend.
Hij is nog maar kort terug van
een reis van drie maanden
door Indonesië, waar hij in op
dracht van de Nederlandse
Zendingsraad opnamen van
de verschillende godsdiensten,
zoals hindoeisme, boeddhisme,
islam, rotestantisme en rooms-
katholicisme heeft gemaakt.
In Bogor op Java wordt op het
ogenblik een nieuwe bijbeluitgave in
het Bahasa de taal, die nu in Indo
nesië wordt gebruikt gedrukt. Vol
gens de berekening van dit ogenblik
zal deze bijbel zeven gulden kosten.
Hans: „Dat is veel te duur, gezien
het feit dat niemand in Indonesië of
ficieel genoeg verdient om van te le
ven. De laagste ambtenaar van het
gouvernement verdient per maand
niet meer dan 17,- bijvoorbeeld.
Daarom moet de verkoopprijs straks
drie gulden worden en moet er uit
het westen vier gulden worden bijge
legd". Voor de eerste 500.000 exem
plaren betekent dat twee miljoen gul
den.
In eerste instantie voelt het Neder
lands Bijbel Genootschap zich daar
voor verantwoordelijk en om de
christenen in ons land warm voor de
ze zaak te maken moet er „reclame"
worden gemaakt door middel van
dia's, foto's en geluidsbanden. De
meeste opnamen komen terecht bij
Audio-visie, de fototheek van de Ne
derlandse Zendingsraad in Baarn,
waar ze voor zendingsavonden en
dergelijke gehuurd kunnen worden.
Damesbladen
Maar ook komen er illustraties van
deze reis in damesbladen als de Li-
belle en dergelijke en het maandblad
Avenue.
Samen met Ype - Schaaf, secretaris
binnenland van het NBG. is Hans
Samsom door Java, Noord- en Zuid-
Sumatra getrokken en toen Ype
weer terug moest, verder met Harry
van Dop, jeugdwerkleider in Maka-
sar, door Oost-Indonesië.
Ondertussen heeft hij ook „voor het
tokootje" van participanten in de Ne
derlandse Zendingsraad, zoals de her
vormde en gereformeerde zending en
de gereformeerde zendingsbond gefo
tografeerd.
Het is niet zijn eerste verre reis,
want in 1966 is hij vier maanden
naar Afrika geweest in opdracht van
de United Bible Society, „de moeder
van het NBG", in 1969 voor het Leger
des Heils en zichzelf naar Zuid-Ame-
rika en vorig jaar voor de Evange
lische Broedergemeente naar Suri
name.
Als Hans met beroepstrots zegt, dat
er bij al die opnamen zes goeie, maar
dan ook hele goeie., zijn, kun je er
wel van opaan, dat dat zo is. Tegen
een muur van zijn woonkamer staan
verschillende grote gekleurde „hele
goeie" gekleurde platen van de vorige
reizen. De bekende „moeder met
kind-opname" van de actie Kom over
de Brug in kleur, een plaat voor een
KLM-kalender en verschillende an
dere. Uit een koffertje komen tijdens
het gesprek zwart-wit foto's te voor
schijn, die stuk voor stuk juweeltjes
zijn.
Een onbewoonbaar verklaarde wo
ning de tuin komt uit op de Oude
Rijn heeft Hans in twee jaar tijd
voor het grootste deel zelf herschapen
tot een artistieke bedrijfs- en woon
ruimte vol oorspronkelijke ideeën.
Een cello in de hoek „ik houd
eindeloos veel van muziek" een
uitgebreide stereo-installatie, mooie
platenboeken, dat van de Wereld
godsdiensten bovenop. Op de antieke
tafel een grote schaal bonbons, naast
het handboek voor dè Amerikaanse
soldaat in Vietnam.
Vastbijten
Als succesvol fotograaf geniet Hans
in ons land bekendheid. „Soort foto
grafie?" „Bedrijfs- en reclame, maar
eigenlijk doe ik alles. *k Ben nergens
in gespecialiseerd. Dat maakt je arm.
Je moet werkelijk proberen alles te
doen. Ik kan me vastbijten in consu
mentenreclame, maar dat gaat je be
perken. Altijd als je mensen fotogra
feert is het interessant."
