jVIEUWE TEGENSLAG
yOOR ASTRONAUTEN
Commentaren
Genoeg zuurstof en
energie bij landing
Vechtpartijen in
raad Vlaardingen
Snelheid
verhoogd
Crita)
Het Kwartet
Orkaan bij landingsgebied Stille Oceaan
Alarm in Apollo: te veel koolzuuigas
apollo 13
Vragen
SALT
ankoverval in
Amstelveen
w
Spreekkoor: ENCK moorcl
Prinses en prins
in Tokio
W clenscha
Uitdaging
Sow jet-marine
houdt grote
oefeningen
ecoratief en
)raktisch zo'n
bon
I
HET WEER
Groeizaam
Lente stroomt binnen
krant van
formaat
lieuwe
Leidse Courant
Woensdag 15 april 1970 51ste jaargang
vooraanstaande
prot. christelijke
dagbladen
[Directeur: F. Diemer
Hoofdredacteur: Dr. E. Diemer
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMGEVING
„Stantvastich is ghebleven
mijn hert in teghenspoet!"
bofdkantoor Leiden
Steenstraat 37
Telefoon 31441
Abonnementsprijzen p.w. ƒ1,16, p. m. f 4,95, p. kw. 14,85
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
maanlander
stuwt commando-capsule
Dit kaartje geeft de baan aan. die de Apollo-13 beschrijft rond
de maan op de terugweg naar de aarde.
J^E kritieke toestand aan boord van
de Apollo-13 heeft opnieuw de
vraag doen reizen, of het in het hui
dige stadium van experimenten wel
verantwoord is, mensen langdurig in
de ruimte te doen verblijven.
Ook de zin van reizen naar de maan,
waarvan het wetenschappelijk resul
taat meer betrekkelijk is en in geen
verhouding staat tot de enorme pres
taties die ervoor geleverd moeten
worden, is weer in discussie.
Van de veilige terugkeer van de drie
in groot gevaar verkerende astronau
ten zal afhangen, in welke mate men
terughoudender wordt bij de ruimte
vaart, die nog altijd karaktertrekken
van een wedloop vertoont.
Itr afsluiting van haar bezoek
wde provincie Overijssel in
kader van de 25ste herden-
*.<7 van de bevrijding was
IfUngin Juliana gisteren, in de
Vfnghal in Berkum, waar zes-
pderd kinderen deelnamen aan
It creativiteitsspel van het zg.
je-feest. Hier de vorstin te
mden van de jeugd.
STERDAM Gisteravond is
ewapende bankoverval gepleegd
!t bijkantoor van de spaarbank
nstelveen. Het geroofde bedrag
bekendgemaakt.
i de overvaller zijn slag sloeg
geen publiek in de hal van de
die op dinsdag ook 's avonds is
ld. De man bedreigde de twee
leelsleden met een pistool en
jeld in briefjes van duizend.
Vragen over
futen bij giro
rbij
enker
raktij!
ring
HAAG Het Tweede-Ka-
mevrouw Brautigam (soc)
ninister Bakker vragen gesteld
fouten die de laatste tijd ge-
I zijn bij de automatische over
gingen van de postgiro naar de
omroepbijdragen.
'erzoekt „vriendelijk maar wel
rERSC(i rï0ze dienst de talrijke
te beantwoorden, indien te
lling van abusievelijk overge-
bedragen, niet mogelijk Is.
HOUSTON Aan het eind
van hun terugreis naar de aarde
hangt het leven van de Ameri
kaanse ruimtereizigers af van
drie kleine batterijen. Ze vormen
na het afstoten van de maanlan
der bij de nadering van de aard-
sed ampkring de enige energie
bron in het commandoschip.
Zonder deze batterijen is er geen
stroom voor de voorzieningen van de
j belangrijkste levensbehoeften in de
'defecte Apollo-cabine en voor de vi-
i tale richtingscomputer
Als zich in het verleden een onge-
I luk met de batterijen voordeed, kon
den deze worden opgeladen door de
I elektrische generatoren in de Odys-
I seus, die nu door een explosie buiten
werking zijn.
1 Gewoonlijk zijn de drie batterijen
bij terugkeer in de dampkring volle
dig geladen en is er ook meer dan
voldoende zuurstof. De batterijen
kunnen voldoende energie leveren
tijdens de twintig minuten durende
terugkeermanoeuvre.
Radio
Daarna hebben ze nog genoeg ver
mogen over om de radio-installatie
72 uur in werking te houden. Dit kan
van belang zijn als de capsule in een
afgelegen gebied landt.
