Geef omroepen zendtijd op
basis van goed programma
Dóórgroei-kamera...
Concert van juryleden
Haarlems Orgelconcours
Neckermann Reizen
ook in Nederland
Tweede Kamer wacht
volop werk 11a reces
Ook Kamer wil contact
met adviseurs kabinet
Hoesch wil andere
vorm samenwerking
met de Hoogovens
Mag politieman
in gemeenteraad?
TN1 O-commissie
milieubeheer
Geen vrijstelling
onderwijzers
Exakta RTL1000
Schade Gelderse
boeren f 10 min
Toch aardgas
naar Italië
Purcell's muziek
herleefde
in Haagse Kerk
9
VRIJDAG 3 JULI 1970
L door Rolf Hoekstra
AMSTERDAM „Als men mijn redenering volgt, valt
het hele omroepbestel in elkaar", zegt dr. L. van Vollen
hoven (39). Vandaag is hij aan de Universiteit van Amster
dam gepromoveerd op het proefschrift „De zaak TeleVizier"
een affaire die in de zestiger jaren het nodige stof heeft doen
opwaaien en aanleiding is geweest tot een versteviging van
de positie der omroepverenigingen, die zich bedreigd voel
den door een niet aan een omroep gebonden radio- en
p televisieblad.
In het kort komt de redenering
van dr. Van Vollenhoven erop
neer, dat het publiceren van ra
dio- en televisieprogramma's vrij
moet zijn, zoals dit ook in het
buitenland het geval is. De Hoge
Raad besliste anders en na het
aannemen van de Omroepwet be
sloot TeleVizier tot samenwer
king met de AVRO, omdat an
ders het voortbestaan van dit
blad te veel gevaar liep.
DEN HAAG De Tweede-Kamer
leden Kolfschoten en Van Beek (bei
den kath. v.) hebben de ministers van
justitie en binnenlandse zaken ge
vraagd of de algemeen inspecteur van
de rijkspolitie in Den Haag o.a. de
commandanten van de diverse dis
tricten heeft geschreven dat een
ambtenaar van de rijkspolitie het lid
maatschap van de gemeenteraad kan
aanvaarden.
Zij informeerden of de ministers
deze opvatting voor elk lid der in een
gemeente dienstdoende politie onder
schrijven, en vragen hen zo spoedig
mogelijk te antwoorden dat de ge
meenteraden van dit antwoord kennis
kunnen nemen voordat zij moeten
beslissen over de toelating van de le
den van de binnenkort optredende
nieuwe gemeenten.
DEN HAAG De centrale organi
satie TNO gaat een commissie voor
onderzoek ten dienste van het milieu
beheer instellen.
Deze multi-disciplinaire commissie
zal bestaan uit ca 21 leden, afkomstig
uit beleidsorganen en belangengroe-
!- peringen zoals landbouw, industrie,
recreatie en natuurbeheer.
TNO gaat bovendien op korte ter
mijn een studie- en informatiecen
trum voor onderzoek ten dienste van
het milieubeheer oprichten. Dit cen
trum zal dienst doen als apparaat
voor de commissie, maar ook als cen
trum waar men alle informatie over
milieuonderzoek kan krijgen.
Naar de mening van dr. Van Vol-
lenho -n zijn de feitelijke gegevens
van de radio- en televisieprogram
ma's alleen al uit hoofde van een
vrije nieuwsgaring vrij voor publika-
tie, omdat het hierbij niet gaat om
een eigen karakter of persoonlijk ca
chet. „De Omroepwet 1967, die ook
wel eens de anti-Televizier wet wordt
genoemd, geeft een ongewenste en
ongemotiveerde uitbreiding aan het
auteursrecht."
Monopolie
De conclusie van zijn proefschrift
luidt: „De strekking van artikel 22
van de Omroepwet is het versterken
van het monopolie van de omroepor
ganisaties op het stuk van de bericht
geving over radio en televisie. Dat. dit
gebeurt met een beroep op "het
auteursrecht is een miskenning van
de aard en beginselen van het
'auteursrecht als een recht van de
scheppende mens."