Hij staat bekend als door en door
geëngageerd. „Ik hoop niet. dat je
wat ik ga zeggen verzachtend weer
geeft en verwacht van mij ook maar
geen reclamepraatje voor de zen
ding", zo komt het gesprek op Indo
nesië, dat in verband met de komst
van Suharto sterk in de belangstel
ling staat.
Hans: „Het is logisch, dat de situa
tie beter lijkt dan in 1965, maar Indo
nesië heeft nu een schuld aan rij
ke landen, die niet zo kinderachtig is.
Chemische fabrieken hebben nu al
een schuld op hun rekening geboekt,
waar Indonesië in jaren niet meer
uitkomt.
Het is een totaal verziekt en cor
rupt land. Het is een verhaal, dat
begint bij het jongetje op straat, die
naast je auto komt bedelen en als je
hem geen 25 roepiah geeft, met een
spijker langs je auto krast. Doet hij
dat tien keer, dan heeft hij eten vool
zijn broertjes en zusjes.
Het eindigt bij de hoge militairen,
die een privé vliegtuigmaatschappij
hebben of een busonderneming en die
ervoor zorgen, dat van de zogenaam
de hulp uit het buitenland dertig pro
cent op de plaats van bestemming
komt....
Predikant
Dat verhaal kan ook weer beginnen
bij een predikant, die voor veertig
gulden in de maand met zijn hele ge
zin moet leven. Dat kan weer eindi
gen bij de hooggeplaatste ambtenaar,
die een keus heeft uit een rijke scha
kering van financiële bronnen. De
goede niet te na gesproken, die zijn
er gelukkig ook nog.
Dat gebeurt in een land, waar de
grootste massa niet genoeg verdient
om te kunnen leven en met leven
bedoel ik in leven blijven. Maar dat
is een hele goeie erfenis, want wij
vinden dat voor geld ook alles moge
lijk is...
De gegevens, die ik weet kloppen.
Denk nu niet, dat ik wat fel ben ge
worden.
Nee, er worden' geen mensen meer
vermoord, ze gaan achter de tralies,
maar ze weten vaak niet eens wat
communisme is. Ze hebben hun hand
opgehouden voor de god, die er wat
in deed.
Als je iets van Indonesië wilt be
grijpen, dan kan alles. Denk\ niet dat
ik zit te overdrijven. Ik kan daarom
ook niet begrijpen, dat hooggeplaatste
personen na een bezoek aan dat land
met de mededeling komen, dat het er
zogoed gaat."
..God wil gerechtigheid in deze we
reld. Dat betekent, dat mensen van
verschillende rassen, politiek, cultuur
samen gaan werken aan een echte
gemeenschap" is een vroegere uit
spraak van Hans. Hij heeft veel te
maken met de reden, dat hij zich zo
over de Indonesische en andere toe
standen „opwindt" zoals hij het zelf
noemt of zo „geëngageerd" is.
Hij vertelt iets over de achtergron
den. „Zo'n reis naar Indonesië draagt
veel bij aan je gewone werk hier. Je
weet waar je aan bezig bent. Je
wordt gedwongen na te denken over
wat je aan het doen bent.
Waar naar toe? De meeste onderne
mers zijn blind. Ze zien niet meer,
dat ze bezig zijn aan de totale ver
krachting van onze schepping. Ieder
bouwt babels, kleine, dikke, dunne, ho
ge, lange. Dat is scheppingsblindheid.
Dat je geen raad weet met je schep
ping. Dat je je verschuilt achter
woorden als verantwoordelijkheid en-
zo. Maar ga dan niet naar de kerk,
aanbid je brandkast.
Wat versta ik onder schepping?
Kijk, je wordt geboren, maakt een
ontwikkelingsfase door een leerfa
se tot je dood. Geloof zie ik als een
weten, dat je verantwoording moet
afleggen van het feit, dat je gescha
pen bent. Het weten dat je dood gaat,
is mijns inziens een van de belang
rijkste redenen voor de mensen om
zich bezig te houden met God of go
den.
Toen ik 23 jaar was, stierf mijn
vader onverwacht op 57-jarige leef
tijd, een gezonde man, ondernemer.
(We hebben een fijn gezin met tien
kinderen). Maar op dat moment werd
ik geconfronteerd met het feit, dat
het allemaal een korte grap is en dat
je niet je eigen gang kunt gaan. Dan
begint je eigen religie en zo ben ik
over deze zaken na gaan denken.