Ovei^~de zuurstofreserves maakt
men zich nog minder zorgen. In het
interieur van de Odysseus is voldoen
de reserve aan zuurstof aanwezig
voor vijftien uur per persoon.
Nu sparen de astronauten zuurstof
en energie uit door die te betrekken
uit de maansloep, die wegens het ont
breken van een hitteschild niet door
de aardse dampkring kan.
Bovendien beschikken de astronau
ten nog over de zuurstofflesscn van
de maanpakken, waarmee hel drietal
zich enkele uren in leven moet kun
nen houden.
Mevrouw Marilpu Lovell. echt
genote van Apollo-commandant
James Lovell. in gesprek met de
ruimlevaartarts Charles Berry in het
centrum te Houston.
HOUSTON Geplaagd door
voortdurende technische moei
lijkheden en met een orkaan in
het landingsgebied in het voor
uitzicht, koersen drie astronau
ten met verhoogde snelheid naar
de aaéde.
Die hogere snelheid werd vanmor
gen rond half vier bereikt door de
daaltrapmotor van de maansloep ge
durende vier minuten te laten wer
ken. Deze kritieke manoeuvre werd
een half uur nadat het ruimtevoer
tuig achter de maan vandaan was
gekomen, uitgevoerd.
Als de motor niet had gewerkt, had
de landing niet in de Stille Oceaan
lussen Samoa en Nieuw-Zeeland,
maar in de Indische Oceaan moeten
gebeuren. Aangezien daar geen ber-
gingsvloot is, heeft men met succes
dus een koerscorrectie uitgevoerd.
Overigens is het vrij zeker dat er
nóg een correctie moet worden uitge
voerd. De weersomstandigheden in
het landingsgebied in de Stille Oceaan
worden met het uur slechter. Er zou
zelfs een zware tropische storm op til
rziin.
Vannacht werd aan boord van het
ruimteschip, waarin soms schokken
worden gevoeld, koolzuurgasalarm
geven. Er vormde zich namelijk kool
zuurgas in hun cabine.
De Apollo-13 heeft zuiveringsmid
delen van de lucht aan boord. Maar
deze bevinden zich in de commando
cabine (Odysseus) die niet functio
neert. De middelen in de kleine maan
lander (Aquarius) zijn niet voldoende
om de lucht te zuiveren. De astronau
ten kregen opdracht een reservevat
met het luchtzuiveringsmiddel met
kleefband te bevestigen aan het lucht-
systeem van de Aquarius.
Nadat dit euvel verholpen scheen,
gaf Houston aan de ruimtereizigers
de raad goed uit te rusten om in con
ditie te zijn voor het verrichten van
de handelingen bij het binnengaan
van de aardse dampkring.
Het besluit van het NASA-vlucht-
leidingscentrum in Houston om in de
Stille Oceaan te landen, kwam gister
avond nadat in de nacht van maan
dag op dinsdag een ontploffing in het
voortstuwingsgedeelte de zuurstof- en
elektriciteitsvoorzieningen in de Odys
seus had lam gelegd.
Commandant Lovell en maan-
sloeppiloot Haise schakelden onmid
dellijk na het gebeurde over op de
stroombron uit de Aquariu3, om later
zelf in de maanlander plaats te ne
men.
Invaller Jack Swigert bleef alleen
achter in de donkere commandocabi
ne, om de combinatie in een regelma
tige tolbeweging te manoeuvreren.
Dit om oververhitting door de zon
aan een kant te voorkomen.
Omstreeks h< t moment van de ont
steking van de daaltrapmotor was
nog genoeg zuurstof, water en elek
triciteit aanwezig om de terugreis
naar de aarde te voltooier^ Er was
zelfs, volgens NASA. nog voor vijftig
uur zuurstof over.
(Van een onzer verslaggevers)
VLAARDINGEN In de def
tige raadzaal in Vlaardingen is
het gisteravond tot wild-west-
taferelen gekomen toen jongeren
demonstreerden voor sluiting
van we Eerste Nederlandsche
Coöperatieve Kunstmestfabriek,
waar maandagavond een gevaar
lijke gifbrand woedde. Dat ge
beurde toen de raad de nota-
Fibbe over de Rijnmondstruc
tuur behandelde.
