Kabinet verzwaart toezicht
buitenlands spionagewerk
1
145 min. gulden
voor Indonesië
Snobs, opgelet!
'Kaas in de berm'
is goed toerisme.
Industriekernen saneren als
milieuhygiëne in gevaar komt
Monsterlijke
élégance
Werkende jeugd doet
weinig aan studie
kritiek op opheffen BID Controle door ministers
Philips bouwt
nieuwe fabriek
-in Winschoten
Drie maanden
geëist voor
mensensmokkel
Onderzoek naar
ontvoering van
provo-raadslid
Ruim zeven procent
van verzoeken door
minister afgewezen
Afschrift voor
gemeenten van
advies provincie
Vooral kijken naar televisie
Groenstrook Hoogvliet en Pernis te smal
Reders protesteren
tegen Amerikaanse
ladingsvoorkeur
Proces tegen j
parlementariër
Kameroen erkent
afgescheidenen
WOENSDAG 22 APRIl 1970
oor slechts enkele centen méér
glas geniet U van een jonge jenever van
reldklasse
E KUYPER EXPORTJENEVER
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Een commissie uit de ministerraad onder lei
ding van premier De Jong zal verantwoordelijk zijn voor de bui
tenlandse inlichtingen, die worden verkregen.
De commissie, bestaande uit de ministers van binnenlandse
zaken, buitenlandse zaken en defensie is bevoegd operaties voor
bet inwinnen van inlichtingen te gelasten en kan ook akties ver
bieden. Elke minister kan zijn wensen kenbaar maken aan de
commissie.
Minister-president De Jong
heeft deze oplossing gekozen
voor het opheffen van de BID
(de buitenlandse inlichtingen
dienst). Besloten was de taken
van deze dienst bij het ministe
rie van defensie onder te bren
gen. De Vaste Kamercommissie
voor de inlichtingendienst (de
(fractieleiders van de grote par
tijen) werd aan het eind van
het vorig jaar door dit besluit
verrast.
Aparte afdeling
De kritiek op de gang van zaken
was gisteren dan ook algemeen. Men
wenste een directere verantwoorde
lijkheid van de ministerpresident.
Vooral de WD-fractieleider Geert-
sema was in eerste instantie zeer kri
tisch, samen met de oppositie-par
tijen.
Maar de heer Geertsema vertrok
naar het buitenland en in tweede in
stantie legde zijn plaatsvervanger, de
heer W. Wiegel, zich na de toezeggin
gen van de premier en omdat men
toch aan het nakaarten was, zich bij
de gang van zaken neer. Intussen
heerste echter wel spanning in het
debat over de inlichtingendiensten.
DEN HAAG Nederland zal
etc! de periode van 1 april 1970 tot
dCjapril 1971 Indonsesië 145 mil-
akjen gulden hulp verlenen. Dit is
4-8} miljoen meer dan in de afge-
periode van twaalf maan-
jntwikkelingsminister drs. Udink
:1de dit gisteren mee op een pers-
ïferentie in Rotterdam na afloop
i de Donorlandenconferentie.
)ok andere landen zullen de hulp
lening aan Indonesië verhogen,
nmige zelfs in aanzienlijke mate en
betekent, dat de 600 miljoen dol-
hulp, die Indonesië voor het nieu-
jaar nodig heeft, beschikbaar zul-
zijn.
ie toegezegde hulp van Japan
rade drs. Udnik spectaculair. Dit
d zal voor de periode van 1 april
tot 1 april 1971 in totaal 140
joen dollar beschikbaar stellen,
•geleken met 120 miljoen dollar in
afgelopen jaar.
)e VS verhogen hun hulp van 110
Ijoen dollar tot 125 miljoen. Verder
hogen ook Australië, België en
;eland hun hulpverlening. Frank-
West-Duitsland, de Wereldbank
Aziatische Ontwikkelingsbank
•ben nog geen toezeggingen kun-
doen. De bewindsman twijfelde
niet aan of zij zullen hun hulp ook
breiden.
Optimisme
Udink is optimistisch over de
foomische ontwikkeling in
fonesië, die gunstig is verlopen.
I is een keerpunt geweest in en
r de economie van dat land. De
felle inflatie is onder controle ge
acht dankzij de realistische econo-
sche politiek van Djakarta.
