Schoonzoon verried mijn man aan Simon Wiesent hal' Kwart eeuw schrijven over wereld in crisis Voetbalstad nummer 1 ook open voor wielersport krant van formaat WIELERFEEST OP COOLSINGEL Jos van der Vleuten was iedereen toch te glad af Heeft samenwerking nu verder nog wel zin? Mevrouw Therese Stangl: Grote overval op munitiedepot in Uruguay Oud-president van Argentinië ontvoerd Omzet Bijenkorf steeg „redelijk" In 1975per man 70 Itr. frisdrank Athene roept ambassadeur in België terug Kabouters uit gebouw van Leser des Heils Plan opleiding milieubeheer ZATERDAG 30 MEI 1970 Jean-Paul Sartre, getuige in het proces teg enhet linkse hlad La cause du peuple (de zaak van het volk) waarbij twee redacteuren Jean-Pier re le Dantec en Michel le Bris wer den veroordeeld zij werden be schuldigd van aanzetten tot mis dadige acties tegen de staat hier voor de rechtbank in Parijs. Sartre, die het hoofdredacteurschap van het blad overnam, werd ondanks zijn protest niet gearresteerd. Dt)SSELDORF De voormalige commandant van het concentratie kamp Treblinka, Franz Stangl (62, die zich voor een rechtbank in Düssel- dorf wegens moord op 400.000 joden moet verantwoorden, is volgens zjjn vrouw Therese in Brazilië door zyn eigen schoonzoon aan „Eichmannjager' Simon Wiesenthal verraden. Mevrouw Stangl sprak gisteren als getuige in het proces van „een heel treurige en afschuwelijke familie zaak". Over haar vroegere schoonzoon zei mevrouw Stangl: „Wij hebben nooit gewild dat onze dochter met die man trouwde. Die knaap hield zich aan God noch gebod. We moesten echter wel toestemmen in het huwelijk om dat ander Renate van ons was weg gelopen. Toen het huwelijk tenslotte schipbreuk leed en Renate zich van haar man scheidde, kwam hij bij ons en zei hij, dat hij Wiesenthal zou ver tellen waar hij Stangl kon vinden wanneer Renate niet terugkwam. Re nate keerde echter niet bij hem terug". Reichssache In 1964 zou Wiesenthal zijn inge licht. Hij betaalde zijn tipgever ze venduizend dollar. Op Wiesenthals aanwijzingen werd Stangl drie jaar later door Brazilië aan West-Duitsland uitgeleverd. Therese Stangl hoorde kort na de Anschluss van Oostenrijk in 1938 van haar man, dat hij zich ging bezighou den met een geheime „Reichssache: het euthanasieprogram T-4. In 1942 toen Stangl al naar Treblinka was overgeplaats. vertelden SS-mensen haar. waartoe het kamp diende. „Ik informeerde daarop direct bij mijn man, maar hij zei: „Om Godswil, daar heb ik toch niets mee te maken. Hij heeft mij nooit gezegd .dat hij daar was aangesteld", zegt mevrouw Stangl. Drie jaar na de oorlog, toen Stangl In Linz uit Amerikaanse gevangen schap ontsnapte, smeekte zijn vrouw hem „op de knieën" te vluchten, voor het tot een proces kwam. Via de „Va ticaanse vluchtweg", aldus mevrouw Stangl, reisde haar man vervolgens van Italië naar Damascus. Zijn gezin volgde hem korte tijd la ter daarheen. Samen vertrokken ze in 1951 naar Brazilië. MONTEVIDEO Ongeveer vijftig guerrillastrijders hebben gistermor gen de grootste overval gepleegd, op een arsenaal van een marineoplci- dingscentrum, die ooit in Uruguay is uitgevoerd. Naar verluidt, werden zevenhon derd vuurwapens, waaronder drie- maakt en'op een marine-vrachtwagen honderd moderne geweren buitge- geladen. In het land is een grote op sporingsactie op touw gezet. De guer rillastrijders behorend tot de linkse ondergrondse „Tupamoaros" hebben inmiddels laten weten dat tijdens de overval één militair met zijn wapens naar hen is overgelopen. Verschil lende ministers en militaire autoritei ten lcwamen onmiddellijk na de