Dr. Van Vollenhoven gaat uitvoerig
in op de behandeling van de Omroep
wet in het parlement. Hij citeert on
der meer mr. J. W. van Gelder
(CHU), die zei:,,... dat men hier een
stukje gelegenheidswetgeving biedt".
Waarom verlangden de omroepver
enigingen zo zeer naar een monopolie
ten aanzien van de publikatie van de
radio- en televisieprogramma's, zo
vervolgt het proefschrift. Omdat het
ledental van de omroepen wordt be
paald door de abonnees op de om
roepbladen en hoe groter het a an teil
'abonnees is des te meer zendtijd men
krijgt.
„Het beste omroepblad krijgt dus
de meeste abonnees, die tevens lid
worden. Het ledental behoort echter
te berusten op de kwaliteit van de
uitzendingen. Dat de omroepor
ganisaties de inkomsten uit de om
roepbladen nodig hebben voor een
behoorlijke vervulling van hun taak,
valt te betwijfelen. Vooral nu zij
kunnen putten uit de inkomsten uit
de reclameuitzendingen", zegt dr. Van
Vollenhoven.
Politiek
Volgens hem is het hele omroep
bestel een politieke zaak. De om
roepverenigingen zijn gebonden aan
(Van onze onderwijsredacteur)
DEN HAAG De Tweede Kamer
heeft gisteren een motie van de socia
list Laban', die voor alle onderwijzers
vrijstelling van militaire dienst vroeg,
verworpen.
Staatssecretaris Grosheide voerde
tegen deze motie aan dat de nlaatsen
met de grootste onderwijzen ikorten
bij een dergelijke regeling niet ge
baat zijn. Men bereikt alleen dat er
meer onderwijzers beschikbaar ko
men voor plaatsen die nu ook al in
trekzijn. Een beleid van gerichte vrij
stellingen zoals nu gevoerd wordt,
heeft meer zin.
Deze redenering werd in grote trek
ken door de meerderheid van de Ka
mer onderschreven. Voor de motie
spraken zich uit PvdA, D'66, PSP,
CPN, SGP en groep-Aarden.
een godsdienstige en/of politieke
groepering en fungeren als spreek
buizen daarvan, met uitzondering van
AVRO en TROS. „De verdediging
van de Omroepwet in de beide Ka
mers werden gevoerd door voorzitters
of leden van besturen van omroep
verenigingen. Het auteursrecht is in
de Omroepwet in wezen ten bate
van de omroeporganisaties misbruikt
om de positie van het lid-abonnee
schap veilig te stellen."
Dr. Van Vollenhoven zegt niet te
begrijpen, dat de pers niet het belang
heeft ingezien van het publiceren van
de radio- en televisieprogramma's.
„Ook op dit gebied had zij haar voor
lichtende taak kunnen verrichten,
maar ze heeft gewoon een brok infor
matie losgelaten. Deze kwestie is ook
door de pers te politiek benadert en
te weinig journalistiek."
Opheffen
Naar de mening van dr. Van Vol
lenhoven moet de binding tussen
abonnement op een omroepblad en
lidmaatschap worden opgeheven. De
feitelijke programmagegevens dienen
vrij voor publikatie te zijn en als
overgangsmaatregel acht hij tien tot
vijftien jaar voldoende om de omroe
pen in de gelegenheid te stellen zich
aan de nieuwe situatie aan te passen.
Wie de beste uitzendingen verzorgt
krijgt dan de meeste leden en op ba
sis daarvan dient de zendtijd te wor
den berekend, vooral ook nu de om
roepen door de televisiereclame niet
meer afhankelijk zijn van de abonne
mentsgelden bij het maken van hun
programma's. „De omroepen hebben
dat abonnementsgeld niet nodig. Ze
beschikken over voldoende geld, hoe
wel dit natuurlijk ontkenc wordt."
Voor alle duidelijkheid nog het
volgende: dr. Van Vollenhoven
is directeur van de NV Rotagra»
vure in Leiden, uitgeefster van
TeleVizier. „Vandaar dat ik er
zoveel van afweet".
HAARLEM De juryleden
van het Internationale Orgelcon
cours hebben gisteravond in de
St.-Bavo een geslaagd concert ge
geven.