Itimulans werkgelegenheid
IINDHOVEN Philips gaat in
ischoten een nieuwe fabriek neer-
lFLten waar komen drie a vier
ongeveer 700 man werk zal kun-
vinden. Daarnaast zal ook de be-
ande fabriek in Stadskanaal wor-
uitgebreid, waardoor een forse
nulans wordt gegeven aan de
rkgelegenheid in Oost-Groningen,
ar tot op heden Nederlands hoog-
werkloosheidscijfer werd geno-
he ti.
ïeD>e nieuwe fabriek in Winschoten
it een glasfabriek voor televisieon-
delen herbergen en neemt daar
in st twee activiteiten over van
dskanaal, waar de bellonsamen-
lling en een polijsterij zijn onder-
tracht. In de fabriek in Stadska-
Z '1 komt daardoor ruimte vrij, die
d nodig is voor de fabricage van
Idbuizen voor de kleurentelevisie-
«tellen.
Afgelopen jaar had Ind&èsië een
aanzienlijk belastingsoverschot, dat
naar verwachting nog zal stijgen van
27 naar 37 miljard roepia's. Daardoor
zal een nog groter deel van het ont-
den gefinancierd uit e belastingmid?
wikkelingsprogramma kunnen wor
den gefinancierd uit de belastingmid
delen. Verder zal de uitvoer aanzien
lijk worden gestimuleerd nu een
nieuw deviezensysteem is ingesteld.
De voorzitter van de Indonesische
delegatie kondigde aan, dat ook de
belastingwetten zullen worden gewij
zigd. Dit zal tot effect hebben dat de
particuliere sector van de Indonesi
sche economie zal worden gestimu
leerd.
AMSTERDAM De officier van
justitie bij de Amsterdamse recht
bank heeft drie maanden gevangenis
straf niet aftrek van voorarrest geëist
tegen de 39-jarige in West-Berlijn
wonende Nederlandse glazenwasser
Coraelis F. H. De man was beschul
digd van uitlokking van verduistering
van drie Nederlandse paspoorten voor
mensensmokkel vanuit Oost-Europa.
De glazenwasser ontkende dat hij
de verduistering zou hebben uitge
lokt, maar gaf wel toe te hebben
meegeholpen. Zelf was hij in Oost-
Duitsland bij een zaak van mensen
smokkel betrapt en tot een gevange
nisstraf van 2Vs jaar veroordeeld.
Daarvan heeft hij maar zes maanden
uitgezeten, omdat van Westduitse zij
de 14.000 Mark was betaald om hem
vrij te krijgen. De man kwam in
februari vrijwillig naar Nederland,
omdat zijn pas niet kon worden ver
lengd doordat zijn aanhouding werd
verzocht.
Twee meisjes uit Amsterdam die in
geldnood zaten, hadden voor 400
Mark hun paspoort ter beschikking
gesteld, evenals een kok uit de hoofd
stad. Een der meisjes werd in Polen
veroordeeld tot een jaar gevangenis
straf; het andere meisje en de kok
kregen ieder acht maanden. Volgens
de officier van justitie, mr. A. Haber-
mehl, heeft K. een groter aandeel in
de zaak gehad dan hij wil doen voor
komen. Hij hield er bij zijn eis echter
rekening mee dat het feit al vier jaar
geleden is gepleegd en K. in Oost-
Duitsland er al voor is gestraft. De
rechtbank doet op 28 april uitspraak.
DEN HAAG Het Tweede-Ka
merlid mevrouw mr. Singer-Dekker
(soc.) heeft minister Polak van justi
tie gevraagd een onderzoek in te stel
len naar de omstandigheden waaron
der het Amsterdamse gemeenteraads
lid Roel van Duyn zou zijn ontvoerd.
Mevrouw Singer-Dekker wil de
schuldigen strafrechtelijk vervolgd
zien indien de feiten daartoe aanlei
ding geven.
PvdA-fractieleider drs. Den Uyl
dreigde met een motie, waarin geëist
zou worden de reorganisatie van de
BID uit te stellen. Maar de oppositie
leider hield aan het slot van het de
bat zijn motie nog in de tas.
De motie van mejuffrouw A.
Goudsmit (dem), waarin wordt ge
vraagd de minister-president directe
politieke verantwoordelijkheid te ge
ven voor het inwinnen van de inlich
tingen, maakt weinig kans. Woensdag
29 april zal er gestemd worden.
Premier De Jong betoogde in ant
woord op de kritiek uit de Tweede
Kamer dat de inlichtingendiensten
onder effectieve controle moeten
staan. De diensten mogen geen onaf
hankelijke macht in de staat worden.
