Ons land slachtoffer van
grote effectenzwendel?
Commentaar
Vrijdag besluit
over Jonekheer
GEEN OPENLIJK
CONFLICT IN CHU
Verolme geen aandeel
Regering wel eens soepel
Benoeming ingetrokken
alles
goed
en
wel
Fonteyn en Nureyev
dansen bij
Nationaal Ballet
„Statuten voortaan naleven
Rusland levert
aardgas aan
W est-Duitsland
VS en Engeland
in de gunst
bij Gowon
Kans op gesprek
tussen D'66 en
„nieuwe" YYD
5
MAANDAG 2 FEBRUARI 1970
De Russische minister van
buitenlandse handel, Nikolai
Patolisjef (links), en de West-
duitse minister van economische
zaken. prof. Karl Schiller,
toosten hier met champagne na
de ondertekening van een
handelsovereenkomst. De Sowjet-
unie zal West-Duitsland (goed
koop) aardgas leveren, in ruil
daarvoor produceert Bonn
1£ miljoen ton stalen buizen
voor Moskou.
HILVERSUM Het socialistische
Tweede Kamerlid E. Berg heeft aan*
gekondigd op korte termijn vragen te
stellen aan minister Witteveen van
Financiën over een grootscheepse po
ging die een paar jaar geleden is on
dernomen om de Nederlandse staat
voor veertig miljoen gulden op te
lichten. Deze, poging werd zaterdag
avond onthuld in de Achter het
Nieuws-uitzending van de VARA.
Hierbij zou ook Verolme's Verenigde
Scheepswerven NV betrokken zijn,
zonder in deze, zaak partij te zijn ge
weest
De zaak betreft in de oorlog zoek
geraakte of gestolen effecten die na
1945 alleen bij de staat verzilverd
konden worden door de rechtmatige
eigenaar. Volgens Achter het Nieuws
zou de overheid wel eens effecten
hebben geaccepteerd, terwijl zij wist
dat de aanbieder niet de rechtmatige
eigenaar in de zin der wet was.
Drie Zwitserse ondernemingen, die
zich het verwerven van dergelijke ef
fecten ten doel hadden gesteld, heb
ben drie jaar geleden zo'n poging on
dernomen door bij Verolme twee
schepen te laten bouwen voor veertig
L. B. J. zou weer
dingen naar
presidentschap
NEW YORK Lyndon B. Johnson
zal, volgens zijn jongere broer Sam,
opnieuw proberen president van de
Verenigde Staten te worden. Sam
Johnson, die dit voorspelt in een in
terview, zegt zelf dat zijn voorspel
ling onwaarschijnlijk klinkt, maar
meent dat de openbare mening zich
mettertijd ten gunste van de voorma
lige president zal wijzigen, zodat de
ze zich weer kandidaat zal stellen.
„Als de oorlog in Vietnam afneemt, en
Lyndon twintig of dertig keer op de
t.v. verschijnt, dan kan hij zijn
image geheel wijzigen", aldus Sam
Johnson.
Zambia
Bij de visie van dr. W. van der Mast
valt mij op, dat hij direct begint met
het zo'duidelijk blootgeven van zijn
interpretatiekader, dat zo beheerst
schijnt te zijn van de ideologie van het
anti-communisme, dat ik de strekking
van zijn betoog al kon vermoeden na
de eerste tien regels.
Allereerst iets over de wapenleve-
ran,ties: Waar moet in 's hemelsnaam
een bevrijdingsbeweging zijn wapens
vandaan halen, als de westerse rijke
wereld niet alleen weigert hen te steu
nen in hun strijd, maar zelfs actief (in
Nato verband) Portugal steunt met
wapenleveranties. Er blijft voor hen
maar weinig keus over!
En even verder komt dan de ideo
logie van het anti-communisme in een
van de duidelijkste vormen om de
hoek kijken, want Zanzibar is gelijk
een communistisch eiland, omdat het
een handelsmissie uit de DDR heeft
toegelaten. En het feit dat Nyerere
zijn toevlucht heeft moeten nemen tot
een Chinese lening om de spoorlijn
tussen Zambia en Tanzania te finan
cieren wordt .gelijk geïnterpreteerd als
een bewijs van communistische aan
wezigheid in Zuidelijk Afrika De
schrijver trekt gelijk de conclusie dat
het weer een van de vele vormen van
het „agressieve" communisme zal zijn,
een onderdeel van de wereldrevolutie
niet waar?
