Brief hervormde moderamen Halve t0"
gaat in op geloofscrisis
Muziek voor mensen
zonder vakantie
Kindergebeden zijn
menselijke belangen
te vaak oj
afgestemi
voor
l'Abri
Pfarrer H. Fischer (64)
plotseling overleden
Een woord voor vandaag
Kentering van getij
is niet onmogelijk
Zieken - bejaarden -gehandicapten
BEROEPÏNGSWEh
KIND EN GELOOF (5)
--1
De vraag naar de zin der geschiedenis is al vele duizenden malen
gesteld en zij wordt elke dag herhaald. Wie de Bijbel leest en zich
verdiept in de historie van het oude Israël vraagt zich weieens af
waarom dit alles zo nauwkeurig is opgeschreven. Zeker: in abstrac-
to zal het, om te weten hoe het alles is verlopen vóór de volheid van
de tijd wel nodig zijn. Maar is het verder méér dan interessant om
die geschiedenissen te lezen, vaak vol ellende, oorlog en moord, ge
bodsovertreding en afval? Zouden we iets verliezen als wij in het
vervolg dat alles maar zouden overslaan en een paar honderd blad
zijden uit de Bijbel zouden scheuren? Het zou niet in ons belang
zijn dit te doen! Wij zullen ons voortdurend moeten realiseren, dat
óók in al die verhalen God bezig is de geschiedenis van het heil
voor de mensen van déze tijd te schrijven, al is het soms niet zo
eenvoudig dit te ontdekken. In die historie, ook van het oude Israël,
loopt de rode draad van de genade, van de verkiezing van mensen,
van een volk, tot de dienst van God. En zullen wij dan niet met
ingèhouden adem luisteren? In een door de bemoeienissen van God
met Israël spreekt God tot ons, moderne mensen.
Wc lezen Exodus 26 vers 30 tot 37.
VRIJDAG 24 JULI 1970 (V
L
■v (Van onze kerkredactie
DEN HAAG Van vele zijden en in allerlei vormen komt
de verzekering tot ons. dat de tijd van de religie voorbij is en
dat de mens voortaan aan zichzelf genoeg heeft. Daarom zou de
kerk zeker als instituut helemaal haar tijd gehad hebben.
Als men aan deze beweringen voet geeft, kan dat wel eens ten
gevolge hebben, dat men er net niet meer bij is, als de tijd van
de kentering van het geestelijk getij is gekomen en de ogen
weer opengaan voor de andere, meest wezenlijke, dimensie van
het menszijn, waar het geloof van weet en waaruit het spreekt
als het met de Geest die uit God is, belijdt dat wij Zijn kinderen
mogen heten.
Dit schrjjft het moderamen
van de hervormde synode in een
uitvoerige brief aan alle kerke
raden, predikanten en classicale
vergaderingen. Deze brief dient
ter voorbereiding op de werk
bezoeken, die het moderamen in
de maanden augustus, septem
ber en oktober gaat brengen aan
de 54 classicale vergaderingen.
Het doel van deze werkbezoeken is
niet alleen om de communicatie tus
sen synode en classicale vergaderin
gen en gemeenten te bevorderen,
maar vooral om enkele kernvragen
van het christen-zijn en het kerk-zijn
aan de orde te stellen, waarbij het
punt van de geloofscrisis zeer sterke
aandacht krijgt.
„Wij kunnen ons moeilijk aan de
indruk onttrekken, dat menselijker
wijs gesproken, de zeventiger jaren
beslissend zullen zijn voor de toe
komst van de Nederlandse Hervorm
de Kerk, voor die van de gemeen
schap der kerken hier te lande en
misschien zelfs wel voor de kerk in
het algemeen."
Over de Algemene Kerkvergade
ring schrijft het moderamen, dat niet
kan worden ontkend, dat de gedach
ten, die in deze vergadering naar vo
ren werden gebracht, weergeven wat
in brede lagen van de kerk leeft.
Daarmede zal ernstig rekening moe
ten worden gehouden.
