Varen teËeii vervuilin;
Revaluatie kon wel eens
goed medicijn blijken
Okker struikelde
de finale binnen
V/d Ruit klopte
Balk gemakkelijk
Hartoch
verloor
opnieuw
Financieel weekoverzicht
Amsterdammer eindelijk
de beste achtervolger
Bravenboer
weer derde
Drie jongens
verdronken
Om opennationale tennistitel
SEKS
7
EMMA VAN DEN DOOL (op achtergrond affiche van N'70): ...in Sneek ging het in optocht naar de boot...
,Denkend aan Holland, zie ik eind'loze files traag over asfalt gaan'
NIJMEGEN.
Boven het schip wappert een groot spandoek met de woorden
Tentoonstelling Na '70". Ervoor op de Waalkade, staat een
kraampje met stapels lectuur over de vervuiling van de natuur.
Gisteren nog in Nijmgen, 1111 in 's Hertogenboschhet m.s. „Jo
hanna" vaart als tentoon6tellingsschip van de Stichting Natuur
Na '70 door Nederland, om het publiek zo dat nodig mocht zijn,
wakker te schudden.
De bemanning bestaat uit zeven leden; de schipper, de eigenaar
en venf leden van de drie jeugdbonden voor natuurstudie, KJN,
CJN en NJN. Emma van den Dool (20), lid van de CJN en
vertegenwoordigster van de Stichting Natuur Na *70, zegt: „De
reacties van de mensen vallen erg mee. Ze worden in de tentoon
stellingsruimte eersst langs hun eigen afval geperst en kunnen
in de lectuur duiken. Sommigen zitten hier lange tijd te lezen."
Huib Goudriaan
De Johanna vertrok- 23 juni
uit Amsterdam. De tocht ging
achtereenvolgens onaar Hoorn,
Sneek, Leeuwarden, Groningen,
Assen, Meppel, Zwolle, Deven
ter, Zutphen en Nijmegen. De
komende weken staan 's-Herto-
genbosch, Dordrecht (4 t/m 6
aug.), Gouda 8 t/m 10 aug.), Den
Haag 12 t/m 14 aug.), Leiden (15
t/m 18 aug.) en Haarlem op het
programma.
De natuurbescherming, de
vervuiling van water, lucht en
bodem Ijjkt in dit natuurbescher
mingsjaar „N '70", te zijn dood-
gepraat en doodgeschreven.
Maar de leden van de jeugdbon
den voor natuurstudie in Neder
land en België, die de Stichting
Natuur Na '70 in het leven rie
pen en ook Johanna laten varen,
bljjven onvermoeibaar belang
stelling vragen.
Hun doel (en van de stichting) is
het publiek er vooral de bestuurders
bewust te maken van de noodzaak
van bescherming van ons milieu, of
tewel van water, lucht en bodem te
gen afval van industrie en particulie
ren, zoals onder andere de personen
auto. In de steden die het schip aan
doet, vestigen plaatselijke comitees de
aandacht van het publiek op 'Natuur
beschermingsjaar '70' door affiches,
het organiseren van wandelingen in
de natuur en exposities. Zo was Nij
megen, vorige week nog Vierdaagse-
stad, deze week duidelijk en N'70-
stad.
Begrip in Sneek
Beschouwt Emma van den Dool de
varende tentoonstelling als geslaagd?
„Het bezoek is bijzonder afhankelijke
van de ligplaats. In Groningen was
het heel druk, daar lagen we voor het
station, maar in Meppel, waar we
niet gunstig lagen, kwamen er slechts
30 mensen per dag".
Heeft de overheid belangstelling
getoond? „In Sneek werden we op
het stadhuis uitgenodigd. Er was daar
een ontvangend comité, en na de re
ceptie ging het in optocht naar de
boot, met de muziek voorop en de
plaatselijke kabouters achter de
stoet".
