Bestaande oefenterreinen
voldoen niet aan eisen
Felle discussie
over abortus
Regering vraagt SER
advies over fusies
Melk 1 juni één cent
per liter duurder
Snelheid en ruimte voor modern leger
Bevolkingspolitiek van D'66 Elf met 13
IN AUGUSTUS
TROEPEN NAAR
LA COURTINE
SIJBRANDS
KAMPIOEN
Volleybalteam
naar Israël
Twijfel over
moordzaak
Doetinchem
Grieks dagblad
stopt uitgave
Lagere pacht
fruittelers
Spionnen,
meldt u!
ZATERDAG 4 APRIL 197D
(Van onze militaire medewerker)
ok
de laatste jaren is de Koninklijke Land
cht uitgegroeid tot een modern en slag-
grdig bedrijf. De mechanisatie, gestart in
>ap l begin van de jaren zestig, is voltooid.
Pla n groot probleem echter is dat de land-
rd. cht onvoldoende oefengelegenheid heeft
het personeel met de moderne uitrusting
at trouwd te maken. En dat is een bedenkc-
y ce zaak.
geoefendheid voornamelijk van onze gevechts
heden blijft daardoor aanzienlijk achter bij die
overeenkomstige eenheden van het Warschau-
t. Continuering van deze situatie is tegenover
volk. dat voor de verzekering van zijn vcilig-
d mede vertrouwt op de krijgsmacht, niet te
antwoorden.
ra( nmers de geoefendheid van de eenheden, de
■digheid van het personeel, is een van de facto-
die de geloofwaardigheid van onze defensie-in-
s* vnning bepalen en daarmede tevens de geloof-
eUïrdigheid van de politieke strategie van oorlogs-
rkoming.
BrU iet te verantwoorden ook tegenover de indivi-
le militair die zich in voorkomend geval ziet
N laatst tegenover een beter getrainde tegenstan-
itten wij op de beschikbare oefengelegenheid
blijkt dat de Koninklijke Landmacht voor het
r den van oefeningen in belangrijke mate is aan-
Als dit soort oefeningen in Ne
derland niet veelvuldig kan
worden gehoudenbeantwoordt
de landmacht niet aan zijn doel.
gewezen op terreinen die dateren van voor 1940.
Maar sinds die tijd is het optreden van landstrijd
krachten totaal gewijzigd.
Het moderne gevecht, of anders gezegd, het ge
vecht onder de dreiging van het gebruik van nu
cleaire wapens, wordt beweeglijk gevoerd door klei
ne verspreid optredende gepantserde eenheden, die
zich voor het uitvoeren van een opdracht snel con
centreren om zich na voltooiing van die opdracht,
weer even snel te verspreiden.
Het concentreren en bijeenhouden van grotere
verbanden op een bepaalde locatie zoals nog
tijdens Wereldoorlog 2 gebruikelijk was (denk 3an
het invasiegebied in Normandië), is nu vanwege de
nucleaire dreiging uiterst riskant.
Snelheid en ruimte
De hiervoor geschetste gevechtswijze lijkt in geen
enkel opzicht meer op de wijze van optreden van
gevechtseenheden voor Wereldoorlog 2. Het gevecht
speelde zich toen af op een qua omvang beperkt
gebied en had een meer statisch karakter.
De karakteristieken van het huidige zijn: snelheid
en ruimte. Maar de ruimte waarover de landmacht
nu kan beschikken is te enen male onvoldoende
om de moderne wijze van optreden onder de knie te
krijgen. Zij is uitsluitend toereikend voor het oefe
nen van de individuele militair in kleine verbanden
als groep en peloton.
Maar voor het oefenen van compagnieën en ba
taljons ontbreekt in Nederland elke mogelijkheid.
En dat is daarom zo bezwaarlijk omdat het juist
deze eenheden zijn die in het moderne gevecht zelf
standig moeten kunnen optreden. In het verband
van deze eenheden moet de militair vertrouwd ra
ken met omstandigheden die zich in oorlogstijd
kunnen voordoen.
Wel zijn er op beperkte schaal oefenmogelijkhe
den in het buitenland. Maar de jaarlijkse toewijzing
dekt in geen enkel opzicht de behoefte. Bovendien
is oefenen in het buitenland een kostbare zaak. Niet
alleen moet huur worden betaald voor de terreinen
(1967: 10 weken Höhne - West-Duitsland, 2 miljoen
gulden), maar daarboven komen dan nog de kosten
verbonden aan het transport van tanks en pantser
voertuigen.