Hij of spreekt Hij ook tot onze gene
ratie? Velen van ons, aldus het mode
ramen, zullen deze vragen als even-
zovele lasteringen van 7ijn Naam in
de oren klinken. Maar wil de christe
lijke gemeente niet verwoeden tot een
gesloten gemeenschap van op den
duur wellicht nog weinigen, dan kan
het niet anders of wij zullen al die
vragen ernstig moeten nemen. Wij
zullen dan de moed op moeten bren
gen om te zamen de moeilijke weg
van het belijden, ook in het heden, te
gaan.
Wel zegt het moderamen met na
druk. dat al het vragen zinloos zal
blijven en tot niets zal leiden dan tot
een wanhopig, cynisch of berustend
afzien van elk leven verwekkend en
vernieuwend antwoord, als het zich
niet door het evangelie wil laten le
ren.
Fundamenteel
De enige wijze, waarop de kerk uit
het slop kan komen, waarin zij ge
raakt is, is dat zij opnieuw de funda
mentele en reddende werkelijkheid
van het leven in de vrede met God,
gerechtvaardigd uit het geloof in Je-
Christus. leert verstaan.
Alleen van daaruit is het ook mo
gelijk zo te spreken over en te han
delen in de nood vèn de christelijke
gemeente en van de Nederlandse
Hervormde Kerk en in de nood van
de huidige wereld, dat dit niet leidt
tot onvruchtbare berusting of over
haaste en onberaden activiteiten, maar
tot die woorden en daden, die werke-
lijkk kunnen helpen.
Daarom is het hervormd modera
men dan ook van oordeel, dat de ge
loofsverkondiging in het werk van de
Nederlandse Hervormde Kerk en van
de andere kerken centraal moet staan
en dat het zeker op de weg van de
hervormde synode ligt om alle mid
delen aan te grijpen, die er toe kun
nen leiden om zowel als Hervormde
Kerk als met de andere kerkgemeen
schappen te zamen tot een duidelijk
en helpend opnieuw belijden van de
waarheid omtrent God te komen.
Na en naast de geloofsvraag noemt
het moderamen de kwestie van de
plaatselijke gemeenten het meest fun
damentele en dringende probleem.
Het hangt ten nauwste samen met de
geloofscrisis en heeft ook alles te ma
ken met de breuklijnen in het chris
telijk levensbesef en in het christelijk
levenspatroon.
De brief signaleert groeiende ver
ontrusting in vele gemeenten over de
teruggang in de kerkgang en de ver
minderde bereidheid om mee te wer
ken in de kerk. Maar het moderamen
waarschuwt tegen een „mismoedig
heid, die gemakkelijk kan overslaan
in een gevoel van hopeloosheid en
hulpeloosheid, dat drijft tot het ne
men van maatregelen, die een af
braak inluiden."
Schrappen
Over de ijver, waarmee men in
sommige gemeenten bezig is de le-
denregisters te zuiveren, zegt het mo
deramen: „Hoe begrijpelijk ook als
w?.j letten op de hoge kosten, die een
goede ledenadministratie met zich
meebrengt, toch vragen wij ons be
zorgd af of dit middel, als het niet
met de allergrootste zorg en omzich
tigheid wordt toegepast, niet erger is
dan de kwaal."
Het leven van christelijke ge
meente staat of valt met de intensi
teit en de veelvuldigheid van de per
soonlijke contacten, de persoonlijke
toewijding en zorg en het persoonlijk
gerichte dienstbetoon. Dat is niet al
leen een kwestie voor de predikant
en de andere ambtsdragers. Het gaat
hier om. een stuk zorg en hulpbetoon
van elk lid van de gemeente voor de
anderen.
Waar dat er niet is of gezocht
wordt, is een „zuivering" van de re
gisters van gemeenteleden het inslaan
van een weg, die tot niets leidt, aldus
het moderamen.
LANGERAK De actie van
vrienden van l'Abri (de sehuilpli
die een grotere accommodatie
dit bijzondere evangelisatiewerk
ken heeft tot nu toe goede result
gehad. Ondanks de vakantietijd k
men er ruim driehonderd rea<
binnen. Aan bijdragen is nu al i
meer dan een halve ton genoteerd
De Vrienden van l'Abri willen
definitief tehuis stichten, waar i
met name als men in nioeilijkh<
verkeert tn er eens een tijd „uit"
zijn, ook geestelijke begeleiding
ontvangen.