De Antwerpse organist Stanislas
Deriemaeker opende het concert met
de rustige „Fantasia in g" van An
drea Gabrieli, in de 16de eeuw orga
nist van de San Marco te Venetie.
Van Heinrich Scheidemann, die nog
leerling van onze Sweelinck is ge
weest, vielen vooral van vier orgel
stukken het zangerige Kyrie en het
weemoedige Kyrie ultimum op, beide
prachtig gespeeld.
Van de weinige composities, die
van de Sleeswijker Johann Nicolaus
Hanff nog over zijn, klonk het door
grote afwisseling intens boeiende ko-
raalvoorpsel „Ach Gott, vom Himmel
sieh' darein", aan welk soort composi-
Massaal ontslag
van rechters in
T s j eclioslowaki j e
I PRAAG (Reuter) In Tsjechoslo-
I wakije zijn de laatste dagen 21 rech
ters uit hun functie ontslagen en heb
ben 22 anderen zelf ontslag genomen.
Dit is door de Tsjechische minister
van justitie Jan Nemec bekendge
maakt.
Een woordvoerder van het Tsjechi
sche ministerie, dat dus Bohemen en
Moravië bestrijkt en niet Slowakije,
zei niet te weten wat de reden van
het ontslag is.
(Van onze redacteur toerisme)
AMSTERDAM Het Duitse
postorderbedrijf Neckermann,
dat zich in Duitsland sinds 1964
op de reismarkt begeeft (en tot
nu toe ruim een miljoen vakan
tiegangers vervoerde) gaat men
ingang van volgend seizoen ook
in Nederland als touroperator
opereren.
In november worden in Amster
dam, Rotterdam, Den Haag en
Utrecht kantoren geopend, waar cle
reizen worden verkocht. Het is niet
de bedoeling dit per postorder te
gaan doen. Als bestemmingen worden
in het programma de populaire reis
doelen opgenomen, zoals Spanje, Ita
lië, Joegoslavië, Tunesië en Roemenië.
Daarnaast biedt het reisbureau echter
ook cruises aan, o.m. in het Caribisch
gebied.
De nieuwe touroperator legt zich
vooral toe op de zgn. „middenklasrei-
zen", waarmee ze qua prijs denkt te
kunnen concurreren met de aanbie
dingen van Nederlandse bureaus. Ta
rieven kon direkteur Nederland
Frank Hamming (27) gisteren bij de
introductie van de Nederlandse afde
ling echter nog niet geven.
Op klanten
Waarschijnlijk wordt begonnen met
15 vluchten in de week vanuit Am
sterdam en Rotterdam (vanuit Duits
land worden thans 154 vluchten per
week uitgevoerd). Dit gebeurt in sa
menwerking met de Nederlandse
Chartermaatschappij Transavia en
enkele buitenlandse maatschappijen.
Gemikt wordt het eerste jaar op
30.000 passagiers, maar directeur
Hamming moest, toegeven, dat dit
aantal wellicht wat aan de optimisti
sche kant is. Het personeelsbestand in
Nederland zal bij de start uit zestig
man bestaan.
Voorlopig zal de onderneming geen
reizen via agenten verkopen. Even
min zal een bankorganisatie worden
ingeschakeld. Maar volgens directeur
Hamming is het niet denkbeeldig, dat
dit er in de toekomst wél van zal
komen.
Lid van de Algemene Nederlandse
Vereniging van Reisbureaus is het
bureau nog niet, maar er wordt wel
over onderhandeld. Directeur Ham
ming: „Wij hebben de indruk, dat de
ANVR uitsluitend een organisatie van
ondernemers is. Wij willen ons in de
eerste plaats op de klant richten".
Waarom zou u geld steken in een wel aardige
systeemkamera die straks toch "HO" zegt tegen uw
groeiend fototalent. Kies liever een kamera die er helemaal op
gebouwd is om uit te groeien tot een werkelijk kompleet
kamera-systeem. Dat Is nu al mogelijk voor 569,— met
de nieuwe Exakta RTL 1000
Exakta kamera's: beroemd van oudsher
gebouwd op de toekomst!