Terwijl ongeveer dertig proteste
rende jongelui in spreekkoren ..ENCK
TOKIO Prinses Beatrix en prins
Claus zijn gisteren in Tokio aangeko
men voor een tiendaags bezoek aan
Japan. Zij zullen onder moer de Ex-
po-tentoonstelling in Osaka bezoeken.
De Japanse kroonprins Akihito en
prinses Mitsjiko nodigden het paar
gisteren uit voor de lunch.
Ondertussen heelt de Apollo-13
missie, die door het niet-doorgaan
van de landing op de maan geheel is
mislukt, toch nog vruchten afgewor
pen voor de wetenschap. Vannacht
om tien minuten over twee sloeg na
melijk de uitgebrande derde trap
van de Saturnus raket de Saturn
IVB met een snelheid van onge
veer tienduizend kilometer per uur
op de maan te pletter.
De seismometer, die de Apollo-12
bemanning op de maan had achter
gelaten registreerde de klap, waar
door waardevolle gegevens over de
maankorts aan dc aarde worden
doorgeseind.
Vluchtsimulator
De astronauten voor de Apollo-14
bootsen alle te nemen maoeuvres van
de Apollo-13 na in een vlucht simula
tor in het ruimtevaartcentrum in
Houston. Met behulp van computers
worden de bewegingen van de Apol-
lo-13 geanalyseerd en de gemaakte
berekeningen naar Aquarius gezon
den.
Het uitvallen van de stroomvoor
ziening is er immers de oorzaak van
dat de ruimtevaarders niet meer kun
nen beschikken over vluchtinfor-
maties uit hun eigen rekenmachines
aan boord. De ingrijpende beperkin
gen in het gebruik van elektriciteit
hebben de astronauten onder meer
genoodzaakt een radioantenne voor
het onderhouden van het contact met
Houston, uit te schakelen.
dicht. ENCK moord" riepen, sprong
cén van hen van de publieke tribune
in de ongeveer drie meter lager gele-
gen raadszaal. Hij wist een tafelmi
crofoon tc bemachtigen en enkele
kreten de zaal in te slingeren.
Enkele raadsleden namen deze bru
tale wijze van optreden niet en gin
gen op de vuist. Er ontstond een com
plete vechtpartij, waarbij de jonge
man èn de verhitte raadsleden rake
klappen uitdeelden. Met vereende
krachten werd de ordeverstoorder de
zaal uitgewerkt. Intussen gooiden zijn
aanhangers op de publieke tribune
stenen kopjes naar beneden. Niemand
werd daarbij geraakt.
De rust op de tribune was na dit
incident echter niet teruggekeerd. De
aanwezige rechercheur s'aagde er
niet in. de verhitte gemoederen van
de jongelui, merendeels afkomstig uit
de kunstenaarsvereniging VL '65. te
bedaren. Op last van de burgemeester
werd politieversterking ingeroepen
om de publieke tribune te ontruimen.
ARRESTATIES
Al snel waren vijf agenten aanwe
zig, maar de jongelui lieten zich niet
gewillig meevoeren. Toen het geduld
van de autoriteiten op was, werden
de demonstranten aan armen, benen
en haren naar buiten gesleept.
De politie arresteerde vier oproer
kraaiers. Na verhoor op het politiebu
reau werden zij weer vrijgelaten
Er zouden meer acties van deze
Vlaardingse jongeren op komst zijn
als protest tegen het uitblijven van
veiligheidsmaatregelen tegen de
ENCK. Het voornaamste verwijt van
de jongeren was, dat de gemeente
raad „de moed had uitvoerig te dis-
cussien over Rijnmond, terwijl dui
zenden mensen de kans lopen vergif
tigd te worden."
In de raadsvergadering van gister
avond werd met geen woord gerept
over de gifbrand bij de ENCK.
T^E tegenslag inct de Apollo-13 zal
ongetwijfeld invloed hebben op
de besprekingen over beperking van
strategische wapens (SALT), die mor
gen tussen Rusland en Amerika te
Wenen worden hervat.
Amerika zal minder dan voorheen de
neiging hebben ervan uit tc gaan, dat
bet op allerlei terreinen een voor
sprong op de Russen heeft. Het zal
misschien meer oog voor de werke
lijkheid hebben.
Dit is nodig, ook al omdat in het
Kremlin geen eenstemmigheid heerst
over de wenselijkheid van een ak
koord. De vrees voor omsingeling
leeft hij de militaire leiders nog sterk.
J^E Franse journalist Scrvan-
Schreiber. die onlangs in de poli
tiek is gegaan, heeft er nooit een ge
heim van gemaakt, dat hij de Ameri
kaanse invloed in Europa als een be
dreiging ziet. Hij schreef er zelfs een
boek over.