over val in spoedvergadering bijeen. Buitenland-redacteur J. tien Boef jubileert (Van een onzer redacteuren) ROTTERDAM Tussen de tijd dat Winston Churchill zei dat „van Stettin tot Triest een ijzeren gordijn" over ons werelddeel was gevallen en nu de jaren dat Vietnam en Israël onze aandacht opeisen ligt bijna een kwart eeuw. De achter ons liggende 25 jaar wereldge schiedenis, zo vol van gebeurtenissen, dat het een eeuw lijkt, vonden hun weerspiegeling in de bladen van het Kwartet, dankzij het onvermoeibare bezig zijn van redacteur bui tenland J. den Boef. Op 1 juni 1945 trad hij als 21-jarige in dienst van j de NV als secretaris van directie en hoofdredactie. Al gauw gaf hij de wens te kennen op de redactie te willen werken. Gezien zijn grote belangstelling voor de buitenlaendse politiek was het geen vraag, waarin hij zich zou specialiseren; in 1946 werd hij redacteur buitenland van de Nieuwe Haagse Courant en in 1947 i kwam hij ap de redactie buitenland te Rotterdam. Collega Den Boef heeft sindsdien in zijn buiten landse overzichten en commentaren voor onze lezers iets trachten weg te nemen van de ondoorzichtigheid, die nu eenmaal de buitenlandse politiek kenmerkt. Als zodanig altijd werkzaam op de achtergrond, was hij de afgelopen 25 jaar een van die journalisten, die de ruggegraat vormen van elke redactie. Maandag 1 juni a.s. viert hij zijn zilveren jubileum: een wel kome aanleiding collega Den Boef naar de voorgrond te halen. J. DEiS BOEF Bewuste keuze Jaap den Boef koos bewust voor de christelijke dagbladpers, wilde schrijven vanuit zijn christelijke levensvisie, en is daarom sinds 1945 zijn krant trouw gebleven. Dit betekende echter, vooral de eerste jaren na de bevrijding toen zoveel moest worden opgebouwd, hard werken onregelmatige en vaak nachtdiensten ook omdat de christelijke pers altijd voor haar be staan heeft moeten vechten. Daarnaast zag hij kans elf jaar lang, van 1955 tot 1966, buitenlandse overzichten te schrijven voor „Ne derlandse Gedachten", het partij- orgaan van de Anti-Revolutionaire Partij. Ook was hij enige tijd voor zitter van een van de AR-kiesvere- higingen te Vlaardingen. Hij voelde zich sterk betrokken bij het kerkelijk leven in zijn woon plaats en werd ouderling van de ge reformeerde kerk. Een aantal jaren was hij tevens lid van het modera- men van de gereformeerde kerk te Vlaardingen. Deze nevenactiviteiten gaf hij la ter op, mede omdat de dagbladjour nalistiek hem helemaal opeiste. Vooral de laatste jaren is de pro blematiek van de buitenlandse poli tiek groter geworden. En wie col lega Den Boef kennen, weten dat hij niet in de oppervlakkigheid is gevlucht. Hij stelde zich niet tevre den met de waan van de dag. de „kreten", maar zocht voortdurend naar een genuanceerd benaderen van de feiten. Moeilijker Hij licht dat zo toe: „Naarmate je inzicht verdiept, je de ingewikkeld heid van de problemen beter onder kent, wordt het schrijven moeilij ker." „De eerste jaren na de oorlog was ons werkterrein nog vrij gemakke lijk te overzien. De gewoonte van voor de oorlog om aan wat buiten ons land gebeurde niet zoveel aan dacht te schenken, werd na de be vrijding niet direct doorbroken. De blokkade van Berlijn door de Rus sen in 1948, het Marshallplan en het uitbreken van de Koreaanse oorlog in 1950 droegen er echter toe bij dat het buitenland meer aandacht en meer ruimte in de kranten kreeg." „Onze visie op wat er in de wereld te koop was, werd na de oorlog sterk bepaald door de Duitse kwestie. Ik voelde me daar natuurlijk zelf bij betrokken: ik was voor de zogenaam