kazerne'Sfiz:
MAROKKO
Alleen Ned. orkesten
in Holland Festival
Douglas maakt klassiek
en feestelijk begin
over abortus
TANGER
CASABLANCA
AGADIR
10 dagen Tanaer
Fl. 895.-
royal
air
maroc
f Bon Kw
Verpleegsters klagen over te
weinig vrijheid: Cmwdese Rode Kruis:
Massale honger
Initiatiefwet
REGERING
ANTILLEN
STEUNT
JONCKHEER
9
WOENSDAG 4 FEBRUARI 1970
(Van onze parlementsredactie)
Dienstplicht
meisjes niet
meer nodig
Rechtstreeks naar
op elke zaterdag
Per Caravelle Royal Air Maroc
in 3 uur van Schiphol via Brussel
zonder tussenlanding naar:
De snelste wekelijkse dienst naar
Marokko
alles inbegrepen o.a. luxe hotel (5 sterren).
Deze en andere magnifieke inclusive-tours
treft U aan in de gratis kleurenbrochure
die U echt nu moet aanvragen.
Inlichtingen bij Uw reisbureau
Royal Air Maroc
I Voor gratis kleurenbrochure en
l time table.
Royal Air Maroc.
I Ad. Maxlaan 48/50
I 1000 Brussel, België
I (tel.: 19.12.63 - 19.24.50)
I naam
I beroep
I straat:.
woonplaats
5'
9
OTTAWA De voorzitter van het
Canadese Rode Kruis, generaal-ma-
joor Arthur Wrinoh, heeft gisteren de
berichten over de massale verhonge
ring, verkrachting en plundering na
afloop van de oorlog tussen Nigeria
en Biafra overdreven genoemd.
Hij voegde hieraan toe enkele ver
schrikkelijke dingen gezien te heb
ben zoals 1400 kleine kinderen die jn
een vergevorderd stadium van onder
voeding verkeerden. Wrinch heeft op
verzoek van de Canadese regering
een bezoek van twee weken gebracht
aan Nigeria. Hij kwam daar drie da
gen na de officiële overgave van
Biafra op 12 januari aan.
Wat Nigeria op het ogenblik nodig
heeft zijn volgens de generaal artsen,
verpleegsters en maatschappelijk
werksters die bij de verdeling van
levensmiddelen moeten helpen.
DEN HAAG Het Holland Festi
val 1970 wordt gehouden van 15 juni
tot 9 juli. Alleen Nederlandse symfo
nieorkesten zullen de orkestconcerten
verzorgen. Voorlopig heeft men voorts
op het programma gezet:
Nationale Opera van Praag met
Janaceks Omzwervingen van meneer
Broucek en Smetana's Verkochte
bruid, dir. Jaroslav Krombholc, regié
Hanus Thein; Nederlandse Opera
stichting met Debussy's Pelléas et
Mélisande, dir. Jean Fournet, regie
Pierre Médecin; en Haydns Fedelta
premiata, dir. Alberto Erede, regie
Jean-Pierre Ponnelle.
Koren: Toonkunstkoor Leiden met
Bachs Hohe Messe; en Yale Glee
Club.
Kamermuziek: Alarius Ensemble
uit Brussel, Alfred Delier Consort uit
Londen en Leonhardt Consort en
Frans Brüggen met barokmuziek en
het Talich-kwartet uit Praag.
Actuele muziek: Ned. Blazers
ensemble onder Edo de Waart en het
Radio Kamerorkest en Radio Philhar-
monisch Orkest onder Ladislav Kup-
kovic en Luigi Nono (met eigen wer
ken).
Ballet en toneel: Merce Cunning
ham Dance Company, New York, en
het Nat. Ballet. Het Nat. Youth Thea
tre uit Londen met Tersons Zigger-
Zagger; Theatro Libero uit Rome met
Arióto's Orlando Furioso; Theater in
der Josephstadt uit Wenen met
Schnitzlers Das Wort.
Voort worden verwacht de Japanse
Keizerlijke Hofmusici, Gagaku.