Wij zijn immers daar zo heilig van
overtuigd, dat wij ieder aspect van de
internationale politiek alleen maar ui!
het oogpunt van een tot een farizeïsme
geworden anticommunistische ideo
logie kunnen bekijken, want dat is ook
de rechtvaardiging voor de interventie
in Vietnam, in Cuba en in andere La
tijnsamerikaanse landen, het tot com
munist bombarderen van personen
zoals Helder Camara, Camillo Torres,
Eduardo Mondlane, Albert Luthuli en
nog vele anderen.
Het onmenselijk optreden van Por
tugal in Afrika en van zogenaamd
Portugees Guinee heeft niet met het I
ideologisch konflict van de internatio-'
nale machtspolitiek te maken en gaat
lijnrecht in tegen de rechten van dei
mens.
De bevolking van deze landen is niet
geïnteresseerd in kapitalisme of com-j
munisme. Ze vragen erom, dat hun be- j
ginselen aanvaardt worden, hun be
ginselen van onafhankelijkheid, op ba
sis van een meerderheids regering. Het1
doel, wat de bevrijdingsbewegingen
zich stellen komt voort uit hun ver-I
antwoordelijkheid voor het principe'
van menselijke gelijkheid.
En wat de eenzijdige bronnen be
treft, zal ik hier de schrijver nog twee|
eenzijdige boeken aanraden nl: de Lu-j
saka-verklaring van 14 Afrikaanse]
landen en de bijbel, want wat overj
menselijke waardigheid gezegd wordt j
in de eerste verklaring komt goed!
overeen met wat hierover in de evan-j
geliën gezegd wordt!
Rotterdam A. Sandbergen
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Vrijdag zal
het Koninkrijkskabinet een defi
nitieve beslissing nemen over
het wel of niet hamdhhaven van
de benoeming van dr. Jonekheer j
tot gouverneur van de Neder-
landse Antillen.
Politieke kringen in Den Haag ge-
loven, dat de Nederlandse regering j
aan Suriname en de Antillen zal j
voorstellen de benoeming in te trek-
ken. De regering-Petronia zou ook al j
hebben besloten tegen de benoeming
van dr. Jonekheer te stemmen.
De vergadering van de Konink
rijksregering zal mogelijk niet wor
den bijgewoond door dr. Jonekheer,
die gevolmachtigd minister van de
Antillen bij de Koninkrijksregering
is. Men neemt aan dat de Antilli
aanse regering een speciale afgevaar
digde van het kabinet, mogelijk pre
mier Petronia zelf, naar Den Haag
zal sturen.
Bakker
Vice-minister-president drs. J. A.
Bakker, die zaterdag op Schiphol te
rugkeerde na op de Antillen bespre
kingen te hebben gevoerd met Antil
liaanse en Surinaamse politici, ver
klaarde dat op zeer korte termijn een
definitieve beslissing te aandien van
het gouverneurschap zal worden ge
nomen. Hij wilde geen enkele mede
deling doen over de standpunten van
dc Antilliaanse politici, die hij hiero
ver heeft „gepolst".
Minister Bakker blijkt zelf al wel
een standpunt te hebben bepaald, zo
als hij liet doorschemeren: „Maar het
zou per se onjuist zijn als ik de be
trokkenen zelf niet eerst zou inlich
ten". Hij doelde daarmee op premier
De Jong endr. Jonekheer.
Drs. Bakker geloofde niet, dat dc
regering-Petronia in gevaar zal ko
men, ook al heerst er op de Antillen
veel verdeeldheid en zijn de sociale
spanningen groot. De problemen
waarmee het kabinet-Petronia
worstelt, zijn werkelijk van ernstige
aard, aldus de minister.
Demonstratie
Van die onrust was in het week
einde al iets te merken, toen hon
derden inwoners van Willemstad de
straat op gingen om te demonstreren
tegen de komst van dr. Jonekheer.
De politie hield zich wel afzijdig,
maar nam later toch enkele borden
in beslag.