„In Zutphen zijn B. en W. aan
boord geweest. Ze waren heel en
thousiast en vertelden dat hun beleid
meer gericht is op de bevordering
van het welzijn dan op de bevorde
ring van het aantal inwoners. Via de
pers hebben ze zelfs een oproep aan
de bevolking doen uitgaan de ten
toonstelling te bezoeken!"
Bert Maes, een van de jeugdbon-
ders aan boord van de Johanna, ge
looft niet in het onmiddellijke effect
van de tentoonstelling. Hij zegt: „Dit
is een onderdeel in het geheel van de
acties, die worden gevoerd en als zo
danig heeft het natuurlijk wel ef
fect".
Aanschouwelijk
Emma van den Dool: „Waarschijn
lijk blijft er veel in het onbewuste
van de bezoekers hangen". Dan leidt
ze me rond in de expositieruimte, in
gedeeld in de 'fabrieksruimte', 'para
dijs' en 'bibliotheek'. In de 'fabrieks
ruimte' wordt de vervuiling door
stank, afval en lawaai op de band
aanschouwelijk gemaakt. Er is een
oud motorrijwiel te zien, waarop Em
ma als commentaar levert: „Die
hangt hier *oor straf, want hij is van
1930 en heeft dus al heel wat (stank)
opz'n geweten".
Het 'paradijs' geeft enige verade
ming dankzij bloemen en planten,
hoewel hier weer wordt gewezen op
uitstervende dieren als pad en duin
hagedis. De 'bibliotheek', het docu
mentatiecentrum, biedt een hoeveel
heid interessante lectuur over de pro
blematiek van het milieubehoud.
Milieu-manifest
In een van de stencils (titel Milieu
manifest) worden tien aanbevelingen
gegeven aan Overheid en burger. De
burgers worden opgeroepen de ver
vuiling bewust te bestrijden, vereni
gingen voor behoud van de natuur te
steunen, het aantal kinderen te be
perken, ook in het belang van eigen
gezondheid de auto beperkt te ge
bruiken, de politieke partijen te con
troleren op milieupolitiek en onpopu
laire maar noodzakelijke maatregelen
te steunen.
De overheid wordt opgeroepen
strenge normen ten aanzien van mi
lieuvervuilende activiteiten te hante
ren, schone produktiemethoden te sti
muleren, overgebleven natuurgebie
den als kostbare erfgoederen te be
handelen, het openbaar vervoer ten
koste van het privé-vervoer te bevor
deren, een ministerie- voor alle mi
lieuzaken in te stellen en ook biolo
gen, medici, geografen en sociologen
in te schakelen bij de besluitvorming
van de stadsuitbreidingen, wegenaan
leg en industrievestigingen.
Marsman herzien
In een ander stencil lezen we een
herziening van het bekende gedicht
'Holland' van Marsman. Het be
werkte gedicht luidt nu, niet ten on
rechte:
„Denkend aan Holland
zie ik eind'loze files
traag over banen
van asfalt gaan,
rijen ondenkbaar
zwart walmende pijpen
als hoge pluimen
aan den einder staan:
en in de te kleine
ruimte gedrongen
de torenflats
heel dicht op elkaar.
plantsoentjes, winkels,
leegstaande kerken,
vuile fabrieken
in ondraaglijke stank;
de lucht hangt er laag
en de zon wordt er langzaam
in grijze veelkleurige dampen
[gesmoord;
en in alle gewesten
wordt door het vuil in het water
in de natuur al het leven
op tragische wijze vermoord."
Voor Frans van de Ruit was de 31e juli een dubbele feestdag.
Want kort nadat de 23-jarige Amsterdammer had vernomen, dat
de sportcommissie hem weer in genade had aangenomen en hem
alsnog voor de strijd om de wereldkampioenschappen in Leicester
had ingeschreven, veroverde Van de Ruit in de achtervolging zijn
eerste nationale kampioenstrui.
