loolvink: Mogelijk sabotage
jorzaak brand bij ENCK
Zeker 72 mensen
gedood bij lawine
Ziekten .en plagen
als vervuiling
blijft doorgaan
steeds meer mensen
fietsen weer u ook al?
Staatsmijnen hebben
zesduizend man nodig
Productie mengmest direct gestaakt
Anoniem telefoontje
is sterke aanwijzing
Dodental hoger dan ooit
CNV-jongeren
ontstemd over
cursusgelden
Nog dagen
ADVERTENTIE IN VN
Vlaardingen vraagt
wethouder van 65+
Twee vuren
Afgelast
VRIJDAG 17 APRIL 1970
Minister Roolvink heeft gisteren gewezen op de kwetsbaarheid van de woongebieden door de verre
gaande industrialisatie. De overheid dient ongelukken als de brand bij ENCK te voorkomen.
(Van onze parlementsredatcie)
DEN HAAG Er wordt ernstig met de mogelijkheid rekening
gehouden, dat de oorzaak van de voor de omgeving gevaarlijke brand
bij ENCK/Delta Chemie te Vlaardingen sabotage is. Het gevolg
van deze brand (ontleding van mengmest) was, dat er een giftige
nevel ontstond, die over Vlaardingen trok.
Naast deze mogelijkheid noemde
minister B. Roolvink van sociale za
ken en volksgezondheid gisteren in de
Tweede Kamer ook zelfverhitting van
de kunstmest als oorzaak.
Maar men denkt vooral aan sabo
tage, omdat het bedrijf en de politie
in Vlaardingen vrijdag 10 april een
telefoontje kregen met de medede
ling, dat in een kunstmestloods een
bom was geplaatst. De brand ont
stond 13 april om twintig minuten
voor negen.
Opvallend was verder, dat de ano
nieme waarschuwing juist werd ont
vangen op het ogenblik, dat men de
box, waarin de brand later zou ont-
Het plateau d'Assy in de
franse Alpen, waar woensdag
nacht een sanatorium met 56
kinderen door een lawine werd
bedolven. Er wordt nog gezocht
naar overlevenden. Tot nu toe
zijn 72 doden geborgen. Op de
foto een beeld van de ravage.
Billy Graham (5)
Men begrijpt veelal niet dat er
irstanden en drempels zijn op de
tot Jezus en velen blijven daar-
r staan. Wie zijn toevlucht neemt
Jezus komt pas later tot de ont-
kking hoe vrede en rust in zijn
rt zijn gekomen en hij ontvangt
acht om ook volgende hindernissen
nemen.
We weten hoe in het verleden het
iristendom staatsgodsdienst werd.
sen waren er geen hindernissen
eer, maar de kerk heeft nooit droe
ver tijden gekend.
Aan de vruchten kent men de
oom, leert de bijbel. Welnu, dr. J. J.
luskes heeft een andere opdracht en
ndere vruchten dan Billy Graham,
r. Buskes kan Billy Graham nu wel
s een „kromme stek" beschouwen,
aar God gebruikt hem, een daar-
oorben ik dankbaar.
F. A. E. Schutte
tn Haag
Apollo-13
God vön sterren en planeten,
ójkunifen uw heelal niet meten,
lij Schepper van de zon en maan,
dj roepen u vol eerbied aan.
eer, wees met de astronauten
dat ding met zoveel fouten,
reng hen veilig in ons midden
verhoor alzo ons bidden,
egen wat wordt aangewend
ij het helpen uil d'ellend',
och indien Gij anders wij
«ak Gij dan ons allen stil,
ed hun ziel dan in de lucht,
an wordt dit hun beste vlucht.
SALLANGES (Fr.) De la
wine, bestaande uit sneeuw, aar
de en gesteente, die gisternacht
het kindersanatorium in de
Franse Alpen heeft getroffen,
heeft het leven gekost aan 72
personen.
Dit is volgens dc Franse minister
voor volksgezondheid het hoogste
aantal slachtoffers van welke lawine
dan ook, die tot nu toe in Europa is
neergekomen.
De lawine was vermoedelijk het
gevolg van een aardverschuiving. De
ravage op de plaats van de ramp is
enorm. De slachtoffers, merendeels
jongens tussen de vier en de vijftien
jaar, liggen onder honderden tonnen
UTRECHT De jongerenorganisa
tie „Werkende Jeugd" van het CNV
is zeer ontstemd over de deze week
bekend gemaakte regeling cursusgel
den voor werkende jongeren. „Wer
kende jeugd" meent, dat wederom
moet worden vastgesteld, dat de dis
criminatie van de jongeren wordt be
vestigd en dat meri hen weer met
hun eigen proolemen laat zitten."