Nota Schut-Haex
Wat is nu concreet de behoefte?
Een antwoord op deze vraag is te vinden in de
nota-Schut/Haex inzake de militaire oefenterreinen
die in oktober vorig jaar ter behandeling is aange
boden aan de Tweede Kamer.
Het gaat om vier regionale oefenterreinen van elk
rond 3000 ha. Aantal en oppervlakte zijn bepaald
aan de hand van het aantal te oefenen eenheden, de
oefeningen die per jaar moeten worden gehouden
en de ruimte nodig om een eenheid de beginselen
van het heweeglijk gevecht bij te brengen (com
pagnie: ongeveer 1500 ha; bataljon: plus minus 3000
ha).
De voorkeur voor regionale oefenterreinen stoelt
op de wens de terreinen zoveel mogelijk te laten
aansluiten bij reeds bestaande, en oefengelegenheid
te creëren in de omgeving van de voornaamste lege
ringscentra.
Op deze manier kunnen zowel de initiële kosten
(voor verwerving) als de doorlopende (o.a. voor ver
plaatsing van eenheden van de vredeslocatie naar
het oefenterrein) zo laag mogelijk worden gehouden.
Protesten
De nota heeft overigens geleid tot hevige protes
ten. Zij spreekt zich n.l. ook uit over de locatie van
de regionale oefenterreinen en wel: de Lauwerzee,
de Harskamp en Oirschot (Over het 4e terrein moet
nog een beslissing worden genomen).
Bovendien is voorzien in de verplaatsing van het
infanterie-schietkamp de Harskamp naar het Kuin-
derbos in de Noordoostpolder. Het zijn vooral de
plannen m.b.t. Het Kuinderbos, de Harskamp en
Oirschot die veel tegenstand ontmoeten; blijkens de
dagbladpers ook van Kamerleden.
Deze tegenstand mag niet worden gebagatelli
seerd. Natuurlijk is het in een overbevolkt land als
het onze niet eenvoudig om een dergelijk ambitieus
plan te realiseren. Hier spelen ook andere belangen!
als recreatie, die zwaar wegen.
Maar wij mogen zelfs 25 jaar na de bevrijding
niet vergeten hoe rampzalig het kan zijn als de
veiligheidsbelangen te zeer op de achtergrond ra
ken.
Een positief punt is dat de behoefte aan oefenge-
legenhcid wel algemeen wordt erkend. De bezwaren
richten zich voornamelijk tegen de gekozen locaties.
Helaas verzuimen vele „verontrusten" aan te geven
waar de Overheid dan wel moet wezen. En dat is
jammer, want het kan de Koninklijke Landmacht
uiteraard binnen zekere grenzen weinig sche
len waar de terreinen komen, als ze er maar komen.
(wordt vervolgd)
Max Tailleur is gisteravond zijn af scheidstournee langs veertien steden
in negen Noord-, Midden- en Zuidamerikaanse landen op een wat
ongebruikelijke manier op Schiphol gestart.
Voorzien van een twee meter lang reisbiljet nam hij afscheid vanuit
het cockpitraam van de KLM-DC-8, die voor deze gelegenheid opnieuw
was gedbopt. Zijn eerste doel is Santiago de Chili, waar hij de Neder
landse vereniging bezoekt.
icTTr"
inktl
jf kc
-aarl
fabi
an onze parlementsredactie)
IOTTERDAM In het Rot-
üamse Lommerrijk hebben
teravond leden van D'66 ern-
ntoojr en fel gediscussieerd over
abortusvraagstuk. De te-
me^stelling in de congressectie,
beh( dit onderwerp besprak, was
pile wettelijke bepalingen te-
abortus zonder meer moes-
worden afgeschaft of dat na
maanden zwangerschap wel
telijke bepalingen moesten
ven gelden.
bi
indieners van het amendement
Dver wilden het ontstane jonge
n wettelijk beschermen. Slechts
bijzondere omstandigheden zou
eind aan dit leven gemaakt mo
forden.
n punt van discussie op dit D'66-
gres was vooral in hoeverre hier
iche motieven zouden moeten ge-
Velen wilden het probleem al-
technisch benaderen.
meerderheid was voor het zon-
meer afschaffen van de bepalin-
Maar gezien de grootte van de
sitie zal dit probleem in de ple-
vergadering worden behandeld.