Voor de in het buitenland verkre
gen inlichtingen zal gelden, dat deze
worden ontvangen door een aparte
afdeling van het ministerie van de
fensie. De beleidsafdelingen van de
verschillende departementen zullen
de gegevens verwerken.
De politieke- gegevens zijn bestemd
voor het ministerie van buitenlandse
zaken. De coördinator tussen de in
lichtingendiensten zal zijn de vice-
admiraal b.d. H. Bos. Deze zal kun
nen beschikken over een eigen staf.
Omdat de premier belast is met de
hoofdlijnen van het beleid vond de
heer De Jong het onjuist hem een
directe verantwoordelijkheid te geven
voor de inlichtingendiensten. De pre
mier heeft niet de gelegenheid zich te
verdiepen in de interne werking van
de diensten.
De BVD
Verder heeft de Tweede Kamer
uitvoerig gesproken over de Binnen
landse Veiligheidsdienst. In geen ge
val zal deze dienst direct in het bui
tenland opereren.
Minister Beernink (binnenlandse
zaken) beloofde, dat de lijst van
functies, waarvoor de sollicitanten
door de BVD worden nagegaan zo
goed als volledig zal worden bekend
gemaakt. Mededelingen over een mo
gelijke lijst van personen, die in tijd
van oorlogsgevaar direct zullen wor
den gearresteerd, wilde de minister
niet doen.
De heer F. J. Goedhart van de
PvdA had op het nut van een derge
lijke lijst gewezen.
De minister was er niet op tegen,
dat de Vaste Kamercommissie voor
de veiligheidsdiensten het recht van
enquete zou krijgen. Over de vraag of
enquête zou krijgen. Over de vraag of
basis moet krijgen, kan overleg wor
den gepleegd met de commissie.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Het ministerie van
economische zaken heeft meegedeeld
dat sinds de invoering van de prijs-
stop zestien maanden geleden 7,5 pro
cent van de aanvragen om ontheffing
is afgewezen. Dertig procent van de
verzoeken werden ingewilligd, 27,5
procent is nog in behandeling.
Er zijn tot nu toe in totaal 3013
verzoeken om ontheffing ingediend.
De meeste aanvragen komen uit de
particuliere dienstverlenende sector,
waarbij de bejaardentehuizen, ver
pleegtehuizen en de horeca opvallen.
Slechts een procent van de verzoeken
van bejaarden- en verpleegtehuizen
is afgewezen.
Wat agrarische produkten en vis
betreft is de afgelopen tijd geen en
kel verzoek bij het ministerie inge
diend. Bijna de helft van de verzoe
ken van overheidsdiensten zijn door
de minister ingewilligd, bijna tien
procent werd afgewezen.
Volgende week maandag zal de
vaste Kamercommissie van economi
sche zaken met minister Nelissen
spreken over diens brief aan de Ka
mer. Het verzoek voor deze bijeen
komst werd gedaan door PvdA-Ka-
merlid mevrouw Gerda Brautigam.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Minister mr. Beer
nink van binnenlandse zaken heeft
de provinciale besturen gevraagd de
gemeentebesturen een afschrift te
sturen van hun adviezen aan de mi
nister over de gemeentelijke herinde
lingen.
De bewindsman wacht op het ogen
blik de reactie van.de provinciale, be
sturen op dit vëlrzoek af. Zijn -de
reacties positief dan zal een definitie
ve regeling worden gemaakt.
Minister Beernink zei gisteren ver
der tijdens het debat over de ge
meentelijke herindeling van Tholen,
dat de gemeentebesturen zullen moe
ten beoordelen of de bevolking bij de
voorbereiding van de grenswijzigin
gen gehoord moe\ worden.
De 25ste huishoudbeurs stoat, ivel in het teken
van de huidige tendens, om alles zo snel en efficiënt
mogelijk af te handelen, een kleineplaatsruimte
voor de romantische goedmoedigheid waarmee men
vroeger de problematiek van alledag te lijf ging,
wordt nu als hoogst onpraktisch beschouwd.