Enkele van de vele
eigenschappen:
1/1000 tot 8 volle se-
konden, 3 verwissel
bare zoekersystemen,
synchroohflitsen tot
1/125 sek„ etc. etc.
Hij Is al bij
uw fotohandelaar!
Gisteren hield de Tweede Kamer
de laatste vergadering voor de va
kantie. Van links naar rechts de he
ren Mellema (CHU), Biesheuvel
(ARP) en Schmelzer (KVP), die
hun plaats hebben verlaten en ge
zellig bij elkaar zitten op een van
de voorste banken. Op de achter
grond freule Wttewaall van Stoet
wegen (CH).
Orwo Foto N.V. - Postbus 127 - Hilversum
(Van onze correspondent)
ARNHEM De langdurige hoge
waterstanden in het voorjaar hebben
de Gelderse boeren ruim tien miljoen
g gulden gekost. Er ging tienduizend
1 hectare grasland verloren. Het hoge
I water trof 1400 Gelderse bedrijven.
Deze cijfers maakte gisteren de Gel-
I derse Maatschappij van Landbouw
bekend.
Zoals bekend kunnen de getroffen
landbouwers op een vergoeding reke
nen van de rijksgroepsregeling zelf-
standigen.
DEN HAAG De Tweede Ka
mer is gisteren op reces gegaan,
voorlopig tot 25 augustus. Ka
mer-voorzitter mr. F. J. F. M.
van Thiel vroeg de leden er reeds
nu rekening mee te houden, dat
de Kamer het reces zal moeten
onderbreken om in een extra ver
gadering het nog in te dienen
ontwerp van wet tot verhoging
van het minimum-loon te behan
delen. Als datum is hiervoor ge
kozen dinsdag 28 juli.
Hij hield aan het einde van de
89ste vergadering van de Kamer een
korte rede. waarin hij een statistisch
overzicht gaf van de door en in de
Kamer verrichte werkzaamheden.
Daaruit blijkt o.m. dat het aantal
mondelinge vragen, vergeleken met
vorig jaar, steeg van 28 tot 39. Het
aantal schriftelijke vragen steeg tot
1238 (vorig jaar 908).
Mr. Van Thiel, die concludeerde dat
er sprake was van een grote activi
teit, hield de Kamer voor, dat het
eigen handelen van de Kamer voort
durend moet worden aangepast aan
de dynamiek van deze tijd om aldus
een gunstiger waardering voor eiger
arbeidskrachten te verwerven.
Ook wees hij er op dat de Kamer
na het reces aanstonds zeer veel werk
wacht, waaronder een aantal voor
stellen tot wijziging van de Grondwet
in eerste lezing. In verband met de
vervroegde datum van de verkiezin
gen voor de Tweede Kamer (op 28
april van het volgend jaar) zal de
Tweede Kamer de openbare en ple
naire vergaderingen niet veel langer
kunnen voortzetten dan tot half
maart.
(Van onze onderwijsredacteur)
DEN HAAG Na een omstandige
behandeling van hoofdzakelijk tech
nische amendementen heeft de Twee
de Kamer gisteren de 100 procents-fi
nanciering voor de bijzondere univer
siteiten en hogescholen aanvaard.
Door de amendering zal de Academi
sche Raad een sterkere rol gaan spe
len bij de taakverdeling tussen de di
verse instellingen.
Bij de behandeling van het weten
schapsbudget zei minister Veringa
dat de commissie-Van Veen het hele
vraagstuk van de departementale in
deling aan het bekijken is; in af
wachting van het advies wil hij zich
niet over de wenselijkheid van een
nieuwe minister of staatssecretaris
uitspreken.
Uit de kamer was kritiek geuit om
dat de directe contacten tussen de
volksvertegenwoordiging en de raad
van advies voor het wetenschapsbe-
Ongerustheid hij
bezitters m.o.
staatsinrichting
O
DEN HAAG Het voornemen van
minister Veringa (onderwijs en we
tenschappen), de vakken staatsinrich
ting en geschiedenis te integreren,
heeft ernstige ongerustheid veroor
zaakt onder de bezitters van de acte
m.o. staatsinrichting, aldus het Twee
de Kamerlid Schuring (ch).