„In concrete moe4 worden vastge
steld." aldus het orgaan, „dat de
18-jarige en oudere werkende jonge
ren, die vorig jaar afschaffing van
het cursusgeld hebben bepleit, wor
den geconfronteerd met een verho
ging tot zeker 150 Dit is in strijd
met de gedane toezeggingen."
WENEN De Russisch-Ameri-
kaanse besprekingen over de beper
king van strategische wapens (Salt)
zijn gisteren in Wenen begonnen met
een boodschap van president Nixon.
I Daarin drukte hij de hoop uit. dat de
I atomaire wapenarsenalen van de gro-
sneeuw, zand, afgebroken rotsblokken
en bomen.
CC
Na achttien uur graven en zoeken
heeft men pas 19 doden kunnen vin
den. het zal nog dagen duren voor
men de laatste slachtoffers heeft ge
vonden.
De massieve vloedgolf bedolf twee
betonnen slaapzalen, waarin 55 jon
gens lagen te slapen. Een huis waarin
het medisch personeel verblijf hield,
werd eveneens in elkaar gedrukt.
Een andere vleugel van het sanato
rium, plaatsbiedend aan 130 patiënten
en 70 man medisch personeel, werd
gespaard.
In het gebied van Sallanches ko
men lawines vrijwel nooit voor. De
winter heeft dit Alpengebied bijzon
der lang geduurd en er is meer
sneeuw gevallen dan ooit tevoren in
deze eeuw.
Met het slechte weer en de harde
winden kwamen de lawines. Op 10
februari werden te Val d'Isere 39
skiërs gedood en twee weken later te
Villard nog eens acht sportlieden. Op
30 maart verloren drie mensen het
leven bij lawines.
staan, begon te vullen. Men schakelde
toen over van box 7 op box 8.
Merkwaardig was ook, dat de ano
nieme waarschuwing niet sprak over
box 7, maar over loods 7. Een onder
zoek in deze loods leverde niets op.
Maar een verwarring tussen box 7 en
loods 7 is wel erg groot.
Minister Roolvink noemde gisteren
in de Tweede Kamer, terwijl hij een
vraag van drs. A. J. Lems (soc.) over
de brand beantwoordde, „de coïnci
dentie wel erg groot".
Het plaatsen van een chemische
bom in de mengmest is voor insiders
niet zo moeilijk. Een dergelijke bom
zal de mest geleidelijk verwarmen.
De resten van de bom zijn na de
optredende hoge temperatuur niet
meer te vinden.
Uit het antwoord van de minister
bleek duidelijk hoe ernstig de brand
was geweest in Vlaardingen. Roolvink
bevestigde, dat snel ingrijpen veel
ernstiger gevolgen heeft kunnen
voorkomen. In de nevel kwamen na
melijk in wisselende hoeveelheden
diverse stikstofoxiden voor (lachgas
en nitreuse dampen), die reeds bij
geringe concentraties moeilijkheden
kunnen veroorzaken.
Een uur na de melding van de ge
vaarlijke nevel begon men door aller
lei oorzaken pas aan de blussing.
Hierdoor werd de concentratie van de
gevaarlijke gassen aanzienlijk be
perkt. De ontwijkende nevels hadden
niet de groen-gele kleuren die zijn
waargenomen bij de vergelijkbare
brand in 1963.
kwetsbaar
„Uit het gebeurde", vervolgde mi
nister Roolvink, „blijkt weer hoe
kwetsbaar de leef- en woongebieden
in ons dichtbevolkte land zijn gewor
den door de grote industrialisatie,
speciaal in de chemische sector."
„Overheid en bedrijfsleven hebben
dan ook een belangrijke taak om der
gelijke ongelukken te voorkomen.
Maar", zei minister Roolvink later in
antwoord op nadere vragen, die de
Kamerleden stelden, „honderd pro
cent veiligheid is nooit te bereiken.
Altijd zijn er weer onvoorziene om
standigheden."