Recht van ouders
steravond werd ook nog gespro-
ovcr „de gemeentepolitiek", de
tscheiding" en de „milieube-
sing". Een onderwerp van het
res is ook „de bevolkingspoli-
ng
adre 1
wel
alvai
solli
en
on
Strang
n Haai a'
II dn
tafel ligt een amendement
wordt gesteld dat ondanks de
graad van overbevolking het
len van het kindertal het onver-
mbare recht blijft van de ouders,
een ander amendement wordt
>t dat eventuele maatregelen
van dien aard mogen zijn dat er
..Jcelijk wordt ingegrepen in de
oonlijke vrijheid.
rder wordt gepleit om de geeste
en lichamelijke integriteit van
nenselijk leven onaantastbaar te
zijn.
ils bekend hebben de suggesties
D'66-werkgroep over een even-
dwang in de bevolkingspolitiek
al in de verkiezingsstrijd nogal
indacht getrokken,
steravond werd dan ook gewaar-
wd dat D'66 met haar standpun-
niel te veel de openbare mening
!t bruuskeren.
Verkiezingen
zijn officiële openingstoespraak
D'66-voorritter dr. Beekmans
vanmorgen als zijn mening dat het
derde van het kiezerskorps dat op 18
maart verstek liet gaan zich daarmee
duidelijk heeft gedistantieerd van de
oude politiek ends oude partijen.
De verkiezingen voor de Provincia
le Staten kunnen met recht de „ver
kiezingen van de teleurgestelden" ge
noemd worden. Overigens is dat weg
blijven niet alleen een zich afkeren
van het oude maar ook aarzeling over
de nieuwe keus die men moet maken.
Dr. Beek herhaalde dat D'66 ruim
voor de Kamerverkiezingen in 1971
zal bekendmaken met wie de partij
eventueel in zee wil gaan. Hij be
streed de opvatting, dat een politieke
partij altijd bereid moet zijn rege
ringsverantwoordelijkheid te dragen.
De vraag: ..Wilt uregeringsverant-
woordelijkheid dragen" is volgens
hem dan ook een „onzindelijke"
vraag eenvoudig omdat eerst zou
moeten komen vast te staan wat die
regering voor program zou hebben en
wie bereid zijn dat programma uit te
voeren.
DEN HAAG In augustus zullen
Nederlandse troepen weer gaan oefe
nen bij het Franse plaatsje La Cour-
tine. schrijft minister Den Toom aan
de Tweede Kamer. De oefeningen
zullen beperkt blijven tot kleinere
verbanden, d.w.z. versterkte compag
nieën of eskadrons.
Een aanbod om in Zuid-Frankrijk
te oefenen, is gezien de afstand ten
minste vijf dagen reizen voor gemo
toriseerde colonnes afgeslagen. Mi
nister Den Toom heeft Frankrijk wel
gevraagd of voor de volgende jaren
besprekingen kunnen worden ge
opend over Nederlands medegebruik
van oefenterreinen in Noord-Frank-
vijk.
DEN HAAG Uit toto 34, van het
afgelopen weekeinde, zijn elf win
naars met dertien uitslagen juist
voorspeld gekomen. Zij delen de eer
ste prijs en ontvangen ieder bruto
ruim 20.000 gulden. De cijfers van to
to 34 zijn:
Aantal deelnemers 762.905., inleg:
1.667.099,70., beschikbaar prijzenbe-
drag: 750.194,86 gulden. Eerste prijs:
ƒ225.058,46, 11 aanmeldingen, per
winnaar 20.459,80 (bruto). Tweede
prijs: 150.038,97, 134 aanmeldingen,
per winnende kolom 1.119.70 (bruto).
Derde prijs: ƒ225.058,46, 1402 aanmel
dingen, per winnende kolom 160,50.
Extra-prijs: 150.038,97, 1230 aanmel
dingen, per winnende kolom 122,00.
HENGELO Ter gelegenheid van
het zestigjarig bestaan van de dam
vereniging Twente's eerste uit Hen
gelo zal van 28 april tot 9 mei een
tornooi om het open kampioenschap
van Nederland worden georganiseerd.
Reeds zestien spelers hebben de in
vitatie om deel te nemen aanvaard.