Dit werk, door dr. Francis Sch
fer in Zwitserland na de tweede
reldooriog begonnen, vond in
land navolging, waarbij met n
prof. dr. H. R. Rookmaaker geno
moet wofden.
Men heeft nog altijd het oof
villa Donkervliet in Baambrugge
zeer geschikt voor het doel blij!
zijn. Echter vergt de aankoot
daarvan drie ton, een bedrag dat
bij lange na nog niet bijeen heeft.
Vandaar dat men ook naar ar
mogelijkheden omziet. Na de va
ties zal men definitief besluiten
pand het beste kan worden aa
kocht. Giften (giro 59480 Amro-E
Schoonhoven met vermelding
Amelink-Van der Veen, inzake 1'
Nederland) blijven welkom.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Tholen: C. den Boe
Zeist.
GEREF. KERKEN (vrijgem.)"
Bcdankl voor Brouwershal
H. Mostert te Harderwijk.
Het moderamen van de hervon
synode. Van links naar rechtsi
M. Groenenberg (aan het mom
men toegevoegd als praeses
visitatoren-generaal), ds. G.
sten, assessor, ds. J. A. G.
Zanten, praeses, ds. F. H. Lands
scriba, ds. J. C. H. Jörg, secuk
assessor en dr. R. J. Mooi, secrel
voor algemene zaken. Op de I
ontbreekt ouderling W. R. van
Heijden, tertius assessor.
Belijden
(Van onze kerkredactie)
HAARLEM Al enkele jaren
is het in de vakantiemaanden
mogelijk voor chronisch zieken,
gehandicapten, blinden, bejaar
den, in sanatoria verpleegden en
anderen die door hun lichame
lijke gesteldheid niet in staat
zijn met vakantie te gaan, gratis
een pakket grammofoonplaten
aan te vragen.
Elk pakket bevat een twaalftal pla
ten, overwegend lp's, met geestelijke
liederen. Deze platen worden aange
boden door de stichting „De Band
met God", die op deze wijze bemoedi
ging en blijdschap wil brengen bij
hen, die geen vakantievreugde ken
nen. De actie geldt alleen voor de
maanden juli en augustus.
Een aanvraag om voor zo'n pakket
in aanmerking te komen kan men
richten tot de stichting „De Band met
God", postbus 34, Bloemmendaal. Om
misbruik te voorkomen wordt als eis
gesteld, dat de aanvraag voorzien
moet zijn van de naam, het adres en
de handtekening van de predikant
en of huisarts. Voor verzend- en ad
ministratiekosten wordt vijf gulden
per aanvrage berekend. Zij, die vori
ge jaren via deze ziekenactie een
pakket ontyingen, kunnen niet op
nieuw in aanmerking komen.
De stichting „De Band met God"
bestaat thans tien jaar. Het prille be
gin was als in zovele plaatsen: voor
zieken en bejaarden die niet naar de
kerk kunnen gaan bandopnamen ma
ken, die thuis kunnen worden beluis
terd.
Maar al gauw kreeg ons werk een
landelijk karakter, aldus de directeur
van de stichting, de heer J. W. Praat,
die de bandrecorderdienst met een
r
aantal vrijwilligers uit idealisme op
zette. Er kwam veel vraag naar de
preken, zelfs uit emigratielanden en
het werk breidde zich stelselmatig
uit.
Later zijn we ook grammofoonpla
ten gaan maken met religieuze mu
ziek. Ze zijn gewoon in de handel
verkrijgbaar onder de naam BMG. In
feite hebben we nu twee afdelingen:
de bandrecorderdienst en de (eigen)
grammofoonplatenmaatschappij, die
per maand gemiddeld tien nieuwe
platen uitbrengt. Tot op dit ogenblik
hebben we in totaal zo'n driehonderd
platen gemaakt.