De sociale onrust zal begin mei ze
ker toenemen, als de regering voor
die tijd geen drastische maatregelen
zal nemen. Dan zal namelijk de mijn-
maatschappij sluiten en komen hon
derden arbeiders op straat te staan.
Antilliaanse dagbladen zetten inmid
dels hun aanvallen op dr. Jonekheer
voort.
Het 15.000 ton metende Russische
helikoptermoederschip Noskwa,
gefotografeerd door de Royal Air
Force op ongeveer 200 mijl ten
zuidwesten van Land's End,
Engeland. De Noskwa, uitgerust
met geleide wapens kwam uit de
Middellandse zee. Bij Het Kanaal
wendden de Noskwa met twee
torpedobootjagers en een onbe
kend aantal duikboten als
escorte, de steven, richting
Atlantische oceaan.
miljoen gulden, welk bedrag ln aan
delen zou worden betaald en welke
dan door Verolme aan de regering
moesten worden aangeboden.
GESTOLEN
Deze effecten zouden in de oorlog
gestolen zijn. Het is bekend dat in
het buitenland dergelijke effecten in
omloop zijn van nazislachtoffers. Het
zijn niet-geregistreerde aandelen, die
in ons land niet mogen worden ge
accepteerd, omdat de overheid geen
geld wil bezitten dat anderen toebe
hoort.
Vorige maand is een wetsontwerp
ingediend ter opheffing van de afde
ling registratie effecten van de Raad
voor het rechtsherstel. Dit betekent
dat besmette aandelen bij aanvaar
ding van het wetsontwerp niet meer
te achterhalen zijn.
De heer Berg gaat vragen stellen
over de rol, die de Nederlandse
scheepswerven hebben gespeeld bij
de aanbieding van besmette effecten.
Hoewel de regering het aangeboden
aandelenpakket van veertig miljoen
gulden als betaling van twee schepen
bij Verolme nooit heeft geaccepteerd,
is niet duidelijk waarop deze finan
ciële manipulatie is stukgelopen.
HOUDING
De heer Berg wil daarom ook we
ten tot welk bedrag onze regering ef
fecten heeft geaccepteerd, waarvan
de herkomst onduidelijk was. Deze
waardepapieren zouden via Zwitser
land en Liechtenstein ook ons land
binnenkomen, want in het buitenland
is iedere bezitter van effecten ook
rechtmatig eigenaar.
Na de oorlog moesten alle effecten
worden aangemeld, maar vaak is dat
niet gebeurd doordat de eigenaar of
diens verwanten er niet meer waren
of omdat de effecten gestolen waren.
Volgens de Vara is de overheid wel
eens soepel opgetreden bjj het accep
teren van dergelijke effecten.
AMSTERDAM Margot Fonteyn
en Rudolf Nureyev, sterdansers van
het Londense Royal Ballet, vervullen
zaterdag 21 februari en zondag 22
februari in het RAI-Congrescentrum
de- hoofdrollen in „Giselle" door het
Nationaal Ballet.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG In CH-kringen
is men opgelucht, dat de me
ningsverschillen tussen het da
gelijks bestuur en een groep ver
ontrusten niet op een openlijk
conflict zijn uitgelopen.
Op een bijeenkomst zaterdag in
Utrecht van het comité „31 januari
1970" heeft CHU-voorzitter prof. dr. j.
W. van Hulst toegezegd, dat het da
gelijks bestuur er m het vervolg naar
zal streven de statuten na te leven.
Dat dit in het verleden niet altijd is
gebeurd, was een van de grieven van
het comité van verontrusten. Statu
tair bezien zijn de besluiten van de
algemene vergaderingen over de sa
menwerking met ARP en KVP niet
geheel rechtsgeld i g
Tegengaan
Tevens zegde men toe, dat het op
stapelen van functies in diverse be
sturen van de CHU zal worden te-
gegegaan. Ook zal vermeden wor
den, dat het personeelsbeleid van. het
DB spanningen zal oproepen, zoals de
laatste maanden 'het geval is geweest.
De eerstkomende algemene verga
dering krijgt een voorstel te behan
delen, waarin een financiële com
missie in het vooruitzicht wordt ge
steld, die de penningmeester moet
bijstaan. De instelling van deze com
missie zal in de statuten worden
vastgelegd. Het besluit tot deze com-
msisie heeft niets te maken met het j
aftreden van penningmeester Hoon-
akkers.