de „Arbeidseinsatz" te werk gesteld in Kassei. Ik heb me daaraan ont trokken, maar werd weer in Neder land gearresteerd en opgesloten in Amersfoort waar ik nog slaag heb gehad van Kotalla, die nu in Breda gevangen wordt gehouden." „Onze generatie leerde ook door München en in en na de oorlog, dat niet naar een vrede moet worden ge zocht die een oorlog in de hand kan v/erken. Jonge mensen verwijten nu en misschien niet ten onrechte mijn generatie dat ze niet veel van de afgelopen 25 jaar heeft gemaakt. Maar wij troffen óók geen „blanco situatie" aan." Koude oorlog „Rusland streefde er naar een vei ligheidszone buiten zijn grenzen te krijgen, wat begrijpelijk was in Rus sische ogen. Voor ons begon dat op schuiven van de Russische grens echter te lijken op wat altijd is ver staan onder de overwinning van het wereldcommunisme." „Het wantrouwen tegenover de Sowjetunie was daarom voor de hand liggend. Dat alles betrekkelijk goed is afgelopen, is naar mijn me ning te danken aan de bereidheid van het Westen zijn veiligheid te verdedigen. Overigens is het begrij pelijk dat een latere generatie die deze ervaringen niet heeft gekend, de toestand die ze aantrof vanuit een „blanco situatie" beoordeelde." Collega Den Boef behoort tot de generatie buitehland-redacteuren die onder zware druk hebben geleefd van de koude oorlog, die zijn ge stempeld door bijna traumatische er varingen zoals de crisis om Berlijn en de Cuba-crisis van 1962. Jaap Den Boef leerde ook de steeds weer kerende „dooi" kennen, zoals de „geest van Genève" bij zijn bezoek aan de Vredesconferentie in Genève van juli 1955. Hij zag daar de leiders van die ja ren: Chroetstjef, Boelganin, Eisen- houwer, Dulles en Eden. Hij maakte in die periode ook kennis met ex- kanselier Kiesinger, als minister president van Baden-Würtemberg, en met Willy Brandt, toen de jonge, bejubelde burgemeester van West- Berlijn. Werkelijkheid In onze tijd treedt collega Den Boef soms in het krijt met jongeren, die tegen de NAVO zijn en voor het onmiddellijk afschaffen van de kern wapens. Hij meent dat de huidige structuren eenzijdige afschaffing on mogelijk maken. Daarom was het voor hem min of meer bevrijdend, dat ook prof. mr. P. H. Kooijmans onlangs het door de ARJOS bepleite beëindigen van de NAVO-kernwa- penstrategie in twijfel steldp. Prof. Kooijmans vroeg zich af of de kernwapenstrategie niet juist de vredespolitiek mogelijk maakt, om dat beide partijen van politieke avonturen worden weerhouden. De visie van collega Den Boef steunt niet alleen op het realistisch (zoals dat wordt genoemd) benade ren van de werkelijkheid. Als journalist heeft htf deskundig en met een tempo dat respect in boezemde 25 jaar verwarring en streven naar vrede geregistreerd: dagclüks. Zijn slotsom is: „We zien dat mensen niet bjj machte zijn de betere wereld waarnaar zjj streven te verwerkelijken." In dit laatste klinkt zijn geloofs overtuiging door. Hij leeft uit de verwachting, dat de chaos van onze tijd zal uitmonden in de nieuwe we reld. die mensen niet kunnen ma ken: die waarvan de bijbel spreekt. BUENOS AIRES De 67-jarige generaal Pedro Aramburu, oud-presi dent van Argentinië is gistermorgen ontvoerd. Het Argentijnse ministerie van binnenlandse zaken heeft dit gis teren meegedeeld. Twee mannen in legeruniformen vertelden de generaal dat aij op dracht hadden hem naar het lege- rhoofdkwqrtier te brengen. Aram buru verliet zijn huis en stapte in een gereedstaande auto, Sindsdien wordt hij vermist. Verschillende persbureaus in de Argentijnse hoofdstad werden gister avond opgebeld