Twistpunten
Voor een nieuw leven moet het
christelijk geloof dat nog niets met
kerk te maken heeft de basis zijn.
Maar nu heeft uitgerekend dat chris
telijk geloof, dat je zo in de vrijheid
plaatst zich laten verleiden tot het
verknoeien van tijd met een lange
waslijst van twistpunten. Onderdeel
tjes uit dat geloof worden gemaakt
tot hoofdzaak.
Maar door de bijbel loopt een hele
dikke rode draad: de dienst aan de
naaste. Daar heb je geen gebouwen
voor nodig, geen bepaalde plaats, dat
kan overal. Wat ik zeg is eigenlijk
helemaal niets bijzonders, dat staat
allemaal in de bijbel"
In Hans z'n bijbel staan hele stuk
ken rood onderstreept.
Zo spreekt hij over het sociale pak
ket dat in de Jacobusbrief staat en in
Mattheus 25, waar staat in vers 34 en
verder: „Dan zal de Koning tot hen,
die aan zijn rechterhand zijn, zeggen:
Komt, gij gezegenden mijns Vader,
beërft het Koninkrijk dat u bereid is
van de grondlegging der wereld af.
Want ik heb honger geleden en gij
hebt Mij te eten gegeven, Ik heb
dorst geleden en gij hebt Mij te drin
ken gegeven, Ik ben een vreemdeling
geweest en gij hebt Mij gehuisvest,
naakt en gij hebt Mij gekleed, ziek
en gij hebt Mij bezocht; Ik ben in de
gevangenis geweest en gij zijt tot Mij
gekomen.
Dan zullen de rechtvaardigen Hem
antwoorden, zeggende (en wij geven
dat verkort weer) wanneer hebben
wij dat allemaal gedaan? En de Ko
ning zal hun antwoorden en zeggen:
Voorwaar, Ik zeg u, in zoverre gij dit
aan een van deze mijn minste broe
ders hebt gedaan, hebt gij het Mij
gedaan."
„Als we geïnteresseerd zijn in een
nieuw leven, hebben-we aan de bijbel
een geweldig voorbeeldenboek. Dan
Fotograaf Hans Samsom zelf
met Balinese schonen voor de
tempel.
ga je zoeken naar veranderingen
verbeteringen en vernieuwingen va
al dat dagelijks gedoe, in alles waari
je bent vastgeroest. Want je kunt d
regeringen wel zeggen wat er moe
worden verbeterd, maar je moet bij
jezelf beginnen, je afvragen wat del
waarden zijn volgens de bijbel enj
welke waarden zijn verziekt dooi
sleur. Als je dat doet dan kom je uij
de sleur. Dan wordt het leven een
feest!"
Gezamenlijk begin winterseizoen
(Van onze kerkredactie)
DEN BOSCH Hervormden,
gereformeerden, lutheranen,
doopsgezinden en remonstran
ten van Den Bosch openen mor
gen-met een gezamenlijke kerk
dienst hun winterseizoen.
Deze dienst, die twee uur zal duren
en aan alle kanten een experimenteel
karakter draagt, zal door het IKOR
via Hilversum 1 worden uitgezonden.
De vijf kerken zijn de laatste
maanden ettelijke malen bij elkaar
geweest om de mogelijkheden van
een hechte samenwerking te bespre
ken. Daarbij ging het niet meer al
leen om wat praktische voordelen aan
de rand van het kerkewerk. Het be
trof juist het hart van de zaak: de
zorg voor de gemeente in katechese,
prediking, gesprekskringen. kinderne-
vendiensten, zondagsschool.
Juist op die gewichtige punten kon
herkenning en overeenstemming wor
den bereikt. De resultaten van dit be
raad zullen de komende dagen in een
keurig gedrukt programma aan alle
leden van de vijf kerken worden
aangeboden met het dringende ver
zoek aan een of meer van de daarin
vermelde activiteiten deel te nemen.
Predikanten uit Belfast in Amsterdam
Schepping
Men denkt altijd maar, dat we
vooruit moeten. Vooruit, verder...
AMSTERDAM Morgen zul
len de Ierse predikanten W. J.
Vance en H. R. Allen uit Belfast,
die op uitnodiging van de Am
sterdamse hervormde kerkeraad
in ons land verblijven, tijdens de
morgendienst in de Westerkerk
een boodschap richten tot de Ne
derlandse protestanten en rooms-
katholieken.