Mogelijk zullen verslagen van de
vergaderingen van het hoofdbestuur
en het dagelijks bestuur in het
vervolg worden gepubliceerd in het
weekblad De Nederlander. Ten slotte
zal prof. Van Hulst een rondreis
langs de 'Kamerkringen maken, om te
horen welke wensen daar leven ten
aanzien van het beleid van het be
stuur.
Onwettig
Een moeilijk punt bleek de inmid
dels voor 7 maart vastgestelde alge
mene vergadering, die het nieuwe be
ginselprogram van de Unie moet
goedkeuren. Volgens dc statuten is
deze bijeenkomst te laat aangekon
digd en besluiten, die, er genomen
zullen worden zijn onwettig.
De voorzitter van het comité „31
januari 1970", de heer P. Brijnen var.
Houten, zal met het Tweede-kamer
lid mr. W. Scholten gaan overleggen,
welke oplossing men hiervoor kan
vinden. Er is al gesuggereerd de alge
mene verigadering op 7 maart wel te
laten discussiëren over het beginsel
programma, maar een definitieve be
slissing uit te stellen tot de volgende
algemene vergadering.
David Eisenhower, kleinzoon van
de overleden generaal (en oud-
president) Dwight D. Eisen
hower. is beëdigd als reservist
bij de Amerikaanse marine. Het
werd een bijzondere plechtigheid,
want Davids echtgenote Julie
is president Nixons dochter.
Davids schoonvader en uiteraard
Julie zelf waren er om het cere
monieel meer luister bij te zetten.
Uitdaging
CHJO
Na zijn terugkeer uit de Antillen
ivaar hij overleg pleegde over de
(omstreden) benoeming van dr.
Jonekheer tot gouverneur gaf
minister Bakker op Schiphol een
persconferentie. Op tactische wijze j
gaf hij antwoord op de vraag of de
benoeming al dan niet zou worden
ingetrokken: het was een zaak van
de ministerraad.
De welvaart heeft twee catego
rieën mensen opgeleverd die er geen
raad mee weten. Zij die niet weten
hoe hun vrije tijd te besteden en zij
die vertwijfeld vechten voor een
beetje ontspanning.
Nu is het gekke, dat vele instan
ties zich bezig houden met de eerste
categorie, maar dat die tweede nooit
ergens aan bod komt.
Tot dusver dan, want de heer G.
J. Cleypool, de jonge directeur van
het Noordwijkse Huis ter Duin, wil
er wat aan gaan doen. Het systeem
is eigenlijk eenvoudig. Alle zorgen
loslaten en zich laten leiden.
Voor vrouwen bestaat zoiets al.
Die trekken zich terug op een beau
tyfarm. Een mar zoekt het natuur
lijk meer in de kracht. Verschil is
ook, dat de vrcuwen apart willen
zijn, weg van de dwingende stem
men thuis, terwiji de man juist in
zijn gezin wil verkeren omdat hij
dat nauwelijks nog meemaakt.
In Huis ter Duin wordt dit alle
maal voor hem geregeld. Voor ƒ75
kan de overwerkte manager (en ook
het kleinste baasje) er zaterdag voor
het diner komen en tot maandag na
het ontbijt ontspannen. Mevrouw
mag mee Luren en de kinderen vin
den zonodig een oppas die ze bezig
houdt.
Denk niet dat meneer zijn papie
ren en zorgen n.ee kan nemen. Doet
hij dat, dan zal hij maandagochtend
moeten bekenner er geen tijd en
aandacht voor gehad te hebben,
want tactvol is hij er vanaf gehou
den. Er ligt namelijk een program
ma voor hem klaar dat een maxi
mum aan ontspanning, vermagering
of verjonging brengt. Uitgangspunt
is de ontdekking die onze voorou
ders al een eeuw geleden deden, na
melijk dat zeewater en lucht nieuwe
energie geven.
Omdat geen mens. behalve een
enkele stoerling, nu in zee duikt,
zijn er in het hotel badkuipen die
Mermaid
gevuld worden niet warm zeewater.
Zo'n bad voor het» slapen gaan en de
overspannen geési komt tot rust.