Hij vraagt de minister, alvorens de
bezitters van de acte m.o. lesbevoegd
heid voor staatsinrichting te verlenen,
eerst een nadere studie te maken
over de wijze waarop de bevoegdheid
voor het geven van onderwijs in
maatschappijleer en staatsburgerlijke
vorming kan worden geregeld.
leid bemoeilijkt of tegengehouden
worden.
Motie
Dr. Oele )soc.) kwam met steun van
PSP en D'66 met een motie waarin
gevraagd werd om directe contacten
met de deskundigen die de regering
adviseren, zodat ook de volksvertege
nwoordigers de mening van deze ex
perts kunnen horen en toetsen. Mi
nister Veringa zei dat de regering
over de contacten van Kamerleden
met de diverse raden die de minister
adviseren, geen incidentele beslissin
gen wil nemen. Voor alle departe
menten moet in aansluiting op de uit
spraken van de commissie-Biesheuvel
een standpunt worden bepaald. De
heer Oele besloot daarop zijn motie
aan te houden.
DEN HAAG De NAM-gasexport
heeft met West-Duitsland en Italië
overeenstemming bereikt over leve
ring van aardgas. Beide contracten
duren twintig jaar. De elektriciteits
centrale in het Duitse Lingen kr(jgt
per jaar 700 miljoen m3 gas en Italië
jaarlijks zes miljard m3.
De levering naar Italië komt min of
meer als een verrassing omdat Neder
land steeds heeft, geweigerd de prijs
te verlagen. Italië had daarom vorig
jaar besloten het goedkopere
aardgas uit Rusland en Libië te be
trekken.
Kennelijk door de crisis in het Na
bije Oosten geschrokken, wil Italië
echter niet geheel afhankelijk zijn van
deze landen. Daarom werd voor een
contract voor de resterende behoefte
het gesprek met de NAM hervat.
ties van Hanff Johann Sebastian
Bach een voorbeeld heeft genomen.
Van het „Preludium en fuga in D"
van Dietrich Buxtehude werd het
eerste deel levendig gespeeld, maar
de structuur van de fuga kwam niet
duidelijk over.
'Eerste
De Straatsburger Mare Schaefer
•liet in het „Preludium en fuga in c"
en de koraalvoorspelen „Nun komm
der Heiden Heiland" en „Dies sind
die heilïgen zehn Gebot", alle drie
van Johann S. Bach, voortreffelijk or
gelspel horen, vooral in het eerste ko-
raalvoorspel, en dat hij kan improvi
seren was te horen in vier stukken in
de stijl van een Franse Suite: opval
lend de echowerking in het eerste,
levendig en helder het tweede, rustig
het derde en het laatste feestelijk
met het volle werk, prachtig van
klank.
De Amsterdamse organist Cor Kee
kwam met bijzondere werken: een
rustig zingend „Madrigaal", waarin
Italiaanse invloeden te horen waren,
dat de organist van de Pieterskerk te
Leiden, Cornelis Schuyt, in 1600 heeft
gecomponeerd, en de geheel in de Ba
rok passende „Musijk bij de 25ste
Psalm" van de Amsterdamse beiaar
dier en organist van de Oude Kerk
Jacob Potholt. die 150 van deze com
posities in 1777 heeft uitgegeven.
Cor Kee gaf deze composities het
volle pond van zijn grote talent, zodat
het een intens genot was er naar te
luisteren. Hij zal dat ongetwijfeld ook
zijn eigen compositie „Suite" wel
hebben gedaan, dat naar mijn smaak
meer een verwonderlijke demonstra
tie van mogelijkheden dan een groots
slot van dit concert werd.
G. M. Dersjant
PSP-bestuur
Premier maakt
knieval voor
prof. De Jong
AMSTERDAM Het PSP-partij-
bestuur heeft in een verklaring ge
zegd dat premier De Jong een knieval
heeft gemaakt voor de redenering
van prof. De Jong, terwijl hij die te
voren als onzin had bestempeld.
Indien een premier „onzinverhogin-
gen" in het defensiebudget gaat bil-
ilj ken zodra een aantal politici en ho
ge militairen lawaai maken, moeten
tegenstanders van de NAVO-politiek
op hun tellen passen, aldus de giste
ren uitgegeven verklaring.