Daarom is als sensationele blikvanger dit „Groene
Monstergekozen, een wagen met een F 107 Star-
fightermotor, die snelheden kan maken van liefst
1000 kilometer per uur. Gistermiddag werd een de
monstratie gegeven van dit supersnelle geval op de
vliegbasis Ypenburg. Op de foto: het remmen met
de parachute van het Groene Monster; onder: de
(vele) belangstellenden, die met eigen ogen kunnen
zien, dat de tijd van idyllische gezapigheid, nu defi
nitief voorbij is
UTRECHT Ongeveer zeventig
procent van de ruim 330.000 werken
de jongens en meisjes van veertien
tot zeventien jaar volgt geen enkele
vorm van onderwijs meer. Voor de
meisjes is dit percentage bijzonder
hoog, nameljjk 86. Van de werkende
jongens volgt iets meer dan de helft
geen onderwijs.
De KRO heeft deze percentages gis
teravond in de televisiedocumentaire
„Werkende Jeugd '70" bekend ge
maakt. Tot de werkende jeugd be
hoort 37 procent van alle jongeren in
Er zijn er die spotten met het
'bermtoerisme'. Alsof je niet
prima zit aan de kant van de
weg: je ziet de mensheid voorbij-
suizen - en zelf lig je lekker lui
in de zon. Eén ding! Vergeet niet
een groot stuk kaas mee te
nemen en een mes. Wat gouden
blokjes in 't groene gras, daar
kan menige snob iets van leren. De
grootste geneugten in
het leven zijn simpel.
Kaas uit 't vuistje
in de berm, bravo
de leeftijdsgroep van veertien tot en
met zeventien jaar.
De vrije tijd wordt 's avonds gro
tendeels doorgebracht met het kijken
naar de televisie (42 procent). Ver
der werden genoemd lezen en knut
selen, beide 17 procent, of plaatjes
draaien (6 procent). In het weekeinde
gaat de belangstelling uit naar bio
scoop, café en dansgelegenheid (70
procent). Dertien procent zegt aan
sport te doen en 26 procent geeft de
voorkeur aan thuisblijven.
Omroepcijfers
Meer dan de helft van de werkende
jeugd (56 procent) noemt de TROS
als favoriete omroep. In volgorde van
waardering volgen dan de VARA (11),
AVRO (9), KRO (4), NCRV (4), VPRO
(3) en NOS (1).
De werkende jongeren hebben wei
nig vertrouwen in de politieke partij
en als verdedigers van hun belangen.
Zestig procent meent, dat de regering
weinig of geen rekening zal houden
met de mening van jonge mensen als
zij. Van de jongeren zegt de helft op
dezelfde partij te zullen stemmen als
hun vader. Vooral de confessionele
partijen profiteren hiervan.
Sex
Over voorechtelijk geslachtsverkeer
zijn de meningen onder de jongens en
meisjes verdeeld. Van de jongens is
twintig procent tegen en van de meis
jes 47 procent.. Vóór is 28 procent van
de meisjes en 38 procent van de jon
gens. Een kwart van de meisjes en 43
procent van de jongens weten het
niet.
De werkende jongeren beschikken
over gemiddeld vijftien gulden per
week. Ze besteden dat aan uitgaan
(28 procent), kleding (23), rookwaren
(13), brommer (8), sparen (8), make
up (5), snoep en frites (4) boeken en
platen (4) en cursussen en contribu
ties (2).
UTRECHT Voor een goed
milieubeheer is het noodzakelijk
dat er tussen grote basis-indus
trieën en woongebieden een
groenstrook van minstens 3,5 ki
lometer open blijft. Waar deze
strook te smal is, bijvoorbeeld in
Hoogvliet en Pernis, is het van
het grootste belang voor de mi
lieuhygiëne dat de industriekern
wordt gesaneerd, en niet de
woonkern.
Dit zei' gistermiddag prof. dr. ir. F.
Maas, hoogleraar landschapskunde
aan de Delftse T.H. tijdens een ver
gadering van de Nederlandse Vereni
ging tegen water-, bodem- en lucht
verontreiniging. Hij zei het wenselijk
te achten, dat de kosten en aanleg
van de groenstroken mede worden
gedragen door de industrieën die de
noodzaak van groenstroken veroorza
ken. Bij de aanleg van bijvoorbeeld
het industrieterrein van de Shell bij
Moerdijk is een dergelijke afspraak
volgens hem niet gemaakt. Hij acht
de aanleg van groenzones daar dan
ook een „zeer twijfelachtige zaak".