Wie verjongen wil moet snellopen
op het strand e.i een sauna op het
programma zetten. De vermage
ringsgegadigden krijgen een uitge
kiend menu.
Eerlijk gezegd ik heb alleen dat
menu geprobeerd. In de Mermaid,
het vernieuwde restaurant, waar de
kok aan de grill het helemaal niet
erg vindt wanneer men hem op de
vingers kijkt en de filet precies de
minuten geeft die de gast wenst.
Huisvrouwelij!' heb ik ook de sla-
maker op de vingers gekeken. Thuis
vecht ik in de winter met sla. Die
wordt me steeds te slap.
In Huis ter Duin knapte de sla
Aardig genoeg werd me het geheim
verraden. Het is „ijsberg"-sla, die
overgevlogen wordt uit Amerika. De
krop ziet eruit als een wit kooltje,
zo vast zitten de bladeren.
Heb inmiddels ontdekt dat menig
groentehandelaar dit soort voorradig
heeft-
Evenals de rode sla die, naar men
zegt, uit Zwitserland komt: rode-
koolkleur en krullerig.
Voor de liefhebbers het keukenge
heim van Huis ter Duin, dat overi
gens aan tafel wordt bereid en dus
af te kijken is: een houten kom in
wrijven met knoflook, een paar ont-
grate ansjovisje^ fijn wrijven met
wijnazijn en olijfolie, een rauw ei,
ja rauw. in de saus breken en weer
roeren. Groene sla eerst op bordje,
dan rode sla in top en dat bestrooi
en met geraspte kaas.
Salade César is de naam.
Men krijgt er een aardappel in
een zilveren jasje bij. Een grote, on
geschilde pieper wordt in folie ge
pakt in de oven gaar gestookt. Folio
openvouwen, aardappel kruislings
diepe inkeping geven en in het hart
een schepje sour cream met gehakte
bieslook.
Alles puur en nog verschrikkelijk
lekker ook.
Geen calorie te veel, alle vitami
nen en voor de vrouwelijke mana
ger geen afwas en geen kopzorg. En
de Mermaid kijkt geheimzinnig
glimlachend toe
Over de CHJO werden wat harde
noten gekraakt. Het verwijt van de
heer K. Timmerman, dat de bestuurs
functies in deze jongerenorganisatie
uitsluitend door ouderen worden uit
geoefend. werd door allen onder
steund. Men zal er op aan dringen
geen CHJO'ers meer in het bestuur te
benoemen, die ouder dan 24 jaar zijn.
Een wellicht nog hardere noot
bleek het CHJO-blad Stakkato te
zijn. Men was geschokt door de felle
persoonlijke aanvallen van dit blad
op minister Beernink. Men vond het
„belachelijk" dat eindredakteur Rob
Vermaas zowel in Stakkato als in het
katholiek dagblad De Tijd (waarvan,
hij parlementair redacteur is) maar
ongelimiteerd de heer Beernink kon
aanvallen.
ESSEN Na onderhandelingen
van maanden, is gisteren in Essen de
omvangrijkste handelstransactie tus
sen YVestduitse en Russische bedrij
ven en banken gesloten.
De Bondsrepubliek krijgt 52 mil
jard kubieke meter Siberisch aardgas
in ruil voor 1.2 miljoen ton stalen
transportbuis. Zeventien Westduitse
banken hebben Rusland voor de tus
sentijdse financiering van deze aan
koop een krediet van 1.2 miljard
mark verstrekt.
De aardigasuitvoer van Nederland
naar West-Duitsland zou door dit
contract geen weerslag ondervinden,
verwachten waarnemers. De Neder
landse leveranties blijven driemaal zo
groot als de Russische, ook als deze
hun grootste omvang hebben bereikt.
Niettemin zou de Nederlandse leve
ring van aardgas naar Beieren in i
grote mate kunnen worden geblok- i
keerd. Verder kan de Russische leve-
ring druk op de Nederlandse aardgas- 1
prijzen uitoefenen.
NEW YORK Generaal Gowon,
j het Nigeriaanse staatshoofd dat kort
j na het eind van de oorlog met Biafra
I slechts een goed woord over had voor
de hulp van de Sowjetunie, heeft
kennelijk spijt van zijn uitlatingen.
