Strijd bleef gisteravond tot lenuzuela
stellingenoorlog beperkt
Antillen boos KAMER WENST
OPHELDERING
Verontrusting over
hoge prijzen stookolie
Middenklasser van Citroen
Schade rondom de Dam aanzienlijk
Lichte motorlaag model
Initiatief-ontwerp
voor wijziging wet
Continentaal plat
Consternatie in
Brits vliegtuig
CBTB West-Nederland:
Regering China
normaliseert
betrekkingen
Kamervragen over
huiszoeking bij
Surinamers
9
WOENSDAG 26 AUGUSTUS 1970
(Van een onzer redacteuren)
AMSTERDAM Tot diep
in de nacht is Amsterdam gis
teren opnieuw toneel van grote
onrust geweest, maar beter dan
de avond daarvoor is de poli
tie, die in de loop van de nacht
haar sterkte uitbreidde tot een
kleine 400 man, de toestand
meester kunnen blijven.
Tot een rechtstreeks treffen
kwam het maar zelden: de strijd
bleef beperkt tot een stellingen
oorlog. Het aantal gewonden
was gering, de schade aan de
winkelpanden in de buurt van
de Dam echter vrij aanzienlijk.
De onlusten begonnen even voor
acht uur toen tot verbazing van de
politiemannen die juist in actie wil
den komen een tiental matrozen en
mariniers uit kazernes in Den Helder
en Doorn in looppas op de Dam ver
schenen. In een snelle actie poogden
zij de enkele tientallen jongelui die
demonstratief op de trappen van het
monument waren gaan zitten te ver
jagen.
Maar omdat de tegenstand heftiger
was dan zij hadden verwacht moes
ten zij de assistentie inroepen van
een zeventigtal collega's die inmiddels
eveneens van het Centraal Station op
de Dam waren gearriveerd.
Ko ppelriemen
Met deze hulp had de actie meer
succes: binnen enkele minuten had
den 7,ü met hun koppelriemen de Dam
schoongeveegd.
Hoewel het optreden van matrozen
en mariniers bij omstanders alge
mene instemming vond (een enkel
Sieg heil-geroep daargelaten) bleek
de politie minder enthousiast over
deze onverwachte assistentie.
Aanvankelijk weigerde zij dan ook
de arrestanten die de matrozen had
den gemaakt in hun auto's mee te
nemen.
De marineleiding bleek later even-
min erg te spreken over het initiatief:
Hier nog een beeld van de actie van de mariniers. Een van de. jongeren, die niet tegen de overmacht op kon, wordt
krachtdadig weggedragen.
in Doorn wérd althans onmiddellijk
de kazerne gesloten en enkele officie
ren werden in allerijl naar Amster
dam gestuurd om de matrozen te
sommeren terug te keren.
Intussen steeg op de Dam en de
directe omgeving de spanning snel tot
een climax. Direct na het marine-op
treden kwamen de politiemannen in
actie; zij sloten de Dam hermetisch
af; verkeer op het Rokin en het Dam
rak werd via andere route's door het
centrum geleid.
Aan de duizenden die inmiddels
waren samengestroomd werd ver
zocht naar huis te gaan, maar slechts
weinigen gaven daaraan gehoor. Men
wachtte op verdere ontwikkelingen.
En die kwamen al gaulv, want
even voor tien uur slaagden enkele
jongelui erin het politiecordon te
doorbreken en het monument op
nieuw te bezetten. Met enkele char
ges werden zij uiteen gejaagd.
Het strijdtoneel verplaatste zich
toen naar de directe omgeving van de
Dam. In de nauwe zijstraatjes wer
den stenen uit de straten gelicht en
barricades opgeworpen.
Plunderingen
Behalve de politiemannen werden
ook trams bekogeld. Een van de rad-
(van onze redacteur automobilisme)
APELDOORN De nieuwe
middenklasser van Citroën
heeft een hydropneumatische
vering, voorwielaandrijving,
schijfremmen voor en achter,
zomede een gescheiden remcir-
cuit. De ontwerpers zijn erin
geslaagd comfort, veiligheid,
prestatie en zuinigheid in één
model te realiseren. De naam is
GS, en er is een luxe- en een
standaard-uitvoering.