Frans van der Ruit, de nieuwe
Nederlandse kampioen bij de ama
teur-achtervolgers
Geen wonder dat Van de Ruit na
deze overigens teleurstellende eind
strijd met een brede lach over het
gelaat over de Olympische piste in
Amsterdam fietste. Hij was plotseling
bevrijd van een zware druk, ontstaan
in de drie voorgaande titeltoernooien
in deze zware specialiteit, waarin hij
het wel tot het erepodium had ge
bracht, maar nooit tot de hoogste
sport.
Nu was het zo ver. Van de Ruit, die
eerder op de dag in de halve finales
tegen Arie Hassink als enige binnen
de vijf minuten was gekomen (4.59.9),
had in de eindstrijd Klaas Balk zijn
meesterschap duidelijk opgelegd. Van
het begin nam Van de Ruit een voor
sprong, die hij geleidelijk vergrootte.
Toch had hij onderweg nog angst
gehad. „Ik had ook gezien, hoe Klaas
die laatste rondjes tegen Fedor den
Hertog reed", zei Van de Ruit. Maar
in tegenstelling tot dé ochtenduren
toen Balk inderdaad tegen Den Her-
1 tog in een paar ronden een achter
stand van zestig meter helemaal had
I goedgemaakt, bleef het eindschot van
de Badhoevedoi'per nu uit.
Toen Van de Ruit na 5 minuten 3,6
sec. over de eindstreep ging, moest
Balk nog een kwart baan afleggen.
Derde wérd Fedor den Hertog, die
ploeggenoot Arie Hassink maar net
kon terugwijzen: 5.09,8- 5.09,9.
De sprinttitel bij de profs werd ge
heel volgens de verwachtingen een
buit van de 21-jarige Amsterdammer
Leijn Loevesijn, die in de finale titel
houder' Gerard Koel gedecideerd in
twee ritten klopte. De malaise op dit
nummer was gebleken bij de in-
chrijving. Slechts vier beroepsren
ners hadden het de moeite waard ge-
onden om voor enkele tientjes naar
Amsterdam te komen. Van hen werd
Charles Ruykers derde en Harry
Janssen vierde.
DUMFRIES De Tsjech ^lois Ho-
lik heeft vrijdag de vierde etappe
van de Ronde van Schotland gewon
nen. Hij legde de 171 km van Large
naar Dumfries af in 4 uur 10 minuten
11 seconden. De Pool Wojciek Matu-
siak nam in het algemeen klassement
-weer de leiding over.
De uitslag: 1. A. Holik (Tsj) 4.10.11.
2. Hladek (Tsj) z.t.. 3. Wim Braven
boer (Ned) z.t.. 4 Janbroers (Ned) zt.,
5. P. Elliott (Ieri) z.t.. 6. Matusiak
(Polen) z.t.
Algemeen klassement: 1. Matusiak
(Polen) 16.04.41, 2. Holik (Tsj) 16.07.03,
3. Janbroers (Ned) 16.07.16 4. Braven-
boer (Ned) 16.07.52.
Algemeen ploegenklassement: 1.
Tsjecho-Slowakije 48.25.37, 2. Polen
48.30.39,3. Nederland 48.32.01.
ONDER INVLOED van een
rustige stemming in Wall-
street en belegging van vlucht-
kapitaal in Nederland, konden
de koersen van vele aandelen
deze week oplopen. Van onze
internationals waren vooral
Hoogovens en Unilever hoger
genoteerd. Op de obligatiemarkt
is deze week de stemming ook
vriendelijker geweest.
Op onze beurs heerste er een opge
wekte stemming veroorzaakt door
binnen- en buitenlandse belangstel
ling. Veel geld is beschikbaar geko
men uit hoofde van de overname in
contanten van Billiton Mij door de
Kon. Shell. Men meent ter beurze, dat
de vaste stemming voor diverse loka
le aandelen voor een groot deel door
het Billiton-effect is veroorzaakt. Ook
de speculatie op eventuele fusies
■heeft bij de koersvorming weer een
rol gespeeld.