Na de brand heeft men enkele in
grijpende maatregelen getroffen. Op
aandrang van de arbeidsinspectie
wordt in afwachting van dc resul
taten van het onderzoek de produktie
van de mengmest van de gevaarlijk
gebleken samenstelling gestaakt Ver
der worden de nog aanwezige voor-
Politiemannen in actie tegen de Belgische schrijver-boekverkoper Herman Claeys, die bovenop een „Patton -
tank staat, neergezet als reclame voor een film. Claeys klom op de tank met een bord, waarop staat: „Dezt
tank is zedenschennend", om te protesteren tegen de Belgisphe censuur.
raden van deze mest streng bewaakt
totdat ze uit het bedrijf zijn ver
wijderd. Minister Roolvink beloofde,
dat ook aan de Arbeidsinspectie zal
worden gevraagd maatregelen te
vragen voor de aanwezige andere
gevaarlijke voorraden. a
De rechter commissaris te Rotter
dam heeft het onderzoek naar de oor
zaak van de ontleding van de gevaar
lijke stof opgedragen aan het Techno
logisch Laboratorium van de Rijks-
verdedigings Organisatie TNO en aan
het gerechtelijke laboratorium.
Drs. Lems kreeg van minister Rooi- j
vink een uitvoerig overzicht over de
toedracht. Men kon pas later met de
blussing beginnen omdat het moeilijk I
was de „brandhaard" te ontdekken.
Want de nevel kwam overal uit het
gebouw.
„De ontleding van de mengmest is j
een niet onbekend verschijnsel", zei j
de minister. „In Amerika, Duitsland,
Frankrijk en Tsjechoslowakije en ook
in ons land hebben zich eerder derge- 1
lijke gevallen voorgedaan."
Het ongeluk in 1963 bij Delta Che
mie was de aanleiding tot het instel
len in 1964 van een Commissie pre
ventie van rampen. Deze commissie
kreeg de opdracht dergelijke onge
lukken te bestuderen en de ministers
van binnenlandse zaken en sociale
zaken en volksgezondheid te advise
ren.
In 1968 verscheen het rapport „Ni-
traathoudende meststoffen". Het rap
port heeft model gestaan voor rege
ling van deze materie iri andere lan
den.
De aan ENCK/Deltechemie op
grond van de hinderwet in oktober
1966 verleende vergunning is gebon
den aan voorwaarden, die in het rap
port worden genoemd. Een voorlopig
onderzoek heeft geen afwijkingen
van deze voorwaarden aan het licht
gebracht, zo deelde minister Roolvink
nog mee.
(Van een onzer verslaggevers)
VLAARDINGEN In Vrij Ne
derland van deze week hebben on
bekenden een advertentie geplaatst,
waarin de gemeente Vlaardingen
een wethouderboven de 65 jaar
vraagt.
Andere voorwaarden zijn: „poli
tieke belangstelling niet vereist;
partij naar keuze op dag van be
noeming; bij voorkeur ge pensio
neerde onderwijzer of een failliet
gegane middenstander; kandidaten,
die uitmunten in een a-politieke en
a-culturele belangstelling, genieten
de voorkeur. Sollicitaties te richten
aan college van B. en W.. Stadhuis
te Vlaardingen."
Duidelijk is dat het hier gaat om
een flauwe grap. „Als we volgende
week sollicitaties binnenkrijgen,"
aldus gemeente-secretaris H. N.
Duinkerken, „kunnen we alleen
maar terugschrijven dat de adver
tentie in Vrij Nederland niet van
gemeentewege werd geplaatst.
Eigenlijk hebben de samenstellers
van deze oproep een fout gemaakt.
Ze hadden de jaarweddf van de
wethouder er bij moeten zetten.
Dan hadden we Piel belangstelling
kunnen verwachten. Nu niet."
Volgende week dinsdag zullen B.
en W. de zaak bespreken. Men ver
wacht dat geen stappen zullen wor
den ondernomen.
Wilt u een fiets winnen? Kijk dan
naar de advertentie in uw damesblad
of vraag uw fietsen-handelaar om 'n
deelname-biljet!
UTRECHT „Er zullen in
ons land ziekten en plagen op
treden, als het natuurgebied niet
wordt uitgebreid. De manier
waarop wij leven, is roofbouw
plegen op lucht en water."
Deze waarschuwing uitte gisteren
drs. J. T. de Smidt van het Instituut
voor systematische plantkunde van
de Rijksuniversiteit in Utrecht. Hij
sprak op een cursusdag van een aan
tal vrouwenorganisaties over milieu
verontreiniging.
otterdam
\V. Fontijn I beperkt en daarna worden verkleind.
Nog geen fusie te verwachten
O
HEERLEN In de eerste helft
de jaren zeventig heeft de
>taatsrnijnen zesduizend man
personeel nodig. Naar schatting
MUen zo'n duizend daarvan
'cademici, HTS-ers en ander ho-
jer geschoold personeel zijn.
Dit heeft dr. A. C. J. Rottier, presi-
fnt-directeur van de Staatsmijnen,
»ndaag meegedeeld naar aanleiding
het verschenen jaarverslag.