Schokgolven
De hoogleraar wees in zijn rede op
de multifunctionele betekenis van de
groenzones in de strijd tegen de mi
lieuverontreiniging: stroken van 50
tot 100 meter breed kunnen stof ab
sorberen, telkens achter elkaar gele
gen stroken kunnen stofdeeltjes ver
der filtreren, groenstroken van 200
meter breed kunnen, mits opgebouwd
uit verschillende soorten vegetatie, de
geluidshinder verhinderen, zones van
twee tot vier kilometer kunnen gas
sen en fijnere stoffen binden en bij
explosies de schokgolven dempen.
Daarnaast scheppen groenstroken
niet alleen visueel maar ook psycho
logisch afstand, hetgeen zeer belang
rijk is bij de scheiding tussen woon-
en industriegebieden.
De Delftse hoogleraar pleitte in dit
verband voor het tot stand komen
van een universitaire opleiding in de
bioklimatologie. Volgens hem zou
hierbij een samenwerking tussen het
KNMI, de Utrechtse universiteit en
de Landbouwhogeschool te Wagenin-
gen kunnen worden overwogen.
Hij acht bovendien verder onder
zoek naar de milieuhygiënische- en
klimatologische betekenis van groen
zones in en rond industrieterreinen
dringend gewenst. Evenee ns pleitte
hij voor een versnelde aankoop van
met name de natuurterreinen door
overheids- of particuliere natuurbe-
schermings-organisatiej.
LONDEN De opvatting van de
Amerikaanse regering dat bepaalde
export produkten van de VS alleen
met Amerikaanse schepen mogen
worden vervoerd, vormt een gevaar
voor de toekomst van de scheepvaart
en zal tot een chaos gaan leiden. Dit
heeft de Europese federatie van re-
I, dersverenigingen laten weten aan de
koopvaardijcommissie van de Ameri
kaanse senaat. Deze commissie be
handelt op het ogenblik de nieuwe
scheepvaartwet van de VS, waarin
het principe van de ladingsvoorkeur
is vastgelegd.
Als voorstanders van de vrije me
dedinging in de scheepvaart achten
de protesterende reders uit elf
Europese landen en Japans subsidies
in het algemeen niet gewenst voor de
economische ontwikkeling van de
scheepvaart. De Europese en Japanse
reders willen wel meewerken aan de
opbouw van een sterke Amerikaanse
handelsvloot, zo verklaren ze, maar
dan als onderdeel van een vrije en op
het beginsel van mededinging geba
seerde scheepsvrachtenmarkt. Men
wil echter geen steun verlenen aan
ladingsvoorkeur om dat doel een
sterke handelsvloot te bereiken.
LONDEN Het voormalige Britse
Parlementslid William Owen (69), be
schuldigd van verraad van geheimen
aan Tsjechoslowaakse diplomaten,
zou eens hebben gezegd dat men hem
zo sterk de duimschroeven had aan
gedraaid dat hij tenslotte was gecapi
tuleerd. Dit zou Owen tijdens een ge
sprek met een bezoeker in een zie-
ken-afdeling van de gevangenis heb
ben opgemerkt volgens de officier
van justitie Cusscn in het proces te
gen Owen dat gisteren voor de Old
Bailey is begonnen.
Het voormalige Labour-parlements-
lid Owen heeft zestien jaar voor
deze partij zitting gehad in het La
gerhuis werd in januari gearres
teerd. Het proces tegen hem zal
waarschijnlijk twee weken gaan du
ren.
Volgens de officier van justitie
heeft Owen de bewuste geheimen
vergaard in zijn functie als lid van
de begrotingscommissie uit het La
gerhuis. Hij hield zich daar bezig met
onderwerpen als troepentransporten,
militaire uitgaven en geheime rege
lingen voor het Britse leger in West-
Duitsland. „Hij heeft zichzelf verra
den, hij heeft het Parlement verraden
en hij heeft zijn land verraden," al
dus de officier van justitie.
JAOENDE De regering van Ka
meroen heeft de afgescheiden presby
terianen erkenning verleend als een
nieuw kerkgenootschap. Zij kunnen
nu een eigen kerkelijk leven opbou
wen.
Hiervoor hebben de afgescheidenen
echter afstand moeten doen van hun
aanspraken op de eigendommen van
de kerk, waarvan zij zich eind 1966
losmaakten.
Zij waren het niet eens met de
plannen, die moeten leiden tot een
verenigde kerk van Kameroen en
pretendeerden door hun afscheiding
de Presbyteriaanse Kerk voort te zet
ten. Omdat zij aanspraak maakten op
althans een deel van de kerkelijke
goederen, werden zij vervolgd en
verschillenden van hen werden ge
vangen gezet. j