De gevolgen van kapitaalvlucht
naar ons land zijn te constateren. Mi
nister Witteveen zei deze week, dat
op het ogenblik niet gedacht wordt
aan een revaluatie van de gulden,
hetgeen wel aanvaardbaar is te ach
ten. Maar de gulden wordt met de
Duitse mark gerekend tot de valuta's
die tegenover andere munten onder
gewaardeerd zijn, en men houdt er
rekening mede, dat te eniger tijd de
Duitse mark opnieuw zal revalueren,
en dat dan onze gulden met de mark
zal meegaan.
Wij achten deze zienswijze niet van
alle realiteit ontbloot, mede als we
letten op de ontwikkeling hier te lan
de.
Overspannen
Minister Witteveen verklaarde ver
der, dat onze economie steeds meer
overspannen raakt en dat de prijs
stijging volgend jaar moeilijk in de
hand te houden zal zijn. Verder is de
handelsbalans in de eerste helft van
dit jaar niet gunstig geweest, daar de
invoer veel meer steeg dan de uit
voer, zodat onze ruilvoet lager werd.
De voornaamste oorzaak van deze on
gunstige ontwikkeling is te zoeken in
de binnenlandse overbesteding.
De minister sprak erover, dat een
ingrijpen der overheid volgend jaar
noodzakelijk dreigt te worden. Een
mooi interventiemiddel zou z.i. zijn
een plotselinge verhoging van de be
lastingen, maar dat zal politiek vol
gend jaar zeker niet „verkoopbaar"
zijn. Als dit niet gaat, dan denkt Wit
teveen aan een ingreep op de lonen.
Dat zal in een verkiezingsjaar ook
politiek slecht verteerbaar zijn.
Een opwaardering van de gulden
zou dan wel eens een goed werkend
medicijn voor onze consumptiemaat
schappij kunnen zijn, zullen velen
denken.
Amerika
Volgens de OESO, de organisatie
voor economische samenwerking en
ontwikkeling, zal de groei van de
Amerikaanse économie in de tweede
helft van dit jaar en in 1971 weer op
gang komen en geleidelijk een sneller
tempo aannemen dan in de overige
OESO-landen het geval zal zijn.
Deze prognose is in overeenstem
ming met die van de Amerikaanse
autoriteiten en het is mogelijk, dat,
gezien ook de hoopvolle ontwikkeling
van de handelsbalans, het president
Nixon zal gelukken de Amerikaanse
economie in het goede spoor te krij
gen.
Uiteraard zijn er nog veel onzeker
heden. zoals de oorlog in Vietnam, de
ontwikkeling in het nabije Oosten en
de gevaren van arbeidsmoeilijkheden.
De laatste tijd is Wallstreet echter
niet verder gedaald en er heerst nu
een sfeer van afwachting met een
neiging tot verder herstel.
De winstdaling in het Amerikaanse
bedrijfsleven over het tweede kwar
taal, zoals die uit de tot dusver gepu
bliceerde cijfers blijkt, is niet groter
dan die in het eerste kwartaal en dan
valt niet tegen. De resultaten zijn in
het 2e kw. ongeveer 5.5 procent ach
ter gebleven bij die van dezelfde pe
riode over 1969, hetgeen een gelijke
winstdaling betekent als over het le
kwartaal van dit jaar.
Van de internationale aandelen
werden vooral Kon. Hoogovens en
Unilever tegen hogere koersen ver
handeld, maar ook Philips liet zich
niet onbetuigd. Ons staalfonds onder
vond de gunstige werking van een
prachtige kwartaalstaat. In het twee
de kwartaal steeg de winst met meer
dan veertig procent, hetgeen bijzon
der bevredigend is te noemen. De ho
gere kosten werden goed gecompen
seerd door de hogere verkoopsprijzen.
De nettowinst over het eerste half
jaar steeg met 43.7 pet., per aandeel
bedroeg de winst 6.54 tegen 4.67 in
de eerste helft van 1969.
ROTTERDAM Vrijdagmiddag is
in de Waalhaven Cortielis Bosma, zes
jaar, zoontje van de schipper van het
bij Pier 8 in de Waalhaven liggende
motorbinnenschip Jan B, aan boord
van dit schip uitgegleden en te water
geraakt.