Citroën, waarvan de aandelen
sinds kort voor een belangrijk deel
in handen zijn van Fiat het ban
denimperium Michelin is de andere
eigenaar heeft met de introduktje
van de GS een hiaat in zijn pro
gramma opgevuld. Reeds lang werd
als een groot ge.mis gevoeld dat er
tussen de Ami cn de gerenommeer
de D-serie niets meer was.
De wagen is zeker aan de prijs.
De luxe uitvoering, de Club, gaat in
Nederland 8695 kosten, terwijl
voor de standaard-uitvoering, de
Cönfort, ƒ7995 moet worden neerge
teld. In de prijs moesten uiteraard
worden gecalculeerdl de kosten van
de onovertroffen hydropneumatische
vering, die, ongeacht de belasting,
een constante rij hoogte biedt, en die
een luchtkusseneffect aan een per
fecte stabiliteit paart.
Minder geluid
De krachtbron van de GS, een 4-
cilinder boxermotor met bovenlig
gende nokkenassen, is kort, compact
en bijzonder licht. De inhoud is
slechts 1015 kubieke centimeter. Het
„overvierkante" karakter duidt erop
dat op hoge toerentallen kan worden
gedraaid zonder dat de zuigersnel
heid te hoog wordt en er een abnor
male slijtage ontstaat. Het type mo
tor werd gekozen vanwege de goede
uitbalanceringsmogelijkheden en
produceert minder trillingen en dus
minder geluid dan een lijnmotor van
hetzelfde vermogen.
Wat bij he nieuwe model onmid
dellijk opvalt, is de geringe hoogte
(1.35 meter) en de aërodynamische
vorm van het koetswerk. De vorm
geving is ais het ware door de lucht
stromingen gedicteerd van de D-
serie kan hetzelfde worden gezegd
wat overigens niet betekent dat
men de afgeplatte achterkant mooi
behoeft te vinden. Uit estetische
overwegingen hebben de ontwerpers
een vijfde deur achterwege gelaten.
Door het opnemen van de achter
bumper in de kofferklep kan de
bagageruimte tot onder toe worden
geopend, wat de toegankelijkheid
ten goede komt. De opbergruimte
kan bepaald groot worden genoemd,
(meei dan een halve kubieke meter)
en is wegens het ontbreken van dode
hoeken het reservewiel bevindt
^jch onder de motorkap volledig
nuttig bruikbaar.
Het glasoppervlak van de ruiten
rondom overtreft dat van de DS.
Er zijn geen dode hoeken, terwijl de
voorruit dezelfde oppervlakte heeft
als de achterruit.
Veiligheid
In het ontwerp van de GS heeft
Citroën de stringente Amerikaanse
veiligheidseisen als norm aangehou
den. Dat betekent een maximale be
scherming van de inzittenden en ook
een grote stijfheid en een hoog weer
standsvermogen van de carrosserie.
Dez eeigenschappen zijn o.m. ver
kregen door een zelfdragende con
structie.
Afgezien van de zorg, welke be
steed werd aan het motorgeluid en
de geluidsisolatie van de carrosserie,
is ook het rijgeluid een onderwerp
van speciale studie geweest. Bij de
GS is de achterwielophanging in een
afzonderlijk raam ondergebracht, dat
op zijn beurt met zogenaamde silent
blocs onder de carrosserie is beves
tigd. Deze constructie geeft geen tril
lingen door en is daarom een af
doende oplossing voor het gestelde
probleem.
Beide modellen zjjn oan. voorzien
van een electronische 'toerenteller.
De snelheidsmeter geeft achter een
vergrotend venster het cijfer van de
snelheid aan. alsook de daarbij be
horende remweg, op een droge weg.
In de meer luxere Club zijn o.m. een
klokje en een sigarenaansteker ge
monteerd, terwijl jodiumlampen en
een achteruitrjjlamp eveneens tot de
extra's behoren.
Benzine
Volgens fabrieksopgave bedraagt
de maxmium snelheid bij halve be
lading 147 kilometer per uur. Fel
in zijn acceleratie lijkt de GS tijdens
een eerste rij-impressie niet te zijn.
Als benzineverbruik bij 80 kilometer
per uur wordt opgegeven 1 op 12,5
tot 14.3.
Zij-aanzicht
van de Citroën GS.
draaiers werd daarbij gewond toen
hij wegspringend voor een tram on
der een auto terechtkwam.