De verwachting is gerechtvaardigd,
laus dr. Rottier, dat de omzet van de
Kaatsmijnen in 1970 duidelijk hoger
liggen dan in 1969. Een verdere
;«vige groei zit er zeker in. In de
"emische sector wordt zelf een stij-
'"8 Van tien procent verwacht.
Dr Rottier sprekend over sa-
ptwerking zei alle gedachten
over een fusie op dit moment beslist
niet haalbaar te achten. De directie
heeft echter wel de indruk dat eini
fusie in de toekomst met Akzo of aYi-
deren niet onmogelijk is.
De totale omzet beliep in 1969 J
ƒ1173 miljoen (in 1968 ƒ1181 miljoen).
Het afgelopen jaar was bevredigend;
de financiële resultaten vertonen een
voortdurende stijging, al is er sprake
van een procent daling ten opzichte
van 1968.
Door het besluit van de Staatsmij
nen om de chemische productie ver
der uit te breiden, zal het investe
ringsniveau in de komende jaren ge
middeld meer dan 200 miljoen per
jaar gaan bedragen. De Staatsmijnen
besteden veel aandacht en geld aan
milieuhygiënische maatregelen. Per
jaar komt dit op 20 miljoen, aldus dr.
Rottier.
We zaten met een stel vrouwen bij
elkaar en praatten over kleren. Nu
zegt er natuurlijk iemand: „Dat is
discriminerend. Ze doet net of vrou
wen altijd over kleren praten en
nooit iets anders te vertellen hebben.
Neen, geachte lezer(es), zo is het
niet. Het is de zuivere waarheid: die
vrouwen praatten over kleren.
Het waren de zogenaamde wer
kende vrouwen ter onderscheiding
van de zogenaamde vrouw-zonder-
beroep. Een subtiel onderscheid.
Staatssecretaris Grapperhaus heeft
over de kleren van die werkende
vrouw zelfs iets gezegd in het vrien
delijke boekje, dat hij geschreven
heeft over de fiscale positie van de
werkende gehuwde vrouw, oftewel
de belastingaftrek die over haar in
komen is toegestaan alvorens het bij
dat van de man wordt gevoegd
Hij zegt daarin, dal de thuisblij
vende vrouw een kostenbesparende
factor is „gezien de uitgaven die een
werkende vrouw moet doen in
rechtsstreeks verband met haar acti
viteit in het maatschappelijk ruil
verkeer."
De werkende gehuwde vrouw mag
dan bezwaren tegen de nota hebben,
als alle huisvrouwen het boekje van
dr. Grapperhaus lazen, kwam er
vast en zeker een demonstratie op
het Binnenhof.
Helaas lezen weinig vrouwen Ka
merstukken of zelfs aardige boekjes
van Staatssecretarissen.
Wat mijn kritiek op vrouwen is.
Niet dat ze over kleren praten. Man
nen praten over auto's of over hun
visprestaties. Mogen ook zij dat, als
tublieft?
Goed, die vrouwen daar praatten
over kleren. En kleren kopen. Dat is
Reeldig
soms moeilijk. Een kwestie van wei
fels en twijfels.
Hoor ik het volgende verhaal.
In een winkel loopt mevrouw te
dwalen langs rekken. Ziet jurk.
Vindt jurk mooi. Trekt hem aan.
Past goed. staat goed.
Maar de tweede wil ze toch ook
even proberen. Eerste jurk uit. Ver
koopster doet hem op knaapje en
hangt hem buiten het pashokje.
De tweede gaat aan. Die trekt om
de heupen, de kleur is net even te
hard.
„Die andere toch maar. juf-
frouw..."
Juffrouw uit pashokje. Er hangt
geen jurk meer. Juffrouw snelt ner
veus heen en weer. Ze moet tenslot
te wel terug naar het pashokje en
mededelen, dat jurk verdwenen is.
Mevrouw, teleurgesteld, trekt
eigen oude jurk weer aan en gaat
kooploos weg. Bij de kassa ziet zij
een vriendin, die net een groot pak
in ontvangst neemt.
„Beeld van een jurk gekocht," zegt
de vriendin blij.
Hartelijk zegt kooploze: „Fijn zeg,
ik zag ook zo'n leuke maar opeens
was die weg..."
„Hoe kan dat nou?" vroeg de
vriendin.
Schouderophalen: „Ik weet niet,
terwijl ik in de paskamer was heeft
iemand hem meegepikt."
„Wat onhebbelijk," was het mede
leven.