In eigen beheer, inderdaad. We
hebben onze ultra-moderne opname
apparatuur, die volledig professioneel
is en niet voor die van welke andere
platenmaatschappij ook onderdoet,
integendeel. We hebben uiteraard on
ze eigen sludio in ons eigen gebouw
aan de Judith Leysterstraat 16 in
Haarlem Noord, waar tien perso-
Links de auto. die door het hele land
zwerft om opnamen te maken voor
grammofoonplaten, allemaal religieuze
muziek, en overwegend koorzang.
Rechts het opnameteam in de studio.
Boven rechts het embleem van de
stichting.
neelsleden (technische en administra
tieve kracht) werkzaam zijn.
De (interkerkelijke) stichting be
oogt nadrukkelijk niet het maken van
winst. Vandaar dat een deel van het
batige saldo ten goede kan komen
aan bovengenoemde ziekenactie, weN
ke elk jaar voor zovelen een bemoe
digend effect blijkt te hebben, zoals
te lezen is uit de dankbrieven die na
ontvangst van een zending plegen
binnen te komen.
Deze evangelieverkondiging kan op
zo grote schaal worden voortgezet
dankzij enerzijds de platenverkoop en
anderzijds de giften, die regelmatig
binnenkomen.
In de eerste plaats ging het in deze
vergadering over het geloven en het
belijden van de kerk. Door velen
werd krachtig gepleit voor een nieu
we verwoording van het geloof van
de gemeente in een nieuwe catechis
mus en een nieuw belijdenisgeschrift.
„Als wij goed hebben geluisterd,
zat hier niet zozeer de behoefte ach
ter aan nieuwe, de kerk bindende
„formulieren van enigheid", als wel
het verlangen naar een nieuwe, tot de
kern van de zaak doordringende be
zinning op al die vragen die in onze
tijd in en buiten de christelijke ge
meente worden gesteld en die de aan
vechtingen en twijfels vertolken, die
in vele harten leven."
Wie is God? Waar is God? Zwijgt
Directeur van de Stichting, de heer
J. ff'. Praat
ROTTERDAM Op 64-jarige leef
tijd is plotseling, terwijl hij zich aan
boord van een schip te Amsterdam
bevond, overleden ds. R. H. J. Fi
scher, vriend van Dietrich Bonhoeffer
en Martin Niemöller, bestrijder van
het Duitse nazisme, die dertig jaar
lang predikant van de Deutsche
Evangelische Gemeinde te Rotterdam
is geweest.
Ds. Fischer, in Voerde bij Hagen in
Westfalen geboren, studeerde theo
logie in Tübingen, waar hij Karl
Barth als een van zijn leermeesters
had, een figuur die hij als zijn meest
geliefde en vereerde leraar placht te
kenschetsen.
Zijn eerste gemeente was Bochum.
waar hij in het begin van de jaren
dertig het opkomend nazisme reeds
als een bedreiging ging zien en er
zich dan ook fel tegen verzette. Dit
had tot gevolg dat hij in 1934 moest
uitwijken naar Nederland. Eerst was
hij predikant in de hoofdstad en van
1940 af in Rotterdam.
In de bezettingsjaren bewoog hij
zich actief in verzetskringen, in ver
band waarmee hij in 1943 werd gear
resteerd. Korte tijd daarna werd hij
vrijgelaten. In 1945 werd hij geeste
lijk verzorger van politieke gevange
nen en oorlogsmisdadigers. Tenslotte
bleef het werk onder zeelieden en in
de eigen Rotterdamse gemeente.
Ds. Fischer en zijn echtgenote had
den veel contacten met koningin Wil-
helmina, wier bekende boek "Een
zaam maar niet alleen" hij in het
Duits vertaalde. Zijn naam is ook
verbonden aan de actie
„Sühnezeichen". die uitmondde in het
bouwen door Duitse jongeren van een
(Van een onzer verslaggeefsters)
BILTHOVEN De hoofd
thema's van de kinderge-
beden zijn danken voor het
voedsel en vragen om bescher
ming voor de nacht. Danken
voor voedsel lijkt in de welvaart
een wat vreemde traditie, maar
men kan dan juist beseffen hoe
dankbaar men mag zijn dat men
zioh te goed mag doen.