Anderen probeerde olievaten en
lappen textiel, die zij in de benzine
tanks van enkele auto's hadden ge
drenkt in brand te steken. Maar de
politie, waaronder de bereden briga
de, hondegroepen en marechaussee,
wisten dit tijdig te voorkomen.
Het hoogtepunt van de rellen werd
rond half 10 bereikt toen evenals
de avond ervoor ruiten van win
kels werden ingegooid. Dat begon bij
een fotozaak aan de Damstraat waar
van de etalages totaal werd leegge
plunderd
Even later sneuvelden ook de rui
ten van een kledingmagazijn aan de
Nieuwendijk. Hoewel de situatie
daarna nog uren lang gespannen
bleef, kon ae politie rond elf uur
meedelende situatie meester te zijn.
Perskaarten
Het bestuur van de Amsterdamse
pers heeft een telegram gestuurd
naar burgemeester Samkalden waarin
het zijn ontstemming uitspreekt over
de gebeurtenissen van maandag
avond-nacht, waarbij ook fotojourna
list Daniel Koning door een politie
man zeer ernstig gewond werd. Het
bestuur' vraagt zich 'af of het ver
strekken van speciale perskaarten
aan journalisten die hun werk moe
ten doen tijdens ongeregeldheden,
nog zin heeft als de politie optreedt
op een wijze, die tot het neerschieten
van Daniel Koning heeft geleid. De
29-jarige fotograaf is intussen giste
ren opnieuw geopereerd. De kogel,
die zijn wervelkolom beschadigde, is
eruit gehaald. Vandaag moet hij op
nieuw worden onderzocht.
DE KRANT NAAR UW
VAKANTIE-ADRES
Dit kunt u UITSLUITEND opgeven met
de bon uit de kratft.
Telefonische opgaven kunnen NIET meer
worden aangenomen.
WILLEMSTAD Premier Petronia
van de Antillen is erg ontevreden
over het gedrag van de Nederlandse
ambassadeur in Venezuela rond de
dood van minister Nita van de An
tillen.
Na diens overlijden had de eerste
minister aan ambassadeur F. von
Oven gevraagd de Venezolaanse re
gering te verzoeken een of meer pa
thologen-anatoom beschikbaar te stel
len voor de lijkschouwing. Na ont
vangst van dit telegram had déze de
gouverneur van de Antillen om nadere
inlichtingen gevraagd.
„Ik vraag mij echter wel af of zo'n
ambassadeur wel het recht heeft om
ons verzoek naast zich neer te leggen
en eerst onze vraaj te controleren, om
daarna de tijdrovende weg te volgen
van telegrammen van Caracas naar
Den Haag, dan weer telegrammen van
Den Haag naar Willemstad, vervol
gens vanuit Willemstad naar Den
Haag en van Den Haag weer naar
Caracas.
Huiverig
U kunt zich dan ook voorstellen dat
ik huiverig ben om in voorkomende
gevallen opnieuw een beroep te doen
op een Nederlandse ambassadeur. Ik
ken een veel kortere weg en wel die
van de Antilliaanse regering recht
streeks aan de regering van Vene
zuela."
Deze uitspraak van de Antilliaanse
premier, die volgens zjjn zeggen „ook
was bestemd voor de oren van de Ne
derlandse regering", ontlokte tjjdens
de begrotingsbehandeling applaus zo
wel bjj de parlementariërs als op de
publieke tribune.
Minister Nita is op 17 juni onver
wacht overledeni Op verzoek van fa
milieleden en van de partij Frente di
Obrero verrichtten Cubaanse en Ve
nezolaanse pathologen-anatoom een
lijkschouwing. Ze stelden vast dat hij
was overleden aan een neurologische
aandoening.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De PvdA heeft bij
de Tweede Kamer een initiatief-ont
werp ingediend tot wijziging van de
Mijnwet continentaal plat. Het
wetsontwerp staat reeds op de Kame-
agenda van deze week. Maar ir. A.
P. Oele zag geen kans zijn voorstel
door middel van een amendement in
te dienen. Daarom kwam hij met een
initiatief-ontwerp.
De heer Oele wil niet, dat naast de
minister van economische zaken de
minister van financiën primair ver
antwoordelijk wordt gesteld voor de
verlening van vergunningen. Verme
den moet worden, dat een nieuwe
dienst bij „financiën" wordt ge
creëerd, die even goed of beter kan
worden ondergebracht bij de be
staande ervaren dienst van econo
mische zaken.