De matroos P. L. Bos van het naast
de Jan B liggende schip, 24 jaar, is de
jongen onmiddellijk nagedoken. Hij
haalde hem uit het water en paste
mond-op-mond-beademing toe. Bij
aankomst in het Zuiderziekenhuis
bleek de jongen echter overleden.
Diezelfde middag is Johannes Stolk
uit de Hugo Molenaarstraat, elf jaar,
in het overdekte zwembad aan de
Van Manenstraat in het diepe gedeel
te gei'aakt. De jongen kon niet zwem
men, men vond hem op de bodem
van het bad liggen. Het stoffelijk
overschot is naar het Dijkzigt-zieken-
huis gebracht.
ULFT De 18-jarige jongen L. J.
H. Donderwinkel uit Lichtenvoorde is
vrijdag in het recreatieoord Slooter-
meer bij Etten door verdrinking om
het leven gekomen. De jongen was
j met een vriend gaan zwemmen en
kwam op een bepaald ogenblik niet
meerhoven water.
De koers van eert. Hoogovens liep
deze week op van ƒ88.50 tot ƒ94.90.
Unilever verbeterde, onder invloed
van een koersherstel op de Londense
beurs tengevolge van het beëindigen
der havenstaking, van ƒ88.50 tot
ƒ94.40. Philips kwam van ƒ61.70 op
64.70.
Kon. Luchtvaart Mij boekte in het
eerste kwartaal van het boekjaar
(apr/juni) een bedrijfsresultaat, dat
ongeveer dertig procent lager lag dan
vorig jaar. Op de jaarvergadering,
deze week, deelde het bestuur mede,
dat men zich zorgen maakte over de
kostens.ijging. Er moet veel in nieu
we vliegtuigen geïnvesteerd worden
en nu blijkt, dat de investeringen
sneller stijgen dan de omzet. De fi
nanciering van de expansie is in deze
omstandigheden moeilijk. Het snel
oplopend loon- en prijspeil noemde
de president-directeur de voornaam
ste oorzaak van de teruglopende ren
tabiliteit van het bedrijf. De KLM
moet winst maken, want winst bete
kent ons voortbestaan, aldus dr. Van
der Wal.
Uit deze uiteenzetting blijkt, dat
het knelpunt voor onze luchtvaart
maatschappij de financiering is, die
onvoldoende uit afschrijvingen en in
gehouden winsten kan geschieden.
Gisteren noteerde KLM ƒ118 tegen
115.80 v.w.
Kooplust
In de lokale afdelingen was de in
vloed van de vrijgekomen kapitalen
in de orde van enkele honderden mil
joenen guldens uit aand. Billiton Mij
te bespeuren. Heineken Bier steeg
van ƒ194 tot 209, Albert Heijn van
150 tot 166, Nat. Nederlanden, Lu
cas Bols, Bredero, bankaandelen en
uitgeversmaatschappijen stonden
voorts in de belangstelling der ko
pers. Gerzon heeft medegedeeld, dat
men in fusiebesprekingen is (de Bij
enkorf?), waarbij gedacht wordt aan
een bod van 125 pet. voor de officieel
genoteerde pref. aandelen. De laatste
notering van deze stukken bedroeg
vóór de schorsing der handel 126 pet.
Gisteren was er inschrijving op ƒ50
miljoen 8 3 4 pet. 15-jarige obi. Ned.
Investeringsbank voor Ontwikke
lingslanden met een inschrijvings-
koers van 100 procent. De belangstel
ling voor deze uitgifte was groot,
einde kopy
Tom Okker (links) en de Brit Phi-
lips-Moore schudden elkaar de hand
na een harde partij in de halve fi
nales open internationale tenniskam
pioenschappen in Hilversum. Okker
versloeg de Brit in vijf sets.