Er is een festival voor internatio
nale dichtkunst (1721 juni), Ameri
kaanse films USA Today (18 juni3
juli), internationale Carillonwedstrijd,
Hilversum (27 juni) en Orgelwedstrijd,
Haarlem (30 juni3 juli).
PvdA geeft Kruisinga j
drie maanden de tijd
ARNHEM „We kunnen niet protesteren, want op elke actie,
zelfs op elke opmerking, kunnen maatregelen volgen." Uitge
rekend in de week dat de voor de emancipatie van de vrouw
vechtende Dolle Mina's de natie verontrusten, is door een publi-
katie in de Arnhemse Courant onderstreept dat ook de verpleeg
sters weieens in het protesterende kamp terecht zouden kunnen
komen.
Gesprekken met verpleegsters leveren overigens veel klachten
op, maar geen namen van geïnterviewden: „We zijn bang dat alles
wat-we zeggen ons zal worden aangerekend, en weer van die ake
lige plagerijen volgen."
Een groot aantal verpleegsters van het Arnhemse Gemeente
ziekenhuis heeft de laatste tijd ontslag genomen met als hoofd
motief, dat het Pruisische drilsysteem waarvan het leger zich
langzamerhand bevrijdt voor de zusters nog geldt. Na de pers
berichten zou de leiding van het ziekenhuis tevens druk uit
oefenen op het personeel om erachter te komen, wie hun onbeha
gen hebben geuit tegenover een verslaggever.
Bovendien lijkt er een generatie
conflict te ontstaan tussen leerling-
- verpleegsters en hoofdverpleegsters.
De meisjes van deze tijd verlangen
imeer mogelijkheden tot contact met
leden van het andere geslacht dan
vroeger: ze wensen niet te worden
bevoogd; ze willen na de eerste twee
jaar waarin een zekere straffe dis
cipline nog wel wordt geaccepteerd
meer vrijheid en zelfstandigheid, ze
wensen het werk van verpleegsters te
doen („Daar zijn we voor aangeno
men,,).
Maar de oudere verpleegsters heb
ben vroeger toch ook allerlei werkjes
opgeknapt die niet direct met de ver
pleging hadden te maken?
geïnterviewde verpleegster: „Natuur
lijk is dat vroeger zo geweest, maar
de tijd is nu anders. En er wordt
toegezegd, dat je het werk van een
verpleegster zult gaan doen".
Te gek
De leiding kan toch ook niet toela
ten, dat bijvoorbeeld in een zus ter-
Vraag inlichtingen |jij Uw reisbureau.
bij Royal Air Maroc. Ad. Maxi. 48/50 - 1000 Brussel, tel. 191263
of bij Air France. Dam 25 - Amsterdam, tel. 225605
Enkele oorzaken van dit onbe
hagen: a. De patiënten krijgen te
weinig aandacht, omdat verpleeg
sters, aangenomen voor de ver
pleging, gangen moeten soppen
en keukens moeten schoonmaken,
het werk van werksters moeten
doen.
b. Verpleegsters beneden de
21 jaar mogen alleen heren
bezoek ontvangen als zij officieel
verloofd zijn, en met toestem
ming van de ouders: „En soms
wordt er geklopt en met het een
of andere smoesje komen ze dan
even kijken."
c. Derde-jaars verpleegsters
mogen extern wonen, maar moe
ten toch ruim f147 blijven be
talen voor kost en inwoning.
d. „Als je 's avonds de wacht
ingaat om half elf, heb je de hele
dag ook gewerkt. Soms sta je als
leerling helemaal alleen op een
afdeling „zware gevallen".
Vicieuze cirkel
Gelden de klachten (de leiding van
het Gemeente-ziekenhuis meent ove
rigens dat de meisjes heus wel met
hun grieven tot de top kunnen door
dringen) alleen voor het Arnhemse
ziekenhuis? Een verpleegster van een
ander ziekenhuis ergens in Nederland
(.geen namen in de krant") verzeker
de ons dat overal verpleegsters ge
gronde redenen hebben om ontslag te
nemen.