I In een interview met het Ameri-
I kaanse weekblad Time noemt hij
bijna in één adem de namen van
Amerika, Rusland, Frankrijk en
Engeland. Over de eerste twee lan
den zegt hij onder meer, dat hun
deelname aan de ontwikkeling van
i Nigeria belangrijk is. maar dat ze
1 niet moeten proberen invloedzoncs
1 in het land te verkrijgen.
Ook voor de Afrikaanse landen
die in het conflict aan de zijde van
Biafra stonden, had Gowon verzoe-
j nende woorden. „Wij zullen tegen-
j over deze landen geen wrok koes-
I teren."
DE Amerikaanse begroting, die
voortijdig is gepubliceerd, laat
een overschot zien van ruim een mil
jard dollar. Bij lezing blijkt echter
spoedig, dat er in werkelijkheid een
groot tekort in zit.
Het is tegelijk duidelijk geworden,
dat de regering van Nixon het vorig
jaar door het Congres bepaalde
budgetplafond met niet minder dan
2,2 miljard heeft overschreden door
„onvoorziene uitgaven".
Met kunst- en vliegwerk heeft de pre
sident nu een begroting laten samen
stellen, die een overschot vertoont en
als het ware een uitdaging is aan het
Congres, waarin zijn democratisch»
tegenstanders een meerderheid heb
ben.
Te verwachten valt, dat de democra
ten zeker niet alleen uit partij*
politieke motieven het de presi
dent op verschillende punten moeilijk
zullen maken.
Nixon heeft daar al rekening mee ge
houden, toen hij kort geleden een veto
uitsprak over een fors bedrag voor
onderwijs, volksgezondheid en maat
schappelijk werk.
Dat hij het tot een botsing liet komen
op een gebied dat de hoogste priori
teit dient te hebben, onderstreept hoe
zeer hij er op uit is zijn tegenstanders
onder druk te zetten.
Die waren nl. niet in staat het veto
van de president te laten wegstem
men. Dit moet met een meerderheid
van tweederden gebeuren, en het
stond van tevoren vast dat die niet
gehaald kon worden.
Hier staat tegenover, dat Nixon nu
tóch meer geld gaat vragen voor uit
breiding van het anti-raket-systeem
(ABM), dat vorig jaar nauwelijks de
goedkeuring van het Congres kon
wegdragen.
De president noemde wijselijk nog
geen bedrag, maar het is een publiek
geheim dat er miljarden dollars mee
gemoeid zullen zijn, terwijl het zeer
de vraag is of het systeem werkelijk
militaire betekenis heeft.
Uit tactische overwegingen wordt ge
zegd, dat het systeem bedoeld is om
voorbereid te zijn op een aanval van
China, als dit land (binnen tien jaar)
tot de grote kernmogendheden gaat
behoren. Over Rusland wordt niet ge
praat.
Er wordt echter ook geen rekening
gehouden met het feit, dat de presi
dent zich bij het tekenen van een gun
stig wereldbeeld heeft beroepen op
serieuze onderhandelingen die tussen
China en Amerika op gang zijn ge
komen.
Het is deze tegenstrijdigheid in het
doen en laten van Nixon, die de te
genstellingen in Amerika zullen doen
toenemen naarmate nieuwe Congres
verkiezingen naderhijkomen.
Kamerlid Nypels:
BREDA Het Tweede-Kamerlid
drs. E. Nypels (D'66) gelooft in een
godee kans op samenwerking tussen
D'66 en de VVD bij de kamerverkie
zingen van 1971. Dit cehter alleen als
de VVD de rapporten van het Libe
raal beraad integraal in haar verkie
zingsprogramma verwerkt.
Hij zei dit zaterdagavond op het
congres van de organisatie van libe
rale jongeren (JOVD), waarvan hij
oud-voorzitter is.
D'66-voorzitter Beekmans acht
daarentegen de kans op samenwer
king vrijwel nihil, ook wanr.eer de
rapporten door de 1 doen vergadering
worden goedgekeurd. „Het gaat niet
om papieren stukken, maar om de
mentaliteit: en de mentaliteit van de
VVD is de onze niet".
Het liberale Kamerlid Wiege heeft
inmiddles verklaard verheugd te zijn.
over de uitspraak v«n de heer Ny
pels.