De PSP trekt daaruit de conclusie
dat de noodzaak alleen maar groter is
geworden scherpe actie te gaan voe
ren voor een systematische verlaging
van het defensiebudget en opheffing
van Amerikaanse en Westduitse
(atoom)bases in Nederland, om geld
ter beschikking te krijgen voor het
bouwen van meer woningen en ver
betering van het onderwijs.
Gezeten op de troon in het Ho- j
gerhuis in Londen leest koningin
Elizabeth II van Engeland de troonli
rede toor. Naast haar de hertog van Ij
Edinburghlinks prins Charles,
rechts prinses Anne.
DEN HAAG Nadat vorige week
in de Oude Katholieke Kerk in de
Juffr. Idastraat, door het Belgische
Alariusensemble, muziek uit de tjjd
van de Franse Lodewjjken tot klinken
was gebracht, herleefde daar gister
avond Purcells muziek zoals die in
het corresponderende tjjdperk ten tij
de van de Stuarts werd gezongen.
Dé'zes leden van het Engelse Deller
consort, vier zangers en twee continuo
spelers (clavecimbel en viola da gam
ba) vertolkten een reeks van songs
waar de overgang naar de Italiaanse
barok van het traditionele Engelse
lied, duidelijk in tot uiting kwam.
Hoewel Purcell, zelf een zanger,
zangtechnisch nooit de grenzen van het
mogelijke overschreed, stelde de ba-
rokke versierkunst bepaald hoge eisen
aan de zangers. Alle vier voldeden
zij hier ten volle aan, waarbij vooraf
de fraaie stem van de tenor, Neil
Jenkins, de Benjamin van het ensem
ble, naar voren kwam.
Alfred Deller, counter-tenor en lei
der van het „consort", mag dan over
het hoogtepunt van zijn stem heen
zijn, zijn barokke voordracht, voort
komend uit een zuivere muzikale be-
wogenheid, vergoedt dit in belang
rijke mate.
De akoustiek van de kerk reageerde
uitstekend en droeg er toe bij de
authenticiteit van het concert te on
derstrepen.
E. J. BESIER
De 42-jarige bankdirecteur Gunther
Schmidt (foto), lid van de Westduitse
Landesbank en verantwoordelijk voor ve
le internationale financieringsplannen,
werd tijdens zijn vakantie in Ajaccio,
Corsica, doodgeschoten.
DORTMUND De raad van
commissarissen van Hoesch gaat
niet akkoord met de oprichting
van een Nederlandse houdster
maatschappij, een vorm van sa
menwerking met Hoogovens zo
als men het aanvankelijk had ge
dacht. Dat plan is nu van de
baan; er moet gezocht worden
naar een geheel nieuwe grond
slag voor samenwerking, aldus
de raad van commissarissen.
Het oorspronkelijke plan. waar
Hoesch noch Hoogovens bijzonderhe
den over hebben verstrekt, ontmoette
tegenstand van het 52.000 man tel
lende personeel van Hoesch. De
werknemers hebben laten weten er
bang voor te zijn dat een meerder
heidsbelang van Hoogovens in de
houdstermaatschappij hun arbeids
plaatsen in gevaar zou brengen, door
dat de groepering in de toekomst
haar bedrijf in Nederland zou kun
nen uitbreiden in plaats van in het
Westduitse industriegebied aan de
Ruhr.
De raad van commissarissen heeft
wel unaniem zijn goedkeuring ge
hecht aan versterking van de samen
werking met Hoogovens. Er zal wor
den nagegaan of en hoe nauwere sa
menwerking tot stand kan worden
gebracht, zo deelde de raad die giste
ren in Dortmund bijeen was, mee.
Een woordvoerder van Hoogovens
zei in een commentaar over de vorm
van samenwerking dat het nog te
vroeg is om te kunnen zeggen dat de
'holding' van de baan is. Zoals Hoog
ovens reeds meermalen hebben opge
merkt zal het maanden duren voordat
er iets definitiefs uit de bus komt in
de onderhandelingen met Hoesch.