Velen doen dat ook als ze hun A-
diploma hebben behaald. Volgens
deze verpleegster bevinden vele zie
kenhuizen zich in de vicieuze ciikel
van te weinig personeel, hierdoor te
zware taken voor leerlingen, ontslag
van aankomende verpleegsters, fraaie
advertenties om nieuwe aan te wer
ven, teleurstelling bij de nieuwko
mers omdat de voorstelling van zaken
te mooi was, etc.
huis iedereen maar mag worden ont
vangen?
„Het is nogal wiedes dat er regels
moeten zijn, zeker de eerste twee
jaar. Maar er wordt geen onderscheid
gemaakt naar leeftijd en tijd dat je
al in de opleiding bent Het is toch te
gek dat meisjes van 21 en 24 jaar op
de vingers worden gekeken wie ze op
hun kamer ontvangen?"
„Er wordt wel verteld dat derde
jaars verpleegsters en 21-jarigen ex
tern mogen wonen, maar in de prak
tijk wordt er druk uitgeoefend dat ze
toch in zustershuizen blijven wonen
Het motief is dan dat er zoveel ka
mers leeg staan. In die zustershuizen
wordt toezicht uitgeoefend door
hoofdverpleegsters, die zich overal
mee bemoeien".
„Ze letten ook op het uiterlijk. Na
tuurlijk moet een verpleegster er net
jes uitzien, maar wie in de vrije tijd
met het haar los en wat make up
rondloopt, krijgt dat later weer te ho
ren. Het is toch ook dwaas dat een
verpleegster het haar niet in een
staartje mag dragen!"
„Meisjes, die intern zijn mogen ook
niet weg als ze een vrije avond heb
ben en de daarop volgende dag vrij
zijn. Ze moeten die nacht dan in het
zustershuis doorbrengen".
Vertegenwoordigers van de
Wereldgezondheidsorganisatie
hebben een bezoek gebracht aan
Noordrijnland-Westfalen om ken
nis te nemen van de maat
regelen die getroffen zijn om
uitbreiding van de pokken te
voorkomen. Op de foto: de com
missie, voorzien van maskers,
voor het ziekenhuis in Meschede.
Huib Goudriaan
„Er zijn trouwens zoveel dingen,
waaruit blijkt dat er bitter weinig
wordt gedaan om het de meisjes naar
de zin te maken. Er is bijvoorbeeld
niemand die je bij het begin op een
prettige manier duidelijk maakt, hoe
het er in een ziekenhuis aan toegaat
Je kamer word je toegewezen en
verder wordt je aan je lot overgela
ten".
„Als je het waagt wat aandacht
aan de patiënten te geven, en wat
langer met een patiënt te praten,
wordt opgemerkt: heb je niets anders
te doen?"
Overdreven?
is het in elk zie-
anders. Er zijn
huisregels, maar
leven overal. Ik
een heleboel ver-
nooit iets zullen
ze bang zijn voor
„Natuurlijk
kenhuis weer
verschillende
deze grieven
spreek namens
pleegsters, die
zeggen, omdat
de gevolgen.
Veel ziekenhuizen hebben wel
iswaar een leerlingenraad, waar
in ze kunnen protesteren, maar
die functioneert meestal onvol
doende, omdat de leden bang
zijn voor de consequenties van
bepaalde opmerkingen. Als
iemand klaagt wordt er toch
geen aandacht aan besteed: ja,
men zegt wel dat er iets zal wor
den gedaan, maar er gebeurt
niets."
Is het waar dat er in ons land
iets mis is met het begeleiden en
opvangen van verpleegsters? Is
dit een van de oorzaken dat
sinds jaar en dag de ziekenhui
zen kampen met een schreeu
wend tekort aan personeel?
Of zijn de klachten overdre
ven?