met de mededeling dat Aramburu zou worden doodge schoten door de ontvoerders, het „na tionalistisch commando voor natio nale bevrijding". Nadat in 1955 'Juan Perron was af gezet werd Aramburu president. Hij werd in 1958 na de verkiezingen ver vangen. Zijn naam is de laatste tijd genoemd als opvolger van de huidige president Ongania, wiens vierjarige ambtstermijn afloopt. Ongania, hoofd van het militaire regime, kwam in 1966 door een staatsgreep aan de macht. I AMSTERDAM De omzetstijging van de Bijenkorf Beheer n.v. is in de eerste maanden van het lopende boekjaar redelijk geweest. Dit werd gisteren in de jaarvergadering mee gedeeld. Het bestuur had voor het eerste kwartaal, dat 1 februari begon, een stijging verwacht van veertie procent. De loonsverhogingen van vrouwen en jongeren werknemers die in de detailhandel de meerderheid vormen worden als voornaamste belemme- jng gezien voor een grotere winst. Vergeleken met buitenlandse waren huizen steekt de omzet-winstverho- ging van de Beijenkorf niet ongunstig af. aldus het bestulr. UTRECHT In 1975 zal per hoofd I van de Nederlandse bevolking, zeven- j tig liter frisdrank worden geconsu- l meerd. Deze voorspelling deed de heer A. Bruinama, directeur van Raak's fris drankenindustrie. bij de opening van een derde bottellijn door het Ierse zangeresje Dana, winnares van het Eurovisie Songfestival 1970. iHij schreef dit uitermate hoge ver bruik toe aan het „droge-kelen-ef- fect" dat wordt veroorzaakt door het langdurig en veelvuldig kijken naar tv en de droge warmte van de cen trale verwarming. BRUSSEL De Griekse ambassa deur in België, Baslle Calevras, is door het kolonelsregime in Athene te ruggeroepen. Het Belgische ministerie van bui tenlandse zaken weigert categorisch iedere mededeling over deze kwestie. Naar alle waarschijnlijkheid houdt het vertrek van Calevras verband met de studentenonlusten, die ont stonden toen de ambassadeur op de dag dat het kolonelsbewind drie jaar bestond, een receptie en lezingen or ganiseerde in een gebouw tegenover de universiteit. De Belgische minister van buiten landse zaken Harmei heeft hem later bij zich ontboden. Sindsdien deden in Brussel hardnekkige .geruchten de ronde, dat Calevras België zou verla ten. AMSTERDAM Het Leger des Heilsgebouw aan de Damstraat, dat door een kaboutergroep van de Oran- I je Vrijstaat werd bezet, zal tijdelijk t worden ontruimd. I In een gesprek met de eigenaar is komen vast te staan dat het Leger des Heils onmiddellijk constructieve plannen heeft met het gebouw. Aan- 1 gezien de Oranje Vrijstaat de maat schappelijke doelstellingen van hei Leger volledig onderschrijft, is tot ontruiming besloten. Op 1 juni zal 1 nader overleg plaats hebben tussen i het Leger, en de Oranje Vrijstaat over het samengaan van activiteiten, van I beide instantie». - 1 Ajax heeft gisteravond de kam pioensreceptie die op Tweede Pinksterdag in het honderd liep herhaald in Hotel De Doelen in Amsterdam. Op de foto felici teert voorzitter H. van Son van het (vermoedelijk)promoveren de Excelsior Ajax-voorzitter Jaap van Praag (rechts). (Van een onzer verslaggevers) ROTTERDAM „Voetbal- stad nummer één draagt ook de wielersport een warm hart toe." Charles Ruys, sinds jaar en dag AMSTERDAM Bij de universi teit van Amsterdam ligt een plan ge reed voor een opleiding milieubeheer. Het is de bedoeling te komen tot een inter-universitair instituut. De com missie van de faculteit der wiskunde en natuurwetenschappen, die het plan heeft uitgewerkt, vindt een dergelijke opleiding van het grootste belang in een tijd, waarin