Toch vindt dr. Klink het wat karig,
dat nooit wordt gedankt voor het feit
dat men mag leven. Dat is toch veel
fundamenteler. Ook merkt ze op, dat
de traditionele kindergebeden zijn
gericht op de menselijke belangen.
Zelden of nooit treffen we een ele
ment van de aanbidding aan, het be
langeloos verheerlijken van God.
Ze heeft in haar boek verschillende
kindergebeden opgenomen, zoals dit:
„God. onze Vader, ik dank u dat ik
mag leven. Dank voor alle mensen
die van mij houden en voor een veilig
huis. Dank voor de zon en de bloe
men. voor alles wat het leven goed
maakt".
Weerumme
Een probleem voor kleine kinderen
is, dat je Gods stem niet hoort. „Wilt
U de zieke kinderen beter maken.
Here Jezus? Ik zal een mooi kastje
oecumenisch centrum aan de Maas
boulevard.
De begrafenis is bepaald op dinsdag
28 juli om half vier op Oud-Kralin-
en te Rotterdam, na een rouwdienst
die om twee uur in de kerk van de
Deutsche Evangelische Gemeinde tan
de Zwarte Paardenstraat begint
Eind augustus verschijnt b(j
uitgeverij AMBO in Bilthoven
het boek Kind en Geloof van
I remonstrantse predikante dr. J.
I L. Klink uit Haarlem. Het boek
op ingaan.
Het boek telt 300 pagina's en
kost 12,50.
Zaterdag gaven wij een al
gemene beschouwing. Vandaag
en in de komende dagen zullen
wjj er nog verder op ingaan.
maken voor de vogels, Here Jezus",
bidt een jongetje van zeven jaar. Ti
mide laat hij erop volgen: „De Here
Jezus zegt niks weerumme".
Een hoofdstuk heeft dr. Klink ge
wijd aan de zoals zij hem noemt
„Zwarte bladzij" in de kindercateche
se. Het is nog niet zo lang geleden
dat leerkrachten, die voor de kinde
ren wilden getuigen van de overstel
pende liefde van God, een duistere
achtergrond nodig hadden om deze
liefde ten volle te laten uitkomen.
„Natuurlijk, men kan de boodschap
van het goddelijk licht niet doorge
ven zonder te reppen over de duister
nis.
„Wie argeloos bijbelverhalen vertelt,
kan moeilijk de donkere diepten van
deze verhalen overslaan En wie van
het bijbelse geloof iets begrepen
heeft, kan er niet omheen, dat Gods
gerechtigheid ontzagwekkende conse
quenties heeft voor de menselijke ge
schiedenis op aarde.
Verzwaren
„Maar waarom deze verhalen dan
nog verzwaren voor de kinderen, er
vele schepjes bovenop doen en hen in
hun allerprilste jaren al de volle laag
geven van de verschrikkingen der
mensenwereld en zelfs perspectieven
openen van eeuwige verschrikkingen
van Gods gerechtigheid? Terwijl hel
en duivel in de bijbel maar hoogst
zelden worden genoemd, zijn het
blijkbaar centrale thema's van de
kindercatechese geweest.
Hoeveel mensen lopen er heden ten
dage nog rond met dez» erfenis der
kinder catechese en komen er nooit
meer uit", vVaagt dr. Klink zich af.
Achter dc laatste opmerking zet ik
wel een vraagteken. Gebed en ge
sprek zijn toch middelen om van
mensen, die het slachtoffer zijn ge
worden van een angstrcligic, geloofs-
blije mensen te maken. Dat heeft te
maken met echt Geloven, immers bij
God zijn alle dingen mogelijk!
„Dank U, dat U mij een vader en moeder heeft gegeven en hun kinden"
en de hond en vissen. Dank U voor de mooie wereld waarin wij leven. I
voor de ogen, waarmee we dat kunnen zien. En voor ons eten en onze herst
om mee Ie denken. Dank U voor alles." Een eigengemaakt kindergebedje I
een opwelling van Maxine in het boekje Brieven van kinderen aan God.
-