Daarin willen zij met nadruk zeg
gen, dat de moeilijkheden in Noord-
Ierland zeker geen religieuze oorlog
is. „De samenwerking tussen de pro
testanten en rooms-katholieken in
Ierland is altijd goed geweest," deel
den de Ierse predikanten gisteren na
een lunch met vijf Amsterdamse ge
meenteraadsleden mee.
Volgens hen is slechts vijf procent
van de jeugd van Belfast schuldig
aan de wanordelijkheden. De predi
kanten menen, dat overal een min
derheid aan het stoken is.
Ds. Vance merkte op bij de onge
regeldheden vaak mensen met een
aanzienlijk strafblad te herkennen.
„Deze lieden lopen meestal vooraan
in de frontlinie. Ik ken ze goed, want
ik ben al jaren gevangenispredikant.
Velen geven aan de in wezen poli
tieke tegenstelling een religieus ka
rakter."
Ter sprake kwam natuurlijk ds.
Paisley, „een extreme figuur, die uit
nieuwsoogpunt nieuws levert. Hij
heeft met zijn eigen secte van de
free-presbyterians absoluut niets te
maken met de presbyterianen, die wij
vertegenwoordigen
Gcref. Kerken
Bedankt voor Meppel: B. Koekoek
te Waddinxveen.
Morgenochtend zal het thema wor
den aangeslagen, ingepraat en inge-
vierd in een heel eigensoortige litur
gie onder leiding van ds. R. F. Snow
(hervormd) en ds. I. de Jong (gerefor
meerd).
Abraham,
Om tien uur leidt het IKOR de
dienst in. Van 10.15 tot 10.25 wordt
het thema gesteld: Opbreken, afbre
ken, openbreken. Vooral de Abra
ham-geschiedenis zal daarbij dienen.
Wat heeft die geschiedenis te maken
met onze politieke verantwoordelijk
heid. met het sociale leven, met het
kerkelijk samenleven? Schuilen ook
hier in deze moderne tijd niet overal
de afgoden?
Van 10.25 tot 11.10 verspreidt de
gemeente zich door het kerkgebouw.
In elke ruimte is er gelegenheid dit
thema met elkaar te verwerken.
In de podiumzaal kunnen kerkgan
gers hun oordeel kwijt achter de in
het midden opgestelde microfoon. In
de kerkzaal bestudeert men de Bijbel
op vele plaatsen om te zien hoe dat
thema in vele bijbelboeken aan de
orde komt. De kinderen hebben hun
eigen nevendiensten in het katechisa-
tielokaal. In kerkeraadskamer,
huiskamer en hobbylokaal zijn ge
spreksgroepen van telkens vijf en
twintig mensen.
In diezelfde tijd neemt het IKOR
het programma over en behandelt het
Bossche thema op een eigen manier
door een paneldiscussie in de studio
te Hilversum. Onder leiding van Cees
Hamelink discussiëren de heer J. J.
ter Laak, prof. dr. G. C. van Niftrik.
ds. F. Nijssen en de heer C. J. van
Vliet.
Vanaf 11.10 is iedereen weer in de
kerkzaal. De gesprekskringen bren
gen rapport uit en het panel te Hil
versum gaat daar nog op in. Om 11.25
wordt alles onderbroken voor het
Wilde Ganzenprogramma, waarvoor
de Bossche kerkgangers ook collecte
ren.
Van 11.40 tot 12 uur volgen dan nog
een korte preek, gebeden, belijdenis,
taakstellingen zegen.
Het weer in Europa
weer max. temp.
neersl.
gisteren
Amsterdam
mist
20
0
Brussel
licht bewolkt
22
0
Frankfort
licht beolkt
26
Genève
regen
27
4
Innsbruck
zwaarbewolkt
24
1
Kopenhagen
zwaar bewolkt
18
3
Locarno
regen
2-1
Londen
-waar bewolkt
22
0
Luxemburg
■waar bewolkt
24
0
Madrid
licht, bewolkt
29
Majorca
geheel bewo'kt
27
0
München
licht bewolkt
0
Nice
regen
24
0.1
Parijs
/.waar bewolkt
24
0.3
geheel bewolkt
28
0
Wenen
half bewolkt
23
0
Ztlrich
geheel bewolkt
25
0