Reis naar pokken-
gebied in Duitsland
afgeraden
DEN HAAG Het staatstoezicht
op de volksgezondheid raadt mensen
die de laatste drie jaar niet zijn in
geënt tegen pokken,, af, te reizen naar
het met pokken besmet verklaarde
gebied in West-Duitsland, zoals be
kend de kringen Messchede, Lipp-
stadt en Arnsberg in Rheinland-
Westfalen. Dit antwoordt staatsse
cretaris Kruisinga het CH-kamerlid
Tilanus. Naar zijn mening is er geen
aanleiding om in ons land maatrege
len te nemen ten aanzien van het
grensverkeer met West-Duitsland.
Het weer in Europa
weer
min. temp.
pi.rtprpn
neerslag
Amsterdam
vrijw. onbew. 2
0
Brussel
geh. bew.
3
0.1
Frankfort
zw. bew.
2
0.4
Genève
regen
7
15
Innsbruck
sneeuw
0
24
Kopenhagen
regen
5
Locarno
licht bew.
2
9
Londen
regen
2
0.1
Luxemburg
sneeuw
1
4
Madrid
mist
0
Majorco
mist
2
5
München
regen
2
5
Nice
onbew.
7
0
Parijs
regen
5
7
mist
5
0
Wenen
licht bew.
2
Ztirich
regen
0
22
De staatssecretaris verstrekte inte
ressante gegevens over de vestiging
van buitenlandse artsen 'in Neder
land. In 1969 vestigden zidh in Neder
land 341 artsen van elders (104 uit
België en 61 uit Tsjechoslowakije). In
dit jaar verlieten 112 artsen ons land.
Zij gingen onder meer naar de ont
wikkelingslanden.
Gezond volk in
gezond milieu
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De verontreiniging
van lucht en water neemt onaan
vaardbare vormen aan, zo zei staats
secretaris R. J. H. Kruisinga van
Volksgezondheid gisteren in de Twee
de Kamer. Als slagzin lanceerde hij:
Een gezond volk in een gezond mi
lieu.
Voor de vestiging van industrieën
bestaat met het oog op de verontrei
niging nog geen afgerende wetgeving.
Wel worden tussen rijksoverheid, de
provincie en de gemeenten bepalin
gen (convenanten) overeengekomen,
die extra in de hinderwet worden op
genomen.
Dr. Kruisinga bevestigde, dat hij
nog niet akkoord was gegaan met de
vestiging van Péchiney en het hoog-
ovenbedrijf op de Maasvlakte.
ATHENE Drie opvarenden van
het Griekse vrachtschip Akrotiri zijn
zondag om het leven gekomen toen
aan boord brand uitbrak. Achttien
schepelingen worden vermist.
Nederlands Dans-Theater
Mooie étude in
blauwgrijze
aankleding
DEN HAAG Het is begrijpelijk,
dat de première van Twelve Dances
van Scott Douglas bij het Nederlands
Dans-Theater, dinsdagavond in de
Koninklijke Schouwburg met de no
dige belangstelling tegemoet werd ge
zien, na een voorpremière in Scheve-
ningen en een tweede m Rotterdam,
beide zonder costuums of verdere
aankleding.
N2SG*
Welnu, de costuums van Jimmy
Oren Hicks waren rokerig grijs
blauw, wat al te stemmig voor zo'n
uitgesproken blij en probleemloos
ballet.
Dat alles was nog gezet tegen een
donker blauwgrijs achterdoek.
Een wat opwekkender kleur zou
niet hebben misstaan.
Met Twelve Dances doet Scott
Douglas zijn entree in de Nederlandse
balletwereld. Hij heeft immers in het
Nederlands Dans-Theater de plaats
ingenomen van Harkarvy, die naar
de Verenigde Staten is gegaan.
Twelve Dances is een mooie, klas-
siek-academlsche serie divertisse
ments, of, zo men wil, études op mu
ziek van Handel en van Sir Thomas
Beecham.
Fleurige muziek, die noodt tot
pittige dansfiguren.
Eenvoudig en zonder probleemstel
ling van aanzien, maar aan de dan
sers, vooral in de soli en pas de deux,
zo nu en dan zware eisen stellend.