Bij dit zestiental zijn de Amerikanen
Smith en Langley, Hisard en Delhom
Fra), Kaderabek Tsj), Baba Sy Sen)
en de Nederlanders Sijbrands, Roo-
zenburg. Van der Sluis, De Ruiter tn
Pippel. Uitgenodigd zijn ook Andrei-
ko en Koeperman (Rus), Dagenais
(Can) en Ramcharan (Sur), maar zij
hebben hun komst nog niet bevestigd.
Ook over loonindexeringen
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Premier De
Jong zei gisteravond na het we
kelijkse kabinetsberaad dat aan
de SER advies zal worden ge
vraagd over de loonindexering.
De laatste maanden zijn enkele
cao's afgesloten, die voorzien in
een koppeling van het loon aan
de prijsindex.
Als het reëel besteedbaar inkomen
van de werknemer elk jaar met drie
tot vier procent zou stijgen, zou er
AMSTERDAM Gisteren is van
Schiphol het Nederlands volleybal-
-team naar Israël vertrokken om in I
Tel Aviv aan het tornooi om de
Spring Cup het Wcstcuropese
kampioenschap deel nemen.
Verleden jaar was België winnaar.
Het Nederlandse team, dat sinds
1962 zesmaal Westeuropees kam
pioen is geweest, bestaat uit de vol
gende spelers: Frank Constandse,
John Groen, Jurriën Kooien, Hans
Lodder, Hans Valkenburg, Jacques de j
Vink, Jelke Smit, Piet Wassenaar,
Wim Hoeboer, Paul van Sliedrecht, j
Kees Tinga en Geert Trompetter. In
weinig of geen ruimte meer overblij
ven voor verbetering van sociale
voorzieningen, terwijl ook de over
heidsuitgaven ongunstig zouden wor
den beïnvloed, aldus de premier.
Volgende week hoopt het kabinet
bij de SER een adviesaanvraag te de
poneren over een wettelijke regeling
van fusies in het bedrijfsleven. De
regering wil hiermee een begin ma
ken met de uitvoering van de motie-
Goudzwaard-Nelissen.
Deze motie pleit voor de instelling
van een college, dat een onderzoek
moet kunnen instellen naar fusies.
Turkije
Premier De Jong deelde tevens
mee, dat de regering de hulp aan het
door een aardbeving getroffen Tur
kije wil uitbreiden. Er zal voor an
derhalf miljoen gulden aan graan of
zuivelprodukten naar Gediz worden
vervoerd.
Het kabinet heeft ook twee
Friendships beschikbaar gesteld, die
Rode-Kruisgoederen naar de getrof
fen streek kunnen overvliegen.
APELDOORN Ton Sijbrands is
vrijdagmiddag In Apeldoorn natio
naal damkampioen geworden. Het
enige punt dat hij uit zijn laatste
twee partijen nog nodig had. behaal
de hij in de tiende voorlaatste ronde
door een vlotte remise tegen Van
Dijk.
Tel Aviv zullen zij België, Engeland,
West-Duitsland, Zweden, Griekenland
en Israël als tegenstander treffen.
Finland en Frankrijk ontbreken om
dat eerstgenoemd land de afstand te
groot vond en Frankrijk niet vol
doende sterke spelers kan afvaardi
gen.
Het wereldkampioenschap zal in de
laatste twee weken van september in
Bulgarije worden verspeeld.
de
beste
hekken
'komen uit Best1
B G levert
gegarandeerd roestvrije
hekwerken door
geheel Nederland tegen
Amsterdams loco-burgemeester
dr. P. J. Koets kreeg gisteren uit
handen van de heer Otto Frank
een van de eerste exemplaren
van Weerklank van Anne
Frank", dat uitgegeven is als
boek van de maand ter gelegen
heid van de boekenweek 1970.
(Van onze correspondent) 1
DOETINCHEM De 49-jarige we
duwe J. te Mebel-Gerritsen uit Doe
tinchem beschuldlgdt de politie ervan
de 23-jarige leraarszoon J. S. uit
prestigeoverwegingen ten onrechte
vast te houden voor de moord op de
12-jarige Rinie Wielheese.
Volgens mevrouw Te Mebel is de
jongen, een vriend van haar 18-jarige
zoon Henk, de avond waarop de
moord werd gepleegd, voortdurend in
het gezelschap van haar en haar fa
milieleden geweest. Haar kinderen en
hun 74-jarige grootvader bevestigen
dit.