Hij heeft nu ook ontdekt, dat dc echte
leiders in Griekenland dc inlichtin
gendienst en de strijdkrachten van
.Amerika zijn. Daarom moet deze wor
tel van het probleem worden aange
vallen, en niet de uiterlijke schijn.
Servan-Schreibcr maakt de indruk,
nu ook langs de Griekse omweg ten
strijde te willen trekken tegen de
„Amerikaanse uildaging" (de titel van
zijn boek).
MOSKOU In Moskou is gisteren
bekendgemaakt, dat in april en mei
grootscheepse Russische manoeuvres
worden gehouden in de Middellandse
Zee, de Zwarte Zee. de Oostzee, de
Atlantische en de Stille Oceaan.
Volgens het Russische legerblad
Rode Ster is sprake van het unieke
feit, dat de Russische vlootstrijd-
krachten in de Atlantische en Stille
Oceaan gaan opereren op basis van
een enkel oefenplan. Volgens het blad
zouden de komende oefeningen sterk
verschillen van wat de Russische ma
rine tot nu toe ooit heeft gedaan.
:U,kny>£- 'tv GrtAT/S <xU u.
IMK aJbeaikkjx- opfuft"!
Ik geef op als
nieuwe abonnee:
plaats
betaalt: per kwartaal per maand
Als beloning voor mijn aktiviteit
ontvang ik een onderzettegel
- r- - ïfiïHH I De nieuwe abonnee krijgt onze krant
veertien dagen gratis.
naam -
elszal
iaarli
LND!
'PIJ
-tstzeqel is niet nodig als u op de envelop schrijft:
We Leidse Courant, Antwoordnummer 267, Leiden
Weinigen zijn verstandig,
maar iedereen kan proberen
het te zijn. DE BOISSON
„Uw balletje bleef er naast lig
gen. Ik heb hem er in geslagen."
DE BILT In'het algemeen
veel bewolking en overwegend
droog weer. Matige wind tussen
zuid en zuidwest. lest hogere tem
peraturen dan vandaag.
DE BILT Er kwam gisteren
boven ons land veel bewolking
voor, die met noordelijke win
den werd aangevoerd. De mid-
dagtemperaturen werden dan
ook niet hoger dan 6 tot 9 gra
den. Deze noordelijke stroming
werd in stand gehouden door
een rug van hoge druk boven de
Noordzee en een lagerukgebied
boven Oost-Europa.
Vanmorgen nam de bewolking
weer toe als gevolg van het bin
nendringen van zachtere en
vochtiger lucht van oceanische
oorsprong. Het ziet er naar uit.
dat wij ons het komend etmaal
in deze luchtsoort zullen bevin
den. De kansen op wat regen
zijn niet geheel te verwaarlozen,
aangezien kleine storingen langs
een front boven de Britse eilan
den naar het noordoosten zullen
trekken en daarbij tijdelijk enige
invloed hebben op 'net weer in
onze omgeving.
Aantal uren zon: 3-10; min.
temp.: 0 tot 5 graden boven nor
maal; max. temp.: 1 tot 6 graden
boven normaal: kans op een
droge periode van minstens 12
uur: 90 procent; kans op een ge
heel droog etmaal: 70 procent.
BAROMETERSTAND: lieden 10
uur 76.8 cm (1024 millibar), stij
gend.
Hoog Water
16 april Rotterdam le getij
0.54; 2e getij 13.52; Vlissingen le
getij 10.37; 2e getij 23.05; Willem
stad le getij 1.47; 2e getij 14.27.
Zon en maan
16 april zon op 5.42. onder
19.39; maan op 13.53 onder 4.09
21 april VM
LIET HEEFT dit voorjaar uitzonderlijk lang geduurd, maar na een zwak
warmtefrontje dat vandaag passeerde, stroomt dc lente binnen.
Er wordt warme en vochtige lucht aangevoerd, waarin morgen het kwik al
tot 14 a 16 graden kan stijgen, mogelijk in de daarop volgende dagen in de
middag tot nog een iels hogere waarde.
Tevens is deze luchtstroom zeer groeizaam, zodat cr in de komende dagen
'>ok in de natuur snel en veel gaat veranderen.
HO GEEN RISICO
Wacht niet langer, boek nu uw reis bij
REISBUREAU BEUK,
Xw.Beestenmarkt 19. Leiden, tel. 32700