Een week later. Mevrouw moet in
haar maatschappelijke functie naar
een vergadering. Opgewekt treed;
zij zaal binnen. Verstijfd. Daar zit.
in haar jurk, de vriendin, stralend,
en met vraagogen van: „Hoe vind je
hem?"
Ze heeft nog slapjes „beeldig" ge
zegd.
Drs. De Smidt deed enkele oplos
singen aan de hand:
Onmiddellijk ophouden met ver
dere aantasting van welk natuur
gebied dan ook en de gebieden
juist uitbreiden door omzetting
van cultuurgrond in natuurgrond.
Ophouden met het zomaar gebrui
ken van kunstmest en giftige be
strijdingsmiddelen die behalve op
de schadelijke insecten ook op an
dere levende organismen inwerken.
Veel meer geld beschikbaar stel
len voor het onderzoek naar de
vervuiling van het milieu door
biologen.
Volgens drs. -De Smidt is de mens
hard op weg het evenwicht tussen de
levende organismen in Nederland te
gronde te richten.
Erger
Ook de Wagenlngse hoogleraar dr.
M. F. Mörzer Bruyns sprak een ern
stige waarschuwing uit: „De lucht
verontreiniging zal in de komende
tien tot twintig jaar minstens twee
maal en misschien zelfs vijfmaal zo
erg worden, als de groei van de be
volking, het wagenpark en de indus
trialisatie in het huidige tempo blij
ven doorgaan".
„Overal in Nederland is een ver
arming van het vegetatiepatroon
merkbaar. De omvang van de scha
de is nog beperkt, maar men moet
er zich goed van bewust zijn dat het
niet erger mag worden", aldus de
hoogleraar.
Dr. A. J. Schilstra, directeur van de
provinciale raad van de volksgezond
heid in Noord-Holland, zei niet te
verwachten dat zich in ons land zulke
grote „mistrampen" zullen voordoen
zoals in de jaren vijftig in Londen,
waar toen vierduizend mensen stier-
Combinatie
In onze atmosfeer is weliswaar veel
zwaveldioxyde aanwezig, maar deze
verbinding wordt pas erg gevaarlijk
in combinatie met bijvoorbeeld roet.
Dit roetgehalte in onze atmosfeer ligt
aanzienlijk onder dat in bijvoorbeeld
Londen.
„Overigens wil dat niet zeggen dat
er geen vuiltje aan de lucht is", aldus
de arts. Hij herinnerde eraan dat
over de effecten van minder hoge
concentraties van schadelijke stoffen
in de lucht gedurende lange perioden
vrijwel niets bekend is.
UET UITBLIJVEN van een doortas
tend Victnambelcid heeft talrij
ke Amerikanen opnieuw voor vreed
zame demonstraties de straat op ge
bracht.
Z(j konden echter niet verhinderen,
dat kleine groepen de betogingen mis
bruikten om met geweld eisen te
stellen die met Vietnam niets te ma
ken hebben.
Zij die sneller het einde van dc oorlog
in Vietnam die nu al uitgebreid Is
tot geheel Indochina willen zien.
bevinden zich zo ongewild tussen twee
vuren.
Aan de ene kant is er dc regering:
aan de andere kant de extremisten.
Er is steeds meer frustatic omdat de
vreedzame betogingen niets hebben
uitgehaald, zo is gezegd. En president
Nixon is niet van plan zich te laten
beïnvloeden.
Hjj is er de man niet naar om de uit
breiding van de oorlog in verband te
brengen met zijn totdusver gevoerde
beleid, hoezeer dat geen uitzicht biedt
op einde van de strijd.
£)E AFGELASTING van het bezoek
van de Amerikaan Sisco aan
Jordanië roept de vraag op, of presi
dent Nixon verstandig handelde toen
h(J besloot één van zijn medewerkers
een met veel pubiikatie omgeven be
zoek aan hel Nabije Oosten te laten
brengen.
In Egypte en Israël is nauwelijks
sprake geweest van overleg. Sisco
heeft in die landen slechts gehoord,
wat men in Amerika al lang wist. In
Jordanië hebben onverzoenlijke ele
menten getoond, zijn bezoek niet op
prijs te stellen.
Hel mislukken van de reis van Sisco
was van hét begin af eigenlijk on
vermijdelijk vanwege de grote publi
citeit. Amerika heeft er nieuw ge
zichtsverlies door geleden.
Problemen worden zelden door ge
ruchtmakende reizen opgelost. Diplo
matiek overleg, onttrokken aan de
onmiddellijke waarneming van der
den. verdient nog altijd voorkeur.