de voor de mens ës- sentiele elementen water, lucht, bo dem, vegetatie en fauna ernstig wor den aangetast. Zij gaat ervan uit dat elke afgestu deerde moet weten hoe kritiek de si tuatie is en moet weten hoe hij bin nen zijn eigen vakgebied -een posi tieve bijdrage kan leveren aan het milieubeheer. De opleiding krijgt een multidiscip linair karakter. Naast de natuurwe tenschappelijke benaderingswijze zal ook sterk de nadruk worden gelegd op de sociologische, ethische en psy chologische implicaties van milieu verontreiniging en van maatregelen ter bestrijding daarvan. Van groot belang wordt geacht dat vanuit juri disch, economisch en politiek stand punt de wenselijkheid en uitvoer baarheid van beheersingsmaatregelen van het milieu worden belicht. Er wordt naar gestreefd dat de op leiding een bijvak wordt van de doc toraalstudie van zo mogelijk alle stu dierichtingen. I voorvechter van de sport op fra- I giele wielen en sinds kort direc- teur van het nog te voltooien sportpaleis op Zuid, glunderde trots toen h(j z(jn mening open baar maakte. Duizenden fans juichten namelijk gisteravond op de Coolsingel de door Rotter dams oudste wielervereniging Apollo in het kader van de festi viteiten rondom C '70 georgani seerde profkoers toe. Zij deden dat bij enkele spektacu- laire ontsnappingen, die de Ronde van de Coolsingel tenslotte het predi kaat uiterst boeiend verleenden, en zij deden dat ook later toen noch plaatselijke favoriet Evert Dolman, noch ex-Tour de France winnaar Jan Janssen met de bloementuil ging strijken, maar silmme Jos van der Vleuten. De vaak bekritiseerde uit Mierlohout sloeg namelijk in een enerverende finale een onoverbrug baar gat. Strijd, strijd en neg eens strijd was het wat Nederlands profelite gedu rende 105 kilometer leverde. Vlak na het begin reeds toen Polansky, de Luxemburger, en Rcné Pijnen gingen lopen. En ook later toen Jan Janssen en Harm Ottenbros in eenparige sa menwerking het hele veld een ras- sechtelap gaven. 0 Sportief Inmidde* hadden de duizenden sportief geapplaudisseerd voor Joop Zoetemelk en Dick Verdoorn, die eenmaal tussen de grommende pech vogels verzeild geraakt, hoofdschud dend de strijd nadöen gestaakt. Jans- sens en Ottenbros' sprong reikten zoals gezegd ver, maar op het moment dat zij zouden aanpikken, vlogen Poort - vliet, Wright, Van der Vleuten, Dol man, de Duitser Glemser, Pijnen, Van Midden, Holst, Van Beers, Matje Ger- rits en de Belg Van Rijckegem uit. j Met als resultaat dat er op vijf ron den van de meet een groep, van der tien een ronde voor de rest van het veld uitfietste. De finale zou gaan, zo bedisselden inmiddels de insiders, tussen Daniel van Rijckegem en Evert Dolman. Het bleek een verkeerde veronderstelling. Want eerst verraste dappere Leen Poortvliet de meute op een demarra ge die op de valreep stuk zou lopen en vervolgens ontvluchtte Jos van der Vleuten, daardoor in staat gesteld door zijn Willem Il-metgezellen, de dertien. De uitslag: 1. Jos van der Vleuten 105 km. in 2.48.00 uur, 2. Michael Wright (Engeland), 3. Eef Dolman (Rotterdam), 4. Gerard Koel (Hooger- heide), 5. Harm Ottenbros (Hooger- heide), 6. Jos van Beers (Vosselaere), 7. René Pijnen (Woensdrecht), 8. Da niel van Rijckegem (Belgie), 9. Ditt Glemser (Duitsland). 