Met virtuoos solistenwerk cn ccn
mooie choreografische opbouw in de
j ensembles.
1 Vanzelfsprekend „zat" de zaak heel
wat beter dan in de voorpremières,
die in feite costuumloze repetities
waren geweest, al waren er nog
plooitjes die in de toekomst moeten
worden gladgestreken, zoals hard
neerkomen op de toneelvloer.
Voor degenen, die de beide voor
premières en de officiële première
van dinsdagavond hebben bijge
woond, is het een interessante bele
venis geweest, de „groei" van een.
ballet te kunnen bijwonen. Men kan
zich echter ook voorstellen, dat er
mensen zijn, die het invoegen van
een costuumloze voorpremière in een
schouwburgvoorstelling maar matig
kunnen waarderen.
DEN HAAG Het aantal leer-
ling-verplegenden is sinds 1962 toege
nomen met 36 pet van ruim 14.000 tot
20.000. Ook het aantal gediplomeer
den steeg sterk. Uit deze mededelin
gen van staatssecretaris Kruisinga
van volksgezondheid valt op te ma
ken, dat de dienstplicht voor meisjes
om te voorzien in de tekorten bij het
verplegend personeel overbodig is ge
worden.
Scott Douglas en zijn dansers kre
gen aan het eind van de avond een
ovatie in ontvangst te nemen. Mis
schien zullen sommigen van hem een j
„moderner" entree hebben verwacht. I
Maar zo'n klassiek-academisch begin
kan heel goed zijn, het toont duide
lijk de betekenis, de vakkennis en het i
artistieke vermogen van een choreo-
graat
HANS W. LEDEBOER
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De fractie van de
PvdA in de Tweede Kamer is van
plan een initiatiefwet in te dienen
over het abortusvraagstuk. Men wil
het Wetboek van Strafrecht in deze
zin wijzigen, dat abortus provocatus
alleen is toegestaan, wanneer dit ge
schiedt door een arts in een erkend
ziekenhuis of in een erkende inrich
ting.
Zoals bekend heeft staatssecretaris
dr. R. J. H. Kruisinga voor de bestu
dering van dit probleem een com
missie ingesteld.
Maar dr. J. H. Lamberts van de
PvdA, die gisteren de initiatiefwet
aankondigde, zei dat de staatssecreta
ris deze commissie veel te laat heeft
benoemd. Hij wilde deze commissie
zelfs een „vertragingscommissie" noe
men.
Uitstellen
Hij wilde de staatssecretaris gele
genheid geven om aan te tonen, dat
zijn bewering niet juist is en daarom
de indiening van het ontwerp tot mei
uitstellen. Maar. aldus dr. Lamberts,
in deze urgente zaak voor tienduizen
den Nederlandse vrouwen moet snel
worden gehandeld.
Staatssecretaris Kruisinga verze
kerde nog, dat de commissie met gro
te zorg was samengesteld. En dit
kostte tijd. De afgevaardigde van de
PvdA reageerde met de opmerking,
dat de commissie in het teken staat
van de langzaam-aan-actie. Om
streeks 1 mei, voegde dr. Lamberts
eraan toe, komt de initiatiefwet.
WILLEMSTAD Dc raad van mi
nisters van de Nederlandse Antillen
heeft zich uitgesproken voor de be
noeming van dr. E. Jonckheer tot
gouverneur van de Nederlandse An
tillen. Alleen de minister van de,
Frente Obrero-partij is tegen. De ge
volmachtigd minister van de Neder
landse Antillen in Den Haag is op de
hoogte gesteld van het standpunt.
Volgens 'het blad „Amigoe di Cu
racao" heeft „Papa" Wilson Godet.
fractieleider van de Frento Obrero
gezegd dat hij ervoor zal zorgen dat
het werk in de haven wordt neerge
legd, indien de benoeming van dr.
Jonckheer doorgaat. Deze waarschu
wing zou Godet vorige week vrijdag
•hébben geuit tijdens een vergadering
van de samenwerkende partijen in de
regering.