HILVERSUM Tom Okker prijst het lot. De fortuin, die
hem zaterdag vrijstelde van het spelen van een halve finale in
het heren enkelspel, Tom Okker prijst het lot dubbel, omdat
zijn halve finale tegen Barry Phillips Moore uitgroeide tot een
bijna obsessioneel grote hindernis. Op het warmst van de vrijdag
moest Okker het laatste grein van zijn reserves aanspreken, twee
uur en drie kwartier worstelen, vijf sets vechten, voor hij Phillips
Moore deze Wim van Est onder de tennissers, uit zijn wielen
had gereden. 62, 86. 16, 36. 62.
Okker dus toch en heel Hilver
sum ademde opgelucht finalist
tegen de winnaar van de partij Rogei
Taylor John Alexander, die pas
zaterdag wordt gespeeld. Een voor
deel voor Okker, maar geen voortrek-
kerij. Er is eerlijk geloot. Okker won,
de sterkste uit de andere halve eind
strijd, wie dat ook moge zijn (ver
moedelijk Taylor) is de verliezer.
Tom Okker: „Ik heb geluk gehad,
Taylor niet. Het valt niet mee op gra
vel te spelen na een lange tijd gras.
Je moet veel meer lopen. Op gras
gaat alles sneller, de rallies het
meest. Ik merkte het vrijdag, ik was
die partij tegen Maud nog niet kwijt.
Je voelt het in je benen en naarmate
het langer duurt, ga je het steeds
meer merken".
De partij tegen Phillips-Moore, de
onverzettelijke, duurde lang. Langer
eigenlijk dan voor Okker nodig zou
moeten zijn. De Australiër bezit geen
plaats in de elitegroep van de topspe-
lers, maai* van tijd tot tijd brengt hij
het door zijn goede verdediging, door
zijn bijna risicoloze spel, ver.
Okker en Phillips Moore hebben
zelden tegenover elkaar gestaan. Ok
ker: „Een jaar of vijf geleden heeft
hij een keer van mij gewonnen, de
volgende wedstrijd was de halve fi
nale van 1968 in Rome. Die heb ik
gewonnen. Tussen Rome en Hilver
sum hebben we niet in een enkel te
genover elkaar gestaan."
In de top kent ieder* de kwaliteiten
van zijn concurrenten. Phillips Moore
weet dat Okker het minst gevaarlijk
met de backhand is. Okker weet dat
de 32-jarige Australiër zelden naar
het net komt. In principe eigenlijk
alleen bij het inslaan en dan nog aar
zelend en huiverend. Die wetenschap
beheerste het spel in de eerste set.
Okker had niet te veel moeite met
Phillips Moore, die weinig vaart kon
leggen in zijn opslagen en daardoor
haalde Okker die eerste set zonder
verdere moeilijkheden binnen (62).
AMSTERDAM De uitslagen van
de vrijdag gespeelde partijen voor
het IBM-toernooi in Amsterdam zijn:
14de ronde: Hartoch (Ned) Geiler
(Rus) 0—1. Vooruitgespeeld: 15de ron
de: Uhlmann (OD1) Ciric (ZS1) re
mise. Jongsma (Ned) Tringow (Bul)
remise.
De stand in de grootmeestergroep is
nu: 1. Poloegajevski (Rus) 11 uit 14, 2.
Spasski (Rus) lO'/i uit 14, 3. Uhlmann
'OD1) lO'/t uit 15, 4. Gelier (Rus) 9 uit
I 14, 5. Gligoric (ZS1) en Hort (Tsj) 8
j uit 14, 7. Tringow (Bul) 7V» uit 15, 8.
Ciric (ZS1) 7 uit 15, 9. Janosevic (ZS1)
I 6l/t uit 14, 10. Scholl (Ned) en Donner
(Ned) 6 uit 14, 12. Csom (Hon) 5Vi uit
I 14, 13. Hartoch (Ned) en Ree (Ned) 5
uit 14, 15. Langeweg (Ned) 4'/: uit 14,
II 16. Jongsipa (Ned) 4 uit 15.