HONGKONG Aan boord van
een Boeing-707 straalpassagiersvlieg-
tuig van de British Overseas Airways
Corporation, met 124 inzittenden, is
gisteren een chaos ontstaan doordat
de piloot, ter voorkoming van een
botsing met drie Amerikaanse straal
jagers boven Zuid-Vietnam op het
laatste nippertje moest uitwijken.
Een woordvoerder van de luchtvaart
maatschappij zei, dat veertien
mensen na de landing op het vlieg
veld Kaitak gewond naar een zieken
huis zijn gebracht.
Het incident speelde zich af op on-
DEN HAAG Tweede Ka
mervoorzitter mr. Van Thiel zal
de regering verzoeken op zo kort
mogelijke termjjn schriftelijke
inlichtingen aan de Kamer te
verstrekken over de gebeurtenis
sen op en rond de Dam in Am
sterdam in de avond van 24 au
gustus.
Dit was gisteren het resultaat van
het debat in de Kamer over de onlus
ten in de hoofdstad. De Kamer, gis
termiddag net een goed half uur te
rug van het zomerreces, verviel al
binnen drie kwartier in een span
nende hoofdelijke stemming.
Een voorstel van de PSP'er Wie-
benga om de regering te verzoeken in
de kamer te. verschijnen voor het ge
ven van mondelinge inlichtingen
werd verworpen. Voor het voorstel
van de heer Wiebenga stemde onder
meer de ARP als enige regeringspar
tij-
Overleg?
Het punt, dat de heer Wiebenga
vooral interesseerde was, of bij het
nemen van het besluit het damslapen
te verbieden ook overleg was ge
pleegd met de regering. Hij sprak
over ingrijpende gebeurtenissen in
Amsterdam, waar met scherp was
geschoten en vroeg om maatregelen
ter voorkoming van meer ongeregeld
heden.
Mr. B. Biesheuvel van de ARP ver
klaarde geen bezwaar te hebben als
een verzoek om inlichtingen uit de
kamer werd gedaan. PvdA-fractielei-
der Den Uyl merkte op het vaA groot
belang te vinden, dat de kamer zo
snel mogelijk over de gebeurtenissen
inde hoofdstad zou kunnen oordelen.
Vragen
Terwijl dit debat gaande was, wa
ren reeds schriftelijke vragen gesteld
over dit onderwerp door de heer W.
J. Schuitemaker van de groep DS'70.
Zijn de ernstige ongeregeldheden,
aldus de eerste vraag, niet het gevolg
van het veel te lang uitblijven van
duidelijke beleidslijnen van de rege
ring voor de handhaving van het ge
zag, zoals dit noodzakelijk is voor dt
waarborging van de democratische
vrijheden?
Het is betreurenswaardig, aldus de
heer Schuitemaker, dat na drie
maanden beraad dergelijke duidelijke
beleidslijnen nog niet zijn aangege
ven.
De heer Schuitemaker vraagt daar
om ook verder of de regering door
deze nalatigheid niet mede schuldig is
aan en verantwoordelijk voor de
chaotische toestand in de hoofdstad,
waar de laatste maanden een dode en
verschillende gewonden zijn gevallen
en vele eigendommen zijn vernield.
Operazanger Marco Bakker is gisteren in Beverwijk in het huwelijk ge
treden met de Amerikaanse vocaliste Patty Madden. Hier zingt hij haar
Dein ist mein ganzes Herz toe.
geveer 800 km van Hong Kong, ter
wijl de passagiers aan de maaltijd
zaten. Verscheidene passagiers wer
den van hun stoelen geworpen en de
schotels met gerechten kwakten tegen
het plafond. Er ontstond geen paniek.
De meeste inzittenden dachten dat zij
in een luchtzak terecht waren geko
men.
GOES Ernstig verontrust
over de prijsontwikkeling van
de stookolie en de daarmee ver
band houdende rampzalige ge
volgen voor de glastuinbouw
heeft het bestuur van de
CBTB-West-Nederland zich tot
het landelijke bestuur gewend.
Met klem worden maatregelen
gevraagd.
Door de internationale markt-
invloeden is de stookolie nu al
ruim 40 procent duurder ge
worden, en het eind is nog niet
in zicht. Dat is vooral voor de
stookbedrijven in de tuinbouw
catastrofaal.