De Doetinchemse wijt S.' (enkele
malen ingetrokken) bekentenis aan
dwangmethoden. ..Ze hebben hem ka
pot gemaakt, het is zo'n keurige jon
gen, hij kan het niet zijn geweest.
De familie is met de bewijzen bij
de politie geweest. Zij zouden daar
hebben opgevangen dat er in politie
kringen grote onzekerheid bestaat
over S.' al clan niet daderschap. De
justitie wil geen commentaar leveren.
De Doetinchemmer bekende de moord
toen hij in het huis van bewaring zat
voor een ander zedenmisdrijf.
Verdachte in massa
proces overleden
ATHENE Het anti-regeringsge
zinde Griekse dagblad Ethnos ver
schijnt niet meer. Gistermiddag is de
laatste editie uitgekomen.
De uitgevers en enkele redacteuren
zijn zoals bekend tot gevangenisstraf
fen veroordeeld door het Griekse ko
lonelsbewind.
Het is de tweede keer dat Ethnos
de productie stopt in haar 57 jaar
oude geschiedenis. De uitgevers heb
ben ook tijdens de nazi-bezetting in
de Tweede Wereldoorlog geweigerd
Ethnos te laten drukken.
In Athene is gisteren één van de 35
verdachten in het massaproces over
leden aan een hartaanval. Dit werd
van niet-officiële zijde vernomen. Het
zou hier de 38-jarige Antoine Paria-
nos betreffen.
Een groep artsen en medische stu
denten heeft gisteren in een brief
aan de Koninklijke Nederlandse
Maatschappij ter Bevordering der
Geneeskunst hun verontrusting uitge
sproken over de medische behande
ling in Griekse gevangenkampen. Zij
dringen aan dit openbaar protest ter
kennis te brengen aan de zusterorga
nisatie in Griekenland.
(Van onze. parlementsredactie)
DEN HAAG Premier De Jong
heeft gisteravond meegedeeld, dat de
hoogste pachtprijzen voor fruittelers-
gronden zullen worden verlaagd. De
pachtprijzen van 480 gulden komen,
op 300 en die van 360 gulden op 350
gulden. De toeslag in verband met
externe kosten zal ook worden ver
laagd (met 19 tot 80 per hectare).
BONN De Westduitse minis
ter van binnenlandse zaken, Gen-
scher, heeft in een interview met
„Bild Zeitung" gezegd, dat alle
communistische agenten in het
land ongestraft zlulen blijven als
zij zich vrijwillig bij de autoritei
ten melden.
„Ik wil een gouden brug bou
wen, en dring er bij alle onont
dekte spionnen op aan zich bij de
veiligheidsdienst of de politie te
melden", deelde hij mee. Als zij
zich van verdere spionage-activi-
teiten afhouden, zal tegen hen
geen strafvervolging worden in
gesteld. De inlichtingendienst
schat het aantal agenten voor
vreemde mogend heden in Duits
land op 16.000.
CMC ERNSTIG GESCHOKT
DEN HAAG De maximum
prijs van consumptiemelk zal
per 1 juni met één cent per liter
worden verhoogd. Over verho
ging van de prijzen van melk
producten zal nog nader overleg
worden gevoerd. Dit maakte het
ministerie van economische za
ken gisteren bekend.
De Coöperatieve Melkcentralc CMC
zei gisteren in een telegram aan pre
mier de Jong „ernstig geschokt" te
zijn door de prijsverhoging, die voor
de onderneming „desastreus" zal zijn.
De moeilijkheden in het bedrijf
dreigen als gevolg van het gevoerde
prijsbeleid ernstige vormen aan te
nemen. De CMC dringt met „grootst
mogelijke klem" aan op een prijsstel
ling die hen in staat stelt het bedrijf
voort te zetten en de Westneder
landse veehouders -de" in Nederland
geldende marktprijs te betalen.
EEG-prijs
Minister Nelissen heeft verklaard
dat bij de beslissing tot prijsverho
ging rekening is gehouden met de in
overleg met minister Lardinois (land
bouw en visserij) geschatte grond-
stofkosten. Ook is nu het verschil
tussen de EEG-prijs en die in Neder-
i land opgeheven.
Voorts is volgens de minister in
aanmerking genomen, de rentabili-
teitspositie en de kostenontwikkeling
bij verwerking, transport en distribu-
I tie.