10. Albert van Midden (Hilversum). Estudiantes-Feijenoord op 15 september? BUENOS AIRES Estudiantes de la Plata, winnaar van de Coppa Liber- tador. inzet van het Zuidamerikaan- se voetbalkampioenschap voor club teams, is met geweldig enthousiasme ingehaald op de luchthaven van Bue nos Aires. Bij Estudiantes beschouwt men de wedstrijden tegen Feijenoord om de wereldbeker a!s een vaststaand feit. Trainer Oswaldo Zubeldia vertelde onmiddellijk na aankomst ten minste dat hij hoopt dat de eerste wedstrijd tegen Feijenoord op 15 september in Buenos Aires zal worden gehouden. Wacker Innsbruck bekerwinnaar WENEN Wacker Innsbruck heeft de eindstrijd van het tornooi om de Oostenrijkse voetbalbeker ge wonnen. V CV-voorzitter in jaarvergadering: Dit is de 165-jarige Shirali Misli- mof, de oudste inwoner van de Sowjetunie, en vermoedelijk ook wan de gehele wereld. Hier de nog krasse Mislimof aan zijn dagelijks werk, maaien. Ongetwijfeld een be zigheid, waarbij je fit (en jong blijft.... (Van onze sportredactie) ZEIST In de vanmorgen in Zeist gehouden jaarvergadering van het j Verbond van christelijke voetbalver enigingen heeft voorzatter J. v. d. Meijde veel aandacht besteed aan en duidelijke kritiek geleverd op de gang van zaken rond het Nederlands amateurelftal dat nu een maand gele- 1 den In Italië deelnam aan de finales van het tornooi om de Europa Cup. De heer Van der Meijde beperkte zich in zijn rede overigens tot de af- i spraken die gemaakt zijn met de sec- j tie zondag amateurvoetbal. De hou ding van de spelers bleef ln zijn ope- ningsrede buiten beschouwing. Voor het eenzijdig verbreken van de door het bondsbestuur van de KNVB gesanctioneerde afspraken had de heer v. d. Meijde geen goed woord 1 over: „Geen zinnig mens gaat een overeenkomst die aan een ieder be kend is, vlak voor de datum van ho norering ontkrachten. Wanneer der gelijke methoden als normaal zouden worden beschouwd, is het zinloze van het maken van afspraken bewezen." j De VCV-praeses trok het dan ook in twijfel of zijn vorig jaar gelan- i ceerde bewering als zou het een grote i vooruitgang zijn dat fcaterdagspelers in het Ned. amateurelftal kunnen ko- men nog juist is. ..Vraag is dan ook of het zinvol is verder aan te sturen op samenwer- i king met het zondagamateurvoetbal", i aldus de heer v. d. Meijde. die deze kwestie ook ter sprake bracht in de j passage over het vrij stroef lopende j gesprek in de studiecommissie die een rapport moet uitbrengen over de her structurering van de bond. Meevaller Sprekend over de bijna afgelopen voetbalcompetitie merkte de VCV- voorzitter op, dat de vrij sombere verwachtingen en voorspelling voor de promotiecompetitie naar dc eerste klas ongegrond blijken te zijn ge- weest. „Als er iets is meegevallen, dan stellig dit. Waarin dit zit, valt moei lijk te bewijzen, maar een feit is, dat het aantal strafzaken niet zo is toege nomen als werd gevreesd. Nu de eer ste klas er is. heeft het zaterdagvoet bal de top bereikt en kan er worden gewerkt aan de juiste^ onderbouw in de diverse districten. Over enkele ja ren zal h^t gestelde ideaal: de zuivere pyramidebouw tot de reële mogelijk heden behajen." Het Verbond van christelijke voet balverenigingen bestaat in 1971 25 jaar. Er zijn plannen om dan in plaats van twee bondsdagen een tor nooi te houden en wel in Apeldoorn. De heer v. d. Meijde deed daarbij een beroep op de sterkste clubs uit het zaterdagvoetbal bij die gelegenheid in elk geval ook met hun eerste elftal in te schrijven. Tot slot bepleitte de VCV-voorzitter een contributieverhoging voor de Ned. chr. sportunie die hoognodig een beroepskracht moet aantrekken ter assistentie van de directeur. Het werk van de NCSU wordt namelijk steeds omvattender. Maandag komen we terug op het verdere verloop van deze jaarverga dering.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1970 | | pagina 7