De verhogingen van de sookolie-
prüs betekenen reeds een kosten
verhoging van 2.50 per m2 glas.
Daarmee is precies het netto-rende
ment van deze bedrijven geheel ver
dwenen. Zelfs de beste bedrijven
I zullen met verliezen moeten werken.
Maatregelen
De C.B.T.B.-West-Nederland sprak
de vrees uit. dat juist door deze ont
wikkeling vele ondernemers zullen
overschakelen op produkten die min
der stookkosten vragen. Het gevolg
zal dan zijn een overvoering van de
markt van deze produkten, terwijl
dan voor de andere produkten de
markt voor Nederland verloren kan
gaan.
Met de grootst mogelijke spoed zul-
len afdoende maatregelen genomen
moeten worden, daar anders deze be
drijfstak in dezelfde situatie zal ge
raken als de fruitteelt of geheel voor
ons land verloren zal gaan. Het
C.B.T.B.-bestuur stelde zich volko
men achter de voorstellen van het
Landbouwschap, die o.a. inhouden:
a. de tuinders zo snel mogelijk in de
gelegenheid te stellen over te scha
kelen op het stoken met gas. Zoals
de situatie er nu uitziet zal het bou
wen van z.g. „inkoopcentra" en het
leggen van leidingen minstens 3 a 4
jaar duren voordat alle tuinders op
gas kunnen overschakelen. Voor ve
len zal het dan al te laat zijn. Met
de grootst mogelijke urgentie zullen
de Overheid, de Gasunie en het be-
drijfsleven hieraan moeten meewer
ken.
Dit klemt des te meer daar de han- j
del te kennen heeft gegeven zelfs bij
deze hoge prijzen geen regelmatige
levering van de stookolie te kunnen
garanderen.
b. er zal een interimregeling moeten
komen om de hogere kosten van het
stoken met olie, zolang niet op gas
kan wordèn overgeschakeld, op te
vangen.
Het C.B.T.B.-bestuur toonde be
grip voor de door de tuinders ge
uite wens om een demonstratieve bij
eenkomst en besloot hieraan zjjn
medewerking te verlenen.
Naar één CAO
Sprekend over de moeizame loon
onderhandelingen in de diverse pro
vincies om te komen tot regionale
C.A.O.'s in de landbouw, besloot het
C.B.T.B.-bestuur het voorstel van het
Landbouwschap over te nemen om te
streven naar Landelijke C.A.O.'s in
de landbouw.
WARSCHAU China heeft beslo
ten terug te keren tot de traditionele
methoden van diplomatieke betrek
kingen met andere landen, zo heeft
het blad Zycie Warszawy in War
schau gisteren geschreven.
Het blad leidt dit af uit het feit dat
Peking nieuwe Chinese ambassadeurs
zendt aan een aantal landen waar het
de afgelopen jaren slechts was verte
genwoordigd door zaakgelastigden.
Ook het bezoek dat premier Tsjoe-
en-Lai gaat afleggen aan landen in
Azië. Europa en Afrika duidt volgens
het blad op het verlangen de betrek
kingen te normaliseren na de vier ja
ren van culturele revolutie" en uit de
internationale isolatie te breken.
Deze reis wordt ook gezien als een
consolidering van de positie van
Tsjoe-en-Lai die tijdens de culturele
revolutie de tamelijk gematigde stro
mingen vertegenwoordigde.
DEN HAAG Het communistische
kamerlid M. Bakker heeft de minister
van Justitie gisteren schriftelijjk ge
vraagd of het juist is dat op 19
augustus jl in Leiden huiszoeking is
gedaan bij een aantal Surinaamse
studenten op grond van anonieme te
lefonische mededelingen.
De heer Bakker wil weten of bij
een aantal van hen de deur is gefor
ceerd en of een bevel tot huiszoeking
ter plaatse is gewijzigd met het doel
ook op een inmiddels verkregen adres
een onderzoek in te stellen.
„Is de minister niet van mening dat
het volstrekt ontoelaatbaar is dat de
bevelen tot huiszoeking worden ver
strekt op grond van anonieme mede
delingen aan de politie, aldus de heer
Bakker, die voorts uiteenzetting ver
langt over de gebeurtenissen, met
daarbij aangegeven hoe de diverse
verantwoordelijkheden hebben gele-
